ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την καινοτομία για βιώσιμη ανάπτυξη: μια βιοοικονομία για την Ευρώπη

14.6.2013 - (2012/2295(ΙΝΙ)

Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων
Εισηγητής: Paolo Bartolozzi

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την καινοτομία για βιώσιμη ανάπτυξη: μια βιοοικονομία για την Ευρώπη

(2012/2295(INI))

ΤοΕυρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Καινοτομία για βιώσιμη ανάπτυξη: μια βιοοικονομία για την Ευρώπη (COM(2012)0060),

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Ευρώπη 2020 – Στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη» (COM(2010)2020),

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 24ης Μαΐου 2012 για μια Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους[1],

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με μια αποτελεσματική στρατηγική στον τομέα των πρώτων υλών για την Ευρώπη (COM(2011)0025) και το ψήφισμά του σχετικά με την εν λόγω ανακοίνωση[2],

–   έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της προεδρίας του Ηνωμένου Βασιλείου στο Συμβούλιο το 2005 («The Knowledge-Based Bio-Economy in Europe»), της Γερμανίας το 2007 («En route to the Knowledge based Bio-Economy») και του Βελγίου το 2010 («The Knowledge Based Economy in Europe: achievements and challenges’),

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Ανάπτυξης, της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας και της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης (A7-0201/2013),

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός θα αυξηθεί από 7 δισεκατομμύρια σε περισσότερα από 9 δισεκατομμύρια το 2050, προκαλώντας αύξηση στη ζήτηση τροφίμων της τάξης του 70% και έντονες πιέσεις στα αποθέματα νερού·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η σπάνιδα των παγκόσμιων φυσικών αποθεμάτων, η αύξηση της πίεσης που ασκείται στις ανανεώσιμες πρώτες ύλες και οι παγκόσμιες επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών επιβάλλουν μια αποδοτική χρήση των πόρων·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μια μακροπρόθεσμη, καινοτόμος και αποτελεσματική προσέγγιση θα εξασφαλίσει όχι μόνο μεγαλύτερη βιωσιμότητα αλλά και τη στήριξη της αγροτικής και περιφερειακής ανάπτυξης, τη δυνητική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, μεγαλύτερη βιωσιμότητα του παραγωγικού κύκλου αλλά και τη διάδοση της βιομηχανικής καινοτομίας στο σύνολο της αξιακής αλυσίδας·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η μετάβαση προς μια βιώσιμη οικονομία θα ενδυναμώσει την ανταγωνιστικότητα του ευρωπαϊκού βιομηχανικού και γεωργικού τομέα, θα τονώσει την οικονομική ανάπτυξη και, ως εκ τούτου, θα ενισχύσει σημαντικά τα ευρωπαϊκά επίπεδα απασχόλησης·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιτυχία της ευρωπαϊκής βιοοικονομίας εξαρτάται από τη διαθεσιμότητα αποθεμάτων τροφοδοτικών υλών που τυγχάνουν βιώσιμης διαχείρισης και προέρχονται από βιώσιμες πηγές (γεωργία, δασοκομία και βιοαποικοδομήσιμα απόβλητα)·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιοοικονομία της ΕΕ έχει ήδη έναν κύκλο εργασιών που πλησιάζει τα 2 τρισεκατομμύρια ευρώ και ότι αναμένεται σημαντική ανάπτυξη από τη βιώσιμη πρωτογενή παραγωγή, την επεξεργασία τροφίμων, τη βιομηχανική βιοτεχνολογία και τα βιοδιυλιστήρια·

Γενικές παρατηρήσεις

1.  χαιρετίζει την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Καινοτομία για βιώσιμη ανάπτυξη: μια βιοοικονομία για την Ευρώπη» και το σχέδιο δράσης για την υλοποίηση της στρατηγικής για τη βιοοικονομία που περιλαμβάνεται στην εν λόγω ανακοίνωση·

2.  πιστεύει ότι η βιοοικονομία καθιστά δυνατή την παραγωγή βιομηχανικών και καταναλωτικών προϊόντων με χαμηλότερο κόστος, καταναλώνοντας μικρότερες ποσότητες ενέργειας και προξενώντας μικρότερη περιβαλλοντική ρύπανση·

3.  συμφωνεί με την ιδέα ότι η μετάβαση στη βιοοικονομία θα πρέπει να βασίζεται όχι μόνο σε μια παραγωγή πόρων με χαμηλό περιβαλλοντικό αντίκτυπο, αλλά και στη βιώσιμη χρήση των πόρων αυτών από οικολογική, οικονομική και κοινωνική άποψη, διατηρώντας παράλληλα τη χρήση των βιοτικών πόρων εντός των ορίων της ανανέωσης του οικοσυστήματος·

4.  υπογραμμίζει την επιτακτική ανάγκη ανάληψης δράσης για τη στήριξη της καινοτομίας και των επενδύσεων σε νέες τεχνικές και επιχειρηματικά μοντέλα και για τη δημιουργία κινήτρων που θα αποφέρουν μακροπρόθεσμα οφέλη στην οικονομία· τονίζει τον κεντρικό ρόλο του ιδιωτικού τομέα για την επίτευξη βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης·

5.  θεωρεί ότι η βιοοικονομία αποτελεί προϋπόθεση για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», και, συγκεκριμένα, των πρωτοβουλιών Ένωση καινοτομίας και Μια Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους·

6.  επικροτεί την υποστήριξη της Επιτροπής για ριζική αλλαγή της προσέγγισης της ΕΕ όσον αφορά την παραγωγή, την κατανάλωση, την επεξεργασία, την αποθήκευση, την ανακύκλωση και τη διάθεση βιολογικών πόρων·

7.  επισημαίνει ότι, παρ’ όλο που ήδη απασχολούνται ήδη στη βιοοικονομία 22 εκατομμύρια άτομα, αριθμός που αντιστοιχεί στο 9% της συνολικής απασχόλησης στην ΕΕ, ο τομέας αυτός έχει μεγάλες δυνατότητες για να εξασφαλίσει απασχόληση σε εκατομμύρια επιπλέον άτομα·

8.  στηρίζει την πρόταση της Επιτροπής για τη δημιουργία επιχειρησιακής ομάδας και χάρτη πορείας για τις βιομηχανίες βιολογικής βάσης, όπου θα καταδεικνύεται η συμβολή των ανανεώσιμων πόρων και των βιοτεχνολογιών στη βιώσιμη ανάπτυξη, και για την ενθάρρυνση των περιφερειών και των φορέων να δημιουργήσουν νέες καινοτομίες για τον τομέα της βιοικονομίας·

9.  καλεί τα κράτη μέλη να καταρτίσουν εθνικά και περιφερειακά σχέδια δράσης για τη βιοοικονομία και ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλλει εξαμηνιαία έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με την εφαρμογή της βιοοικονομίας·

10. επισημαίνει ότι η ΕΕ κατέχει ηγετική θέση σε ποικίλους τομείς των βιοεπιστημών και της βιοτεχνολογίας· θεωρεί ότι η μετάβαση στη βιοοικονομία θα δώσει τη δυνατότητα στην Ευρώπη να κάνει σημαντικά βήματα προόδου όσον αφορά την οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα και θα ενισχύσει τον ρόλο της στη διεθνή σκηνή·

11. υπογραμμίζει τη σημασία και τις τεράστιες δυνατότητες που προσφέρει η αποδοτικότητα των πόρων και της ενέργειας· επισημαίνει την ανάγκη να παραχθούν «περισσότερα με λιγότερα» ώστε να διασφαλιστεί ότι η βιοοικονομία θα παραμείνει βιώσιμη·

12. θεωρεί ότι η ευρωπαϊκή βιοοικονομία δεν πρέπει απλώς να αντικαταστήσει την υφιστάμενη οικονομία ορυκτών καυσίμων ή να συνεχίσει να εφαρμόζει τα υφιστάμενα πρότυπα συμπεριφοράς και κατανάλωσης που ευνοούν τη σπατάλη, αλλά να εξελιχθεί σε περισσότερο αποδοτικό και βιώσιμο μοντέλο, στο οποίο θα λαμβάνεται υπόψη η κοινωνική και περιβαλλοντική διαχείριση σε όλες τις αξιακές αλυσίδες που βασίζονται στη βιοοικονομία·

13. χαιρετίζει την εν εξελίξει αναθεώρηση της ενωσιακής νομοθεσίας στον τομέα των βιοκαυσίμων, προκειμένου να απαλυνθούν οι αρνητικές επιπτώσεις της έμμεσης αλλαγής χρήσεων γης (ΕΑΧΓ) και να προωθήσει την αγορά και την ανάπτυξη πιο προηγμένων βιοκαυσίμων που θα δώσουν δυνατότητα καλύτερης αξιοποίησης των μη βρώσιμων πρώτων υλών, όπως τα απορρίμματα, τα κατάλοιπα και τα υλικά ξυλοκυτταρίνης και κυτταρίνης·

14. υπενθυμίζει ότι στην οδηγία για τις ανανεώσιμες ενέργειες καθώς και την οδηγία για την ποιότητα των καυσίμων πρέπει να περιληφθούν οι παράγοντες ΕΑΧΓ για τα στερεά και αέρια βιοκαύσιμα, καθώς και δεσμευτικά κριτήρια βιωσιμότητας για τη χρήση στερεάς και αέριας βιομάζας· καλεί την Επιτροπή να προτείνει οδηγία πλαίσιο για τη βιομάζα που θα καλύπτει όλες τις εφαρμογές της βιομάζας (ενέργεια, καύσιμα, υλικά και χημικές ουσίες) και θα θεσπίζει μια ιεραρχία βιομάζας·

Επένδυση στην έρευνα, την καινοτομία και τις δεξιότητες

15. ενθαρρύνει την Επιτροπή να συνεχίσει τις προσπάθειες διασυνοριακού συντονισμού της έρευνας και ανάπτυξης στα κράτη μέλη και στους διάφορους τομείς, και επισημαίνει ειδικότερα την ανάγκη έρευνας όσον αφορά την αξιολόγηση των ορίων βιωσιμότητας των βιοτικών πόρων, συνεκτιμώντας τις λειτουργίες του οικοσυστήματος και τις φυσικές αλυσίδες διατροφής, καθώς και την ζήτηση τροφίμων για ανθρώπινη κατανάλωση·

16. ζητεί να υπάρξει λεπτομερέστερη έρευνα όσον αφορά τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές ευκαιρίες καθώς και το ενδεχόμενο κόστος της βιοοικονομίας, λόγω των διαφορετικών δυνητικών επιπτώσεων και των ενδεχομένως εσφαλμένων μεθόδων αξιοποίησης της βιοοικονομίας όσον αφορά: τη χρήση των σπανιζόντων φυσικών πόρων, τον κίνδυνο βλάβης στο περιβάλλον και απώλειας βιοποικιλότητας και την ευκαιρία για διατήρηση·

17. υποστηρίζει τη δημιουργία ενός πάνελ εμπειρογνωμόνων στον τομέα της βιολογικής οικονομίας που θα συμβάλει στην ενίσχυση συνεργιών και συνοχής μεταξύ πολιτικών και πρωτοβουλιών και ενός παρατηρητηρίου βιολογικής οικονομίας, προκειμένου να προωθηθεί η αμοιβαία εκμάθηση, διασφαλίζοντας τη συνεχή ανταλλαγή γνώσεων και πληροφοριών μεταξύ ερευνητικών ινστιτούτων, εταιρειών, ιδρυμάτων, πανεπιστημίων, περιφερειακών φορέων, γεωργών και πολιτών σε αγροτικές περιοχές, και θα επιταχύνει την ανάπτυξη νομικού πλαισίου για την ενδυνάμωση και διευκόλυνση της έρευνας, των εφαρμογών και της εμπορικής αξιοποίησης των καινοτομιών·

18. υπενθυμίζει τη σημασία της εφαρμογής της αρχής της προφύλαξης κατά τη χρήση της βιοτεχνολογίας, ιδίως όσον αφορά τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς και τη συνθετική βιολογία·

19. θεωρεί ότι είναι αναγκαίο να δημιουργηθούν προγράμματα πολυεπιστημονικής και διατομεακής ενημέρωσης και κατάρτισης, προκειμένου τα αποτελέσματα της εν λόγω έρευνας να τεθούν στη διάθεση των ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων των καταναλωτών, παρέχοντας τη δυνατότητα ενίσχυσης της ευαισθητοποίησης και της συμμετοχής τους·

20. ζητεί την άρση των υφιστάμενων εμποδίων στην καινοτομία στο σύνολο της αξιακής αλυσίδας, ιδίως μέσω της εφαρμογής ταχύτερων και επιστημονικά τεκμηριωμένων ευρωπαϊκών διαδικασιών έγκρισης για προϊόντα βιοτεχνολογίας και της ταχύτερης πρόσβασης στην αγορά·

21. καλεί την Επιτροπή να προτείνει πρακτικά μέτρα περιφερειακά ολοκληρωμένου πεδίου για την προώθηση της παραγωγής και κατανάλωσης βιοοικονομικών προϊόντων·

22. επισημαίνει ότι η βιοοικονομία απαιτεί να αναπτυχθούν και/ή να συσσωματωθούν περαιτέρω νέες δεξιότητες, νέες γνώσεις και νέοι επιστημονικοί κλάδοι, ώστε να αντιμετωπιστούν οι κοινωνικές αλλαγές που σχετίζονται με τη βιοοικονομία, να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα, η ανάπτυξη και η δημιουργία θέσεων εργασίας, να καλυφθούν οι ανάγκες της βιομηχανίας και να εξασφαλιστεί καλύτερη αντιστοίχιση των δεξιοτήτων με τις θέσεις εργασίας·

23. τονίζει ότι η βιοοικονομία έχει ανάγκη από τεχνογνωσία πρώτου βαθμού και εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό· πιστεύει ότι πρέπει να υπάρξει μέριμνα για επαγγελματική κατάρτιση και υψηλότερη εκπαίδευση στις περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λαμβανομένων υπόψη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους· επισημαίνει ότι η ευρείας κλίμακας εκπαίδευση και τα συστήματα κατάρτισης στις περιφέρειες επίσης ενθαρρύνουν την επιχειρηματική επέκταση·

24. χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής για τη διάθεση 4,5 δισ. ευρώ στο πρόγραμμα πλαίσιο «Ορίζοντας 2020» για την έρευνα και ελπίζει ότι το κονδύλι αυτό θα διατεθεί σε όλους τους τομείς και τα μέσα της βιοοικονομίας, συμπεριλαμβανομένης της έρευνας για τα όρια του οικοσυστήματος, την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση βιοϋλικών·

25. εκτιμά ότι τα βιοδιυλιστήρια που χρησιμοποιούν τοπικά βιώσιμα βιοϋλικα, τα οποία δεν υποκαθιστούν την παραγωγή τροφίμων ή άλλες χρήσεις μεγαλύτερης αξίας, αποτελούν βασικό μέσο για την εφαρμογή ορθών διαδικασιών με στόχο τη μετατροπή παροπλισμένων εγκαταστάσεων και την αναζωογόνηση περιοχών που βρίσκονται σε κρίση, μέσα από καινοτόμες διαδικασίες και επενδύσεις στην κυκλική οικονομία, και ελπίζει ότι ο ρόλος αυτός θα εξακολουθήσει να προωθείται·

26. τονίζει ότι για την επιτυχή λειτουργία των ευρωπαϊκών βιοδιυλιστηρίων απαιτούνται επαρκείς ποσότητες βιώσιμων πρώτων υλών· επισημαίνει ότι για τον σκοπό αυτόν απαιτείται επίσης βελτίωση των υποδομών αποθήκευσης και μεταφοράς και ανάπτυξη της απαιτούμενης υλικοτεχνικής υποστήριξης·

27. επισημαίνει ότι στην Ευρώπη ο αριθμός των συστημάτων επίδειξης είναι περιορισμένος και ότι απαιτούνται περαιτέρω επενδύσεις για να μπορέσουν οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες να διατηρήσουν την ηγετική τους θέση στον τομέα των βιοδιυλιστηρίων· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν πιλοτικές δραστηριότητες και δραστηριότητες επίδειξης με σκοπό την εφαρμογή σε μεγαλύτερη κλίμακα των προϊόντων και των διεργασιών·

28. επισημαίνει ότι οι πολιτικές στον τομέα της βιολογικής οικονομίας πρέπει να σχεδιαστούν καλύτερα για να διασφαλίσουν επικαλυπτόμενη χρήση της βιομάζας· ζητεί, σε σχέση με αυτό, την ανάπτυξη νομικού μέσου που θα ανοίξει το δρόμο για πιο αποτελεσματική και βιώσιμη χρήση του πολύτιμου αυτού πόρου· επισημαίνει ότι ένα τέτοιο μέσο πρέπει να καθιερώσει την αρχή της επικαλυπτόμενης χρήσης στην «πυραμίδα της βιομάζας», λαμβάνοντας υπόψη τους διάφορους τομείς και ενισχύοντάς την στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο· επισημαίνει ότι μια τέτοια προσέγγιση θα οδηγήσει σε μια ιεραρχική, έξυπνη και αποτελεσματική χρήση της βιομάζας, σε εφαρμογές με προστιθέμενη αξία και σε μέτρα στήριξης όπως ο συντονισμός της έρευνας στο σύνολο της αλυσίδας αξίας·

Ενισχυμένη αλληλεπίδραση μεταξύ των πολιτικών και μεγαλύτερη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών

29. κρίνει αναγκαία, τη διασφάλιση μιας ολοκληρωμένης, συνεκτικής, διατομεακής και διεπιστημονικής προσέγγισης για τη βιολογική οικονομία και ζητεί να υπάρξει εναρμόνιση των διαφόρων συναφών πολιτικών της ΕΕ και των σχετικών κατευθυντήριων αρχών - όπως η αρχή της πρόληψης - στους διαφόρους τομείς (οδικός χάρτης για την αποτελεσματική χρησιμοποίηση των πόρων· Ένωση καινοτομίας· Πρωτοβουλία για τις πρώτες ύλες· Ορίζοντας 2020· Πρόγραμμα περιβαλλοντικής δράσης 2020· πολιτικές στον τομέα της συνοχής, της κοινής γεωργικής και αλιευτικής πολιτικής· οδηγία για τις ανανεώσιμες ενέργειες, οδηγία πλαίσιο για το νερό, οδηγία για τα απόβλητα και βιβλία για τη συσκευασία· και συγκεκριμένα μέτρα για τα βιολογικά απόβλητα)· πιστεύει επίσης ότι είναι αναγκαίο να υπάρξει ένα ενιαίο, μακροπρόθεσμο, σταθερό κανονιστικό περιβάλλον τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε εθνικό, με στόχο την προώθηση και την αύξηση των επενδύσεων για τη βιολογική οικονομία στην Ευρώπη·

30. καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προσφέρει στις καινοτόμες επιχειρήσεις, και ιδίως στις ΜΜΕ, τη δυνατότητα εξεύρεσης χρηματοοικονομικών και άλλων μέσων υποστήριξης που αποσκοπούν στην προώθηση της βιοοικονομίας, για παράδειγμα μέσω της αξιοποίησης της έξυπνης εξειδίκευσης των περιφερειακών και διαρθρωτικών ταμείων και των μέσων επιμερισμού των κινδύνων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, καθώς και μέσω της δημιουργίας μιας μονοαπευθυντικής υπηρεσίας για την παροχή πληροφοριών σχετικά με το σύνολο των πρωτοβουλιών που αναλαμβάνονται στον τομέα της βιοοοικονομίας· αναγνωρίζει τη δυσκολία για το οικονομικό κίνδυνο που ενέχει η εμπορική αξιοποίηση και διάθεσή τους στην αγορά των καινοτομιών στον τομέα της βιολογικής οικονομίας·

31. ζητεί να αναπτυχθεί η βιομηχανική υποδομή και οι βελτιστοποιημένες αλυσίδες εφοδιασμού για τα βιολογικής βάσης προϊόντα στις αγροτικές και παράκτιες περιοχές, με σκοπό τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στη γεωργία, τη δασοκομία και την υδατοκαλλιέργεια· ζητεί, για τον σκοπό αυτό, να διαθέσει η ΕΕ χρηματοδότηση για την ανάπτυξη της υπαίθρου, και αυτό να γίνει κατά τρόπο που θα περιορίζει αντί να αυξάνει τη βλάβη στο περιβάλλον και την απώλεια βιοποικιλότητας·

32. ζητεί στοχευμένες και συγκεκριμένες παρεμβάσεις προκειμένου να περιοριστεί η περιπλοκότητα και η μεγάλη διάρκεια των γραφειοκρατικών διαδικασιών αδειοδότησης, που καθιστούν πολύπλοκες τις διαδικασίες ανάπτυξης των βιοδιυλιστηρίων και ενδεχομένως θα ενίσχυαν τον κίνδυνο μεταφοράς καινοτόμων και πρωτοποριακών τεχνολογιών εκτός ΕΕ·

33. εγκρίνει την αξιοποίηση της σύμπραξης δημόσιου-ιδιωτικού τομέα και, αντλώντας τα κατάλληλα διδάγματα από τα προβλήματα που ανέκυψαν σε παλαιότερες εφαρμογές του ίδιου σχεδίου σε άλλους τομείς· καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διαθέσει επαρκείς πόρους για την ανάπτυξη και τη διεύρυνση της σύμπραξης αυτής, με την πεποίθηση ότι πρόκειται για ένα βασικό μέσο που θα επιτρέψει τη δημιουργία νέων αλυσίδων αξίας, θα ενισχύσει τους υπάρχοντες κλάδους·

34. συμφωνεί με την ανάγκη για μια πολυεπίπεδη προσέγγιση και ζητεί να δοθεί αυξημένη προσοχή στην περιφερειακή και τοπική διάσταση της βιοοικονομίας και σε πρωτοβουλίες «από τη βάση προς την κορυφή»· χαιρετίζει το γεγονός ότι δημιουργούνται πλατφόρμες για τη βιοοικονομία σε περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, οι οποίες θα είναι σε θέση να μετρήσουν την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στον τομέα και θα επιτρέπουν την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και βέλτιστων πρακτικών, ικανών να επιφέρουν εξισορρόπηση του βαθμού ανάπτυξης της βιοοικονομίας στην ΕΕ· καλεί, επίσης, την Επιτροπή να συμπεριλάβει, μεταξύ άλλων, και εμπειρογνώμονες από τον τομέα και από όλους τους σχετικούς επιστημονικούς κλάδους, καθώς και εκπροσώπους των καταναλωτών και των πολιτών· επισημαίνει ότι οι περιφερειακές οικονομίες καλούνται να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στην επίτευξη έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης·

35. πιστεύει ότι οι πρωτοβουλίες από τη βάση προς τα άνω είναι σημαντικές για τη δημιουργία μιας κοινωνίας βασισμένης στη βιοοικονομία, καθώς και ότι είναι ύψιστης σημασίας η προσέγγιση με άξονα τις επιχειρήσεις και τη ζήτηση να συνδυάζεται με μια προσέγγιση με άξονα την εκάστοτε κυβέρνηση·   πιστεύει ότι θα πρέπει να εξασφαλίζονται κατάλληλες δυνατότητες για τις περιφερειακές πρωτοβουλίες· καλεί την Επιτροπή να στηρίξει αυτά τα δίκτυα και τις συμπράξεις με σκοπό την περαιτέρω ανταλλαγή πείρας·

Ενίσχυση των αγορών και ανταγωνιστικότητα

36. καλεί την Επιτροπή να κατευθύνει τη χρηματοδοτική στήριξη στον τομέα της καινοτομίας, σύμφωνα με την Ένωση για την καινοτομία, συμπεριλαμβανομένων των προτεραιοτήτων του προγράμματος «Ορίζοντας 2020», προωθώντας την προετοιμασία των αποτελεσμάτων της έρευνας για την εφαρμογή τους στην αγορά, και τη γεφύρωση της καλούμενης «κοιλάδας του θανάτου» όσον αφορά τον τομέα της έρευνας στην Ευρώπη·

37. θεωρεί ότι υπάρχουν μια σειρά από εξαιρετικά μέσα (δημόσιες συμβάσεις, φορολογικά κίνητρα, συστήματα πιστοποίησης και ειδικής επισήμανσης) που είναι σε θέση να εξασφαλίσουν επαρκή παροχή βιώσιμων και υψηλής ποιότητας προϊόντων βιολογικής προέλευσης, καθώς και συστήματα παραγωγής που χρησιμοποιούν αποδοτικά τους πόρους· θεωρεί ότι απαιτείται αναθεώρηση της ισχύουσας νομοθεσίας· καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει κριτήρια βιωσιμότητας για τη χρήση βιομάζας στα οποία πρέπει επίσης να βασίζονται και εργαλεία δημιουργίας αγοράς·

38. τονίζει ότι η βιοοικονομία, η οποία βασίζεται στην παραγωγή ενέργειας από την εκμετάλλευση βιολογικών πόρων αντί για την παραγωγή ενέργειας από την εκμετάλλευση ορυκτών πηγών, πρέπει να αναπτύσσεται με γνώμονα ένα στέρεο πολιτικό πλαίσιο που να λαμβάνει υπόψη, εκτός από την οικονομική βιωσιμότητα, και παράγοντες κοινωνικής και οικολογικής βιωσιμότητας·

39. θεωρεί ότι η συμμετοχή και η ενημέρωση των καταναλωτών για την επιλογή βιολογικών προϊόντων και υπηρεσιών είναι θεμελιώδους σημασίας· ελπίζει, στο πλαίσιο αυτό, να αναπτυχθεί βάσει επαρκών κριτηρίων βιωσιμότητας η τυποποίηση της εν λόγω παραγωγής στην ΕΕ, θεωρώντας ότι αποτελεί μέσο προώθησης μιας κερδοφόρας αγοράς για τα προϊόντα αυτά·

40. θεωρεί ότι η διάρκεια ζωής ενός προϊόντος βιολογικής προέλευσης δεν μπορεί να συντομεύεται με τεχνητό τρόπο· το προϊόν θα πρέπει να παράγεται με γνώμονα τη μέγιστη δυνατή διάρκεια ζωής·

41. επισημαίνει ότι η βιοοικονομία θα συμβάλλει σημαντικά στην ανάπτυξη των αγροτικών και παράκτιων περιοχών· εκτιμά ότι η συνέργεια και η στενή συνεργασία σε όλη την αξιακή αλυσίδα, όπως μεταξύ των τοπικών παραγωγών γεωργικών πρώτων υλών και των βιοδιυλιστηρίων, μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και στην αύξηση της κερδοφορίας των εν λόγω περιοχών· επισημαίνει την ανάγκη ανάπτυξης μακροπρόθεσμης στρατηγικής στον τομέα της βιολογικής οικονομίας, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη την ανάγκη προστασίας της διατροφικής ασφάλειας·

42. κρίνει απαραίτητο οι βιολογικές και βιοτεχνολογικές διεργασίες που αναπτύσσονται να μπορέσουν να βρουν εφαρμογή στην αξιοποίηση των βιολογικών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που προέρχονται από απόβλητα και καλλιέργειες μη διατροφικών ειδών, καθώς και στη χρήση στοιχείων των υφιστάμενων γεωργικών και δασοκομικών τομέων·

43. πιστεύει ότι μια από τις κατευθυντήριες αρχές της βιοοικονομίας είναι να ενισχύσει την απόδοση των πόρων και να μειώσει την εξάρτηση από εισαγόμενες πρώτες ύλες και ενέργεια καθώς και από μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας· τονίζει τη σημασία του δασοκομικού τομέα και άλλων βιομηχανικών τομέων βιολογικής βάσης, θεωρεί δε ότι οι ανανεώσιμες φυσικές πηγές και πρώτες ύλες ουδέτερου ισοζυγίου άνθρακα, όπως το ξύλο και οι ίνες ξύλου, μπορούν να αντικαταστήσουν τις μη ανανεώσιμες ορυκτές πρώτες ύλες· επισημαίνει ότι η βιοοικονομική βιομηχανία παράγει προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, όπως χημικές ουσίες, φάρμακα, πλαστικά και άλλα καινοτόμα νέα υλικά, και δημιουργεί θέσεις εργασίας· τονίζει το δυναμικό βιοτεχνολογιών που βασίζονται σε θαλάσσιους πόρους·

44. καλεί την Επιτροπή να προωθήσει μέτρα για την αύξηση των δυνατοτήτων παραγωγής ζωοτροφών με βιώσιμο τρόπο, καλύτερη κινητοποίηση των εν λόγω ζωοτροφών, συλλογή των βιοαποδομούμενων αποβλήτων - την αποφυγή των μακρινών μετακινήσεων – και διασφάλιση ότι η χρήση βιομάζας θα παραμείνει εντός οικολογικών ορίων και δεν μειώνει τους συλλέκτες άνθρακα· εν προκειμένω, κρίνει ότι επείγει ο καθορισμός κριτηρίων βιωσιμότητας με σκοπό την ενεργειακή χρήση της βιομάζας για τη διασφάλιση της διαθεσιμότητας βιομάζας για αποδοτικότερους ως προς τη χρήση πόρων σκοπούς, φροντίζοντας ώστε τα κίνητρα για τη μετατροπή της βιομάζας σε ενέργεια να μη δημιουργούν στρεβλώσεις στην αγορά και να μην περιορίζουν τη διαθεσιμότητά της για τους παραγωγούς·

45. θεωρεί σημαντικό να γίνονται επενδύσεις στις βιοοικονομικές αλυσίδες εφοδιασμού, ώστε να διασφαλίζεται η διαθεσιμότητα πρώτων υλών· πιστεύει ότι οι βιοοικονομικές στρατηγικές πρέπει να ενθαρρύνουν όχι μόνο την αποδοτικότερη χρήση των οικιακών και δημοτικών αποβλήτων αλλά και την ανάκτηση γεωργικών και δασοκομικών παραπροϊόντων· ζητεί να εκπονηθεί καλύτερη και αποτελεσματικότερη νομοθεσία, η οποία θα παρέχει ασφάλεια δικαίου και σθεναρή στήριξη στη βιώσιμη χρήση των βιοιοικονομικών πόρων και στην αξιοποίηση των πρώτων υλών, η δε πολιτική να βασίζεται από κάθε άποψη σε μια ευέλικτη και μακροπρόθεσμη προσέγγιση που θα προωθεί τις επενδύσεις·

46. θεωρεί ότι, σύμφωνα με τη νέα στρατηγική για την ευρωπαϊκή βιομηχανική πολιτική, η βιοοικονομία μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην αντιμετώπιση της διαδικασίας αποβιομηχάνισης που πλήττει σήμερα την Ευρώπη και να αντιστρέψει την πορεία μέσα από νέες στρατηγικές που θα τονώνουν την αγορά και θα ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα του εδαφικού συστήματος·

47. παροτρύνει την Επιτροπή να ορίσει τις επιζήμιες για το περιβάλλον επιδοτήσεις ως το αποτέλεσμα μιας κυβερνητικής δράσης που προσδίδει πλεονέκτημα σε καταναλωτές ή παραγωγούς, προκειμένου να συμπληρώσουν το εισόδημά τους ή να μειώσουν το κόστος, πλην όμως, κατ’ αυτόν τον τρόπο, εισάγονται διακρίσεις εις βάρος των ορθών περιβαλλοντικών πρακτικών[3]· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εγκρίνουν, χωρίς καθυστέρηση, συγκεκριμένα σχέδια έως το 2014, βάσει του εν λόγω ορισμού για τη σταδιακή κατάργηση, έως το 2020, όλων των επιζήμιων για το περιβάλλον επιδοτήσεων, συμπεριλαμβανομένων των επιδοτήσεων που παρέχουν κίνητρα για μη αποδοτική χρήση ανανεώσιμων πόρων και των επιδοτήσεων των ορυκτών καυσίμων, και να υποβάλλουν εκθέσεις για την πρόοδο που επιτυγχάνεται μέσω των εθνικών μεταρρυθμιστικών προγραμμάτων· στο πλαίσιο αυτό, εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι οι επιδοτήσεις που χορηγούνται για τη χρήση των βιοϋλικών για ενεργειακούς σκοπούς ήδη υπονομεύουν τους στόχους αποδοτικότητας των πόρων·

48. επισημαίνει με ανησυχία ότι η αυξανόμενη ζήτηση για βιομάζα, ιδίως ξύλο, μπορεί να πυροδοτήσει εκτεταμένη αποδάσωση στις αναπτυσσόμενες χώρες, όπου οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου δεν υπολογίζονται σύμφωνα με το Πρωτόκολλο του Κιότο· επισημαίνει ότι μολονότι αυτό μπορεί να έχει επιπτώσεις στην ποιότητα του έδαφος, τους υδάτινους κύκλους και τη βιοποικιλότητα, αυξάνει την πίεση προς τις παγκόσμιες συμφωνίες όπως η σύμβαση για τη βιολογική ποικιλία (CBD) και το συνεργατικό πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών και τη μείωση των εκπομπών από την αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών στις αναπτυσσόμενες χώρες (REDD)· εκφράζει επίσης τον φόβο ότι, δεδομένου ότι τα συστήματα διαχείρισης της γης είναι αδύναμα σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, η αυξανόμενη ζήτηση προϊόντων ξυλείας θα μπορούσε να πυροδοτήσει την παράνομη υλοτομία και να αποδυναμώσει τις Εθελοντικές Συμφωνίες Εταιρικής Σχέσης που λειτουργούν στο πλαίσιο της Επιβολής της Δασικής Νομοθεσίας, της Διακυβέρνησης και του Εμπορίου (FLEGT)·

49. υπογραμμίζει ότι η μετάβαση σε μια βιοοικονομία θα διευκολύνει την περαιτέρω ενσωμάτωση των αποτελεσμάτων της διάσκεψης Ρίο+20 στις πολιτικές της ΕΕ· θεωρεί ότι η ΕΕ θα πρέπει να στηρίξει πιο ενεργά τις πρωτοβουλίες που ενθαρρύνουν τη μετάβαση, σε διεθνές επίπεδο, σε μια πράσινη οικονομία χωρίς αποκλεισμούς·

50. καλεί την ΕΕ να γίνει κέντρο έρευνας και καινοτομίας στη διεθνή σκηνή της βιοοικονομικής έρευνας· διαπιστώνει ότι η ανάπτυξη νέων προϊόντων, νέων διεργασιών και νέων υπηρεσιών με βάση τις ανανεώσιμες πηγές θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και θα της δώσει πρωταγωνιστικό ρόλο σε παγκόσμιο επίπεδο·

51. κρίνει ότι είναι ζωτικής σημασίας να αναπτυχθούν διεθνή νομικώς δεσμευτικά πρότυπα βιωσιμότητας για όλους τους τομείς χρήσεων της βιομάζας, καθώς και δεσμευτικά κριτήρια βιώσιμης διαχείρισης των δασών· προτρέπει την ΕΕ να επιδιώξει τη σύναψη πολυμερών συμφωνιών και να παράσχει, ιδίως για τις ΛΑΧ, συναφή θεσμική και τεχνική στήριξη για την εξασφάλιση βιώσιμων χρήσεων της βιομάζας·

52. θεωρεί ότι το μοντέλο της βιοοικονομίας που θα αναπτυχθεί στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής θα οδηγήσει στην επίλυση των συγκυριακών προβλημάτων και, μακροπρόθεσμα, θα μπορέσει να οδηγήσει σε πιο βιώσιμα και αποτελεσματικά μοντέλα παραγωγής, κατανάλωσης, ανάπτυξης και τρόπου ζωής, ενεργοποιώντας εκ νέου τη διαδικασία ευρωπαϊκής ανάπτυξης χάρη σε ένα νέο τρόπο συνδυασμού της οικονομίας, του περιβάλλοντος και της κοινωνικής ποιότητας·

53. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

• [1]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2012)0223.
• [2]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2011)0364.
• [3] ¹ Προσαρμόστηκε από ΟΟΣΑ (1998 και 2005) σε IEΠΠ κ.α. 2007, βλέπε http://ec.europa.eu/environment/enveco/taxation/index.htm

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Γενικό πλαίσιο

Για τα επόμενα σαράντα χρόνια, η Ευρώπη θα πρέπει να αντιμετωπίσει πολλές κοινωνικές προκλήσεις. Η συνεχής αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, η σφοδρή αύξηση της ζήτησης τροφίμων και ενέργειας και η έλλειψη παγκόσμιων φυσικών πόρων υποχρεώνουν την Ευρώπη να εξετάσει την υιοθέτηση μιας νέας προσέγγισης όσον αφορά την παραγωγή και την κατανάλωση, προκειμένου να αντιμετωπίσει με αποτελεσματικό και βιώσιμο τρόπο αυτές τις νέες απαιτήσεις.

Η βιοοικονομία αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία αντιμετώπισης αυτών των προκλήσεων, η οποία εξασφαλίζει όχι μόνο μεγαλύτερη βιωσιμότητα αλλά και στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης, δυνητική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, μεγαλύτερη βιωσιμότητα του παραγωγικού κύκλου αλλά και διάδοση της βιομηχανικής καινοτομίας στο σύνολο της αξιακής αλυσίδας.

Η στρατηγική για τη βιοοικονομία μπορεί να αποτελέσει τη λύση στην εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και τη διέξοδο προς μια έξυπνη ανάπτυξη. Με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, μπορεί επίσης να αποτελέσει την απάντηση για τη διατροφική ασφάλεια, την οικονομική ανάπτυξη και την αύξηση των επιπέδων απασχόλησης.

Θέση του εισηγητή

Ο εισηγητής χαιρετίζει την ανακοίνωση της Επιτροπής για μια βιοοικονομία για την Ευρώπη και συμμερίζεται το σχέδιο δράσης για την εφαρμογή της στρατηγικής που περιλαμβάνεται σε αυτό καθώς και τη διάρθρωσή του σε τρία συμπληρωματικά μέρη: την προώθηση της έρευνας, της καινοτομίας και των δεξιοτήτων, τη μεγαλύτερη συνέργεια μεταξύ των διαφόρων πολιτικών και την ενίσχυση των αγορών και της ανταγωνιστικότητας.

Ο εισηγητής θεωρεί ότι η στήριξη του εν λόγω τομέα αποτελεί επένδυση για το μέλλον, και η Ευρώπη μπορεί και οφείλει να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στην επίτευξη αυτού του στόχου. Για την προώθησή του απαιτείται η δημιουργία των βάσεων για ένα σαφές και σταθερό κανονιστικό πλαίσιο καθώς και η διασφάλιση της εναρμόνισης των γεωργικών, βιομηχανικών, περιβαλλοντικών πολιτικών και των πολιτικών για την έρευνα και την καινοτομία που αφορούν τους τομείς της βιοοικονομίας. Ο εισηγητής συμμερίζεται την ανάγκη ενίσχυσης μιας διεπιστημονικής και διατομεακής προσέγγισης που ταυτόχρονα θα διασφαλίζει ανταλλαγή γνώσεων σε περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, προκειμένου να προωθηθεί ενιαίος βαθμός ανάπτυξης της βιοοικονομίας στην ΕΕ.

Ο εισηγητής θεωρεί ότι είναι αναγκαίο να εκπονηθούν συντονισμένα και συνεκτικά προγράμματα έρευνας και καινοτομίας, να προβλεφθούν μέσα στήριξης των βιομηχανικών επενδύσεων, να αναπτυχθούν οικονομικά μέσα και να διασφαλιστεί ότι τα αποτελέσματα που θα προκύψουν θα έχουν τον μέγιστο αντίκτυπο στην κοινωνία και στην αγορά. Τεχνολογικές υποδομές, επιστημονική αριστεία, εγκαταστάσεις και βιομηχανίες βιολογικής βάσης όλα αυτά μπορούν πραγματικά να συμβάλουν στην επίτευξη σημαντικών βημάτων όσον αφορά την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα καθώς και την ενίσχυση του ευρωπαϊκού ρόλου στη διεθνή σκηνή.

Σε αυτό το πλαίσιο, ακόμα και οι νέες μορφές σύμπραξης που είναι σε θέση να περιλαμβάνουν τη συμβολή δημόσιων και ιδιωτικών φορέων μπορούν να συμβάλουν τα μέγιστα στην ανάπτυξη μιας τέτοιας στρατηγικής. Η δημιουργία μιας σύμπραξης δημόσιου-ιδιωτικού τομέα αφιερωμένης στις βιομηχανίες βιολογικής βάσης θα μπορούσε, στην πραγματικότητα, να υποστηρίξει νέα έργα, να επιτρέψει την ανάπτυξη νέων προϊόντων και να υλοποιήσει την ιδιαιτέρως σημαντική, αποτελεσματική μεταφορά τους στην αγορά, περιορίζοντας τον κίνδυνο κάποιες πιο ευνοϊκές συνθήκες να οδηγήσουν σε μετανάστευση της αριστείας και των καινοτόμων έργων εκτός Ευρώπης.

Για όλους αυτούς τους λόγους, ο εισηγητής θεωρεί ότι πρέπει να καταβάλλονται όλο και μεγαλύτερες προσπάθειες για τη στήριξη περαιτέρω προόδου σε αυτό το πλαίσιο, ώστε να υλοποιηθούν πιο βιώσιμα και αποτελεσματικά μοντέλα παραγωγής, κατανάλωσης, ανάπτυξης και τρόπου ζωής και – χάρη σε έναν νέο τρόπο συνδυασμού της οικονομίας, του περιβάλλοντος και της κοινωνικής ποιότητας – και να επανενεργοποιηθεί η διαδικασία της ευρωπαϊκής ανάπτυξης και επανεκβιομηχάνισης.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Ανάπτυξης (28.5.2013)

προς την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων

σχετικά με την καινοτομία για βιώσιμη ανάπτυξη: μια βιοοικονομία για την Ευρώπη
2012/2295(INI)

Συντάκτρια γνωμοδότησης: Isabella Lövin

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Ανάπτυξης καλεί την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  τονίζει ότι η βιοοικονομία, η οποία βασίζεται στην παραγωγή ενέργειας από την εκμετάλλευση βιολογικών πόρων αντί στην παραγωγή ενέργειας από την εκμετάλλευση ορυκτών πηγών, πρέπει να αναπτύσσεται με γνώμονα ένα στέρεο πολιτικό πλαίσιο που να λαμβάνει υπόψη, εκτός από την οικονομική βιωσιμότητα, και παράγοντες κοινωνικής και οικολογικής βιωσιμότητας·

2.  υπογραμμίζει ότι η βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα προσφέρουν οφέλη στο κοινωνικό σύνολο και πρέπει να θεωρούνται δημόσια κοινωνικά αγαθά· υπενθυμίζει ότι οι βασισμένοι στη βιοποικιλότητα πόροι, όταν τυγχάνουν της κατάλληλης διαχείρισης και αξιοποίησης, μπορούν να αποφέρουν σημαντικά οικονομικά οφέλη· εκφράζει ωστόσο λύπη διότι πολλοί αρμόδιοι για τον σχεδιασμό πολιτικής αδυνατούν να αντιληφθούν τα οικονομικά πλεονεκτήματα που ενέχει η διαφύλαξη ή η επένδυση στη βιοποικιλότητα· επισημαίνει συνεπώς την αξία των "υπηρεσιών οικοσυστήματος" και τη συμβολή τους στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη·

3.  τονίζει ότι κανένα σύστημα παραγωγής πλούτου δεν μπορεί να είναι βιώσιμο εάν υποβαθμίζει το σύστημα πόρων στο οποίο βασίζεται· υπογραμμίζει ότι, παράλληλα με τις λειτουργίες της που αφορούν την αγορά, η βιοοικονομία στηρίζει και ένα ευρύ φάσμα λειτουργιών δημόσιων αγαθών, οι οποίες δεν ανταμείβονται αυτή τη στιγμή από την αγορά και πρέπει να διαφυλαχθούν, όπως το αγροτικό και δασικό τοπίο, η γεωργική και δασική βιοποικιλότητα, η ποιότητα και διαθεσιμότητα ύδατος, η λειτουργικότητα του εδάφους, η κλιματική σταθερότητα, η ποιότητα του αέρα και η ανθεκτικότητα στις πλημμύρες και στη φωτιά·

4.  πιστεύει ότι η μετάβαση σε μια βιώσιμη οικονομία με βιολογική βάση θα είναι επιτυχής μόνο εάν η αποδοτικότητα των πόρων είναι ο πυλώνας της οικονομίας και εάν η γενετική μηχανική δεν χρησιμοποιείται ως κινητήριος τροχός αυτής της οικονομίας·

5.  πιστεύει ότι οποιαδήποτε βιοοικονομική στρατηγική θα πρέπει να ακολουθεί μια κατευθυντήρια αρχή ιεράρχησης της βιομάζας και να υποστηρίζει τη διαδοχική χρήση της βιομάζας, κατά πρώτον προσανατολιζόμενη στη διασφάλιση βασικών υπηρεσιών που δεν ανταμείβονται από την αγορά και κατά δεύτερον σε εφαρμογές υψηλής αξίας, όπως υλικά (παρά στη βιοενέργεια, η οποία έχει χαμηλότερη αξία)·

6.  τονίζει ότι μια βιώσιμη οικονομία με βιολογική βάση πρέπει να οικοδομείται πάνω στις συνδυασμένες μεταφορές· ειδικότερα, υπογραμμίζει ότι, για να εκτιμηθεί εάν μία συγκεκριμένη διαδικασία ή ένα προϊόν βιολογικής βάσης μειώνει τις άμεσες και έμμεσες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, πρέπει να εξεταστούν όλα τα στάδια από την εξαγωγή πρώτων υλών ώς το στάδιο της τελικής χρήσης· τονίζει ότι η ΕΕ και οι εθνικές πολιτικές πρέπει να προαγάγουν καθαρές εναλλακτικές στα ορυκτά καύσιμα, όπως οχήματα που κινούνται με ανανεώσιμη ηλεκτρική ενέργεια καθώς και ηλιακή ή αιολική ενέργεια, αντί να προωθούν τη μετάβαση στη βιομάζα σε τομείς όπου χαμηλότερη αξία προστίθεται σε αυτήν (όπως στην παραγωγή βιοκαυσίμων και άλλης βιοενέργειας)·

7.  σημειώνει ότι η ποσότητα αειφόρου βιομάζας που λαμβάνεται από πόρους της ΕΕ δεν θα είναι ποτέ αρκετή για να ανταποκριθεί στην τρέχουσα ενεργειακή ζήτηση και στις αυξανόμενες και ανταγωνιστικές χρήσεις της βιομάζας και ότι συνεπώς·η ΕΕ θα εξακολουθήσει να εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από εισαγωγές προερχόμενες από αναπτυσσόμενες χώρες, όπου η εκμετάλλευση βιομάζας αποτελεί μείζονα πρόκληση υπό όρους διακυβέρνησης, όπως στην περίπτωση της διατήρησης δασών και της βιώσιμης διαχείρισης δασικών πόρων, πράγμα που καθιστά δύσκολο να πληρωθούν τα ενωσιακά κριτήρια και μέτρα βιωσιμότητας για την εισαγόμενη βιομάζα ή να ελεγχθεί η εφαρμογή τους μέσω παρακολούθησης και αξιολόγησης· τονίζει σε αυτό το πλαίσιο τη σημασία της ενεργειακής απόδοσης και των μέτρων εξοικονόμησης, για να διασφαλιστεί ότι η ΕΕ κάνει περισσότερα με λιγότερα, μειώνοντας έτσι τη ζήτηση για βιομάζα·

8.  εμμένει στην άποψη ότι η ΕΕ έχει καθήκον να μειώσει την εξάρτησή της από ψάρια που εισάγονται από αναπτυσσόμενες χώρες ως τρόφιμα καθώς και ως τροφή για υδατοκαλλιέργειες· τονίζει ότι κατά την τρέχουσα μεταρρύθμιση της ΚΑΠ πρέπει να δοθεί προτεραιότητα σε μέτρα που στηρίζουν μια περιβαλλοντικά βιώσιμη διαχείριση της αλιείας και τη χρήση μη σαρκοβόρων ειδών στην υδατοκαλλιέργεια· ;

9.  σημειώνει με ανησυχία ότι η αυξανόμενη ζήτηση για βιομάζα, ιδίως ξύλο, μπορεί να πυροδοτήσει εκτεταμένη αποδάσωση στις αναπτυσσόμενες χώρες, όπου οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου δεν υπολογίζονται σύμφωνα με το Πρωτόκολλο του Κιότο· επισημαίνει ότι, ενώ τούτο μπορεί να έχει αντίκτυπο στην ποιότητα του εδάφους, στους κύκλους του νερού και στη βιοποικιλότητα, θα αυξήσει την πίεση στις παγκόσμιες συμφωνίες όπως, η Σύμβαση για τη βιολογική ποικιλότητα (CBD) και το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για τη μείωση των εκπομπών από την αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών (UN-REDD)· εκφράζει επίσης τον φόβο ότι δεδομένου ότι τα συστήματα διαχείρισης της γης είναι αδύναμα σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες , η αυξανόμενη ζήτηση προϊόντων ξυλείας θα μπορούσε να πυροδοτήσει αφενός την παράνομη υλοτομία και να αποδυναμώσει τις Εθελοντικές Συμφωνίες Εταιρικής Σχέσης που λειτουργούν στο πλαίσιο της Επιβολής της Δασικής Νομοθεσίας, της Διακυβέρνησης και του Εμπορίου (FLEGT) και αφετέρου να αυξήσει την πίεση στις παγκόσμιες συμφωνίες όπως, η Σύμβαση για τη βιολογική ποικιλότητα (CBD) και το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για τη μείωση των εκπομπών από την αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών (UN-REDD)·

10.τονίζει τη σημασία των μαγκροβίων, των υποθαλάσσιων λειμώνων, των αλμυρών βάλτων και των δασών από λαμινάριες ως δεξαμενών άνθρακα υψηλής απόδοσης· απευθύνει προειδοποίηση για τη ραγδαία καταστροφή αυτών των παράκτιων οικοσυστημάτων μεταξύ άλλων εξαιτίας της αυξανόμενης ζήτησης για θαλασσινά από υδατοκαλλιέργειες· ζητεί ένα θαλάσσιο αντίστοιχο του συστήματος REDD για τη διαφύλαξη των παράκτιων και θαλάσσιων οικοσυστημάτων ως δεξαμενών άνθρακα·

11. καλεί την ΕΕ να γίνει κέντρο έρευνας και καινοτομίας στη διεθνή σκηνή της βιοοικονομικής έρευνας· δηλώνει ότι η ανάπτυξη νέων προϊόντων, μεθόδων και υπηρεσιών με βάση τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και θα της δώσει πρωταγωνιστικό ρόλο σε παγκόσμιο επίπεδο·

12. υπενθυμίζει ότι οι παράγοντες που αφορούν την έμμεση αλλαγή χρήσεως της γης (ILUC) για τα βιοκαύσιμα και τα βιορρευστά, καθώς και τα δεσμευτικά κριτήρια βιωσιμότητας για τη χρήση της στερεάς και αέριας βιομάζας, θα πρέπει να συμπεριληφθούν στην οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στην οδηγία για την ποιότητα των καυσίμων· καλεί την Επιτροπή να προτείνει μία οδηγία πλαίσιο για τη βιομάζα που να καλύπτει όλες τις εφαρμογές της βιομάζας (ενέργεια, καύσιμα, υλικά, χημικά προϊόντα) και να εισαγάγει μία ιεράρχηση των ειδών βιομάζας·

13. υπενθυμίζει ότι η προστασία της βιοποικιλότητας είναι βασικό συστατικό της επίτευξης των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας (μεταξύ των οποίων, του στόχου 1 για την εξάλειψη της έσχατης ένδειας και της πείνας και του στόχου 7 για τη διασφάλιση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας)· επισημαίνει ειδικότερα τη σημασία που έχει η υγιής βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα στην πρωτογενή παραγωγή όπως η γεωργία, η δασοκομία και η αλιεία· συνεπώς κρίνει σκόπιμο να αναλυθεί η παραγωγή βιομάζας σε σχέση με τον αντίκτυπό της στις υπηρεσίες οικοσυστήματος·

14. εκφράζει τον φόβο ότι η αυξανόμενη ζήτηση για βιομάζα θα επιδεινώσει την επισιτιστική ανασφάλεια στις αναπτυσσόμενες χώρες μέσω της αποσύνδεσης των καλλιεργειών και της γης από την παραγωγή τροφίμων, της στέρησης των δικαιωμάτων χρήσεως γης και της οικονομικής εξαθλίωσης ως αποτελέσματος της 'διαρπαγής της γης' και επιδείνωσης της αστάθειας των τιμών των τροφίμων· επισημαίνει ότι η ζήτηση για βιοκαύσιμα είναι ήδη ένας από τους λόγους για τους οποίους αγοράζεται γη στις αναπτυσσόμενες χώρες, ιδίως στην Υποσαχάριο Αφρική· υπενθυμίζει ότι εξαιτίας αυτών των αγορών γης, οι αυτόχθονες λαοί χάνουν την πρόσβασή τους στη γη και κατά συνέπεια στην πρόσβαση στα τρόφιμα και στο νερό· υπογραμμίζει επίσης ότι, ενώ οι αναπτυξιακοί στόχοι της χιλιετίας θέτουν ως στόχο τη μείωση στο μισό του αριθμού όσων δεν έχουν ασφαλή πρόσβαση στο νερό εως το 2015, οι υδροβόρες βιοοικονομικές δραστηριότητες μπορούν να επιδεινώσουν τη λειψυδρία στις αναπτυσσόμενες χώρες και να συμβάλουν έτσι στην εκτεταμένη έλλειψη τροφίμων· προτρέπει την ΕΕ να λάβει υπόψη τη σύσταση σχετικά με την αγροοικολογία του Ειδικού Εισηγητή των Ηνωμένων Εθνών για το Δικαίωμα στην Σίτιση για την επίτευξη επισιτιστικής ασφάλειας, αντιμετωπίζοντας ταυτόχρονα το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής·

15. κρίνει ότι είναι ζωτικής σημασίας να αναπτυχθούν διεθνή νομικώς δεσμευτικά πρότυπα βιωσιμότητας για όλους τους τομείς χρήσεων της βιομάζας, καθώς και δεσμευτικά κριτήρια βιώσιμης διαχείρισης των δασών· προτρέπει την ΕΕ να επιδιώξει τη σύναψη πολυμερών συμφωνιών και να παράσχει, ιδίως για τις ΛΑΧ, συναφή θεσμική και τεχνική στήριξη για την εξασφάλιση βιώσιμων χρήσεων της βιομάζας.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	28.5.2013
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	24 0 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Thijs Berman, Corina Creţu, Véronique De Keyser, Charles Goerens, Mikael Gustafsson, Eva Joly, Filip Kaczmarek, Miguel Angel Martínez Martínez, Gay Mitchell, Bill Newton Dunn, Andreas Pitsillides, Maurice Ponga, Jean Roatta, Alf Svensson, Keith Taylor, Ivo Vajgl, Anna Záborská, Iva Zanicchi
Αναπληρωτής(ές) παρών(όντες) κατά την τελική ψηφοφορία	Eric Andrieu, Κρίτων Αρσένης, Philippe Boulland, Emer Costello, Isabella Lövin, Cristian Dan Preda

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (8.5.2013)

προς την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων

σχετικά με την καινοτομία για βιώσιμη ανάπτυξη: μια βιοοικονομία για την Ευρώπη
(2012/2295(INI))

Συντάκτης γνωμοδότησης: Tamás Deutsch

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων καλεί την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

–   έχοντας υπόψη τη στρατηγική "Ευρώπη 2020" η οποία επιζητεί την προώθηση της έξυπνης και πράσινης ανάπτυξης και περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης,

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η προώθηση της βιοοικονομίας θα οδηγήσει σε οικονομική ανάπτυξη και θα δημιουργήσει σημαντικό αριθμό θέσεων απασχόλησης σε αγροτικές, παράκτιες και βιομηχανικές περιοχές·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιοοικονομία θα περιορίσει την εξάρτησή μας από τα κυρίως εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιοοικονομία της ΕΕ έχει ήδη έναν κύκλο εργασιών που πλησιάζει τα 2 τρισεκατομμύρια ευρώ και ότι αναμένεται σημαντική ανάπτυξη από τη βιώσιμη πρωτογενή παραγωγή, την επεξεργασία τροφίμων, τη βιομηχανική βιοτεχνολογία και τα βιοδιυλιστήρια·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας συνιστά την πρόληψη και διαχείριση των συνεπειών που έχει στην ποσότητα και ποιότητα των θέσεων εργασίας η ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών απαιτήσεων στη βιομηχανική παραγωγή·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μια μελέτη της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας[1] τονίζει την ανάγκη προώθησης της υγείας και ασφάλειας στην εργασία στο πλαίσιο της πράσινης οικονομίας·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η μελέτη του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης (CEDEFOP) «Πράσινες δεξιότητες και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση»[2] ζητεί να διενεργηθεί περαιτέρω έρευνα για τον εντοπισμό των δυνατοτήτων για αλλαγή στο επαγγελματικό πεδίο και στο πεδίο της εσωτερικής αγοράς εργασίας σε τομεακό επίπεδο, προκειμένου να βοηθηθεί μια αξιολόγηση της επάρκειας της προσφοράς εργασίας και της αναντιστοιχίας δεξιοτήτων·

1.  ζητεί την ανάπτυξη μιας πιο καινοτόμου, αποδοτικής από απόψεως πόρων και ανταγωνιστικής κοινωνίας που να μπορεί να διασφαλίζει ότι η επισιτιστική ασφάλεια θα συμβαδίζει με τη βιώσιμη αξιοποίηση των ανανεώσιμων πόρων, και επισημαίνει ότι τα καύσιμα πρέπει να λαμβάνονται κυρίως από τα υποπροϊόντα που προέρχονται από την αλυσίδα παραγωγής τροφίμων και την επεξεργασία ξύλου, για τα οποία, σύμφωνα με την ιεράρχηση των αποβλήτων, δεν υπάρχει άλλη αξιόλογη δυνατότητα αξιοποίησης και ότι, αν χρησιμοποιούνται γεωργικά προϊόντα με υψηλή συγκέντρωση ενέργειας τα οποία μπορούν επίσης να μεταποιηθούν σε τρόφιμα, πρέπει να καλύπτονται οι ανάγκες επαρκούς παραγωγής τροφίμων και να τηρούνται αυστηροί όροι προκειμένου να προάγεται η διατήρηση της φύσης και η βιοποικιλότητα·

2.  υπογραμμίζει ότι η έρευνα και η καινοτομία αποτελούν το θεμέλιο της διαρθρωτικής αλλαγής από μια βιομηχανία που βασίζεται στο πετρέλαιο σε μια βιομηχανία βιολογικής βάσης που παρέχει μεγάλες ευκαιρίες ανάπτυξης και απασχόλησης, διεπιστημονικής εργασίας, καθώς και συνεργασίας τόσο σε διεθνές όσο και σε ενωσιακό επίπεδο, προκειμένου να επιταχυνθεί η μετουσίωση σε πράξη και έτσι να εδραιωθεί μια οικονομία βασισμένη στη γνώση·

3.  επισημαίνει ότι η πρόβλεψη της αλλαγής, η αναβάθμιση της γνώσης και των δεξιοτήτων και η βελτιωμένη αντιστοίχιση των δεξιοτήτων με τις θέσεις εργασίας κατά κοινωνικά υπεύθυνο τρόπο αποτελούν κομβικό στοιχείο για την επιτυχία της στρατηγικής της βιοοικονομίας όσον αφορά τη δημιουργία ανάπτυξης και νέων ευκαιριών απασχόλησης στην Ευρώπη·

4.  επισημαίνει ότι, παρ’ όλο που ήδη απασχολούνται ήδη στη βιοοικονομία 22 εκατομμύρια άτομα, αριθμός που αντιστοιχεί στο 9% της συνολικής απασχόλησης στην ΕΕ, ο τομέας αυτός έχει μεγάλες δυνατότητες για να εξασφαλίσει απασχόληση σε εκατομμύρια επιπλέον άτομα·

5.  καλεί την Επιτροπή να δραστηριοποιηθεί, αξιοποιώντας ενωσιακά κονδύλια, τεχνογνωσία και ανταλλαγές βέλτιστων πρακτικών, για την προώθηση του τομέα της βιοοικονομίας, ιδίως σε σχέση με τα κράτη μέλη της Νότιας Ευρώπης που αντιμετωπίζουν χρηματοδοτικές δυσκολίες, δημιουργώντας έτσι ευκαιρίες απασχόλησης για τη νέα γενιά που πλήττεται από υψηλά επίπεδα ανεργίας αλλά της οποίας η συμμετοχή αποτελεί κομβικό στοιχείο για την επιτυχή μετάβαση στη βιοοικονομία· υποστηρίζει ότι τα προγράμματα παροχής εγγυήσεων για τη νεολαία συμβάλλουν στην προώθηση ποιοτικής απασχόλησης, κατάρτισης και μαθητείας των νέων στο εν λόγω στρατηγικό πεδίο·

6.  επισημαίνει τη σημασία της διασφάλισης αξιοπρεπών θέσεων εργασίας στον τομέα αυτό, σύμφωνα με τις προδιαγραφές της ΔΟΕ, κυρίως μέσω ισχυρής κοινωνικής διάστασης στη στρατηγική για μια βιοοικονομία που να περιλαμβάνει τη συμμετοχή των εργαζομένων·

7.  εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι η βιοοικονομία μπορεί να εξασφαλίσει σημαντικά συμπληρωματικά εισοδήματα για τους πρωτογενείς παραγωγούς στους τομείς της γεωργίας, της αλιείας και της δασοκομίας, ιδίως μέσω της παραγωγής βιομάζας, πρώτων υλών για σύνθετα υλικά και ειδικών ελαιόσπορων για τη βιομηχανία, δημιουργώντας ποικίλες ευκαιρίες απασχόλησης σε ευρύ φάσμα συναφών τομέων·

8.  επισημαίνει ότι η Επιτροπή βασίζει τη στρατηγική της όσον αφορά τη βιοοικονομία για την Ευρώπη στο σενάριο[3] που προβλέπει τη δημιουργία περίπου 131 000 θέσεων εργασίας στον τομέα της βιοοικονομίας· ενθαρρύνει όλα τα κράτη μέλη να επιταχύνουν τα προγράμματα υποβοήθησης της βιοοικονομίας· υπογραμμίζει επιπλέον τη σημασία της συμμετοχής των εργαζομένων στις δραστηριότητες Ε&Α, επί παραδείγματι με τη συμμετοχή τους στα διοικητικά συμβούλια·

9.  υπενθυμίζει το ψήφισμά του της 15ης Δεκεμβρίου 2011 για την ενδιάμεση επισκόπηση της ευρωπαϊκής στρατηγικής 2007-2012 σχετικά με την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία[4], στο οποίο ζητούσε την εκπόνηση μελέτης για τις επιπτώσεις των ενδεχομένων κινδύνων των νέων τεχνολογιών, των επιβλαβών ουσιών και των παραγόντων κινδύνου, περιλαμβανομένης της οργάνωσης της εργασίας στους χώρους εργασίας, και τη λήψη νομοθετικών μέτρων ώστε να εξασφαλιστεί η πλήρης κάλυψη των νανοϋλικών από τις ευρωπαϊκές ρυθμίσεις σχετικά με την υγεία και ασφάλεια στην εργασία·

10. ζητεί από την Επιτροπή να αναπτύξει συμμετοχικά μοντέλα που θα μπορούν να αξιοποιηθούν για τη σφυρηλάτηση στενότερων δεσμών μεταξύ των πολιτών, των παραγωγών και των τελικών χρηστών, με σκοπό την προώθηση μιας στενότερης σχέσης μεταξύ επιστήμης, κοινωνίας και πολιτικής, και να αναδείξει τα οφέλη της βιοοικονομίας και τη σημασία που έχει για την κοινωνία, την ανάπτυξη, την απασχόληση και την κοινωνική καινοτομία·

11. υπογραμμίζει τη σημασία του κοινωνικού διαλόγου στη βιοοικονομία, προκειμένου να διασφαλιστούν η διαθεσιμότητα θέσεων εργασίας υψηλής ποιότητας και μια δίκαιη μετάβαση στη βιοοικονομία· σημειώνει τον ευρωπαϊκό τομεακό κοινωνικό διάλογο στη βιομηχανία τροφίμων και ποτών· καλεί την Επιτροπή να καταστήσει τον ευρωπαϊκό τομεακό κοινωνικό διάλογο ακρογωνιαίο λίθο της στρατηγικής της για την ανάπτυξη της βιοοικονομίας·

12. ζητεί να υπάρξει λεπτομερέστερη έρευνα όσον αφορά τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές ευκαιρίες καθώς και το ενδεχόμενο κόστος της βιοοικονομίας, λόγω των διάφορων δυνητικών επιπτώσεων και των ενδεχομένως εσφαλμένων μεθόδων αξιοποίησης της βιοοικονομίας όσον αφορά : τη χρήση των σπανιζόντων φυσικών πόρων· τον κίνδυνο βλάβης στο περιβάλλον και απώλειας βιοποικιλότητας· την ευκαιρία για διατήρηση· καθώς και τον ρόλο των κονδυλίων της ΕΕ και των κρατών μελών, ιδίως στο πλαίσιο της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής, κονδυλίων που όλα πρέπει να αποφέρουν καθαρό όφελος για την απασχόληση, τη βιοποικιλότητα και το ευρύτερο περιβάλλον, εφόσον η διαχείριση τους γίνει σε ένα υπεύθυνο και ολιστικό πλαίσιο πολιτικής·

13. επισημαίνει ότι η βιοοικονομία απαιτεί να αναπτυχθούν και/ή να συσσωματωθούν περαιτέρω νέες δεξιότητες, νέες γνώσεις και νέοι επιστημονικοί κλάδοι, ώστε να αντιμετωπιστούν οι κοινωνικές αλλαγές που σχετίζονται με τη βιοοικονομία, να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα, η ανάπτυξη και η δημιουργία θέσεων εργασίας, να καλυφθούν οι ανάγκες της βιομηχανίας και να εξασφαλιστεί καλύτερη αντιστοίχιση των δεξιοτήτων με τις θέσεις εργασίας·

14. καλεί τα κράτη μέλη να προσφέρουν κύκλους σπουδών για τη βιοοικονομία και να αναπτύξουν προγράμματα επαγγελματικής επιμόρφωσης προκειμένου να καταστήσουν δυνατή την ολόπλευρη επίτευξη και τη διασφάλιση ενός πρωτοποριακού, καινοτόμου και ηγεμονικού ρόλου της ΕΕ στον τομέα αυτό·

15. σημειώνει τη δυνατότητα ανάπτυξης προγραμμάτων μαθητείας στις αγροτικές περιοχές, σε σύμπραξη με τοπικούς εκπαιδευτικούς φορείς και με χρησιμοποίηση, για παράδειγμα, πόρων από το Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, με σκοπό να αναπτυχθούν στις αγροτικές περιοχές μεταδόσιμες δεξιότητες των νέων, οι οποίες θα τους επιτρέπουν καλύτερη αξιοποίηση των δυνατοτήτων για νέες ευκαιρίες απασχόλησης που απορρέουν από την καινοτομία στον κλάδο της βιοοικονομίας και της γεωργίας· υπογραμμίζει τον κομβικό ρόλο που μπορεί να παίξει το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) με τη στήριξη της διά βίου μάθησης με σκοπό την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και την επανακατάρτιση των εργαζομένων στον τομέα της βιοοικονομίας· υπενθυμίζει, ως εκ τούτου, ότι υποστηρίζει να διατίθεται στο ΕΚΤ τουλάχιστον το 25% του συνολικού προϋπολογισμού που εγγράφεται για την πολιτική συνοχής·

16. ζητεί τη σημαντική ενίσχυση της έρευνας στον τομέα της βιοοικονομίας και επισημαίνει ότι η ΕΕ πρέπει να επιδιώξει τη βελτίωση της ικανότητάς της για καινοτομία, μεταφράζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας σε εμπορική επιτυχία, καθώς σήμερα η ΕΕ χρειάζεται υπερβολικά πολύ χρόνο για να μετασχηματίσει τα αποτελέσματα της έρευνας και καινοτομίας σε εμπορεύσιμα προϊόντα·

17. πιστεύει ότι η βιοοικονομία καθιστά δυνατή την παραγωγή βιομηχανικών και καταναλωτικών προϊόντων με χαμηλότερο κόστος, καταναλώνοντας μικρότερες ποσότητες ενέργειας και προξενώντας μικρότερη περιβαλλοντική ρύπανση·

18. ζητεί να αναπτυχθεί η βιομηχανική υποδομή και οι βελτιστοποιημένες αλυσίδες εφοδιασμού για τα βιολογικής βάσης προϊόντα στις αγροτικές και παράκτιες περιοχές, με σκοπό τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στη γεωργία, τη δασοκομία και την υδατοκαλλιέργεια· ζητεί, για τον σκοπό αυτό, να διαθέσει η ΕΕ χρηματοδότηση για την ανάπτυξη της υπαίθρου, και αυτό να γίνει κατά τρόπο που θα περιορίζει αντί να αυξάνει τη βλάβη στο περιβάλλον και την απώλεια βιοποικιλότητας.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	7.5.2013
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	40 1 1
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Regina Bastos, Edit Bauer, Heinz K. Becker, Phil Bennion, Pervenche Berès, Vilija Blinkevičiūtė, Philippe Boulland, Milan Cabrnoch, Alejandro Cercas, Ole Christensen, Marije Cornelissen, Emer Costello, Frédéric Daerden, Karima Delli, Sari Essayah, Richard Falbr, Marian Harkin, Nadja Hirsch, Stephen Hughes, Danuta Jazłowiecka, Martin Kastler, Ádám Kósa, Verónica Lope Fontagné, Olle Ludvigsson, Thomas Mann, Elisabeth Morin-Chartier, Csaba Őry, Siiri Oviir, Sylvana Rapti, Licia Ronzulli, Joanna Katarzyna Skrzydlewska, Jutta Steinruck, Traian Ungureanu, Andrea Zanoni, Inês Cristina Zuber
Αναπληρωτής(ές) παρών(όντες) κατά την τελική ψηφοφορία	Georges Bach, Malika Benarab-Attou, Sergio Gutiérrez Prieto, Jelko Kacin, Evelyn Regner, Csaba Sógor, Tatjana Ždanoka

• [1]  ΔΟΕ (Διεθνής Οργάνωση Εργασίας) (2012), «Προώθηση της υγείας και ασφάλειας σε μια πράσινη οικονομία», Διεθνές Γραφείο Εργασίας, Γενεύη (2012).
• [2]  Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης, «Πράσινες δεξιότητες και την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση», Έγγραφο έρευνας αριθ. 24, 2012.
• [3]  Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Υπηρεσιακό έγγραφο εργασίας, «Καινοτομία για την αειφόρο ανάπτυξη: Μια βιοιοκονομία για την Ευρώπη», SWD(2012) 11 τελικό, σ. 49.
• [4]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_ΤΑ(2011)0589.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Βιομηχανίας, Ερευνας και Ενέργειας (07.5.2013)

προς την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων

σχετικά με την καινοτομία για βιώσιμη ανάπτυξη: μια βιοοικονομία για την Ευρώπη
(2012/2295(INI))

Συντάκτης γνωμοδότησης: Giles Chichester

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας καλεί την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι η βιοοικονομία αποτελεί σημαντικό παράγοντα εντός της εσωτερικής αγοράς, που εξασφαλίζει σημαντικά οφέλη στον τομέα της οικονομίας χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, της ανθεκτικότητας στην αλλαγή του κλίματος, της βιωσιμότητας, της ανταγωνιστικότητας, της δημιουργίας θέσεων εργασίας και της μείωσης της εξάρτησης από τις εισαγωγές όσον αφορά τόσο την ενέργεια όσο και τις πρώτες ύλες·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιοοικονομία έχει να αντιμετωπίσει υφιστάμενους αντικρουόμενους στόχους, όπως για παράδειγμα η παράλληλη ζήτηση βιομάζας ως τροφίμου, πρώτης ύλης ή φορέα παροχής ενέργειας, και ότι, ως εκ τούτου, οι προσδοκίες από τη βιοοικονομία πρέπει να παραμείνουν ρεαλιστικές·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, παράλληλα με την προηγμένη βιολογική έρευνα, η βιοοικονομία μπορεί επίσης να βασιστεί στις παραδοσιακές γνώσεις και τεχνογνωσία·

1.  επικροτεί την υποστήριξη της Επιτροπής για ριζική αλλαγή της προσέγγισης της ΕΕ όσον αφορά την παραγωγή, την κατανάλωση, την επεξεργασία, την αποθήκευση, την ανακύκλωση και τη διάθεση βιολογικών πόρων· θεωρεί ότι μια ευρωπαϊκή οικονομία βιολογικής βάσης μπορεί να συμβάλει στην ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας και επιχειρηματικές ευκαιρίες, ιδίως για την ανάπτυξη των αγροτικών και των παράκτιων περιοχών, μόνον όμως εάν οι δραστηριότητές της διαμορφωθούν με γνώμονα την αποδοτικότητα και τη βιωσιμότητα των πόρων·

2.  πιστεύει ότι η έλλειψη συντονισμού έχει περιορίσει την εκμετάλλευση των συνεργειών και των εξοικονομήσεων κλίμακας όσον αφορά την βιοοικονομία στην Ένωση· επισημαίνει ότι η Ένωση μπορεί να δώσει προστιθέμενη αξία ενθαρρύνοντας και διευκολύνοντας τη συνεργασία μέσω δικτύων και τη χρηματοδότηση προγραμμάτων· πιστεύει ότι, σε συνδυασμό με συγκεκριμένους στόχους για την αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων φυσικών πόρων που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή και την κατανάλωση αγαθών, η βιοοικονομία θα αναπτυχθεί μέσω ολοκληρωμένης προσέγγισης σε όλα τα επίπεδα, σε επίπεδο τοπικό, σε επίπεδο κράτους μέλους και σε επίπεδο Ένωσης·

3.  ενθαρρύνει την Επιτροπή να μεριμνήσει για την αποδοχή της χρήσης της βιομάζας και για τη διαθεσιμότητά της ώστε να διασφαλιστούν οι συνθήκες λειτουργίας των υφιστάμενων βιομηχανιών βιολογικής βάσης, οι οποίες συνιστούν τα θεμέλια της μελλοντικής βιοοικονομίας·

4.  χαιρετίζει, σε σχέση με αυτό, την πρόσφατη ανακοίνωση της Επιτροπής όσον αφορά την έναρξη λειτουργίας παρατηρητηρίου βιοοικονομίας, προκειμένου να καταγράψει τις περιφερειακές, εθνικές και ενωσιακές πολιτικές στον τομέα αυτό, καθώς και τη σύσταση μόνιμης ομάδας εμπειρογνωμόνων στον τομέα της βιοοικονομίας, η οποία θα συμβάλει στη διασφάλιση αυξημένων συνεργειών και συνοχής μεταξύ πολιτικών, πρωτοβουλιών και τομέων της οικονομίας που συνδέονται με τη βιοοικονομία σε επίπεδο ΕΕ και σε συνδυασμό με υφιστάμενους μηχανισμούς·

5.  πιστεύει ότι πρέπει να υποστηριχθούν σε επίπεδο Ένωσης ευρύτερες συνέργειες και συμπληρωματικότητες με άλλους τομείς πολιτικής, όπως αυτούς που αφορούν τις πρώτες ύλες, τα βιοκαύσιμα και τα απόβλητα, καθώς και προγράμματα όπως το "Ορίζων 2020", η ΚΓΠ και τα διαρθρωτικά ταμεία· καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει ολοκληρωμένη προσέγγιση όσον αφορά τη βιολογική οικονομία, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη στρατηγικών σε περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο· υποστηρίζει ότι η ΕΕ πρέπει επίσης να υποστηρίξει τη βιολογική οικονομία σε παγκόσμιο επίπεδο, ιδίως με τις διαδικασίες της Διάσκεψης Ρίο +20 και της σύμβασης πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την αλλαγή του κλίματος (UNFCCC)·

6.  τονίζει τη σημασία των αγροτικών περιοχών και τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν στην ανάπτυξη μιας βιώσιμης βιοοικονομίας, ιδίως όσον αφορά τα κατάλοιπα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον εφοδιασμό πρώτα των βιοδιϋλιστηρίων ή/και στη συνέχεια των μονάδων μετατροπής βιομάζας σε αέριο· προτείνει, στο πλαίσιο αυτό, την προώθηση δράσεων σε ενωσιακό επίπεδο για την αποκατάσταση μολυσμένων εδαφών, συμβάλλοντας κατά τον τρόπο αυτόν στην παραγωγή ενεργειακών καλλιεργειών· υπενθυμίζει πόσο σημαντικός είναι ο συντονισμός των συστημάτων συλλογής αποβλήτων τόσο για τις αγροτικές όσο και για τις αστικές περιοχές·

7.  χαιρετίζει την πρόθεση για γεφύρωση του χάσματος μεταξύ έρευνας και καινοτομίας στο πλαίσιο του προγράμματος Ορίζων 2020 καθώς και τον περιορισμό των εμποδίων στη διεπιστημονική έρευνα και τα κοινά προγράμματα, λόγω του μεγάλου εύρους των τελικών προϊόντων στο πλαίσιο της βιοοικονομίας, π.χ. ενέργεια και βιομηχανικά προϊόντα και ανάπτυξη κομβικής σημασίας τεχνολογιών·

8.  πιστεύει ότι για να είναι μακροπρόθεσμα επιτυχείς οι πηγές βιοενέργειας πρέπει να παραχθούν και να χρησιμοποιηθούν με βιώσιμο τρόπο και ότι θα πρέπει να είναι σε θέση να ανταγωνιστούν τόσο σε επίπεδο τιμής όσο και ποιότητας υπό κανονικές συνθήκες αγοράς· χαιρετίζει την εν εξελίξει αναθεώρηση της ενωσιακής νομοθεσίας στον τομέα των βιοκαυσίμων, προκειμένου να απαλυνθούν οι αρνητικές επιπτώσεις της έμμεσης αλλαγής χρήσεων γης (ΕΑΧΓ) και να προωθήσει την αγορά και την ανάπτυξη πιο προηγμένων βιοκαυσίμων που θα δώσουν δυνατότητα καλύτερης αξιοποίησης των μη βρώσιμων πρώτων υλών, όπως τα απορρίμματα, τα κατάλοιπα και τα υλικά ξυλοκυτταρίνης και κυτταρίνης·

9.  υπογραμμίζει τη σημασία και τις τεράστιες δυνατότητες που προσφέρει η αποδοτικότητα των πόρων και της ενέργειας· επισημαίνει την ανάγκη να παραχθούν «περισσότερα με λιγότερα» ώστε να διασφαλιστεί ότι η βιοοικονομία θα παραμείνει βιώσιμη·

10. ζητεί από τη βιομηχανία να τεθεί επικεφαλής της ανάπτυξης μιας βιώσιμης βιοοικονομίας στην Ένωση· ζητεί, συνεπώς, να δημιουργηθεί ένα πιο φιλικό για τις επιχειρήσεις περιβάλλον, μέσω μέτρων όπως η μείωση του χρόνου για τη διάθεση στην αγορά, η ευθυγράμμιση των πολιτικών στον τομέα της έρευνας και καινοτομίας με τις ανάγκες συγκεκριμένων τομέων, η βελτίωση της πρόσβασης σε κεφάλαια κινδύνου, ιδίως για τις υφιστάμενες και τις αναπτυσσόμενες βιομηχανίες βιολογικής βάσης και ΜΜΕ, και η ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας στον τομέα αυτό·

11. έχει επίγνωση ότι η περαιτέρω ανάπτυξη της βιοοικονομίας συνδέεται με σημαντικά επιστημονικά καθήκοντα, τα οποία υπερβαίνουν τα όρια ενός επιστημονικού πεδίου ή μιας χώρας και απαιτούν νέες μορφές συνεργασίας από τους ερευνητές και τους βιομηχανικούς εταίρους, προκειμένου να επιταχυνθεί η μετάβαση στην πρακτική εφαρμογή·

12. θεωρεί ότι εάν η Ευρώπη επιθυμεί να διασφαλίσει την παγκόσμια ανταγωνιστικότητά της στη διεθνή αγορά θα πρέπει οπωσδήποτε να προστατεύσει τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας των προϊόντων και των διεργασιών που συνδέονται με τη βιοοικονομία·

13. πιστεύει ότι τα δημόσια οικονομικά πρέπει να διαδραματίσουν ρόλο στη μόχλευση κεφαλαίων του ιδιωτικού τομέα, προκειμένου να στηριχθεί η εμπορική αξιοποίηση στον τομέα της βιοτεχνολογίας· υποστηρίζει την πρόθεση της Επιτροπής να καθιερώσει μια σύμπραξη δημόσιου-ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) για τις βιομηχανίες βιολογικής βάσης·

14. θεωρεί ότι πρέπει να διευκολυνθεί η πρόσβαση των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση, μέσω επενδύσεων σε νεοσύστατες επιχειρήσεις, σε επιχειρηματικά κεφάλαια, μέσω της στήριξης της μεταφοράς τεχνολογίας, της απλούστευσης των περίπλοκων κανονισμών και της αξιοποίησης της γνώσης στον τομέα της βιοοικονομίας· προτείνει τη συγκρότηση μιας ομάδας ΜΜΕ η οποία θα λειτουργεί ως σύμβουλος του Ευρωπαϊκού Πάνελ Βιοοικονομίας και θα μεριμνά για την εφαρμογή μιας προσέγγισης προσανατολισμένης στις επιχειρήσεις· τονίζει επίσης τη σημασία των συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) για την ταχύτερη μετάβαση στη βιοοικονομία· φρονεί ότι οι ΜΜΕ διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη μετουσίωση της επιστημονικής έρευνας σε πρακτικές εφαρμογές και στην εισαγωγή της στην αγορά με τη μορφή νέων προϊόντων ή τεχνικών·

15. πιστεύει ότι από το σχέδιο δράσης που περιγράφεται στην ανακοίνωση απουσιάζουν τα πρακτικά μέτρα και μέσα που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των εμποδίων ή των κινδύνων που ενδέχεται να προκύψουν κατά τη μετάβαση στη βιοοικονομία· τονίζει ότι ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί τόσο στην αποφυγή αλληλεπικαλύψεων ή αντιφάσεων μεταξύ των κανονισμών όσο και στη διαθεσιμότητα επιχειρηματικών κεφαλαίων·

16. διαπιστώνει ότι ελάχιστα είναι τα κράτη μέλη που στηρίζουν ενεργά την ανάπτυξη της βιοοικονομίας και ότι οι σχετικές στρατηγικές αναπτύσσονται κυρίως από τις εθνικές κυβερνήσεις, με ενδεικτικό παράδειγμα τη διασυνοριακή περιφερειακή στρατηγική για τη βιοοικονομία «Biobased Delta Europe» (στις νοτιοδυτικές Κάτω Χώρες και στη Φλάνδρα)· θεωρεί ότι πρέπει να ενισχυθούν οι τοπικές και περιφερειακές πρωτοβουλίες αφενός μέσω της εφαρμογής στρατηγικών βιοοικονομίας, στο πλαίσιο των στρατηγικών έξυπνης εξειδίκευσης, σε όλα τα επίπεδα συνεργασίας (ενωσιακό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό), και αφετέρου μέσω του συντονισμού διατομεακών δράσεων·

17. πιστεύει ότι οι πρωτοβουλίες από τη βάση προς τα άνω είναι σημαντικές για τη δημιουργία μιας κοινωνίας βασισμένης στη βιοοικονομία, καθώς και ότι είναι ύψιστης σημασίας η προσέγγιση με άξονα τις επιχειρήσεις και τη ζήτηση να συνδυάζεται με μια προσέγγιση με άξονα την εκάστοτε κυβέρνηση· πιστεύει ότι θα πρέπει να εξασφαλίζονται κατάλληλες δυνατότητες για τις περιφερειακές πρωτοβουλίες, όπως αυτές που αναπτύσσονται στην περιφέρεια Ελσίνκι (Φινλανδία), στα νοτιοδυτικά των Κάτω Χωρών, στη βορειοδυτική Γαλλία, στο γερμανικό κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας (Γερμανία), στη Στυρία (Αυστρία), κλπ.· καλεί την Επιτροπή να στηρίξει αυτά τα δίκτυα και τις συμπράξεις με σκοπό την περαιτέρω ανταλλαγή πείρας.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	25.4.2013
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	45 5 1
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Jean-Pierre Audy, Zigmantas Balčytis, Ivo Belet, Bendt Bendtsen, Fabrizio Bertot, Jan Březina, Reinhard Bütikofer, Maria Da Graça Carvalho, Pilar del Castillo Vera, Giles Chichester, Jürgen Creutzmann, Vicky Ford, Gaston Franco, Adam Gierek, Norbert Glante, Robert Goebbels, Fiona Hall, Jacky Hénin, Edit Herczog, Romana Jordan, Krišjānis Kariņš, Philippe Lamberts, Judith A. Merkies, Angelika Niebler, Jaroslav Paška, Aldo Patriciello, Vittorio Prodi, Teresa Riera Madurell, Michèle Rivasi, Jens Rohde, Paul Rübig, Amalia Sartori, Salvador Sedó i Alabart, Konrad Szymański, Britta Thomsen, Evžen Tošenovský, Catherine Trautmann, Ιωάννης Α. Τσουκαλάς, Claude Turmes, Marita Ulvskog, Adina-Ioana Vălean, Kathleen Van Brempt, Alejo Vidal-Quadras
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Elisabetta Gardini, Jolanta Emilia Hibner, Seán Kelly, Eija-Riitta Korhola, Bernd Lange, Vladimír Remek, Algirdas Saudargas, Silvia-Adriana Ţicău

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης (24.4.2013)

προς την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων

σχετικά με την καινοτομία για βιώσιμη ανάπτυξη: μια βιοοικονομία για την Ευρώπη
(2012/2295(INI))

Συντάκτρια γνωμοδότησης: Riikka Manner

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης καλεί την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  επισημαίνει ότι η βιοοικονομία, η οποία πρέπει να βασίζεται σε μια συνεκτική διεπιστημονική και διατομεακή προσέγγιση στο πλαίσιο της ΕΕ, συνιστά καίριο στοιχείο για την ευφυή πράσινη ανάπτυξη στην Ευρώπη, και τονίζει ότι η περιφερειακή αναπτυξιακή πολιτική διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην εφαρμογή της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»· επισημαίνει ότι από τους έντεκα στόχους περιφερειακής πολιτικής οι επτά σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με τη βιοοικονομία· επισημαίνει ότι η περιφερειακή αναπτυξιακή πολιτική είναι τώρα ένα δυναμικότερο παρά ποτέ μέσο για τη στήριξη της ευφυούς, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης, δεδομένης της ισχυρής θεματικής της συγκέντρωσης· επισημαίνει ότι η βιοοικονομία έχει σημαντικό αντίκτυπο στις περιφέρειες και προωθεί την οικονομική ανάπτυξη ενώ δημιουργεί θέσεις απασχόλησης·

2.  ισχυρίζεται ότι, στο πλαίσιο της στρατηγικής και της πολιτικής της βιοοικονομίας και των βιοοικονομικών ρυθμίσεων και κινήτρων, πρέπει να καθοριστούν με μεγαλύτερη σαφήνεια οι κατευθυντήριες γραμμές και ο βαθμός συγκέντρωσης· τονίζει την ανάγκη να βελτιωθεί ο συντονισμός, να δημιουργηθούν συνέργειες και συμπληρωματικοί σύνδεσμοι με τις διάφορες πολιτικές και τα διάφορα ταμεία (διαρθρωτικά ταμεία, ΚΓΠ, ΚΑλΠ, οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οδηγία για τα απόβλητα και Ορίζων 2020) και να δημιουργηθούν δυνατότητες διασταυρούμενης χρηματοδότησης· επισημαίνει επίσης ότι η μετάβαση στη βιοοικονομία είναι μακρά διαδικασία που θα απαιτήσει νομοθετική σταθερότητα καθώς και μακρόπνοες στρατηγικές και επενδύσεις για να εξασφαλιστούν για τη βιοοικονομία σταθερό επενδυτικό κλίμα και ίσοι όροι ανταγωνισμού·

3.  υπογραμμίζει ότι πρέπει να τεθεί σε λειτουργία ένα σταθερό πλαίσιο πολιτικής το οποίο να αξιοποιεί πλήρως το δυναμικό της βιοοικονομίας και να διευκολύνει τη μετάβαση από μια οικονομία βασισμένη στα ορυκτά καύσιμα σε μια οικονομία με βιολογική βάση, η οποία θα πρέπει να αξιοποιεί κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο τους τοπικούς και περιφερειακούς πόρους και το σχετικό δυναμικό·

4.  υπενθυμίζει ότι οι ευρωπαϊκές άκρως απομακρυσμένες περιφέρειες φιλοξενούν μια εξαιρετική βιοποικιλότητα και έχουν μοναδικό κλίμα και ιδιαίτερα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά· υπογραμμίζει ότι αυτές οι περιφέρειες παρουσιάζουν επίσης τεράστιο δυναμικό έρευνας και καινοτομίας στον τομέα της βιοοικονομίας και ότι μπορούν να παίξουν κεντρικό ρόλο στην εδραίωση μιας "πράσινης" ανάπτυξης σε ευρωπαϊκή κλίμακα·

5.  υπογραμμίζει τη σημασία που έχει η δημιουργία ενός παρατηρητηρίου και μιας επιτροπής εμπειρογνωμόνων για τη βιοοικονομία· εμμένει στην τακτική διεξαγωγή συνεδρίων όπου θα συνέρχονται οι βασικοί παράγοντες του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα σε περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο· ζητεί την κατάρτιση ενός χάρτη πορείας ο οποίος θα διασφαλίζει την αποτελεσματική παρακολούθηση των βιοοικονομικών πρωτοβουλιών και τον καλό συντονισμό των μέσων και τον τρόπο με τον οποίο θα ορίζονται συγκεκριμένοι στόχοι και θα δημοσιεύονται εκθέσεις προόδου οι οποίες θα διαβιβάζονται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·

6.  επισημαίνει ότι οι περιφερειακές και τοπικές οικονομίες έχουν κεντρικό ρόλο στην επίτευξη ευφυούς, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης· θεωρεί ότι οι ίδιες οι περιφέρειες διαθέτουν την αναγκαία γνώση και τεχνογνωσία ώστε να κινητοποιήσουν τους αντίστοιχους παράγοντες με βάση τα ειδικά τους χαρακτηριστικά και να βασιστούν στη μετάβαση προς μια βιολογική κοινωνία και μια μεταπετρελαϊκή οικονομία, με την έρευνα και την καινοτομία ως παράγοντες μετασχηματισμού· υπογραμμίζει εκ νέου πόση σημασία έχει η ενσωμάτωση και ο καλύτερος συντονισμός των προγραμμάτων καινοτομίας και βιωσιμότητας σε περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο· προτρέπει, συνεπώς, τις περιφέρειες να συμβάλλουν πιο ενεργά στην χάραξη ισχυρών περιφερειακών στρατηγικών βιοοικονομίας και έρευνας και καινοτομίας, οι οποίες να λαμβάνουν υπόψη τα χαρακτηριστικά της κάθε περιφέρειας με στόχο την ευφυή εξειδίκευση· καλεί την Επιτροπή να στηρίξει τις ευρωπαϊκές περιφερειακές συσπειρώσεις που βασίζονται στη βιοοικονομία και τη διαπεριφερειακή συνεργασία, και πιστεύει ότι μπορεί να επιτευχθεί σταθερή ανάπτυξη στον τομέα αυτό μόνο μέσω σημαντικών δημοσίων και ιδιωτικών επενδύσεων· επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής να συγκροτηθούν συστήματα εταιρικής σχέσης δημόσιου-ιδιωτικού τομέα για τον τομέα της βιοοικονομίας

7.  θεωρεί ότι η κοινωνική οικονομία και η οικονομία της αλληλεγγύης, η οποία οικοδομείται με την ενεργό συμμετοχή των ανθρώπων, η κοινή ιδιοκτησία και η αλληλεγγύη πρέπει να αποκτήσουν τη δυνατότητα να παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση και την εφαρμογή των στρατηγικών βιοοικονομίας σε περιφερειακό επίπεδο·

8.  επισημαίνει τη σημασία της στήριξης και της ενίσχυσης τοπικών και περιφερειακών πρωτοβουλιών με την εφαρμογή στρατηγικών βιοοικονομίας σε κάθε επίπεδο συνεργασίας· επισημαίνει ότι προσεγγίσεις από τη βάση είναι ουσιώδους σημασίας για να αξιοποιηθεί το δυναμικό όλων των περιφερειών· τονίζει τον βασικό ρόλο των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στη βιοοικονομία και υποστηρίζει ότι είναι ζωτικής σημασίας να εξασφαλίζονται στις ΜΜΕ ευκαιρίες χρηματοδότησης οι οποίες θα προσαρμόζονται στην τοπική πραγματικότητα· υπογραμμίζει εκ νέου την ανάγκη να ενθαρρυνθούν οι στρατηγικές έρευνας και καινοτομίας με γνώμονα την ευφυή εξειδίκευση καθώς και με την προώθηση των χρηματοδοτικών μέσων, και ιδίως των δυνατοτήτων δικτύωσης και ανταλλαγής πληροφοριών που παρέχουν·

9.  πιστεύει ότι μια από τις κατευθυντήριες αρχές της βιοοικονομίας είναι να ενισχύσει την απόδοση των πόρων και να μειώσει την εξάρτηση από εισαγόμενες πρώτες ύλες και ενέργεια καθώς και από μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας· τονίζει τη σημασία του δασοκομικού τομέα και άλλων βιομηχανικών τομέων βιολογικής βάσης, θεωρεί δε ότι οι ανανεώσιμες φυσικές πηγές και πρώτες ύλες ουδέτερου ισοζυγίου άνθρακα, όπως το ξύλο και οι ίνες ξύλου, μπορούν να αντικαταστήσουν τις μη ανανεώσιμες ορυκτές πρώτες ύλες· επισημαίνει ότι η βιοοικονομική βιομηχανία παράγει προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, όπως χημικές ουσίες, φάρμακα, πλαστικά και άλλα καινοτόμα νέα υλικά, και δημιουργεί θέσεις εργασίας· τονίζει το δυναμικό βιοτεχνολογιών που βασίζονται σε θαλάσσιους πόρους·

10. τονίζει ότι η βιοοικονομία έχει ανάγκη από τεχνογνωσία πρώτου βαθμού και εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό· πιστεύει ότι πρέπει να υπάρξει μέριμνα για επαγγελματική κατάρτιση και υψηλότερη εκπαίδευση στις περιφέρειες, λαμβανομένων υπόψη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους· επισημαίνει ότι η ευρείας κλίμακας εκπαίδευση και τα συστήματα κατάρτισης στις περιφέρειες επίσης ενθαρρύνουν τη βιώσιμη επιχειρηματική επέκταση· θεωρεί ότι οι υψηλές προδιαγραφές τεχνογνωσίας στον τομέα της βιοοικονομίας συνιστούν στοιχείο ενεργητικού για την Ευρώπη στο πλαίσιο του παγκόσμιου ανταγωνισμού και θα επιτρέψουν στην Ευρώπη να καταλάβει ηγετική θέση στη βιοοικονομία σε παγκόσμια κλίμακα· τονίζει πόσο σημαντική είναι η ενίσχυση της διασυνοριακής κινητικότητας των ερευνητών με στόχο την ανταλλαγή καλών πρακτικών και τη μετάδοση γνώσεων στον τομέα της βιοοικονομίας·

11. θεωρεί ότι, για την ανάπτυξη μιας αποτελεσματικής και βιώσιμης βιοοικονομίας, χρειάζεται να συνεχιστεί ο εκσυγχρονισμός των υποδομών κάθε είδους, ο οποίος δεν θα πρέπει να αποκλείει με κανέναν τρόπο τις αγροτικές ζώνες·

12. θεωρεί σημαντικό να γίνονται επενδύσεις στις βιοοικονομικές αλυσίδες εφοδιασμού, ώστε να διασφαλίζεται η διαθεσιμότητα πρώτων υλών· πιστεύει ότι οι βιοοικονομικές στρατηγικές πρέπει να ενθαρρύνουν όχι μόνο την αποδοτικότερη χρήση των οικιακών και δημοτικών αποβλήτων αλλά και την ανάκτηση γεωργικών και δασοκομικών παραπροϊόντων· ζητεί να εκπονηθεί καλύτερη και αποτελεσματικότερη νομοθεσία, η οποία θα παρέχει ασφάλεια δικαίου και σθεναρή στήριξη στη βιώσιμη χρήση των βιοιοικονομικών πόρων και στην αξιοποίηση των πρώτων υλών, η δε πολιτική να βασίζεται από κάθε άποψη σε μια ευέλικτη και μακροπρόθεσμη προσέγγιση που θα προωθεί τις επενδύσεις·

13. επισημαίνει την ανάγκη ειδικών στόχων με σκοπό την αύξηση του ποσοστού ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην παραγωγή και κατανάλωση αγαθών· καλεί την Επιτροπή να προτείνει πρακτικά μέτρα περιφερειακά ολοκληρωμένου πεδίου για την προώθηση της παραγωγής και κατανάλωσης βιοοικονομικών προϊόντων.

14. διαπιστώνει ότι πρέπει να είναι ενήμεροι οι καταναλωτές ως προς το περιεχόμενο της βιοοικονομίας και ότι επομένως είναι σκόπιμο να ενημερωθούν για τα οφέλη από τη βιοοικονομία και τις βελτιωμένες επιλογές κατανάλωσης που παρέχει· πιστεύει ότι πρέπει να αναληφθούν ενέργειες για την προώθηση της βιοοικονομίας με τη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση των καταναλωτών σχετικά με την ασφάλεια και διατήρηση των τροφίμων, και ως προς τις άλλες προκλήσεις για την κοινωνία, λ.χ. την κλιματική αλλαγή και την εξάρτηση από μη ανανεώσιμους πόρους· ζητεί, συνεπώς, τη διεξαγωγή μελετών σχετικών με τα μοτίβα κατανάλωσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την ανάπτυξη προσεγγίσεων βασισμένων σε επιστημονικά στοιχεία, με στόχο την ενημέρωση των καταναλωτών για τις ιδιότητες των προϊόντων και την προώθηση ενός βιώσιμου τρόπου ζωής·

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	23.4.2013
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	43 1 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Luís Paulo Alves, Catherine Bearder, Jean-Jacob Bicep, Victor Boştinaru, John Bufton, Rosa Estaràs Ferragut, Danuta Maria Hübner, Vincenzo Iovine, María Irigoyen Pérez, Seán Kelly, Constanze Angela Krehl, Petru Constantin Luhan, Ramona Nicole Mănescu, Riikka Manner, Iosif Matula, Miroslav Mikolášik, Jens Nilsson, Jan Olbrycht, Wojciech Michał Olejniczak, Younous Omarjee, Markus Pieper, Monika Smolková, Csanád Szegedi, Nuno Teixeira, Lambert van Nistelrooij, Justina Vitkauskaite, Oldřich Vlasák, Kerstin Westphal, Joachim Zeller, Elżbieta Katarzyna Łukacijewska, Γεώργιος Σταυρακάκης, Νικος Χρυσόγελος
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Joseph Cuschieri, Vasilica Viorica Dăncilă, Karima Delli, James Nicholson, Ivari Padar, Herbert Reul, Elisabeth Schroedter, Richard Seeber, Czesław Adam Siekierski, Patrice Tirolien, Giommaria Uggias, Manfred Weber

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	29.5.2013
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	54 0 4
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Martina Anderson, Elena Oana Antonescu, Sophie Auconie, Paolo Bartolozzi, Sergio Berlato, Lajos Bokros, Milan Cabrnoch, Martin Callanan, Yves Cochet, Chris Davies, Anne Delvaux, Bas Eickhout, Edite Estrela, Jill Evans, Elisabetta Gardini, Gerben-Jan Gerbrandy, Matthias Groote, Françoise Grossetête, Satu Hassi, Jolanta Emilia Hibner, Karin Kadenbach, Christa Klaß, Eija-Riitta Korhola, Jo Leinen, Corinne Lepage, Peter Liese, Zofija Mazej Kukovič, Linda McAvan, Radvilė Morkūnaitė-Mikulėnienė, Miroslav Ouzký, Andrés Perelló Rodríguez, Mario Pirillo, Pavel Poc, Anna Rosbach, Oreste Rossi, Dagmar Roth-Behrendt, Horst Schnellhardt, Richard Seeber, Bogusław Sonik, Claudiu Ciprian Tănăsescu, Salvatore Tatarella, Glenis Willmott, Sabine Wils, Θεόδωρος Σκυλακάκης, Владко Тодоров Панайотов
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Margrete Auken, Christofer Fjellner, Romana Jordan, Judith A. Merkies, Michèle Rivasi, Kārlis Šadurskis, Christel Schaldemose, Renate Sommer, Alda Sousa, Marita Ulvskog, Kathleen Van Brempt, Anna Záborská, Владимир Уручев