SPRAWOZDANIE w sprawie wniosku Luigiego de Magistrisa o skorzystanie z immunitetu i przywilejów
28.3.2012 - (2011/2098(IMM))
Komisja Prawna
Sprawozdawca: Bernhard Rapkay
WNIOSEK DOTYCZĄCY DECYZJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
w sprawie wniosku Luigiego de Magistrisa o skorzystanie z immunitetu i przywilejów
Parlament Europejski,
– uwzględniając wniosek Luigiego de Magistrisa z dnia 3 maja 2011 r., ogłoszony na posiedzeniu plenarnym w dniu 9 maja 2011 r., o skorzystanie z immunitetu w związku z postępowaniem toczącym się przed sądem w Mediolanie (Włochy),
– po wysłuchaniu wyjaśnień Luigiego de Magistrisa, zgodnie z art. 7 ust. 3 Regulaminu,
– uwzględniając pisemne wyjaśnienia przedłożone przez Luigiego de Magistrisa zgodnie z art. 7 ust. 3 Regulaminu,
– uwzględniając art. 8 i 9 Protokołu (nr 7) w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej, załączonego do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, oraz art. 6 ust. 2 Aktu dotyczącego wyborów przedstawicieli do Parlamentu Europejskiego w powszechnych wyborach bezpośrednich z dnia 20 września 1976 r.,
– uwzględniając orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 12 maja 1964 r., 10 lipca 1986 r., 15 i 21 października 2008 r., 19 marca 2010 r. i 6 września 2011 r.[1],
– uwzględniając art. 68 Konstytucji Republiki Włoskiej,
– uwzględniając art. 6 ust. 3 oraz art. 7 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej (A7-0074/2012),
A. mając na uwadze, że poseł do Parlamentu Europejskiego Luigi de Magistris złożył wniosek o skorzystanie z immunitetu poselskiego w związku z postępowaniem toczącym się przed jednym z sądów włoskich;
B. mając na uwadze, że wniosek Luigiego de Magistrisa dotyczy pozwu wniesionego przeciwko niemu do sądu w Mediolanie w imieniu Giancarla Pittelliego w związku ze stwierdzeniami Luigiego de Magistrisa zawartymi w książce pt. Assalto al PM, storia di un cattivo magistrato (Atak na prokuratora. Historia złego funkcjonariusza wymiaru sprawiedliwości), która ukazała się w kwietniu 2010 r.;
C. mając na uwadze, że zgodnie z pozwem stwierdzenia zawarte w tej książce stanowią pomówienie, w związku z którym powód domaga się odszkodowania;
D. mając na uwadze, że książka ukazała się w czasie, kiedy Luigi de Magistris był posłem do Parlamentu Europejskiego w wyniku wyborów do Parlamentu Europejskiego z 2009 r.;
E. mając na uwadze, że zgodnie z art. 8 Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej wobec posłów do Parlamentu Europejskiego nie można prowadzić dochodzenia, postępowania sądowego, ani też ich zatrzymywać z powodu ich opinii lub stanowiska zajętego przez nich w głosowaniu w czasie wykonywania przez nich obowiązków służbowych, a także że zgodnie z art. 9 ww. protokołu posłowie korzystają na terytorium swojego państwa z immunitetów przyznawanych członkom parlamentu ich państwa;
F. mając na uwadze, że Luigi de Magistris powołuje się na art. 8 i 9 protokołu, ale art. 9 nie ma zastosowania z uwagi na z art. 68 konstytucji włoskiej, a zatem poseł w sposób oczywisty opiera się jedynie na art. 8;
G. mając na uwadze, że – zgodnie z ustaloną praktyką w Parlamencie – fakt, iż postępowanie ma charakter cywilny lub administracyjny albo dotyczy pewnych aspektów objętych prawem cywilnym lub administracyjnym, sam w sobie nie uniemożliwia stosowania immunitetu przewidzianego w tym artykule;
H. mając na uwadze, że szczegóły sprawy wynikające z pozwu i pisemnego wyjaśnienia Luigiego de Magistrisa przedłożonego Komisji Prawnej wskazują, że poczynione stwierdzenia nie mają bezpośredniego, oczywistego związku ze sprawowaniem przez Luigiego de Magistrisa funkcji posła do Parlamentu Europejskiego;
I. mając na uwadze, że publikując przedmiotową książkę, Luigi de Magistris nie wykonywał swoich obowiązków jako poseł do Parlamentu Europejskiego;
1. postanawia nie wyrazić zgody na skorzystanie przez Luigiego de Magistrisa z immunitetu i przywilejów;
2. zobowiązuje swojego przewodniczącego do niezwłocznego przekazania niniejszej decyzji oraz sprawozdania właściwej komisji właściwym organom Republiki Włoskiej oraz Luigiemu de Magistrisowi.
- [1] Sprawa 101/63 Wagner v Fohrmann i Krier, Zb.Orz. 1964, s. 195, sprawa 149/85 Wybot v Faure i inni, Zb.Orz. 1986, s. 2391, sprawa T-345/05 Mote v Parlament, Zb.Orz. 2008, s. II-2849, sprawy połączone C-200/07 i C-201/07 Marra v De Gregorio i Clemente, Zb.Orz. 2008, s. I-7929, sprawa T-42/06 Gollnisch v Parlament (dotychczas nieopublikowana w Zb.Orz.) i sprawa C-163/10 Patriciello (dotychczas nieopublikowana w Zb.Orz.).
UZASADNIENIE
1. Kontekst
Na posiedzeniu w dniu 9 maja 2011 r. przewodniczący ogłosił, zgodnie z art. 6 ust. 3 Regulaminu PE, że dnia 3 maja 2011 r. otrzymał wniosek Luigiego de Magistrisa o skorzystanie z immunitetu poselskiego na mocy art. 8 i 9 Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej oraz art. 68 Konstytucji Republiki Włoskiej zmienionej ustawą konstytucyjną nr 3 z dnia 29 października 1993 r. Zgodnie z art. 6 ust. 3 Regulaminu, Przewodniczący przekazał wniosek Komisji Prawnej. Komisja Prawna wysłuchała Luigiego de Magistrisa w dniu 26 stycznia 2012 r., zgodnie z art. 7 ust. 3 regulaminu.
Wniosek o skorzystanie z immunitetu dotyczy następującej sprawy: Giancarlo Pittelli pozwał L. de Magistrisa do sądu w Mediolanie w związku ze stwierdzeniami Luigiego de Magistrisa zawartymi w jego książce pt. Assalto al PM, storia di un cattivo magistrato (Atak na prokuratora. Historia złego funkcjonariusza wymiaru sprawiedliwości), która ukazała się w kwietniu 2010 r. W przedmiotowej książce Luigi de Magistris omawia postępowanie karne w tzw. sprawie „Shock”, w której G. Pittelli występował jako pełnomocnik oskarżonego.
G. Pittelli twierdzi, że stwierdzenia zawarte na s. 27, 58-60, 88-90 i 113-114 książki są poważnym atakiem na niego, gdyż ukazują go jako członka mafii „białych kołnierzyków”, który utrzymuje niewłaściwe, bliskie stosunki z funkcjonariuszami wymiaru sprawiedliwości, biznesmenami i politykami, m.in. ingerując w postępowania karne.
Ze swej strony Luigi de Magistris twierdzi, że w przedmiotowej książce wyraził swoją opinię w istotnych sprawach odnoszących się do interesu publicznego, oraz utrzymuje, że prowadził śledztwo w sprawie karnej znanej jako „Shock”, która wzbudzała duże zainteresowanie z uwagi na poważny charakter zarzucanych działań przestępczych w tej sprawie. Książka stanowi zatem przejaw działalności politycznej posła do PE, który ma prawo wyrażania swoich opinii dotyczących kwestii wzbudzających uzasadnione zainteresowanie i niepokój społeczeństwa.
2. Przepisy i procedury dotyczące immunitetu posłów do Parlamentu Europejskiego
Artykuły 8 i 9 Protokołu (nr 7) do TFUE w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej brzmią następująco (wyróżnienia dodane):
Artykuł 8
Wobec członków Parlamentu Europejskiego nie można prowadzić dochodzenia, postępowania sądowego, ani też ich zatrzymywać z powodu ich opinii lub stanowiska zajętego przez nich w głosowaniu w czasie wykonywania przez nich obowiązków służbowych.
Artykuł 9
Podczas sesji Parlamentu Europejskiego jego członkowie korzystają:
a) na terytorium swojego państwa – z immunitetów przyznawanych członkom parlamentu ich państwa;
b) na terytorium innego państwa członkowskiego – z immunitetu chroniącego przed zatrzymaniem oraz immunitetu jurysdykcyjnego.
Immunitet chroni także członków podczas ich podróży do i z miejsca, gdzie odbywa się posiedzenie Parlamentu Europejskiego.
Nie można powoływać się na immunitet w przypadku, gdy członek został schwytany na gorącym uczynku i nie może on stanowić przeszkody w wykonywaniu przez Parlament Europejski prawa uchylenia immunitetu w odniesieniu do któregokolwiek ze swoich członków.
Art. 68 włoskiej konstytucji brzmi następująco:
Artykuł 68 [immunitet]
(1) „Członkowie parlamentu nie mogą być pociągnięci do odpowiedzialności z powodu swych opinii lub stanowiska zajętego przez nich w głosowaniu w czasie wykonywania przez nich obowiązków służbowych.
(2) Żaden członek parlamentu, bez zgody Izby, do której należy, nie może podlegać rewizji osobistej, rewizji miejsca zamieszkania, zostać zatrzymany lub pozbawiony w jakikolwiek sposób wolności osobistej lub być przetrzymywany z wyjątkiem przypadków wykonania ostatecznego orzeczenia skazującego lub ujęcia na gorącym uczynku przestępstwa, gdy przewidziane jest obowiązkowe zatrzymanie.
(3) Taka zgoda jest wymagana dla zastosowania względem posłów parlamentu [włoskiego] podsłuchu, w jakiejkolwiek formie, w zakresie rozmów, przekazywania i odbierania informacji oraz przechwytywania ich korespondencji”.
Procedurę tę regulują w Parlamencie Europejskim art. 6 i 7 Regulaminu. Odnośne przepisy brzmią następująco:
Artykuł 6 - Uchylenie immunitetu
1. Wykonując swoje uprawnienia związane z przywilejami oraz immunitetami Parlament dąży przede wszystkim do utrzymania swojej integralności jako demokratycznego zgromadzenia prawodawczego oraz do zagwarantowania niezależności posłów w sprawowaniu ich funkcji. (...)
3. Każdy wniosek w sprawie uchylenia immunitetu posła skierowany do Przewodniczącego przez właściwy organ państwa członkowskiego jest przedstawiany na posiedzeniu plenarnym oraz przekazywany właściwej komisji.
4. W przypadku zatrzymania posła lub pozbawienia go swobody przemieszczania się, gdy zachodzi podejrzenie naruszenia jego przywilejów i immunitetu, Przewodniczący, po konsultacji z przewodniczącym właściwej komisji i jej sprawozdawcą, może zainicjować w trybie pilnym działania zmierzające do potwierdzenia przywilejów i immunitetu posła. Przewodniczący informuje o podjętej inicjatywie właściwą komisję oraz Parlament.
Artykuł 7 - Procedury dotyczące immunitetu
1. Wnioski o uchylenie immunitetu lub o skorzystanie z immunitetu i przywilejów są niezwłocznie rozpatrywane przez właściwą komisję w kolejności, w jakiej zostały wniesione.
2. Komisja przedstawia wniosek dotyczący uzasadnionej decyzji zawierający zalecenie przyjęcia lub odrzucenia wniosku o uchylenie immunitetu lub skorzystanie z immunitetu i przywilejów.
3. Komisja może zwrócić się do właściwego organu o udostępnienie wszelkich informacji, które uzna za niezbędne do ustalenia zasadności uchylenia immunitetu lub skorzystania z niego. Zainteresowany poseł ma możliwość udzielenia wyjaśnień, może także przedłożyć wszelkie dokumenty oraz dowody pisemne, które uzna za istotne. Posła może reprezentować inny poseł. (...)
6. W przypadku wniosku o skorzystanie z przywilejów lub immunitetu komisja stwierdza, czy istnieją okoliczności stanowiące administracyjne lub inne ograniczenie swobody przemieszczania się posłów udających się na miejsce obrad Parlamentu lub z niego powracających bądź swobody wyrażania opinii lub głosowania podczas wykonywania mandatu lub czy wchodzą one w zakres art. 9 Protokołu o przywilejach i immunitetach nieobjęty prawem krajowym. Komisja przedstawia właściwemu organowi propozycję wyciągnięcia odpowiednich wniosków.
7. Komisja może wydać uzasadnioną opinię co do właściwości wyżej wymienionego organu oraz co do dopuszczalności wniosku, natomiast nie może w żadnym przypadku wypowiadać się o winie bądź braku winy posła oraz o zasadności wszczęcia wobec niego postępowania karnego na podstawie zarzutów, które są mu stawiane, nawet wtedy, gdy badanie wniosku pozwala komisji na dokładne zapoznanie się ze szczegółami sprawy. (...)
3. Uzasadnienie proponowanej decyzji
Artykuły 8 i 9 Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej zostały wyraźnie przywołane przez Luigiego de Magistrisa w jego wniosku. Z uwagi na ww. art. 68 włoskiej konstytucji art. 9 nie ma zastosowania w tej sprawie. Z tego względu Luigi de Magistris powoluje się oczywiście tylko na art. 8.
Przedmiotowa książka ukazała się w czasie, gdy Luigi de Magistris był posłem do Parlamentu Europejskiego w wyniku wyborów do Parlamentu Europejskiego z 2009 r.
Zgodnie z ustaloną w Parlamencie praktyką fakt, że postępowanie ma charakter cywilny lub administracyjny albo obejmuje pewne aspekty podlegające prawu cywilnemu lub administracyjnemu, sam w sobie nie uniemożliwia stosowania immunitetu przewidzianego w tym artykule.
Jak utrzymuje Trybunał Sprawiedliwości, zakres immunitetu, o którym mowa w art. 8, „powinien być ustalony wyłącznie na podstawie prawa wspólnotowego”[1] . Jednak Trybunał stwierdził również niedawno, że oświadczenie złożone przez posła do Parlamentu Europejskiego poza pomieszczeniami Parlamentu, w którego sprawie wszczęto postępowanie karne w jego państwie członkowskim pochodzenia z tytułu czynu zabronionego polegającego na pomówieniu, nie stanowi opinii wyrażonej w czasie wykonywania przez niego obowiązków parlamentarnych, objętej zakresem immunitetu określonego w tym przepisie, chyba że oświadczenie to odpowiada subiektywnej ocenie, która wykazuje bezpośredni związek z wykonywaniem takich obowiązków[2]. Trybunał podał dalsze wytyczne dotyczące tego, co stanowi przedmiotowy związek, stwierdzając, że we wszelkich wypowiedziach posła powinno być możliwe „wykazanie bezpośredniego związku ze sprawami leżącymi w centrum powszechnego zainteresowania obywateli” oraz że zatem taki związek musiałby być oczywisty[3] (podkreślenie sprawozdawcy).
Wypowiedzi Luigiego de Magistrisa w tej sprawie dotyczą zarzutów o niewłaściwym postępowaniu osób trzecich w związku ze śledztwem w sprawie karnej, które poseł prowadził, zanim został posłem do Parlamentu Europejskiego. Z tego względu przedmiotowe wypowiedzi wydają się dalekie od wykonywania obowiązków posła do Parlamentu Europejskiego, a zatem trudno wykazać ich bezpośredni związek ze sprawami leżącymi w centrum powszechnego zainteresowania obywateli, a nawet gdyby taki związek dało się wykazać, nie miałby on oczywistego charakteru.
W związku z powyższym komisja uznaje, że okoliczności sprawy wynikające z pozwu oraz pisemnego wyjaśnienia i zeznań Luigiego de Magistrisa złożonych w komisji wskazują, że wygłoszone przez posła wypowiedzi nie mają bezpośredniego, oczywistego związku ze sprawowaniem przez Luigiego de Magistrisa funkcji posła do Parlamentu Europejskiego.
Z tego względu komisja uważa, że publikując przedmiotową książkę, Luigi de Magistris nie wykonywał swoich obowiązków jako poseł do Parlamentu Europejskiego.
4. Wniosek
Wobec powyższego i zgodnie z art. 6 ust. 3 Regulaminu, po rozpatrzeniu argumentów za i przeciw w odniesieniu do skorzystania przez posła z immunitetu, Komisja Prawna zaleca, aby Parlament Europejski nie wyrażał zgody na skorzystanie z immunitetu poselskiego przez Luigiego de Magistrisa.
WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI
|
Data przyjęcia |
26.3.2012 |
|
|
|
|
|
Wynik głosowania końcowego |
+: –: 0: |
9 2 1 |
|||
|
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
Luigi Berlinguer, Sebastian Valentin Bodu, Giuseppe Gargani, Klaus-Heiner Lehne, Antonio Masip Hidalgo, Bernhard Rapkay, Evelyn Regner, Alexandra Thein, Rainer Wieland, Cecilia Wikström |
||||
|
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego |
Piotr Borys, Eva Lichtenberger |
||||