ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την αναθεώρηση του εκλογικού νόμουτης Ευρωπαϊκής Ένωσης

2.10.2015 - (2015/2035(INL))

Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων
Συνεισηγητές : Danuta Maria Hübner, Jo Leinen


Διαδικασία : 2015/2035(INL)
Διαδρομή στην ολομέλεια
Διαδρομή του εγγράφου :  
A8-0286/2015
Κείμενα που κατατέθηκαν :
A8-0286/2015
Κείμενα που εγκρίθηκαν :

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την αναθεώρηση του εκλογικού νόμουτης Ευρωπαϊκής Ένωσης

(2015/2035(INL))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την Πράξη περί εκλογής των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άμεση και καθολική ψηφοφορία (εφεξής «Εκλογική πράξη»), που προσαρτάται στην απόφαση του Συμβουλίου της 20ής Σεπτεμβρίου 1976, όπως τροποποιήθηκε[1], ιδίως δε το άρθρο 14 αυτής,

–  έχοντας υπόψη τις Συνθήκες, ιδιαίτερα δε τα άρθρα 9, 10, 14 και 17 παράγραφος 7 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) και τα άρθρα 22, 223 παράγραφος 1 και 225 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), και το άρθρο 3 του Πρωτοκόλλου (αριθ. 2) για την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας,

–  έχοντας υπόψη το Πρωτόκολλο (αριθ. 7) περί των προνομίων και ασυλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με τη διαδικασία εκλογής του Κοινοβουλίου, και ιδίως το ψήφισμά του της 15ης Ιουλίου 1998 σχετικά με την εκπόνηση σχεδίου εκλογικής διαδικασίας περιλαμβάνουσας κοινές αρχές για την εκλογή των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου[2], το ψήφισμά του της 22ας Νοεμβρίου 2012 σχετικά με τις εκλογές στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2014[3] και το ψήφισμά του της 4ης Ιουλίου 2013 σχετικά με τη βελτίωση της οργάνωσης των εκλογών για την ανάδειξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το 2014,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Μαρτίου 2013 σχετικά με τη σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εν όψει των εκλογών το 2014[4],

–  έχοντας υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής 2013/142/EΕ της 12ης Μαρτίου 2013 για την ενίσχυση του δημοκρατικού και αποτελεσματικού τρόπου διεξαγωγής των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο[5],

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 8ης Μαΐου 2015 με τίτλο «Έκθεση σχετικά με τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 2014» (COM(2015)0206),

–  έχοντας υπόψη τη συμφωνία πλαίσιο της 20ής Οκτωβρίου 2015 για τις σχέσεις μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής[6],

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 93/109/ΕΚ του Συμβουλίου, της 6ης Δεκεμβρίου 1993 για τις λεπτομέρειες άσκησης του δικαιώματος του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι κατά τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από τους πολίτες της Ένωσης που κατοικούν σε ένα κράτος μέλος του οποίου δεν είναι υπήκοοι[7],

–   έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 1141/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 22ας Οκτωβρίου 2014 σχετικά με το καθεστώς και τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και των ευρωπαϊκών πολιτικών ιδρυμάτων[8], και ιδίως τα άρθρα 13, 21 και 31 αυτού,

–   έχοντας υπόψη τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδίως δε τα άρθρα 11, 23 και 39,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 45 και 52 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων (A8-0286/2015),

Α.   λαμβάνοντας υπόψη ότι με το άρθρο 223 της ΣΛΕΕ παρέχεται στο Κοινοβούλιο το δικαίωμα να δρομολογήσει την αναθεώρηση της εκλογικής διαδικασίας που ισχύει για το Σώμα, με στόχο να θεσπίσει ενιαία διαδικασία που θα εφαρμόζεται σε ολόκληρη την Ένωση ή μια διαδικασία που θα βασίζεται σε κοινές αρχές σε όλα τα κράτη μέλη, και να δώσει την έγκρισή του·

Β.   εκτιμώντας ότι η μεταρρύθμιση της εκλογικής διαδικασίας πρέπει να αποσκοπεί στην ενίσχυση της δημοκρατικής και διασυνοριακής διάστασης των ευρωπαϊκών εκλογών και τη δημοκρατική νομιμοποίηση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων της Ένωσης, να ενισχύει την έννοια της ιθαγένειας της Ένωσης, να βελτιώνει τη λειτουργία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τη διακυβέρνηση της Ένωσης, να αυξάνει τη νομιμότητα των εργασιών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, να ενισχύει τις αρχές της ισότητας της ψήφου και της ισότητας των ευκαιριών, να ενισχύει την αποτελεσματικότητα του συστήματος διεξαγωγής των ευρωπαϊκών εκλογών και να φέρει πιο κοντά τους ευρωβουλευτές με τους ψηφοφόρους τους και, ιδίως, με τους νεότερους εκλογείς·

Γ.  εκτιμώντας ότι, στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης της εκλογικής διαδικασίας, πρέπει να τηρούνται οι αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας και να μην επιδιώκεται η ομοιομορφία ως αυτοσκοπός·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η δυνατότητα καθιέρωσης ενιαίας εκλογικής διαδικασίας βασιζόμενης στην άμεση και καθολική ψηφοφορία έχει κατοχυρωθεί στις Συνθήκες από το 1957·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα σταθερά μειούμενα ποσοστά συμμετοχής στις ευρωπαϊκές εκλογές, ιδίως από πλευράς των νεότερων ψηφοφόρων, καθώς και η έλλειψη ενδιαφέροντος των ψηφοφόρων για ευρωπαϊκά θέματα συνιστούν απειλή για το μέλλον της Ευρώπης και ότι, ως εκ τούτου, υπάρχει ανάγκη για ιδέες που θα συμβάλουν στην αναζωογόνηση της ευρωπαϊκής δημοκρατίας·

ΣΤ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι μια ουσιαστική εναρμόνιση της εκλογικής διαδικασίας για την ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε όλα τα κράτη μέλη θα μπορούσε να προωθήσει καλύτερα το δικαίωμα όλων των ευρωπαίων πολιτών να συμμετέχουν, σε ισότιμη βάση, στη δημοκρατική ζωή της Ένωσης, ενώ ταυτόχρονα θα ενίσχυε την πολιτική διάσταση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρμοδιότητες του Κοινοβουλίου έχουν σταδιακά αυξηθεί από τις πρώτες άμεσες εκλογές, το 1979, και ότι σήμερα το Κοινοβούλιο έχει ίσα δικαιώματα ως συν-νομοθέτης με το Συμβούλιο στους περισσότερους τομείς πολιτικής, γεγονός που οφείλεται κυρίως στη θέση σε ισχύ της Συνθήκης της Λισαβόνας·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Συνθήκη της Λισαβόνας τροποποίησε την εντολή των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθιστώντας τους άμεσους εκπροσώπους των πολιτών της Ένωσης[9] και όχι πλέον «εκπροσώπους των λαών των κρατών που έχουν συνενωθεί στην Κοινότητα»[10]·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η μόνη τροποποίηση της Εκλογικής Πράξης αυτής καθεαυτής πραγματοποιήθηκε το 2002, μετά την έγκριση της απόφασης 2002/772/EΚ, Ευρατόμ[11] του Συμβουλίου, σύμφωνα με την οποία τα κράτη μέλη υποχρεούνται να διεξάγουν τις εκλογές με αναλογικό σύστημα, βάσει ψηφοδελτίων συνδυασμών ή ενιαίου ψηφοδελτίου με έκφραση προτιμήσεων και καταργείται η διπλή εντολή για τους βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι, πέραν τούτου, με την απόφαση αυτή παρέχεται ρητώς το δικαίωμα στα κράτη μέλη να ορίζουν εκλογικές περιφέρειες σε εθνικό επίπεδο και να καθορίζουν κατώτατο όριο το οποίο δεν δύναται να υπερβαίνει το 5 % των δοθεισών ψήφων·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, μέχρι σήμερα, δεν έχει επιτευχθεί ευρεία συμφωνία για μια πραγματικά ενιαία εκλογική διαδικασία, μολονότι τα εκλογικά συστήματα έχουν σταδιακά εναρμονιστεί σε περιορισμένο βαθμό μεταξύ τους, μεταξύ άλλων με την έγκριση παράγωγου δικαίου, όπως η οδηγία 93/109/ΕΚ του Συμβουλίου·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο θεσμός της ιθαγένειας της Ένωσης, που εισήχθη επισήμως στη συνταγματική τάξη με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, το 1993, περιλαμβάνει το δικαίωμα των πολιτών της Ένωσης να συμμετέχουν στις ευρωπαϊκές και δημοτικές εκλογές στα κράτη μέλη τους και στο κράτος διαμονής τους υπό τους αυτούς όρους με τους υπηκόους του εν λόγω κράτους[12]· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, στον οποίο η Συνθήκη της Λισαβόνας απέδωσε νομικά δεσμευτική ισχύ, έχει ενισχύσει το δικαίωμα αυτό·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι παρά τις τροποποιήσεις αυτές, οι ευρωπαϊκές εκλογές εξακολουθούν να διέπονται κυρίως από τις εθνικές νομοθεσίες, οι προεκλογικές εκστρατείες έχουν εθνικό χαρακτήρα και τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα δεν μπορούν να ασκήσουν πλήρως τη θεσμική εντολή τους και να «συμβάλλουν στην διαμόρφωση της ευρωπαϊκής πολιτικής συνείδησης και στην έκφραση της βούλησης των πολιτών της Ένωσης», όπως απαιτεί το άρθρο 10 παράγραφος 4 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα βρίσκονται στην πλέον κατάλληλη θέση για να «συμβάλλουν στην διαμόρφωση της ευρωπαϊκής πολιτικής συνείδησης» και ότι, συνεπώς, πρέπει να διαδραματίζουν καίριο ρόλο στις εκστρατείες για τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ώστε να καθίστανται περισσότερο γνωστά και να αναδεικνύουν τη σχέση που υπάρχει μεταξύ της ψήφου υπέρ ενός συγκεκριμένου εθνικού κόμματος και των συνεπειών που αυτή έχει όσον αφορά τη δύναμη μιας ευρωπαϊκής πολιτικής ομάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·

ΙΔ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαδικασία ορισμού υποψηφίων για τις εκλογές στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διαφέρει σε μεγάλο βαθμό από κράτος μέλος σε κράτος μέλος και από κόμμα σε κόμμα, μολονότι η ύπαρξη ανοικτών, διαφανών και δημοκρατικών διαδικασιών για την επιλογή των υποψηφίων είναι αποφασιστικής σημασίας προκειμένου να δημιουργηθούν σχέσεις εμπιστοσύνης με το πολιτικό σύστημα·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προθεσμίες για την κατάρτιση των εκλογικών συνδυασμών εν όψει ευρωπαϊκών εκλογών ποικίλλουν σημαντικά μεταξύ κρατών μελών, κυμαινόμενες σήμερα από 17 έως 83 ημέρες, με αποτέλεσμα οι υποψήφιοι και οι ψηφοφόροι της Ευρώπης να μην διαθέτουν τον ίδιο χρόνο για την προεκλογική τους εκστρατεία ή για να σκεφθούν ποιον θα ψηφίσουν·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προθεσμίες για την ολοκλήρωση των εκλογικών καταλόγων εν όψει των ευρωπαϊκών εκλογών ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό μεταξύ των κρατών μελών και μπορεί να καταστήσουν δύσκολη αν όχι αδύνατη την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών σχετικά με τους ψηφοφόρους (με στόχο την αποφυγή της διπλοψηφίας)·

ΙΖ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υφιστάμενοι εκλογικοί κανόνες επιτρέπουν τη θέσπιση ενός μη υποχρεωτικού κατώτατου ορίου για την κατανομή εδρών στις ευρωπαϊκές εκλογές έως 5 % των δοθεισών ψήφων και 15 κράτη μέλη έχουν εκμεταλλευτεί την ευκαιρία αυτή θεσπίζοντας κατώτατο όριο μεταξύ 3 % και 5 %· λαμβάνοντας υπόψη ότι στα μικρότερα κράτη μέλη και στα μέλη που έχουν χωρίσει την επικράτειά τους σε εκλογικές περιφέρειες, το κατώτατο όριο είναι, ωστόσο, εκ των πραγμάτων κάτω του 3 %, έστω και εάν εκ του νόμου δεν υφίσταται κατώτατο όριο· λαμβάνοντας υπόψη ότι η θέσπιση υποχρεωτικών κατωτάτων ορίων αναγνωρίζεται από συνταγματική παράδοση ως νόμιμο μέσο για την εξασφάλιση της λειτουργίας των κοινοβουλίων·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά το γεγονός ότι το άρθρο 10 παράγραφος 2 της Εκλογικής Πράξης απαγορεύει ρητώς την πρόωρη ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των εκλογών, κατά το παρελθόν έχουν δημοσιοποιηθεί τα αποτελέσματα αυτά· θεωρώντας ότι η εναρμόνιση του χρόνου κλεισίματος των εκλογικών καταστημάτων σε όλα τα κράτη μέλη θα συνέβαλε σημαντικά στον κοινό ευρωπαϊκό χαρακτήρα των ευρωπαϊκών εκλογών και θα περιόριζε το ενδεχόμενο να επηρεαστεί η έκβασή τους από τη δημοσιοποίηση των εκλογικών αποτελεσμάτων σε ορισμένα κράτη μέλη πριν τη λήξη της ψηφοφορίας σε όλα τα κράτη μέλη·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρώτες επίσημες ανακοινώσεις των αποτελεσμάτων πρέπει να δημοσιοποιούνται ταυτόχρονα σε όλα τα κράτη μέλη κατά την τελευταία ημέρα της εκλογικής περιόδου από τις 21.00 Κεντρική Ευρωπαϊκή Ώρα·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η καθιέρωση κοινής ημέρας για τη διενέργεια των ευρωπαϊκών εκλογών θα αντικατοπτρίζει καλύτερα την κοινή συμμετοχή των πολιτών σε ολόκληρη την Ένωση, θα ενισχύσει τη συμμετοχική δημοκρατία και θα συμβάλει στην καθιέρωση πιο συνεκτικών πανευρωπαϊκών εκλογών·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Συνθήκη της Λισαβόνας θεσπίζει μία νέα συνταγματική τάξη με το να χορηγεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το δικαίωμα να εκλέγει τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής[13] αντί να δίνει απλώς τη συγκατάθεσή του· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο αυτό, οι ευρωπαϊκές εκλογές του 2014 αποτέλεσαν σημαντικό προηγούμενο και κατέδειξαν ότι με τον ορισμό υποψηφίων για ύπατα αξιώματα αυξήθηκε το ενδιαφέρον των πολιτών για τις ευρωπαϊκές εκλογές·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, με τον ορισμό κορυφαίων υποψηφίων για το αξίωμα του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δημιουργείται ένας δεσμός μεταξύ των ψήφων που δίδονται σε εθνικό και του ευρωπαϊκού πλαισίου και οι πολίτες της Ένωσης αποκτούν τη δυνατότητα να προβαίνουν σε συνειδητές επιλογές μεταξύ εναλλακτικών πολιτικών προγραμμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, με τον ορισμό κορυφαίων υποψηφίων στο πλαίσιο ανοικτών και διαφανών διαδικασιών, ενισχύεται η δημοκρατική νομιμότητα και η υποχρέωση λογοδοσίας·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαδικασία για το διορισμό και την επιλογή κορυφαίων υποψηφίων για το αξίωμα αυτό εκφράζει με δυναμικό τρόπο την ευρωπαϊκή δημοκρατία· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό θα πρέπει, εξάλλου, να αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του εκλογικού αγώνα·

ΚΔ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η προθεσμία για τον ορισμό των υποψηφίων από τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα θα πρέπει να προβλέπεται στην Εκλογική Πράξη, και λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κορυφαίοι υποψήφιοι για το αξίωμα του Προέδρου της Επιτροπής θα πρέπει να είναι υποψήφιοι στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·

ΚΕ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν παρέχουν όλα τα κράτη μέλη στους πολίτες τους τη δυνατότητα να ψηφίζουν στο εξωτερικό και ότι μεταξύ των κρατών που παρέχουν τη δυνατότητα αυτή οι όροι για τη στέρηση του δικαιώματος διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό· λαμβάνοντας υπόψη ότι, εάν εδίδετο σε όλους τους πολίτες της Ένωσης, οι οποίοι κατοικούν εκτός Ένωσης, το δικαίωμα να συμμετέχουν στις εκλογές, τούτο θα συντελούσε στο να καταστεί η εκλογική διαδικασία δικαιότερη· λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να συντονίσουν καλύτερα τα διοικητικά τους συστήματα, ώστε οι εκλογείς να μην ψηφίσουν δύο φορές σε δύο διαφορετικά κράτη μέλη·

ΚΣΤ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι τουλάχιστον 13 κράτη μέλη, κατά παράβαση του άρθρου 9 της Εκλογικής πράξης, δεν έχουν θεσπίσει κατάλληλους εσωτερικούς κανόνες προκειμένου οι πολίτες της Ένωσης με διπλή υπηκοότητα δύο κρατών μελών της ΕΕ να μην μπορούν να ψηφίσουν δύο φορές·

ΚΖ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να συσταθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο μία εκλογική αρχή, η οποία θα λειτουργεί ως δίκτυο των σχετικών αρμόδιων υπηρεσιών των κρατών μελών, δεδομένου ότι κατ’ αυτό τον τρόπο θα διευκολυνθεί η πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τις διατάξεις που διέπουν τις ευρωπαϊκές εκλογές, θα εναρμονιστεί η διαδικασία και θα ενισχυθεί ο ευρωπαϊκός χαρακτήρας των εκλογών αυτών· λαμβάνοντας συνεπώς υπόψη ότι η Επιτροπή καλείται να εξετάσει τις απαραίτητες οργανωτικές ρυθμίσεις για τη σύσταση της εν λόγω αρχής σε ενωσιακό επίπεδο·

ΚΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω των αποκλινουσών συνταγματικών και εκλογικών παραδόσεων στα κράτη μέλη, το όριο ηλικίας για το δικαίωμα του εκλέγεσθαι κυμαίνεται στα 28 κράτη μέλη μεταξύ 18 και 25 και ότι το κατώτατο όριο ηλικίας για το δικαίωμα του εκλέγειν κυμαίνεται μεταξύ 16 και 18 ετών· εκτιμώντας ότι θα ήταν επιθυμητή η εναρμόνιση του δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, διότι αυτό θα επέτρεπε στην Ένωση να παρέχει στους πολίτες πραγματική ισότητα εκλογικών δικαιωμάτων καθώς και θα απέτρεπε τις διακρίσεις στην πιο θεμελιώδη πτυχή της ιθαγένειας, δηλαδή στο δικαίωμα συμμετοχής στη δημοκρατική διαδικασία·

ΚΘ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι, με την επίσημη ίδρυση και παγίωση των πολιτικών κομμάτων στην Ένωση προάγεται η ανάπτυξη ευρωπαϊκής πολιτικής συνείδησης και εκφράζεται η βούληση των πολιτών της Ένωσης, αυτό δε διευκολύνει επίσης τη διαδικασία σταδιακής προσέγγισης των εκλογικών συστημάτων·

Λ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι με την επιστολική, ηλεκτρονική και διαδικτυακή ψηφοφορία η διενέργεια των ευρωπαϊκών εκλογών μπορεί να καταστεί αποτελεσματικότερη και ελκυστικότερη για τους ψηφοφόρους, υπό την προϋπόθεση ότι θα εξασφαλιστούν οι υψηλότερες προδιαγραφές προστασίας των δεδομένων·

ΛΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στα περισσότερα κράτη μέλη, τα μέλη της εκτελεστικής εξουσίας μπορούν να θέσουν υποψηφιότητα στο εθνικό κοινοβούλιο χωρίς να πρέπει να διακόψουν τις θεσμικές τους δραστηριότητες·

ΛΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά τη συνεχή πρόοδο από το 1979 όσον αφορά την ισόρροπη κατανομή εδρών σε άνδρες και γυναίκες, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις στο θέμα αυτό μεταξύ των κρατών μελών, και ότι, σε 10 κράτη μέλη, από το υποεκπροσωπούμενο φύλο προέρχεται λιγότερο από το 33% των βουλευτών· λαμβάνοντας υπόψη ότι στην τρέχουσα σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το ποσοστό των γυναικών ανέρχεται μόνο σε 36,62%, γεγονός αναντίστοιχο προς τις αξίες και τους στόχους της ισότητας των φύλων που προβλέπεται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων·

ΛΓ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η ισότητα ανδρών και γυναικών πρέπει να επιτευχθεί ως μία από τις θεμελιώδεις αξίες της Ένωσης, ενώ μόνο πολύ λίγα κράτη μέλη έχουν ενσωματώσει την αρχή αυτή στην εκλογική τους νομοθεσία· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ποσοστώσεις των δύο φύλων στη διαδικασία λήψης πολιτικών αποφάσεων και τα συστήματα εναλλαγής ανδρών/γυναικών στα ψηφοδέλτια έχουν αποδειχθεί τα πλέον αποτελεσματικά εργαλεία για την αντιμετώπιση των διακρίσεων και της άνισης κατανομής των εξουσιών μεταξύ των δύο φύλων, καθώς και για τη βελτίωση της δημοκρατικής εκπροσώπησης σε φορείς λήψης πολιτικών αποφάσεων·

ΛΔ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η αρχή της φθίνουσας αναλογικότητας που κατοχυρώνεται στη ΣΕΕ έχει συμβάλει σημαντικά στην κοινή αποδοχή του ευρωπαϊκού σχεδίου από όλα τα κράτη μέλη·

1.   αποφασίζει να τροποποιήσει εγκαίρως, πριν τις εκλογές του 2019, την εκλογική του διαδικασία με σκοπό να ενισχύσει τη δημοκρατική και διασυνοριακή διάσταση των ευρωπαϊκών εκλογών καθώς και τη δημοκρατική νομιμοποίηση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων της ΕΕ, να ενισχύσει τον θεσμό της ιθαγένειας της Ένωσης και την ισότητα του εκλογικού δικαιώματος, να προωθήσει την αρχή της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και της άμεσης εκπροσώπησης των πολιτών της Ένωσης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σύμφωνα με το άρθρο 10 της ΣΛΕΕ, να βελτιώσει τη λειτουργία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τη διακυβέρνηση της Ένωσης, να προσδώσει στο έργο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μεγαλύτερη νομιμότητα και αποτελεσματικότητα, να αυξήσει την αποτελεσματικότητα του συστήματος διενέργειας των ευρωπαϊκών εκλογών, να προαγάγει ένα κοινό αίσθημα ευθύνης των πολιτών όλων των κρατών μελών, να ενισχύσει την ισόρροπη σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και διασφαλίσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ισότητα του εκλογικού δικαιώματος και συμμετοχή των πολιτών της Ένωσης·

2.  προτείνει να αυξηθεί η προβολή των πολιτικών ομάδων με την αναγραφή της ονομασίας και του λογοτύπου τους στα ψηφοδέλτια και συνιστά αυτά να χρησιμοποιούνται επίσης στις τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές μεταδόσεις των προεκλογικών εκστρατειών, στις αφίσες και στο λοιπό υλικό που χρησιμοποιείται στις εκστρατείες για τις ευρωπαϊκές εκλογές, ιδίως στα μανιφέστα των εθνικών πολιτικών κομμάτων, δεδομένου ότι, με τα μέτρα αυτά, οι ευρωπαϊκές εκλογές θα καταστούν διαφανέστερες και ο τρόπος διεξαγωγής τους δημοκρατικότερος, επειδή οι πολίτες θα είναι σε θέση να συνδέουν σαφώς την ψήφο τους με τον αντίκτυπο που αυτή θα έχει όσον αφορά την πολιτική επιρροή των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και την ικανότητά τους να σχηματίσουν πολιτικές ομάδες εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου·

3.   θεωρεί, ταυτόχρονα, υπό το φως της προσήλωσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην αρχή της επικουρικότητας, ότι τα περιφερειακά πολιτικά κόμματα που ανταγωνίζονται στις ευρωπαϊκές εκλογές θα πρέπει να ακολουθήσουν την ίδια πρακτική και ότι οι περιφερειακές αρχές θα πρέπει να ενθαρρύνονται, στη συνάρτηση αυτή, να χρησιμοποιούν επίσημα αναγνωρισμένες περιφερειακές γλώσσες σε αυτό το πλαίσιο·

4.   καλεί τα κράτη μέλη να διευκολύνουν τη συμμετοχή των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων, καθώς και των κορυφαίων υποψηφίων τους, σε προεκλογικές εκστρατείες, ιδίως στην τηλεόραση και στα άλλα μέσα ενημέρωσης·

5.   αποφασίζει να ορίσει μία ενιαία ελάχιστη προθεσμία 12 εβδομάδων πριν από την ημέρα διεξαγωγής των εκλογών για την κατάρτιση των καταλόγων υποψηφίων σε εθνικό επίπεδο, με σκοπό τη βελτίωση του εκλογικού δικαιώματος, παρέχοντας στους υποψηφίους και τους ψηφοφόρους σε ολόκληρη την Ένωση ίση περίοδο προετοιμασίας και στοχασμού για τις εκλογές· καλεί τα κράτη μέλη να εξετάσουν τρόπους για την εναρμόνιση των διατάξεων που διέπουν την προεκλογική εκστρατεία για τις εκλογές στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·

6   θεωρεί ιδιαιτέρως σημαντικό να υιοθετήσουν τα πολιτικά κόμματα σε όλα τα επίπεδα δημοκρατικές και διαφανείς διαδικασίες για την επιλογή των υποψηφίων· συστήνει στα πολιτικά κόμματα να επιλέγουν τους υποψηφίους τους για τις ευρωπαϊκές εκλογές στο πλαίσιο μιας δημοκρατικής ψηφοφορίας·

7.  συνιστά να θεσπιστεί ένα υποχρεωτικό κατώτατο όριο μεταξύ 3% και 5%, για την κατανομή των εδρών σε κράτη μέλη με μία μόνο εκλογική περιφέρεια και σε περιφέρειες στις οποίες χρησιμοποιείται το σύστημα ψηφοδελτίων συνδυασμών και που οι έδρες υπερβαίνουν τις 26· θεωρεί ότι το μέτρο αυτό είναι σημαντικό για την διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθόσον χάρη σ’ αυτό θα αποφεύγεται περαιτέρω κατακερματισμός·

8.   προτείνει, παρά το γεγονός ότι τα κράτη μέλη είναι ελεύθερά να ορίσουν την (τις) ημέρα(-ες) των εκλογών στα πλαίσια της εκλογικής περιόδου, οι εκλογές σε όλα τα κράτη μέλη να ολοκληρώνονται την Κυριακή των ευρωπαϊκών εκλογών, στις 21.00 Κεντρική Ευρωπαϊκή Ώρα, καθώς με τον τρόπο αυτό θα εξασφαλίζεται η ορθή εφαρμογή του άρθρου 10 παράγραφος 2 της Εκλογικής πράξης και θα περιορίζεται το ενδεχόμενο να επηρεαστεί η έκβαση των εκλογών σε περίπτωση που τα εκλογικά αποτελέσματα από ορισμένα κράτη μέλη δημοσιοποιηθούν προτού κλείσουν τα εκλογικά καταστήματα σε όλα τα κράτη μέλη· ζητεί να τηρείται σε όλα τα κράτη μέλη η απαγόρευση πρόωρης δημοσιοποίησης των αποτελεσμάτων των εκλογών·

9.   αποφασίζει να ορίσει ενιαία προθεσμία για τον ορισμό των επικεφαλής των συνδυασμών από τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα 12 εβδομάδες πριν τις ευρωπαϊκές εκλογές, έτσι ώστε να καταστεί δυνατή η παρουσίαση των προεκλογικών τους προγραμμάτων, η διενέργεια πολιτικών συζητήσεων μεταξύ των υποψηφίων και η διοργάνωση εκλογικών εκστρατειών σε επίπεδο ΕΕ· εκτιμά ότι η διαδικασία ορισμού των επικεφαλής των συνδυασμών αποτελεί σημαντική πτυχή των εκλογικών εκστρατειών λόγω της εγγενούς σχέσης μεταξύ των αποτελεσμάτων των ευρωπαϊκών εκλογών και της επιλογής του Προέδρου της Επιτροπής, όπως προβλέπεται από τη Συνθήκη της Λισαβόνας·

10.   φρονεί ότι πρέπει να οριστεί ενιαία προθεσμία οκτώ εβδομάδων για την ολοκλήρωση των εκλογικών καταλόγων και έξι εβδομάδων για ανταλλαγή στοιχείων με την εθνική ενιαία αρχή που είναι υπεύθυνη για τους εκλογικούς καταλόγους, τα οποία αφορούν τους πολίτες της Ένωσης με διπλή υπηκοότητα και τους πολίτες της Ένωσης που διαμένουν σε άλλο κράτος μέλος·

11.   προτείνει να ενισχυθεί η ακεραιότητα των εκλογών με τον περιορισμό των δαπανών της προεκλογικής εκστρατείας σε ένα εύλογο ποσό το οποίο θα καθιστά δυνατή μία κατάλληλη παρουσίαση των πολιτικών κομμάτων, των υποψηφίων και των εκλογικών τους προγραμμάτων·

12.   προτείνει όλοι οι πολίτες της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που κατοικούν και εργάζονται σε τρίτη χώρα, να έχουν το δικαίωμα να ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο· πιστεύει ότι κατ’ αυτό τον τρόπο θα δοθεί τελικά σε όλους τους πολίτες της Ένωσης ίδιο δικαίωμα συμμετοχής στις ευρωπαϊκές εκλογές, υπό τους αυτούς όρους, ανεξάρτητα από τον τόπο διαμονής τους ή την ιθαγένειά τους·

13.   καλεί τα κράτη μέλη να συντονίσουν καλύτερα τα διοικητικά τους συστήματα, ώστε να μην μπορούν οι εκλογείς τους να ψηφίσουν δύο φορές σε δύο διαφορετικά κράτη μέλη·

14.   καλεί τα κράτη μέλη να επιτρέψουν την επιστολική, ηλεκτρονική ή διαδικτυακή ψηφοφορία, προκειμένου να αυξηθεί η συμμετοχή των πολιτών στις εκλογές και να καταστεί ευκολότερη για όλους και, ιδίως, για άτομα με μειωμένη κινητικότητα καθώς και για όσους ζουν ή εργάζονται σε ένα κράτος της ΕΕ του οποίου δεν είναι πολίτες ή σε τρίτη χώρα, υπό τον όρο ότι θα λαμβάνονται τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να αποτρέπονται τυχόν απάτες κατά τη χρήση του δικαιώματος ψήφου με τα μέσα αυτά·

15.  συνιστά επιπλέον στα κράτη μέλη να εξετάσουν τη δυνατότητα εναρμόνισης του ορίου ηλικίας των ψηφοφόρων και να το ορίσουν στα 16 χρόνια, προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω η ισότητα του εκλογικού δικαιώματος των πολιτών της Ένωσης·

16.  ζητεί την αναθεώρηση της συμφωνίας πλαισίου για τις σχέσεις μεταξύ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με σκοπό να προσαρμοστούν οι κανόνες για τους Επιτρόπους που επιθυμούν να είναι υποψήφιοι για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ώστε να μην εμποδίζεται η θεσμική αποτελεσματικότητα της Επιτροπής κατά τη διάρκεια των εκλογών και, ταυτόχρονα, να αποφεύγεται η κατάχρηση των θεσμικών πόρων·

17.  αποφασίζει να εκχωρήσει στο Κοινοβούλιο το δικαίωμα να ορίζει, κατόπιν διαβούλευσης με το Συμβούλιο, την εκλογική περίοδο για τις εκλογές στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο·

18.   καλεί τα κράτη μέλη να θεσπίσουν ένα κατάλληλο νομικό πλαίσιο με το οποίο να διασφαλίζονται τα υψηλότερα πρότυπα ενημερωμένης, δίκαιης και αντικειμενικής κάλυψης εκ μέρους των μέσων ενημέρωσης κατά τη διάρκεια των προεκλογικών εκστρατειών, κυρίως από τους δημόσιους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς· θεωρεί ότι αυτό είναι ζωτικής σημασίας για να μπορέσουν οι ευρωπαίοι πολίτες να προβούν σε τεκμηριωμένη επιλογή σχετικά με ανταγωνιστικά πολιτικά προγράμματα· αναγνωρίζει τη σημασία των μέσων αυτορρύθμισης, όπως είναι οι κώδικες δεοντολογίας για την επίτευξη αυτού του στόχου·

19.   ζητεί να καταστούν αυστηρότερα τα πρότυπα που διασφαλίζουν τον ελεύθερο και απρόσκοπτο ανταγωνισμό μεταξύ των πολιτικών κομμάτων και, συγκεκριμένα, να ενισχυθούν η πολυφωνία στα μέσα ενημέρωσης και η ουδετερότητα σε όλα τα επίπεδα της δημόσιας διοίκησης όσον αφορά την εκλογική διαδικασία·

20.   τονίζει ότι είναι σημαντικό να αυξηθεί η παρουσία των γυναικών στην διαδικασία λήψης πολιτικών αποφάσεων και να βελτιωθεί η εκπροσώπηση των γυναικών στις ευρωπαϊκές εκλογές· καλεί, συνεπώς, τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα της Ένωσης να λάβουν κάθε αναγκαίο μέτρο για να προαγάγουν την αρχή της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών καθ’ όλη την εκλογική διαδικασία· τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι είναι σημαντική η ισόρροπη εκπροσώπηση των δύο φύλων στους καταλόγους των υποψηφίων·

21.   καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα για να προωθήσουν μια κατάλληλη εκπροσώπηση των εθνοτικών, γλωσσικών και λοιπών μειονοτήτων στις ευρωπαϊκές εκλογές·

22.   κρίνει σκόπιμο να συσταθεί μια ευρωπαϊκή εκλογική αρχή που θα αναλάμβανε να συγκεντρώνει πληροφορίες σχετικά με τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, να επιβλέπει τη διενέργεια των εκλογών και να διευκολύνει την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών·

23.   ορίζει ότι το αξίωμα του βουλευτή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα πρέπει επίσης να είναι ασυμβίβαστο με την ιδιότητα του μέλους περιφερειακού κοινοβουλίου ή συνέλευσης που διαθέτει νομοθετικές αρμοδιότητες·

24.   επισημαίνει ότι, παρά τις συστάσεις της Επιτροπής, τα κράτη μέλη δεν έχουν, κατ’ επανάληψη, κατορθώσει να συμφωνήσουν σε μια κοινή ημέρα διενέργειας των εκλογών· καλεί τα κράτη μέλη να καταβάλουν προσπάθειες για την επίτευξη συμφωνίας στο ζήτημα αυτό·

25.  υποβάλλει στο Συμβούλιο τη συνημμένη πρόταση τροποποίησης της Πράξης περί εκλογής των αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με άμεση καθολική ψηφοφορία·

26.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

όσον αφορά την έγκριση των διατάξεων που τροποποιούν την Πράξη περί της εκλογής των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άμεση και καθολική ψηφοφορία[14]

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΈΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 223,

Έχοντας υπόψη την πρόταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,

Έχοντας υπόψη τη συναίνεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,

Εκτιμώντας τα εξής:

(1)  Οι διατάξεις της Συνθήκης που αφορούν την εκλογική διαδικασία πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή,

ΘΕΣΠΙΣΕ τις διατάξεις που προσαρτώνται στην παρούσα απόφαση, την αποδοχή των οποίων συνιστά στα κράτη μέλη, σύμφωνα με τους συνταγματικούς τους κανόνες.

Η παρούσα απόφαση και οι διατάξεις που προσαρτώνται σε αυτήν δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Τα κράτη μέλη ενημερώνουν χωρίς καθυστέρηση τον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου ότι έχουν ολοκληρώσει τις διαδικασίες που επιβάλλουν οι συνταγματικοί κανόνες τους, για την έγκριση των διατάξεων που επισυνάπτονται στην παρούσα απόφαση.

Οι τροποποιήσεις τίθενται σε ισχύ την πρώτη ημέρα του μήνα που ακολουθεί την έγκριση των διατάξεων της παρούσας απόφασης από τα κράτη μέλη, σύμφωνα με τους αντίστοιχους συνταγματικούς τους κανόνες.

Παράρτημα στο σχέδιο πρότασης για απόφαση του Συμβουλίου όσον αφορά την έγκριση των διατάξεων που τροποποιούν την Πράξη περί της εκλογής των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με άμεση και καθολική ψηφοφορία

Τροπολογία  1

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 1 – παράγραφος 1

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

1. Σε κάθε κράτος μέλος, τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκλέγονται με αναλογικό σύστημα, βάσει ψηφοδελτίων συνδυασμών ή ενιαίου ψηφοδελτίου με έκφραση προτιμήσεων.

1. Σε κάθε κράτος μέλος, τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκλέγονται ως αντιπρόσωποι των πολιτών της Ένωσης με αναλογικό σύστημα, βάσει ψηφοδελτίων συνδυασμών ή ενιαίου ψηφοδελτίου με έκφραση προτιμήσεων.

Τροπολογία    2

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 3

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

Τα κράτη μέλη μπορούν να καθορίσουν κατώτατο όριο για την συμμετοχή στην κατανομή των εδρών. Αυτό το κατώτατο όριο δεν μπορεί να υπερβαίνει, σε εθνικό επίπεδο, το 5% των ψήφων.

Για εκλογικές περιφέρειες και μονοεδρικές περιφέρειες των κρατών μελών, στις οποίες εφαρμόζεται το σύστημα των ψηφοδελτίων συνδυασμών και ο αριθμός των εδρών είναι μικρότερος των 26, τα κράτη μέλη καθορίζουν κατώτατο όριο 3% για την συμμετοχή στην κατανομή των εδρών, το οποίο δεν υπερβαίνει το 5% των ψήφων που δόθηκαν στην περιφέρεια ή στην μονοεδρική περιφέρεια του οικείου κράτους μέλους.

Αιτιολόγηση

All Member States with up to 26 seats have a de facto threshold of more than 3%. Of the seven Member States with more than 26 seats (Germany, France, the United Kingdom, Italy, Poland, Romania and Spain), all Member States except Spain and Germany have a legal electoral threshold for European elections, ranging from 3% to 5%, or have subdivided their electoral area in constituencies comprising not more than 26 seats. Therefore, this amendment would prevent the Parliament from further fragmentation and would make its functioning more efficient but at the same time not constrain the conduct of democratic elections in smaller Member States or Member States that have divided their territories into smaller constituencies.

Τροπολογία    3

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 3 α (νέο)

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

 

Άρθρο 3α

 

Κάθε κράτος μέλος ορίζει μία προθεσμία για την κατάρτιση των καταλόγων των υποψηφίων. Η προθεσμία αυτή ανέρχεται σε τουλάχιστον 12 εβδομάδες πριν από την έναρξη της εκλογικής περιόδου που αναφέρεται στο άρθρο 10 παράγραφος 1.

Αιτιολόγηση

Η τροπολογία αυτή προσφέρει στους μεν πολίτες της Ένωσης ίσο χρόνο για να σκεφτούν να αποφασίσουν τί θα επιλέξουν να ψηφίσουν στους δε υποψηφίους ίσο χρόνο για να προετοιμάσουν τις εκστρατείες τους.

Τροπολογία    4

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 3 β (νέο)

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

 

Άρθρο 3β

 

Η προθεσμία για την κατάρτιση και την οριστικοποίηση του εκλογικού καταλόγου λήγει οκτώ εβδομάδες πριν την ημέρα των εκλογών.

Αιτιολόγηση

Στην αρχική έκδοση του σχεδίου πρότασης η τροπολογία έχει ως εξής: "Κάθε κράτος μέλος ορίζει προθεσμία για την κατάρτιση των καταλόγων των υποψηφίων σε εθνικό επίπεδο (...)". Η διατύπωση αυτή ενδεχομένως εξαιρεί από το πεδίο εφαρμογής της διάταξης περιφερειακά ψηφοδέλτια ή ψηφοδέλτια σε επίπεδο εκλογικής περιφέρειας. Η τροπολογία επιδιώκει να διευκρινίσει ότι νοούνται όλα τα ψηφοδέλτια για τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Τροπολογία    5

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 3 γ (νέο)

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

 

Άρθρο 3γ

 

Τα πολιτικά κόμματα που συμμετέχουν στην εκλογή για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τηρούν κατά την επιλογή των υποψηφίων τους για τις εκλογές αυτές τις δημοκρατικές διαδικασίες και την αρχή της διαφάνειας.

Τροπολογία    6

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 3 δ (νέο)

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

 

Άρθρο 3δ

 

Κατά την κατάρτιση των καταλόγων των υποψηφίων για την εκλογή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διασφαλίζεται η ισότητα των δύο φύλων μέσω ενός συστήματος εναλλαγής ανδρών/γυναικών στους καταλόγους αυτούς ή άλλων αντίστοιχων μεθόδων.

 

Τροπολογία    7

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 3 ε (νέο)

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

 

Άρθρο 3ε

 

Στα ψηφοδέλτια που χρησιμοποιούνται στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παρέχεται ίση προβολή στις ονομασίες και τα λογότυπα των εθνικών κομμάτων και, ενδεχομένως, των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων με τα οποία τα εθνικά κόμματα συνδέονται.

 

Τα κράτη μέλη ενθαρρύνουν και διευκολύνουν την παροχή των εν λόγω πολιτικών διασυνδέσεων στις τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές μεταδόσεις των εκλογικών δραστηριοτήτων καθώς και μέσω του υλικού της εκλογικής εκστρατείας. Στο σχετικό με την εκλογική εκστρατεία υλικό επισημαίνεται επίσης η εκλογική διακήρυξη του ευρωπαϊκού πολιτικού κόμματος με το οποίο, ενδεχομένως συνδέεται το εθνικό πολιτικό κόμμα.

 

Οι διατάξεις που διέπουν την αποστολή εκλογικού υλικού σε ψηφοφόρους στο πλαίσιο των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι ίδιες με εκείνες που εφαρμόζονται στις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές εκλογές στα σχετικά κράτη μέλη.

Τροπολογία    8

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 3 στ (νέο)

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

 

Άρθρο 3στ

 

Τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα ορίζουν τους υποψηφίους τους για τη θέση του Προέδρου της Επιτροπής τουλάχιστον 12 εβδομάδες πριν την ημερομηνία έναρξης της εκλογικής περιόδου, όπως ορίζεται στο άρθρο 10 παράγραφος 1.

Αιτιολόγηση

Εφόσον η Συνθήκη της Λισαβόνας έδωσε στο Κοινοβούλιο το δικαίωμα να εκλέγει τον Πρόεδρο της Επιτροπής, οι πολίτες της Ένωσης πρέπει να μπορούν να κάνουν τον συσχετισμό μεταξύ της ψήφου τους και του υποψηφίου του κόμματός τους για το αξίωμα του προέδρου της Επιτροπής.

Τροπολογία    9

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 4 α (νέο)

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

 

Άρθρο 4α

 

Τα κράτη μέλη μπορούν να καθορίσουν ηλεκτρονική και διαδικτυακή ψηφοφορία για τις εκλογές στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και, στην περίπτωση αυτή, θεσπίζουν κατάλληλη μέτρα προκειμένου να διασφαλίζεται η αξιοπιστία του αποτελέσματος, ο μυστικός χαρακτήρας της ψηφοφορίας και η προστασία των δεδομένων.

Αιτιολόγηση

Η τροπολογία αυτή επιτρέπει τη χρήση της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας για τις ευρωπαϊκές εκλογές, καθιστώντας με τον τρόπο αυτό ευκολότερη την ψηφοφορία για τους πολίτες της Ένωσης με μειωμένη κινητικότητα καθώς και για όσους ζουν στο εξωτερικό.

Τροπολογία    10

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 4 β (νέο)

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

 

Άρθρο 4β

 

Τα κράτη μέλη μπορούν να παρέχουν στους πολίτες τους τη δυνατότητα να ψηφίζουν δι’ αλληλογραφίας στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Αιτιολόγηση

Με την τροπολογία αυτή θα καταστεί δυνατή η ψηφοφορία δι' αλληλογραφίας, προσφέροντας με τον τρόπο αυτό στους πολίτες της Ένωσης κι άλλο έναν τρόπο για να εκφράσουν την ψήφο τους.

Τροπολογία    11

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 5 – παράγραφος 1 – εδάφιο 2

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

Παρατείνεται ή συντέμνεται σύμφωνα με το άρθρο 10, παράγραφος 2, δεύτερο εδάφιο.

διαγράφεται

Τροπολογία    12

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 6 – παράγραφος 1

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

1. Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ψηφίζουν ατομικώς και προσωπικώς. Δεν δεσμεύονται από οδηγίες, ούτε δέχονται δεσμευτική εντολή.

1. Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ψηφίζουν ατομικώς και προσωπικώς. Δεν δεσμεύονται από οδηγίες, ούτε δέχονται δεσμευτική εντολή. Αντιπροσωπεύουν όλους τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τροπολογία    13

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 6 – παράγραφος 2

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

2. Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου απολαύουν των προνομίων και ασυλιών που ισχύουν γι’ αυτά δυνάμει του πρωτοκόλλου της 8ης Απριλίου 1965 περί των προνομίων και ασυλιών των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

2. Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου απολαύουν των προνομίων και ασυλιών που ισχύουν γι’ αυτά δυνάμει του Πρωτοκόλλου (αριθ. 7) περί των προνομίων και ασυλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τροπολογία    14

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 7 – παράγραφος 1 – περίπτωση 1 α (νέα)

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

 

– μέλους εθνικού ή περιφερειακού κοινοβουλίου ή συνέλευσης που διαθέτει νομικές αρμοδιότητες,

Τροπολογία    15

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 7 – παράγραφος 1 – περίπτωση 2

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

– μέλους της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων,

– μέλους της Επιτροπής,

Τροπολογία    16

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 7 – παράγραφος 1 – περίπτωση 3

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

– δικαστού, γενικού εισαγγελέως ή γραμματέως του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ή του Πρωτοδικείου,

– δικαστού, γενικού εισαγγελέως ή γραμματέως του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Γενικού Δικαστηρίου,

Τροπολογία    17

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 7 – παράγραφος 1 – περίπτωση 5

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

– μέλους του Ελεγκτικού Συνεδρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων,

– μέλους του Ελεγκτικού Συνεδρίου,

Τροπολογία    18

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 7 – παράγραφος 1 – περίπτωση 6

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

– διαμεσολαβητή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων,

Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή,

Τροπολογία    19

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 7 – παράγραφος 1 – περίπτωση 7

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

– μέλους της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας,

– μέλους της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής,

Τροπολογία    20

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 7 – παράγραφος 1 – περίπτωση 9

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

– μέλους των επιτροπών ή οργανισμών, που συστάθηκαν δυνάμει των Συνθηκών περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, για τη διοίκηση κοινοτικών ταμείων ή για συνεχή και άμεση άσκηση καθηκόντων διαχείρισης,

– μέλους των επιτροπών ή οργανισμών, που συστάθηκαν δυνάμει της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, για τη διοίκηση ενωσιακών ταμείων ή για συνεχή και άμεση άσκηση καθηκόντων διαχείρισης,

 

(Η τροπολογία αυτή αφορά το σύνολο του κειμένου. Η έγκρισή της απαιτεί αντίστοιχες προσαρμογές σε ολόκληρο το κείμενο.)

Τροπολογία    21

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 7 – παράγραφος 2

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

2. Από την εκλογή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του 2004, η ιδιότητα του μέλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν είναι συμβατή με την ιδιότητα του μέλους εθνικού κοινοβουλίου.

διαγράφεται

Κατά παρέκκλιση από τον κανόνα αυτό και με την επιφύλαξη των διατάξεων της παραγράφου 3:

 

– τα μέλη του εθνικού κοινοβουλίου της Ιρλανδίας τα οποία εκλέγονται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε μεταγενέστερες εκλογές μπορούν να ασκούν ταυτόχρονα τα δύο καθήκοντα έως τις επόμενες εκλογές του εθνικού κοινοβουλίου της Ιρλανδίας, οπότε τίθεται σε εφαρμογή το πρώτο εδάφιο της παρούσας παραγράφου,

 

– τα μέλη του εθνικού κοινοβουλίου του Ηνωμένου Βασιλείου που είναι συγχρόνως μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατά την πενταετή περίοδο προ της εκλογής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του 2004, μπορούν να ασκούν ταυτόχρονα τα δύο καθήκοντα έως τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του 2009, οπότε τίθεται σε εφαρμογή το πρώτο εδάφιο της παρούσας παραγράφου.

 

Τροπολογία    22

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 7 – παράγραφος 4

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

4. Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επί των οποίων εφαρμόζονται, κατά τη διάρκεια της πενταετούς περιόδου που αναφέρεται στο άρθρο 5, οι διατάξεις των παραγράφων 1, 2 και 3, αντικαθίστανται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 13.

4. Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επί των οποίων εφαρμόζονται, κατά τη διάρκεια της πενταετούς περιόδου που αναφέρεται στο άρθρο 5, οι διατάξεις των παραγράφων 1 και 3, αντικαθίστανται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 13.

Τροπολογία    23

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 9 α (νέο)

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

 

Άρθρο 9α

 

Όλοι οι πολίτες της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που διαμένουν σε τρίτη χώρα, πρέπει να έχουν το δικαίωμα να ψηφίζουν στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για την εξασφάλιση της άσκησης του δικαιώματος αυτού.

Αιτιολόγηση

Οι πολίτες της Ένωσης, οι οποίοι διαμένουν εκτός Ένωσης, πρέπει να απολαύουν των αυτών δικαιωμάτων συμμετοχής στις ευρωπαϊκές εκλογές με αυτούς που κατοικούν εντός της Ένωσης.

Τροπολογία    24

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 10 – παράγραφος 1

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

1. Οι εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διεξάγονται κατά την ημερομηνία και τις ώρες που ορίζονται από κάθε κράτος μέλος· Για όλα τα κράτη μέλη η ημερομηνία αυτή τοποθετείται εντός της περιόδου, που αρχίζει το πρωί της Πέμπτης και λήγει την Κυριακή που έπεται.

1. Η εκλογή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διεξάγεται κατά την ημερομηνία ή τις ημερομηνίες και τις ώρες που ορίζονται από κάθε κράτος μέλος. Για όλα τα κράτη μέλη η ημερομηνία αυτή ή οι ημερομηνίες αυτές τοποθετούνται εντός της περιόδου που αρχίζει το πρωί της Πέμπτης και λήγει την Κυριακή που έπεται. Η ψηφοφορία λήγει σε όλα τα κράτη μέλη στις 21.00 ΚΕΩ της Κυριακής.

Αιτιολόγηση

Με το μέτρο αυτό θα αποφευχθούν διαρροές πληροφοριών σχετικά με τα εκλογικά αποτελέσματα σε κράτη μέλη που διεξάγουν τις ευρωπαϊκές εκλογές ενωρίτερα και, με τον τρόπο αυτό, θα αποκλειστεί η δυνατότητα επηρεασμού των γενικών τελικών αποτελεσμάτων των εκλογών.

Τροπολογία    25

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 10 – παράγραφος 2

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

2. Τα κράτη μέλη δεν μπορούν να ανακοινώνουν επισήμως το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας τους παρά μόνο μετά τη λήξη της ψηφοφορίας στο κράτος μέλος του οποίου οι εκλογείς ψηφίζουν τελευταίοι κατά τη διάρκεια της περιόδου που αναφέρεται στην παράγραφο 1.

2. Τα κράτη μέλη δεν μπορούν να ανακοινώνουν επισήμως το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας τους παρά μόνο μετά το κλείσιμο του εκλογικού κέντρου. Οι πρώτες προβολές αποτελεσμάτων ανακοινώνονται ταυτόχρονα σε όλα τα κράτη μέλη μετά τη λήξη της εκλογικής περιόδου που ορίζεται στην παράγραφο 1. Πριν από την περίοδο αυτή δεν επιτρέπεται να δημοσιεύονται προβλέψεις για το εκλογικό αποτέλεσμα με βάση ερωτήσεις προς τους εκλογείς.

Αιτιολόγηση

Με το μέτρο αυτό θα δημιουργηθεί μια πανευρωπαϊκή στιγμή.

Τροπολογία    26

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 10 – παράγραφος 2 α (νέα)

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

 

2α. Η καταμέτρηση των επιστολικών ψήφων αρχίζει σε όλα τα κράτη μέλη όταν έχει ολοκληρωθεί η εκλογή στο κράτος μέλος, οι εκλογείς του οποίου ψήφιζαν τελευταίοι εντός της περιόδου που αναφέρεται στην παράγραφο 1.

Αιτιολόγηση

Με την ταυτόχρονη καταμέτρηση των επιστολικών ψήφων σε όλα τα κράτη μέλη αποτρέπεται η γνωστοποίηση των εκλογικών αποτελεσμάτων στα κράτη μέλη, τα εκλογικά καταστήματα των οποίων έκλεισαν πριν από τη λήξη της περιόδου που αναφέρεται στην παράγραφο 1.

Τροπολογία    27

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 11

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

1. Το Συμβούλιο καθορίζει ομοφώνως, κατόπιν διαβουλεύσεως με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την περίοδο για την πρώτη εκλογή.

1. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, κατόπιν διαβουλεύσεως με το Συμβούλιο, καθορίζει την εκλογική περίοδο τουλάχιστον ένα έτος πριν το τέλος της πενταετούς περιόδου που αναφέρεται στο άρθρο 5.

2. Οι μεταγενέστερες εκλογές διεξάγονται κατά την αντίστοιχη περίοδο του τελευταίου έτους της πενταετούς περιόδου που αναφέρεται στο άρθρο 5.

 

Στην περίπτωση που αποδειχθεί αδύνατη η διενέργεια εκλογών στην Κοινότητα κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής, το Συμβούλιο, ομόφωνα και κατόπιν διαβούλευσης με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ορίζει, ένα τουλάχιστον έτος πριν από το τέλος της πενταετούς περιόδου που αναφέρεται στο άρθρο 5, άλλη εκλογική περίοδο, η οποία δύναται να τοποθετείται το νωρίτερο δύο μήνες πριν ή το αργότερο ένα μήνα μετά από την περίοδο που ορίζεται στο προηγούμενο εδάφιο.

 

3. Με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 196 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και του άρθρου 109 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συνέρχεται αυτοδικαίως κατά την πρώτη Τρίτη μετά την πάροδο μηνός από το τέλος της εκλογικής περιόδου.

3. Με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 229 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του άρθρου 109 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συνέρχεται αυτοδικαίως κατά την πρώτη Τρίτη μετά την πάροδο μηνός από το τέλος της εκλογικής περιόδου.

4. Το απερχομένο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παύει να ασκεί τα καθήκοντά του κατά την πρώτη σύγκληση του νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

 

Τροπολογία    28

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 14

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

Εάν κριθεί απαραίτητη η λήψη μέτρων για την εφαρμογή της παρούσας πράξης, το Συμβούλιο, αποφασίζοντας ομόφωνα προτάσει του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και κατόπιν διαβούλευσης με την Επιτροπή, λαμβάνει τα αντίστοιχα μέτρα αφού προηγουμένως επιδιώξει συμφωνία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο πλαίσιο επιτροπής συνεννόησης που αποτελείται από το Συμβούλιο και εκπροσώπους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προτείνει μέτρα για την εφαρμογή της παρούσας πράξης, αποφασίζοντας με την πλειοψηφία των βουλευτών που το απαρτίζουν, και τα οποία εγκρίνονται με ειδική πλειοψηφία από το Συμβούλιο, κατόπιν διαβούλευσης με την Επιτροπή και μετά την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Τροπολογία    29

Εκλογική πράξη του 1976

Άρθρο 15

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

Η παρούσα πράξη συντάσσεται στην αγγλική, γαλλική, γερμανική, δανική, ελληνική, ιρλανδική, ισπανική, ιταλική, ολλανδική, πορτογαλική, σουηδική και φινλανδική γλώσσα· όλα τα κείμενα είναι εξίσου αυθεντικά.

Η παρούσα πράξη συντάσσεται στην αγγλική, γαλλική, γερμανική, δανική, ελληνική, ιρλανδική, ισπανική, ιταλική, ολλανδική, πορτογαλική, σουηδική και φινλανδική γλώσσα· όλα τα κείμενα είναι εξίσου αυθεντικά.

 

Σύμφωνα με τις Συνθήκες Προσχώρησης, η βουλγαρική, η τσεχική, η εσθονική, η κροατική, η λετονική, η λιθουανική, η ουγγρική, η μαλτέζικη, η πολωνική, η ρουμανική, η σλοβακική και η σλοβενική έκδοση της παρούσας πράξης θεωρούνται επίσης αυθεντικές.

Τα παραρτήματα I και II αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της παρούσας πράξης.

 

Τροπολογία    30

Εκλογική πράξη του 1976

Παράρτημα I

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

Παράρτημα I

διαγράφεται

Το Ηνωμένο Βασίλειο εφαρμόζει τις διατάξεις της πράξης αυτής μόνον όσον αφορά το Ηνωμένο Βασίλειο.

 

Τροπολογία    31

Εκλογική πράξη του 1976

Παράρτημα II

Εκλογική πράξη του 1976

Τροπολογία

Παράρτημα II

διαγράφεται

Δήλωση σχετικά με το άρθρο 14

 

Συμφωνείται ότι ως προς τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί στο πλαίσιο της επιτροπής συνεννόησης, τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις των παραγράφων 5, 6 και 7 της διαδικασίας που έχει θεσπισθεί από την κοινή δήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής, της 4ης Μαρτίου 19751.

 

_____________

 

1 ΕΕ C 89, 22. 4. 1975, σ. 1.

 

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Η σκοπιμότητα της αναθεώρησης του εκλογικού νόμου

Ακόμη και εάν ήδη η Συνθήκη της Ρώμης, το 1957, εξέταζε τη δυνατότητα θέσπισης μιας ομοιόμορφης εκλογικής διαδικασίας βασιζόμενης στην άμεση καθολική ψηφοφορία, στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξακολουθούν να επικρατούν οι εθνικοί εκλογικοί κανόνες. Η πολιτική κατανομή των εδρών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν καθορίζεται από μία πολιτική εκλογή αλλά από 28 εθνικές εκλογές που καθορίζουν τις ποσοστώσεις των εθνικών εδρών. Τούτο έρχεται σε έντονη αντίθεση με τη φύση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ως όντως ευρωπαϊκού οργάνου και συν-νομοθέτη με ίση βαρύτητα στο θεσμικό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατά τις ψηφοφορίες, οι πολιτικές ομάδες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επιδεικνύουν συνοχή σε αξιοσημείωτα επίπεδα σε σύγκριση με τα περισσότερα εθνικά κοινοβούλια. Πλήρως ευθυγραμμισμένοι με τον ρόλο τους σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές Συνθήκες, οι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν ενεργούν ως εκπρόσωποι του κράτους μέλους τους αλλά ως «εκπρόσωποι των πολιτών της Ένωσης»[15].

Οι διαφορετικές πολιτικές θεωρήσεις και συμφέροντα που εκπροσωπούνται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν παρουσιάζονται στο εκλογικό σώμα κατά την προεκλογική περίοδο. Οι εκλογικές εκστρατείες διεξάγονται κατά πρώτον και κυρίως στον εθνικό πολιτικό στίβο, αφήνοντας τους ευρωπαίους πολίτες στο σκοτάδι σχετικά με την πραγματική στρατηγική που θα μπορούσε να προκύψει από την ψήφο τους. Υπό το πρίσμα αυτό, ο ορισμός από τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα των υποψηφίων για το αξίωμα του Προέδρου της Επιτροπής κατά τις ευρωεκλογές του 2014 μπορεί να θεωρηθεί ως σαφής πρόοδος. καινοτομία. Ωστόσο, παρόλες τις προσπάθειες, οι υποψήφιοι αυτοί ήταν άγνωστοι στους περισσότερους πολίτες της Ένωσης[16] και για πολλούς ψηφοφόρους ακόμα και η ένταξη των εθνικών κομμάτων στις ευρωπαϊκές πολιτικές τους οικογένειες ήταν συγκεχυμένη. Οι εκλογές αποτελούν το κύριο μέσο της δημοκρατικής συμμετοχής αλλά, λόγω του απηρχαιωμένου συστήματος που διέπει τις ευρωεκλογές, οι πολίτες της Ένωσης δεν μπορούν να συμμετέχων πλήρως στις ευρωπαϊκές πολιτικές συζητήσεις.

Εκτός από την ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής διάστασης των ευρωεκλογών, ο σημερινός βαθμός ανομοιογένειας στους εθνικούς εκλογικούς κανόνες έρχεται σε αντίθεση με την έννοια της ευρωπαϊκής ιθαγένειας και την αρχή της ισότητας. Παρά το ότι η εναρμόνιση δεν αποτελεί αυτοσκοπό, οι πολίτες της Ένωσης πρέπει να μπορούν να ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα υπό συγκρίσιμους όρους που να υπακούουν στις δημοκρατικές αρχές, ανεξάρτητα από την εθνική τους ιθαγένεια.

Για να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων και των εκλογέων που παραμένουν εγκλωβισμένοι στον εθνικό τους χώρο και για να εξασφαλιστεί ίση μεταχείριση όλων των πολιτών της Ένωσης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι αποφασισμένο να κάνει χρήση των δικαιωμάτων του που κατοχυρώνονται στο άρθρο 223 παράγραφος 1 ΣΛΕΕ για να κινήσει τη μεταρρύθμιση της Ευρωπαϊκής Εκλογικής Πράξης[17].

Η κατάσταση ως έχει σήμερα

Από το 1976, όταν η Ευρωπαϊκή Εκλογική Πράξη προετοίμασε τον δρόμο για τις πρώτες άμεσες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το 1979, οι διατάξεις που ρύθμιζαν τις ευρωπαϊκές εκλογές γνώρισαν κάποιες εξελίξεις, όχι όμως τόσο ουσιαστικές όπως θα επιθυμούσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το 1992, η Συνθήκη του Μάαστριχτ έδωσε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το δικαίωμα να εγκρίνει με σύμφωνη γνώμη τις αποφάσεις του Συμβουλίου διαδικασία και επιτέλεσε σημαντική πρόοδο στον τομέα της ιθαγένειας, παρέχοντας στους πολίτες της Ένωσης το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι σε οποιοδήποτε κράτος μέλος διέμεναν. Η συνθήκη του Μάαστριχτ εισήγαγε τη δυνατότητα συγκρότησης πολιτικών κομμάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, κάνοντας, με τον τρόπο αυτό, ένα βήμα προς διεθνικές πολιτικές. Με τη Συνθήκη του Άμστερνταμ, το 1997. η εντολή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για μεταρρύθμιση του ευρωπαϊκού εκλογικού νόμου διευρύνθηκε. Έκτοτε, οι προτάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν πρέπει απαραίτητα να αποσκοπούν σε ενιαία διαδικασία αλλά μπορούν, μεταξύ άλλων, να ορίζουν κοινές αρχές οι οποίες πρέπει να ακολουθούνται από όλα τα κράτη μέλη. Η Συνθήκη της Λισαβόνας δίδει στα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου καθεστώς εκπροσώπων των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αντί των «λαών των κρατών». Έδωσε επιπλέον στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την εξουσία να εκλέγει τον Πρόεδρο της Επιτροπής, αντί να δίνει απλώς τη συγκατάθεσή του ως προς την επιλογή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Η υποχρέωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να λαμβάνει υπόψη για τον ορισμό των υποψηφίων τα αποτελέσματα των ευρωπαϊκών εκλογών συνδέει την ψήφο των ευρωπαίων πολιτών με την εκλογή του Προέδρου της Επιτροπής.

Παράλληλα με τις αλλαγές των συνθηκών, σημειώθηκε πρόοδος στον καθορισμό των βασικών προϋποθέσεων για την εκλογή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μέσω της δευτερογενούς νομοθεσίας. Η οδηγία 93/109/EΚ του Συμβουλίου[18] ορίζει λεπτομερείς ρυθμίσεις για την άσκηση του δικαιώματος του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τους πολίτες της Ένωσης οι οποίοι κατοικούν σε κράτος μέλος του οποίου δεν είναι πολίτες. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα ως προς την εφαρμογή της (η Επιτροπή κίνησε διαδικασία λόγω παραβάσεως κατά 14 κρατών μελών που παρέλειψαν να μεταφέρουν αυτή την οδηγία). Ο κανονισμός 2004/2003[19] θέτει τους κανόνες για τη συγκρότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και τη χρηματοδότησή τους από τον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι κανόνες αυτοί αναπτύχθηκαν περαιτέρω μέσω του κανονισμού 1141/2014[20], ο οποίος θα τεθεί σε ισχύ το 2017 και προσδίδει στα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα νομική προσωπικότητα.

Η μόνη τροποποίηση της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Πράξης αυτής καθεαυτής πραγματοποιήθηκε το 2002 με την απόφαση 2002/772 EΚ του Συμβουλίου η οποία επιβάλλει στα κράτη μέλη να διεξάγουν τις εκλογές με αναλογικό σύστημα, βάσει ψηφοδελτίων συνδυασμών ή ενιαίου ψηφοδελτίου με σύστημα προτιμήσεων και καταργεί τη διπλή εντολή για τους βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Επιπλέον παρέχει ρητώς στα κράτη μέλη το δικαίωμα να ορίζουν εκλογικές περιφέρειες σε εθνικό επίπεδο και να καθορίζουν κατώτατο όριο το οποίο δεν δύναται να υπερβαίνει το 5% των ψήφων.

Παρά τις τροποποιήσεις αυτές οι ευρωπαϊκές εκλογές εξακολουθούν να διέπονται περισσότερο από τις εθνικές νομοθεσίες, οι εκλογικές εκστρατείες παραμένουν εθνικές και τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα δεν μπορούν να ασκήσουν πλήρως τη θεσμική εντολή τους και να «συμβάλλουν στην διαμόρφωση της ευρωπαϊκής πολιτικής συνείδησης και στην έκφραση της βούλησης των πολιτών της Ένωσης» σύμφωνα με αυτά που απαιτεί το άρθρο 10 παράγραφος 4 της ΣΕΕ.

Οι προοπτικές

Το άρθρο 223 παρ.1 της ΣΕΕ παρέχει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το δικαίωμα να προβαίνει σε τροποποίηση του ευρωπαϊκού εκλογικού νόμου, διατυπώνοντας προτάσεις επί των οποίων το Συμβούλιο αποφασίζει με ομοφωνία. Εν συνεχεία, οι τροπολογίες επί της Ευρωπαϊκής Εκλογικής Πράξης υποβάλλονται προς κύρωση στα κράτη μέλη σύμφωνα με τους αντίστοιχους συνταγματικούς τους κανόνες. Επιπλέον, το άρθρο 14 της Ευρωπαϊκής Εκλογικής Πράξης προβλέπει μία απλούστερη διαδικασία προκειμένου περί πιο τεχνικών μέτρων. Εγκρίνονται με ομόφωνη ψήφο του Συμβουλίου κατόπιν διαβούλευσης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, χωρίς να απαιτείται να κυρωθούν από τα κράτη μέλη. Ωστόσο, κάθε εκτελεστικό μέτρο πρέπει να βασίζεται σε ειδικές διατάξεις της ίδιας της Ευρωπαϊκής Εκλογικής Πράξης. Δεδομένου του περιορισμένου πεδίου της Ευρωπαϊκής Εκλογικής Πράξης, ως έχει σήμερα, με εκτελεστικά μέτρα δεν μπορούν να επέλθουν ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις .

Οι εισηγητές εξέτασαν πάρα πολλά ενδεχόμενα μεταρρυθμιστικά μέτρα που θα μπορούσαν να επιτύχουν τον στόχο της ενίσχυσης της δημοκρατικής διάστασης των ευρωπαϊκών εκλογών, της ενίσχυσης της ιθαγένειας της Ένωσης, της βελτίωσης της λειτουργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της διακυβέρνηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προσδίδοντας στις εργασίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μεγαλύτερη νομιμότητα και αποτελεσματικότητα, ενισχύοντας την αποτελεσματικότητα της διενέργειας των ευρωπαϊκών εκλογών και προσφέροντας δικαιότερες εκλογικές διαδικασίες στους πολίτες της Ένωσης. Αφού εξέτασαν εξονυχιστικά τα πλεονεκτήματα κάθε ενδεχόμενου μεταρρυθμιστικού μέτρου για την επίτευξη των προαναφερθέντων στόχων καθώς και το εφικτό τους στην παρούσα πολιτική συγκυρία, οι εισηγητές αποφάσισαν να προτείνουν τις ακόλουθες τροποποιήσεις της Εκλογικής πράξης του 1976:

1.  Αύξηση της προβολής των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων με την αναγραφή της ονομασίας και του λογοτύπου τους στα ψηφοδέλτια και, όπου δυνατόν, στις αφίσες που χρησιμοποιούνται στις ευρωπαϊκές εκλογικές εκστρατείες·

2.  Καθιέρωση ενιαίας προθεσμίας δώδεκα εβδομάδων πριν από την ημέρα των εκλογών για την κατάρτιση των καταλόγων υποψηφίων σε εθνικό επίπεδο·

3.  Εισαγωγή υποχρεωτικού κατώτατου ορίου κυμαινόμενου μεταξύ 3% και 5% για την κατανομή των εδρών στα κράτη που συνιστούν μονοεδρική περιφέρεια και στις περιφέρειες με περισσότερες από 26 έδρες στις οποίες χρησιμοποιείται το σύστημα ψηφοδελτίων συνδυασμών·

4.  Οι κάλπες θα κλείνουν σε όλα τα κράτη μέλη την Κυριακή των εκλογών, στις 21.00 Κεντρική Ώρα Ευρώπης·

5.  Καθιέρωση ενιαίας προθεσμίας δώδεκα εβδομάδων για τον ορισμό των επί κεφαλής των συνδυασμών από τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα·

6.  Καθιέρωση του δικαιώματος ψήφου στις ευρωπαϊκές εκλογές για όλους τους πολίτες της Ένωσης που ζουν εκτός ΕΕ·

7.  Καθιέρωση δυνατοτήτων ηλεκτρονικής και διαδικτυακής ψηφοφορίας καθώς και επιστολικής ψηφοφορίας·

8.  Εναρμόνιση του κατώτατου ορίου ηλικίας στα 16 χρόνια ως περαιτέρω σύσταση προς τα κράτη μέλη.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης

28.9.2015

 

 

 

Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας

+:

–:

0:

14

5

3

Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Elmar Brok, Fabio Massimo Castaldo, Pascal Durand, Danuta Maria Hübner, Ramón Jáuregui Atondo, Constance Le Grip, Jo Leinen, György Schöpflin, Josep-Maria Terricabras, Kazimierz Michał Ujazdowski, Guy Verhofstadt, Rainer Wieland

Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Gerolf Annemans, Sylvie Goulard, Enrique Guerrero Salom, Sylvia-Yvonne Kaufmann, David McAllister, Viviane Reding, Helmut Scholz

Αναπληρωτές (άρθρο 200 παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία

Andrea Bocskor, Mady Delvaux, Ulrike Rodust, Iuliu Winkler

  • [1]  Απόφαση 76/787/ΕΚΑΧ, ΕΟΚ, Ευρατόμ του Συμβουλίου (ΕΕ L 278, 8.10.1976, σ. 1.) όπως τροποποιήθηκε με την απόφαση 93/81 Ευρατόμ, ΕΚΑΧ, ΕΟΚ του Συμβουλίου (ΕΕ L 33, 9.2.1993, σ. 15) και την απόφαση 2002/772/ΕΚ, Ευρατόμ του Συμβουλίου (ΕΕ L 283, 21.10.2002, σ. 1.).
  • [2]  ΕΕ C 292, 21.9.1998, σ. 66.
  • [3]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2012)0462.
  • [4]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0082.
  • [5]  ΕΕ L 79, 21.3.2013, σ. 29.
  • [6]  ΕΕ L 304, 20.11.2010, σ. 47.
  • [7]  ΕΕ L 329, 30.12.1993, σ. 34.
  • [8]  ΕΕ L 317, 4.11.2014, σ. 1.
  • [9]  Άρθρα 10 παράγραφος 2 και 14 παράγραφος 2 της ΣΕΕ.
  • [10]  Άρθρο 189 παράγραφος 1 της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.
  • [11]  Απόφαση 2002/772/ΕΚ, Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 25ης Ιουνίου 2002 και 23ης Σεπτεμβρίου 2002, για την τροποποίηση της πράξης περί εκλογής των αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με άμεση καθολική ψηφοφορία, η οποία προσαρτάται στην απόφαση 76/787/ΕΚΑΧ, ΕΟΚ, Ευρατόμ (ΕΕ L 283, 21.10.2002, σ. 1).
  • [12]  Άρθρο 20 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ.
  • [13]  Άρθρο 17 παράγραφος 7 ΣΕΕ.
  • [14]  Το παρόν έγγραφο αποτελεί ενοποιημένη απόδοση, που εκπόνησε η Νομική Υπηρεσία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η οποία στηρίχθηκε στην Πράξη περί εκλογής των αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με άμεση και καθολική ψηφοφορία (ΕΕ L 278, 8.10.1976, σ. 5) όπως τροποποιήθηκε με την απόφαση 93/81/Ευρατόμ, ΕΚΑΧ, ΕΟΚ για την τροποποίηση της πράξης που αφορά την εκλογή των αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με άμεση και καθολική ψηφοφορία, η οποία προσαρτάται στην απόφαση 76/787/ΕΚΑΧ, ΕΟΚ, Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 20ής Σεπτεμβρίου 1976, (ΕΕ L 33, 9.2.1993, σ. 15) και της απόφασης 2002/772/ΕΚ, Eυρατόμ του Συμβουλίου, της 25ης Ιουνίου και της 23ης Σεπτεμβρίου 2002, (ΕΕ L 283, 21.10.2002, σ. 1). Αυτή η ενοποιημένη απόδοση διαφέρει από την ενοποιημένη απόδοση της Υπηρεσίας Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (CONSLEG. 1976X1008-23/09/2002) κατά δύο απόψεις: προσθέτει μία περίπτωση στο άρθρο 6, παράγραφος 1 «- μέλους της Επιτροπής των Περιφερειών», ως απόρροια του άρθρου 5 της Συνθήκης του Άμστερνταμ (ΕΕ C 340, 10.11.1997), ενώ η αρίθμησή της τροποποιείται σύμφωνα με το άρθρο 2, παράγραφος 1, της απόφασης αριθ. 2002/772/ΕΚ, Ευρατόμ.
  • [15]  Άρθρο 14 παράγραφος 2 ΣΕΕ: «Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απαρτίζεται από αντιπροσώπους των πολιτών της Ένωσης. Ο αριθμός τους δεν υπερβαίνει τους επτακόσιους πενήντα συν τον πρόεδρο. Η εκπροσώπηση των πολιτών είναι αναλογική κατά φθίνουσα τάξη, με ελάχιστο όριο έξι μελών ανά κράτος μέλος. Κανένα κράτος μέλος δεν λαμβάνει περισσότερες από ενενήντα έξι έδρες.»
  • [16]  Σύμφωνα με δημοσκόπηση IPSOS που διεξήχθη τον Απρίλιο του 2014 μόνο το 40% των υποψηφίων σε ολόκληρη την Ευρώπη γνώριζαν τον Martin Schulz, 39% τον Jean-Claude Juncker και τον José Bové, 37% τον Guy Verhofstadt και το 31% τον Ska Keller ή τον Αλέξη Τσίπρα. See www.ipsos-na.com/news-polls/pressrelease.aspx?id=6491.
  • [17]  Πράξη περί εκλογής των αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με άμεση και καθολική ψηφοφορία (ΕΕ L 278, 8.10.1976, σ. 5) όπως τροποποιήθηκε με την απόφαση του Συμβουλίου, της 25ης Ιουνίου και της 23ης Σεπτεμβρίου 2002 για την τροποποίηση της πράξης εκλογής των αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με άμεση καθολική ψηφοφορία, η οποία είναι προσαρτημένη στην απόφαση 76/787/ΕΚΑΧ, ΕΟΚ, ΕΕ L 283, 21.10.2002, σ. 1–4, κατωτέρω «Ευρωπαϊκή Εκλογική Πράξη».
  • [18]  Οδηγία του Συμβουλίου 93/109/EΚ της 6ης Δεκεμβρίου 1993, ΕΕ L 329, 30.12.1993, σσ. 34–38, όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία του Συμβουλίου 2013/1/EΕ της 20ής Δεκεμβρίου 2012, ΕΕ L 26, 26.1.2013, σσ. 27–29.
  • [19]  Κανονισμός 2004/2003/EC του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 4ης Νοεμβρίου 2003 σχετικά με το καθεστώς και τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ΕΕ L 297, 15.11.2003, σ. 1, όπως τροποποιήθηκε από τον Κανονισμό 1524/2007/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18ης Δεκεμβρίου 2007, ΕΕ L 343, 27.12.2007, σ. 5.
  • [20]  Κανονισμός 1141/2014/EΕ, Ευρατόμ, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 22ας Οκτωβρίου 2014 σχετικά με το καθεστώς και τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και των ευρωπαϊκών πολιτικών ιδρυμάτων, ΕΕ L 317 04.11.2014, σ. 1.