SPRAWOZDANIE w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zwrotu dóbr kultury wyprowadzonych niezgodnie z prawem z terytorium państwa członkowskiego (przekształcenie)
28.1.2014 - (COM(2013)0311 – C7‑0147/2013 – 2013/0162(COD)) - ***I
Komisja Kultury i Edukacji
Sprawozdawczyni: Marie-Christine Vergiat
(Przekształcenie – art. 87 Regulaminu)
PROJEKT REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zwrotu dóbr kultury wyprowadzonych niezgodnie z prawem z terytorium państwa członkowskiego (przekształcenie)
(COM(2013)0311 – C7‑0147/2013 – 2013/0162(COD))
(Zwykła procedura ustawodawcza – przekształcenie)
Parlament Europejski,
– uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2013)0311),
– uwzględniając art. 294 ust. 2 oraz art. 114 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C7–0147/2013),
– uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
– uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 18 września 2013 r.[1],
– uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 28 listopada 2001 r. w sprawie bardziej uporządkowanego wykorzystania techniki przekształcania aktów prawnych[2],
– uwzględniając pismo Komisji Prawnej z dnia 5 listopada 2013 r. skierowane do Komisji Kultury i Edukacji zgodnie z art. 87 ust. 3 Regulaminu,
– uwzględniając art. 87 i 55 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Kultury i Edukacji (A7-0058/2014),
A. mając na uwadze, że grupa konsultacyjna służb prawnych Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji stwierdziła, że przedmiotowy wniosek nie zawiera żadnych zmian merytorycznych innych, niż te określone jako takie we wniosku, oraz mając na uwadze, że w odniesieniu do ujednolicenia niezmienionych przepisów wcześniejszych aktów z tymi zmianami wniosek zawiera zwykłe ujednolicenie istniejących tekstów, bez zmian merytorycznych,
1. uchwala poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu, biorąc pod uwagę zalecenia grupy konsultacyjnej służb prawnych Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji;
2. zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli uzna ona za stosowne wprowadzić znaczące zmiany do swojego wniosku lub zastąpić go innym tekstem;
3. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, a także parlamentom narodowym.
Poprawka 1 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 1 a (nowy) | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Uzasadnienie | ||||||||||||||||||||||
Należy przypomnieć, że europejskie Traktaty poruszają kwestie dotyczące kultury w sposób wyraźny. | ||||||||||||||||||||||
Poprawka 2 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 2 | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Uzasadnienie | ||||||||||||||||||||||
Należy przypomnieć, że dobra kultury objęte są szczególną formą ochrony. | ||||||||||||||||||||||
Poprawka 3 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 4 | ||||||||||||||||||||||
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka | |||||||||||||||||||||
(4) Dyrektywą 93/7/EWG wprowadzono rozwiązania umożliwiające państwom członkowskim zabezpieczenie zwrotu na ich terytorium dóbr kultury, które są sklasyfikowane jako narodowe dobra kultury w rozumieniu art. 36 Traktatu, należących do wspólnych kategorii dóbr kultury, o których mowa w załączniku do tej dyrektywy i które zostały wyprowadzone z ich terytorium z naruszeniem wyżej wspomnianych przepisów krajowych lub rozporządzenia Rady (EC) nr 116/2009 z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie wywozu dóbr kultury23; oraz dóbr kultury sklasyfikowanych jako „narodowe dobra kultury” i stanowiących integralną część zbiorów publicznych lub zasobów instytucji kościelnych, które nie są zaliczane do tych wspólnych kategorii; |
(4) Dyrektywą 93/7/EWG wprowadzono rozwiązania umożliwiające państwom członkowskim zabezpieczenie zwrotu na ich terytorium dóbr kultury, które są sklasyfikowane jako narodowe dobra kultury w rozumieniu art. 36 Traktatu, należących do wspólnych kategorii dóbr kultury, o których mowa w załączniku do tej dyrektywy i które zostały wyprowadzone z ich terytorium z naruszeniem wyżej wspomnianych przepisów krajowych lub rozporządzenia Rady (EC) nr 116/2009 z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie wywozu dóbr kultury23, dóbr kultury sklasyfikowanych jako „narodowe dobra kultury” i stanowiących integralną część zbiorów publicznych lub zasobów instytucji kościelnych, które nie są zaliczane do tych wspólnych kategorii oraz dóbr kultury pochodzących z nielegalnych wykopalisk; | |||||||||||||||||||||
__________________ |
__________________ | |||||||||||||||||||||
23 Dz.U. L 39 z 10.2.2009, s. 1. |
23 Rozporządzenie Rady (WE) nr 116/2009 z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie wywozu dóbr kultury (Dz.U. L 39 z 10.2.2009, s.1). | |||||||||||||||||||||
Poprawka 4 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 8 | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Poprawka 5 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 9 | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Poprawka 6 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 10 | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Poprawka 7 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 11 | ||||||||||||||||||||||
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka | |||||||||||||||||||||
(11) Należy zintensyfikować współpracę administracyjną pomiędzy państwami członkowskimi, aby stworzyć warunki dla bardziej skutecznego i jednolitego stosowania niniejszej dyrektywy. Dlatego też organy centralne państw członkowskich powinny wykorzystywać system wymiany informacji na rynku wewnętrznym (zwany dalej „IMI”) ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1024/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie współpracy administracyjnej za pośrednictwem systemu wymiany informacji na rynku wewnętrznym i uchylającym decyzję Komisji 2008/49/WE24. Także inne właściwe organy państw członkowskich powinny w jak największym zakresie wykorzystywać ten system. |
(11) Należy zintensyfikować współpracę administracyjną pomiędzy państwami członkowskimi, aby stworzyć warunki dla bardziej skutecznego i jednolitego stosowania niniejszej dyrektywy. Dlatego też organy centralne państw członkowskich powinny wykorzystywać system wymiany informacji na rynku wewnętrznym (zwany dalej „IMI”) ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1024/201224. Także inne właściwe organy państw członkowskich powinny w jak największym zakresie wykorzystywać ten system, a organy centralne państw członkowskich powinny przekazywać informacje na temat dóbr kultury, które określiły lub sklasyfikowały jako narodowe dobra kultury, w tym tych dóbr określonych lub sklasyfikowanych jako narodowe dobra kultury, które zostały skradzione lub wyprowadzone niezgodnie z prawem z ich terytoriów, łącznie z dobrami kultury pochodzącymi z nielegalnych wykopalisk. | |||||||||||||||||||||
|
W celu poprawy wdrażania niniejszej dyrektywy należy stworzyć specjalne ramy w obrębie systemu IMI, abydostosować się do specyfiki dóbr kultury, jako obiektów całkowicie odmiennych od pozostałych towarów objętych art. 36 Traktatu; | |||||||||||||||||||||
_______________ |
_______________ | |||||||||||||||||||||
24 Dz.U. L 316 z 14.11.2012, s. 1. |
24 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1024/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie współpracy administracyjnej za pośrednictwem systemu wymiany informacji na rynku wewnętrznym i uchylające decyzję Komisji 2008/49/WE (rozporządzenie IMI) (Dz.U. L 316 z 14.11.2012, s. 1). | |||||||||||||||||||||
Poprawka 8 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 11 a (nowy) | ||||||||||||||||||||||
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka | |||||||||||||||||||||
|
(11a) Zachęca się państwa członkowskie do przedstawienia definicji „narodowego dobra kultury”. | |||||||||||||||||||||
Poprawka 9 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 12 | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Poprawka 10 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 14 | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Poprawka 11 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 16 | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Poprawka 12 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 16 a (nowy) | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Poprawka 13 Wniosek dotyczący dyrektywy Motyw 19 a (nowy) | ||||||||||||||||||||||
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka | |||||||||||||||||||||
|
(19a) Sprawne wykonanie niniejszej dyrektywy wymaga powołania doradczego komitetu ekspertów krajowych, jako organu, który będzie uczestniczyć w dostosowaniu systemu IMI do specyfiki dóbr kultury, przyczyni się do wymiany dobrych praktyk między państwami członkowskimi i pozwoli zidentyfikować problemy, które mogą wyniknąć przy wcielaniu w życie niniejszej dyrektywy. | |||||||||||||||||||||
Poprawka 14 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł -1 (nowy) | ||||||||||||||||||||||
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka | |||||||||||||||||||||
|
Artykuł -1 | |||||||||||||||||||||
|
Niniejsza dyrektywa ma na celu zwrot dóbr kultury określonych lub sklasyfikowanych przez państwo członkowskie jako „narodowe dobra kultury o wartości artystycznej, historycznej lub archeologicznej” zgodnie z ustawodawstwem krajowym lub krajowymi procedurami administracyjnymi w rozumieniu art. 36 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, wyprowadzonych niezgodnie z prawem z terytorium państwa członkowskiego, nawet jeśli pochodzą z nielegalnych wykopalisk. Niniejsza dyrektywa ma zastosowanie bez względu na fakt, czy przedmiotowe dobro kultury zostało sklasyfikowane lub określone przez państwo członkowskie jako „narodowe dobro kultury” przed jego niezgodnym z prawem wyprowadzeniem z terytorium tego państwa członkowskiego, czy po tym czynie. | |||||||||||||||||||||
Poprawka 15 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 1 – punkt 1 | ||||||||||||||||||||||
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka | |||||||||||||||||||||
(1) „dobro kultury” oznacza przedmiot, który: jest sklasyfikowany, przed lub po niezgodnym z prawem wyprowadzeniu z terytorium państwa członkowskiego, jako „narodowe dobro kultury o wartości artystycznej, historycznej lub archeologicznej”, zgodnie z ustawodawstwem krajowym lub procedurami administracyjnymi w rozumieniu art. 36 Traktatu, |
(1) „dobro kultury” oznacza przedmiot, który: jest sklasyfikowany lub określony, przed lub po niezgodnym z prawem wyprowadzeniu z terytorium państwa członkowskiego, jako wchodzący w skład „narodowych dóbr kultury o wartości artystycznej, historycznej lub archeologicznej”, zgodnie z ustawodawstwem krajowym lub procedurami administracyjnymi w rozumieniu art. 36 Traktatu; | |||||||||||||||||||||
Poprawka 16 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 1 – punkt 8 | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Poprawka 17 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 1 – punkt 8 b (nowy) | ||||||||||||||||||||||
Tekst proponowany przez Komisję |
Poprawka | |||||||||||||||||||||
|
(8b) „ΙΜΙ” oznacza specjalnie dostosowaną do wymogów dóbr kultury część systemu informacyjnego rynku wewnętrznego. | |||||||||||||||||||||
Poprawka 18 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 4 – akapit pierwszy – punkt -1 (nowy) | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Poprawka 19 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 4 – akapit pierwszy – punkt 3 | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Poprawka 20 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 6 – ustęp 3 | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Poprawka 21 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 7 – ustęp 1 – akapit trzeci | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Poprawka 22 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 9 – akapit trzeci | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Poprawka 23 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 14 | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Poprawka 24 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 16 – ustęp 1 | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Poprawka 25 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 16 – ustęp 2 | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Poprawka 26 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 16 a (nowy) | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Uzasadnienie | ||||||||||||||||||||||
Celem tej poprawki jest przywrócenie artykułu skreślonego przez Komisję. Zważywszy na niską skuteczność dyrektywy 1993/7/WE, komitet musi nadal się spotykać, aby móc regularnie śledzić wykonanie tej dyrektywy przez państwa członkowskie i kierować ich działania szczególnie na punkty wymienione w tym artykule. | ||||||||||||||||||||||
Poprawka 27 Wniosek dotyczący dyrektywy Artykuł 18 – ustęp 1 – akapit pierwszy | ||||||||||||||||||||||
|
UZASADNIENIE
Dyrektywa Rady 93/7/EWG w sprawie zwrotu dóbr kultury wyprowadzonych niezgodnie z prawem z terytorium państwa członkowskiego została przyjęta w celu zapewnienia ochrony dóbr kultury, szczególnie narodowych dóbr kultury, w momencie zniesienia granic wewnętrznych Unii Europejskiej od dnia 1 stycznia 1993 r.
Obawiając się w tamtym czasie nadmiernej ilości roszczeń o zwrot, państwa członkowskie przyjęły dość restrykcyjne i bardzo ścisłe przepisy.
Po pierwsze tylko dobra kultury sklasyfikowane jako „narodowe dobra kultury” w rozumieniu art. 36 Traktatu mogą być przedmiotem zwrotu. Art. 1 dyrektywy podaje ich definicję i odsyła do dość szczegółowego załącznika wymieniającego kategorie dóbr kultury sklasyfikowanych jako narodowe dobra kultury, które mogą podlegać zwrotowi, oraz zawiera dodatkowe wymogi dotyczące zachowania kryteriów wartości pieniężnej i wieku, przynajmniej w przypadku części z nich.
W maju 2013 r. Komisja Europejska wystąpiła z wnioskiem o przekształcenie dyrektywy z 1993 r. opierając się na sprawozdaniach z oceny dyrektywy, szczególnie na sprawozdaniu nr 4.
Analiza wpływu dołączona do wniosku o przekształcenie wykazuje, że od 1993 r. wniesiono tylko 15 roszczeń o zwrot: 3 między 1999 r. i 2003 r., 6 między 2004 r. i 2007 r. oraz 6 między 2008 r. i 2011 r.[1] Jedynie 7 z nich rzeczywiście doprowadziło do zwrotu dóbr. Można więc stąd wywnioskować, że dyrektywa z 1993 r. miała ograniczone skutki, nawet jeżeli jeden wniosek o zwrot może dotyczyć wielu obiektów kulturalnych, tak jak to miało miejsce w przypadku zwrotu archiwów składających się z 30 000 dokumentów.
Liczby te należy zestawić z 46[2] zwrotami dokonanymi w ramach procedury polubownej, jak również z liczbą dóbr kultury, które skradziono lub uczyniono przedmiotem nielegalnego handlu transgranicznego. I tak między 2008 r. a 2011 r. ponad 10 000 dóbr kultury wyprowadzonych niezgodnie z prawem z terytorium państwa członkowskiego zostało odnalezionych we Włoszech i Rumunii, a 365 – w Grecji[3]. Rzecz ma się podobnie w przypadku średnio 8 000 przestępstw[4] rocznie popełnianych przeciwko dziedzictwu narodowemu, które odnotowano między 2007 r. a 2010 r., głównie w kilku państwach członkowskich: we Francji[5], Niemczech, Polsce, Włoszech (w tych czterech krajach w 2007 r. odnotowano 79% przestępstw), natomiast Republika Czeska okazuje się być główną ofiarą tego typu przestępstw.
Według danych Komisji nielegalny obrót dobrami kultury, szczególnie narodowymi dobrami kultury, wzrósł znacząco w ostatnich latach. Ten typ handlu plasuje się na trzeciej pozycji pod względem dochodowości dla uczestników przestępczości zorganizowanej.
Przyczyny ograniczonej skuteczności
Komisja podaje trzy powody nieskuteczności dyrektywy, a są to: wymogi niezbędne do objęcia dóbr sklasyfikowanych jako „narodowe dobra kultury” procedurą zwrotu (kategorie, kryteria wartości pieniężnej i wieku dóbr), krótkie terminy wniesienia roszczenia o zwrot i przedawnienia oraz wysokość odszkodowań.
Cele przekształcenia
Przekształcenie ma na celu zwiększenie liczby zwrotów dóbr kultury sklasyfikowanych jako „narodowe dobra kultury”. Aby tak się stało, Komisja proponuje wykreślenie załącznika do dyrektywy z 1993 r. i wydłużenie terminu wniesienia roszczenia o zwrot i terminu przedawnienia prawa do tego działania.
Celem przekształcenia jest również zbliżenie przepisów państw członkowskich w zakresie warunków wypłaty odszkodowania dla posiadacza dobra, które podlega zwrotowi, poprzez przeniesienie obowiązku przedstawienia dowodów na tego ostatniego i rezygnacji z rozstrzygania tej kwestii w oparciu o ustawodawstwo państw członkowskich, jak to miało miejsce dotychczas. Tak więc posiadacz dobra będzie musiał udowodnić, że w momencie nabycia wykazał się należytą starannością i ostrożnością, czyli podjął wystarczające kroki w celu weryfikacji legalnego pochodzenia dobra. Ponieważ posiadacze to najczęściej uczestnicy rynku sztuki, wydaje się dosyć naturalnym, aby przed wypłatą rekompensaty żądać od nich dowodu dołożenia wszelkich starań w zakresie weryfikacji legalności dobra kultury.
Komisja zmierza również do zacieśnienia współpracy między krajowymi organami administracyjnymi odpowiedzialnymi za sprawy związane ze zwrotem dóbr kultury w celu uniknięcia, na ile to możliwe, procedur sądowych. Aby tak się stało, proponuje, by organy te posłużyły się nowym instrumentem współpracy administracyjnej UE, czyli systemem wymiany informacji na rynku wewnętrznym (IMI). Jest to narzędzie elektroniczne zaprojektowane w celu usprawnienia komunikacji i współpracy między organami administracyjnymi państw członkowskich w ramach wykonywania przepisów o rynku wewnętrznym. Sprawozdawczyni rozważyła kwestię użyteczności tego narzędzia w odniesieniu do dóbr kultury. Wydaje się, że pośród instrumentów istniejących w UE, IMI najlepiej odpowiada potrzebom związanym z wdrożeniem dyrektywy dzięki, między innymi, informacjom na temat dóbr kultury zdefiniowanych lub sklasyfikowanych jako narodowe dobra kultury oraz dóbr kultury, które zostały skradzione, jak również dzięki bezpiecznemu dostępowi do internetu i wykorzystywaniu wszystkich języków UE. Ponadto system ten dostępny jest dla administracji wszystkich trzydziestu krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG).
Dobra kultury – narodowe dobra kultury
Należy przypomnieć, że ze względu na charakter zagadnienia nie istnieje wspólna wszystkim państwom członkowskim definicja „narodowych dóbr kultury o wartości artystycznej, historycznej lub archeologicznej”. Pojęcie to zapisano w art. 36 TFUE, który umożliwia państwom członkowskim ochronę niektórych dóbr kultury będących ich własnością.
Niektóre państwa członkowskie nie uznały, że jakakolwiek definicja tego pojęcia jest potrzebna, w innych zaś definicja ta przybiera bardzo różne formy – głównie w zależności od zróżnicowanego dziedzictwa kulturalnego krajów należących do UE.
Załącznik do dyrektywy z 1993 r. nie podaje definicji narodowego dobra kultury, ale wyszczególnia kategorie narodowych dóbr kultury, o zwrot których można się ubiegać, przy czym należy pamiętać, że zbiory publiczne wymienione w zasobach muzeów, archiwów i zbiorach konserwacyjnych bibliotek lub dobra kultury wymienione w zasobach instytucji kościelnych[6] siłą rzeczy wchodzą w zakres stosowania dyrektywy i nie figurują w załączniku.
Ponadto wystąpiła niejasność spowodowana istnieniem załącznika o prawie identycznej treści jak załącznik do wyżej wymienionej dyrektywy, zamieszczonego w rozporządzeniu Rady (WE) nr 116/2009 w sprawie wywozu dóbr kultury, który jednak obejmuje wszystkie dobra kultury, a nie tylko narodowe dobra kultury.
Zastosowanie pojęcia „dóbr kultury” można wyjaśnić głównie w kontekście Konwencji UNESCO z 1970 r. dotyczącej środków zmierzających do zakazu nielegalnego przywozu, wywozu i przenoszenia własności dóbr kultury oraz zapobiegania tym czynom, a także konwencji UNIDROIT z 1995 r. dotyczącej skradzionych lub nielegalnie wywiezionych dóbr kultury. Dlatego też sprawozdawczyni uważa, że zmiana tytułu dyrektywy wyraźnie odwołująca się do pojęcia narodowego dobra kultury przyczyniłaby się rozjaśnienia sytuacji.
Kwestia „rynku wewnętrznego”
Podstawą prawną zmian zaproponowanych przez Komisję pozostaje zasada zbliżania krajowych systemów prawnych (art. 114 TFUE). Jest ona jednym ze środków mających na celu ustanowienie lub zapewnienie funkcjonowania rynku wewnętrznego, o czym stanowi art. 26 TFUE, do którego art. 114 się odwołuje.
Sprawozdawczyni wykazuje zrozumienie dla tego podejścia, które wynika z powodów historycznych, o czym wspomniano powyżej, jednakże nie chodzi jedynie o swobodny przepływ towarów, lecz również o ochronę dziedzictwa kulturowego. Dlatego też odwołanie się do art. 167 TFUE, który traktuje o działaniach UE w dziedzinie kultury, a szczególnie do ust. 2, gdzie mowa o zachowaniu i ochronie dziedzictwa kulturowego o znaczeniu europejskim, do którego należą narodowe dobra kultury, oraz o współpracy między państwami członkowskimi, umożliwiłoby zastosowanie podejścia w większym stopniu odpowiadającego ambicjom UE w dziedzinie kultury.
Procedura przekształcenia
Mając na względzie powyższe rozważania, sprawozdawczyni w pełni uznaje konieczność zmiany zapisów tej dyrektywy, ale wyraża ubolewanie, że Komisja utrzymała procedurę przekształcenia, która ogranicza uprawnienia Parlamentu, zezwalając mu na zmodyfikowanie tylko tych części dyrektywy, które Komisja pozwoli mu zmienić .
Pomimo tego rodzaju konstatacji i trudności sprawozdawczyni przedstawia propozycje poprawek, które wydają jej się niezbędne do umocnienia celów realizowanych przez wniosek dotyczący przekształcenia.
Sprawozdawczyni sugeruje, aby wprowadzić zmiany do art. 1 wniosku dotyczącego dyrektywy, a z załącznika wykreślić jedynie kryteria wartości pieniężnej i wieku oraz nadać mu czysto przykładowy charakter.
Sprawozdawczyni proponuje również zastosowanie poprawki w odniesieniu do sformułowania: „dobro kultury sklasyfikowane przed niezgodnym z prawem wyprowadzeniem z terytorium państwa członkowskiego lub po nim”, ponieważ uważa że sformułowanie to stworzy sytuację niepewności prawnej. Jest także zdania, że należy uczynić odniesienie do dóbr kultury, które znalazły się na rynku w wyniku przeprowadzenia nielegalnych wykopalisk.
Sprawozdawczyni sugeruje również, aby zmienić akapit dotyczący „dobrej wiary” w art. 9 w celu usunięcia niejasności prawnych i określenia jasnego związku między prawem do odszkodowania a starannością i ostrożnością posiadacza dobra kultury, które stało się przedmiotem roszczenia o zwrot.
Zważywszy na niską skuteczność dyrektywy z 1993 r., sprawozdawczyni proponuje, by nie rozwiązywać komitetu odpowiedzialnego za monitorowanie wdrażania tego aktu.
Sugeruje ona również, by państwa członkowskie sporządziły sprawozdanie z wdrażania nowej dyrektywy w terminie około trzech lat od przyjęcia zmian. Sądzi, że poprawka ta jest niezbędna, aby państwa członkowskie i Komisja mogły, wraz z Parlamentem Europejskim, przeprowadzić rozmowy na temat jeszcze skuteczniejszej realizacji celu zmiany zapisów dyrektywy.
Sprawozdawczyni przedstawia również poprawki dotyczące IMI, wprowadzając wyraźne odniesienie do przepisów w zakresie ochrony danych osobowych.
Inne przedstawione poprawki zmierzają po prostu do przywrócenia postanowieniom dyrektywy pewnego stopnia spójności i do ułatwienia ich stosowania: są to poprawki w art. 4 akapit drugi i trzeci. Przywracają one zwłaszcza obowiązek wzajemnego informowania się państw członkowskich o przedmiocie zwrotów.
Sprawozdawczyni sugeruje również wprowadzenie poprawek do motywów powiązanych ze zmianami w poszczególnych artykułach.
Proponuje również, aby wezwać państwa członkowskie i UE do podpisania i ratyfikowania konwencji UNESCO i UNIDROIT dotyczących dóbr kultury.
- [1] Por. s. 11 analizy wpływu; należy żałować, że w przeciwieństwie do przypadków roszczeń o zwrot rozstrzyganych na drodze polubownej, Komisja nie sprecyzowała, których państw członkowskich to dotyczy.
- [2] Por. s. 11 analizy wpływu.
- [3] Por. s. 9 i 12 analizy wpływu.
- [4] Por. s. 9 analizy wpływu.
- [5] Między 2007 r. a 2009 r. liczba przestępstw we Francji spadła o prawie 50%, w mniejszym stopniu dotyczy to Niemiec.
- [6] Art. 1 dyrektywy z 1993 r.
ZAŁĄCZNIK: PISMO KOMISJI PRAWNEJ
|
|
||
|
PARLAMENT EUROPEJSKI |
2009 - 2014 |
|
Komisja Prawna
Doris Pack
Przewodnicząca Komisji Kultury i Edukacji
ASP 10E102
Przedmiot: Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu europejskiego i Rady w sprawie zwrotu dóbr kultury wyprowadzonych niezgodnie z prawem z terytorium państwa członkowskiego (przekształcenie) 2013/0162(COD) COM(2013) 139
Szanowna Pani Przewodnicząca!
Komisja Prawna rozpatrzyła przedmiotowy wniosek zgodnie z art. 87 dotyczącym przekształcenia, zapisanym w Regulaminie Parlamentu.
Ustęp 3 tego artykułu brzmi następująco:
„Jeżeli komisja właściwa w kwestiach prawnych uzna, że wniosek nie wnosi zmian merytorycznych innych niż te, które we wniosku określono jako takie, informuje o tym komisję przedmiotowo właściwą.
W takim przypadku, poza poprawkami spełniającymi warunki przewidziane w art. 156 i 157, komisja przedmiotowo właściwa dopuszcza wyłącznie poprawki dotyczące części wniosku zawierających zmiany.
Jeżeli jednak, zgodnie z pkt 8 porozumienia międzyinstytucjonalnego, właściwa komisja zamierza także złożyć poprawki do ujednoliconych fragmentów wniosku, powiadamia ona niezwłocznie o tym zamiarze Radę i Komisję, zaś Komisja powinna poinformować komisję, przed głosowaniem zgodnie z art. 54, o swoim stanowisku w sprawie poprawek i o tym, czy zamierza wycofać wniosek dotyczący przekształcenia.”
W oparciu o opinię Wydziału Prawnego, którego przedstawiciele uczestniczyli w posiedzeniach konsultacyjnej grupy roboczej analizującej wniosek dotyczący przekształcenia, oraz zgodnie z zaleceniami sprawozdawcy Komisja Prawna uważa, że przedmiotowy wniosek nie zawiera żadnych zmian merytorycznych oprócz tych, które już zaznaczono jako takie we wniosku lub w opinii grupy roboczej, oraz że w odniesieniu do kodyfikacji niezmienionych przepisów poprzedniego aktu wraz ze zmianami merytorycznymi, wniosek zawiera zwykłą kodyfikację istniejącego tekstu, bez żadnych zmian merytorycznych.
Podsumowując, po przedyskutowaniu sprawy na posiedzeniu w dniu 5 listopada 2013 r. Komisja Prawna jednogłośnie 21 głosami za[1] zaleca, by Komisja Kultury i Edukacji, będąca komisją właściwą, przystąpiła do rozpatrywania rzeczonego wniosku zgodnie z art. 87.
Z wyrazami szacunku
Załącznik
ZAŁĄCZNIK: OPINIA GRUPY KONSULTACYJNEJ SŁUŻB PRAWNYCH PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY I KOMISJI
|
GRUPA KONSULTACYJNA SŁUŻB PRAWNYCH |
|
Bruksela, dnia 1 października 2013 r.
OPINIA
PRZEZNACZONA DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
RADY
KOMISJI
Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady xxx (przekształcenie)
COM(2013)0311 z dnia 31.5.2013 r. – 2013/0162(COD)
Uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 28 listopada 2001 r. w sprawie bardziej uporządkowanego wykorzystania techniki przekształcania aktów prawnych, a w szczególności jego punkt 9, grupa konsultacyjna złożona z odpowiednich służb prawnych Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji odbyła posiedzenie w dniu 4 lipca 2013 r. w celu zbadania, między innymi, ww. wniosku przedstawionego przez Komisję.
Rozpatrując wniosek[1] dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady mający na celu przekształcenie dyrektywy 93/7/EWG Rady z dnia 15 marca 1993 r. w sprawie zwrotu dóbr kultury wyprowadzonych niezgodnie z prawem z terytorium państwa członkowskiego, grupa konsultacyjna, w wyniku wspólnego porozumienia, uzgodniła jednomyślnie, że:
1) Jeżeli chodzi o uzasadnienie: aby jego sformułowania w pełni zgadzały się z odnośnymi przepisami porozumienia międzyinstytucjonalnego, należałoby wyraźnie wskazać te postanowienia poprzedniego aktu, które pozostały niezmienione, jak przewidziano to w pkt 6 lit. a) ppkt (iii) porozumienia.
2) We wniosku dotyczącym przekształcenia poniższe części tekstu powinny były zostać zaznaczone szarym tłem, zazwyczaj używanym do wskazania zmian merytorycznych:
- w motywie 4 – skreślenie drugiego, trzeciego i czwartego zdania trzeciego motywu dyrektywy 93/7/EWG (o następującej treści: „wprowadzenie tych rozwiązań powinno być możliwie najbardziej proste i skuteczne; w celu ułatwienia współpracy dotyczącej zwrotu zakres rozwiązań powinien być ograniczony do pozycji należących do wspólnych kategorii dóbr kultury; w rezultacie Załącznik do niniejszej dyrektywy nie ma na celu zdefiniowania przedmiotów, które zalicza się jako "narodowe dobra kultury" w rozumieniu wspomnianego art. 36, lecz jedynie kategorii przedmiotów, które mogą być sklasyfikowane jako takie oraz mogą być odpowiednio objęte procedurą zwrotu ustanowioną przez niniejszą dyrektywę”;
- w art. 7 ust. 1 – dodane słowa „organ cenralny”;
- w art. 9 – skreślone słowa „zagwarantuje, że użytkownik ” i dodane słowa „posiadacz dowiedzie, iż”.
Analiza wniosku pozwoliła grupie konsultacyjnej na jednomyślne stwierdzenie, że wniosek nie zawiera zmian merytorycznych, innych niż wskazane jako takie we wniosku lub w niniejszej opinii. Grupa konsultacyjna stwierdziła ponadto, że w odniesieniu do ujednolicenia niezmienionych przepisów wcześniejszego aktu z tymi zmianami wniosek zawiera zwykłe ujednolicenie istniejących tekstów, bez zmiany co do istoty.
C. PENNERA H. LEGAL L. ROMERO REQUENADyrektor Generalny
Dyrektor Generalny Dyrektor Generalny
Wydziału Prawnego Wydziału Prawnego
- [1] Grupa konsultacyjna miała do dyspozycji niemiecką, angielską i francuską wersję językową wniosku i pracowała w oparciu o wersję francuską, która jest oryginalną wersją rozpatrywanego dokumentu.
PROCEDURA
Tytuł |
Zwrot dóbr kultury wyprowadzonych niezgodnie z prawem z terytorium państwa członkowskiego (Wersja przekształcona) |
||||
Odsyłacze |
COM(2013)0311 – C7-0147/2013 – 2013/0162(COD) |
||||
Data przedstawienia w PE |
28.5.2013 |
|
|
|
|
Komisja przedmiotowo właściwa Data ogłoszenia na posiedzeniu |
CULT 10.6.2013 |
|
|
|
|
Komisja(e) wyznaczona(e) do wydania opinii Data ogłoszenia na posiedzeniu |
JURI 10.6.2013 |
JURI 10.6.2013 |
|
|
|
Sprawozdawca(y) Data powołania |
Marie-Christine Vergiat 25.6.2013 |
|
|
|
|
Rozpatrzenie w komisji |
17.9.2013 |
27.11.2013 |
|
|
|
Data przyjęcia |
21.1.2014 |
|
|
|
|
Wynik głosowania końcowego |
+: –: 0: |
24 1 1 |
|||
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego |
Zoltán Bagó, Malika Benarab-Attou, Piotr Borys, Jean-Marie Cavada, Silvia Costa, Mary Honeyball, Petra Kammerevert, Morten Løkkegaard, Emma McClarkin, Emilio Menéndez del Valle, Martina Michels, Marek Henryk Migalski, Katarína Neveďalová, Chrysoula Paliadeli, Monika Panayotova, Marietje Schaake, Marco Scurria, Hannu Takkula, László Tőkés, Helga Trüpel, Marie-Christine Vergiat, Sabine Verheyen, Milan Zver |
||||
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego |
Ivo Belet, Nadja Hirsch, Seán Kelly, Georgios Papanikolaou, Joanna Katarzyna Skrzydlewska |
||||
Data złożenia |
28.1.2014 |
||||