SPRAWOZDANIE w sprawie działań promocyjnych i informacyjnych dotyczących produktów rolnych: strategia na rzecz promowania smaków Europy
25.9.2012 - (2012/2077 (INI))
Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Sprawozdawca: José Bové
PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
w sprawie działań promocyjnych i informacyjnych dotyczących produktów rolnych: strategia na rzecz promowania smaków Europy
(2012/2077 (INI))
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 września 2010 r. w sprawie sprawiedliwego wynagrodzenia dla rolników: poprawa funkcjonowania łańcucha dostaw żywności w Europie[1],
– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Działania promocyjne i informacyjne dotyczące produktów rolnych: strategia o dużej europejskiej wartości dodanej w celu promowania smaków Europy” (COM(2012)0148),
– uwzględniając zieloną księgę Komisji w sprawie działań promocyjnych i informacyjnych dotyczących produktów rolnych: strategia o dużej europejskiej wartości dodanej w celu promowania smaków Europy (COM(2011)0436),
– uwzględniając organizację poziomą systemu promocji zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 3/2008 z dnia 17 grudnia 2007 r.[2] i jego rozporządzeniem wykonawczym, rozporządzeniem Komisji nr 501/2008 z dnia 5 czerwca 2008 r.[3],
– uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1234/2007 z dnia 22 października 2007 r. ustanawiające wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych (rozporządzenie o jednolitej wspólnej organizacji rynku)[4],
– uwzględniając analizę z 2011 r. zatytułowaną „Ocena działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących produktów rolnych”[5], przeprowadzoną w imieniu Komisji,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji w sprawie stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 3/2008 w sprawie działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących produktów rolnych na rynku wewnętrznym i w krajach trzecich (SEC(2010)1434),
– uwzględniając konkluzje Rady z dni 15 i 16 grudnia 2011 r. w sprawie przyszłości polityki promocyjnej dotyczącej produktów rolnych,
– uwzględniając wnioski ustawodawcze Komisji dotyczące reformy WPR, które zostały przedstawione w dniu 12 października 2011 r. (COM(2011)0625/3, COM(2011)0627/3, COM(2011)0628/3, COM(2011)0629, COM(2011)0630/3, COM(2011)0631/3), oraz wniosek dotyczący rozporządzenia o jednolitej wspólnej organizacji rynku,
– uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego dotyczącą komunikatu Komisji w sprawie działań promocyjnych i informacyjnych dotyczących produktów rolnych: strategia o dużej europejskiej wartości dodanej w celu promowania smaków Europy (NAT/560),
– uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego dotyczącą zielonej księgi w sprawie działań promocyjnych i informacyjnych dotyczących produktów rolnych: strategia o dużej europejskiej wartości dodanej w celu promowania smaków Europy (NAT/525)[6],
– uwzględniając art. 48 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (A7-0286/2012),
A. mając na uwadze, że w marcu 2012 r. Komisja opublikowała komunikat w sprawie działań informacyjnych i promocyjnych, w związku z którym – jak się oczekuje – pod koniec roku zostaną przedstawione wnioski ustawodawcze;
B. mając na uwadze, że sektor rolno–spożywczy może być silny i istotny dla rozwoju gospodarczego i innowacji we wszystkich państwach członkowskich, w szczególności na obszarach wiejskich oraz na szczeblu regionalnym, poprzez zwiększanie dochodów z rolnictwa, tworzenie miejsc pracy i zapewnianie wzrostu gospodarczego;
C. mając na uwadze, że działania informacyjne i promocyjne zostały wprowadzone w latach 80. XX wieku w celu wykorzystania nadwyżek rolnych, a następnie były również stosowane jako instrument zarządzania kryzysami w przemyśle spożywczym, takimi jak epidemia gąbczastej encefalopatii bydła (BSE) – znanej powszechnie jako „choroba wściekłych krów” – w roku 1996 lub skandal dotyczący obecności dioksyn w jajach, który wybuchł w 1999 r.;
D. mając na uwadze, że działania informacyjne i promocyjne spełniają obecnie większą i stałą rolę oraz powinny przyczyniać się do uzyskania większej rentowności produktów, do zapewnienia bardziej sprawiedliwej konkurencji na rynkach zewnętrznych oraz do przekazywania konsumentom większej ilości bardziej precyzyjnych informacji;
E. mając na uwadze, że te rodzaje wsparcia są obecnie finansowane na mocy rozporządzenia nr 3/2008, w ramach tak zwanej „organizacji poziomej systemu promocji”; mając na uwadze, że wyniki badania oceniającego politykę promocyjną, przeprowadzonego w 2011 r. na zlecenie Komisji, pokazują, że brakuje spójnej i kompleksowej strategii unijnej dotyczącej działań informacyjnych i promocyjnych;
F. mając na uwadze, że na mocy rozporządzenia nr 1234/2007 o jednolitej wspólnej organizacji rynku, które obecnie jest przedmiotem przeglądu w ramach procesu reformy WPR, zapewnia się wsparcie na określone środki promocji dla sektorów wina, owoców i warzyw w ramach szerszych programów; mając na uwadze, że środki promocji dotyczące produktów uwzględnionych w systemach jakości żywności są obecnie finansowane w ramach polityki rozwoju obszarów wiejskich;
G. mając na uwadze, że w Unii Europejskiej odnotowuje się stały spadek spożycia wina i że na szczeblu europejskim nie są podejmowane żadne działania mające na celu wewnętrzną promocję tego produktu;
H. mając na uwadze, że spodziewane wydatki na organizację poziomą systemu promocji w budżecie na 2012 r. wyniosą około 56 milionów euro, co odpowiada około 0,1% ogólnych wydatków w ramach WPR;
I. mając na uwadze, że z myślą o budżecie warto również mieć na względzie aktualne cele polityki informacyjnej i promocyjnej UE, które nie ograniczają się do przywracania zaufania konsumentów po sytuacji kryzysowej, ale obejmują także uzyskanie większej rentowności produktów, zapewnienie bardziej sprawiedliwej konkurencji na rynkach zewnętrznych oraz przekazywanie konsumentom większej ilości bardziej precyzyjnych informacji;
J. mając na uwadze, że wydatki na wszystkie pozostałe działania informacyjne i promocyjne w ramach WPR, szczególnie w ramach jednolitej wspólnej organizacji rynku i polityki rozwoju obszarów wiejskich, szacuje się na 400–500 milionów euro rocznie, czyli nadal mniej niż 1% ogólnych wydatków w ramach WPR, co jest kwotą zdecydowanie niewystarczającą, zwłaszcza jeżeli celem jest zwiększenie konkurencyjności produktów europejskich na rynku światowym;
K. mając na uwadze, że silną pozycję w produkcji żywności Unia zawdzięcza m.in. różnorodności i specyfice swoich produktów, które powstają w różnych strefach geograficznych i przy wykorzystaniu odmiennych tradycji tych regionów, co zapewnia wyjątkowy smak oraz ich różnorodność i autentyczność, na których coraz bardziej zależy konsumentom zarówno w UE, jak i poza nią;
L. mając na uwadze, że unijna polityka promocyjna jest ważnym instrumentem wspólnej polityki rolnej, który mógłby przyczynić się do konkurencyjności i długofalowej rentowności sektorów rolnego i spożywczego;
M. mając na uwadze, że UE opublikowała niedawno wykaz zatwierdzonych oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych, które wchodzą w życie w grudniu 2012 r, co położyło kres wieloletniej niepewności w przemyśle spożywczym, zapewniło narzędzia marketingowe niezbędne do przyciągnięcia uwagi konsumentów oraz dało im możliwość dokonywania bardziej świadomych wyborów;
N. mając na uwadze, że sektor rolno–spożywczy UE może stać się jeszcze bardziej konkurencyjny na szczeblu światowym, jeśli uda się wypromować różnorodną żywność Europy, a także europejski model produkcji, podlegający wysokim normom jakości, bezpieczeństwa, dobrostanu zwierząt, zrównoważenia środowiskowego itp., prowadząc do przyjęcia tego modelu przez inne potęgi rolne w celu zapewnienia jednakowych warunków produkcji i sprawiedliwej konkurencji w handlu;
O. mając na uwadze, że rosnąca globalizacja handlowa bez wątpienia wiąże się z szeregiem wyzwań, lecz jednocześnie otwiera nowe rynki i nowe możliwości sprzyjające wzrostowi;
P. mając na uwadze, że Rada – w swoich konkluzjach z grudnia 2011 r. w sprawie polityki na rzecz promowania rolnictwa – stwierdziła, iż „działania promocyjne należy podejmować również w celu promowania potencjału rolnictwa lokalnego i krótkiego kanału dystrybucji” oraz że – jak już zaproponowała Komisja – te działania powinny wchodzić w skład programów rozwoju obszarów wiejskich;
Q. mając na uwadze, że konieczne i ważne jest udostępnienie wystarczających instrumentów politycznych, które będą wspierały europejskie rolnictwo i promocję żywności oraz przyczynią się do konkurencyjności sektora rolno-spożywczego, czerpiąc korzyści z różnorodności, wartości dodanej oraz jakości produktów europejskich;
R. mając na uwadze, że istnieje nierozerwalny związek pomiędzy rolnictwem europejskim i przemysłem spożywczym, w ramach którego przetwarza się 70% surowców rolnych oraz sprzedaje produkty spożywcze, a także w którym 99% europejskich przedsiębiorstw z branży żywności i napojów to MŚP i ponad 52% tych przedsiębiorstw działa na obszarach wiejskich, co sprawia, że są one gospodarczą i społeczną siłą napędową w europejskim środowisku wiejskim;
S. mając na uwadze, że wsparcie w ramach WPR na rozwój krótkich łańcuchów dostaw i rynków lokalnych jest finansowane w zakresie polityki rozwoju obszarów wiejskich, co stanowi rzeczywiście najlepsze podejście, zważywszy, że tego rodzaju inicjatywy podejmowane są na małą skalę, dotyczą bardzo ograniczonego obszaru i przyczyniają się do tworzenia miejsc pracy na szczeblu lokalnym;
T. mając na uwadze, że niepowtarzalne tradycyjne produkty europejskie mają duży potencjał rozwoju oraz są atrakcyjne dla konsumentów na większych rynkach państw trzecich, a także iż odniosłyby korzyść z ukierunkowanych i wzmocnionych działań promocyjnych, tworząc zatrudnienie oraz przyczyniając się do rozwoju regionalnego;
U. mając na uwadze, że jednym z celów wniosków ustawodawczych obecnie negocjowanych w kontekście reformy WPR po roku 2013 jest dopilnowanie, aby polityka ta w pełni przyczyniła się do realizacji strategii „Europa 2020”;
V. mając na uwadze, że rozporządzenie nr 1234/2007 o jednolitej wspólnej organizacji rynku zawiera przepisy dotyczące finansowania programów „Owoce w szkole” i „Mleko dla szkół”; mając na uwadze, że w obecnym wniosku w sprawie dokładnego przeglądu wspólnej organizacji rynków produktów rolnych (COM(2011)0626) proponuje się podwyższenie stawek współfinansowania ze środków UE na program „Owoce w szkole” z 50% do 75% kosztów (oraz z 75% do 90% w regionach objętych celem konwergencji);
W. mając na uwadze, że program „Owoce w szkole” i „Mleko dla szkół” służy również celom edukacyjnym, które powinny obejmować poszerzenie wiedzy uczniów na temat produkcji żywności i życia w gospodarstwie rolnym;
X. mając na uwadze, że różne działania promocyjne, jeżeli są dobrze wdrażane, pomagają zapewnić rozpoznawalność europejskich produktów rolnych w Europie i na całym świecie oraz poszerzają wiedzę konsumentów o wysokich normach bezpieczeństwa żywności, dobrostanie zwierząt i ochrony środowiska, których przestrzegają europejscy rolnicy oraz które są nieustannie monitorowane i podwyższane;
Y. mając na uwadze, że celem rozporządzenia nr 814/2000 jest pomoc obywatelom w zrozumieniu europejskiego modelu rolnictwa i zwiększenie świadomości opinii publicznej w zakresie tych zagadnień; mając na uwadze, że brak wiedzy na temat rolnictwa i życia na wsi lub nieporozumienia dotyczące tych dziedzin są dziś prawdopodobnie częściej spotykane niż w jakimkolwiek innym okresie w historii Europy oraz, że wśród istotnych faktów, których opinia publiczna jest mniej świadoma, wyróżnia się wyraźny wzrost kosztów produkcji rolnej, powstały na skutek obowiązków nałożonych przez UE związanych z bezpieczeństwem i higieną żywności, pomocą społeczną dla pracowników, ochroną środowiska i dobrostanem zwierząt, których często nie spełniają bezpośredni konkurenci UE w sektorze rolnictwa; mając na uwadze, że wśród istotnych czynników, które wywołują największą liczbę nieporozumień w opinii publicznej, wyróżnia się niewiedzę o tym, że rolnictwo na dużą skalę przyczynia się do redukcji gazów cieplarnianych, oraz nieznajomość długiej listy dóbr publicznych, które wytwarza sektor rolnictwa;
Ogólne podejście
1. z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji zatytułowany „Działania promocyjne i informacyjne dotyczące produktów rolnych: strategia o dużej europejskiej wartości dodanej w celu promowania smaków Europy”, który powinien stanowić pierwszy krok w kierunku waloryzacji produkcji w Europie, zarówno wśród Europejczyków, jak i ludności spoza Europy, i w kierunku wzrostu rentowności produkcji;
2. wspiera cztery główne cele zdefiniowane w komunikacie, a mianowicie zwiększenie europejskiej wartości dodanej w sektorze spożywczym, stworzenie strategii na rzecz atrakcyjniejszej i bardziej świadomej swojego oddziaływania polityki, uproszczenie zarządzania i zapewnienie większej synergii między różnymi instrumentami promocji;
3. uważa, że taką samą uwagę należy poświęcić polityce promocyjnej na rynku wewnętrznym i zewnętrznym, ponieważ producenci i konsumenci czerpią korzyści z obu rynków;
4. podkreśla, że unijna polityka promocyjna pozostaje w mocy i jest istotna wewnętrznie, na szczeblu lokalnym i regionalnym oraz na rozwijających się rynkach światowych;
5. uważa jednak, że cele unijnej polityki promocyjnej powinny być jasno i odpowiednio zdefiniowane; podkreśla, że działania promocyjne powinny uwzględniać wszystkie produkty rolno-spożywcze, które spełniają europejskie normy jakości, ponieważ przyczynia się to do wzrostu skuteczności działań promocyjnych oraz zaspokaja wymagania konsumentów; ponadto podkreśla, że wspieranie rolnictwa, które jest gwarantem bezpieczeństwa żywnościowego, wykorzystywania zasobów naturalnych zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju oraz dynamiki obszarów wiejskich, stymuluje wzrost i tworzenie miejsc pracy;
6. podkreśla, że na rynkach wewnętrznych ogólna i ciągła promocja jest konieczna w celu zapewnienia tego, że europejscy konsumenci znają cechy i wartość dodaną europejskich produktów rolnych, które są dostępne na rynku;
7. podkreśla, że na rynkach zewnętrznych istnieje potrzeba zachowania i zwiększenia udziału w rynku europejskich produktów rolnych oraz wykorzystywania pojawiających się nowych rynków jako rynków zbytu dla tych produktów, poprzez zapewnienie większej spójności między promocją a polityką handlową UE;
8. uważa, że jasne określenie przez Komisję celów polityki promocyjnej UE, a także kierunków jej rozwoju w państwach członkowskich, stanowi niezbędny pierwszy krok w kierunku zwiększenia spójności polityki i zapewnienia synergii między różnymi instrumentami promocji, a ponadto jest absolutnie niezbędne w celu osiągnięcia większej przejrzystości przy selekcji programów na szczeblu krajowym; wskazuje, że działania Unii w tym obszarze muszą stanowić uzupełnienie inicjatyw krajowych oraz tych podejmowanych przez sektor prywatny;
9. uważa, że należy znacznie zwiększyć budżet na ulepszone środki informacyjne i promocyjne, zwłaszcza na organizację poziomą systemu promocji, mając na uwadze aktualne cele polityki informacyjnej i promocyjnej; uważa ponadto, że powinna istnieć możliwość, aby system ten był osobnym elementem budżetu ogólnego;
10. podkreśla, że sukces rolników europejskich będzie zależeć od ich możliwości zwiększenia udziałów w rynku oraz umożliwienia bardzo konkurencyjnemu przemysłowi spożywczemu utrzymania znaczącego miejsca w gospodarce i handlu UE;
11. podkreśla potrzebę organizacji kompleksowych kampanii informacyjnych poświęconych normom jakości produkcji i systemom certyfikacji, skierowanych do konsumentów w UE oraz na rynkach zewnętrznych;
12. podkreśla, że środki promocji organizacji poziomej na mocy rozporządzenia nr 3/2008 powinny przyczynić się do rozwoju rynków lokalnych i krótkich łańcuchów dostaw, a także doprowadzić do dynamizacji rynku wewnętrznego i wprowadzania większej liczby produktów europejskich na rynki zewnętrzne;
13. z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji dotyczący wprowadzenia czwartego rodzaju działania promocyjnego ukierunkowanego na wsparcie techniczne; uważa, że ten rodzaj działania ma zasadnicze znaczenie dla skutecznej polityki promocyjnej, a zwłaszcza polityki zewnętrznej;
14. uznaje potencjał systemu wspólnego „sztandaru” w odniesieniu do działań informacyjnych i promocyjnych;
15. zaleca utrzymanie ogólnego charakteru działań informacyjnych i promocyjnych;
Rynki lokalne, regionalne, wewnętrzne i zewnętrzne
16. stwierdza, że polityka informacyjna i promocyjna UE powinna mieć trzy najważniejsze cele: na rynkach lokalnych i regionalnych powinna skupić się na różnorodności i świeżości produktów oraz na kontaktach między producentami a konsumentami w celu ekonomicznej dynamizacji i społecznego przekwalifikowania życia na wsi; na rynku wewnętrznym powinna maksymalnie wykorzystać potencjał obszaru europejskiego bez granic oraz 500 milionów konsumentów w celu zwiększenia produkcji i zachęcania do konsumpcji produktów europejskich; na rynkach zewnętrznych powinna rozreklamować wysokie normy europejskiego modelu produkcji w celu otrzymania wartości dodanej sektora rolno-spożywczego;
17. proponuje Komisji Europejskiej rozwinięcie krótkich łańcuchów dostaw na poziomie rynków lokalnych i regionalnych, co stworzy nowe możliwości rolnikom i innym producentom działającym na obszarach wiejskich oraz zrzeszeniom rolników lub innych producentów działających na obszarach wiejskich; proponuje także Komisji, aby opracowała rozszerzony asortyment instrumentów promocji rozwoju obszarów wiejskich; Komisja powinna również opracować wytyczne, które pomogłyby rolnikom dowiedzieć się, jak więcej i lepiej inwestować w jakość i wzrost wartości swoich produktów; uważa, że należy także wziąć pod uwagę inwestycje w promocję medialną (szczególnie w internecie);
18. proponuje Komisji Europejskiej zwiększenie wsparcia wysiłków producentów europejskich na rynkach wewnętrznych, dzięki czemu zdobędą oni zdolność niezbędną do zaspokojenia rosnących wymagań konsumentów w zakresie jakości i higieny żywności, ale również posiądą wiedzę o pochodzeniu i terminie ważności produktów świeżych, co przyczyni się do promocji różnorodności produktów i żywności oraz nowej formy prezentacji i wykorzystania tradycyjnych produktów;
19. domaga się w związku z tym poszerzenia zakresu programów związanych zarówno z rynkami, jak i z samymi produktami, a także związanymi z nimi narzędziami promocji, dbając o to, by skupiały się na najistotniejszych cechach norm produkcji, a także wyróżniając europejski model produkcji, w szczególności europejskie systemy jakości; Uważa także, że należy zachęcać do tworzenia programów wielonarodowych, które obejmowałyby różne produkty: zarówno te, które stanowią dużą część europejskiego zakresu programu, jak i te, które – z drugiej strony – wymagają bardziej specyficznego wsparcia europejskiego; w związku z tym uznaje, że należy traktować w sposób priorytetowy państwa, które wdrażają programy produkcji, mając na uwadze warunki panujące na rynku oraz jego potencjał, a jednocześnie pozwalają Komisji na dostosowanie wsparcia do określonego obszaru;
20. domaga się zwiększenia atrakcyjności środków informacji i promocji przeznaczonych dla organizacji branżowych oraz lepszej koordynacji działań krajowych i sektorowych, o których mowa, a także lepszej koordynacji z działaniami politycznymi, w szczególności z umowami o wolnym handlu;
21. podkreśla, że konieczne jest zapewnienie większej elastyczności w ramach programów, co pozwoli na ich dostosowanie do zmiennych warunków panujących na rynku w fazie wykonawczej; uważa, że w tym celu należy zmniejszyć poziom szczegółowości wymagany w momencie przedstawiania programów;
22. domaga się lepszej oceny programów za pomocą rygorystycznego systemu wynagradzania z konkretnymi wskaźnikami, a także powiększenia rynku i tworzenia miejsc pracy; jest zdania, że należy skrócić czas trwania procesu selekcji oraz rozważyć możliwość stosowania w przypadku organizacji płatności z góry;
23. z zadowoleniem przyjmuje dobre wyniki Komisji związane z obecną polityką informacyjną i promocyjną produktów rolnych, ale wzywa do uproszczenia i usprawnienia tej polityki, odnotowując, że szczególnie ważna jest redukcja czynności administracyjnych, w szczególności zmniejszenie liczby wymaganych przez Komisję sprawozdań; uznaje, że wskazane byłoby, aby Komisja opracowała proste i kompletne instrukcje, które pomogłyby potencjalnym beneficjentom działać zgodnie z zasadami i procedurami tej polityki;
24. zwraca uwagę Komisji Europejskiej na to, że na poziomie rynków zewnętrznych produkcja żywności wysokiej jakości nie jest sama w sobie wystarczająca do zapewnienia dobrej pozycji rynku, w związku z czym należy inwestować w programy promocji; przed opracowaniem tych programów należy zbadać rynki państw trzecich, które mogą być dofinansowane; należy także rozważyć możliwość wsparcia pilotażowych projektów w państwach trzecich traktowanych jako potencjalne nowe rynki;
25. zachęca do stymulacji rozwoju zrzeszeń i przedsiębiorstw europejskich w celu zachęcenia ich do uczestnictwa na forach światowych, gdzie będą mogły rywalizować na najwyższym poziomie, co pozwoli na uprzywilejowane traktowanie specjalizacji i różnorodności, co z kolei wymaga udzielenia pomocy rolnikom, aby mogli wdrożyć własne strategie i wykorzystać swoje możliwości eksportu; taka pomoc powinna uwzględniać wsparcie techniczne dla producentów;
26. domaga się stworzenia możliwości promocji pochodzenia produktów, które nie są objęte oznaczeniami jakościowymi, poprzez podkreślenie ich cech i jakości;
27. stwierdza, że polityka informacyjna i promocyjna stosowana dla produktów europejskich powinna korzystać z oznakowania produktów, które wyróżnia produkty wewnątrz UE i poza jej obszarem;
28. wzywa Komisję do uwrażliwienia konsumentów na to, że europejskie normy rolne są bardziej wymagające niż światowe, pod względem jakości, bezpieczeństwa, dobrostanu zwierząt, zrównoważenia środowiskowego itp., co znajduje odzwierciedlenie w końcowej cenie produktu; należy także poinformować ich w sposób przejrzysty o sposobie identyfikacji produktów europejskich oraz o ich cechach, aby uniknąć nabywania przez konsumentów produktów fałszywych oraz aby potrafili oni świadomie zdecydować o zakupie;
Pochodzenie i jakość
29. uważa, że produkty wysokiej jakości to takie, które są związane z określonymi metodami produkcji, określonym pochodzeniem geograficznym, tradycjami lub kontekstem kulturowym, oraz zwraca uwagę, że istnieją już systemy służące ochronie tych produktów, takie jak chronione nazwy pochodzenia (ChNP), chronione oznaczenia geograficzne (ChOG), oznakowanie ekologiczne lub gwarantowane tradycyjne specjalności (TSG); wzywa do ustanowienia nowego systemu „lokalnego rolnictwa i bezpośredniej sprzedaży” w celu uwzględnienia w nim lokalnych produktów wysokiej jakości przeznaczonych do spożycia w regionie, w którym są produkowane;
30. jest zdania, że wskazanie pochodzenia europejskiego powinno być traktowane jako główna charakterystyka wszystkich działań promocyjnych i informacyjnych, zarówno na rynku wewnętrznym, jak i w państwach trzecich; uważa, że dodatkowe wskazanie pochodzenia krajowego można by rozważyć w państwach trzecich, w których ta tożsamość jest silna i pomaga w podkreślaniu różnorodności dostarczanych produktów żywnościowych;
31. podkreśla, że w przypadku prywatnych znaków towarowych należy poszukiwać równowagi między promocją ogólną i promocją marki, co przyczyni się do zwiększenia skuteczności kampanii promocyjnych w państwach trzecich; popiera opinię Komisji, że znaki towarowe mogą spełniać rolę dźwigni w stosunku do tego rodzaju działalności, w przypadku której logicznym uzupełnieniem ogólnej promocji jest nawiązanie wzajemnych kontaktów pomiędzy podmiotami gospodarczymi poprzez promocję produktów i znaków towarowych, co wywrze większy wpływ na importerów, a w rezultacie na konsumentów; ponadto uważa, że włączenie prywatnych znaków towarowych do działań promocyjnych spowoduje, że przedsiębiorstwa będą bardziej zainteresowane udziałem w tych działaniach, oraz że należy mieć na uwadze to, że ostatecznie to właśnie te przedsiębiorstwa współfinansują wspomniane działania;
32. podkreśla, że w mierze, w jakiej rolnicy są zorganizowani, systemy jakości umożliwiają im zastosowanie środków zarządzania dostawami i stabilizacji cen, które zwiększają ich szansę przyzwoitych dochodów z rolnictwa i tym samym najlepiej służą zwiększeniu „europejskiej wartości dodanej”, co jest zgodne z priorytetami Komisji;
33. uważa, że konieczne jest zapewnienie skuteczniejszej ochrony produktów podlegających normom jakości wobec partnerów handlowych UE; apeluje o pełne uwzględnienie oznaczeń geograficznych i ich szerszej ochrony w ramach dwustronnych i międzyregionalnych umów handlowych oraz na szczeblu Światowej Organizacji Handlu;
34. podkreśla potrzebę zmiany przepisów ramowych dotyczących finansowania działań promujących produkty podlegające normom jakości w celu zwiększenia zaangażowania finansowego UE;
35. odnotowuje, że ze względów związanych ze zdrowiem wejście w życie zatwierdzonych informacji dotyczących związku między określonymi substancjami znajdującymi się w żywności a poprawą zdrowia zapewni większą przejrzystość w promowaniu produktów;
36. z zadowoleniem przyjmuje zwiększony popyt na produkty organiczne i wzywa do bardziej aktywnego zachęcania do ich produkcji i promocji;
37. podkreśla potrzebę promowania lokalnych produktów pochodzących z obszarów górskich i wyspiarskich oraz poprawy finansowania unijnego w tym zakresie;
38. wzywa Komisję, aby w swoich zewnętrznych działaniach promocyjnych położyła większy nacisk na podkreślenie zobowiązania do stosowania w rolnictwie UE bardziej zrównoważonych metod rolniczych oraz zapewnienia różnorodności i jakości, oraz by zwróciła uwagę na wzrost kosztów, z jakim one się wiążą, i aby szerzyła znajomość działań promocyjnych i logo UE;
39. popiera udzielanie pomocy technicznej małym i średnim przedsiębiorstwom, w szczególności w celu ich wsparcia w opracowywaniu własnych strategii marketingowych oraz analizowaniu swoich rynków docelowych;
40. zaleca utworzenie internetowej platformy wymiany potencjalnych projektów i najlepszych praktyk jako działania wspierającego kampanie promocyjne z perspektywy europejskiej;
41. podkreśla, że reforma wspólnej polityki rolnej zmierza w kierunku lepszej organizacji produkcji, zrównoważonego rozwoju i jakości produktów rolnych; uważa, że polityka promocyjna powinna zatem pozwolić na pełne wykorzystanie potencjału sektora spożywczego, w celu pobudzenia wzrostu gospodarczego i zatrudnienia w Europie;
42. apeluje do Komisji o opracowanie, w razie potrzeby, w ramach swoich przyszłych wniosków ustawodawczych dotyczących promowania smaków Europy metod zarządzania różnych dla rynku wewnętrznego i zewnętrznego, jak również metod dotyczących programów, w których uczestniczy wiele państw, czy programów kryzysowych;
43. uważa, że niezbędne jest opracowanie europejskiej strategii informacji i promocji lepiej ukierunkowanej na rynki i oferującej produkty lub informacje warte wypromowania, przy jednoczesnym uwzględnianiu rokowań dotyczących umów o wolnym handlu i wiodących rynków, aby uniknąć w ten sposób „rozwodnienia” i rozproszenia środków.
Programy „Owoce w szkole” i „Mleko dla szkół”
44. z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji dotyczący zwiększenia stawek współfinansowania ze środków UE na program „Owoce w szkole” na tle utrzymującego się kryzysu gospodarczego;
45. wzywa Komisję do podjęcia kroków w celu zachęcenia wszystkich państw członkowskich do położenia większego nacisku na edukacyjny charakter programów „Owoce w szkole” i „Mleko dla szkół” oraz w celu pełnego włączenia tych programów do drugiego filaru wsparcia rolnictwa;
Działania związane z kampaniami informacyjnymi poświęconymi winom gatunkowym
46. wzywa Komisję do oceny przeprowadzania na rynku wspólnotowym kampanii informacyjnych skierowanych do ludności dorosłej, poświęconych odpowiedzialnemu spożywaniu europejskich win gatunkowych; zauważa, że kampanie te powinny koncentrować się nie tylko na umiarkowanym spożywaniu europejskich win gatunkowych, lecz także na kulturowych korzeniach tych produktów, ich właściwościach jakościowych oraz na ich specyfice;
47. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.
UZASADNIENIE
1. Jakie instrumenty promocji są obecnie dostępne?
W ramach wspólnej polityki rolnej (WPR) dostępne są obecnie różnorodne instrumenty promocji, które ustanowiono dla różnych celów i które mają różnych beneficjentów. Obecnie dostępne instrumenty można podsumować w następujący sposób:
– Organizacja pozioma systemu promocji ustanowiona w rozporządzeniu nr 3/2008 i wdrożona rozporządzeniem nr 501/2008. Roczny budżet tego systemu wynosi niewiele ponad 50 milionów euro. Jego beneficjenci to organizacje handlowe i branżowe, takie jak Interfel we Francji.
– Wsparcie dla programów operacyjnych w sektorze owoców i warzyw na mocy art. 103c rozporządzenia nr 1234/2007 ustanawiającego jednolitą wspólną organizację rynku. Tego rodzaju programy są zarządzane przez organizacje producentów. Środki promocyjne stanowią jedynie jeden z sześciu potencjalnych celów programów operacyjnych. Wydatki sięgnęły w 2008 r. około 40 milionów euro, a w roku 2009 – 28 milionów euro[1].
– Wsparcie dla promocji wina w państwach spoza UE na mocy art. 103p rozporządzenia o jednolitej wspólnej organizacji rynku. Promocja to tylko jedna z możliwości w zakresie wydatków w ramach krajowych kopert dotyczących wina, w których stanowi ona około 15% na szczeblu ogólnounijnym, przy czym istnieją ogromne różnice między państwami członkowskimi. W kategoriach budżetowych jest to zdecydowanie największy pojedynczy środek promocji (spodziewane wydatki w roku 2012 sięgną około 236 milionów euro). Do potencjalnych beneficjentów należą organizacje producentów, przedsiębiorstwa prywatne, organizacje międzybranżowe itp.
– Programy „Owoce w szkole” i „Mleko dla szkół” na mocy rozporządzenia o jednolitej wspólnej organizacji rynku (odpowiednio art. 103ga i art. 102). W projekcie budżetu na 2013 r. maksymalne budżety na te dwa programy wynoszą odpowiednio 90 milionów euro i 66 milionów euro.
– Wsparcie dla działań promocyjnych prowadzonych przez grupy producentów na mocy art. 20 lit. c) pkt iii) i art. 33 rozporządzenia nr 1698/2005 w sprawie rozwoju obszarów wiejskich. Działania promocyjne mogą być podejmowane jedynie w odniesieniu do produktów uwzględnionych w systemach jakości. Spodziewany wkład z EFRROW na lata 2009–2013 ma wynosić średnio około 29 milionów euro rocznie. Projekty objęte wsparciem są zazwyczaj prowadzone na mniejszą skalę i są krótsze niż projekty realizowane w ramach organizacji poziomej systemu promocji.
– Rozporządzenie nr 814/2000 w sprawie działań informacyjnych odnoszących się do wspólnej polityki rolnej, w którym pośród celów znajduje się „promowanie europejskiego modelu rolnictwa”.
– Art. 68 rozporządzenia nr 73/2009 w sprawie płatności bezpośrednich dotyczących sprzedaży produktów rolnych. Przepis ten jest stosowany tylko przez jedno państwo członkowskie – Szwecję.
2. Jaka przyszłość czeka unijną politykę promocyjną?
Chociaż w przeszłości środki promocyjne ustanawiano w celu wykorzystania nadwyżek rolnych, a następnie w celu zażegnania kryzysów w sektorze spożywczym, sprawozdawca uważa, że obecnie nadszedł czas, aby wyraźniej zdefiniować politykę promocyjną służącą stymulowaniu i wynagradzaniu:
– produkcji określonych produktów uwzględnionych w systemach jakości;
– praktyk gospodarki rolnej przyczyniających się do zmniejszenia emisji CO2 i ochrony różnorodności biologicznej oraz lepiej nadających się do utrzymania jakości gleb i dostaw wody.
Polityka promocyjna powinna w możliwie największym stopniu koncentrować się na finansowaniu projektów, w ramach których realizowane są oba te ogólne cele, które w wielu przypadkach są ze sobą zgodne. Pośrednim celem musi być zwiększenie dochodów rolników poprzez położenie nacisku na produkty, w przypadku których dozwolone jest zastosowanie narzędzi zarządzania dostawami.
Za pomocą środków promocyjnych należy zwrócić uwagę na „smak Europy”, który jest autentyczny, różnorodny i smakuje konsumentom. Taka wizja ma znaczenie zarówno w promocji wewnętrznej, jak i zewnętrznej. Unia Europejska musi spróbować rozpowszechnić model zrównoważonego rolnictwa, a także swoje produkty. Podobnie jak w innych obszarach konsumenci kupują również „koncepcje”, kiedy decydują, jaki rodzaj żywności kupić. Oczywistym przykładem są produkty sprawiedliwego handlu.
Ważne jest również promowanie rynków lokalnych i krótkich łańcuchów dostaw w dziedzinach, w których konieczne może być podejście ogólnounijne. Indywidualne projekty muszą oczywiście być finansowane raczej w ramach polityki rozwoju obszarów wiejskich, którą można dostosować do warunków lokalnych, niż na mocy rozporządzenia nr 3/2008, którego przepisy są bardziej kłopotliwe dla wnioskodawców.
Zgodnie z podejściem wyjaśnionym powyżej sprawozdawca uważa, że w ramach organizacji poziomej systemu promocji nie należy dłużej finansować środków służących do odbudowy zaufania po skandalach w sektorze spożywczym. Ogólnie rzecz ujmując, należy zwiększyć budżet na organizację poziomą systemu, który obecnie stanowi poniżej 0,1% wydatków w ramach WPR.
Ponadto sprawozdawca twierdzi, że należy podjąć więcej działań, zwłaszcza w kontekście programów „Mleko dla szkół” i „Owoce w szkole”, aby wzmocnić oddolną działalność mającą na celu bezpośrednie pokazanie uczniom sposobu produkcji żywności i życia na obszarach wiejskich poprzez wycieczki i spotkania z rolnikami. Pedagogiczne działania promocyjne powinny wykraczać poza wyjaśnianie korzyści ze spożywania produktów, takich jak świeże owoce i warzywa, i należy je ukierunkować na wyjaśnianie samej WPR.
- [1] Źródło: Analiza z 2011 r. zatytułowana „Ocena działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących produktów rolnych”.
WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI
|
Data przyjęcia |
18.9.2012 |
|
|
|
|
|
Wynik głosowania końcowego |
+: –: 0: |
35 3 0 |
|||
|
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
John Stuart Agnew, Eric Andrieu, José Bové, Luis Manuel Capoulas Santos, Vasilica Viorica Dăncilă, Michel Dantin, Paolo De Castro, Albert Deß, Diane Dodds, Herbert Dorfmann, Hynek Fajmon, Mariya Gabriel, Iratxe García Pérez, Julie Girling, Béla Glattfelder, Martin Häusling, Esther Herranz García, Elisabeth Jeggle, Jarosław Kalinowski, Elisabeth Köstinger, George Lyon, Gabriel Mato Adrover, Mairead McGuinness, James Nicholson, Rareş-Lucian Niculescu, Wojciech Michał Olejniczak, Georgios Papastamkos, Marit Paulsen, Britta Reimers, Ulrike Rodust, Alfreds Rubiks, Giancarlo Scottà, Czesław Adam Siekierski, Sergio Paolo Francesco Silvestris, Alyn Smith, Csaba Sándor Tabajdi, Janusz Wojciechowski |
||||
|
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego |
Maria do Céu Patrão Neves |
||||