ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την έκθεση της Επιτροπής του 2016 για την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας

6.3.2017 - (2016/2310(INI))

Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων
Εισηγητής: Ivo Vajgl

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την έκθεση της Επιτροπής του 2016 για την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας

(2016/2310(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Θεσσαλονίκης, στις 19-20 Ιουνίου 2003, σχετικά με την προοπτική των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων να ενταχθούν στην Ένωση,

–  έχοντας υπόψη τη Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης (ΣΣΣ) μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, αφετέρου[1],

–  έχοντας υπόψη τη συμφωνία πλαίσιο που συνήφθη στην Οχρίδα και υπογράφηκε στα Σκόπια στις 13 Αυγούστου 2001 (συμφωνία πλαίσιο της Οχρίδας),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2005, για χορήγηση στη χώρα καθεστώτος υποψήφιας χώρας για ένταξη στην ΕΕ, τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουνίου 2008, τα συμπεράσματα του Συμβουλίου του Δεκεμβρίου 2008, του Δεκεμβρίου 2012, του Δεκεμβρίου 2014 και του Δεκεμβρίου 2015, καθώς και τα συμπεράσματα της Προεδρίας, της 13ης Δεκεμβρίου 2016, που έλαβαν τη στήριξη της συντριπτικής πλειοψηφίας των αντιπροσωπειών και επαναβεβαίωσαν μια σαφή και ισχυρή δέσμευση στη διαδικασία προσχώρησης της χώρας στην ΕΕ,

–  έχοντας υπόψη τη 13η σύνοδο της Επιτροπής Σταθεροποίησης και Σύνδεσης μεταξύ της χώρας και της Επιτροπής, που πραγματοποιήθηκε στα Σκόπια στις 15 Ιουνίου 2016,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 9ης Νοεμβρίου 2016, με τίτλο «Πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ» (COM(2016)0715), η οποία συνοδεύεται από έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο «The former Yugoslav Republic of Macedonia 2016 Report» (Η έκθεση του 2016 για την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας) (SWD(2016)0362),

–  έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, του Ιουνίου 2016, σχετικά με την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας,

–  έχοντας υπόψη τις Επείγουσες Μεταρρυθμιστικές Προτεραιότητες της Επιτροπής για την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, του Ιουνίου 2015,

–  έχοντας υπόψη τις συστάσεις της ομάδας εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου για συστημικά ζητήματα κράτους δικαίου, όσον αφορά την υποκλοπή συνδιαλέξεων που αποκαλύφθηκε την άνοιξη του 2015,

–  έχοντας υπόψη την πολιτική συμφωνία (την αποκαλούμενη «συμφωνία του Pržino») που επιτεύχθηκε στα Σκόπια μεταξύ των τεσσάρων κύριων πολιτικών κομμάτων, στις 2 Ιουνίου και στις 15 Ιουλίου 2015, και την τετραμερή συμφωνία σχετικά με την εφαρμογή της, της 20ής Ιουλίου και της 31ης Αυγούστου 2016,

–  έχοντας υπόψη την τελική διακήρυξη της προεδρίας της συνόδου κορυφής του Παρισιού για τα Δυτικά Βαλκάνια, στις 4 Ιουλίου 2016, καθώς και τις συστάσεις των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών για τη σύνοδο κορυφής του Παρισιού του 2016,

–  έχοντας υπόψη τα προκαταρκτικά ευρήματα και τα συμπεράσματα του ΓΔΘAΔ (Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων) του ΟΑΣΕ σχετικά με τις πρόωρες κοινοβουλευτικές εκλογές της 11ης Δεκεμβρίου 2016,

–  έχοντας υπόψη τις αποφάσεις 817 (1993) και 845 (1993) του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και το ψήφισμα αριθ. 47/225 της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και την Ενδιάμεση Συμφωνία της 13ης Σεπτεμβρίου 1995,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου σχετικά με την εφαρμογή της Ενδιάμεσης Συμφωνίας της 13ης Σεπτεμβρίου 1995,

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με τη χώρα,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A8-0055/2017),

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, αφού αναβλήθηκαν δύο φορές, οι πρόωρες κοινοβουλευτικές εκλογές στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας διεξήχθησαν στις 11 Δεκεμβρίου 2016 σε συνήθη και ήρεμη ατμόσφαιρα, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και με τις συστάσεις του ΓΔΘΑΔ/ΟΑΣΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εκλογές διεξήχθησαν χωρίς περιστατικά μείζονος σημασίας, με εν γένει ικανοποιητική διαχείριση και με υψηλή συμμετοχή ψηφοφόρων·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μεταρρυθμίσεις και οι προετοιμασίες για την προσχώρηση παρεμποδίζονται από την πολιτική πόλωση, τη βαθιά αμοιβαία καχυποψία και την έλλειψη ουσιαστικού διαλόγου μεταξύ των κομμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι μπορεί να παρατηρείται συνεχώς οπισθοδρόμηση σε ορισμένους σημαντικούς τομείς· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημοκρατία και το κράτος δικαίου τίθενται συνεχώς υπό αμφισβήτηση, ιδίως λόγω της αιχμαλωσίας του κράτους, η οποία επηρεάζει τη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών και βασικών τομέων της κοινωνίας·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι καίρια σημεία της διαδικασίας μεταρρύθμισης είναι, μεταξύ άλλων, η μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος, της δημόσιας διοίκησης και των μέσων ενημέρωσης, η ανεργία των νέων και η αναθεώρηση της εφαρμογής της συμφωνίας πλαίσιο της Οχρίδας·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτείται σοβαρή δέσμευση από όλες τις πολιτικές δυνάμεις για να συνεχίσει η χώρα την προσπάθεια για την προσχώρησή της στην ΕΕ και την ευρωατλαντική της πορεία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να εγκρίνει και να εφαρμόσει πλήρως αποφασιστικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες να αποδώσουν χειροπιαστά αποτελέσματα, ιδίως όσον αφορά το κράτος δικαίου, τη δικαιοσύνη, την καταπολέμηση της διαφθοράς, τα θεμελιώδη δικαιώματα, τις εσωτερικές υποθέσεις και τις σχέσεις καλής γειτονίας·

E.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή, το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο συμφωνούν πως η τήρηση της θετικής σύστασης για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη χώρα εξαρτάται από την πρόοδο στην υλοποίηση της συμφωνίας Pržino και από την επίτευξη ουσιαστικής προόδου στην εφαρμογή των Επειγουσών Μεταρρυθμιστικών Προτεραιοτήτων·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Συμβούλιο εμποδίζει την πρόοδο λόγω του ανεπίλυτου προβλήματος με την Ελλάδα σχετικά με την ονομασία· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα διμερή ζητήματα δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ως πρόσχημα για την παρεμπόδιση της ταχείας έναρξης των διαπραγματεύσεων με την ΕΕ·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διμερείς διαφορές δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για να εμποδίσουν τη διαδικασία προσχώρησης στην ΕΕ και την έναρξη των διαπραγματεύσεων προσχώρησης, αλλά θα πρέπει να αντιμετωπιστούν δεόντως με εποικοδομητικό πνεύμα και σύμφωνα με τα πρότυπα της ΕΕ και του ΟΗΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να καταβληθεί κάθε προσπάθεια για τη διατήρηση σχέσεων καλής γειτονίας και καλών διεθνοτικών σχέσεων·

H.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι (δυνάμει) υποψήφιες χώρες κρίνονται βάσει των επιδόσεών τους και ότι η ταχύτητα και η ποιότητα των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων καθορίζουν το χρονοδιάγραμμα προσχώρησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να είναι εγγυημένη η έναρξη των διαπραγματεύσεων για την προσχώρηση μόλις εκπληρωθούν οι απαιτούμενοι όροι· λαμβάνοντας υπόψη ότι η χώρα θεωρείται εδώ και πολλά χρόνια ως μια από τις υποψήφιες προς ένταξη στην ΕΕ χώρες που έχουν προοδεύσει περισσότερο, όσον αφορά την ευθυγράμμιση με το κεκτημένο·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαδικασία ένταξης στην ΕΕ αποτελεί σημαντικό κίνητρο για την υλοποίηση περαιτέρω μεταρρυθμίσεων, ιδίως όσον αφορά το κράτος δικαίου, την ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος, την καταπολέμηση της διαφθοράς και την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η περιφερειακή συνεργασία και οι σχέσεις καλής γειτονίας αποτελούν ουσιώδη στοιχεία της διαδικασίας διεύρυνσης, της διαδικασίας σταθεροποίησης και σύνδεσης και της ενταξιακής διαδικασίας της χώρας·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 20 Ιουλίου και στις 31 Αυγούστου 2016, οι αρχηγοί των τεσσάρων κύριων πολιτικών κομμάτων συμφώνησαν ως προς την εφαρμογή της συμφωνίας του Pržino, ορίζοντας, μεταξύ άλλων, την 11η Δεκεμβρίου 2016 ως ημέρα διεξαγωγής των πρόωρων κοινοβουλευτικών εκλογών και δηλώνοντας την υποστήριξή τους στο έργο της ειδικής εισαγγελέως· λαμβάνοντας υπόψη ότι επανέλαβαν επίσης τη δέσμευσή τους για την υλοποίηση των «Επειγουσών Μεταρρυθμιστικών Προτεραιοτήτων»·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσφατη πολιτική κρίση έκανε αισθητή την απουσία ενός αποτελεσματικού συστήματος ελέγχων και ισορροπιών στους θεσμούς της ΠΓΔΜ και την ανάγκη αύξησης της διαφάνειας και της δημόσιας λογοδοσίας·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς παραμένει θεμελιώδους σημασίας για την καταπολέμηση της διείσδυσης της εγκληματικότητας στο πολιτικό, νομικό και οικονομικό σύστημα·

1.  εκφράζει ικανοποίηση για τον σεβασμό που επιδείχθηκε προς τις θεμελιώδεις ελευθερίες κατά τις πρόωρες εκλογές της 11ης Δεκεμβρίου 2016 οι οποίες διοργανώθηκαν ικανοποιητικά και εξελίχθηκαν κατά τρόπο διαφανή και χωρίς αποκλεισμούς, ούτε περιστατικά μείζονος σημασίας· σημειώνει ότι το ΓΔΘΑΔ/ΟΑΣΕ, χαρακτήρισε τις εκλογές ανταγωνιστικές· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι όλα τα πολιτικά κόμματα αποδέχτηκαν τα αποτελέσματα των εκλογών, προς όφελος της εσωτερικής σταθερότητας, και υπογραμμίζει την ευθύνη τους να διασφαλίσουν ότι δεν θα υπάρξει οπισθοδρόμηση προς πολιτική κρίση· ζητεί από όλα τα κόμματα να απόσχουν από οποιαδήποτε παρεμπόδιση της αποτελεσματικής λειτουργίας του κοινοβουλίου· ζητεί άμεσο σχηματισμό μιας νέας, σταθερής και υπόλογης κυβέρνησης και μια διαφανή μεταβίβαση καθηκόντων, σε ευθυγράμμιση προς τις συνταγματικές και νομικές επιταγές και διαδικασίες, ώστε η νέα αυτή κυβέρνηση να χρησιμοποιήσει την εντολή για να προχωρήσει στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις που θα διασφαλίσουν την ένταξη της χώρας στους ευρωατλαντικούς θεσμούς και την προώθηση της ευρωπαϊκής προοπτικής της, προς όφελος των πολιτών· θεωρεί αναγκαία τη διακομματική και διεθνοτική συνεργασία για την αντιμετώπιση πιεστικών εσωτερικών και σχετικών με την ΕΕ προκλήσεων, καθώς και για τη διατήρηση της θετικής σύστασης για έναρξη των διαπραγματεύσεων προσχώρησης στην ΕΕ·

2.  εκφράζει την ικανοποίησή του για τις βελτιώσεις στην εκλογική διαδικασία, περιλαμβανομένων του νομικού πλαισίου, των εκλογικών καταλόγων και της κάλυψης από τα μέσα ενημέρωσης· επικροτεί την παρακολούθηση των εκλογών από εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών στη μεγάλη πλειονότητα των εκλογικών τμημάτων· καλεί τις αρμόδιες αρχές να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις εικαζόμενες παρατυπίες και ελλείψεις, μεταξύ των οποίων ο εκφοβισμός των ψηφοφόρων, η εξαγορά ψήφων, η κατάχρηση δημόσιων πόρων, η άσκηση πολιτικής πίεσης στα μέσα ενημέρωσης, καθώς και οι εμπρηστικές δηλώσεις και οι λεκτικές επιθέσεις κατά δημοσιογράφων, εν όψει και των τοπικών εκλογών τον Μάιο του 2017· προτρέπει τις αρμόδιες αρχές να εφαρμόσουν τις συστάσεις του ΓΔΘΑΔ/ΟΑΣΕ και της Επιτροπής της Βενετίας και να δημιουργήσουν αξιόπιστο αρχείο καταγραφής όσον αφορά τον αποτελεσματικό έλεγχο των πολιτικών κομμάτων και τη χρηματοδότηση των προεκλογικών εκστρατειών· τονίζει την ανάγκη για μεγαλύτερη διαφάνεια και αποπολιτικοποίηση του έργου της εκλογικής διοίκησης, προκειμένου να αυξηθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στις μελλοντικές εκλογές·

3.  θεωρεί σημαντικό να πραγματοποιηθεί απογραφή του πληθυσμού (η τελευταία απογραφή διεξήχθη το 2002), υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχει συναίνεση σε όλη τη χώρα ως προς τη μεθοδολογία που θα χρησιμοποιηθεί, προκειμένου να σχηματιστεί επικαιροποιημένη και ρεαλιστική εικόνα του πληθυσμού της ΠΓΔΜ για την καλύτερη ικανοποίηση των αναγκών του και παροχή υπηρεσιών στους πολίτες της χώρας, να επικαιροποιηθούν περαιτέρω οι εκλογικοί κατάλογοι και να ελαχιστοποιηθούν τυχόν παρατυπίες και ελλείψεις στο μέλλον·

4.  αναμένει από τη νέα κυβέρνηση να επιταχύνει, ως πρώτη προτεραιότητα, τις μεταρρυθμίσεις που σχετίζονται με την ΕΕ, σε συνεργασία με τα άλλα κόμματα· επαναλαμβάνει ότι υποστηρίζει την έναρξη των διαπραγματεύσεων προσχώρησης, υπό την προϋπόθεση ότι θα σημειωθεί πρόοδος στην εφαρμογή της συμφωνίας του Pržino ώστε να εξασφαλιστεί η πλήρης, απτή και διατηρήσιμη εφαρμογή της, καθώς και ότι θα υπάρξει ουσιαστική πρόοδος στην εφαρμογή των Επειγουσών Μεταρρυθμιστικών Προτεραιοτήτων όσον αφορά τις συστημικές μεταρρυθμίσεις· καλεί το Συμβούλιο να εξετάσει το ζήτημα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων το συντομότερο δυνατό· παραμένει πεπεισμένο ότι οι διαπραγματεύσεις μπορούν να οδηγήσουν στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, να δημιουργήσουν μια νέα δυναμική, να αναζωογονήσουν την ευρωπαϊκή προοπτική και να επηρεάσουν θετικά την επίλυση των διμερών διαφορών, προκειμένου αυτές να μην αποτελέσουν εμπόδιο στη διαδικασία προσχώρησης στην ΕΕ·

5.  τονίζει ότι έχει στρατηγική σημασία η περαιτέρω πρόοδος στη διαδικασία προσχώρησης στην ΕΕ και ζητεί για άλλη μια φορά να επιδειχθεί πολιτική βούληση και να αναληφθεί η ευθύνη για την πλήρη εφαρμογή των Επειγουσών Μεταρρυθμιστικών Προτεραιοτήτων και της συμφωνίας του Pržino· υπογραμμίζει ότι η εφαρμογή της συμφωνίας του Pržino έχει ζωτική σημασία και πέρα από τις εκλογές για τη διασφάλιση πολιτικής σταθερότητας και βιωσιμότητας στο μέλλον· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει, το συντομότερο δυνατό, αλλά οπωσδήποτε πριν από το τέλος του 2017, την πρόοδο της χώρας όσον αφορά την εφαρμογή της συμφωνίας και να υποβάλει έκθεση στο Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο· ενώ υπενθυμίζει ότι οι προ πολλού αναμενόμενες μεταρρυθμίσεις πρέπει να δρομολογηθούν και να εφαρμοστούν, υποστηρίζει τη συνέχιση του διαλόγου προσχώρησης υψηλού επιπέδου για να βοηθηθεί συστηματικά η χώρα στην προσπάθεια αυτή· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι δεν διεξήχθη καμία συνεδρίαση στο πλαίσιο του διαλόγου προσχώρησης υψηλού επιπέδου και ότι ελάχιστη πρόοδος επετεύχθη όσον αφορά την εκπλήρωση προηγούμενων στόχων· εφιστά την προσοχή στις πιθανές αρνητικές πολιτικές και κοινωνικοοικονομικές συνέπειες, καθώς και συνέπειες στο πεδίο της ασφάλειας, των περαιτέρω καθυστερήσεων στη διαδικασία ενσωμάτωσης της χώρας στους ευρωατλαντικούς θεσμούς· καλεί επίσης την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να ενισχύσουν την προβολή των χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ έργων στη χώρα, προκειμένου να φέρουν την ΕΕ πιο κοντά στους πολίτες της χώρας·

6.  υπογραμμίζει τη σημαντική πρόοδο που έχει επιτύχει η χώρα στη διαδικασία προσχώρησης στην ΕΕ και τονίζει τις αρνητικές επιπτώσεις της περαιτέρω καθυστέρησης της ενταξιακής διαδικασίας, συμπεριλαμβανομένων της απειλής στην αξιοπιστία της πολιτικής της ΕΕ για τη διεύρυνση και του κινδύνου αστάθειας στην περιοχή·

7.  επισημαίνει ότι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση (Brexit, μετανάστευση, ριζοσπαστισμός κτλ.) δεν θα πρέπει να αποτελέσουν εμπόδιο στη διαδικασία διεύρυνσης αλλά, αντίθετα, αυτές οι προκλήσεις έχουν καταδείξει την ανάγκη πλήρους ενσωμάτωσης των Δυτικών Βαλκανίων στις δομές της ΕΕ προκειμένου να ενισχυθεί και να εμβαθυνθεί η εταιρική σχέση για να ξεπεραστούν οι διεθνείς κρίσεις·

8.  εκφράζει την ικανοποίησή του για το υψηλό επίπεδο ευθυγράμμισης με το κοινοτικό κεκτημένο και αναγνωρίζει την προτεραιότητα που δίνεται στην αποτελεσματική εφαρμογή και επιβολή του υφιστάμενου νομικού πλαισίου και του πλαισίου πολιτικής, όπως στην περίπτωση των χωρών που έχουν ήδη ξεκινήσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις·

9.  συγχαίρει τη χώρα για τη συνέχιση της εκπλήρωσης των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει στο πλαίσιο της ΣΣΣ· καλεί το Συμβούλιο να εγκρίνει την πρόταση που υπέβαλε η Επιτροπή το 2009 για μετάβαση στο δεύτερο στάδιο της ΣΣΣ, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις·

10.  παροτρύνει όλα τα κόμματα να επιδείξουν την πολιτική βούληση και την υπευθυνότητα που απαιτείται ώστε να υπερβούν το διχαστικό πολιτικό περιβάλλον, την πόλωση και την έλλειψη κουλτούρας συμβιβασμού, και να ξεκινήσουν και πάλι τον διάλογο· τονίζει και πάλι τον βασικό ρόλο του κοινοβουλίου στη δημοκρατική εξέλιξη της χώρας αλλά και ως φόρουμ πολιτικού διαλόγου και αντιπροσώπευσης· ζητεί να ενισχυθούν τα εποπτικά του καθήκοντα και να τεθούν όρια στην πρακτική των συχνών νομοθετικών αλλαγών στους νόμους και της χρήσης συνοπτικών διαδικασιών έγκρισης, χωρίς να έχει προηγηθεί επαρκής διαβούλευση ή εκτίμηση επιπτώσεων· ζητεί την ομαλή λειτουργία των κοινοβουλευτικών επιτροπών για την υποκλοπή των επικοινωνιών και για την ασφάλεια και την αντικατασκοπεία, και την ανεμπόδιστη πρόσβασή τους στα απαραίτητα στοιχεία και μαρτυρίες, προκειμένου να υπάρξει αξιόπιστος κοινοβουλευτικός έλεγχος των σχετικών υπηρεσιών· αναγνωρίζει τον εποικοδομητικό ρόλο που διαδραματίζει η κοινωνία των πολιτών στην υποστήριξη και τη βελτίωση των δημοκρατικών διαδικασιών·

11.  διαπιστώνει κάποια πρόοδο στη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης, μεταξύ άλλων με τα μέτρα για την εφαρμογή του νέου νομικού πλαισίου για τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού· ζητεί περαιτέρω δέσμευση για την εφαρμογή των συστάσεων της Επιτροπής· εξακολουθεί να ανησυχεί για την πολιτικοποίηση της δημόσιας διοίκησης και για το ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι υπόκεινται σε πολιτική πίεση· παροτρύνει τη νέα κυβέρνηση να επιδείξει ισχυρή πολιτική προσήλωση στην ενίσχυση του επαγγελματισμού, της αξιοκρατίας, της ουδετερότητας και της ανεξαρτησίας σε όλα τα επίπεδα, με την εφαρμογή της νέας αξιοκρατικής διαδικασίας προσλήψεων και αξιολόγησης· τονίζει την ανάγκη να ολοκληρωθεί η στρατηγική μεταρρύθμισης της δημόσιας διοίκησης 2017-2022, μεταξύ άλλων διαθέτοντας επαρκή κονδύλια του προϋπολογισμού για την εφαρμογή της, και να ενισχυθεί η σχετική διοικητική ικανότητα· ζητεί από τη νέα κυβέρνηση να θεσπίσει διαφανείς και αποτελεσματικές γραμμές λογοδοσίας μεταξύ και εντός των θεσμικών οργάνων· συνιστά την ισότιμη εκπροσώπηση όλων των κοινοτήτων σε όλα τα επίπεδα της δημόσιας διοίκησης·

12.  συνιστά στη νέα κυβέρνηση να αναπτύξει ολοκληρωμένη στρατηγική ηλεκτρονικής διακυβέρνησης σε συνδυασμό με την περαιτέρω ανάπτυξη ηλεκτρονικών υπηρεσιών για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, προκειμένου να μειωθεί το γραφειοκρατικό βάρος για το κράτος, τους πολίτες και τις επιχειρήσεις· τονίζει ότι η ηλεκτρονική διακυβέρνηση και οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες θα ενισχύσουν τις οικονομικές επιδόσεις της χώρας και θα αυξήσουν τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης και των δημόσιων υπηρεσιών· υπογραμμίζει το δικαίωμα πρόσβασης των πολιτών στις δημόσιες πληροφορίες και ζητεί να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες ούτως ώστε να διασφαλιστεί ότι αυτό το δικαίωμα δεν υπονομεύεται με κανέναν τρόπο· ενθαρρύνει την αναζήτηση καινοτόμων ηλεκτρονικών λύσεων προκειμένου να διασφαλιστεί η εύκολη πρόσβαση στις δημόσιες πληροφορίες και να μειωθεί η σχετική γραφειοκρατία·

13.  εκφράζει τη λύπη του για τη συνεχιζόμενη οπισθοδρόμηση στη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος, το οποίο θα πρέπει να ενθαρρυνθεί να λειτουργεί ανεξάρτητα· αποδοκιμάζει τις επαναλαμβανόμενες πολιτικές παρεμβάσεις στο έργο της δικαιοσύνης, μεταξύ άλλων στον διορισμό και την προαγωγή δικαστών και εισαγγελέων, καθώς και την έλλειψη λογοδοσίας και τις περιπτώσεις επιλεκτικής δικαιοσύνης· ζητεί για άλλη μια φορά από τις αρμόδιες αρχές να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τα βασικά ζητήματα όπως έχουν καθοριστεί στις «Επείγουσες Μεταρρυθμιστικές Προτεραιότητες» και να επιδείξουν πολιτική βούληση για επίτευξη προόδου στη δικαστική μεταρρύθμιση, μεταξύ άλλων βελτιώνοντας, τόσο στη νομοθεσία όσο και στην πρακτική, τη διαφάνεια στις διαδικασίες διορισμού και προαγωγής, και μειώνοντας τη διάρκεια των δικαστικών διαδικασιών· αναγνωρίζει ότι έγιναν κάποιες προσπάθειες για τη βελτίωση της διαφάνειας· καλεί τις αρχές να διασφαλίσουν τον επαγγελματισμό του Δικαστικού Συμβουλίου και του Εισαγγελικού Συμβουλίου και τη λειτουργική ανεξαρτησία του δικαστικού συστήματος συνολικά·

14.  επαναλαμβάνει τη σημασία της διεξοδικής, ανεξάρτητης και ανεμπόδιστης διερεύνησης των καταγγελιών για παράνομες πράξεις που αποκαλύφθηκαν από την παρακολούθηση τηλεφωνικών συνδιαλέξεων, καθώς και των σχετικών ελλειμμάτων εποπτείας· υπενθυμίζει τη σημασία της εντολής και του έργου τόσο της ειδικής εισαγγελίας όσο και της κοινοβουλευτικής εξεταστικής επιτροπής για τη διερεύνηση αντίστοιχα της νομικής λογοδοσίας και των πολιτικών ευθυνών· σημειώνει ότι η ειδική εισαγγελέας έχει απαγγείλει τις πρώτες κατηγορίες για ποινικά αδικήματα που προκύπτουν από τις τηλεφωνικές υποκλοπές·

15.  ανησυχεί για τις πολιτικές επιθέσεις και τη διοικητική και δικαστική παρεμπόδιση του έργου της ειδικής εισαγγελίας, και για την έλλειψη συνεργασίας από άλλα θεσμικά όργανα· υπενθυμίζει στα ποινικά δικαστήρια που κωφεύουν στα επίσημα αιτήματα της ειδικής εισαγγελίας, ότι έχουν νομική υποχρέωση να συνδράμουν την ειδική εισαγγελία· θεωρεί απαραίτητο για τη δημοκρατική διαδικασία να επιτραπεί στην ειδική εισαγγελία να επιτελέσει όλες τις λειτουργίες της και να διενεργήσει ενδελεχείς έρευνες με απόλυτη αυτονομία, χωρίς εμπόδια και με τα αναγκαία μέσα· ζητεί να δοθούν στην ειδική εισαγγελία πλήρης υποστήριξη, κατάλληλες συνθήκες και ο αναγκαίος χρόνος για να ολοκληρώσει το σημαντικό έργο της· ζητεί να αρθούν τα δικαστικά κωλύματα που εμποδίζουν την κοινοποίηση στοιχείων στην ειδική εισαγγελία και να υποστηριχθούν οι τροποποιήσεις στη νομοθεσία, προκειμένου να διασφαλιστεί η αυτόνομη εξουσία της όσον αφορά την προστασία μαρτύρων στις υποθέσεις για τις οποίες είναι αρμόδιο το γραφείο της· πιστεύει ακράδαντα ότι τα αποτελέσματα των ερευνών αποτελούν σημαντικό βήμα προς την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στους εθνικούς θεσμούς· τονίζει επίσης την ανάγκη έγκρισης τροπολογιών στον νόμο περί προστασίας των μαρτύρων·

16.  εξακολουθεί να ανησυχεί για το γεγονός ότι επικρατεί ακόμη διαφθορά σε πολλούς τομείς και ότι η καταπολέμησή της υπονομεύεται από πολιτικές παρεμβάσεις· επισημαίνει την ανάγκη για ισχυρή πολιτική βούληση προκειμένου να αντιμετωπιστεί η διαφθορά· τονίζει την ανάγκη να ενισχυθεί η ανεξαρτησία της αστυνομίας, της εισαγγελίας και της κρατικής επιτροπής για την πρόληψη της διαφθοράς· ζητεί να γίνουν ενέργειες για τη βελτίωση της διαφάνειας και τη διασφάλιση αξιοκρατίας στην επιλογή και τον διορισμό των μελών της κρατικής επιτροπής για την πρόληψη της διαφθοράς· ζητεί να καταβληθούν επειγόντως προσπάθειες για να εξασφαλιστεί η αποτελεσματική πρόληψη και τιμωρία των συγκρούσεων συμφερόντων, και να δημιουργηθεί ένα αξιόπιστο μητρώο καταγραφής της διαφθοράς υψηλού επιπέδου, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής του νομικού πλαισίου για την προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος, σε ευθυγράμμιση προς τα ευρωπαϊκά πρότυπα, τις Επείγουσες Μεταρρυθμιστικές Προτεραιότητες και τις συστάσεις της Επιτροπής της Βενετίας· ενθαρρύνει για άλλη μία φορά τις ανεξάρτητες ΟΚΠ και τα μέσα ενημέρωσης να φέρνουν στο φως τη διαφθορά και να υποστηρίζουν τις ανεξάρτητες και αμερόληπτες έρευνες· καλεί τις αρχές να στηρίξουν το έργο του Διαμεσολαβητή εξασφαλίζοντας επαρκή στελέχωση και κονδύλια στον προϋπολογισμό·

17.  εκφράζει την ανησυχία του για τη συγχώνευση δραστηριοτήτων των μέσων ενημέρωσης, πολιτικών δραστηριοτήτων και κυβερνητικών δραστηριοτήτων, ιδίως σε σχέση με τις δημόσιες δαπάνες· καταδικάζει έντονα την ύπαρξη παράνομων συνδέσεων μεταξύ οικονομικών, πολιτικών και οικογενειακών κύκλων σε σχέση με τη δαπάνη δημοσίων κονδυλίων· καλεί την κυβέρνηση να εγκρίνει νομοθετικό πλαίσιο για τη ρύθμιση θεμάτων σχετικά με τις συγκρούσεις συμφερόντων και τη δημοσιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων προσώπων που κατέχουν υψηλές κρατικές θέσεις, ως πρόσθετο μέτρο για την καταπολέμηση της διαφθοράς·

18.  επικροτεί το γεγονός ότι έχει θεσπιστεί νομοθετικό πλαίσιο και υπάρχουν στρατηγικές για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος· εκφράζει ικανοποίηση για την εξάρθρωση εγκληματικών δικτύων και την κατάργηση οδών που σχετίζονται με την παράνομη διακίνηση ανθρώπων και το λαθρεμπόριο ναρκωτικών, και ζητεί να ενταθούν περαιτέρω οι προσπάθειες για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος· ενθαρρύνει την περαιτέρω βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των υπηρεσιών επιβολής του νόμου, τόσο εντός της χώρας όσο και με τις γειτονικές χώρες, και την ενίσχυση των εξουσιών και των πόρων των δικαστηρίων· θεωρεί ουσιώδες να αναπτυχθεί περαιτέρω η ικανότητα των αρχών επιβολής του νόμου για τη διερεύνηση οικονομικών εγκλημάτων και την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων·

19.  εκτιμά τις συνεχείς προσπάθειες για την καταπολέμηση της ισλαμιστικής ριζοσπαστικοποίησης και των ξένων τρομοκρατών μαχητών· επικροτεί τη θέσπιση της στρατηγικής 2013-2019 για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, που ορίζει επίσης τις έννοιες του βίαιου εξτρεμισμού, της ριζοσπαστικοποίησης, της πρόληψης και της επανένταξης· ζητεί την εφαρμογή της μέσω της ενίσχυσης της συνεργασίας μεταξύ των υπηρεσιών ασφαλείας και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών (ΟΚΠ), θρησκευτικών ηγετών, τοπικών κοινοτήτων και άλλων κρατικών θεσμών στους τομείς της εκπαίδευσης, της υγείας και των κοινωνικών υπηρεσιών για την αντιμετώπιση των διαφόρων σταδίων ριζοσπαστικοποίησης και την ανάπτυξη εργαλείων για την επανένταξη και την αποκατάσταση· ζητεί επιπλέον συνεχή παρακολούθηση από τις υπηρεσίες ασφαλείας των ξένων μαχητών που επιστρέφουν, την κατάλληλη επανένταξή τους στην κοινωνία και συνεχή ανταλλαγή πληροφοριών με τις αρχές της ΕΕ και των γειτονικών κρατών μελών·

20.  εκφράζει την ανησυχία του για τα μηνύματα που έρχονται από τις ΟΚΠ και αναφέρονται στην επιδείνωση του κλίματος εντός του οποίου λειτουργούν· εξακολουθεί να ανησυχεί για τις έντονες δημόσιες επιθέσεις σε ΟΚΠ και ξένους εκπροσώπους από πολιτικούς και μέσα ενημέρωσης· αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι ΟΚΠ στην παρακολούθηση, την υποστήριξη και τη βελτίωση των δημοκρατικών διαδικασιών μεταξύ των οποίων και η εκλογική διαδικασία, καθώς και για την εξασφάλιση ελέγχων και ισορροπιών, και τις ενθαρρύνει ως προς τον ρόλο αυτόν· ανησυχεί για την περιορισμένη κυβερνητική δέσμευση και την ανεπαρκή συνεργασία με τις ΟΚΠ σε όλα τα επίπεδα· τονίζει τη σημασία διενέργειας ενός τακτικού και εποικοδομητικού διαλόγου με την κοινωνία των πολιτών και παροτρύνει τις αρμόδιες αρχές να συμπεριλάβουν τις ΟΚΠ στην κατάρτιση πολιτικής με τακτικό και διαρθρωμένο τρόπο· καλεί τις αρχές να μην κάνουν διακρίσεις εις βάρος ΟΚΠ για οποιουσδήποτε λόγους, όπως η πολιτική τοποθέτηση, οι θρησκευτικές απόψεις ή η εθνοτική σύνθεση· πιστεύει ότι καμία ομάδα ανθρώπων δεν πρέπει να στερείται την ελευθερία του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι χωρίς σοβαρή αιτιολόγηση·

21.  ενθαρρύνει τις αρχές να επαναλάβουν τις εργασίες για την απογραφή που είχε διακοπεί, η οποία θα παρείχε ακριβή στατιστικά στοιχεία για τον πληθυσμό προκειμένου να χρησιμεύσει ως βάση για κυβερνητικά αναπτυξιακά προγράμματα και κατάλληλο δημοσιονομικό σχεδιασμό·

22.  υπενθυμίζει στην κυβέρνηση και τα πολιτικά κόμματα την ευθύνη που φέρουν για τη διαμόρφωση μιας νοοτροπίας ενσωμάτωσης και ανεκτικότητας, τόσο στους νόμους όσο και στην πράξη· επικροτεί την υιοθέτηση της εθνικής στρατηγικής για την ισότητα και τη μη εφαρμογή διακρίσεων 2016-2020· ανησυχεί για την αμεροληψία και την ανεξαρτησία της Επιτροπής για την προστασία από τις διακρίσεις και ζητεί την εφαρμογή μιας διαφανούς διαδικασίας επιλογής των μελών της· καταδικάζει, για μία ακόμη φορά, τη ρητορική μίσους κατά ομάδων που υφίστανται διακρίσεις· ανησυχεί για το γεγονός ότι η μισαλλοδοξία, οι διακρίσεις και οι επιθέσεις κατά των λεσβιών, των ομοφυλόφιλων, των αμφιφυλόφιλων, των διεμφυλικών και των μεσοφυλικών ατόμων (ΛΟΑΔΜ) επιμένει· επαναλαμβάνει το αίτημά του να ευθυγραμμιστεί ο νόμος κατά των διακρίσεων με το κεκτημένο, όσον αφορά τις διακρίσεις λόγω γενετήσιου προσανατολισμού· υπογραμμίζει την ανάγκη να καταπολεμηθούν οι προκαταλήψεις και οι διακρίσεις κατά των Ρομά και να διευκολυνθεί η ενσωμάτωση και η πρόσβασή τους στο εκπαιδευτικό σύστημα και την αγορά εργασίας· ανησυχεί για τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης και τον υπερπληθυσμό στις φυλακές, παρά τη σημαντική αύξηση του προϋπολογισμού των σωφρονιστικών καταστημάτων· ζητεί να γίνουν σεβαστές οι συστάσεις του Διαμεσολαβητή·

23.  ζητεί να καταβληθούν προσπάθειες για την προώθηση της ισότητας των φύλων και την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην πολιτική ζωή και την απασχόληση, για τη βελτίωση της κοινωνικοοικονομικής τους κατάστασης και την ενίσχυση των δικαιωμάτων των γυναικών συνολικά· καλεί τις αρμόδιες αρχές να βελτιώσουν την εφαρμογή του νόμου περί ίσων ευκαιριών, για να αντιμετωπίσουν την υποεκπροσώπηση των γυναικών σε σημαντικές θέσεις λήψης αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα και να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα των θεσμικών μηχανισμών για την προαγωγή της ισότητας ανδρών και γυναικών· παροτρύνει τις αρμόδιες αρχές να διαθέσουν επαρκή κονδύλια του προϋπολογισμού για την εφαρμογή του νόμου αυτού· εκφράζει την ανησυχία του αφενός για την έλλειψη πρόσβασης των γυναικών σε βασικές υπηρεσίες και για το σταθερά υψηλό ποσοστό βρεφικής θνησιμότητας·

24.  παροτρύνει την κυβέρνηση να λάβει μέτρα για την αναθεώρηση του νόμου περί πρόληψης και προστασίας από την ενδοοικογενειακή βία και των λοιπών σχετικών νόμων, προκειμένου να παρέχεται κατάλληλη προστασία σε όλα τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας και θύματα βίας λόγω φύλου και να βελτιωθεί η υποστήριξη προς τα θύματα της ενδοοικογενειακής βίας, μεταξύ άλλων με τη διάθεση επαρκούς αριθμού εστιών διαμονής· παροτρύνει επίσης την κυβέρνηση να εξασφαλίσει ότι οι υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας θα διερευνώνται διεξοδικά και οι αυτουργοί θα διώκονται, καθώς και να συνεχίσει τις εκστρατείες ευαισθητοποίησης για την ενδοοικογενειακή βία·

25.  επαναλαμβάνει ότι η διεθνοτική κατάσταση παραμένει εύθραυστη· παροτρύνει όλα τα πολιτικά κόμματα και τις ΟΚΠ να προωθήσουν ενεργά μια ανεκτική και χωρίς αποκλεισμούς πολυεθνοτική, πολυπολιτισμική και πολυθρησκευτική κοινωνία, και να ενισχύσουν τη συνύπαρξη και τον διάλογο· πιστεύει ότι απαιτούνται ειδικά μέτρα για να επιτευχθεί κοινωνική συνοχή μεταξύ των διαφόρων εθνοτικών, εθνικών και θρησκευτικών κοινοτήτων· υπενθυμίζει στην κυβέρνηση και στους ηγέτες των κομμάτων τη δέσμευσή τους να εφαρμόσουν πλήρως τη συμφωνία πλαίσιο της Οχρίδας, χωρίς αποκλεισμούς και με διαφάνεια, να ολοκληρώσουν χωρίς άλλη καθυστέρηση την επανεξέτασή της, περιλαμβανομένων των συστάσεων πολιτικής, και να εξασφαλίσουν επαρκείς δημοσιονομικούς πόρους για την εφαρμογή της· καταδικάζει κάθε μορφή αλυτρωτισμού και κάθε απόπειρα διάσπασης διαφορετικών κοινωνικών ομάδων· τονίζει ότι είναι σημαντικό να αρχίσει χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση η επί μακρόν αναμενόμενη απογραφή·

26.  επαναλαμβάνει ότι οι αρχές και η κοινωνία των πολιτών θα πρέπει να λάβουν κατάλληλα μέτρα για την επίτευξη της ιστορικής συμφιλίωσης, προκειμένου να ξεπεραστεί ο διχασμός μεταξύ και εντός των διαφόρων εθνοτικών και εθνικών ομάδων, συμπεριλαμβανομένων των πολιτών βουλγαρικής ταυτότητας·

27.  καλεί την κυβέρνηση να στείλει σαφή μηνύματα στον λαό και στα μέσα ενημέρωσης ότι οι διακρίσεις για λόγους εθνικής ταυτότητας δεν γίνονται ανεκτές στη χώρα, μεταξύ άλλων σε σχέση με το δικαστικό σύστημα, τα μέσα ενημέρωσης, την απασχόληση και τις κοινωνικές ευκαιρίες· υπογραμμίζει τη σημασία των ενεργειών αυτών για την ενσωμάτωση των διαφόρων εθνοτικών κοινοτήτων και τη σταθερότητα και την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της χώρας·

28.  ενθαρρύνει τις αρχές να ανακτήσουν τα σχετικά αρχεία των μυστικών υπηρεσιών της Γιουγκοσλαβίας από τη Σερβία· φρονεί ότι η διαφανής διαχείριση του ολοκληρωτικού παρελθόντος, συμπεριλαμβανομένου του ανοίγματος των αρχείων των μυστικών υπηρεσιών, αποτελεί ένα βήμα προς τον περαιτέρω εκδημοκρατισμό, τη λογοδοσία και την ενδυνάμωση των θεσμών·

29.  επαναλαμβάνει τη σημασία της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας των μέσων ενημέρωσης, που αποτελεί βασική αξία της ΕΕ και ακρογωνιαίο λίθο κάθε δημοκρατίας· συνεχίζει να ανησυχεί για την ελευθερία έκφρασης και τα μέσα ενημέρωσης, τη χρήση ρητορικής μίσους, τις περιπτώσεις εκφοβισμού και αυτολογοκρισίας, τη συστηματική πολιτική παρέμβαση και πίεση σε σχέση με τις συντακτικές πολιτικές, την απουσία ερευνητικής, ισορροπημένης και ορθής έκθεσης γεγονότων, καθώς και για τη μη ισορροπημένη έκθεση των κυβερνητικών δραστηριοτήτων· επαναλαμβάνει την έκκλησή του για την έκθεση των γεγονότων από ποικιλία απόψεων στα επικρατούντα μέσα ενημέρωσης, ιδίως στον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα·

30.  καλεί τη νέα κυβέρνηση να μεριμνήσει ώστε ο εκφοβισμός ή η βία κατά δημοσιογράφων να αποτρέπεται και να διερευνάται και οι υπεύθυνοι να οδηγούνται ενώπιον της δικαιοσύνης· υπογραμμίζει την ανάγκη βιωσιμότητας και πολιτικής και οικονομικής αυτονομίας των δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών υπηρεσιών, προκειμένου να εξασφαλιστεί η οικονομική και εκδοτική ανεξαρτησία τους και να διαφυλαχθεί το δικαίωμα πρόσβασης σε αμερόληπτη πληροφόρηση· ζητεί τη συγκρότηση οργάνων εκπροσώπησης των συμφερόντων των μέσων ενημέρωσης που δεν θα αποκλείουν κανέναν· ζητεί τη θέσπιση επαγγελματικού κώδικα δεοντολογίας που θα είναι αποδεκτός τόσο από τα δημόσια όσο και από τα ιδιωτικά μέσα ενημέρωσης· ενθαρρύνει τη συνεργασία κυβερνητικών αξιωματούχων, ΟΚΠ και δημοσιογραφικών οργανισμών σχετικά με τη μεταρρύθμιση των μέσων ενημέρωσης·

31.  εξακολουθεί να ανησυχεί για το γεγονός ότι η πολιτική κατάσταση θέτει σε σοβαρό κίνδυνο την οικονομία της χώρας· συνεχίζει να ανησυχεί για την ελλιπή εφαρμογή των συμβάσεων, το μέγεθος της άτυπης οικονομίας και τη δυσκολία πρόσβασης στη χρηματοδότηση· τονίζει ότι η εκτεταμένη σκιώδης οικονομία αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για την επιχειρηματικότητα· υπογραμμίζει την ανάγκη για τη λήψη μέτρων που θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα, και καλεί τις αρμόδιες αρχές να ασχοληθούν επίσης με την αποτελεσματικότητα του δικαστικού συστήματος·

32.  επικροτεί τη διατήρηση της μακροοικονομικής σταθερότητας, τη μείωση του ποσοστού ανεργίας και τη συνεχιζόμενη προσήλωση της κυβέρνησης στην προώθηση της ανάπτυξης και της απασχόλησης μέσω οικονομικών πολιτικών που βασίζονται στην αγορά, αλλά ανησυχεί για τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους και για το γεγονός ότι η ανεργία εξακολουθεί να παραμένει υψηλή με πολύ χαμηλή συμμετοχή στην αγορά εργασίας, ειδικά από τους νέους, τις γυναίκες και τους ανάπηρους· παροτρύνει τις αρμόδιες αρχές να αντιμετωπίσουν τη μακροχρόνια και διαρθρωτική ανεργία, να προωθήσουν τη συνεργασία στην οικονομική πολιτική, να ευθυγραμμίσουν καλύτερα την εκπαίδευση με τις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας και να αναπτύξουν μια στοχευμένη στρατηγική για την καλύτερη ενσωμάτωση των νέων και των γυναικών στην αγορά εργασίας· εκφράζει ανησυχία για τη φυγή νέων επαγγελματιών με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης και καλεί την κυβέρνηση να αναπτύξει προγράμματα που θα επιτρέψουν σε νέους επαγγελματίες με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης να επιστρέψουν και να συμμετάσχουν στις πολιτικές διαδικασίες και στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων· ζητεί να γίνουν ενέργειες για τη βελτίωση της φορολογικής πειθαρχίας και διαφάνειας και την αύξηση της ικανότητας δημοσιονομικού προγραμματισμού· προτρέπει να εφαρμοστεί η αρχή του ισορροπημένου προϋπολογισμού· επισημαίνει ότι ένα αξιόπιστο και προβλέψιμο ρυθμιστικό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις οδηγεί σε αυξημένη μακροοικονομική σταθερότητα και ανάπτυξη· ζητεί την πραγματοποίηση κατάλληλης διαβούλευσης με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς εν προκειμένω·

33.  εκφράζει ικανοποίηση για την πρόοδο που έχει σημειωθεί στον εκσυγχρονισμό των δικτύων μεταφορών, ενέργειας και τηλεπικοινωνιών, και ιδίως για τις προσπάθειες ολοκλήρωσης του Διαδρόμου Χ[2]· λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία των σιδηροδρομικών συνδέσεων στο πλαίσιο ενός βιώσιμου συστήματος μεταφορών, επιδοκιμάζει την πρόθεση της κυβέρνησης να αναβαθμίσει ή να κατασκευάσει σιδηροδρομικές συνδέσεις από τα Σκόπια προς τις πρωτεύουσες των γειτονικών χωρών και ζητεί να σημειωθεί μεγαλύτερη πρόοδος, ιδίως σε σχέση με την ολοκλήρωση των σιδηροδρομικών και οδικών συνδέσεων στο πλαίσιο του Διαδρόμου VIII[3]·

34.  επιδοκιμάζει το καλό επίπεδο προετοιμασίας στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών και της κοινωνίας της πληροφορίας· ζητεί να σημειωθεί περαιτέρω πρόοδος στον τομέα της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο και υπογραμμίζει την ανάγκη για ανάπτυξη και έγκριση μιας εθνικής στρατηγικής για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο προκειμένου να αυξηθεί η ανθεκτικότητά του·

35.  ανησυχεί για τις σημαντικές ελλείψεις στον τομέα του περιβάλλοντος, ιδιαίτερα στον τομέα της βιομηχανικής ρύπανσης και της ρύπανσης του αέρα και των υδάτων· σημειώνει ότι η τρέχουσα κατάσταση του συστήματος ύδρευσης είναι γενικά ανεπαρκής, με αποτέλεσμα να προκύπτουν μεγάλη απώλεια και ζητήματα ποιότητας του νερού· τονίζει ότι είναι αναγκαίο να αναπτυχθεί και να εφαρμοστεί μια βιώσιμη πολιτική για τα απόβλητα και ζητεί να αναπτυχθεί μια ολοκληρωμένη πολιτική και στρατηγική δράσης για το κλίμα, που θα ευθυγραμμίζεται με το πλαίσιο της ΕΕ για το 2030 που αφορά την πολιτική για το κλίμα, καθώς και την κύρωση και εφαρμογή της συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα·

36.  επικροτεί τον εποικοδομητικό ρόλο της χώρας στην περιφερειακή συνεργασία, ιδίως στην πρωτοβουλία εξαμερούς συνεργασίας στα Δυτικά Βαλκάνια και στο θεματολόγιο για τη συνδεσιμότητα· σημειώνει, ωστόσο, ότι οι συνδέσεις υποδομών ενέργειας και μεταφορών με τους περιφερειακούς γείτονες και η σύνδεση με το ΔΕΔ-Μ είναι ακόμη περιορισμένες· επικροτεί την πρόοδο που έχει σημειωθεί σε σχέση με την ασφάλεια εφοδιασμού, καθώς και στον τομέα γραμμών διασύνδεσης για τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου· επισημαίνει τη συμφωνία που υπογράφηκε με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων σχετικά με την ανάπτυξη μιας περιφερειακής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας· τονίζει ότι είναι αναγκαίο να υπάρξει πρόοδος όσον αφορά το άνοιγμα της αγοράς ενέργειας και να αναπτυχθεί ο ανταγωνισμός στην αγορά φυσικού αερίου και ενέργειας, επιδιώκοντας την αποδεσμοποίηση των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, σύμφωνα με την τρίτη δέσμη μέτρων της ΕΕ για την ενέργεια· ζητεί ουσιαστικές βελτιώσεις στα πεδία της ενεργειακής απόδοσης, της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και της καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής· ζητεί την κύρωση της συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα·

37.  παροτρύνει τις αρχές να ενισχύσουν τις διοικητικές και οικονομικές ικανότητες προκειμένου να εξασφαλιστεί ένα διαφανές, αποδοτικό και αποτελεσματικό καθεστώς δημοσίων προμηθειών, να προληφθούν τυχόν παρατυπίες, να διατεθούν τα κονδύλια της ΕΕ κατά τρόπο ορθό και έγκαιρο και να εκπονούν, ταυτόχρονα, λεπτομερείς και τακτικές εκθέσεις σχετικά με τον προγραμματισμό και τη χρήση των ενωσιακών κονδυλίων· επισημαίνει με ανησυχία ότι η Επιτροπή έχει μειώσει για άλλη μια φορά την οικονομική ενίσχυση του μηχανισμού προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ) κατά περίπου 27 εκατομμύρια ευρώ, συνεπεία της έλλειψης πολιτικής δέσμευσης για πραγματοποίηση μεταρρυθμίσεων στη διαχείριση των δημοσίων οικονομικών· καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει στις εκθέσεις της στοιχεία για τη βοήθεια μέσω ΜΠΒ προς τη χώρα και για την αποτελεσματικότητα των εφαρμοζόμενων μέτρων, ιδίως για τη βοήθεια μέσω MΠB προς υλοποίηση των βασικών προτεραιοτήτων και των συναφών έργων·

38.  συγχαίρει τη χώρα για τον εποικοδομητικό ρόλο, τη συνεργασία και τις τεράστις προσπάθειές της για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της μεταναστευτικής κρίσης, συμβάλλοντας έτσι ουσιαστικά στην ασφάλεια και τη σταθερότητα της ΕΕ· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή να παράσχει στη χώρα όλα τα απαραίτητα εργαλεία για την άμβλυνση της κρίσης· συνιστά περαιτέρω μέτρα και δράσεις, σε συμμόρφωση προς το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, για τη βελτίωση του συστήματος ασύλου, την εξασφάλιση των αναγκαίων ικανοτήτων για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και της παράνομης διακίνησης μεταναστών, περιλαμβανομένων και συμφωνιών συνεργασίας με τα γειτονικά κράτη για την καταπολέμηση της εγκληματικότητας και την εξασφάλιση αποτελεσματικής διαχείρισης των συνόρων·

39.  επισημαίνει ότι η χώρα βρίσκεται στην επονομαζόμενη «οδό των Δυτικών Βαλκανίων» και ότι περίπου 600 000 πρόσφυγες και μετανάστες, συμπεριλαμβανομένων ευάλωτων ομάδων όπως παιδιά και ηλικιωμένοι, έχουν διέλθει μέχρι σήμερα από το έδαφός της στην πορεία τους προς την Ευρώπη· παροτρύνει τις αρχές να διασφαλίζουν ότι στους μετανάστες και τους πρόσφυγες που υποβάλλουν αίτηση ασύλου στη χώρα ή διέρχονται από το έδαφός της, επιφυλάσσεται μεταχείριση σύμφωνη με το διεθνές και το ενωσιακό δίκαιο, περιλαμβανομένων της Σύμβασης για τους πρόσφυγες, του 1951, και του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ·

40.  καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να συνεργάζεται, σχετικά με θέματα που αφορούν τη μετανάστευση, με όλες τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, προκειμένου να διασφαλίσει την τήρηση των ευρωπαϊκών και διεθνών κανόνων και προτύπων·

41.  τονίζει τη σημασία της περιφερειακής συνεργασίας ως εργαλείου προώθησης της διαδικασίας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και επιδοκιμάζει τις εποικοδομητικές προσπάθειες και την προορατική συνεισφορά της χώρας στην προώθηση των διμερών σχέσεων με όλες τις χώρες της περιοχής·

42.  πιστεύει ότι η περιφερειακή συνεργασία αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο της διαδικασίας προσχώρησης στην ΕΕ, το οποίο συμβάλλει στη σταθερότητα και την ευημερία της περιοχής, και θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για την κυβέρνηση· επιδοκιμάζει τον σταθερό εποικοδομητικό ρόλο και την προορατική συνεισφορά της χώρας στην προώθηση της διμερούς, περιφερειακής και διεθνούς συνεργασίας, καθώς και τη συμμετοχή της σε μη στρατιωτικές και στρατιωτικές επιχειρήσεις διαχείρισης κρίσεων· επιδοκιμάζει την αυξανόμενη ευθυγράμμιση με την εξωτερική πολιτική της ΕΕ (73%)· καλεί τις αρχές της ΠΓΔΜ να ευθυγραμμιστούν επίσης με τα περιοριστικά μέτρα της ΕΕ κατά της Ρωσίας συνεπεία της παράνομης προσάρτησης της Κριμαίας· επαναλαμβάνει τη σημασία της ολοκλήρωσης των διαπραγματεύσεων για μια συνθήκη φιλίας και καλής γειτονίας με τη Βουλγαρία· καλεί τις αρχές να σέβονται τα πολιτικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα των πολιτών της χώρας οι οποίοι αυτοχαρακτηρίζονται Βούλγαροι·

43.  ενθαρρύνει τη σύσταση κοινών επιτροπών εμπειρογνωμόνων για την ιστορία και την εκπαίδευση με γειτονικές χώρες, με στόχο να συμβάλουν στην αντικειμενική και τεκμηριωμένη ερμηνεία της ιστορίας, στην ενίσχυση της ακαδημαϊκής συνεργασίας και την προώθηση της θετικής στάσης των νέων γενεών απέναντι στους γείτονες·

44.  εκφράζει ικανοποίηση για τα απτά αποτελέσματα της πρωτοβουλίας για μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ της χώρας και της Ελλάδας, που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην καλύτερη κατανόηση και στην ενίσχυση των διμερών σχέσεων, , ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για μια αμοιβαία αποδεκτή λύση στο ζήτημα της ονομασίας, και αναγνωρίζει τις θετικές εξελίξεις όσον αφορά την εφαρμογή των μέτρων αυτών· υπογραμμίζει τη σημασία που έχει να αποφεύγονται κινήσεις, αμφιλεγόμενες ενέργειες και δηλώσεις που μπορούν να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στις σχέσεις καλής γειτονίας· επαναλαμβάνει μετ’ επιτάσεως την έκκλησή του στην Αντιπρόεδρο/Ύπατη Εκπρόσωπο (ΑΕ/ΥΕ) και στην Επιτροπή να αναπτύξουν νέες πρωτοβουλίες για την υπέρβαση των υπόλοιπων διαφορών και να εργαστούν, μαζί με τις δύο χώρες και τον ειδικό εντεταλμένο του ΟΗΕ, με σκοπό μια αμοιβαία αποδεκτή λύση στο ζήτημα της ονομασίας και να υποβάλουν σχετική έκθεση στο Κοινοβούλιο·

45.  επικροτεί τις δραστηριότητες στο πλαίσιο της διαδικασίας του Βερολίνου, οι οποίες φανερώνουν ισχυρή πολιτική υποστήριξη στην ευρωπαϊκή προοπτική των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων· επισημαίνει τη σημασία αυτής της διαδικασίας για την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης των χωρών στην περιοχή μέσω επενδύσεων σε βασικά δίκτυα και διμερών σχεδίων στα πεδία των υποδομών, της οικονομίας και της διασυνδεσιμότητας· επαναλαμβάνει τη σημασία της ενεργού συμμετοχής στις περιφερειακές πρωτοβουλίες που σχετίζονται με τη νεολαία, όπως το Γραφείο Περιφερειακής Συνεργασίας των Νέων των Δυτικών Βαλκανίων· επικροτεί τη σύσταση του Ταμείου Δυτικών Βαλκανίων και παροτρύνει την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις πρωτοβουλίες και τα έργα που προτείνονται·

46.  συγχαίρει τη χώρα για την προεδρία της στην Κεντροευρωπαϊκή Πρωτοβουλία (CEI) η οποία στη διάρκεια του 2015 εστίαζε στην οικονομική συνεργασία και τις επιχειρηματικές ευκαιρίες, τις υποδομές και τη γενική οικονομική ανάπτυξη, περιλαμβανομένων της αγροτικής ανάπτυξης και του τουρισμού, καθώς και στη σύνδεση μεταξύ μακροπεριφερειών·

47.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατη Εκπρόσωπο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών καθώς και στην κυβέρνηση και στο κοινοβούλιο της χώρας.

• [1]  ΕΕ L 84, 20.3.2004, σ. 13.
• [2]  Ο Διάδρομος Χ είναι ένας από τους πανευρωπαϊκούς διαδρόμους μεταφορών και συνδέει το Σάλτσμπουργκ (Αυστρία) με τη Θεσσαλονίκη (Ελλάδα).
• [3]  Ο Διάδρομος VIII είναι ένας από τους πανευρωπαϊκούς διαδρόμους μεταφορών και συνδέει το Δυρράχιο (Αλβανία) με τη Βάρνα (Βουλγαρία). Διέρχεται επίσης από τα Σκόπια.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	28.2.2017
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	54 9 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Lars Adaktusson, Francisco Assis, Amjad Bashir, Mario Borghezio, Victor Boştinaru, Elmar Brok, James Carver, Fabio Massimo Castaldo, Lorenzo Cesa, Javier Couso Permuy, Andi Cristea, Knut Fleckenstein, Anna Elżbieta Fotyga, Eugen Freund, Michael Gahler, Iveta Grigule, Sandra Kalniete, Tunne Kelam, Andrey Kovatchev, Eduard Kukan, Ryszard Antoni Legutko, Arne Lietz, Barbara Lochbihler, Sabine Lösing, Ulrike Lunacek, Andrejs Mamikins, Ramona Nicole Mănescu, Alex Mayer, David McAllister, Francisco José Millán Mon, Pier Antonio Panzeri, Ioan Mircea Paşcu, Alojz Peterle, Tonino Picula, Kati Piri, Cristian Dan Preda, Jozo Radoš, Alyn Smith, Jordi Solé, Jaromír Štětina, Dubravka Šuica, Charles Tannock, László Tőkés, Ivo Vajgl, Johannes Cornelis van Baalen, Hilde Vautmans, Anders Primdahl Vistisen, Νίκος Ανδρουλάκης, Γεώργιος Επιτήδειος, Μανώλης Κεφαλογιάννης, Δημήτρης Παπαδάκης, Σοφία Σακοράφα
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Angel Dzhambazki, Urmas Paet, Miroslav Poche, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Igor Šoltes, Renate Sommer, Bodil Valero, Željana Zovko, Ελένη Θεοχάρους, Τάκης Χατζηγεωργίου
Αναπληρωτές (άρθρο 200, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Olle Ludvigsson

ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

54	+
ALDE	Iveta Grigule, Urmas Paet, Jozo Radoš, Ivo Vajgl, Hilde Vautmans, Johannes Cornelis van Baalen
ECR	Amjad Bashir, Angel Dzhambazki, Anna Elżbieta Fotyga, Ryszard Antoni Legutko, Charles Tannock, Eleni Theocharous, Anders Primdahl Vistisen
EFDD	James Carver, Fabio Massimo Castaldo
PPE	Lars Adaktusson, Elmar Brok, Lorenzo Cesa, Michael Gahler, Sandra Kalniete, Tunne Kelam, Andrey Kovatchev, Eduard Kukan, David McAllister, Francisco José Millán Mon, Ramona Nicole Mănescu, Alojz Peterle, Cristian Dan Preda, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Renate Sommer, László Tőkés, Željana Zovko, Jaromír Štětina, Dubravka Šuica
S&D	Francisco Assis, Victor Boştinaru, Andi Cristea, Knut Fleckenstein, Eugen Freund, Arne Lietz, Olle Ludvigsson, Andrejs Mamikins, Alex Mayer, Pier Antonio Panzeri, Ioan Mircea Paşcu, Tonino Picula, Kati Piri, Miroslav Poche
Verts/ALE	Barbara Lochbihler, Ulrike Lunacek, Alyn Smith, Jordi Solé, Bodil Valero, Igor Šoltes

9	-
ENF	Mario Borghezio
GUE/NGL	Javier Couso Permuy, Takis Hadjigeorgiou, Sabine Lösing, Sofia Sakorafa
NI	Georgios Epitideios
PPE	Manolis Kefalogiannis
S&D	Nikos Androulakis, Demetris Papadakis

0	0

Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:

+  :  υπέρ

-  :  κατά

0  :  αποχή