SPRAWOZDANIE w sprawie wniosku Waldemara Tomaszewskiego o skorzystanie z immunitetu i przywilejów

29.6.2010 - (2010/2047(IMM))

Komisja Prawna
Sprawozdawca: Bernhard Rapkay

PROJEKT DECYZJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie wniosku Waldemara Tomaszewskiego o skorzystanie z immunitetu i przywilejów

(2010/2047(IMM))

Parlament Europejski,

–   uwzględniając wniosek Waldemara Tomaszewskiego o skorzystanie z immunitetu przekazany przewodniczącemu Parlamentu Europejskiego w dniu 2 lutego 2010 r. i ogłoszony na posiedzeniu plenarnym w dniu 24 marca 2010 r.,

–   po wysłuchaniu wyjaśnień Waldemara Tomaszewskiego zgodnie z art. 7 ust. 3 Regulaminu,

–   uwzględniając art. 8 i 9 Protokołu (nr 7) w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej załączonego do Traktatów oraz art. 6 ust. 2 Aktu dotyczącego wyborów przedstawicieli do Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich z dnia 20 września 1976 r.,

–   uwzględniając statut posła do Parlamentu Europejskiego przyjęty dnia 28 września 2005 r.,

–   uwzględniając art. 6 ust. 2 oraz art. 7 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej (A7-0214/2010),

A. mając na uwadze, że Waldemar Tomaszewski jest posłem do Parlamentu Europejskiego,

B.  mając na uwadze, że przeciwko Waldemarowi Tomaszewskiemu nie jest prowadzone dochodzenie sądowe w rozumieniu art. 8 Protokołu, w związku z czym nie chodzi o przypadek dotyczący immunitetu poselskiego,

C. mając na uwadze, że zgodnie z postanowieniami „Kodeksu postępowania polityków szczebla państwowego” (zwanego dalej „kodeksem postępowania”), uchwalonego dnia 19 września 2006 r. (N.X-816), którego przestrzeganie gwarantuje Główna Komisja Etyki Służbowej Republiki Litewskiej, organ polityczny powołany uchwałą z dnia 1 lipca 2008 r. (N.X.-1777), ma on również zastosowanie do posłów do Parlamentu Europejskiego wybranych na Litwie,

D. mając na uwadze, że w dniu 22 stycznia 2010 r. Główna Komisja Etyki Służbowej Republiki Litewskiej podjęła decyzję o „publicznym upomnieniu” Waldemara Tomaszewskiego na mocy ww. kodeksu odnośnie do działalności politycznej, którą prowadzi on jako poseł do Parlamentu Europejskiego,

E.  mając na uwadze, że zgodnie z postanowieniami art. 2 statutu posła do Parlamentu Europejskiego[1] „posłowie są wolni i niezależni”,

F.  mając na uwadze zasadę pierwszeństwa prawa Unii,

G. mając na uwadze, że zarówno przedmiotowa decyzja, jak i przepisy Republiki Litewskiej, na których decyzja ta się opiera, pociągają za sobą naruszenie prawa Unii, nie przestrzegając zasady wolności i niezależności posłów do Parlamentu Europejskiego ustanowionej w art. 2 statutu posła,

H. mając na uwadze, że obowiązkiem Komisji Europejskiej, jako strażniczki Traktatów, jest wszczęcie postępowania w sprawie naruszenia przeciwko Republice Litewskiej na mocy art. 258 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

1.  zwraca się do Komisji Europejskiej o zobowiązanie władz litewskich do przestrzegania prawa Unii Europejskiej poprzez wszczęcie, w razie konieczności, postępowania w sprawie naruszenia prawa wspólnotowego, przewidzianego w art. 258 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do niezwłocznego przekazania niniejszej decyzji oraz sprawozdania sporządzonego przez komisję przedmiotowo właściwą Komisji Europejskiej i właściwym władzom Republiki Litewskiej.

• [1]  Dz.U. L 262 z 7.10.2005, s. 1.

UZASADNIENIE

I.    KONTEKST

W dniu 2 lutego 2010 r. poseł do Parlamentu Europejskiego Waldemar Tomaszewski skierował do przewodniczącego Parlamentu Europejskiego pismo z wnioskiem o ochronę niezależności mandatu posła do Parlamentu Europejskiego w związku z upomnieniem z dnia 22 stycznia 2010 r. przez Główną Komisję Etyki Służbowej Republiki Litewskiej, podlegającą parlamentowi Litwy.

W dniu 24 marca 2010 r. przewodniczący Parlamentu Europejskiego potwierdził otrzymanie wniosku W. Tomaszewskiego. Zgodnie z art. 6 ust. 3 Regulaminu wniosek ten został następnie przekazany właściwej komisji, tj. Komisji Prawnej.

Dnia 22 stycznia 2010 r. Główna Komisja Etyki Służbowej Republiki Litewskiej postanowiła:

„stwierdzić, nie podważając wolności słowa posła do Parlamentu Europejskiego Waldemara Tomaszewskiego ani jego prawa do obrony praw mniejszości narodowych, że publiczne zachowanie i forma działania Waldemara Tomaszewskiego, obywatela Republiki Litewskiej, działacza politycznego, przewodniczącego parlamentarnej partii politycznej na Litwie, są sprzeczne z zasadą poszanowania Państwa i obywateli, niezgodne z zasadą bezstronności i nie zwiększają zaufania do Państwa ani do jego instytucji.”.

           Główna Komisja Etyki Służbowej Republiki Litewskiej wydała tę decyzję po tym, jak stowarzyszenie „Lietuvos Sajūdis” zwróciło się do niej w związku z oświadczeniami publicznymi Waldemara Tomaszewskiego, posła do Parlamentu Europejskiego (grupa ECR), przewodniczącego partii parlamentarnej „Lietuvos lenkų rinkimų akcija”, dotyczącymi dyskryminacji Polaków w Republice Litewskiej. Według stowarzyszenia „Lietuvos Sajūdis”, podczas posiedzenia grupy ECR w Parlamencie Europejskim w dniu 7 września 2009 r. Waldemar Tomaszewski skarżył się José Manuelowi Barroso, przewodniczącemu Komisji Europejskiej, na sytuację Polaków na Litwie. Ponadto przed oficjalną wizytą Jerzego Buzka, przewodniczącego Parlamentu Europejskiego, na Litwie zwrócił się on do niego, wraz z innymi posłami do Parlamentu Europejskiego narodowości polskiej, o ochronę rzekomo naruszanych praw mniejszości narodowości polskiej.

           Decyzja ta, opublikowana na stronie internetowej Głównej Komisji Etyki Służbowej Republiki Litewskiej pod adresem www.vtek.lt, jest ostateczna i nie przysługuje od niej odwołanie.

Podstawę prawną tej decyzji stanowią:

· art. 17 ust. 4 ustawy dotyczącej Głównej Komisji Etyki Służbowej (N.X-1777),

· art. 6 ust. 2, art. 9 ust. 1 pkt 2 i art. 9 ust. 3 kodeksu postępowania przedstawicieli politycznych Republiki Litewskiej (N.X-816).

II.       UZASADNIENIE PROPONOWANEJ DECYZJI

Decyzja Głównej Komisji Etyki Służbowej Republiki Litewskiej nałożyła na Waldemara Tomaszewskiego „upomnienie publiczne” na mocy Kodeksu postępowania polityków szczebla państwowego uchwalonego litewską ustawą z dnia 19 września 2006 r. (N.X-816) w związku z wypowiedziami tego posła do Parlamentu Europejskiego w ramach pełnionych obowiązków poselskich.

Mając na uwadze, że Komisja ta nie jest sądem, w związku z czym nie można uznać, że przeciwko W. Tomaszewskiemu jest poprowadzone dochodzenie sądowe w rozumieniu art. 8 Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej, zdarzenia te nie stanowią przypadku podlegającego pod immunitet poselski.

Artykuł 2 statutu posła przewiduje natomiast, że „posłowie są wolni i niezależni”. W tym samym duchu art. 3 statutu stanowi, że: „1. Posłowie oddają głosy pojedynczo i osobiście. Nie są związani poleceniami ani wskazówkami. 2. Porozumienia w sprawie sposobu wykonywania mandatu są nieważne.”

Wyraźnie widać zatem, że decyzja Głównej Komisji Etyki Służbowej stanowi naruszenie zasad wolności i niezależności posła przewidzianej statutem posła do Parlamentu Europejskiego, który stanowi element prawa Unii, w związku z czym fakt, że litewskie przepisy przyznają Głównej Komisji Etyki Służbowej uprawnienie kontrolne wobec działalności posłów do Parlamentu Europejskiego wybranych na Litwie, stanowi naruszenie prawa wspólnotowego.

W związku z powyższym, obowiązkiem Komisji Europejskiej, jako strażniczki Traktatów i jedynego organu uprawnionego do wszczęcia postępowania w sprawie naruszenia, jest wszczęcie takiego postępowania przeciwko Republice Litewskiej na mocy art. 258 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

Komisja Prawna zaleca zatem zwrócenie się do Komisji Europejskiej o zobowiązanie władz litewskich do przestrzegania prawa Unii Europejskiej poprzez wszczęcie, w razie konieczności, postępowania w sprawie naruszenia prawa wspólnotowego, przewidzianego w art. 258 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

III.      WNIOSKI

W związku z powyższym Komisja Prawna zaleca zwrócenie się do Komisji Europejskiej o zobowiązanie władz litewskich do przestrzegania prawa Unii Europejskiej poprzez wszczęcie, w razie konieczności, postępowania w sprawie naruszenia prawa wspólnotowego, przewidzianego w art. 258 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	23.6.2010
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	9 0 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Luigi Berlinguer, Sebastian Valentin Bodu, Gerald Häfner, Klaus-Heiner Lehne, Bernhard Rapkay, Evelyn Regner, Francesco Enrico Speroni, Zbigniew Ziobro, Tadeusz Zwiefka
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Vytautas Landsbergis