ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου που αφορά την τροποποίηση διαφόρων διατάξεων της οδηγίας 2006/112/ΕΚ της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας

12.11.2009 - (10893/2009 – C7‑0002/2009 – 2007/0238(CNS)) - *

(Επαναλαμβανόμενη διαβούλευση)
Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής
Εισηγητής: Udo Bullmann

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου που αφορά την τροποποίηση διαφόρων διατάξεων της οδηγίας 2006/112/ΕΚ της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας

(10893/2009 – C7‑0002/2009 – 2007/0238(CNS))

(Διαδικασία διαβούλευσης - επαναλαμβανόμενη διαβούλευση)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη το σχέδιο του Συμβουλίου (10893/2009),

–   έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο (COM(2007)0677),

–    έχοντας υπόψη τη θέση του της 8ης Ιουλίου 2008[1],

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 93 της Συνθήκης ΕΚ, σύμφωνα με το οποίο κλήθηκε εκ νέου από το Συμβούλιο να γνωμοδοτήσει (C7‑0002/2009),

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 55 και το άρθρο 59, παράγραφος 3 του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (A7‑0055/2009),

1.  εγκρίνει το σχέδιο του Συμβουλίου όπως τροποποιήθηκε·

2.  καλεί την Επιτροπή να τροποποιήσει αναλόγως την πρότασή της, σύμφωνα με το άρθρο 250, παράγραφος 2 της Συνθήκης ΕΚ·

3.  καλεί το Συμβούλιο, σε περίπτωση που προτίθεται να απομακρυνθεί από το κείμενο που ενέκρινε το Κοινοβούλιο, να το ενημερώσει σχετικά·

4.  ζητεί να κληθεί εκ νέου να γνωμοδοτήσει σε περίπτωση που το Συμβούλιο προτίθεται να επιφέρει σημαντικές τροποποιήσεις στο υποβαλλόμενο προς διαβούλευση κείμενο·

5.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

Τροπολογία  1 Σχέδιο οδηγίας – τροποποιητική πράξη Αιτιολογική σκέψη 8
Σχέδιο του Συμβουλίου	Τροπολογία
(8) Στο πλαίσιο της προσχώρησής τους, επετράπη στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία να χορηγούν απαλλαγή από το φόρο στις μικρές επιχειρήσεις και να συνεχίσουν να εφαρμόζουν την απαλλαγή από το ΦΠΑ στις διεθνείς μεταφορές επιβατών. Για λόγους σαφήνειας και συνοχής, οι εξαιρέσεις αυτές θα πρέπει να ενσωματωθούν στην ίδια την οδηγία.	(8) Στο πλαίσιο της προσχώρησής τους, επετράπη στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία να χορηγούν απαλλαγή από το φόρο στις μικρές επιχειρήσεις και να συνεχίσουν να εφαρμόζουν την απαλλαγή από το ΦΠΑ στις διεθνείς μεταφορές επιβατών. Για λόγους σαφήνειας και συνοχής, οι εξαιρέσεις αυτές θα πρέπει να ενσωματωθούν στην ίδια την οδηγία. Η νομιμότητα και η αναγκαιότητα των εξαιρέσεων αυτών θα πρέπει να επανεξετάζονται τουλάχιστον ανά διετία.
Τροπολογία  2 Σχέδιο οδηγίας – τροποποιητική πράξη Αιτιολογική σκέψη 9
Σχέδιο του Συμβουλίου	Τροπολογία
(9) Όσον αφορά το δικαίωμα έκπτωσης, ο βασικός κανόνας προβλέπει ότι το εν λόγω δικαίωμα γεννάται μόνον εφόσον τα αγαθά και οι υπηρεσίες χρησιμοποιούνται από υποκείμενο στο φόρο για τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες. Ο κανόνας αυτός θα πρέπει να αποσαφηνιστεί και να ενισχυθεί όσον αφορά την παράδοση ακινήτων και των συναφών με αυτήν δαπανών, ούτως ώστε να εξασφαλίζεται ότι οι υποκείμενοι στο φόρο θα αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο στις περιπτώσεις όπου ακίνητα αγαθά συνδεόμενα με την επιχειρηματική δραστηριότητα του υποκειμένου στο φόρο δεν χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για σκοπούς που αφορούν την εν λόγω δραστηριότητα.	(9) Όσον αφορά το δικαίωμα έκπτωσης, ο βασικός κανόνας προβλέπει ότι το εν λόγω δικαίωμα γεννάται μόνο εφόσον τα αγαθά και οι υπηρεσίες χρησιμοποιούνται από υποκείμενο στο φόρο για τις ανάγκες των πράξεών του που δημιουργούν δικαίωμα έκπτωσης. Ο κανόνας αυτός θα πρέπει να αποσαφηνιστεί και να ενισχυθεί όσον αφορά την παράδοση ακινήτων, ούτως ώστε να εξασφαλίζεται ότι οι υποκείμενοι στο φόρο θα αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο στις περιπτώσεις όπου ακίνητα αγαθά συνδεόμενα με την επιχειρηματική δραστηριότητα του υποκειμένου στο φόρο δεν χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για σκοπούς που αφορούν την εν λόγω δραστηριότητα. Πρέπει λοιπόν να περιοριστεί η αρχική άσκηση του δικαιώματος έκπτωσης στη χρήση που συνδέεται με πράξεις οι οποίες δημιουργούν δικαίωμα έκπτωσης τη στιγμή που ο φόρος καθίσταται απαιτητός.
Αιτιολόγηση
The purpose of the original proposal was to clarify and strengthen the right of deduction with respect to the supply of immovable property, an issue that is frequently subject to the ECJ interpretation. By referring now to the general principles of Articles 167, 168, 169 and 173, the revised proposal from the Council takes away the clarity of the original proposal and opens the way again to further ECJ rulings. The same applies to the general reference to all the provisions that deal with the adjustment. With his amendment, the rapporteur proposes to bring back the necessary clarity to the right of deduction.
Τροπολογία  3 Σχέδιο οδηγίας – τροποποιητική πράξη Αιτιολογική σκέψη 10
Σχέδιο του Συμβουλίου	Τροπολογία
(10) Ενώ τα ακίνητα αγαθά και οι συναφείς δαπάνες αποτελούν τις πλέον χαρακτηριστικές περιπτώσεις στις οποίες αρμόζει να αποσαφηνιστεί και να ενισχυθεί η διάταξη, εάν ληφθεί υπόψη αφενός η αξία και η διάρκεια του ωφέλιμου βίου των αγαθών αυτών και αφετέρου ότι η μικτή χρήση αυτού του είδους των αγαθών αποτελεί συνήθη πρακτική, είναι ωστόσο σκόπιμο να μπορούν τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν στα κινητά αγαθά, τα οποία έχουν μόνιμο χαρακτήρα και αποτελούν μέρος της περιουσίας της επιχείρησης, τον ίδιο κανόνα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας.	(10) Δεδομένου ότι τα ακίνητα αγαθά και οι συναφείς δαπάνες αποτελούν τις πλέον χαρακτηριστικές περιπτώσεις στις οποίες αρμόζει να αποσαφηνιστεί και να ενισχυθεί η διάταξη, εάν ληφθεί υπόψη αφενός η αξία και η διάρκεια του ωφέλιμου βίου των αγαθών αυτών και αφετέρου ότι η μικτή χρήση αυτού του είδους των αγαθών αποτελεί συνήθη πρακτική, το αρχικό δικαίωμα έκπτωσης πρέπει να εφαρμόζεται στα ακίνητα αγαθά τα οποία παραδίδονται στον υποκείμενο στον φόρο, καθώς και στις σχετικές με αυτά σημαντικές υπηρεσίες που, λόγω της οικονομικής αξίας τους, μπορούν να εξομοιωθούν με την απόκτηση ακίνητων αγαθών. Αντιθέτως, οι περιορισμένης οικονομικής σημασίας δευτερεύουσες επιδιορθώσεις ή βελτιώσεις θα πρέπει να εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας.
Αιτιολόγηση
Η αναθεωρημένη πρόταση του Συμβουλίου δίνει στα κράτη μέλη την ευχέρεια να εντάξουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας οιαδήποτε δαπάνη για οιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο της επιχείρησης, βάσει του ορισμού των κρατών μελών. Αυτό θα διεύρυνε σημαντικά το πεδίο εφαρμογής και θα οδηγούσε σε λιγότερη εναρμόνιση.
Τροπολογία  4 Σχέδιο οδηγίας – τροποποιητική πράξη Αιτιολογική σκέψη 11
Σχέδιο του Συμβουλίου	Τροπολογία
(11) Προκειμένου να εξασφαλιστεί ένα δίκαιο σύστημα έκπτωσης για τους υποκείμενους στο φόρο στα πλαίσια των νέων διατάξεων, θα πρέπει να προβλεφθεί σύστημα αναπροσαρμογής σύμφωνα με τους άλλους κανόνες για την αναπροσαρμογή των εκπτώσεων, το οποίο θα λαμβάνει υπόψη τις αλλαγές στη χρήση των εν λόγω αγαθών για επιχειρηματικούς ή μη επιχειρηματικούς σκοπούς.	(11) Προκειμένου να εξασφαλιστεί ένα δίκαιο σύστημα έκπτωσης για τους υποκείμενους στο φόρο στα πλαίσια των νέων διατάξεων, θα πρέπει να προβλεφθεί σύστημα αναπροσαρμογής σύμφωνα με τους κανόνες για την αναπροσαρμογή των εκπτώσεων, το οποίο θα λαμβάνει υπόψη τις αλλαγές στη χρήση των εν λόγω αγαθών για επιχειρηματικούς ή μη επιχειρηματικούς σκοπούς για περίοδο αντίστοιχη προς την υπάρχουσα περίοδο αναπροσαρμογής για τα ακίνητα αγαθά επένδυσης.
Τροπολογία  5 Σχέδιο οδηγίας – τροποποιητική πράξη Άρθρο 1 – σημείο 12 Οδηγία 2006/112/ΕΚ Άρθρο 168 α – παράγραφος 1
Σχέδιο του Συμβουλίου Τροπολογία 1. Στην περίπτωση ακινήτου που αποτελεί μέρος της περιουσίας της επιχείρησης υποκειμένου στο φόρο και το οποίο χρησιμοποιείται από αυτόν ταυτόχρονα και για τους σκοπούς των δραστηριοτήτων της επιχείρησής του και για ιδιωτική χρήση του ίδιου ή του προσωπικού του, ή, γενικότερα, για σκοπούς άλλους από της επιχείρησης, ο ΦΠΑ που βαρύνει τις δαπάνες που συνδέονται με την περιουσία αυτή δεν μπορεί να εκπίπτει σύμφωνα με τις αρχές που καθορίζονται στα άρθρα 167, 168, 169 και 173 παρά μόνο κατ’ αναλογία του ποσοστού της χρησιμοποίησης του ακινήτου για τους σκοπούς των δραστηριοτήτων της επιχείρησης. 1. Στην περίπτωση ακινήτου που αποτελεί μέρος της περιουσίας της επιχείρησης υποκειμένου στο φόρο και το οποίο χρησιμοποιείται από αυτόν ταυτόχρονα και για τους σκοπούς των δραστηριοτήτων της επιχείρησής του και για ιδιωτική χρήση του ίδιου ή του προσωπικού του, ή, γενικότερα, για σκοπούς άλλους από της επιχείρησης, η αρχική άσκηση του δικαιώματος έκπτωσης που προκύπτει όταν ο φόρος καθίσταται απαιτητός περιορίζεται στην αναλογία της πραγματικής επιχειρηματικής χρήσης του ακινήτου για συναλλαγές που θεμελιώνουν δικαίωμα έκπτωσης. Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 26, οι αλλαγές στην αναλογία χρήσης ακινήτου που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο λαμβάνονται υπόψη υπό τους όρους που προβλέπονται στα άρθρα 184 έως 192 όπως εφαρμόζονται στα αντίστοιχα κράτη μέλη. Κατά παρέκκλιση του άρθρου 26, οι αλλαγές στην αναλογία χρήσης ακινήτου αγαθού που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο, λαμβάνονται υπόψη σύμφωνα με τους όρους που προβλέπονται στα άρθρα 187, 188, 190 και 192 για την αναπροσαρμογή της αρχικής άσκησης του δικαιώματος έκπτωσης.   Οι αλλαγές που προβλέπονται στο δεύτερο εδάφιο λαμβάνονται υπόψη κατά την περίοδο που ορίζεται από τα κράτη μέλη δυνάμει του άρθρου 187 παράγραφος 1 για τα ακίνητα αγαθά επένδυσης.
Τροπολογία  6 Σχέδιο οδηγίας – τροποποιητική πράξη Άρθρο 1 – σημείο 12 Οδηγία 2006/112/ΕΚ Άρθρο 168 α – παράγραφος 2
Σχέδιο του Συμβουλίου Τροπολογία 2. Τα κράτη μέλη δύνανται επίσης να εφαρμόσουν την παράγραφο 1 σε σχέση με το ΦΠΑ για τις δαπάνες που συνδέονται με άλλα αγαθά τα οποία αποτελούν μέρος της περιουσίας της επιχείρησης όπως αυτά ορίζουν. διαγράφεται
Αιτιολόγηση
Η αναθεωρημένη πρόταση του Συμβουλίου δίνει στα κράτη μέλη την ευχέρεια να εντάξουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας οιαδήποτε δαπάνη για οιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο της επιχείρησης, βάσει του ορισμού των κρατών μελών. Αυτό θα διεύρυνε σημαντικά το πεδίο εφαρμογής και θα οδηγούσε σε λιγότερη εναρμόνιση. Το Συμβούλιο δεν έχει αξιολογήσει τον αντίκτυπο αυτής της διάταξης στην εύρυθμη λειτουργία της κοινής αγοράς. Πριν από οποιαδήποτε επέκταση του κανόνα στα κινητά αγαθά θα έπρεπε να υπάρξει μια ανάλυση της Επιτροπής.
Τροπολογία  7 Σχέδιο οδηγίας – τροποποιητική πράξη Άρθρο 1 α (νέο)
Σχέδιο του Συμβουλίου	Τροπολογία
	Άρθρο 1a
	Αξιολόγηση
	Η Επιτροπή αξιολογεί σε ποιο βαθμό θα ενδεικνυόταν να επιτραπεί στα κράτη μέλη να εφαρμόζουν το άρθρο 168a, παράγραφος 1 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ και τους γενικούς κανόνες προσαρμογής δυνάμει των άρθρων 184 έως 192, στα κινητά αγαθά που έχουν μόνιμο χαρακτήρα και αποτελούν μέρος της περιουσίας της επιχείρησης. Κάθε σχετική νομοθετική πρόταση αποσκοπεί στην εναρμόνιση των εφαρμοστέων κανόνων, ώστε να εξαλειφθούν στον μέγιστο δυνατό βαθμό οι παράγοντες που ενδέχεται να στρεβλώσουν τον ανταγωνισμό και να εξασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Μία τέτοια νομοθετική πρόταση θα συνοδεύεται από μία ανεξάρτητη εκτίμηση αντικτύπου, λαμβάνοντας υπόψη τις αρνητικές και τις θετικές πτυχές.
Αιτιολόγηση
Η αναθεωρημένη πρόταση του Συμβουλίου δίνει στα κράτη μέλη την ευχέρεια να εντάξουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας οιαδήποτε δαπάνη για οιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο της επιχείρησης, βάσει του ορισμού των κρατών μελών. Αυτό θα διεύρυνε σημαντικά το πεδίο εφαρμογής και θα οδηγούσε σε λιγότερη εναρμόνιση. Το Συμβούλιο δεν έχει αξιολογήσει τον αντίκτυπο αυτής της διάταξης στην εύρυθμη λειτουργία της κοινής αγοράς. Πριν από οποιαδήποτε επέκταση του κανόνα στα κινητά αγαθά θα έπρεπε να υπάρξει μια ανάλυση της Επιτροπής.

• [1]  Εγκριθέντα κείμενα, P6_TA(2008)0319.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Ιστορικό της διαδικασίας

Η παρούσα διαδικασία είναι επαναλαμβανόμενη διαβούλευση σχετικά με μια αναθεωρημένη πρόταση του Συμβουλίου, αφού προηγουμένως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε εγκρίνει ομόφωνα τη γνωμοδότησή του σχετικά με την αρχική πρόταση της Επιτροπής στις 8 Ιουλίου 2008 ("έκθεση Rosati").

Κατά τη συνεδρίασή του στις 9 Ιουνίου 2009, το ECOFIN κατέληξε σε πολιτική συμφωνία επί ενός κειμένου που τροποποιεί σημαντικά την αρχική πρόταση, ιδίως όσον αφορά τη θέσπιση γενικότερων και μεγαλύτερης εμβέλειας κανόνων για το δικαίωμα έκπτωσης. Στις 13 Ιουλίου 2009 το Συμβούλιο Υπουργών, ύστερα από αίτημα της Επιτροπής, ενημέρωσε το Κοινοβούλιο για την απόφασή του να ζητήσει νέα γνωμοδότηση σχετικά με την αναθεωρημένη πρόταση.

Για περισσότερες λεπτομέρειες όσον αφορά την αρχική πρόταση της Επιτροπής και τη γνωμοδότηση του Κοινοβουλίου, ο αναγνώστης καλείται να ανατρέξει στην έκθεση Rosati.

Η αναθεωρημένη πρόταση του Συμβουλίου

Η έκθεση Rosati περιλάμβανε τροπολογίες για 3 από τις 4 τεχνικές πτυχές που κάλυπτε η αρχική πρόταση της Επιτροπής:

α) καθεστώς ΦΠΑ που εφαρμόζεται στις παραδόσεις φυσικού αερίου, ηλεκτρικής ενέργειας, θέρμανσης και/ή ψύξης

β) μεταχείριση από πλευράς ΦΠΑ των κοινών επιχειρήσεων που δημιουργούνται δυνάμει του άρθρου 171 της Συνθήκης ΕΚ

γ) και όροι υπό τους οποίους μπορεί να ασκηθεί, όσον αφορά τα ακίνητα αγαθά, το δικαίωμα έκπτωσης ΦΠΑ επί των εισροών.

Όσον αφορά το στοιχείο α), ο εισηγητής υποστήριζε πλήρως την επιδίωξη της Επιτροπής να αποσαφηνίσει μια τεχνικά αδύναμη διάταξη που άφηνε εκτός πεδίου εφαρμογής του ΦΠΑ την παράδοση φυσικού αερίου μέσω αγωγών. Πρακτικά αυτό σήμαινε ότι σχεδόν όλες οι διασυνοριακές συναλλαγές δεν ενέπιπταν στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ, κάτι που αντέκειτο στην πρόθεση του νομοθέτη. Στην έκθεσή του ο εισηγητής σημείωνε ότι τα κράτη μέλη ήδη εφάρμοζαν το πνεύμα της οδηγίας για τον ΦΠΑ, αλλά όχι και το γράμμα της, και κατέθεσε τροπολογίες για την περαιτέρω αποσαφήνιση του πεδίου εφαρμογής και της λειτουργίας του συστήματος.

Απηχώντας τη θέση που διατυπωνόταν στην έκθεση Rosati, η αναθεωρημένη πρόταση του Συμβουλίου αναφέρει ρητά ότι ο στόχος της νέας διάταξης είναι "να συμπίπτει το γράμμα του κειμένου με την πρόθεση του νομοθέτη". Συμπλέοντας επίσης με την έκθεση Rosati, το Συμβούλιο συμφώνησε να τροποποιήσει τον τίτλο της συγκεκριμένης ενότητας καλύπτοντας, μεταξύ άλλων, την παράδοση φυσικού αερίου μέσω αγωγών. Γενικότερα, το Συμβούλιο αποσαφήνισε περαιτέρω το πεδίο εφαρμογής των διατάξεων αυτών.

Όσον αφορά το στοιχείο β), η έκθεση Rosati υποστήριζε πλήρως την προσέγγιση της Επιτροπής, που επιδίωκε να αποσαφηνίσει το φορολογικό καθεστώς της κοινής επιχείρησης που δημιουργείται δυνάμει του άρθρου 171 της Συνθήκης ΕΚ, ώστε να διορθωθεί η ανισορροπία που υφίστατο προς όφελος των κρατών μελών όπου είναι εγκατεστημένη η κοινή επιχείρηση. Επιπλέον, η έκθεση Rosati συναρτούσε την εξαίρεση αυτών των επιχειρήσεων από τον ΦΠΑ με τη μη ανάμιξή τους σε οιαδήποτε οικονομική δραστηριότητα κατά την έννοια του άρθρου 9, παράγραφος 1, εδάφιο 2 της οδηγίας για τον ΦΠΑ, ώστε να αποφεύγονται στρεβλώσεις του ανταγωνισμού.

Τέλος, όσον αφορά το στοιχείο γ), το Συμβούλιο έχει τροποποιήσει σε σημαντικό βαθμό την αρχική πρόταση της Επιτροπής, γεγονός που ώθησε την Επιτροπή να ζητήσει νέα γνωμοδότηση του Κοινοβουλίου.

Το δικαίωμα έκπτωσης βάσει της αναθεωρημένης πρότασης του Συμβουλίου

Σύμφωνα με τις ισχύουσες αρχές, ο υποκείμενος στον φόρο μπορεί να έχει έκπτωση ΦΠΑ επί των εισροών μόνο στον βαθμό που τα αγαθά ή υπηρεσίες χρησιμοποιούνται για πράξεις που θεμελιώνουν δικαίωμα έκπτωσης. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι οι υποκείμενοι στον φόρο δικαιούνται να επιλέξουν κατά πόσον θα συμπεριλάβουν τα αγαθά μικτής χρήσης, εν όλω ή εν μέρει, στα περιουσιακά στοιχεία που σχετίζονται με την οικονομική τους δραστηριότητα. Βάσει της νομολογίας του Δικαστηρίου, η εθνική νομοθεσία δεν μπορεί να εμποδίσει έναν υποκείμενο στον φόρο να συμπεριλάβει πλήρως στο επιχειρηματικό του κεφάλαιο αγαθά που χρησιμοποιούνται εν μέρει για επιχειρηματικούς σκοπούς και εν μέρει για μη επιχειρηματικούς/ ιδιωτικούς σκοπούς, ούτε να εμποδίσει την άμεση και πλήρη έκπτωση του ΦΠΑ που οφείλεται λόγω της απόκτησης αυτών των αγαθών. Εφόσον ο υποκείμενος στον φόρο αποφασίσει να περιλάβει το σύνολο των εν λόγω αγαθών στην οικονομική του δραστηριότητα, δικαιούται να προβεί σε έκπτωση του ΦΠΑ επί των εισροών άμεσα και στο σύνολό του, ασχέτως εάν το αγαθό χρησιμοποιείται ταυτόχρονα για επιχειρηματικούς και μη επιχειρηματικούς σκοπούς. Η μη επιχειρηματική χρήση του αγαθού θα υπόκειται τότε στον ΦΠΑ κατά τον ίδιο τρόπο όπως μια παροχή υπηρεσιών, βάσει του ύψους της δαπάνης που πραγματοποιήθηκε. Το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι ότι η μη επιχειρηματική χρήση μειώνει το φορολογικό βάρος κατά ποσό που θα ήταν δυνατόν να αυξάνεται ευθέως ανάλογα προς τη χρήση για μη επιχειρηματικούς σκοπούς. Αυτό ισχύει όλως ιδιαιτέρως για τα ακίνητα αγαθά. Έτσι, η αρχική πρόταση της Επιτροπής επιδίωκε να προσαρμόσει την έκπτωση ΦΠΑ για ακίνητα αγαθά, κατά τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται ότι η αρχική άσκηση του δικαιώματος έκπτωσης ΦΠΑ επί των εισροών θα αντικατοπτρίζει τη γενική αρχή και να αποτρέπονται τεχνητές καταστάσεις που αποσκοπούν στην αποκόμιση αδικαιολόγητου οφέλους σε επίπεδο χρηματορροών.

Σύμφωνα με την προσέγγιση που προτάθηκε από την Επιτροπή (και που ανταποκρινόταν επίσης σε ανησυχίες που είχαν εκφραστεί από πολλά κράτη μέλη), η έκπτωση θα προέκυπτε μόνο στον βαθμό που τα σχετικά αγαθά και υπηρεσίες θα χρησιμοποιούνταν για συναλλαγές που θεμελιώνουν δικαίωμα έκπτωσης. Προτείνεται ο περιορισμός της αρχικής άσκησης του δικαιώματος έκπτωσης στην αναλογία πραγματικής επιχειρηματικής χρήσης όταν ακίνητα αγαθά μικτής χρήσης περιλαμβάνονται στο ενεργητικό και παθητικό της εταιρείας. Ταυτόχρονα, προτείνεται σύστημα αναπροσαρμογής, ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι μεταβολές της επιχειρηματικής και ιδιωτικής (ή μη επιχειρηματικής) χρήσης των εν λόγω ακινήτων.

Η πρόταση του Συμβουλίου περιλαμβάνει διάφορα μέρη αλλά, όσον αφορά το μέρος το σχετικό με το δικαίωμα έκπτωσης, το Συμβούλιο έχει τροποποιήσει σημαντικά την αρχική πρόταση της Επιτροπής. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα ως προς δύο πτυχές:

§ Κάθε είδος δαπάνης που σχετίζεται με ακίνητα αγαθά υπόκειται τώρα στους νέους κανόνες, και παρέχεται στα κράτη μέλη η ευχέρεια να εντάξουν οιαδήποτε άλλα είδη αγαθών σε αυτό το νέο καθεστώς.

§ Όσον αφορά τους νέους τρόπους άσκησης του δικαιώματος έκπτωσης, γίνεται κατά βάση αναφορά στις "γενικές αρχές" και όχι σε λεπτομερείς τρόπους άσκησης του δικαιώματος αυτού, κάτι που θα οδηγήσει σε λιγότερη σαφήνεια και λιγότερη εναρμόνιση.

Η νέα προσέγγιση του Συμβουλίου εστιάζεται και πάλι στο δικαίωμα έκπτωσης και όχι πια στην αρχική άσκηση του δικαιώματος αυτού. Ο σκοπός της αρχικής πρότασης ήταν να αποσαφηνίσει και να ενισχύσει το δικαίωμα έκπτωσης σε σχέση με την παράδοση ακίνητων αγαθών, ένα ζήτημα που συχνά τίθεται υπό την ερμηνεία του Δικαστηρίου. Αναφερόμενη τώρα στις γενικές αρχές των άρθρων 167, 168, 169 και 173, η αναθεωρημένη πρόταση του Συμβουλίου αφαιρεί τη σαφήνεια της αρχικής πρότασης και ανοίγει ξανά τον δρόμο για νέες αποφάσεις του Δικαστηρίου. Το ίδιο ισχύει ως προς τη γενική αναφορά σε όλες τις διατάξεις που πραγματεύονται την αναπροσαρμογή. Με την τροπολογία του, ο εισηγητής προτείνει να επαναφερθεί η αναγκαία σαφήνεια στο δικαίωμα έκπτωσης. Επιπλέον, η αναφορά στους "σκοπούς των δραστηριοτήτων της επιχείρησης" του υποκειμένου στον φόρο δεν κάνει πια διάκριση ανάμεσα σε ό,τι εξαιρείται (δηλαδή χωρίς δικαίωμα έκπτωσης) και ό,τι φορολογείται (δηλαδή με δικαίωμα έκπτωσης).

Το κυριότερο πρόβλημα είναι ωστόσο ότι η αναθεωρημένη πρόταση του Συμβουλίου παρέχει στα κράτη μέλη την ευχέρεια να εντάσσουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας οιαδήποτε δαπάνη για οιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο της επιχείρησης, όπως ορίζουν τα κράτη μέλη. Αυτό θα διεύρυνε σημαντικά το πεδίο εφαρμογής και θα οδηγούσε σε λιγότερη εναρμόνιση. Το Συμβούλιο δεν έχει εκτιμήσει τον αντίκτυπο της διάταξης αυτής στην εύρυθμη λειτουργία της κοινής αγοράς. Πριν από οιαδήποτε επέκταση του κανόνα σε κινητά αγαθά θα πρέπει να πραγματοποιηθεί σχετική ανάλυση από την Επιτροπή.

Η μόνη επιδίωξη του κειμένου είναι κατά τα φαινόμενα να δοθεί μέγιστη ελευθερία χειρισμών στα κράτη μέλη. Έτσι, το κείμενο στην πραγματικότητα δεν παρέχει ‘λύση’ στα νομικά ζητήματα που έχουν προκύψει.

Ο εισηγητής προτείνει συνεπώς τροπολογίες στην αναθεωρημένη πρόταση του Συμβουλίου, οι οποίες επιδιώκουν να αποσαφηνίσουν τη σημαντική διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας όσον αφορά τα κινητά αγαθά, να αποσαφηνίσουν την εφαρμογή του μηχανισμού αναπροσαρμογής και να εξασφαλίσουν την εφαρμογή της έκπτωσης του ΦΠΑ μόνο σε συναλλαγές που θεμελιώνουν δικαίωμα έκπτωσης.

Σχετικά με το ζήτημα του καθεστώτος ΦΠΑ που εφαρμόζεται στην παράδοση φυσικού αερίου, ηλεκτρικής ενέργειας, θέρμανσης και/ή ψύξης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με την "έκθεση Rosati" του 2008, υποστήριξε την άποψη της Επιτροπής ότι το πεδίο εφαρμογής του ΦΠΑ στις παραδόσεις φυσικού αερίου μέσω αγωγών χρειαζόταν αποσαφήνιση. Στην παρούσα έκθεση ο εισηγητής επικροτεί τη σχετική αποσαφήνιση που παρέσχε το Συμβούλιο. Ο εισηγητής χαιρετίζει επίσης το γεγονός ότι το Συμβούλιο ενέκρινε τις ζητηθείσες αποσαφηνίσεις όσον αφορά, μεταξύ άλλων, τον σκοπό της νέας διάταξης, ο οποίος είναι "να συμπίπτει το γράμμα του κειμένου με την πρόθεση του νομοθέτη", καθώς και την τροποποίηση του τίτλου του σχετικού μέρους, ώστε ιδίως να καλύπτεται η παράδοση φυσικού αερίου μέσω αγωγών.

Όσον αφορά τη φορολογική μεταχείριση της κοινής επιχείρησης από πλευράς ΦΠΑ, η "έκθεση Rosati" υποστήριξε επίσης την Επιτροπή που ζητούσε να αποσαφηνιστεί το φορολογικό καθεστώς των κοινών επιχειρήσεων, ώστε να διορθωθεί η ανισορροπία που υφίστατο προς όφελος των κρατών μελών όπου είναι εγκατεστημένη η κοινή επιχείρηση. Εν προκειμένω, ο εισηγητής επικροτεί την έγκριση της τροποποίησης από το Συμβούλιο.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Τίτλος	Κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας
Έγγραφα αναφοράς	10893/2009 – C7-0002/2009 – COM(2007)0677 – C6-0433/2007 – 2007/0238(CNS)
Ημερομηνία κλήσης του ΕΚ προς γνωμοδότηση	22.11.2007
Επιτροπή αρμόδια επί της ουσίας Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια	ECON 14.7.2009
Εισηγητής(ές) Ημερομηνία ορισμού	Udo Bullmann 21.7.2009
Εξέταση στην επιτροπή	6.10.2009		9.11.2009
Ημερομηνία έγκρισης	10.11.2009
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	33 3 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Burkhard Balz, Udo Bullmann, Pascal Canfin, George Sabin Cutaş, Leonardo Domenici, Derk Jan Eppink, Markus Ferber, Vicky Ford, Jean-Paul Gauzès, Sven Giegold, Sylvie Goulard, Enikő Győri, Liem Hoang Ngoc, Othmar Karas, Wolf Klinz, Werner Langen, Astrid Lulling, Hans-Peter Martin, Sławomir Witold Nitras, Ivari Padar, Olle Schmidt, Peter Simon, Ivo Strejček, Kay Swinburne, Marianne Thyssen, Ramon Tremosa I Balcells, Corien Wortmann-Kool
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Pervenche Berès, Sophie Briard Auconie, Sari Essayah, Robert Goebbels, Sophia in ‘t Veld, Philippe Lamberts, Thomas Mann, Gianni Pittella, Catherine Stihler
Ημερομηνία κατάθεσης	12.11.2009