SPRAWOZDANIE w sprawie nominacji Lazarosa Stavrou Lazarou na członka Trybunału Obrachunkowego

29.9.2010 - (C7‑0188/2010 – 2010/0818(NLE))

Komisja Kontroli Budżetowej
Sprawozdawczyni: Inés Ayala Sender

PROJEKT DECYZJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie nominacji Lazarosa Stavrou Lazarou na członka Trybunału Obrachunkowego

(C7‑0188/2010 – 2010/0818(NLE))

(Procedura konsultacji)

Parlament Europejski,

–   uwzględniając art. 286 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu UE, zgodnie z którym Rada skonsultowała się z Parlamentem (C7–0188/2010),

–   uwzględniając przesłuchanie zgłoszonego przez Radę kandydata na członka Trybunału Obrachunkowego, przeprowadzone na posiedzeniu Komisji Kontroli Budżetowej w dniu 27 września 2010 r.,

–   uwzględniając art. 108 Regulaminu PE,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A7-0254/2010),

A. mając na uwadze, że Lazaros Stavrou Lazarou spełnia warunki określone w art. 286 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu UE,

1.  wydaje opinię pozytywną w sprawie powołania Lazarosa Stavrou Lazarou na członka Trybunału Obrachunkowego;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej decyzji Radzie oraz podania jej do wiadomości Trybunału Obrachunkowego, pozostałych instytucji Wspólnot Europejskich i urzędów kontrolnych państw członkowskich.

ZAŁĄCZNIK 1: CURRICULUM VITAE Lazarosa Stavrou Lazarou

Główny inspektor rachunkowy Republiki Cypryjskiej

Miejsce i data urodzenia: Liopetri, dystrykt Famagusta, Cypr, 1958 r.

Kwalifikacje akademickie

Tytuł magistra w dziedzinie administracji publicznej – Kennedy School of Government, Uniwersytet Harvarda, 1996 r.

Certyfikat ukończenia programu z zakresu międzynarodowego prawa podatkowego, Wydział Prawa Uniwersytetu Harvarda, 1996 r.

Dyplom licencjata nauk ekonomicznych, Uniwersytet Hull, Zjednoczone Królestwo, 1982 r.

Kwalifikacje zawodowe i członkostwo w organizacjach

Członek Stowarzyszenia Dyplomowanych Biegłych Księgowych (ACCA) od 1987 r.

Członek Cypryjskiego Instytutu Biegłych Księgowych od 1988 r.

Kariera zawodowa

01.2000 do chwili obecnej:   Główny inspektor rachunkowy Republiki Cypryjskiej,

odpowiedzialny za nadzorowanie i monitorowanie zgodności z konstytucją i prawem publicznych operacji finansowych, jak też za odpowiedzialne zarządzanie tymi operacjami.

Dodatkowe obowiązki:

Certyfikacja funduszy unijnych przyznawanych Republice Cypryjskiej;

Kompetencje w zakresie zamówień publicznych dla szeroko pojętego sektora publicznego na Cyprze;

Kompetencje (punkt kontaktowy) w ramach Służb Koordynacji Przeciwdziałania Nadużyciom Finansowym (AFCOS) w zakresie zgłaszania nieprawidłowości Europejskiemu Urzędowi ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF).

09.1989-12.1999:               Zatrudnienie w urzędzie skarbowym Republiki Cypryjskiej, awans na stanowisko głównego inspektora podatkowego.

02.1988-08.1989:               Dyrektor ds. audytu, Deloitte Haskins & Sells, Larnaka, Cypr.

09.1982-01.1988:                Staż i zatrudnienie jako księgowy w firmach audytorskich w Zjednoczonym Królestwie.

Od 2008 r. jest mianowanym przez parlament członkiem Komisji Kontroli, która monitoruje działalność zawodową polityków i urzędników rządowych w celu wykrycia ewentualnych konfliktów z ich obowiązkami politycznymi.

W 2004 r. wybrany przez międzynarodowych członków Stowarzyszenia Dyplomowanych Biegłych Księgowych (ACCA) do 36-osobowej Rady ACCA, a następnie wybrany ponownie w 2007 r. na kolejną trzyletnią kadencję.

W 2004 r. mianowany przez Radę Ministrów na członka Rady Zarządzającej Szkoły Angielskiej w Nikozji, a w 2008 r. powołany na drugą kadencję.

Od 2002 r. jest mianowanym przez Radę Ministrów członkiem Komisji Audytu Wewnętrznego Republiki Cypryjskiej.

ZAŁĄCZNIK 2: ODPOWIEDZI Lazarosa Stavrou Lazarou NA PYTANIA ZAWARTE W KWESTIONARIUSZU

Doświadczenie zawodowe

1. Proszę przedstawić najważniejsze aspekty Pana doświadczenia zawodowego w zakresie finansów publicznych, zarządzania oraz kontroli zarządzania.

Ostatnie dwadzieścia jeden lat mojej kariery poświęciłem służbie publicznej i zawsze pełniłem obowiązki, mając na względzie najlepszy interes cypryjskich obywateli. Zaszczytem będzie dla mnie szansa poświęcenia kolejnych sześciu lat działalności zawodowej służbie w najlepszym interesie obywateli europejskich.

Od września 1989 r. do grudnia 1999 r. pracowałem w urzędzie skarbowym, gdzie awansowałem na stanowisko głównego inspektora podatkowego i przez dwa ostatnie lata pracy kierowałem urzędem w okręgu Limassol. Będąc zatrudnionym w urzędzie skarbowym, uczęszczałem również w okresie od czerwca 1995 r. do czerwca 1996 r. na studia podyplomowe na Uniwersytecie Harvarda, dzięki stypendium Komisji Fulbrighta przeznaczonemu dla osób, które rozpoczęły już pracę zawodową. Uzyskałem dyplom magistra w dziedzinie administracji publicznej przyznany przez Kennedy School of Government oraz otrzymałem certyfikat ukończenia programu z zakresu międzynarodowego prawa podatkowego przyznawany przez Wydział Prawa Uniwersytetu Harvarda.

W styczniu 2000 r. na mocy art. 126 Konstytucji zostałem mianowany przez prezydenta Republiki Cypryjskiej na zaszczytne stanowisko głównego inspektora rachunkowego Republiki. Zgodnie z Konstytucją i właściwym prawem główny inspektor rachunkowy, który stoi na czele Ministerstwa Skarbu, ma status urzędnika państwowego i odpowiada przed Radą Ministrów, za pośrednictwem Ministra Finansów. Jego kadencja upływa wraz z osiągnięciem wieku emerytalnego przewidzianego dla urzędników państwowych. Ministerstwo Skarbu Republiki zatrudniające 400 księgowych jest na mocy Konstytucji urzędem odpowiedzialnym za gospodarowanie finansami państwa. Moje zadania w tej dziedzinie są określone w Konstytucji, odnośnych przepisach prawnych oraz w decyzjach Rady Ministrów i obejmują:

· opracowanie i podpisanie rocznego sprawozdania finansowego, co oznacza uznanie, zliczenie i wykazanie transakcji finansowych zgodnie z międzynarodowymi standardami rachunkowości sektora publicznego (MSRSP) oraz jego przedłożenie Parlamentowi za pośrednictwem Rady Ministrów w celu uzyskania absolutorium;

· nadzór nad funkcjonowaniem Zintegrowanego Systemu Informacji na temat Finansów i Zarządzania (IFMIS), z którego korzystają księgowi oddelegowani do ministerstw/departamentów/służb państwowych w celu księgowania transakcji finansowych rządu, oraz monitorowanie wykonania budżetu;

· dostarczanie informacji o finansach, zarówno okresowo, jak i na wystosowany wniosek, różnym organom, takim jak ministerstwa, departamenty, służby państwowe czy parlament krajowy;

· inicjowanie i monitorowanie wszelkich niezbędnych działań służących wdrożeniu systemu planowania zasobów przedsiębiorstwa (ERP) z ramienia rządu cypryjskiego;

· wydawanie nowych oraz przegląd obowiązujących przepisów, instrukcji i procedur dotyczących zarządzania finansami i kontroli finansów;

· księgowanie i obsługa długu publicznego (wewnętrznego i zewnętrznego) oraz gwarancji wydawanych przez rząd.

Ponadto sprawuję następujące funkcje w odniesieniu do zarządzania finansowego funduszami UE:

· funkcja krajowego urzędnika zatwierdzającego odpowiedzialnego za zarządzanie finansowe funduszami przedakcesyjnymi i funduszami ze środków przejściowych oraz za czuwanie nad tym, by przestrzegano zasad, przepisów i procedur dotyczących zarządzania finansowego oraz by sprawnie działały właściwe systemy informacyjne i sprawozdawcze; w ramach pełnienia tej roli odpowiadam przed Komisją Europejską za fundusze pochodzące z każdego z programów aż do momentu ich oficjalnego zamknięcia;

· funkcja kierownika organu certyfikującego ds. funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności, Funduszu Rybackiego i Funduszu Solidarności, odpowiedzialnego za kierowanie do Komisji Europejskiej zaświadczeń, że kwota wydatków deklarowanych jako podlegające zwrotowi jest właściwa, wynika z wiarygodnego systemu rachunkowego i jest zgodna z przepisami obowiązującymi na szczeblu wspólnotowym i krajowym.

Do końca 2003 r. kierowałem rządowymi służbami audytu wewnętrznego za pośrednictwem Dyrekcji ds. Audytu Wewnętrznego w Ministerstwie Skarbu. Do moich obowiązków w tym zakresie należało opracowanie Podręcznika Audytu Wewnętrznego oraz Regulaminu Audytu Wewnętrznego, jak też sporządzenie projektu przepisów ustanawiających funkcjonalnie niezależny organ kontroli wewnętrznej, który rozpoczął działalność z końcem 2003 r. Nadal jestem związany z działalnością kontroli wewnętrznej, ponieważ decyzją Rady Ministrów zostałem powołany na członka rządowej Komisji Audytu Wewnętrznego.

W latach 2005-2006 Ministerstwo Skarbu wystąpiło z inicjatywą przeprowadzenia oceny wzajemnej, aby udoskonalić system publicznej wewnętrznej kontroli finansowej (PIFC) zgodnie z najlepszą praktyką europejską. Pod moim przewodnictwem i przy udziale głównych zainteresowanych podmiotów Ministerstwo Skarbu współpracowało z zespołem ds. oceny wzajemnej wywodzącym się z OECD-SIGMA i składającym się z doświadczonych niezależnych specjalistów z innych państw członkowskich UE. Zalecenia wynikające z oceny wzajemnej uzyskały akceptację polityczną i wsparcie rządowe, a obecnie są realizowane w ramach długoterminowego planu strategicznego, który koordynuję i nadzoruję oraz którym kieruję.

W odniesieniu do mojej działalności poza obowiązkami rządowymi zostałem w 2004 r. wybrany przez międzynarodowych członków Stowarzyszenia Dyplomowanych Biegłych Księgowych (ACCA) do 36-osobowej Rady ACCA, a następnie wybrano mnie ponownie w 2007 r. na kolejną trzyletnią kadencję. W ramach Rady ACCA byłem członkiem następujących komitetów: Komitet ds. Audytu (maj 2005-maj 2009), Komitet Finansowy (maj 2006 do chwili obecnej), Komitet Techniczny Sektora Publicznego (maj 2008 – powołanie komitetu – do chwili obecnej). Aktualnie ubiegam się o reelekcję do Rady ACCA na trzecią i ostatnią trzyletnią kadencję. Wyniki wyborów zostaną ogłoszone podczas dorocznego walnego posiedzenia w dniu 16 września 2010 r.

2. Proszę wymienić trzy najważniejsze decyzje, w których podjęciu Pan uczestniczył w pracy zawodowej.

W mojej pracy zawodowej uczestniczyłem w podejmowaniu wielu ważnych decyzji (zarówno jako główny inspektor rachunkowy, jak i przewodniczący oficjalnych organów decyzyjnych), które miały istotny wpływ na świadczenie usług użyteczności publicznej na Cyprze. Największe znaczenie przypisałbym swojemu udziałowi w następujących trzech przedsięwzięciach:

a) Wprowadzenie systemów informatycznych jako narzędzi wspomagających efektywne wypełnianie zadań przez Ministerstwo Skarbu

W styczniu 2004 r. Ministerstwo Skarbu Republiki Cypryjskiej wprowadziło Zintegrowany System Informacji na temat Finansów i Zarządzania (IFMIS), dzięki któremu skomputeryzowano wszystkie procesy księgowe w sektorze publicznym i zautomatyzowano proces dokonywania płatności rządowych. Ponieważ przyjęto podejście proaktywne, trwają już prace nad kolejnym krokiem, mającym na celu włączenie wszystkich rządowych operacji zarządzania finansami do nowego systemu planowania zasobów przedsiębiorstwa (ERP), który umożliwi dokonywanie tych operacji w sposób zintegrowany i nowoczesny. Na obecnym etapie kończą się prace nad ustalaniem wymogów dotyczących nabycia i wdrożenia projektu w drodze przetargu publicznego.

W styczniu 2007 r. Ministerstwo Skarbu Republiki Cypryjskiej, które jest organem właściwym w zakresie zamówień publicznych na Cyprze, uruchomiło istotny projekt dotyczący opracowania i wdrożenia elektronicznego systemu zamówień publicznych. Projekt ten ukończono, we współpracy z kluczowymi zainteresowanymi podmiotami, w zakładanym terminie i w ramach zakładanego budżetu. Od listopada 2009 r. elektroniczny system zamówień jest dostępny dla wszystkich instytucji zamawiających na Cyprze oraz dla wszystkich podmiotów gospodarczych na świecie. Wdrożenie cypryjskiego systemu zamówień elektronicznych oraz sposób przeprowadzenia tej operacji przez Ministerstwo Skarbu spotkały się z uznaniem na szczeblu UE i zapewniły Cyprowi, według 8. rankingu e-Government Benchmark Measurement, wiodącą pozycję wśród państw członkowskich UE w dziedzinie rozwiązań na etapie przed przyznaniem zamówienia.

b) Decentralizacja procedur przyznawania zamówień publicznych

Na mocy odnośnej ustawy procedury przyznawania zamówień publicznych były do marca 2004 r. zcentralizowane, a uprawnienia do przyznawania zamówień, których kwota przekraczała ustaloną w ustawie wartość, posiadała Centralna Rada ds. Zamówień Publicznych (CTB). Zgodnie z tymi samymi przepisami główny inspektor rachunkowy sprawował funkcję przewodniczącego CTB. Krajowy Organ Kontroli miał w CTB przedstawiciela bez prawa głosu, który miał natomiast prawo do wyrażenia niewiążącej opinii, uwzględnianej w protokole.

Na podstawie własnego doświadczenia jako przewodniczący CTB i przewidując wyzwania w dziedzinie zamówień publicznych w związku z przystąpieniem Cypru do Unii Europejskiej oraz mając na uwadze zwiększenie odpowiedzialności, efektywności i przejrzystości, po uzyskaniu poparcia od zainteresowanych podmiotów, w sprawozdaniu specjalnym z 2003 r. zaleciłem rządowi decentralizację procedur przyznawania zamówień publicznych. Rząd przyjął to zalecenie, co doprowadziło do uchwalenia nowych przepisów przygotowanych przez Ministerstwo Skarbu, zgodnie z którymi kompetencje w zakresie przyznawania zamówień publicznych przyznano komisjom przetargowym w ministerstwach/departamentach/służbach państwowych udzielających zamówienia.

W myśl tych samych przepisów Ministerstwo Skarbu Republiki Cypryjskiej, a konkretnie jego Dyrekcja ds. Zamówień, objęło zakładaną rolę strategiczną w kształtowaniu i kontroli polityki jako wyznaczony organ właściwy w sprawach zamówień publicznych na Cyprze. Do moich obowiązków w tym zakresie należy zagwarantowane w ustawie prawo do wysyłania wraz z Krajowym Organem Kontroli obserwatora na posiedzenia wszystkich komisji przetargowych w szeroko rozumianym sektorze publicznym, który to obserwator ma prawo do wyrażania niewiążącej opinii uwzględnianej w protokole. Decentralizacja procedur przyznawania zamówień publicznych doprowadziła do zwiększenia odpowiedzialności, przejrzystości, oszczędności, sprawności i efektywności w dziedzinie zamówień publicznych na Cyprze.

c) Prowadzenie spraw wrażliwych pod względem finansowym i politycznym

(i) Zgodnie z właściwym prawem główny inspektor rachunkowy jest przewodniczącym Centralnej Komisji ds. Niezgodności i Roszczeń (CCVC) w zamówieniach publicznych. CCVC jest ostatecznym organem administracyjnym, który może podejmować decyzje w takich sprawach, a dalsze kroki to arbitraż lub rozstrzygnięcie sprawy w sądzie. Krajowy Organ Kontroli jest reprezentowany w CCVC przez obserwatora, który ma prawo do wyrażenia niewiążącej opinii uwzględnianej w protokole.

W 1997 r. po przeprowadzeniu procedury przetargowej rząd Cypru przyznał zamówienie na budowę nowego szpitala ogólnego w Nikozji, której ukończenie było przewidziane na początek 2002 r. W trakcie budowy znacznie rozszerzono zakres projektu, co spowodowało poważne opóźnienia.

Na początku 2002 r. realizacja zmienionego projektu była ukończona w 60%. Znacznie też wzrosła wartość zamówienia. Z powodu wysuwanych przez zamawiającego poważnych roszczeń finansowych oraz roszczeń związanych z opóźnieniem w realizacji prac budowa w tym czasie niemal stała w miejscu. Nie można było również wskazać daty ukończenia, a w związku z tym niemożliwe było też zaplanowanie zakupu i montażu wyposażenia, a co za tym idzie – otwarcia szpitala. Wywołało to oburzenie opinii publicznej, rządu, parlamentu krajowego oraz mediów, gdyż oprócz wzrastających kosztów budowy, sytuację pogorszył fakt, że stary szpital nie był już w stanie przyjmować nowych pacjentów i skutecznie się nimi opiekować.

Zgodnie z ustalonymi procedurami sprawę skierowano do CCVC w celu zbadania i podjęcia decyzji. Przyjąłem na siebie ten obowiązek i stawiłem czoło wyzwaniu, w pełni zdając sobie sprawę z delikatnego charakteru tej sprawy. Postąpiłem zgodnie z zasadą przejrzystości, i choć nie spoczywał na mnie obowiązek prawny czy administracyjny, osobiście porozumiałem się z głównymi zainteresowanymi stronami (rząd, Krajowy Organ Kontroli oraz przewodniczący i członkowie właściwych komisji parlamentu krajowego – Komisji Kontroli Funduszy Publicznych i Komisji Zdrowia) i zdobyłem ich wsparcie w poważnym zamiarze doprowadzenia do polubownego rozstrzygnięcia tego sporu przez CCVC.

We wrześniu 2002 r. po trwających kilka dni żmudnych negocjacjach pomiędzy CCVC a wykonawcą osiągnięto wstępne niewiążące porozumienie mające na celu rozstrzygnięcie sporu, które uzyskało zgodę Krajowego Organu Kontroli. Przed przedłożeniem porozumienia pod obrady i głosowanie w CCVC, ponownie nie mając obowiązku prawnego czy administracyjnego, porozumiałem się z wyżej wymienionymi zainteresowanymi stronami w sprawie warunków tego porozumienia. Wyraziły one poparcie dla sfinalizowania porozumienia przez CCVC. W konsekwencji podpisano dodatkową umowę o roboty budowlane i nowy szpital ogólny w Nikozji otwarto w październiku 2006 r.

(ii) Jak wspomniano w ust. 2 lit. b) powyżej, na mocy odnośnej ustawy procedury przyznawania zamówień publicznych były do marca 2004 r. zcentralizowane, a uprawnienia do przyznawania zamówień, których kwota przekraczała ustaloną w ustawie wartość, posiadała Centralna Rada ds. Zamówień Publicznych (CTB). Zgodnie z tymi samymi przepisami główny inspektor rachunkowy sprawował funkcję przewodniczącego CTB. Krajowy Organ Kontroli był reprezentowany w CTB przez obserwatora bez prawa głosu, który miał natomiast prawo do wyrażenia niewiążącej opinii, uwzględnianej w protokole.

Po przeprowadzeniu międzynarodowego przetargu na budowę i eksploatację dwóch nowych lotnisk na Cyprze zgodnie z metodą „budowa, eksploatacja i przekazanie” (BOT), pod koniec grudnia 2002 r. ukończono ocenę ofert technicznych i przedłożono ją wraz z zaleceniami do CTB w celu zbadania i podjęcia decyzji o otwarciu ofert finansowych do przeglądu i oceny. Działo się to w okresie przedwyborczym, prezydent miał zostać wybrany w lutym 2003 r. Mimo że służba publiczna na Cyprze pracuje niezależnie od wydarzeń o charakterze politycznym, przewidywałem, że gdyby CTB rozpatrywała tę sprawę w normalnym trybie, przedsięwzięcie narażone byłoby na niepowodzenie, co mogłoby zagrozić wiarygodności Cypru w opinii inwestorów zagranicznych.

Zdając sobie w pełni sprawę z wrażliwego charakteru tej sprawy, postąpiłem zgodnie ze spoczywającym na mnie obowiązkiem: na podstawie moich wytycznych CTB zaczekała z podjęciem decyzji w tej sprawie do zakończenia wyborów prezydenckich. Po wyborach i uformowaniu nowego rządu, zwróciłem się do rządu o zobowiązanie polityczne do kontynuowania przedsięwzięcia, które uzyskałem. Następnie CTB podjęła decyzję o otwarciu ofert finansowych do przeglądu i oceny.

W listopadzie 2003 r., na etapie wyłaniania wybranego oferenta, całej procedurze przyglądały się dokładnie wszystkie zainteresowane strony i była ona regularnie relacjonowana przez media. Aby zwiększyć przejrzystość obrad CTB, które trwały kilka dni, zaprosiłem na nie wszystkie podmioty zaangażowane na etapie zamówienia i oceny. Posiedzenia te miały formę przesłuchania i były nagrywane za zgodą wszystkich uczestników. Nowe międzynarodowe porty lotnicze Pafos i Larnaka otwarto kolejno w listopadzie 2008 r. i listopadzie 2009 r.

Niezależność

3. Traktat stanowi, że członkowie Trybunału Obrachunkowego powinni być „w pełni niezależni” w wykonywaniu swych funkcji. Jak zamierza Pan wypełniać to zobowiązanie w praktyce?

Jako zawodowy księgowy sprawujący urząd głównego inspektora rachunkowego, zaszczycony przez prezydenta Republiki Cypryjskiej nominowaniem na członka Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, całkowicie się zgadzam z postanowieniem traktatu, które mówi o pełnej niezależności członków Trybunału w pełnieniu ich funkcji. Jako członek Stowarzyszenia Dyplomowanych Biegłych Księgowych oraz Cypryjskiego Instytutu Biegłych Księgowych jestem zobowiązany do przestrzegania kodeksu etyki oraz podstawowych zasad uczciwości, obiektywności i niezależności.

Główny inspektor rachunkowy Republiki Cypryjskiej ma status urzędnika państwowego i odpowiada przed Radą Ministrów, za pośrednictwem Ministra Finansów. W tym kontekście można by słusznie zakładać, że główny inspektor rachunkowy nie może zachować niezależności. Wbrew takiemu mniemaniu, zawsze wykonywałem swoje zadania, zachowując niezależność od uwarunkowań politycznych czy jakichkolwiek innych, a sprawowałem ten urząd za kadencji trzech różnych rządów. W konsekwencji utrwalone przekonanie wszystkich stron i instytucji jest takie, że główny inspektor rachunkowy jest niezależny.

Podczas wykonywania obowiązków wielokrotnie musiałem podejmować decyzje, które mogły nie służyć interesom rządu. Czasem, z własnej inicjatywy lub na wniosek rządu/komisji parlamentarnych, sporządzałem sprawozdania specjalne, z których wynikały wnioski i zalecenia, nie zawsze były przychylne wobec rządu. Jednakże z uwagi na to, że cieszę się od dawna opinią urzędnika uczciwego, bezstronnego, dbającego o przejrzystość i niezależnego, moje decyzje, wnioski i zalecenia były i są szanowane przez wszystkie podmioty.

Jako główny inspektor rachunkowy często jestem zapraszany – wraz z głównym audytorem/prezesem Krajowego Organu Kontroli – do wzięcia udziału w posiedzeniach komisji parlamentarnych, zwłaszcza w posiedzeniach Komisji Kontroli Funduszy Publicznych, gdy kontrolą parlamentarną obejmowane są ministerstwa, departamenty czy służby państwowe. Jestem wtedy proszony o wydanie niezależnej opinii eksperckiej w sprawach dotyczących zarządzania finansami publicznymi i zamówień publicznych.

W 2007 r. z inicjatywy parlamentu cypryjskiego Komisja Etyki obradowała nad projektem ustawy, uchwalonej następnie w 2008 r., dotyczącej ustanowienia Specjalnej Komisji Kontroli, która będzie monitorować działalność zawodową polityków i urzędników rządowych w celu wykrycia ewentualnych konfliktów z ich obowiązkami politycznymi. Komisji tej przewodniczy sędzia, a należą do niej: adwokat będący przedstawicielem prokuratora generalnego, stały sekretarz parlamentu krajowego oraz główny inspektor rachunkowy. Na obradach Komisji Etyki ustalono, że wymaganiem przy powoływaniu członków Specjalnej Komisji Kontroli będzie uznana niezależność i akceptacja wszystkich partii politycznych.

Członkostwo w Europejskim Trybunale Obrachunkowym byłoby dla mnie zaszczytem. Będę w pełni przestrzegać kodeksu postępowania i nie pozwolę na jakąkolwiek ingerencję w moje obowiązki ze strony polityków czy instytucji, nie będę również się angażować w jakąkolwiek inną działalność, która mogłaby zaszkodzić mojej niezależności. Moje odpowiedzi na pytania 2, 5, 5 i 7 również świadczą o moim zobowiązaniu do zachowania niezależności.

4. Czy uzyskał Pan absolutorium z wykonywania swoich poprzednich funkcji (jeżeli taka procedura ma zastosowanie)?

Jako główny inspektor rachunkowy Republiki Cypryjskiej mam konstytucyjny i ustawowy obowiązek sporządzania i podpisywania rocznego sprawozdania finansowego rządu cypryjskiego oraz przedkładania go parlamentowi krajowemu za pośrednictwem Rady Ministrów w celu uzyskania absolutorium. Spoczywa na mnie również obowiązek przedstawiania Radzie Ministrów rocznego sprawozdania z działalności Ministerstwa Skarbu. Działania Ministerstwa Skarbu podlegają ponadto audytowi Krajowego Organu Kontroli, a ustalenia i zalecenia z niego wynikające są włączane do rocznego sprawozdania z kontroli przedkładanego prezydentowi Republiki i parlamentowi w celu uzyskania absolutorium. Podczas sprawowania urzędu głównego inspektora rachunkowego nigdy nie napotkałem problemów z uzyskaniem absolutorium zgodnie z opisanymi powyżej procedurami.

5. Czy posiada Pan jakiekolwiek udziały w podmiotach gospodarczych? Czy posiada Pan jakiekolwiek udziały finansowe lub zobowiązania, które mogłyby kolidować z Pańskimi przyszłymi obowiązkami? Czy jest Pan gotowy ujawnić wszystkie swoje udziały finansowe i inne zobowiązania prezesowi Trybunału i pozwolić na ich upublicznienie? Czy bierze Pan udział w jakimkolwiek toczącym się obecnie postępowaniu sądowym? Jeśli tak, to czy mógłby Pan podać jego szczegóły?

Nie posiadam żadnych udziałów w podmiotach gospodarczych ani udziałów finansowych czy zobowiązań, które mogłyby kolidować z moimi przyszłymi obowiązkami. Zgodnie z przepisami krajowej ustawy o podatku dochodowym jestem zobowiązany do regularnego składania oświadczeń majątkowych dotyczących majątku netto rodziny. Jestem gotowy ujawnić prezesowi Trybunału wszystkie moje udziały finansowe i inne zobowiązania oraz nie mam żadnych zastrzeżeń co do ich upublicznienia zgodnie z polityką Trybunału Obrachunkowego i przepisami wspólnotowymi.

Nie biorę i nigdy nie brałem udziału w żadnym postępowaniu sądowym.

6. Czy po wyborze na członka Trybunału jest Pan gotowy ustąpić z aktualnie piastowanych stanowisk, na które został Pan wybrany, oraz zrezygnować z aktywnie pełnionych funkcji partyjnych?

Jedyne stanowisko pochodzące z wyboru, które obecnie piastuję, to członek Stowarzyszenia Dyplomowanych Biegłych Księgowych (ACCA). Moja praca w Radzie ACCA ma charakter zobowiązania dobrowolnego i osobistego, nie otrzymuję za nią żadnego wynagrodzenia oprócz zwrotu kosztów. Jeśli będę miał zaszczyt zostać członkiem Trybunału Obrachunkowego, zrezygnuję z funkcji w Radzie ACCA – pod warunkiem, że zostanę do niej ponownie wybrany – jeśli będzie to w jakikolwiek sposób kolidowało z moimi przyszłymi obowiązkami.

Nie jestem związany z żadną partią polityczną i nie pełnię żadnej funkcji partyjnej.

7. Jak postąpiłby Pan w przypadkach poważnych oszustw lub korupcji, w które uwikłani byliby Pana współobywatele?

Jeśli zostanę członkiem Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, moim uprawnieniem, powinnością i obowiązkiem będzie stanie na straży interesów finansowych Unii Europejskiej, a co za tym idzie – interesów finansowych obywateli europejskich. Każdą sprawę będę traktował dokładnie tak samo, niezależnie od tego, o jaki kraj pochodzenia chodzi. Na moją niezależność i profesjonalne zachowanie oraz osąd i pracę nie będzie miało żadnego wpływu to, w jakim kraju stwierdzono wystąpienie jakiejkolwiek nieprawidłowości, oszustwa czy korupcji.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami Komisji, jeśli w zarządzaniu funduszami UE pojawi się jakiekolwiek podejrzenie o oszustwo, korupcję lub inną nielegalną działalność (czy to w wyniku kontroli, czy też na podstawie informacji otrzymanych od osoby trzeciej), państwo członkowskie musi natychmiast poinformować Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF). Podobny obowiązek istnieje w stosunku do Europejskiego Trybunału Obrachunkowego. Wywiązuję się z tego obowiązku jako kierownik organu certyfikującego oraz jako koordynator krajowych Służb Koordynacji Przeciwdziałania Nadużyciom Finansowym (AFCOS) w zakresie zgłaszania nieprawidłowości lub podejrzeń o nadużycia.

Ponadto w odniesieniu do wydatkowania funduszy krajowych ciąży na mnie podobny obowiązek w ramach mandatu głównego inspektora rachunkowego. Wszelkie nieprawidłowości lub uzasadnione podejrzenia dotyczące popełnienia przestępstwa należy zgłaszać właściwym organom.

Wykonywanie obowiązków

8. Jakie powinny być główne cechy dobrej kultury zarządzania finansami w przypadku instytucji publicznych?

Misją Ministerstwa Skarbu Republiki Cypryjskiej jest nadzorowanie i monitorowanie zgodności z konstytucją i prawem publicznych operacji finansowych, które wspierają proces podejmowania decyzji, a także odpowiedzialne zarządzanie tymi operacjami, co przyczynia się do skutecznej realizacji polityki finansowej i fiskalnej Republiki Cypryjskiej. Z mojego doświadczenia wynika, że główne elementy dobrej kultury zarządzania finansami w przypadku instytucji publicznych powinny być następujące:

· struktura organizacyjna, cele, strategie i polityka,

· zakresy obowiązków i odpowiedzialności,

· umiejętności i kompetencje pracowników,

· prawo i przepisy, procedury oraz kontrola wewnętrzna,

· systemy informatyczne i automatyzacja,

· kontrola zewnętrzna i wewnętrzna.

Instytucje publiczne powinny mieć formalną strukturę, która określa sposób ich działania i realizacji zadań. Cele w tym zakresie powinny być sformułowane na piśmie i regularnie aktualizowane przez kadrę kierowniczą.

Plany strategiczne oraz ogólnie procesy planowania są wykorzystywane do przyznawania środków finansowych na projekty i wyniki pracy instytucji publicznych oraz umożliwiają zarządzanie w taki sposób, by osiągnąć cele polityki i zakładane wyniki.

Sprzężenie indywidualnych celów kadry zarządzającej i pracowników jest również niezbędne dla osiągnięcia celów instytucji publicznych.

Wyraźne określone kompetencje oraz przepisy dotyczące odpowiedzialności stanowią element motywacji kierownictwa i pracowników do prawidłowego wykonywania obowiązków.

Istotnym elementem dobrej kultury zarządzania finansami, oprócz wszystkich obowiązujących przepisów, jest jakość siły roboczej zatrudnionej w instytucji publicznej, rozumiana jako umiejętności, wiedza techniczna, doświadczenie i wartości etyczne.

Wewnętrzny system kontroli instytucji publicznej powinien dawać rozsądną gwarancję, że cele tej instytucji zostaną osiągnięte, ze szczególnym uwzględnieniem:

· skuteczności działań,

· oszczędnego i wydajnego wykorzystywania zasobów,

· przestrzegania odnośnych założeń politycznych, procedur, regulacji prawnych i przepisów,

· ochrony zasobów i interesów przed stratami, w tym stratami w wyniku oszustwa, nieprawidłowości czy korupcji,

· rzetelności i wiarygodności informacji, rachunków i danych.

Solidne systemy informacyjne oraz automatyzacja mogą ogólnie udoskonalić system kontroli wewnętrznej, o ile istnieje szczegółowy i kompleksowy plan ich wdrożenia oraz o ile systemy te mogą zapewnić wymaganą funkcjonalność w ramach instytucji publicznej.

I wreszcie, zewnętrzne i wewnętrzne procesy kontroli są integralną częścią ram zarządzania finansami instytucji publicznych, wspierają one należyte zarządzanie, odpowiedzialność, przejrzystość i kontrolę oraz przyczyniają się do większej wiarygodności i wspomagają dobrą kulturę zarządzania finansami.

Zrównoważone wykorzystanie wszystkich powyższych elementów umożliwia instytucji publicznej stworzenie i utrzymanie dobrej kultury zarządzania finansami, pomagającej osiągnąć optymalne wyniki, oszczędność, wydajność i skuteczność.

9. Zgodnie z postanowieniami traktatu Trybunał pomaga Parlamentowi Europejskiemu w pełnieniu funkcji kontrolnej w zakresie wykonania budżetu. Jak opisałby Pan swoje obowiązki związane z przedstawianiem sprawozdań Parlamentowi Europejskiemu, a w szczególności jego Komisji Kontroli Budżetowej?

Art 287 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej stanowi, że Trybunał Obrachunkowy pomaga Parlamentowi Europejskiemu i Radzie w wykonywaniu ich funkcji kontrolnych w zakresie wykonania budżetu. Traktat określa, ża ta pomoc dwóm instytucjom ma formę poświadczenia wiarygodności rachunków (DAS), jak również legalności i prawidłowości operacji leżących u ich podstaw.

Zgodnie z traktatem Trybunał Obrachunkowy jest odpowiedzialny za kontrolę rachunków wszystkich dochodów i wydatków Unii oraz upewnia się co do należytego zarządzania finansami. W związku z tym sprawozdania (roczne lub specjalne/ad hoc), które Trybunał przedstawia Parlamentowi Europejskiemu, a konkretnie Komisji Kontroli Budżetowej, mają istotne znaczenie.

Działalność Trybunału zapewnia ważną podstawę rocznej procedury udzielania absolutorium, w ramach której Parlament Europejski, kierując się zaleceniami Rady, podejmuje decyzję co do tego, czy Komisja wywiązała się z obowiązku wykonania budżetu za poprzedni rok.

Ponadto, dzięki pracy Trybunału, Komisja Kontroli Budżetowej może skupić się na konkretnych dziedzinach, aby rozwiązać problemy, zminimalizować ryzyko i zmaksymalizować oszczędności, wydajność i skuteczność wykorzystania środków finansowych UE z korzyścią dla obywateli europejskich.

Oczywiście sprawozdania Trybunału muszą być rzetelne, wiarygodne oraz zawierać zalecenia i odpowiedzi organów poddanych kontroli, aby jak najlepiej wspomagać Komisję Kontroli Budżetowej w wykonywaniu jej zadań i realizacji celów.

Istotne elementy zapewniające maksymalny efekt wniosków z kontroli oraz zaleceń Trybunału to zwięzłość oraz łatwy do zrozumienia język i w miarę możliwości unikanie słownictwa technicznego lub poprawne wyjaśnienie takiego słownictwa.

Dzięki doświadczeniu umiem w pełni docenić korzyści płynące z konstruktywnej współpracy Krajowego Organu Kontroli z parlamentem krajowym oraz potrzebę takiej współpracy, jak też korzyści ze ścisłej współpracy, jaką zbudowałem z Krajowym Organem Kontroli.

Jako główny inspektor rachunkowy blisko współpracuję – wraz z głównym audytorem/ prezesem Krajowego Organu Kontroli – z Komisją Kontroli Funduszy Publicznych parlamentu cypryjskiego, na której posiedzenia jestem zapraszany w sytuacjach, gdy kontrolą parlamentarną obejmowane są ministerstwa, departamenty czy służby państwowe. Jestem wtedy proszony o wydanie niezależnej opinii eksperckiej w sprawach dotyczących zarządzania finansami publicznymi i zamówień publicznych. Współpraca ta jest zbudowana na wzajemnym zaufaniu i szacunku; będę dążył do stworzenia takich stosunków z Komisją Kontroli Budżetowej, jeśli spotka mnie zaszczyt zostania członkiem Europejskiego Trybunału Obrachunkowego. Będę pracował w tym kierunku, wnosząc wkład w prace grupy/izby ds. kontroli Trybunału, Kolegium Trybunału oraz rozwijając kontakty osobiste, prowadząc wymiany poglądów i konsultacje z przewodniczącym oraz członkami Komisji Kontroli Budżetowej.

10. Co według Pana stanowi wartość dodaną kontroli wykonania zadań i w jaki sposób należałoby wdrożyć stwierdzone fakty w zakresie zarządzania?

Kontrola wykonania zadań jest zewnętrzną oceną, stwierdzającą, czy instytucje, fundusze lub przedsięwzięcia publiczne oszczędnie, wydajnie i skutecznie wykorzystują dostępne zasoby.

Kontrola wykonania zadań jest również nazywana „kontrolą opłacalności”, tj. tego, czy instytucje publiczne uzyskały jak najwięcej korzyści z wydatkowanych środków.

Kontrola wykonania zadań, jeśli jest prawidłowo przeprowadzona, zapewnia wartość dodaną zarówno kontrolerowi, jak i podmiotowi kontrolowanemu. Kontroler uzyskuje wgląd w działalność podmiotu kontrolowanego oraz zakres jego prac, dzięki czemu lepiej rozumie ryzyko i przeprowadza lepszą i skuteczniejszą kontrolę. Natomiast podmiot kontrolowany uzyskuje wsparcie, dzięki któremu może usprawnić swoją działalność oraz zoptymalizować jakość wyników przez lepszą alokację zasobów, z korzyścią dla obywateli.

Wartość dodana kontroli wykonania zadań zależy moim zdaniem od jakości tej kontroli, od wykonania zadań zarówno przez kontrolera, jak i przez podmiot kontrolowany, od zaangażowania w kontrolę oraz od skutecznej współpracy i komunikacji.

Poniżej przedstawiam czynniki gwarantujące sukces:

a) kontrola powinna:

· być sprawiedliwa,

· koncentrować się na pomiarze i wykazaniu wyników,

· zwiększać odpowiedzialność i zaufanie.

b) zalecenia z kontroli powinny:

· być jasne i opierać się na dowodach (wystarczających, istotnych, wiarygodnych),

· zakładać możliwość wdrożenia w sposób opłacalny.

c) sprawozdanie z kontroli powinno być wyważone i nie powinno się koncentrować na aspektach negatywnych.

d) wyniki kontroli powinny zostać omówione z podmiotem kontrolowanym na wczesnym etapie w drodze uczciwego i otwartego dialogu.

e) powinno się zadbać o szerokie doświadczenie i duże zróżnicowanie zaplecza specjalistycznego i akademickiego, zwłaszcza w przypadku skomplikowanych i wrażliwych projektów kontrolnych.

Wdrażanie wniosków i zaleceń z kontroli wykonania zadań dotyczących procesu zarządzania podmiotu kontrolowanego odbywa się dzięki ścisłej współpracy i komunikacji z kontrolerem. Zarząd, będący częścią procesu, powinien aktywnie się w niego włączyć i powinien zgodzić się z wnioskami i zaleceniami z kontroli wykonania zadań oraz zaakceptować słabe strony i zobowiązać się do wykonania zaleceń. Dzięki temu zarząd staje się odpowiedzialny za szybkie i skuteczne wykonanie zaleceń. Wywiązanie się zarządu z tych zobowiązań jest ponownie oceniane podczas wizyt pokontrolnych.

11. Jak można usprawnić współpracę pomiędzy Trybunałem Obrachunkowym, krajowymi organami kontroli i Parlamentem Europejskim (Komisją Kontroli Budżetowej) w zakresie kontroli budżetu UE?

Zgodnie z art. 287 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej „Trybunał Obrachunkowy oraz krajowe instytucje kontrolne Państw Członkowskich współpracują na zasadzie wzajemnego zaufania, zachowując swoją niezależność”. Ponadto prawdą jest, że według oświadczenia prezesa Trybunału „ściślejsza współpraca między politycznymi (Parlament Europejski) a profesjonalnymi (Trybunał Obrachunkowy) organami kontroli może przyczynić się do dalszej poprawy zarządzania funduszami UE”.

Skuteczna współpraca wszystkich tych instytucji ma zasadnicze znaczenie dla oszczędnego, wydajnego i efektywnego gospodarowania pieniędzmi podatników przeznaczanymi na audyt i kontrolę parlamentarną. Aby jeszcze bardziej usprawnić współpracę, należałoby rozważyć ustanowienie komisji wysokiego szczebla ds. współpracy pomiędzy Komisją Kontroli Budżetowej, komisjami kontroli funduszy publicznych w parlamentach państw członkowskich, Europejskim Trybunałem Obrachunkowym oraz krajowymi organami kontroli. Celem powinno być dążenie do całościowego wdrożenia koncepcji jednolitej kontroli, przy uwzględnieniu zmian prawnych i administracyjnych, które mogą być konieczne na szczeblu europejskim i krajowym.

Komitet Kontaktowy, w którym zasiadają prezesi krajowych organów kontroli państw członkowskich UE oraz prezes i członkowie Trybunału, utworzono konkretnie po to, aby usprawnić współpracę pomiędzy Trybunałem Obrachunkowym a krajowymi organami kontroli. Współpraca ta obecnie jest na zadowalającym poziomie, lecz zawsze istnieje możliwość dalszej poprawy na wiele sposobów, jak na przykład:

· Szersze korzystanie z wyników pracy audytorskiej krajowych organów kontroli.

Mogłoby ono przyjąć formę uwzględniania oświadczeń krajowych, krajowych sprawozdań z kontroli, certyfikatów i podsumowań rocznych.

· Unikanie powielania lub częściowego pokrywania się pracy wykonywanej w ramach różnych zadań kontrolnych.

Należy zauważyć, że mimo iż 80% wydatków UE jest realizowanych w ramach wspólnego zarządzania, dzielenie się odpowiedzialnością za kontrolę wydawanych pieniędzy nie jest proporcjonalne. Realizacja koncepcji jednolitej kontroli przyniosłaby oszczędność środków przeznaczanych na kontrolę i byłaby korzystna dla obywateli UE.

· Ściślejsze przestrzeganie międzynarodowych standardów rewizji finansowej oraz stosowanie wspólnych metodologii kontroli.

Starania włożone w funkcjonowanie grupy roboczej ds. wspólnych standardów rewizji finansowej powinny być jeszcze większe, a także powinno się zwiększyć zaangażowanie wszystkich zainteresowanych stron, aby osiągnąć wymagane porozumienie.

Współpraca pomiędzy Europejskim Trybunałem Obrachunkowym a Parlamentem Europejskim ma wielkie znaczenie i może doprowadzić do dalszej poprawy zarządzania funduszami UE. Współpraca ta jest obecnie wzorowa, ale można ją udoskonalić poprzez:

· organizowanie proaktywnych posiedzeń z udziałem członków,

· powołanie specjalnych komitetów kontaktowych,

· nawiązanie kontaktów między pracownikami zajmującymi się różnymi rodzajami działalności.

Powyższe instytucje wzajemnie na siebie wpływają w ramach wywiązywania się z obowiązków w zakresie wykonania budżetu. Parlament Europejski przeprowadza swoją kontrolę, uwzględniając wnioski i zalecenia z kontroli sformułowane przez Trybunał Obrachunkowy, natomiast Trybunał opracowuje swój program kontroli, uwzględniając spostrzeżenia i obawy zgłoszone przez Komisję Kontroli Budżetowej. Ustanowienie i uregulowanie konkretnych sposobów współpracy na wszystkich szczeblach (członkowie, specjalny komitet kontaktowy, pracownicy) zapewni wartość dodaną pracy wykonywanej zarówno przez Europejski Trybunał Obrachunkowy, jak i Parlament Europejski.

Jeśli dostąpię zaszczytu powołania na członka Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, będę miał większą możliwość działania na rzecz poprawy współpracy pomiędzy Trybunałem a innymi instytucjami, zwłaszcza Komisją Kontroli Budżetowej, przy poszanowaniu zasady niezależności.

Inne pytania

Czy wycofałby Pan swoją kandydaturę na członka Trybunału, gdyby Parlament wydał negatywną opinię w sprawie Pana kandydatury?

Jestem zdecydowanie przekonany, że w przypadku jakiejkolwiek służby publicznej jest niezwykle ważne, a wręcz niezbędne, by dyrektor danego organu cieszył się pełnym zaufaniem wszystkich zaangażowanych podmiotów, a zwłaszcza Parlamentu Europejskiego. W przeciwnym razie rola tego dyrektora jest osłabiona, co dzieje się ze szkodą dla obywateli. Zasadę tę stosowałem niezmiennie w trakcie mojej pracy w instytucjach publicznych na Cyprze i będę jej przestrzegał jako kandydat na członka Trybunału Obrachunkowego. Zaufanie Komisji Kontroli Budżetowej i Parlamentu Europejskiego do poszczególnych członków Trybunału Obrachunkowego oraz do Trybunału jako do instytucji ma pierwszorzędne znaczenie i jest warunkiem ochrony interesów finansowych obywateli europejskich. Uzyskanie pozytywnej opinii Parlamentu w związku z mianowaniem mnie na członka Trybunału Obrachunkowego będzie dla mnie zaszczytem i będę dokładał wszelkich starań, by utrzymać to zaufanie w trakcie mojej przyszłej służby.

Oczywiście wycofam swoją kandydaturę, jeśli Parlament Europejski wyda negatywną opinię.

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia	27.9.2010
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	19 0 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Jean-Pierre Audy, Inés Ayala Sender, Zigmantas Balčytis, Jorgo Chatzimarkakis, Andrea Cozzolino, Ryszard Czarnecki, Luigi de Magistris, Tamás Deutsch, Jens Geier, Gerben-Jan Gerbrandy, Ingeborg Gräßle, Cătălin Sorin Ivan, Aldo Patriciello, Christel Schaldemose, Theodoros Skylakakis, Bart Staes, Georgios Stavrakakis
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Monika Hohlmeier, Ivailo Kalfin