ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την πολυφωνία και την ελευθερία των μέσων μαζικής ενημέρωσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση

12.4.2018 - (2017/2209(INI))

Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων
Εισηγήτρια: Barbara Spinelli
Συντάκτης γνωμοδότησης (*):
Curzio Maltese, Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας
(*) Διαδικασία συνδεδεμένων επιτροπών - Άρθρο 54 του Κανονισμού

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την πολυφωνία και την ελευθερία των μέσων μαζικής ενημέρωσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση

(2017/2209(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα άρθρα 2, 3, 6, 7, 9, 10, 11 και 49 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) και τα άρθρα 9, 10 και 16 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 11 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ECHR/ΕΣΑΔ), τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ECtHR/ΕΔΑΔ) και τον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη,

–  έχοντας υπόψη τη Διεθνή Σύμβαση για την εξάλειψη πάσης μορφής φυλετικών διακρίσεων (ICERD), που ψηφίστηκε και τέθηκε προς υπογραφή και κύρωση με την απόφαση 2106 της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών στις 21 Δεκεμβρίου 1965,

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2001, για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής[1],

–  έχοντας υπόψη το Πρωτόκολλο αριθ. 29 της ΣΕΕ για το σύστημα δημόσιας ραδιοτηλεόρασης στα κράτη μέλη,

–  έχοντας υπόψη τον Ευρωπαϊκό Χάρτη για την Ελευθερία του Τύπου,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας,

–  έχοντας υπόψη τις δηλώσεις, τις συστάσεις και τα ψηφίσματα της Επιτροπής Υπουργών και της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης καθώς και τις γνωμοδοτήσεις και τον «κατάλογο ελέγχου για το κράτος δικαίου» της Επιτροπής της Βενετίας,

–  έχοντας υπόψη τη μελέτη του Συμβουλίου της Ευρώπης με τίτλο «Journalists under pressure – Unwarranted interference, fear and self-censorship in Europe» (Δημοσιογράφοι υπό πίεση: αδικαιολόγητες παρεμβολές, φόβος και αυτολογοκρισία στην Ευρώπη),

–  έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά της διαφθοράς και τη Σύμβαση της UNESCO για την προστασία και την προώθηση της πολυμορφίας της πολιτιστικής έκφρασης,

–  έχοντας υπόψη τη Γενική Παρατήρηση αριθ. 34 της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών,

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες αρχές των Ηνωμένων Εθνών για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα,

–  έχοντας υπόψη τα σχετικά ψηφίσματα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ και τις εκθέσεις του ειδικού εισηγητή του ΟΗΕ για την προαγωγή και την προάσπιση της ελευθερίας της γνώμης και της έκφρασης,

–  έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης του ΟΗΕ για την προστασία των δημοσιογράφων και το ζήτημα της ατιμωρησίας,

–  έχοντας υπόψη τις εργασίες του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) σχετικά με την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, και ιδίως τις εργασίες του εκπροσώπου του ΟΑΣΕ για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης,

–  έχοντας υπόψη τις εργασίες της Πλατφόρμας του Συμβουλίου της Ευρώπης δια της οποίας προάγονται η προστασία της δημοσιογραφίας και η ασφάλεια των δημοσιογράφων,

–  έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση για την ελευθερία έκφρασης, τη διάδοση ψευδών ειδήσεων, την παραπληροφόρηση και την προπαγάνδα, που εκδόθηκε στις 3 Μαρτίου 2017 από τον ειδικό εισηγητή του ΟΗΕ για την προώθηση και την προστασία του δικαιώματος στην ελευθερία γνώμης και έκφρασης, τον εκπρόσωπο του ΟΑΣΕ για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, τον ειδικό εισηγητή του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών (ΟΑΚ) για την ελευθερία έκφρασης και τον ειδικό εισηγητή της Αφρικανικής Επιτροπής για τα δικαιώματα του ανθρώπου και των λαών σχετικά με την ελευθερία έκφρασης και την πρόσβαση σε πληροφορίες,

–  έχοντας υπόψη τα αποτελέσματα του Παγκόσμιου Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου, που δημοσιεύθηκαν από τους Δημοσιογράφους χωρίς Σύνορα, και τα αποτελέσματα του Παρατηρητηρίου για την πολυφωνία στα μέσα ενημέρωσης που λειτουργεί στο πλαίσιο του Κέντρου για την πολυφωνία και την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου,

–  έχοντας υπόψη τη σύνοψη πολιτικής με τίτλο «Defining Defamation: Principles on Freedom of Expression and Protection of Reputation» (Ορισμός της δυσφήμισης: οι αρχές που διέπουν την ελευθερία της έκφρασης και την προστασία της φήμης) που δημοσιεύθηκε από την οργάνωση ARTICLE 19,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 21ης Μαΐου 2013 σχετικά με τον Χάρτη της ΕΕ: πρότυπες ρυθμίσεις για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης σε ολόκληρη την ΕΕ[2],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 12ης Μαρτίου 2014, σχετικά με το πρόγραμμα παρακολούθησης της υπηρεσίας εθνικής ασφάλειας (NSA) των ΗΠΑ, τα όργανα παρακολούθησης σε διάφορα κράτη μέλη και τον αντίκτυπό τους στα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ, και σχετικά με τη διατλαντική συνεργασία στον τομέα της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων[3] καθώς και το ψήφισμά του, της 29ης Οκτωβρίου 2015, σε συνέχεια του ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 12ης Μαρτίου 2014 σχετικά με τη μαζική ηλεκτρονική παρακολούθηση πολιτών της ΕΕ[4],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Μαρτίου 2017 σχετικά με την ηλεκτρονική δημοκρατία στην Ευρωπαϊκή Ένωση: δυνατότητες και προκλήσεις[5],

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 25ης Οκτωβρίου 2016, με συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με την καθιέρωση μηχανισμού της ΕΕ για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα[6],

–  έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του της 14ης Φεβρουαρίου 2017 σχετικά με τον ρόλο των καταγγελτών (whistle-blowers) στην προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ[7] και της 24ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με θεμιτά μέτρα για την προστασία των καταγγελτών που ενεργούν προς το δημόσιο συμφέρον όταν αποκαλύπτουν εμπιστευτικές πληροφορίες για επιχειρήσεις και δημόσιους οργανισμούς[8],

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών, συνελθόντων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, σχετικά με την ελευθερία και την πολυφωνία στα μέσα επικοινωνίας στο ψηφιακό περιβάλλον[9],

–  έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για την ελευθερία της έκφρασης εντός και εκτός διαδικτύου (επιγραμμικά και απογραμμικά) και τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής για τη στήριξη εκ μέρους της ΕΕ της ελευθερίας και της ακεραιότητας των μέσων μαζικής ενημέρωσης στις χώρες της διεύρυνσης, 2014-2020,

–  έχοντας υπόψη το Ετήσιο Συμπόσιο της Επιτροπής για τα Θεμελιώδη Δικαιώματα το 2016, με θέμα «Πολυφωνία στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και δημοκρατία», και τα σχετικά πονήματα που δημοσιεύθηκαν από τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ,

–  έχοντας υπόψη την ομάδα εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου για τις ψευδείς ειδήσεις και την παραπληροφόρηση στο διαδίκτυο που διορίστηκε από την Επιτροπή για να παράσχει συμβουλευτικές υπηρεσίες σχετικά με την έκταση του φαινομένου των ψευδών ειδήσεων καθώς και τον καθορισμό των ρόλων και των ευθυνών των σχετικών ενδιαφερόμενων μερών,

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση 5/2016 του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων (ΕΕΠΔ/EDPS) σχετικά με την επανεξέταση της οδηγίας για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών (2002/58/ΕΚ),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2017/541 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2017, για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και την αντικατάσταση της απόφασης-πλαισίου 2002/475/ΔΕΥ του Συμβουλίου και για την τροποποίηση της απόφασης 2005/671/ΔΕΥ του Συμβουλίου[10],

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την ασφάλεια και την άμυνα της 22ας Ιουνίου 2017,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 52 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων καθώς και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας και της Επιτροπής Νομικών Υποθέσεων (Α8-0144/2018),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελευθερία της έκφρασης και η ελευθερία της γνώμης είναι θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και απαραίτητες προϋποθέσεις για την πλήρη ανάπτυξη των ατόμων και την ενεργό συμμετοχή τους σε μια δημοκρατική κοινωνία, την τήρηση των αρχών της διαφάνειας και της λογοδοσίας και την άσκηση άλλων ανθρώπινων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολυφωνία είναι αδιαχώριστη από την ελευθερία, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα του ατόμου να ενημερώνεται και να ενημερώνει αποτελεί μέρος των βασικών δημοκρατικών αξιών στις οποίες θεμελιώνεται η Ευρωπαϊκή Ένωση·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν πρέπει να υποτιμάται η σημασία των πολυφωνικών, ανεξάρτητων και αξιόπιστων μέσων ενημέρωσης ως θεματοφυλάκων και φορέων εποπτείας της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελευθερία, η πολυφωνία και η ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης αποτελούν κρίσιμες συνιστώσες του δικαιώματος ελεύθερης έκφρασης· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέσα ενημέρωσης διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στη δημοκρατική κοινωνία, καθώς ενεργούν ως δημόσιοι ελεγκτές, ενώ παράλληλα βοηθούν στην ενημέρωση και ενδυνάμωση των πολιτών, διευρύνοντας την εκ μέρους τους κατανόηση του τρέχοντος πολιτικού και κοινωνικού τοπίου, και προάγοντας τη συνειδητή συμμετοχή τους στον δημοκρατικό βίο· λαμβάνοντας υπόψη ότι το πεδίο αυτού του ρόλου θα πρέπει να διευρυνθεί ώστε να περιλαμβάνει τη διαδικτυακή δημοσιογραφία και τους δημοσιογραφούντες πολίτες καθώς και το έργο των συντακτών ιστολογίων (bloggers), των χρηστών του διαδικτύου, των ακτιβιστών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, προκειμένου να αντικατοπτρίζει τη σημερινή ριζικά διαφορετική πραγματικότητα στα μέσα ενημέρωσης και παράλληλα να σέβεται το δικαίωμα στο ιδιωτικό απόρρητο· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δικτυακή ουδετερότητα αποτελεί ουσιώδη αρχή για ένα ανοιχτό διαδίκτυο·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ψευδείς ειδήσεις, ο κυβερνοεκφοβισμός ή το λεγόμενο «πορνό της εκδίκησης» αποτελούν ολοένα μεγαλύτερες πηγές ανησυχίες για τις κοινωνίες μας, ιδίως μεταξύ των νέων·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διάδοση ψευδών ειδήσεων και η παραπληροφόρηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τους δικτυακούς τόπους αναζήτησης έχει περιορίσει σημαντικά την αξιοπιστία των παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης, κάτι που με τη σειρά του αναστέλλει την ικανότητά τους να λειτουργούν ως ελεγκτές·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δημόσιες αρχές έχουν όχι μόνο την υποχρέωση να μην εφαρμόζουν περιορισμούς στην ελευθερία της έκφρασης, αλλά και την υποχρέωση να θεσπίζουν νομικά και κανονιστικά πλαίσια που ενθαρρύνουν την ανάπτυξη ελεύθερων, ανεξάρτητων και πολυφωνικών μέσων ενημέρωσης·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελευθερία έκφρασης, σύμφωνα με τα άρθρα 2 και 4 της Διεθνούς Σύμβασης για την εξάλειψη πάσης μορφής φυλετικών διακρίσεων (ICERD) και το άρθρο 30 της Οικουμενικής Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, απαγορεύεται να χρησιμοποιείται για την υπεράσπιση εκφράσεων που παραβιάζουν τη Σύμβαση και τη Διακήρυξη, όπως η ρητορική μίσους ή η προπαγάνδα που βασίζονται σε ιδέες ή θεωρίες ανωτερότητας μιας φυλής ή μιας ομάδας προσώπων συγκεκριμένου χρώματος ή εθνοτικής ομάδας ή που επιχειρούν να δικαιολογήσουν ή να προωθήσουν το φυλετικό μίσος και τις διακρίσεις σε οποιανδήποτε μορφή·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δημόσιες αρχές έχουν καθήκον να προστατεύουν την ανεξαρτησία και την αμεροληψία των δημόσιων μέσων ενημέρωσης ως φορείς που υπηρετούν δημοκρατικές κοινωνίες και δεν ικανοποιούν τα συμφέροντα των κυβερνήσεων που βρίσκονται στην εξουσία·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δημόσιες αρχές πρέπει επίσης να εξασφαλίζουν ότι τα μέσα ενημέρωσης τηρούν τους ισχύοντες νόμους και κανονισμούς·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις σε διάφορα κράτη μέλη, όπου ο εθνικισμός και ο λαϊκισμός παρουσιάζουν άνοδο, έχουν οδηγήσει σε αυξημένες πιέσεις και απειλές σε βάρος δημοσιογράφων, πράγμα που δείχνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να διασφαλίσει, να προαγάγει και να προασπιστεί την ελευθερία και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρώπης, οι κακοποιήσεις και τα εγκλήματα σε βάρος δημοσιογράφων τόσο από κρατικούς όσο και από μη κρατικούς παράγοντες, έχουν σοβαρές επιπτώσεις και επιδρούν ανασταλτικά στην ελευθερία της έκφρασης· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κίνδυνος και η συχνότητα των αδικαιολόγητων παρεμβάσεων αυξάνουν το αίσθημα του φόβου μεταξύ δημοσιογράφων, δημοσιογραφούντων πολιτών, συντακτών ιστολογίου και άλλων παραγόντων της ενημέρωσης, οδηγώντας ενδεχομένως σε υψηλό βαθμό αυτολογοκρισίας, και υπονομεύοντας παράλληλα το δικαίωμα των πολιτών στην ενημέρωση και τη συμμετοχή·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ειδικός εισηγητής των Ηνωμένων Εθνών για την προώθηση και την προστασία του δικαιώματος στην ελευθερία γνώμης και έκφρασης υπενθύμισε τον Σεπτέμβριο του 2016 ότι οι κυβερνήσεις φέρουν ευθύνη όχι μόνο να σέβονται τη δημοσιογραφία αλλά και να μεριμνούν ώστε οι δημοσιογράφοι και οι πηγές τους να προστατεύονται με αυστηρή νομοθεσία, να ασκείται δίωξη κατά δραστών επιθέσεων σε βάρος τους και να προσφέρεται ευρεία ασφάλεια, όποτε χρειάζεται·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δημοσιογράφοι και άλλοι παράγοντες των μέσων ενημέρωσης εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν βία, απειλές, παρενόχληση ή δημόσιο διασυρμό στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κυρίως εξαιτίας των ερευνητικών δραστηριοτήτων τους για την προστασία του δημόσιου συμφέροντος από κατάχρηση εξουσίας, διαφθορά, παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή εγκληματικές δραστηριότητες·

ΙΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η εγγύηση της ασφάλειας και της προστασίας των δημοσιογράφων και άλλων παραγόντων των μέσων ενημέρωσης αποτελεί προϋπόθεση προκειμένου αυτοί να ανταποκρίνονται πλήρως στο ρόλο τους και να έχουν έμπρακτα την ικανότητα να ενημερώνουν σωστά τους πολίτες και να συμμετέχουν αποτελεσματικά στον δημόσιο διάλογο·

ΙΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με την Πλατφόρμα του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Προστασία της Δημοσιογραφίας και την Ασφάλεια των Δημοσιογράφων, περισσότερες από τις μισές υποθέσεις κατάχρησης εις βάρος επαγγελματιών του τομέα των μέσων ενημέρωσης αποδίδονται σε κρατικούς φορείς·

ΙΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ερευνητική δημοσιογραφία θα πρέπει να προαχθεί ως μορφή συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και ως πράξη πολιτικής αρετής, με υποστήριξη από τους τομείς της επικοινωνίας, της μάθησης, της εκπαίδευσης και της κατάρτισης·

ΙΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ταχείες εξελίξεις του συστήματος των μέσων ενημέρωσης, η ταχεία ανάπτυξη της διαδικτυακής διάστασης στην πολυφωνίας των μέσων και η άνοδος των μηχανών αναζήτησης και των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης ως πηγών ειδήσεων, αποτελούν ταυτόχρονα πρόκληση και ευκαιρία για την προαγωγή της ελευθερίας της έκφρασης, του εκδημοκρατισμού στην παραγωγή των ειδήσεων μέσω της συμμετοχής των πολιτών στον δημόσιο διάλογο, καθώς και για τη μετατροπή όλο και περισσότερων χρηστών πληροφορίας σε παραγωγούς πληροφορίας· λαμβάνοντας υπόψη εντούτοις ότι η συγκέντρωση εξουσίας από δημοσιογραφικούς ομίλους και διαδικτυακούς μεσάζοντες, όπως και ο έλεγχος των μέσων ενημέρωσης από οικονομικούς ομίλους και πολιτικούς φορείς υπάρχει κίνδυνος να έχουν αρνητικές επιπτώσεις για την πολυφωνία του δημόσιου διαλόγου και για την πρόσβαση στην ενημέρωση και να επηρεάσουν την ελευθερία, την ακεραιότητα, την ποιότητα και την συντακτική ανεξαρτησία της δημοσιογραφίας και των ραδιοτηλεοπτικών μέσων ενημέρωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ίσοι όροι ανταγωνισμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι αναγκαίοι προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι μηχανές αναζήτησης, οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και άλλοι τεχνολογικοί κολοσσοί σέβονται τους κανόνες της ενιαίας ψηφιακής αγοράς της ΕΕ σε πεδία όπως η προστασία του ψηφιακού απορρήτου και ο ανταγωνισμός·

Κ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δημοσιογράφοι χρειάζονται άμεση, απευθείας και ανεμπόδιστη πρόσβαση σε πληροφορίες από τη δημόσια διοίκηση προκειμένου οι αρχές να λογοδοτούν καταλλήλως·

ΚΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πληροφορίες που λαμβάνονται βάσει του δικαιώματος εξέτασης των πραγμάτων όπως και οι πληροφορίες που λαμβάνονται μέσω καταγγελτών, αλληλοσυμπληρώνονται και είναι ουσιαστικές και οι μεν και οι δε για να μπορέσουν οι δημοσιογράφοι να επιτελέσουν την αποστολή τους, που είναι να ενεργούν προς το δημόσιο συμφέρον·

ΚΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δημοσιογράφοι χρειάζονται την πλέον ολοκληρωμένη νομική προστασία για τη χρήση και διάδοση τέτοιου είδους πληροφοριών που άπτονται του δημοσίου συμφέροντος στο πλαίσιο της εργασίας τους·

ΚΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα αίτησης και λήψης πληροφοριών από τις δημόσιες διοικήσεις παραμένει κατακερματισμένο και ατελές σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση·

ΚΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κλάδος των μέσων ενημέρωσης διαδραματίζει καίριο ρόλο σε κάθε δημοκρατική κοινωνία· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης, σε συνδυασμό με την ταυτόχρονη ανάπτυξη πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης και άλλων τεχνολογικών κολοσσών, και άκρως επιλεκτικά διαφημιστικά έσοδα, έχουν επιδεινώσει θεαματικά την επισφάλεια στις συνθήκες εργασίας και την κοινωνική ανασφάλεια των φορέων των μέσων ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων των ανεξάρτητων δημοσιογράφων, προκαλώντας δραματική πτώση των επαγγελματικών, κοινωνικών και ποιοτικών προτύπων στη δημοσιογραφία, που είναι ικανή να επηρεάσει αρνητικά τη συντακτική τους ανεξαρτησία·

ΚΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο του Οπτικοακουστικού Τομέα του Συμβουλίου της Ευρώπης κατήγγειλε την εμφάνιση ενός ψηφιακού δυοπωλίου, με την Google και το Facebook να αντιστοιχούν σε ποσοστό έως 85 % της συνολικής μεγέθυνσης της ψηφιακής διαφημιστικής αγοράς το 2016, θέτοντας σε κίνδυνο το μέλλον παραδοσιακών εταιρειών με μέσα ενημέρωσης χρηματοδοτούμενα από διαφημίσεις, όπως τα εμπορικά τηλεοπτικά κανάλια, οι εφημερίδες και τα περιοδικά που διαθέτουν ένα πολύ πιο περιορισμένο κοινό·

ΚΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο πλαίσιο της πολιτικής για τη διεύρυνση, η Επιτροπή έχει καθήκον να απαιτεί την πλήρη συμμόρφωση με τα κριτήρια της Κοπεγχάγης, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας της έκφρασης και της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, και ότι η ΕΕ θα πρέπει συνεπώς να αποτελέσει υπόδειγμα εφαρμογής των πλέον υψηλών προτύπων στον τομέα αυτόν· λαμβάνοντας υπόψη ότι, μόλις γίνει μέλος της ΕΕ, ένα κράτος αναλαμβάνει τη μόνιμη και αδιαμφισβήτητη υποχρέωση να τηρούν τις απορρέουσες από τις Συνθήκες της ΕΕ και από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ υποχρεώσεις τους σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και λαμβάνοντας υπόψη ότι ο σεβασμός της ελευθερίας της έκφρασης και της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης στα κράτη μέλη θα πρέπει να αποτελεί αντικείμενο τακτικού ελέγχου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιοπιστία της ΕΕ στη διεθνή σκηνή μπορεί να εξασφαλισθεί μόνον όταν η ελευθερία του Τύπου και των μέσων ενημέρωσης διαφυλάσσεται και γίνεται σεβαστή εντός της ίδιας της Ένωσης·

ΚΖ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα αποτελέσματα των ερευνών καταλήγουν συνεχώς στο συμπέρασμα ότι οι γυναίκες αποτελούν μειονότητα στους διάφορους τομείς των μέσων ενημέρωσης, ιδίως σε δημιουργικούς ρόλους, και ότι υποεκπροσωπούνται σε μεγάλο βαθμό στα ανώτατα επίπεδα λήψης αποφάσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι από μελέτες της συμμετοχής των γυναικών στη δημοσιογραφία προκύπτει ότι, αν και υπάρχει μια σχετικά καλή ισορροπία μεταξύ των φύλων όσον αφορά τους νεοεισερχόμενους στο δημοσιογραφικό επάγγελμα, η κατανομή των ευθυνών για τη λήψη των αποφάσεων χαρακτηρίζεται από σημαντική ανισότητα μεταξύ των φύλων·

ΚΗ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διατάξεις του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ΣΕΕ που εξασφαλίζουν τον σεβασμό των αρχών αυτών προάγονται μέσω θετικών δράσεων για την προώθηση της ελευθερίας και της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης, την προώθηση της ποιότητας, της πρόσβασης και της διάθεσης των πληροφοριών (θετική ελευθερία), αλλά ότι απαιτείται επίσης από τις δημόσιες αρχές να απέχουν από τυχόν επιβλαβείς ενέργειες (αρνητική ελευθερία)·

ΚΘ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η παράνομη και αυθαίρετη παρακολούθηση, ιδίως όταν πραγματοποιείται μαζικά, δεν συνάδει με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες, όπως η ελευθερία της έκφρασης –συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας του Τύπου και της προστασίας του απορρήτου των δημοσιογραφικών πηγών–, και το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα και την προστασία των δεδομένων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν ένα ρόλο στη διάχυση της ρητορικής του μίσους και στην καλλιέργεια της ριζοσπαστικοποίησης, που οδηγούν στον βίαιο εξτρεμισμό μέσω της κυκλοφορίας παράνομου περιεχομένου, ειδικά σε βάρος των νέων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αντιμετώπιση αυτών των φαινομένων απαιτεί στενή και συντονισμένη συνεργασία μεταξύ όλων των αρμοδίων φορέων σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης (τοπικό, περιφερειακό και εθνικό) καθώς και με την κοινωνία των πολιτών και τον ιδιωτικό τομέα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αποτελεσματικοί νόμοι και ενέργειες για την ασφάλεια και τον αντιτρομοκρατικό αγώνα, όπως και τα μέτρα που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση και την πρόληψη της ρητορικής του μίσους και του βίαιου εξτρεμισμού θα πρέπει πάντοτε να σέβονται τις υποχρεώσεις σε θέματα θεμελιωδών δικαιωμάτων, ώστε να αποφεύγεται κάθε αντίφαση με την προστασία της ελευθερία της έκφρασης·

Λ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρώπης, οι καταγγέλτες αποτελούν θεμελιώδη πτυχή της ελεύθερης έκφρασης και παίζουν βασικό ρόλο στον εντοπισμό και την καταγγελία παρατυπιών και αποτροπή και την πρόληψη παραπτωμάτων και σοβαρών αδικημάτων, καθώς και στην ενίσχυση της δημοκρατικής λογοδοσίας και διαφάνειας· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο καταγγέλτης αποτελεί καίρια πηγή πληροφόρησης στον αγώνα κατά του οργανωμένου εγκλήματος, στη διερεύνηση, τον εντοπισμό και τη δημοσιοποίηση υποθέσεων διαφθοράς στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, και στον εντοπισμό συστημάτων φοροαποφυγής σχεδιασμένων από ιδιωτικές εταιρείες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάλληλη προστασία των καταγγελτών σε ενωσιακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο, όπως και η προαγωγή μιας νοοτροπίας που θα αναγνωρίζει το σημαντικό ρόλο των καταγγελτών στην κοινωνία, είναι προϋποθέσεις για την αποτελεσματικότητα αυτού του ρόλου·

ΛΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στο πλαίσιο της καταπολέμησης της διαφθοράς και της κακοδιαχείρισης στην ΕΕ, η ερευνητική δημοσιογραφία θα πρέπει να απολαμβάνει ιδιαίτερης εκτίμησης και οικονομικής στήριξης ως μέσου για την προαγωγή του κοινού καλού·

ΛΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με τα ευρήματα του Παρατηρητηρίου για την πολυφωνία στα μέσα ενημέρωσης, η ιδιοκτησία των μέσων ενημέρωσης παραμένει ιδιαίτερα συγκεντρωμένη και ότι αυτό αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για την πολυμορφία των πληροφοριών και των απόψεων που εκπροσωπούνται στο περιεχόμενο των μέσων ενημέρωσης·

ΛΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κάλυψη των σχετικών με την ΕΕ υποθέσεων και του έργου των θεσμικών οργάνων και οργανισμών της ΕΕ θα πρέπει να υπάγεται στα κριτήρια της πολυφωνίας και της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης εξίσου με την κάλυψη των εθνικών ειδήσεων και θα πρέπει να διαθέτει πολύγλωσση υποστήριξη προκειμένου να έχει απήχηση στον μέγιστο δυνατό αριθμό πολιτών της ΕΕ·

1.  ζητεί από τα κράτη μέλη να λάβουν τα ενδεδειγμένα μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της επαρκούς δημόσιας χρηματοδότησης, για την προστασία και την προώθηση ενός πολυφωνικού, ανεξάρτητου και ελεύθερου τοπίου μέσων ενημέρωσης προς όφελος της δημοκρατικής κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένης της ανεξαρτησίας και της βιωσιμότητας των μέσων ενημέρωσης του δημοσίου, των διαφόρων κοινοτήτων και των τοπικών οργανώσεων, που αποτελούν καθοριστικά στοιχεία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος που εγγυάται το θεμελιώδες δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης και της ενημέρωσης·

2.  τονίζει την κοινή ευθύνη των νομοθετών, των δημοσιογράφων, των εκδοτών και των διαδικτυακών μεσαζόντων, αλλά και των πολιτών ως καταναλωτών πληροφοριών·

3.  καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να εγγυηθούν την πλήρη εφαρμογή του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ σε όλες τις αποφάσεις, δράσεις και πολιτικές τους, ως μέσο για την πλήρη διατήρηση της πολυφωνίας και της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης απέναντι σε τυχόν αδικαιολόγητη επιρροή από τις εθνικές δημόσιες αρχές· ζητεί εν προκειμένω από την Επιτροπή να καθιερώσει εκτιμήσεις επιπτώσεων στα ανθρώπινα δικαιώματα, για την αξιολόγηση των νομοθετικών της προτάσεων, και να υποβάλει πρόταση σχετικά με την καθιέρωση ενός μηχανισμού της ΕΕ για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα με βάση το σχετικό ψήφισμα του Κοινοβουλίου·

4.  τονίζει την ανάγκη θέσπισης ανεξάρτητων μηχανισμών παρακολούθησης για την αξιολόγηση της κατάστασης όσον αφορά την ελευθερία και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης στην ΕΕ, ως μέσο για την προώθηση και προστασία των δικαιωμάτων και των ελευθεριών που περιέχονται στο άρθρο 11 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο άρθρο 10 της ΕΣΑΔ και να αντιδρούν εγκαίρως σε πιθανές απειλές και παραβιάσεις αυτών· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν πλήρως και να ενισχύσουν τα εργαλεία που έχουν ήδη αναπτυχθεί εν προκειμένω, όπως το Παρατηρητήριο για την Πολυφωνία στα Μέσα Ενημέρωσης και η Πλατφόρμα του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Προστασία της Δημοσιογραφίας και την Ασφάλεια των Δημοσιογράφων·

5.  καλεί την Επιτροπή, ως θεματοφύλακα των Συνθηκών, να αντιμετωπίζει τις τυχόν απόπειρες των κυβερνήσεων των κρατών μελών να περιορίσουν την ελευθερία και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης ως σοβαρές και συστημικές καταχρήσεις ισχύος και ως κίνηση κατά των θεμελιωδών αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατά την έννοια του άρθρου 2 ΣΕΕ, όπως και είναι, δεδομένου ότι τα δικαιώματα στην ελευθερία έκφρασης και γνώμης συνιστούν θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και ότι η ελευθερία, η πολυφωνία και η ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης διαδραματίζουν ουσιώδη ρόλο στη δημοκρατική κοινωνία, μεταξύ άλλων λειτουργώντας ως μέσο ελέγχου της κυβέρνησης και της κρατικής εξουσίας·

6.  καλεί τα κράτη μέλη να προβούν σε ανεξάρτητη επανεξέταση των συναφών νόμων και πρακτικών τους με σκοπό την προστασία της ελευθερίας της έκφρασης και της ελευθερίας και πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης·

7.  εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τις κακοποιήσεις, τα εγκλήματα και τις θανάσιμες επιθέσεις που εξακολουθούν να διαπράττονται σε βάρος δημοσιογράφων και εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης στα κράτη μέλη εξαιτίας των δραστηριοτήτων τους· προτρέπει τα κράτη μέλη να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να αποτρέψουν αυτές τις πράξεις βίας, να διασφαλίσουν τη λογοδοσία και να αποτρέψουν την ατιμωρησία και να φροντίσουν ώστε τα θύματα και οι οικογένειές τους να έχουν πρόσβαση στα κατάλληλα ένδικα μέσα· καλεί τα κράτη μέλη να συστήσουν έναν ανεξάρτητο και αμερόληπτο κανονιστικό φορέα, σε συνεργασία με οργανώσεις δημοσιογράφων, για να επιβλέπει, να τεκμηριώνει και να αναφέρει περιπτώσεις βίας και απειλών κατά δημοσιογράφων και να ασχολείται με την προστασία και την ασφάλεια των δημοσιογράφων σε εθνικό επίπεδο· καλεί περαιτέρω α κράτη μέλη να εφαρμόσουν πλήρως τη σύσταση CM/Rec(2016)4 του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία της δημοσιογραφίας και την ασφάλεια των δημοσιογράφων και άλλων παραγόντων των μέσων ενημέρωσης·

8.  εκφράζει την ανησυχία του για τις επιδεινούμενες συνθήκες εργασίας των δημοσιογράφων και τον βαθμό ψυχολογικής βίας που αυτοί βιώνουν· καλεί ως εκ τούτου τα κράτη μέλη να καταρτίσουν εθνικά σχέδια δράσης, σε στενή συνεργασία με τις οργανώσεις δημοσιογράφων, για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας των δημοσιογράφων και την προστασία τους από την ψυχολογική βία·

9.  ανησυχεί για την κατάσταση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης στη Μάλτα, μετά τη δολοφονία, τον Οκτώβριο του 2017, της δημοσιογράφου Daphne Caruana Galizia, η οποία ασχολούνταν με θέματα διαφθοράς και είχε υποστεί επίσης παρενόχληση, μεταξύ άλλων και προληπτικά εντάλματα δέσμευσης των τραπεζικών λογαριασμών της και απειλές από πολυεθνικές εταιρείες·

10.  επικροτεί την απόφαση να πάρει η αίθουσα Τύπου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το όνομα της δολοφονημένης δημοσιογράφου Daphne Caruana Galizia· επαναλαμβάνει σε αυτό το πλαίσιο την έκκλησή του για τη θέσπιση ενός ετήσιου βραβείου ερευνητικής δημοσιογραφίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που θα φέρει το όνομά της·

11.  καλεί τα κράτη μέλη να στηρίξουν πλήρως την πρωτοβουλία που δρομολόγησαν οι Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα για τη δημιουργία θέσης Ειδικού Εκπροσώπου στη Γενική Γραμματεία του ΟΗΕ, με αντικείμενο την ασφάλεια των δημοσιογράφων·

12.  καλεί τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν και να διατηρήσουν, νομικά και πρακτικά, ένα ασφαλές και σίγουρο περιβάλλον για τους δημοσιογράφους και άλλους παράγοντες των μέσων ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων αλλοδαπών δημοσιογράφων που ασκούν τις δημοσιογραφικές τους δραστηριότητες στα κράτη μέλη της ΕΕ, έτσι ώστε να μπορούν να εκτελούν την εργασία τους με πλήρη ανεξαρτησία και χωρίς αδικαιολόγητες παρεμβάσεις –όπως απειλή βίας, παρενόχληση, οικονομικές και πολιτικές πιέσεις,πιέσεις για να αποκαλύψουν εμπιστευτικές πηγές και υλικά, και στοχευμένη παρακολούθηση· τονίζει την ανάγκη να εγγυηθούν τα κράτη μέλη αποδοτικές διαδικασίες νομικής προσφυγής κατά των ανωτέρω παρεμβάσεων, σε όσους δημοσιογράφους των οποίων η ελεύθερη άσκηση του επαγγέλματός τους έχει απειληθεί· τονίζει τη σημασία της υιοθέτησης μιας προσέγγισης που κατά την εξέταση μέτρων για την ασφάλεια των δημοσιογράφων θα λαμβάνει υπόψη τη διάσταση του φύλου·

13.  υπογραμμίζει τη σημασία της διασφάλισης κατάλληλων συνθηκών εργασίας για τους δημοσιογράφους και τους εργαζομένους στα μέσα ενημέρωσης, σε πλήρη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη, προκειμένου να αποφεύγονται οι αδικαιολόγητες εσωτερικές και εξωτερικές πιέσεις, η εξάρτηση, η τρωτότητα και η αστάθεια, και κατ’ επέκταση ο κίνδυνος αυτολογοκρισίας· τονίζει ότι η ανεξάρτητη δημοσιογραφία δεν μπορεί να διασφαλίζεται και να προωθείται μόνο από την αγορά· ζητεί ως εκ τούτου από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν και να προωθήσουν νέα, κοινωνικά βιώσιμα οικονομικά μοντέλα, για τη χρηματοδότηση και τη στήριξη της ποιοτικής και ανεξάρτητης δημοσιογραφίας, και να μεριμνήσουν για την ακριβή ενημέρωση των πολιτών· καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τη χρηματοδοτική στήριξη προς παρόχους δημόσιων υπηρεσιών και προς την ερευνητική δημοσιογραφία και να μην παρεμβαίνουν στις συντακτικές αποφάσεις·

14.  καταδικάζει απόπειρες των κυβερνήσεων να φιμώσουν τα επικριτικά μέσα ενημέρωσης και να καταστρατηγήσουν την ελευθερία και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης, χρησιμοποιώντας μεταξύ άλλων περισσότερο εξελιγμένους τρόπους που συνήθως δεν ενεργοποιούν συναγερμό στην Πλατφόρμα του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Προστασία της Δημοσιογραφίας και την Ασφάλειας των Δημοσιογράφων, όπως όταν μέλη της κυβέρνησης και φίλοι τους εξαγοράζουν εμπορικά μέσα ενημέρωσης ή σφετερίζονται μέσα του δημόσιου τομέα για την εξυπηρέτηση κομματικών συμφερόντων·

15.  επισημαίνει την ανάγκη στήριξης και διεύρυνσης του πεδίου δραστηριοτήτων του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Ελευθερία του Τύπου και των Μέσων Ενημέρωσης (European Center for Press and Media Freedom), ιδίως όσον αφορά τη νομική στήριξη που αυτό παρέχει σε δημοσιογράφους που δέχονται απειλές·

16.  υπογραμμίζει ότι οι εργαζόμενοι στα μέσα ενημέρωσης εργάζονται συχνά σε συνθήκες επισφάλειας σε ό,τι αφορά τις συμβάσεις, τους μισθούς και τις κοινωνικές εγγυήσεις τους, γεγονός που δεν τους επιτρέπει να εργάζονται σωστά και συνεπώς παρακωλύει την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης·

17.  αναγνωρίζει ότι η ελευθερία της έκφρασης μπορεί να υπόκειται σε περιορισμούς —υπό τον όρο να προβλέπονται με νόμο, να επιδιώκουν ένα θεμιτό σκοπό και να είναι αναγκαίοι σε μια δημοκρατική κοινωνία— προς το συμφέρον, μεταξύ άλλων, της προστασίας της υπόληψης και των δικαιωμάτων των άλλων· εκφράζει εντούτοις την ανησυχία του για τις αρνητικές και ανασταλτικές επιπτώσεις που οι νόμοι περί συκοφαντικής δυσφήμησης μπορεί να έχουν στο δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης, της ελευθερίας του Τύπου και του δημοσίου διαλόγου· καλεί τα κράτη μέλη να αποφεύγουν οποιαδήποτε κατάχρηση των νόμων περί συκοφαντικής δυσφήμησης, επιτυγχάνοντας μια δίκαιη ισορροπία ανάμεσα στο δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης και στο δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, συμπεριλαμβανομένης της υπόληψης, και ταυτόχρονα να διασφαλίσουν το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής και να αποφεύγουν τις πολύ αυστηρές και δυσανάλογες ποινές και κυρώσεις, σε συμφωνία με τα κριτήρια που ορίζει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΑΔ/ECtHR)·

18.  καλεί την Επιτροπή να προτείνει οδηγία Anti-SLAPP εναντίον των στρατηγικού χαρακτήρα μηνύσεων κατά της δημόσιας συμμετοχής (SLAPP, Strategic lawsuit against public participation) που θα παρέχει προστασία σε ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης από κακόβουλες μηνύσεις που στόχο έχουν να τα φιμώσουν ή να τα εκφοβίσουν στο εσωτερικό της ΕΕ·

19.  θεωρεί ότι η συμμετοχή στις δημοκρατικές διαδικασίες βασίζεται, κατά κύριο λόγο, στην αποτελεσματική και χωρίς διακρίσεις πρόσβαση σε πληροφορίες και γνώσεις· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να αναπτύξουν κατάλληλες πολιτικές για την εξασφάλιση της καθολικής πρόσβασης στο διαδίκτυο και για την αναγνώριση της πρόσβασης στο διαδίκτυο –συμπεριλαμβανομένης της δικτυακής ουδετερότητας– ως θεμελιώδους δικαιώματος·

20.  θεωρεί λυπηρή την απόφαση που έλαβε η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνιών των ΗΠΑ για την κατάργηση των κανόνων του 2015 περί δικτυακής ουδετερότητας, και επισημαίνει τις αρνητικές συνέπειες που αυτή η απόφαση, σε έναν παγκόσμια διασυνδεδεμένο ψηφιακό κόσμο, ενδέχεται να έχει για το δικαίωμα της πρόσβασης στην πληροφόρηση χωρίς διακρίσεις· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να επιδιώξουν την ενίσχυση της αρχής της δικτυακής ουδετερότητας, αξιοποιώντας και αναπτύσσοντας περαιτέρω τις κατευθυντήριες οδηγίες του Φορέα Ευρωπαϊκών Ρυθμιστικών Αρχών για τις Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες (BEREC) για την εφαρμογή ευρωπαϊκών κανόνων δικτυακής ουδετερότητας από τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές·

21.  υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν τα ανεξάρτητα και πολυφωνικά μέσα ενημέρωσης στον πολιτικό διάλογο και στο δικαίωμα πλουραλιστικής ενημέρωσης τόσο κατά τη διάρκεια των εκλογών όσο και στις ενδιάμεσες περιόδους· τονίζει την ανάγκη εξασφάλισης πλήρους ελευθερίας έκφρασης για όλους τους πολιτικούς παράγοντες, σε συμφωνία με τις διατάξεις της ICERD, και την ανάγκη υπολογισμού του χρόνου εκπομπής στα δημόσια ραδιοτηλεοπτικά μέσα βάσει δημοσιογραφικών και επαγγελματικών κριτηρίων και όχι βάσει του βαθμού θεσμικής εκπροσώπησης που διαθέτουν ή των πολιτικών απόψεων·

22.  καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να μην λαμβάνουν περιττά μέτρα που έχουν ως στόχο να περιορίζουν αυθαιρέτως την πρόσβαση στο διαδίκτυο και την άσκηση των βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων ή να ελέγχουν τα δημόσια δίκτυα επικοινωνιών, όπως η έγκριση κατασταλτικών κανόνων για την εγκατάσταση και τη λειτουργία μέσων ενημέρωσης και/ή ιστοτόπων, η αυθαίρετη προσφυγή στην κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ο τεχνικός έλεγχος επί των ψηφιακών τεχνολογιών —π.χ. αποκλεισμός, φιλτράρισμα, παρεμβολή και κλείσιμο ψηφιακών χώρων— ή η εκ των πραγμάτων ιδιωτικοποίηση μέτρων ελέγχου μέσω της άσκησης πίεσης στους ενδιάμεσους φορείς προκειμένου να ενεργήσουν για να περιορίσουν ή να διαγράψουν διαδικτυακό περιεχόμενο· καλεί ακόμη την ΕΕ και τα κράτη μέλη να αποτρέψουν τη λήψη τέτοιων μέτρων από ιδιωτικούς φορείς·

23.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την πλήρη διαφάνεια των ιδιωτικών εταιρειών και των κυβερνήσεων κατά τη χρήση αλγορίθμων, τεχνητής νοημοσύνης και αυτοματοποιημένης λήψης αποφάσεων, που δεν θα πρέπει να εφαρμόζονται και να αναπτύσσονται κατά τρόπο και με σκοπό τον αυθαίρετο αποκλεισμό, το φιλτράρισμα και την αφαίρεση διαδικτυακού περιεχομένου, και να εγγυηθούν ότι κάθε ψηφιακή πολιτική και στρατηγική της ΕΕ θα πρέπει να καταρτίζεται βασιζόμενη σε μια προσέγγιση με γνώμονα τα ανθρώπινα δικαιώματα, να παρέχει κατάλληλα μέσα προσφυγής και κατάλληλες ασφαλιστικές δικλείδες και να συμμορφώνεται πλήρως με τις συναφείς διατάξεις του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ και της ΕΣΑΔ·

24.  επαναλαμβάνει ότι ο κυβερνοεκφοβισμός, το πορνό της εκδίκησης και το υλικό με σεξουαλική καοκοποίηση παιδιών είναι ένα αυξανόμενο πρόβλημα στις κοινωνίες μας και μπορούν να έχουν πολύ σοβαρές επιπτώσεις, ειδικά στους νέους και τα παιδιά, και τονίζει ότι το συμφέρον και τα δικαιώματα των ανηλίκων πρέπει να γίνονται απολύτως σεβαστά στο πλαίσιο των μέσων μαζικής ενημέρωσης· προτρέπει όλα τα κράτη μέλη να καταρτίσουν μια μελλοντοστραφή νομοθεσία για την αντιμετώπιση αυτών των φαινομένων, που να περιλαμβάνει και διατάξεις για τον εντοπισμό, την επισήμανση (flagging) και την αφαίρεση από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όποιου περιεχομένου θίγει έκδηλα την ανθρώπινη αξιοπρέπεια· προτρέπει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την ανάπτυξη αποτελεσματικών αντι-αφηγημάτων και την παροχή σαφών κατευθυντήριων γραμμών που να δημιουργούν ασφάλεια δικαίου και προβλεψιμότητα για χρήστες, παρόχους υπηρεσιών και για τον τομέα του διαδικτύου ως σύνολο, και ταυτόχρονα να εξασφαλίζουν τη δυνατότητα δικαστικής προσφυγής σε συμφωνία με το εθνικό δίκαιο, ώστε να υπάρχει αντίδραση απέναντι στην κατάχρηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για τρομοκρατικούς σκοπούς· τονίζει πάντως ότι τυχόν μέτρα για τον περιορισμό ή την αφαίρεση του διαδικτυακού περιεχομένου θα πρέπει να λαμβάνονται μόνο υπό καθορισμένες, ρητές και νόμιμες προϋποθέσεις και υπό αυστηρή δικαστική εποπτεία, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ/ECtHR) και το άρθρο 52 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

25.  λαμβάνει γνώση του κώδικα δεοντολογίας για την καταπολέμηση της παράνομης ρητορικής μίσους στο διαδίκτυο τον οποίο προωθεί η Επιτροπή· επισημαίνει το ευρύ περιθώριο διακριτικής ευχέρειας που έχει αφεθεί στις ιδιωτικές εταιρείες για να προσδιορίζουν τι συνιστά «παρανομία» και ζητεί να περιοριστούν αυτά τα περιθώρια, ώστε να αποτραπεί κάθε κίνδυνος λογοκρισίας και αυθαίρετου περιορισμού της ελευθερίας της έκφρασης·

26.  επαναβεβαιώνει ότι η ανωνυμία και η κρυπτογράφηση είναι βασικά εργαλεία για την άσκηση των δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, την προώθηση της εμπιστοσύνης στις ψηφιακές υποδομές και επικοινωνίες, και την προστασία της εμπιστευτικότητας των δημοσιογραφικών πηγών· αναγνωρίζει ότι η κρυπτοθέτηση και η ανωνυμία παρέχουν την ιδιωτικότητα και την ασφάλεια που είναι αναγκαίες για την άσκηση του δικαιώματος της ελευθερίας της γνώμης και της έκφρασης στην ψηφιακή εποχή, και υπενθυμίζει ότι η ελεύθερη πρόσβαση στην ενημέρωση προϋποθέτει την προστασία των προσωπικών πληροφοριών που οι πολίτες εισάγουν στο πλαίσιο των διαδικτυακών δραστηριοτήτων τους· λαμβάνει υπό σημείωση ότι η κρυπτοθέτηση και η ανωνυμία μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε καταχρήσεις και παρατυπίες και να δυσχεράνουν την πρόληψη εγκληματικών δραστηριοτήτων και τη διενέργεια ερευνών, όπως επισημαίνεται και από ειδικούς της επιβολής του νόμου και του αντιτρομοκρατικού αγώνα· υπενθυμίζει ότι οι περιορισμοί όσον αφορά την κρυπτοθέτηση και την ανωνυμία πρέπει να τηρούν τις αρχές της νομιμότητας, της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας· καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη να προσυπογράψουν πλήρως και να υλοποιήσουν τις συστάσεις που περιέχονται στην έκθεση της 22ας Μαΐου 2015 του ειδικού εισηγητή των Ηνωμένων Εθνών για την προαγωγή και την προάσπιση της ελευθερίας της γνώμης και της έκφρασης, σε ό,τι αφορά τη χρήση της κρυπτοθέτησης και της ανωνυμίας στις ψηφιακές επικοινωνίες·

27.  ενθαρρύνει την ανάπτυξη κωδίκων δεοντολογίας για τους δημοσιογράφους, καθώς και για εκείνους που συμμετέχουν στη διαχείριση μέσων ενημέρωσης, με σκοπό να διασφαλίζεται η πλήρης ανεξαρτησία των δημοσιογράφων και των φορέων ενημέρωσης·

28.  υπογραμμίζει ότι οι αρχές επιβολής του νόμου και οι δικαστικές αρχές βρίσκονται αντιμέτωπες με πολλά εμπόδια κατά την έρευνα και τη δίωξη των διαδικτυακών αδικημάτων, μεταξύ άλλων και λόγω των διαφορών που παρατηρούνται μεταξύ των νομοθεσιών των κρατών μελών της ΕΕ·

29.  σημειώνει ότι στο εξελισσόμενο οικοσύστημα των ψηφιακών μέσων έχουν προκύψει νέοι μεσάζοντες που έχουν την ικανότητα να επηρεάζουν και να ελέγχουν τις πληροφορίες και τις ιδέες στο διαδίκτυο αποκτώντας λειτουργίες και εξουσίες για τον έλεγχο εισόδου· υπογραμμίζει ότι πρέπει να υπάρχουν επαρκείς ανεξάρτητοι και αυτόνομοι διαδικτυακοί δίαυλοι, υπηρεσίες και πηγές, με τη δυνατότητα να παρέχουν στο κοινό πληθώρα απόψεων και δημοκρατικών ιδεών επί θεμάτων γενικού ενδιαφέροντος· καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν νέες ή ήδη υφιστάμενες εθνικές πολιτικές και μέτρα στο θέμα αυτό·

30.  αναγνωρίζει ότι το πρόβλημα της παραπληροφόρησης, ή των λεγόμενων «ψευδών ειδήσεων» (fake/false news), έχει οξυνθεί λόγω του νέου ψηφιακού περιβάλλοντος· υπενθυμίζει, ωστόσο, ότι δεν πρόκειται για ένα νέο φαινόμενο, ούτε εμφανίζεται μόνο στο διαδικτυακό περιβάλλον· τονίζει τη σημασία του να διασφαλιστεί το δικαίωμα για ποιοτική ενημέρωση μέσω της μεγαλύτερης πρόσβασης των πολιτών σε αξιόπιστες πληροφορίες και τη σημασία του να προλαμβάνεται η διάχυση της επιγραμμικής και απογραμμικής παραπληροφόρησης· υπενθυμίζει ότι η χρήση του όρου «ψευδείς ειδήσεις» δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να αποσκοπεί στην υπονόμευση της εμπιστοσύνης του κοινού προς τα μέσα ενημέρωσης ή στην κηλίδωση και ποινικοποίηση των επικριτών· εκφράζει την ανησυχία του για την πιθανή απειλή που η έννοια των ψευδών ειδήσεων μπορεί να εγκυμονεί για την ελευθερία του λόγου και της έκφρασης και για την ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης, και παράλληλα υπογραμμίζει τις αρνητικές συνέπειες που η διασπορά ψευδών ειδήσεων μπορεί να έχει για την ποιότητα του πολιτικού διαλόγου και για την καλά ενημερωμένη συμμετοχή των πολιτών στη δημοκρατική κοινωνία· τονίζει τη σημασία της δημιουργίας αποτελεσματικών μηχανισμών αυτορρύθμισης, θεμελιωμένων στις αρχές της ακρίβειας και της διαφάνειας, που θα ορίζουν τις κατάλληλες υποχρεώσεις και τα μέσα για την επαλήθευση των πηγών, καθώς και τη σημασία της διασταύρωσης των πραγματικών περιστατικών από ανεξάρτητους και αμερόληπτους πιστοποιημένους τρίτους οργανισμούς επαλήθευσης, ώστε να διασφαλίζεται η αντικειμενικότητα και η προστασία της ενημέρωσης·

31.  προτρέπει τις εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης και τις διαδικτυακές πλατφόρμες να αναπτύξουν εργαλεία που θα επιτρέπουν στον χρήστη να αναφέρει και να επισημαίνει (flag) πιθανές ψευδείς ειδήσεις, ώστε να διευκολύνεται η άμεση διόρθωση και να είναι δυνατός ο έλεγχος από ανεξάρτητους και αμερόληπτους πιστοποιημένους τρίτους οργανισμούς επαλήθευσης, επιφορτισμένους με την εκπόνηση επακριβών ορισμών περί ψευδούς είδησης και παραπληροφόρησης, προκειμένου να μειωθεί το περιθώριο διακριτικής ευχέρειας που προσφέρεται στους φορείς του ιδιωτικού τομέα, και να συνεχίσουν να προβάλλουν και να επιγράφουν ως «ψευδή είδηση» τις πληροφορίες που έχουν αποκαλυφθεί ότι είναι ψευδείς, με σκοπό να τονωθεί ο δημόσιος διάλογος και να προλαμβάνεται κάθε επανεμφάνιση της ίδιας παραπληροφόρησης υπό διαφορετική μορφή·

32.  επικροτεί την απόφαση της Επιτροπής να συγκροτήσει μια ομάδα εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου για τις ψευδείς ειδήσεις και την παραπληροφόρηση στο διαδίκτυο, αποτελούμενη από εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών, πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης, οργανισμών ειδησεογραφικών μέσων, δημοσιογράφων και του πανεπιστημιακού κόσμου, με σκοπό την ανάλυση αυτών των αναδυόμενων απειλών και την υποβολή προτάσεων για αποτελεσματικά μέτρα τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο·

33.  υπογραμμίζει την ευθύνη των φορέων του διαδικτύου να μη διασπείρουν ανεπιβεβαίωτες ή αναληθείς πληροφορίες με αποκλειστικό σκοπό την αύξηση της ηλεκτρονικής επισκεψιμότητας μέσω της χρήσης του λεγόμενου «δολώματος για κλικ» (clickbait)·

34.  αναγνωρίζει ότι ο ρόλος και οι επενδύσεις των εκδοτών Τύπου στην ερευνητική, επαγγελματική και ανεξάρτητη δημοσιογραφία είναι ουσιώδους σημασίας για τον αγώνα κατά της εξάπλωσης των ψευδών» ειδήσεων, και τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα της πολυφωνίας στο συντακτικό περιεχόμενο· προτρέπει τόσο την Επιτροπή όσο και τα κράτη μέλη να επενδύσουν επαρκείς οικονομικούς πόρους στον γραμματισμό στα μέσα και στον ψηφιακό γραμματισμό καθώς και στην ανάπτυξη επικοινωνιακών στρατηγικών, από κοινού με τους διεθνείς οργανισμούς και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, ώστε να αποκτήσουν οι πολίτες και οι χρήστες του διαδικτύου να αναγνωρίζουν και να γνωρίζουν τις αμφίβολες πηγές ενημέρωσης και να εντοπίζουν και να εκθέτουν εσκεμμένα κάθε τυχόν ψευδές περιεχόμενο και προπαγάνδα· προς το σκοπό αυτό, προτρέπει επίσης τα κράτη μέλη να ενσωματώσουν στα εθνικά εκπαιδευτικά συστήματα·τον γραμματισμό στα μέσα και στην πληροφορία· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει βέλτιστες πρακτικές σε εθνικό επίπεδο για τη διασφάλιση της ποιότητας της δημοσιογραφίας και της αξιοπιστίας των δημοσιευόμενων πληροφοριών·

35.  επαναλαμβάνει το δικαίωμα του κάθε ατόμου να αποφασίζει σχετικά με την τύχη των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα του, ιδίως το αποκλειστικό δικαίωμα ελέγχου της χρήσης, της δημοσιοποίησης πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα και το δικαίωμα στη λήθη, που ορίζεται ως η δυνατότητα για την άμεση αφαίρεση από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τους δικτυακούς τόπους αναζήτησης περιεχομένου που ενδέχεται να είναι επιζήμιο για την αξιοπρέπεια του ατόμου·

36.  αναγνωρίζει ότι το διαδίκτυο και εν γένει η ανάπτυξη του ψηφιακού περιβάλλοντος έχει διευρύνει το πεδίο εφαρμογής αρκετών ανθρώπινων δικαιωμάτων, όπως καταδεικνύεται, για παράδειγμα, από την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 13ης Μαΐου 2014 στην υπόθεση C-131/12 Google Spain SL και Google Inc κατά Agencia Española de Protección de Datos (AEPD) και Mario Costeja González[11]· καλεί, εν προκειμένω, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να δρομολογήσουν μια συμμετοχική διαδικασία για την κατάρτιση ενός Ευρωπαϊκού Χάρτη των Δικαιωμάτων στο Διαδίκτυο, λαμβάνοντας υπόψη τις βέλτιστες πρακτικές που έχουν αναπτυχθεί στα κράτη μέλη —ιδίως την ιταλική διακήρυξη των δικαιωμάτων στο διαδίκτυο— και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως σημεία αναφοράς, από κοινού με τις σχετικές ευρωπαϊκές και διεθνείς πράξεις στον τομέα του διεθνούς δικαίου, για τη ρύθμιση της ψηφιακής σφαίρας·

37.  τονίζει τον καίριο ρόλο των καταγγελτών όσον αφορά τη διασφάλιση του δημόσιου συμφέροντος και την προώθηση μιας νοοτροπίας δημόσιας λογοδοσίας και ακεραιότητας τόσο στους δημόσιους όσο και στους ιδιωτικούς φορείς· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταρτίσουν και να θέσουν σε εφαρμογή το κατάλληλο, προηγμένο και συνολικό πλαίσιο μιας κοινής ευρωπαϊκής νομοθεσίας που θα προστατεύει τους καταγγέλτες, χάρη στην πλήρη αποδοχή των συστάσεων του Συμβουλίου της Ευρώπης και των πρόσφατων ψηφισμάτων του Κοινοβουλίου της 14ης Φεβρουαρίου και 24ης Οκτωβρίου 2017·· θεωρεί απαραίτητο να είναι οι μηχανισμοί υποβολής αναφορών προσβάσιμοι, ασφαλείς και προστατευμένοι, και να διερευνώνται από επαγγελματίες οι ισχυρισμοί των καταγγελτών και των ερευνητών δημοσιογράφων·

38.  τονίζει ότι η νομική προστασία των καταγγελτών όταν αποκαλύπτουν δημοσίως πληροφορίες στηρίζεται ειδικά στο δικαίωμα του κοινού να λαμβάνει αυτές τις πληροφορίες· τονίζει ότι ένα άτομο δεν θα πρέπει να χάνει το ευεργέτημα της προστασίας για τον λόγο και μόνον ότι υπέπεσε σε λανθασμένη εκτίμηση των πραγματικών περιστατικών ή ότι δεν πραγματοποιήθηκε η δυνητική απειλή κατά του γενικού συμφέροντος, υπό την προϋπόθεση ότι, κατά τον χρόνο της καταγγελίας, είχε βάσιμους λόγους να πιστεύει ότι ήταν αληθής· υπενθυμίζει ότι τα πρόσωπα τα οποία εν γνώσει τους υποβάλλουν εσφαλμένες ή παραπλανητικές πληροφορίες στις αρμόδιες αρχές δεν θα πρέπει να θεωρούνται καταγγέλλτες και, ως εκ τούτου, δεν θα πρέπει να υπάγονται στους μηχανισμούς προστασίας· τονίζει ακόμη ότι οποιοδήποτε πρόσωπο υφίσταται βλάβη. άμεσα ή έμμεσα, από την αναφορά ή προβολή ανακριβών ή παραπλανητικών πληροφοριών, θα πρέπει να διαθέτει το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής·

39.  παροτρύνει τόσο την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και τα κράτη μέλη να εγκρίνουν μέτρα για την προστασία του απορρήτου των πηγών πληροφόρησης με σκοπό την αποφυγή οποιωνδήποτε ενεργειών εισάγουν διακρίσεις ή συνιστούν απειλές·

40.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι παρέχονται στους δημοσιογράφους τα κατάλληλα εργαλεία για να ζητούν και να λαμβάνουν πληροφορίες από την ΕΕ και τις δημόσιες διοικητικές αρχές των κρατών μελών, σύμφωνα με τον κανονισμό 1049/2001 για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα, χωρίς να έρχονται αντιμέτωποι με αυθαίρετες αποφάσεις που στερούν το εν λόγω δικαίωμα πρόσβασης· επισημαίνει ότι οι πληροφορίες που λαμβάνονται με άσκηση του δικαιώματος εξέτασης των πραγμάτων από δημοσιογράφους ή από πολίτες, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών που λαμβάνονται από καταγγέλτες, είναι συμπληρωματικές αλλά και ζωτικής σημασίας για τη δυνατότητα των δημοσιογράφων να ανταποκρίνονται στην αποστολή τους της προάσπισης του δημοσίου συμφέροντος· επαναλαμβάνει ότι η πρόσβαση σε δημόσιες πηγές και γεγονότα θα πρέπει να εξαρτάται από αντικειμενικά, αμερόληπτα και διαφανή κριτήρια·

41.  τονίζει ότι η ελευθερία του Τύπου απαιτεί ανεξαρτησία από την πολιτική και οικονομική εξουσία, πράγμα που προϋποθέτει ισότιμη μεταχείριση ανεξαρτήτως του συντακτικού προσανατολισμού του μέσου· επαναλαμβάνει τη σημασία της προστασίας της δημοσιογραφίας εκείνης που χρησιμοποιεί μηχανισμούς που εμποδίζουν τη συγκέντρωση σε ενιαίες ομάδες, μονοπώλια ή οιονεί μονοπώλια, διασφαλίζοντας τον ελεύθερο ανταγωνισμό και τη συντακτική ποικιλομορφία· καλεί τα κράτη μέλη να εγκρίνουν και να θέσουν σε εφαρμογή έναν κανονισμό για την ιδιοκτησία των μέσων ενημέρωσης, ώστε να αποφευχθεί η οριζόντια συγκέντρωση της ιδιοκτησίας στον τομέα των μέσων ενημέρωσης καθώς και η έμμεση και διασταυρούμενη ιδιοκτησία μέσων ενημέρωσης, και να διασφαλιστεί η διαφάνεια και η δημοσιοποίηση των πληροφοριών που αφορούν την ιδιοκτησία, τις πηγές χρηματοδότησης και τη διοίκηση των μέσων ενημέρωσης και η εύκολη πρόσβαση των πολιτών σε αυτές τις πληροφορίες· υπογραμμίζει τη σημασία του να ισχύουν οι κατάλληλοι περιορισμοί στην ιδιοκτησία μέσων ενημέρωσης για τα πρόσωπα που κατέχουν δημόσιο αξίωμα και τη σημασία των μηχανισμών ανεξάρτητης εποπτείας και αποτελεσματικής συμμόρφωσης, ώστε να προλαμβάνονται οι συγκρούσεις συμφερόντων και οι στρατηγικές μεταπήδησης (revolving doors)· θεωρεί ουσιώδους σημασίας την ύπαρξη ανεξάρτητων και αμερόληπτων εθνικών αρχών που να διασφαλίζουν την αποτελεσματική εποπτεία του τομέα των οπτικοακουστικών μέσων·

42.  παροτρύνει τα κράτη μέλη να αναπτύξουν δικές τους στρατηγικές ικανότητες και να συνεργαστούν με τις τοπικές κοινότητες στην ΕΕ και στις γειτονικές της χώρες προκειμένου να προαχθεί η πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης και να επικοινωνούνται οι πολιτικές της ΕΕ με συνεκτικό και αποτελεσματικό τρόπο·

43.  καλεί τα κράτη μέλη να στηρίξουν πλήρως και να προσυπογράψουν τη σύσταση της 7ης Μαρτίου 2018 της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης προς τα κράτη μέλη σχετικά με την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης και τη διαφάνεια της ιδιοκτησίας των μέσων ενημέρωσης·

44.  υπενθυμίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι δημόσιοι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί για τη διατήρηση της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης, όπως επισημαίνεται στο Πρωτόκολλο αριθ. 29 της Συνθήκης· καλεί τα κράτη μέλη να τους παράσχουν τα οικονομικά και τεχνικά μέσα που είναι αναγκαία για την άσκηση της κοινωνικής τους λειτουργίας και την εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος· καλεί τα κράτη μέλη να εγγυηθούν προς το σκοπό αυτό, μέσω σαφώς καθορισμένων κανονιστικών πλαισίων, την συντακτική ανεξαρτησία των ανωτέρω από κάθε μορφή κυβερνητικής, πολιτικής ή εμπορικής ανάμειξης ή επιρροής και ταυτόχρονα να διασφαλίσουν πλήρη διοικητική αυτονομία και ανεξαρτησία· σε όλους τους δημόσιους φορείς και οντότητες που ασκούν αρμοδιότητες στους τομείς της ραδιοτηλεόρασης και των τηλεπικοινωνιών·

45.  καλεί τα κράτη μέλη να εναρμονίσουν την πολιτική τους στο θέμα της αδειοδότησης εθνικών ραδιοτηλεοπτικών εταιρειών με την αρχή του σεβασμού της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης· τονίζει ότι τα τέλη που χρεώνονται και η αυστηρότητα των υποχρεώσεων που συνδέονται με την έκδοση των αδειών θα πρέπει να υπόκεινται σε ελέγχους και να μην θέτουν σε κίνδυνο την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης·

46.  καλεί την Επιτροπή να ελέγχει κατά πόσο τα κράτη μέλη παραχωρούν ραδιοτηλεοπτικές άδειες βάσει αντικειμενικών, διαφανών, αμερόληπτων και αναλογικών κριτηρίων·

47.  συνιστά, προκειμένου να διασφαλιστεί αποτελεσματικά η ελευθερία και η πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης, να απαγορευθεί ή τουλάχιστον να γίνει απολύτως διαφανής η συμμετοχή στις δημόσιες συμβάσεις για επιχειρήσεις των οποίων ο τελικός ιδιοκτήτης κατέχει επίσης μια εταιρεία μέσων ενημέρωσης· προτείνει να απαιτείται από τα κράτη μέλη να υποβάλλουν τακτικά εκθέσεις σχετικά με κάθε δημόσια χρηματοδότηση που παρέχεται σε επιχειρήσεις μέσων ενημέρωσης και να παρακολουθείται τακτικά το σύνολο της δημόσιας χρηματοδότησης που παρέχεται στους ιδιοκτήτες μέσων ενημέρωσης· τονίζει ότι οι ιδιοκτήτες των μέσων ενημέρωσης δεν θα πρέπει να έχουν καταδικαστεί ή κριθεί ένοχοι για κανένα ποινικό αδίκημα·

48.  τονίζει ότι οποιαδήποτε δημόσια χρηματοδότηση των οργανώσεων μέσων ενημέρωσης θα πρέπει να παρέχεται βάσει αντικειμενικών και διαφανών κριτηρίων που δεν εισάγουν διακρίσεις και τα οποία θα γνωστοποιούνται εκ των προτέρων σε όλα τα μέσα ενημέρωσης·

49.  υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να βρουν τρόπους υποστήριξης των μέσων ενημέρωσης, διασφαλίζοντας για παράδειγμα την ουδετερότητα του ΦΠΑ, όπως συστήνει στο ψήφισμά του της 13ης Οκτωβρίου 2011 σχετικά με το μέλλον του ΦΠΑ[12], και υποστηρίζοντας πρωτοβουλίες σχετικές με τα μέσα ενημέρωσης·

50.  καλεί την Επιτροπή να προβλέψει μόνιμη και επαρκή χρηματοδότηση στο πλαίσιο του προϋπολογισμού της ΕΕ, για τη στήριξη του Παρατηρητηρίου για την Πολυφωνία στα Μέσα Ενημέρωσης που υπάγεται στο Κέντρο για την Πολυφωνία και την Ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης, και να δημιουργήσει έναν ετήσιο μηχανισμό αξιολόγησης των κινδύνων για την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης στα κράτη μέλη της ΕΕ· τονίζει ότι ο ίδιος μηχανισμός θα πρέπει να εφαρμόζεται για τη μέτρηση της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης σε υποψήφιες προς ένταξη χώρες και ότι τα αποτελέσματα του Παρατηρητηρίου για την Πολυφωνία στα Μέσα Ενημέρωσης θα πρέπει να επηρεάζουν σημαντικά την πρόοδο της διαπραγματευτικής διαδικασίας·

51.  καλεί την Επιτροπή να παρακολουθήσει και να συλλέξει πληροφορίες και στατιστικά στοιχεία σχετικά με την ελευθερία και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης σε όλα τα κράτη μέλη και να αναλύσει προσεκτικά περιπτώσεις παραβίασης των θεμελιωδών δικαιωμάτων των δημοσιογράφων, τηρώντας παράλληλα την αρχή της επικουρικότητας·

52.  τονίζει την ανάγκη προώθησης της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των ρυθμιστικών οπτικοακουστικών αρχών των κρατών μελών·

53.  καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις συστάσεις που περιέχονται στο ψήφισμά του, της 25ης Οκτωβρίου 2016, σχετικά με την καθιέρωση μηχανισμού της ΕΕ για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα[13]· καλεί προς το σκοπό αυτό την Επιτροπή, κατά την κατάρτιση της ετήσιας έκθεσης για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα (ευρωπαϊκή έκθεση ΔΚΘ), να συμπεριλάβει τα αποτελέσματα και τις συστάσεις του Παρατηρητηρίου για την Πολυφωνία στα Μέσα Ενημέρωσης που αφορούν τους κινδύνους για την πολυφωνία και την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης στην ΕΕ·

54.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους για βελτίωση του γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας και να προωθήσουν επιμορφωτικές και παιδαγωγικές πρωτοβουλίες για όλους τους πολίτες μέσω επίσημης, ανεπίσημης και άτυπης εκπαίδευσης με μια προοπτική δια βίου μάθησης και δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στην αρχική και συνεχή κατάρτιση και υποστήριξη του διδακτικού προσωπικού, καθώς και ενθαρρύνοντας τον διάλογο και τη συνεργασία μεταξύ του τομέα της εκπαίδευσης και κατάρτισης και όλων των ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης, της κοινωνίας των πολιτών και οργανώσεων των νέων· επαναδιατυπώνει την ανάγκη να στηριχθούν καινοτόμα και κατάλληλα για την κάθε ηλικία εργαλεία για την προώθηση της χειραφέτησης και της ηλεκτρονικής ασφάλειας ως υποχρεωτικά στοιχεία του προγράμματος σπουδών στα σχολεία και για τη γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος τόσο μέσω ειδικών προγραμμάτων εξοικείωσης με την τεχνολογία όσο και με επαρκείς επενδύσεις σε υποδομές, προκειμένου να εξασφαλιστεί η καθολική πρόσβαση στην ενημέρωση·

55.  τονίζει ότι η ανάπτυξη της κριτικής αξιολόγησης και ανάλυσης σε θέματα που αφορούν τη χρήση και δημιουργία του περιεχομένου των μέσων ενημέρωσης είναι θεμελιώδης για να κατανοούν οι πολίτες τα θέματα που απασχολούν την επικαιρότητα και να συμβάλλουν στον δημόσιο βίο, καθώς και για να γνωρίζουν τόσο τις μετασχηματιστικές δυνατότητες όσο και τις απειλές που είναι εγγενείς σε ένα όλο και πιο πολύπλοκο και διασυνδεδεμένο περιβάλλον των μέσων ενημέρωσης· τονίζει ότι ο γραμματισμός στα μέσα επικοινωνίας αποτελεί βασικότατη δημοκρατική δεξιότητα που ενδυναμώνει τους πολίτες· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν ειδικά μέτρα για να προωθήσουν και να υποστηρίξουν σχέδια γραμματισμού στα μέσα ενημέρωσης, όπως το πιλοτικό πρόγραμμα «Media Literacy for All» (Γραμματισμός στα μέσα επικοινωνίας για όλους), και να αναπτύξουν μια ολοκληρωμένη πολιτική γραμματισμού στα μέσα που να αφορά τους πολίτες όλων των ηλικιακών ομάδων και όλους τους τύπους μέσων επικοινωνίας, ως αναπόσπαστο μέρος της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εκπαίδευση, υποστηριζόμενη από σχετικές ευκαιρίες χρηματοδότησης από την ΕΕ, όπως τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία και το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020»·

56.  σημειώνει με ανησυχία ότι, όπως επεσήμανε το 2006 το Παρατηρητήριο για την Πολυφωνία στα Μέσα Ενημέρωσης, η πρόσβαση μειονοτήτων, τοπικών και περιφερειακών κοινοτήτων, γυναικών και ατόμων με αναπηρία στα μέσα ενημέρωσης βρίσκεται σε κίνδυνο· τονίζει ότι τα μέσα ενημέρωσης χωρίς αποκλεισμούς είναι ουσιαστικής σημασίας σε ένα ανοικτό, ελεύθερο και πολυφωνικό τοπίο ενημέρωσης, και ότι όλοι οι πολίτες έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε ανεξάρτητη πληροφόρηση στη μητρική τους γλώσσα, είτε πρόκειται για κρατική είτε για μειονοτική γλώσσα· τονίζει τη σημασία της παροχής επαρκών ευκαιριών εκπαίδευσης και επανεκπαίδευσης στους Ευρωπαίους δημοσιογράφους, ιδιαίτερα σε όσους εργάζονται σε λιγότερο χρησιμοποιούμενες και σε μειονοτικές γλώσσες· καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν και να υποστηρίζουν την έρευνα, τα προγράμματα και τις πολιτικές που βελτιώνουν την πρόσβαση στα μέσα ενημέρωσης, καθώς και τις σχετικές πρωτοβουλίες που αφορούν τις ευάλωτες μειονοτικές ομάδες (όπως το πιλοτικό πρόγραμμα για ευκαιρίες πρακτικής άσκησης για μέσα ενημέρωσης μειονοτικών γλωσσών), και να ενισχύουν τις ευκαιρίες συμμετοχής και έκφρασης όλων των πολιτών·

57.  ενθαρρύνει τον κλάδο των μέσων ενημέρωσης να διασφαλίσει την ισότητα των φύλων στην πολιτική και την πρακτική των μέσων ενημέρωσης, μέσω μηχανισμών συν-ρύθμισης, εσωτερικών κωδίκων δεοντολογίας και άλλων εθελοντικών δράσεων·

58.  παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διοργανώσουν κοινωνικές εκστρατείες, εκπαιδευτικά προγράμματα και περισσότερο στοχευμένη κατάρτιση και ευαισθητοποίηση (μεταξύ άλλων και για τους κλαδικούς φορείς λήψης αποφάσεων) με σκοπό την προώθηση αξιών και πρακτικών ισονομίας μέσω χρηματοδότησης και προώθησης σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της ανισότητας μεταξύ των φύλων στον τομέα των μέσων ενημέρωσης·

59.  συστήνει στην Επιτροπή να αναπτύξει μια τομεακή στρατηγική για τον κλάδο των ευρωπαϊκών μέσων ενημέρωσης, η οποία θα βασίζεται στην καινοτομία και τη βιωσιμότητα· θεωρεί ότι η εν λόγω στρατηγική θα πρέπει να ενισχύει τη διασυνοριακή συνεργασία και τις συμπαραγωγές μεταξύ φορέων των μέσων ενημέρωσης στην ΕΕ, προκειμένου να αναδεικνύει την πολυμορφία τους και να προωθεί τον διαπολιτισμικό διάλογο, να ενδυναμώνει τη συνεργασία με τις αίθουσες Τύπου και οπτικοακουστικές υπηρεσίες όλων των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, ιδίως του Κοινοβουλίου, και να προωθεί την κάλυψη και την προβολή των θεμάτων της ΕΕ από τα μέσα ενημέρωσης·

60.  τονίζει τη σημασία του να αναπτυχθούν κι άλλα μοντέλα για τη θέσπιση μιας ευρωπαϊκής δημόσιας πλατφόρμας μετάδοσης η οποία θα προάγει τις ενωσιακής κλίμακας πολιτικές συζητήσεις στη βάση των γεγονότων, της διαφωνίας και του σεβασμού, θα συμβάλλει στον πλουραλισμό των απόψεων στο νεοσύστατο περιβάλλον των μέσων ενημέρωσης και θα προωθεί την προβολή της ΕΕ στις εξωτερικές τις σχέσεις·

61.  ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προστατεύουν την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και την ελευθερία του λόγου στις σύγχρονες τέχνες, προβάλλοντας τη δημιουργία των τεχνουργημάτων που εκφράζουν κοινωνικές ανησυχίες, ενθαρρύνουν την κριτική αντιπαράθεση και εμπνέουν τον αντίλογο.

62.  τονίζει την ανάγκη κατάργησης του γεωγραφικού αποκλεισμού του περιεχομένου ενημερωτικών μέσων, ώστε να μπορούν οι πολίτες της ΕΕ να έχουν πρόσβαση διαδικτυακά, κατόπιν αιτήματος και υπό μορφή αναμετάδοσης στη ροή των τηλεοπτικών καναλιών άλλων κρατών μελών της ΕΕ·

63.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών και στον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης.

• [1]  ΕΕ L 145 της 31.5.2001, σ. 43.
• [2]  ΕΕ C 55 της 12.2.2016, σ. 33.
• [3]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2014)0230.
• [4]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0388.
• [5]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0095.
• [6]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0409.
• [7]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0022.
• [8]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0402.
• [9]  ΕΕ C 32 της 4.2.2014, σ. 6.
• [10]  ΕΕ L 88 της 31.3.2017, σ. 6.
• [11]  ECLI:EU:C:2014:317.
• [12]  ΕΕ C 94 E της 3.4.2013, σ. 5.
• [13]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2016)0409.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Με την υιοθέτηση της Συνθήκης της Λισαβόνας, η Ευρωπαϊκή Ένωση αυτοπροσδιορίστηκε ως μια κοινότητα αξιών στην οποία τα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της. Η ελευθερία έκφρασης και πληροφόρησης αναγνωρίζεται διεθνώς ως ένα από τα βασικά στοιχεία της αρχιτεκτονικής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών. Κατοχυρώνεται, μεταξύ άλλων, στην Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα και στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Με τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, καθώς και με τις εργασίες διαφόρων διεθνών οργανισμών (ΟΗΕ, ΟΑΣΕ, Συμβούλιο της Ευρώπης), αναπτύχθηκε και αποσαφηνίστηκε το πεδίο εφαρμογής της. Το άρθρο 11 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης διεύρυνε επισήμως το πεδίο εφαρμογής της, συγκαταλέγοντας την ελευθερία και την πολυφωνία των μέσων μαζικής ενημέρωσης στους τομείς που εμπίπτουν στο πεδίο προστασίας. Συνολικά, όλα τα παραπάνω μέσα εδραιώνουν τη συγκεκριμένη ευθύνη των κρατών μελών και της ίδιας της ΕΕ να προστατεύουν πλήρως αυτό το θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα και, παράλληλα, να λαμβάνουν θετικά μέτρα για την ενεργό προώθηση και πρόοδό του.

Πέρα από την εγγενή ιδιότητά του ως ανθρώπινο δικαίωμα, η ελευθερία της έκφρασης και τα πολυφωνικά και ανεξάρτητα μέσα μαζικής ενημέρωσης διαδραματίζουν επιπλέον έναν θεμελιώδη κοινωνικό ρόλο, καθώς ασκούν δημόσιο έλεγχο, προστατεύουν τους πολίτες από τις κρατικές και ιδιωτικές παραβιάσεις και τους ενθαρρύνουν να συμμετέχουν ενεργά στον δημοκρατικό βίο.

Οι συνθήκες ουσιαστικής ελευθερίας, πολυφωνίας και ανεξαρτησίας των μέσων ενημέρωσης από πολιτικές πιέσεις και οικονομικά συμφέροντα επιδεινώθηκαν στο διάστημα μετά την έγκριση του ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 21ης Μαΐου 2013 με τίτλο «Χάρτης της ΕΕ: πρότυπες ρυθμίσεις για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης σε ολόκληρη την ΕΕ», όπως τονίζεται στα πορίσματα του Παγκόσμιου Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου για το 2017, που δημοσίευσαν οι Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα[1], και στα συμπεράσματα της έκθεσης πολιτικής του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου για το 2017[2].

Οι απειλές για την ελευθερία έκφρασης και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης είναι πολλαπλές και περιλαμβάνουν ευρύ φάσμα μέτρων που έχουν εφαρμοστεί τόσο από κρατικούς παράγοντες όσο και από ιδιωτικούς φορείς.

Βία, απειλές και πιέσεις προς δημοσιογράφους

Οι δημοσιογράφοι συνεχίζουν να αποτελούν στόχο θανάσιμων επιθέσεων, ακόμη και στα κράτη μέλη της ΕΕ. Η δολοφονία της Μαλτέζας δημοσιογράφου Daphne Caruana Galizia δεν είναι παρά μόνο το τελευταίο συμβάν αυτής της σειράς περιστατικών. Όμως, οι πιέσεις προς δημοσιογράφους λαμβάνουν διάφορες και πολύπλευρες μορφές. Όπως επισημαίνεται από τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, οι πιέσεις αυτές περιλαμβάνουν απειλές βίας· συμβάντα στο πλαίσιο δημόσιων συνελεύσεων· εικαζόμενες παρεμβάσεις από πολιτικούς παράγοντες· πιέσεις για την αποκάλυψη εμπιστευτικών πηγών και υλικού· παρεμβάσεις των υπηρεσιών ασφάλειας και πληροφοριών· χρηματοοικονομικές και οικονομικές πιέσεις[3]. Οι παράγοντες αυτοί, σε συνδυασμό με τις πολιτικές παρεμβάσεις και τον υψηλό βαθμό συγκέντρωσης στον τομέα των μέσων ενημέρωσης, εντείνουν επίσης το φαινόμενο της αυτολογοκρισίας, όπως προκύπτει από τη μελέτη του Συμβουλίου της Ευρώπης με τίτλο «Journalists under pressure: Unwarranted interference, fear and self-censorship in Europe» (Δημοσιογράφοι υπό πίεση: αδικαιολόγητες παρεμβολές, φόβος και αυτολογοκρισία στην Ευρώπη)[4]. Η επιδείνωση των εργασιακών και οικονομικών συνθηκών στον τομέα των μέσων ενημέρωσης εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, σε συνδυασμό με την ανάδυση νέων διεθνών παραγόντων, όπως τεχνολογικοί κολοσσοί και πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης που κυριαρχούν στις αγορές διαδικτυακής διαφήμισης, και οι δημοσιονομικές περικοπές σε ορισμένα κράτη μέλη σε βάρος των δημόσιων μέσων ενημέρωσης, ενισχύουν την ανασφάλεια και την αυτολογοκρισία.

Η ψηφιακή σφαίρα

Οι ψηφιακές τεχνολογίες έχουν αναμφισβήτητα προσφέρει νέα μέσα ριζικής μεταμόρφωσης της συμμετοχικής δημοκρατίας, διεύρυνοντάς τη με επαναστατικό τρόπο και δίνοντας στους πολίτες τη δυνατότητα να μετατραπούν από χρήστες πληροφοριών σε παραγωγούς πληροφοριών. Ο κίνδυνος της παραπληροφόρησης, ο οποίος είναι εγγενής στην ταχεία εξάπλωση του διαδικτυακού περιεχομένου, στις δυσκολίες έγκαιρης αντιμετώπισης και διόρθωσης, και στην εξουσία λογοκρισίας που μπορεί να ασκείται από τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και τους τεχνολογικούς κολοσσούς, είναι η άλλη πλευρά του νομίσματος. Ωστόσο, από την οπτική του διεθνούς δικαίου, το ζήτημα των «ψευδών ειδήσεων» πρέπει να αντιμετωπιστεί με ιδιαίτερη προσοχή, λαμβάνοντας υπόψη ότι τα παραδοσιακά μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν υπάρξει –και εξακολουθούν να είναι– εξίσου επιρρεπή στη διάδοση ψευδών ειδήσεων, και ότι η απαγόρευση αυτών έχει χρησιμοποιηθεί συχνά ως μέσο ελέγχου των μέσων ενημέρωσης και περιορισμού της συντακτικής ελευθερίας. Αντιλαμβανόμαστε ότι οι παραπλανητικές πληροφορίες μπορούν να προκαλέσουν σοβαρή ζημία (βλάπτοντας τη φήμη των ατόμων, παραβιάζοντας την ιδιωτική ζωή τους), όμως ο περιορισμός των ψευδών ειδήσεων δεν αποτελεί λύση. Η «αλήθεια» και η «αντικειμενικότητα» είναι διφορούμενες και επικίνδυνες έννοιες. Το αίτημα να δημοσιεύονται μόνον απολύτως αληθινές αναφορές δεν είναι μόνο μη ρεαλιστικό αλλά και ανελεύθερο. Επιπλέον, πρέπει να έχουμε κατά νου ότι η ψηφιακή εποχή διευκόλυνε τη διασταύρωση των γεγονότων σε σύγκριση με τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης: η κατάχρηση ψηφιακού υλικού μπορεί να διερευνηθεί, εφόσον υπάρχει η θέληση, και το διαδίκτυο παρέχει τα μέσα και τις υποδομές για την επαλήθευση πηγών και γεγονότων. Επιτρέποντας στους δημόσιους λειτουργούς να αποφασίζουν τι είναι αλήθεια ισοδυναμεί με αποδοχή της άποψης ότι η εξουσία μπορεί να φιμώσει τις επικριτικές φωνές. Όσον αφορά τη «ρητορική μίσους» ή την «τρομοκρατία», η έννοια των «ψευδών ειδήσεων» είναι υπερβολικά ασαφής ώστε να αποτρέψει τις υποκειμενικές και αυθαίρετες ερμηνείες. Επίσης, δεν θα ήταν καθησυχαστικό να προβαίνουν σε τέτοιες εκτιμήσεις ιδιωτικές οντότητες όπως το Facebook, αντί των δημόσιων αρχών.

Εθνικά μέτρα και το δίλημμα της Κοπεγχάγης

Η εθνική ασφάλεια και η καταπολέμηση της τρομοκρατίας εξελίσσονται σε κοινή διαδρομή για τα κράτη μέλη, με αποτέλεσμα την έγκριση νομοθετικών πράξεων και άλλων μέτρων που αναμένεται να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες, όπως αποδεικνύεται από την υπόθεση Snowden και τη συναφή νομολογία του Δικαστηρίου. Η πρόσφατα θεσπισμένη εθνική νομοθεσία σε διάφορα κράτη μέλη για την ενίσχυση των εξουσιών παρακολούθησης που έχουν οι δυνάμεις ασφαλείας, οι αστυνομικές δυνάμεις και οι μυστικές υπηρεσίες, η παρακολούθηση των επικοινωνιών και η διατήρηση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, κινδυνεύουν – χωρίς τις κατάλληλες και δέουσες νομικές εγγυήσεις και ένδικα μέσα – να υπονομεύσουν την ίδια την ουσία του δικαιώματος της ελεύθερης έκφρασης καθώς και άλλων θεμελιωδών ελευθεριών όπως, για παράδειγμα, το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα και την προστασία δεδομένων.

Παρόμοια μέτρα που περιορίζουν την ελεύθερη έκφραση και πληροφόρηση ή τις βασικές λειτουργίες των ελεύθερων και ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης, όπως παραδείγματος χάρη η ίδια η ύπαρξη των νόμων περί συκοφαντικής δυσφήμησης, είναι εξίσου ικανά να υπονομεύσουν τον δημοκρατικό διάλογο.

Οι υποψήφιες χώρες πρέπει να αποδείξουν ότι σέβονται, σύμφωνα με το άρθρο 49 ΣΕΕ, τις αξίες της ΕΕ που αναφέρονται στο άρθρο 2 ΣΕΕ, καθώς πρόκειται για υποχρέωση που κατοχυρώνεται στα κριτήρια της Κοπεγχάγης. Ωστόσο, δεν υφίσταται κάποιο πραγματικό κείμενο της ΕΕ που να διασφαλίζει την ουσιαστική τήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου από τα κράτη μέλη, πέραν της λεγόμενης «πυρηνικής επιλογής» του άρθρου 7 ΣΕΕ. Οι πολιτικές παρεμβάσεις των τελευταίων δεκαετιών, μεταξύ άλλων στην Ιταλία, την Πολωνία, την Ισπανία και την Ουγγαρία αποδεικνύουν την ανάγκη να δημιουργηθεί σε επίπεδο ΕΕ ένας κατάλληλος θεσμικός μηχανισμός παρακολούθησης και επανόρθωσης.

Καταγγέλτες

Ο καταγγέλτης αναγνωρίζεται ευρέως ως θεμελιώδης πτυχή της ελεύθερης έκφρασης και ως απαραίτητο εργαλείο για την εξασφάλιση της διαφάνειας και της λογοδοσίας των δημοκρατικών θεσμικών οργάνων. Η ανάγκη για αποτελεσματική προστασία των καταγγελτών έχει επισημανθεί επανειλημμένως από διάφορους διεθνείς οργανισμούς, όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης και ο ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για την προώθηση και την προστασία του δικαιώματος στην ελευθερία γνώμης και έκφρασης, καθώς και από το ίδιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ωστόσο, δεν έχει ακόμη θεσπιστεί ένα κοινό πλαίσιο της ΕΕ, και πολλά κράτη μέλη δεν διαθέτουν κατάλληλο σύστημα στον τομέα αυτό.

• [1]  Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα (ΔΧΣ), Παγκόσμιος Δείκτης Ελευθερίας του Τύπου 2017, Journalism weakened by democracy’s erosion, https://rsf.org/en/journalism-weakened-democracys-erosion.
• [2]  Κέντρο για την Πολυφωνία και την Ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης (CMPF), Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο, «Monitoring Media Pluralism in Europe: Application of the Media Pluralism Monitor 2016 in the European Union, Montenegro and Turkey”, http://cmpf.eui.eu/media-pluralism-monitor/mpm-2016-results/
• [3]  Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA), Violence, threats and pressures against journalists and other media actors in the EU, Συνεισφορά στο δεύτερο Ετήσιο Συμπόσιο για τα Θεμελιώδη Δικαιώματα – Νοέμβριος 2016, http://fra.europa.eu/en/publication/2016/violence-threats-and-pressures-against-journalists-and-other-media-actors-european
• [4]  Marilyn Clark και Anna Grech, Journalists under pressure – Unwarranted interference, fear and self-censorship in Europe, Δημοσίευση του Συμβουλίου της Ευρώπης, 2017.

ΑΠΟΨΗ ΤΗΣ ΜΕΙΟΨΗΦΙΑΣ

έχοντας υπόψη το άρθρο 52α παράγραφος 4 του Κανονισμού του,

Marek Jurek

Η εγκριθείσα έκθεση εξετάζει το ζήτημα της ελευθερίας και της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης, που είναι πρωταρχικής σημασίας για τη δημοκρατία, αλλά εσκεμμένα παραλείπει τις ουσιώδεις για το θέμα πτυχές που εντοπίστηκαν στην επιτροπή μας και κατά τις διαπραγματεύσεις. Έχουν σχέση ειδικότερα με τις νέες μορφές περιορισμού της ελευθερίας της έκφρασης, ένα παράδειγμα των οποίων είναι η θέσπιση ποινών φυλάκισης στη Γαλλία για «άσκηση ηθικής πίεσης».

Η έκθεση εφιστά την προσοχή στην ευθύνη του κράτους να εγγυηθεί συνθήκες πλουραλισμού –δεν εξετάζει την ανάγκη αποκατάστασης πραγματικών συνθηκών πλουραλισμού σε κοινωνίες που έχουν βιώσει την τυραννία του ολοκληρωτισμού. Σε χώρες που κυβερνήθηκαν από κομμουνιστικά καθεστώτα συνεργατών, οι κοινωνικές ομάδες που είχαν θεωρηθεί ως εχθρικές από τις αρχές υπέστησαν ιδιαίτερα σκληρές διακρίσεις για αρκετές γενεές, οι δε απόψεις και αξίες τους κακολογήθηκαν μεθοδικά από την επίσημη προπαγάνδα. Η διασφάλιση της δυνατότητας πλήρους συμμετοχής τους στον πολιτικό βίο αποτελεί σαφή ευθύνη κάθε δημοκρατικής κυβέρνησης και θα πρέπει να υποστηριχθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Επιπλέον, η έκθεση περιέχει μια ανεπίτρεπτη παραπομπή στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, την οποία το ένα τρίτο των κρατών μελών δεν έχει κυρώσει, και ζητεί τη θέσπιση ενός «μηχανισμού της ΕΕ για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα», μια ιδέα την οποία επίσης πολλές χώρες απορρίπτουν. Μια έκθεση που εξετάζει το ζήτημα της πολυφωνίας/πλουραλισμού θα πρέπει ασφαλώς να μη χρησιμοποιείται για την προώθηση μονομερών ιδεών που συναντούν την αντίθεση μεγάλης μερίδας πολιτών των χωρών μας.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας (5.3.2018)

προς την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων

σχετικά με την πολυφωνία και την ελευθερία των μέσων μαζικής ενημέρωσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση
(2017/2209(INI))

Συντάκτης γνωμοδότησης: Curzio Maltese

(*) Διαδικασία συνδεδεμένων επιτροπών – Άρθρο 54 του Κανονισμού

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας καλεί την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  υπενθυμίζει ότι η ελευθερία της έκφρασης και της πληροφόρησης, όπως κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (άρθρο 11), στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα (άρθρο 19) και στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, έχει ουσιαστική σημασία για την επίτευξη μιας πλουραλιστικής κοινωνίας, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση· τονίζει ότι η πρόσβαση σε ποιοτική, δωρεάν και ανεξάρτητη πληροφόρηση είναι θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, ότι η ελευθερία και η πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης αποτελούν βασικούς πυλώνες της δημοκρατίας και ότι, συνεπώς, πρέπει να διασφαλίζεται η ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης από πολιτικές και οικονομικές εξουσίες και αδικαιολόγητες επιρροές οιουδήποτε είδους, προκειμένου να αποφεύγεται κάθε εκφοβισμός ή παρενόχληση που θα μπορούσε να επηρεάσει το εκδοτικό περιεχόμενο·

2.  τονίζει ότι, προκειμένου να συμμετέχουν ενεργά και αποτελεσματικά στη δημόσια ζωή και να λαμβάνουν μέρος σε πολιτικές συζητήσεις, οι πολίτες πρέπει να είναι σωστά και πλήρως ενημερωμένοι·

3.  θεωρεί ότι οι λόγοι της αυξανόμενης δημόσιας δυσπιστίας έναντι των μέσων ενημέρωσης πρέπει να αναζητηθούν ανοικτά και με σοβαρότητα· υπενθυμίζει ότι η διαμόρφωση της κοινής γνώμης βασίζεται σε μια σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ των πολιτών και των εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης με στόχο την ενημέρωση του κοινού και την ενίσχυση της δημόσιας υποχρέωσης λογοδοσίας και διαφάνειας προς την κατεύθυνση του γενικού συμφέροντος· σημειώνει με βαθύτατη ανησυχία ότι το σύστημα χρηματοδότησης του Τύπου αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένης της υψηλής συγκέντρωσης ιδιοκτησίας μέσων ενημέρωσης που έχει ως αποτέλεσμα, ορισμένοι κυρίαρχοι παίκτες να χρησιμοποιούν την ενημέρωση για πολιτική και εμπορική προπαγάνδα, κάτι που θέτει σε κίνδυνο την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης, μειώνει δραματικά την ποιότητα, την ποικιλομορφία, τη φερεγγυότητα και την αξιοπιστία της ενημέρωσης και δίνει λαβή σε φαινόμενα όπως οι «ψευδείς ειδήσεις» (fake news)· χαιρετίζει, συνεπώς, την πρόταση της Επιτροπής να παρασχεθεί σε εκδότες ειδήσεων το δικαίωμα εξουσιοδότησης αναπαραγωγής και προσπελασιμότητας των δημοσιευμάτων Τύπου τους ηλεκτρονικά, προκειμένου να προωθηθεί μια ισορροπημένη σχέση με τους διαδικτυακούς επιχειρηματικούς παίκτες και μια δίκαιη κατανομή των εσόδων που παράγονται από διαδικτυακές εκδόσεις Τύπου·

4.  σημειώνει τις νέες προκλήσεις με τις οποίες, στο πλαίσιο ενός ταχέως εξελισσόμενου τοπίου των μέσων ενημέρωσης, έρχονται αντιμέτωπα τα παραδοσιακά και τα νέα μέσα ενημέρωσης λόγω της ανάπτυξης νέων τεχνολογιών και της ψηφιοποίησης, όπως για παράδειγμα το φαινόμενο της «φούσκας φίλτρων» που συνδέεται με την εκτεταμένη χρήση αλγορίθμων, καθώς και την ανάγκη για σεβασμό του θεμελιώδους δικαιώματος της ιδιωτικότητας· τονίζει, ιδίως, ότι το φαινόμενο των λεγόμενων «ψευδών ειδήσεων» συνιστά αυξανόμενη και ανησυχητική τάση σύμφωνα με την οποία διαχέονται αναληθείς ιστορίες και σκόπιμη παραπληροφόρηση, που μπορούν να πυροδοτήσουν κοινωνικές εντάσεις και να αποτελέσουν θεμελιώδη απειλή για τη δημοκρατία· επισημαίνει ότι οι δημοσιογράφοι και οι οργανισμοί μέσων ενημέρωσης έχουν μοναδική ευθύνη όσον αφορά τη διαμόρφωση των απόψεων και της δημόσιας συζήτησης, και ότι θα πρέπει να αναλάβουν δεσμεύσεις για την επιδίωξη τεκμηριωμένης ενημέρωσης· στηρίζει, συνεπώς, την ανεξαρτησία και διαφάνεια των μέσων ενημέρωσης και ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν μια συνεκτική και ολοκληρωμένη στρατηγική που να στοχεύει, αφενός, στην προώθηση μιας δημοσιογραφίας υψηλής ποιότητας με την ενίσχυση της οικονομικής και νομικής υποστήριξης προς ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης και προς την ερευνητική δημοσιογραφία, απέχοντας παράλληλα από εμπλοκή σε εκδοτικές αποφάσεις, και, αφετέρου, στη στήριξη του γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας για όλους τους πολίτες της ΕΕ·

5.  τονίζει ότι τα δημόσια μέσα ενημέρωσης έχουν αναντικατάστατο ρόλο όσον αφορά την πολυφωνία στα μέσα ενημέρωσης και ότι έχουν σημαντικό καθήκον να αντανακλούν επαρκώς την πολιτισμική, γλωσσική, κοινωνική και πολιτική ποικιλομορφία και να διασφαλίζουν τη σωστή ενημέρωση του κοινού· συνιστά τη χορήγηση από τα κράτη μέλη επαρκούς, αναλογικής και σταθερής χρηματοδότησης στα δημόσια μέσα ενημέρωσης, διασφαλίζοντας έτσι ότι μπορούν να εκπληρώνουν τον πολιτιστικό, κοινωνικό και εκπαιδευτικό τους ρόλο και να συμβάλλουν σε μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς, εξασφαλίζοντας παράλληλα την ανεξαρτησία τους από πολιτικές επιρροές ή λογοκρισία και εμποδίζοντας τη χρησιμοποίησή τους ως οχήματος προπαγάνδας και κατήχησης·

6.  υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να βρουν τρόπους υποστήριξης των μέσων ενημέρωσης, διασφαλίζοντας για παράδειγμα την ουδετερότητα του ΦΠΑ, όπως συστήνεται στο ψήφισμά του της 13ης Οκτωβρίου 2011 σχετικά με το μέλλον του ΦΠΑ[1], και υποστηρίζοντας πρωτοβουλίες σχετικές με τα μέσα ενημέρωσης·

7.  τονίζει ότι η χρήση των ψηφιακών μέσων έχει οδηγήσει σε νέες προκλήσεις και ευκαιρίες για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και ότι η πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης, μεταξύ άλλων και στο επιγραμμικό περιβάλλον, απειλείται σοβαρά από την υπερβολική συγκέντρωση της ιδιοκτησίας των μέσων ενημέρωσης, την ανησυχητική συνενοχή ενίοτε μεταξύ των συμφερόντων του κλάδου των μέσων μαζικής ενημέρωσης και της πολιτικής, και την έλλειψη συμμόρφωσης των εταιρικών δυνάμεων με τους κανόνες στους τομείς του ανταγωνισμού και της φορολογίας· ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν τις ανεπάρκειες του κανονιστικού περιβάλλοντος, προκειμένου να δημιουργηθεί νομική σαφήνεια και συνέπεια για να διασφαλιστεί πραγματική πολυμορφία, η προσπελασιμότητα του περιεχομένου των μέσων ενημέρωσης και η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και να αποτραπεί η απόκτηση δεσποζουσών θέσεων από διαδικτυακούς κολοσσούς, μέσω εκσυγχρονισμένης πολιτικής ανταγωνισμού της ΕΕ που διασφαλίζει δίκαιο ανταγωνισμό στον τομέα των ευρωπαϊκών μέσων ενημέρωσης στο πλαίσιο της ηλεκτρονικής σύγκλισης και τον αυξανόμενο ρόλο των ηλεκτρονικών πλατφορμών ως μεσολαβητών και μέσω ρυθμιστικού πλαισίου που καθιστά υποχρεωτική την αδειοδότηση της εμπορικής χρήσης άρθρων του Τύπου προστατευόμενων από δικαίωμα του δημιουργού, διασφαλίζοντας έτσι δίκαιη ανταμοιβή των εκδοτών Τύπου και τελικώς των δημοσιογράφων· τονίζει σχετικά ότι οι δομές ιδιοκτησίας μέσων ενημέρωσης πρέπει να είναι διαφανείς και ότι οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να παρακολουθούν αυτή την πτυχή ιδιαίτερα·

8.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να θεσπίσουν ένα ευρωπαϊκό σύστημα καταστατικής αυτορρύθμισης για να διασφαλίσουν ότι οι φορείς των μέσων ενημέρωσης δεσμεύονται, διαπραγματεύονται και θεσπίζουν τα δικά τους δεοντολογικά πρότυπα ηλεκτρονικής ενημέρωσης χωρίς άμεση πολιτική εμπλοκή·

9.  σημειώνει ότι μεγάλο μέρος των πληροφοριών που παράγουν τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης διατίθεται τώρα τόσο ηλεκτρονικά όσο και σε παραδοσιακές πλατφόρμες και ότι αυτές εξακολουθούν συνεπώς να υπόκεινται στους εθνικούς κανονισμούς σχετικά με τα μέσα ενημέρωσης· υπενθυμίζει ότι αυτό δεν αφορά τις αποκλειστικά ηλεκτρονικές πλατφόρμες μέσων ενημέρωσης, οδηγώντας σε αθέμιτο ανταγωνισμό μεταξύ των πλατφορμών αυτών και των παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης· σημειώνει ότι παρόμοιες υπηρεσίες με παρόμοια χαρακτηριστικά πρέπει να διέπονται από παρόμοιους κανονισμούς· ζητεί την εναρμόνιση κανόνων και κανονισμών που αφορούν τα μέσα ενημέρωσης, ώστε να εξασφαλίζονται ισότιμοι όροι ανταγωνισμού·

10.  δίνει έμφαση στο γεγονός ότι η ελευθερία της έκφρασης και της πληροφόρησης στην Ευρώπη απειλείται από την αύξηση των πράξεων εκφοβισμού και των επιθετικών ενεργειών κατά δημοσιογράφων, όπως αποδεικνύεται από την πρόσφατη δολοφονία της Daphne Caruana Galizia· επαναλαμβάνει ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να περιφρουρούν το θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα της ελευθερίας έκφρασης των δημοσιογράφων στη μετάδοση πληροφοριών εξασφαλίζοντας την προστασία και τη διευκόλυνση της εργασίας τους, καθώς και το θεμελιώδες δικαίωμα του ευρέος κοινού να λαμβάνει την εν λόγω ενημέρωση· υπογραμμίζει την ιδιαίτερη κατάσταση των ερευνητών δημοσιογράφων, καθώς και τη σημασία της προστασίας των πηγών· καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι τα νομικά τους πλαίσια και οι πρακτικές τους για την επιβολή του νόμου εγγυώνται επαρκή προστασία, βοήθεια και στήριξη των δημοσιογράφων και των επαγγελματιών των μέσων ενημέρωσης, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στους ειδικούς κινδύνους που συνδέονται με την ταυτότητα φύλου, τη σεξουαλική ταυτότητα και την εθνοτική ταυτότητα·

11.  υπογραμμίζει ότι η καταγγελία δυσλειτουργιών αποτελεί ουσιώδες στοιχείο της ερευνητικής δημοσιογραφίας και της ελευθερίας του Τύπου· σημειώνει ότι οι δημοσιογράφοι μπορεί να υπόκεινται σε νομική δίωξη αντί να τους παρέχεται νομική προστασία όταν, ενεργώντας προς το δημόσιο συμφέρον, αποκαλύπτουν πληροφορίες ή να καταγγέλλουν ύποπτα παραπτώματα, αξιόποινες πράξεις, περιστατικά απάτης ή παράνομες δραστηριότητες· υπενθυμίζει το ψήφισμά του της 24ης Οκτωβρίου 2017, σχετικά με θεμιτά μέτρα για την προστασία των καταγγελλόντων δυσλειτουργίες που ενεργούν προς το δημόσιο συμφέρον όταν αποκαλύπτουν εμπιστευτικές πληροφορίες για επιχειρήσεις και δημόσιους οργανισμούς[2]· προτρέπει την Επιτροπή να παρουσιάσει το συντομότερο δυνατόν μια νομοθετική πρόταση που θα εγγυάται υψηλό επίπεδο προστασίας των καταγγελλόντων δυσλειτουργίες στην ΕΕ·

12.  αναγνωρίζει την επιτυχημένη ίδρυση του ευρωπαϊκού κέντρου για την ελευθερία του τύπου και των μέσων ενημέρωσης [European Centre for Press and Media Freedom (ECPMF)] στο πλαίσιο πιλοτικού προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υπογραμμίζει το πολύ γνωστό έργο του ECPMF στην καταπολέμηση επιθέσεων κατά του Τύπου και της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης μέσω συστηματικής καταγραφής παραβιάσεων της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης στην Ευρώπη και της παροχής άμεσης στήριξης σε δημοσιογράφους και ακτιβιστές της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης που απειλούνται ή κινδυνεύουν να καταστούν θύματα βίας· ζητεί από την Επιτροπή να αναπτύξει τα αναγκαία εργαλεία και να παράσχει την απαραίτητη χρηματοδότηση ώστε το ECPMF να καταστεί μόνιμη δομή της ΕΕ·

13.  υπογραμμίζει ότι η άνοδος της ρητορικής του μίσους, της κακοποίησης και των απειλών σε διαδικτυακό χώρο που τονίστηκε στην έρευνα του Ευρωβαρόμετρου για την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης και τη δημοκρατία για το 2016 πρέπει να αντιμετωπιστεί προκειμένου να περιφρουρηθεί η ελευθερία της έκφρασης και η ποικιλία των απόψεων στα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης· καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει περαιτέρω την ηλεκτρονική κακοποίηση και τις συνέπειές της και να λάβει κατάλληλα μέτρα για την αποτελεσματική αποτροπή και καταπολέμησή της·

14.  υπογραμμίζει ότι οι εργαζόμενοι στα μέσα ενημέρωσης, ιδίως οι νεότεροι εργάζονται υπερβολικά συχνά σε συνθήκες επισφάλειας σε ό,τι αφορά τις συμβάσεις εργασίας, τους μισθούς και τις κοινωνικές και νομικές εγγυήσεις τους, γεγονός που διακυβεύει την ικανότητά τους να εργάζονται σωστά και, ως εκ τούτου, επηρεάζει τη διάθεση αμερόληπτων και ανεξάρτητων ειδήσεων και ενημέρωσης, παρακωλύοντας εν τέλει την ελευθερία του Τύπου· καλεί τα κράτη μέλη και τους οργανισμούς των μέσων ενημέρωσης να διασφαλίσουν ότι οι δημοσιογράφοι μπορούν να εκτελούν το έργο τους με βάση τα υψηλότερα πρότυπα, με τη διασφάλιση ορθών και δίκαιων συνθηκών εργασίας για όλους τους επαγγελματίες των μέσων ενημέρωσης, και να ενισχύσουν την ποιότητα και τη συνεχή κατάρτιση, τόσο για όσους εργάζονται επί συμβάσει όσο και ως ελεύθεροι επαγγελματίες· ενθαρρύνει τον κλάδο των μέσων ενημέρωσης να προάγει την ισότητα των φύλων στην πολιτική και την πρακτική των μέσων ενημέρωσης, για παράδειγμα μέσω μηχανισμών συρρύθμισης και εσωτερικών κωδίκων συμπεριφοράς·

15.  ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους για ενίσχυση της εξοικείωσης με τα μέσα ενημέρωσης και να προωθήσουν επιμορφωτικές και παιδαγωγικές πρωτοβουλίες για όλους τους πολίτες μέσω επίσημης, ανεπίσημης και άτυπης εκπαίδευσης με μια προοπτική διά βίου μάθησης και δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στην αρχική και συνεχή κατάρτιση και υποστήριξη του διδακτικού προσωπικού, καθώς και ενθαρρύνοντας τον διάλογο και τη συνεργασία μεταξύ του τομέα εκπαίδευσης και κατάρτισης και όλων των σχετικών ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης, της κοινωνίας των πολιτών και οργανώσεων των νέων· επαναδιατυπώνει την ανάγκη να στηριχθούν καινοτόμα και κατάλληλα για την κάθε ηλικία εργαλεία για την προώθηση της χειραφέτησης και της ηλεκτρονικής ασφάλειας ως υποχρεωτικά στοιχεία του προγράμματος σπουδών στα σχολεία και για τη γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος τόσο μέσω ειδικών προγραμμάτων εξοικείωσης με την τεχνολογία όσο και με επαρκείς επενδύσεις σε υποδομές, προκειμένου να εξασφαλιστεί η καθολική πρόσβαση στην ενημέρωση·

16.  τονίζει ότι η ανάπτυξη αίσθησης κριτικής αξιολόγησης και ανάλυσης αναφορικά με τη χρήση και δημιουργία του περιεχομένου των μέσων ενημέρωσης είναι θεμελιώδης έτσι ώστε οι πολίτες να κατανοούν τα θέματα που απασχολούν την επικαιρότητα και να συμβάλλουν στον δημόσιο βίο, καθώς και για να γνωρίζουν τόσο τις μετασχηματιστικές ικανότητες όσο και τις απειλές που είναι εγγενείς σε ένα όλο και πιο πολύπλοκο και διασυνδεόμενο περιβάλλον των μέσων ενημέρωσης· τονίζει ότι η εξοικείωση με τα μέσα επικοινωνίας αποτελεί βασικότατη δημοκρατική δεξιότητα που ενδυναμώνει τους πολίτες· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν ειδικά μέτρα με σκοπό να προωθήσουν και να υποστηρίξουν σχέδια εξοικείωσης με τα μέσα ενημέρωσης, όπως το πιλοτικό πρόγραμμα «Media Literacy for All» (Εξοικείωση με τα μέσα ενημέρωσης για όλους), και να αναπτύξουν μια ολοκληρωμένη πολιτική εξοικείωσης με τα μέσα ενημέρωσης που να αφορά τους πολίτες όλων των ηλικιακών ομάδων και όλους τους τύπους μέσων ενημέρωσης, ως αναπόσπαστο μέρος της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εκπαίδευση, υποστηριζόμενη από σχετικές ευκαιρίες χρηματοδότησης από την ΕΕ, όπως τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία και το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020»·

17.  σημειώνει με ανησυχία ότι, όπως επεσήμανε το 2006 το Παρατηρητήριο για την πολυφωνία στα μέσα ενημέρωσης, η πρόσβαση μειονοτήτων, τοπικών και περιφερειακών κοινοτήτων, γυναικών και ατόμων με αναπηρία σε μέσα ενημέρωσης βρίσκεται σε κίνδυνο· τονίζει ότι τα μέσα ενημέρωσης χωρίς αποκλεισμούς είναι ουσιαστικής σημασίας σε ένα ανοικτό, ελεύθερο και πολυφωνικό τοπίο όσον αφορά τα μέσα ενημέρωσης, και ότι όλοι οι πολίτες έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε ανεξάρτητη πληροφόρηση στη μητρική τους γλώσσα, είτε πρόκειται για κρατική είτε για μειονοτική γλώσσα· τονίζει τη σημασία της παροχής στους ευρωπαίους δημοσιογράφους, ιδιαίτερα σε όσους εργάζονται σε λιγότερο χρησιμοποιούμενες και μειονοτικές γλώσσες, επαρκών ευκαιριών εκπαίδευσης και επανεκπαίδευσης· καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν και να υποστηρίζουν την έρευνα, τα προγράμματα και τις πολιτικές που βελτιώνουν την πρόσβαση στα μέσα ενημέρωσης, καθώς και τις σχετικές πρωτοβουλίες που αφορούν τις ευάλωτες μειονοτικές ομάδες (όπως το πιλοτικό πρόγραμμα για ευκαιρίες πρακτικής άσκησης για μέσα ενημέρωσης μειονοτικών γλωσσών), και να ενισχύουν τις ευκαιρίες συμμετοχής και έκφρασης όλων των πολιτών·

18.  συστήνει στην Επιτροπή να αναπτύξει μια τομεακή στρατηγική για τον κλάδο των ευρωπαϊκών μέσων ενημέρωσης, η οποία θα βασίζεται στην καινοτομία και τη βιωσιμότητα· θεωρεί ότι η εν λόγω στρατηγική θα πρέπει να ενισχύει τη διασυνοριακή συνεργασία και τις συμπαραγωγές μεταξύ φορέων των μέσων ενημέρωσης στην ΕΕ, προκειμένου να αναδεικνύει την πολυμορφία τους και να προωθεί τον διαπολιτισμικό διάλογο, να ενδυναμώνει τη συνεργασία με τις αίθουσες Τύπου και οπτικοακουστικές υπηρεσίες όλων των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, ιδίως του Κοινοβουλίου, και με να προωθεί την κάλυψη και την προβολή των θεμάτων της ΕΕ από τα μέσα ενημέρωσης·

19.  υπενθυμίζει τη δέσμευση της ΕΕ να διαφυλάσσει και να προάγει την ελευθερία της έκφρασης και της πληροφόρησης σε όλη την ΕΕ και στο εξωτερικό· υπογραμμίζει ότι οι αρχές της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, της ελευθερίας του λόγου και της πολυφωνίας των μέσων είναι σημαντικές για τις χώρες υπό προενταξιακό καθεστώς και τον χώρο ευρωπαϊκής γειτονίας, όπως είναι για τα κράτη μέλη· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι εν λόγω αρχές παρακολουθούνται επαρκώς και ότι προγράμματα βοήθειας εφαρμόζονται στις υποψήφιες, γειτονικές και τρίτες χώρες·

20.  υπογραμμίζει ότι η παροχή αυξημένης πολυφωνικής κάλυψης των ειδήσεων της ΕΕ, ο σεβασμός της πολιτισμικής ποικιλομορφίας των επιμέρους κρατών μελών και η χρήση εργαλείων όπως οι πλατφόρμες επικοινωνίας, μέσων ενημέρωσης, μέσων κοινωνικής δικτύωσης, καθώς και οι διαδραστικές πλατφόρμες, σε πλήρη ανάπτυξη θα βοηθήσουν στην προσέγγιση και καλύτερη σύνδεση των πολιτών της ΕΕ με τις υποθέσεις της ΕΕ, βοηθώντας τα άτομα να διαμορφώνουν και να μοιράζονται απόψεις, να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις και να συνεισφέρουν με κριτικό χαρακτήρα στη θετική αναμόρφωση και ανάπτυξη της ΕΕ·

21.  επαναβεβαιώνει την ανάγκη ανεξάρτητης παρακολούθησης της κατάστασης όσον αφορά την ελευθερία του Τύπου και την πολυφωνία στην ΕΕ, και καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή να εξακολουθήσει να στηρίζει το Παρατηρητήριο πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης (MPM) και να ενθαρρύνει την περαιτέρω ανάπτυξή του, προκειμένου να καταστεί δυνατή μια ολοκληρωμένη και ακριβής εκτίμηση των κινδύνων που απειλούν την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης στην ΕΕ· ενθαρρύνει την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και το σύνολο των ενδιαφερόμενων μερών να αντιμετωπίσουν πάραυτα τους κινδύνους που υπογραμμίστηκαν λαμβάνοντας κατάλληλα μέτρα·

22.  τονίζει τη σημασία ανάπτυξης κι άλλων προτύπων για τη θέσπιση μιας ευρωπαϊκής δημόσιας πλατφόρμας μετάδοσης η οποία προάγει τις πολιτικές αντιπαραθέσεις σε όλη την ΕΕ βάσει γεγονότων, διαφωνιών και σεβασμού, συμβάλλει στον πλουραλισμό των απόψεων στο προσφάτως συγκλίνον περιβάλλον μέσων ενημέρωσης και προωθεί την προβολή της ΕΕ στις εξωτερικές τις σχέσεις·

23.  ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προστατεύουν την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και την ελευθερία του λόγου στις σύγχρονες τέχνες, προβάλλοντας τη δημιουργία έργων τέχνης που εκφράζουν κοινωνικές ανησυχίες, ενθαρρύνουν την κριτική αντιπαράθεση και εμπνέουν τον αντίλογο.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	21.2.2018
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	22 0 2
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Isabella Adinolfi, Dominique Bilde, Andrea Bocskor, Silvia Costa, Mircea Diaconu, Damian Drăghici, María Teresa Giménez Barbat, Petra Kammerevert, Svetoslav Hristov Malinov, Curzio Maltese, Stefano Maullu, Luigi Morgano, Momchil Nekov, Michaela Šojdrová, Yana Toom, Helga Trüpel, Julie Ward, Bogdan Brunon Wenta, Bogdan Andrzej Zdrojewski, Milan Zver, Krystyna Łybacka, Νικόλαος Χουντής, Γιώργος Γραμματικάκης
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Francis Zammit Dimech

ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

22	+
ALDE	Mircea Diaconu, María Teresa Giménez Barbat, Yana Toom
GUE/NGL	Νικόλαος Χουντής, Curzio Maltese
PPE	Andrea Bocskor, Svetoslav Hristov Malinov, Stefano Maullu, Bogdan Brunon Wenta, Francis Zammit Dimech, Bogdan Andrzej Zdrojewski, Milan Zver, Michaela Šojdrová
S&D	Silvia Costa, Damian Drăghici, Γιώργος Γραμματικάκης, Petra Kammerevert, Luigi Morgano, Momchil Nekov, Julie Ward, Krystyna Łybacka
Verts/ALE	Helga Trüpel

0	-

2	0
EFDD	Isabella Adinolfi
ENF	Dominique Bilde

Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:

+  :  υπέρ

-  :  κατά

0  :  αποχή

• [1]  ΕΕ C 94 E της 3.4.2013, σ. 5.
• [2]  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2017)0402.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων (1.3.2018)

προς την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων

σχετικά με την πολυφωνία και την ελευθερία των μέσων μαζικής ενημέρωσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση
(2017/2209(INI))

Συντάκτρια γνωμοδότησης: Heidi Hautala

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων καλεί την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1.  τονίζει ότι η πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης περιλαμβάνει πολλές πτυχές, μεταξύ άλλων κανόνες ελέγχου των συγκεντρώσεων, απαιτήσεις περιεχομένου στα συστήματα αδειοδότησης ραδιοτηλεοπτικών μεταδόσεων, διαφάνεια και περιορισμένη συγκέντρωση της ιδιοκτησίας των μέσων ενημέρωσης, καθιέρωση συντακτικών ελευθεριών, την ανεξαρτησία και το καθεστώς των δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών φορέων, την επαγγελματική κατάσταση των δημοσιογράφων, τη σχέση μεταξύ των μέσων ενημέρωσης και των πολιτικών παραγόντων, καθώς και των οικονομικών παραγόντων, την πρόσβαση των γυναικών και των μειονοτήτων στο περιεχόμενο των μέσων ενημέρωσης, την ποικιλομορφία των απόψεων, κλπ.·

2.  υπενθυμίζει ότι η ελευθερία έκφρασης και πληροφόρησης αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα, όπως προβλέπεται στο άρθρο 11 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο άρθρο 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στο άρθρο 19 του Διεθνούς Συμφώνου για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, και είναι μία από τις πλέον θεμελιώδεις αξίες για τη διασφάλιση της δημοκρατίας και την ενίσχυση της ευρωπαϊκής μας ταυτότητας· τονίζει ότι η ελευθερία και η πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης έχουν τις ρίζες τους στο θεμελιώδες δικαίωμα της ελευθερίας έκφρασης, που αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της δημοκρατίας, και χρειάζονται την ενεργό στήριξη των πολιτικών φορέων· επισημαίνει ότι η ελευθερία της έκφρασης μπορεί επίσης να προστατεύσει το δικαίωμα της κοινωνίας στο σύνολό της να λαμβάνει πληροφορίες για όλα τα θέματα που την ενδιαφέρουν· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για τη διαφύλαξη και την προώθηση πολυφωνικών, ανεξάρτητων και ελεύθερων μέσων ενημέρωσης, προκειμένου να διασφαλίζεται η ελευθερία του λόγου και η δημοκρατία·

3.  καλεί την Επιτροπή να παρακολουθήσει και να συλλέξει πληροφορίες και στατιστικά στοιχεία σχετικά με την ελευθερία και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης σε όλα τα κράτη μέλη και να αναλύσει περιπτώσεις παραβίασης του θεμελιώδους δικαιώματος της ελευθερίας λόγου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων των δημοσιογράφων και άλλων επαγγελματιών των μέσων ενημέρωσης, τηρώντας παράλληλα την αρχή της επικουρικότητας· καλεί την Επιτροπή να προτείνει μέτρα για να ανταποκριθεί στα πορίσματα αυτών των αξιολογήσεων·

4.  υπογραμμίζει ότι, σε μια πολυφωνική και δημοκρατική κοινωνία, οι πολίτες πρέπει να είναι σωστά και πλήρως ενημερωμένοι προκειμένου να συμμετέχουν ενεργά και αποτελεσματικά στον δημόσιο βίο και να λαμβάνουν μέρος στις πολιτικές συζητήσεις· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν έναν υγιή πολιτικό διάλογο και μια διαρκή πολιτική δέσμευση για τον σεβασμό των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μέσω της παιδείας σχετικά με τα μέσα ενημέρωσης, της πολυφωνίας και της δεοντολογίας των μέσων ενημέρωσης· σημειώνει με ανησυχία ότι οι περιορισμοί στην ελευθερία και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης οδηγούν σε δημοκρατικό έλλειμμα και ότι το δημοκρατικό έλλειμμα σε ένα κράτος μέλος μπορεί να έχει επιπτώσεις στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδίως όταν η ανεξαρτησία των δημόσιων μέσων ενημέρωσης ενδέχεται να τεθεί σε κίνδυνο από την επιρροή που ασκεί μια κυβερνητική πλειοψηφία· επισημαίνει ότι η επιρροή αυτή μπορεί να αντισταθμιστεί με επαρκώς εξοπλισμένα, χρηματοδοτούμενα και ανεξάρτητα δημόσια μέσα ενημέρωσης που είναι σε θέση να αντιστέκονται στις κυβερνητικές παρεμβάσεις και να παρουσιάζουν διάφορες πολιτικές θέσεις· ενθαρρύνει τη θέσπιση ορθών νομικών διατάξεων και την ορθή διοικητική πρακτική στον τομέα των δημόσιων μέσων ενημέρωσης, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις και οποιαδήποτε δημόσια χρηματοδότηση, προκειμένου να ενισχυθεί η ανεξαρτησία τους και η ικανότητά τους να εκπληρώνουν την αποστολή τους προς όφελος του γενικού δημόσιου συμφέροντος·

5.  σημειώνει με λύπη ότι δεν έχει δοθεί επαρκής προσοχή στη συγκέντρωση της ιδιοκτησίας μέσων ενημέρωσης σε επίπεδο κρατών μελών και σε επίπεδο ΕΕ· τονίζει ότι οι κανόνες ανταγωνισμού της ΕΕ διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην αποτροπή της δημιουργίας ή κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης και, στο πλαίσιο αυτό, καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την ορθή και αποτελεσματική εφαρμογή αυτών των κανόνων· καλεί τα κράτη μέλη, μέσω των εθνικών ρυθμιστικών αρχών τους, να παρακολουθούν τη συγκέντρωση των μέσων ενημέρωσης και να παρέχουν εύκολα προσβάσιμες και απολύτως διαφανείς πληροφορίες για την ιδιοκτησία των μέσων ενημέρωσης, μεταξύ άλλων των δικαιούχων ιδιοκτητών και της οικονομικής επιρροής και χρηματοδοτικής στήριξης όσον αφορά το τοπίο των μέσων ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων των διαδικτυακών μέσων· συνιστά οι εν λόγω πληροφορίες να είναι προσβάσιμες από το κοινό σε όλα τα κράτη μέλη, προκειμένου να εντοπίζονται πιθανές πηγές ελέγχου και επιρροής στα μέσα ενημέρωσης, να ενισχύεται η λογοδοσία των μέσων ενημέρωσης, να εξασφαλίζεται η συντακτική και δημοσιογραφική ανεξαρτησία και να διαφυλάσσεται ο ρόλος των μέσων ενημέρωσης ως «δημόσιου ελεγκτή»·

6.  εκφράζει βαθιά ανησυχία για τα νομοθετικά και διοικητικά μέτρα που λαμβάνουν ορισμένα κράτη μέλη για τον άμεσο ή έμμεσο περιορισμό και έλεγχο των ιδίων μέσων ενημέρωσης, ιδίως στον τομέα των δημόσιων μέσων ενημέρωσης, ή για τη μη στήριξη της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης· υπογραμμίζει ότι αποτελεί θετική υποχρέωση των κρατών μελών η διασφάλιση της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης και ενός περιβάλλοντος στο οποίο οι πολίτες μπορούν να συμμετέχουν σε δημόσιο διάλογο και να εκφράζουν ιδέες και απόψεις χωρίς φόβο· τονίζει ότι πρέπει να προστατεύεται και να διασφαλίζεται η θεμελιώδης αρχή της συντακτικής ανεξαρτησίας από τις εκάστοτε κυβερνήσεις και/ή από πολιτικά ή εμπορικά συμφέροντα, όπως επίσης και η ανεξαρτησία από οποιαδήποτε ιδιωτικά συμφέροντα είναι σε θέση να απειλήσουν την ελευθερία και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης· υπογραμμίζει ότι οποιαδήποτε κάλυψη προεκλογικών εκστρατειών και άλλων σχετικών εκδηλώσεων, ιδίως όταν αυτές επηρεάζουν ουσιαστικά τον δημόσιο βίο και την κοινή γνώμη, θα πρέπει να είναι δίκαιη, ισορροπημένη και αμερόληπτη· προτρέπει τα κράτη μέλη να τηρήσουν τις συστάσεις και τα ψηφίσματα του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με την ανεξαρτησία των δημόσιων μέσων ενημέρωσης και υπενθυμίζει τα ευρωπαϊκά πρότυπα που καθορίζονται εν προκειμένω στις Συνθήκες· τονίζει ότι η εποπτεία των δημόσιων μέσων ενημέρωσης πρέπει να ασκείται από ανεξάρτητους φορείς και όχι άμεσα από πολιτικούς θεσμούς, όπως οι εκάστοτε κυβερνήσεις· τονίζει, επιπλέον, ότι σε περιπτώσεις δημόσιων μέσων ενημέρωσης που χρηματοδοτούνται από το κράτος πρέπει να διασφαλίζεται η συντακτική ανεξαρτησία·

7.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν και να αναπτύξουν νέα κοινωνικά βιώσιμα οικονομικά μοντέλα που αποσκοπούν στη χρηματοδότηση και υποστήριξη της ποιοτικής και ανεξάρτητης δημοσιογραφίας και στην ενίσχυση της βιωσιμότητας των δημόσιων μέσων ενημέρωσης, που αποτελούν προϋποθέσεις για ένα πολυφωνικό σύστημα μέσων ενημέρωσης·

8.  συνιστά, προκειμένου να διασφαλιστεί αποτελεσματικά η ελευθερία και η πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης, να απαγορευθεί ή τουλάχιστον να γίνει απολύτως διαφανής η συμμετοχή στις δημόσιες συμβάσεις για επιχειρήσεις των οποίων ο τελικός ιδιοκτήτης κατέχει επίσης μια εταιρεία μέσων ενημέρωσης· προτείνει να απαιτείται από τα κράτη μέλη να υποβάλλουν τακτικά εκθέσεις σχετικά με κάθε δημόσια χρηματοδότηση που παρέχεται σε επιχειρήσεις μέσων ενημέρωσης και να παρακολουθείται τακτικά το σύνολο της δημόσιας χρηματοδότησης που παρέχεται στους ιδιοκτήτες μέσων ενημέρωσης· τονίζει ότι οι ιδιοκτήτες των μέσων ενημέρωσης δεν θα πρέπει να έχουν καταδικαστεί ή κριθεί ένοχοι για κανένα ποινικό αδίκημα·

9.  τονίζει ότι οποιαδήποτε δημόσια χρηματοδότηση των οργανώσεων μέσων ενημέρωσης θα πρέπει να παρέχεται βάσει αντικειμενικών και διαφανών κριτηρίων που δεν εισάγουν διακρίσεις και τα οποία θα γνωστοποιούνται εκ των προτέρων σε όλα τα μέσα ενημέρωσης·

10.  προτείνει οποιαδήποτε δημόσια χρηματοδότηση των μέσων ενημέρωσης να είναι διαθέσιμη μόνο σε οργανώσεις μέσων ενημέρωσης που δημοσιεύουν κώδικα δεοντολογίας εύκολα προσβάσιμο από το κοινό·

11.  ανησυχεί σχετικά με την προσφυγή ισχυρών εμπορικών οντοτήτων στις πρακτικές στρατηγικών μηνύσεων κατά δημόσιας συμμετοχής (SLAPP, Strategic Lawsuit Against Public Participation), σε μια προσπάθεια να φιμώσουν τους δημοσιογράφους, να τους αποτρέψουν από την υλοποίηση του έργου τους ή να παρέμβουν με άλλον τρόπο στο περιεχόμενο του εν λόγω έργου· καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη αυτή την τάση και να προτείνει νομοθεσία που θα περιορίσει αυτές τις καταχρηστικές πρακτικές·

12.  εκφράζει την ανησυχία του για τον μεγάλο αριθμό δημοσιογράφων και άλλων επαγγελματιών του τομέα των μέσων ενημέρωσης στην Ευρώπη, οι οποίοι όλο και πιο συχνά δέχονται απειλές, παρενοχλούνται, παρακολουθούνται, υφίστανται σωματική επίθεση ή ακόμη και δολοφονούνται εξαιτίας του ερευνητικού τους έργου και των καταγγελιών τους για κατάχρηση εξουσίας, διαφθορά, παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εγκληματικές δραστηριότητες· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι μόνον ένα μικρό ποσοστό απειλών ή περιστατικών παρενόχλησης δημοσιογράφων καταγγέλλεται στην αστυνομία· καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν την προστασία της δημοσιογραφίας και της ασφάλειας των δημοσιογράφων και άλλων επαγγελματιών του τομέα των μέσων ενημέρωσης, εξασφαλίζοντας την ορθή εφαρμογή των ισχυόντων νόμων και μέσω της παρακολούθησης και της υποβολής καταγγελιών σχετικά με απειλές και παρενόχληση·

13.  επαναλαμβάνει ότι οι καλές συνθήκες εργασίας και η ασφάλεια και η προστασία των δημοσιογράφων και άλλων επαγγελματιών του τομέα των μέσων ενημέρωσης αποτελούν προϋπόθεση για την εκπλήρωση των καθηκόντων τους όσον αφορά την ενημέρωση των πολιτών σχετικά με θέματα δημόσιου ενδιαφέροντος· καλεί, ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη και τις οργανώσεις των μέσων ενημέρωσης να διασφαλίζουν δίκαιους όρους εργασίας για τους δημοσιογράφους και άλλους επαγγελματίες του τομέα των μέσων ενημέρωσης·

14.  καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι θα δοθεί συνέχεια στη δήλωση της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με την προστασία της δημοσιογραφίας και την ασφάλεια των δημοσιογράφων και άλλων παραγόντων των μέσων ενημέρωσης·

15.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι παρέχονται στους δημοσιογράφους τα κατάλληλα εργαλεία για να ζητούν και να λαμβάνουν πληροφορίες από την ΕΕ και τις δημόσιες διοικητικές αρχές των κρατών μελών, σύμφωνα με τον κανονισμό 1049/2001 για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα, χωρίς να έρχονται αντιμέτωποι με αυθαίρετες αποφάσεις που στερούν το εν λόγω δικαίωμα πρόσβασης· επισημαίνει ότι οι πληροφορίες που λαμβάνονται με άσκηση του δικαιώματος εξέτασης των πραγμάτων από δημοσιογράφους ή από πολίτες, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών που λαμβάνονται από μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος, είναι συμπληρωματικές και ζωτικής σημασίας για τη δυνατότητα των δημοσιογράφων να ανταποκρίνονται στην αποστολή τους όσον αφορά την προάσπιση του δημοσίου συμφέροντος· επαναλαμβάνει ότι η πρόσβαση σε δημόσιες πηγές και γεγονότα θα πρέπει να εξαρτάται από αντικειμενικά, αμερόληπτα και διαφανή κριτήρια·

16.  σημειώνει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να μεριμνούν ώστε να δημιουργηθούν τα κατάλληλα μέσα για να εντοπίζονται εκείνοι που ευθύνονται για την πρόκληση βλάβης σε άλλους μέσω των μέσων ενημέρωσης, ακόμη και στον διαδικτυακό χώρο, με πλήρη σεβασμό, παράλληλα, των θεμελιωδών δικαιωμάτων·

17.  αναγνωρίζει ότι οι δημοσιογράφοι χρειάζονται την πληρέστερη δυνατή νομική προστασία για χρήση και διάδοση τέτοιου είδους πληροφοριών που άπτονται του δημοσίου συμφέροντος στο πλαίσιο της εργασίας τους·

18.  αναγνωρίζει το δικαίωμα υποβολής καταγγελίας σε όλες τις περιπτώσεις στις οποίες η πληροφορία αποκαλύπτεται καλή τη πίστει και σαφώς προς το δημόσιο συμφέρον, για παράδειγμα στις περιπτώσεις παραβιάσεων των θεμελιωδών δικαιωμάτων ή του ποινικού δικαίου, συμπεριλαμβανομένης της ενεργητικής ή παθητικής δωροδοκίας, ή όταν έχουν συμβεί γεγονότα που φανερώνουν απειλή για την ασφάλεια, την υγεία ή το περιβάλλον·

19.  σημειώνει ότι οι μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος οι οποίοι δρουν βάσει εύλογων υπονοιών μπορούν να αποτελέσουν ζωτικής σημασίας πηγές για ερευνητές δημοσιογράφους και έτσι να συμβάλουν στην ανεξαρτησία του Τύπου· καλεί, επομένως, την Επιτροπή να παρέχει προστασία σε επίπεδο ΕΕ, σύμφωνα με τις Συνθήκες και τους στόχους της Ένωσης περί δημοκρατίας, πολυφωνίας και ελευθερίας της έκφρασης· τονίζει ότι η προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος συμβαδίζει με την εμπιστευτικότητα των πηγών των δημοσιογράφων και πρέπει να εξισορροπείται με τα θεμελιώδη δικαιώματα των κατηγορουμένων φυσικών και νομικών προσώπων·

20.  υπογραμμίζει ότι οι ψευδείς κατηγορίες ή οι παραπλανητικές πληροφορίες μπορούν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις για πρόσωπα και επιχειρήσεις· υπενθυμίζει ότι, σε περίπτωση ψευδών κατηγοριών, οι υπεύθυνοι πρέπει να λογοδοτούν για τις πράξεις τους και να μην επωφελούνται από την προστασία για τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος· τονίζει ότι κάθε πρόσωπο που δυσφημίζεται από ανακριβείς ή παραπλανητικές πληροφορίες πρέπει να έχει πρόσβαση σε αποτελεσματικούς μηχανισμούς προσφυγής·

21.  επισημαίνει ότι η σκόπιμη παραπληροφόρηση που δημιουργείται ή εξαπλώνεται για οικονομικό ή πολιτικό όφελος, οι λεγόμενες «ψευδείς ειδήσεις», πλήττει τη σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ των μέσων ενημέρωσης και των πολιτών και έχει τη δυνατότητα να θέσει σε κίνδυνο τις φιλελεύθερες δημοκρατίες, καθώς και να υπονομεύσει τις δημοκρατικές μας αξίες, όπως την ελευθερία έκφρασης και το κράτος δικαίου· τονίζει ότι, καθώς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν κάνει την κυκλοφορία τέτοιων ψευδών πληροφοριών πολύ πιο εύκολη σε σύγκριση με τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης, πρέπει να εξευρεθούν λύσεις για να λογοδοτούν οι συντάκτες των ψευδών ειδήσεων για τις πράξεις τους στα ψηφιακά μέσα, όπως συμβαίνει εκτός διαδικτύου· τονίζει ότι η αυστηρή ρύθμιση ή η λογοκρισία των σκέψεων και των απόψεων δεν μπορεί να είναι η απάντηση, αλλά ότι μέρος της λύσης για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης και της προπαγάνδας είναι η εξασφάλιση της αξιοπιστίας της πληροφόρησης και η εκπαίδευση προκειμένου οι πολίτες να είναι κριτικά σκεπτόμενοι και εξοικειωμένοι με τα μέσα ενημέρωσης· καλεί τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να διαθέσουν επαρκείς πόρους για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης και να λάβουν συντονισμένα μέτρα κατά των εκδοτών και των φορέων εσκεμμένης διάδοσης ψευδών ειδήσεων· υπογραμμίζει εν προκειμένω ότι είναι ανάγκη οι καταναλωτές των μέσων ενημέρωσης να είναι σε θέση να κάνουν τη διάκριση μεταξύ γεγονότων και απλών απόψεων· τονίζει ότι οι προσπάθειες του Τμήματος Στρατηγικής Επικοινωνίας της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) και ιδίως της τρέχουσας ειδικής ομάδας East StratCom, που συμβάλλει ενεργά στην ανάπτυξη και εφαρμογή μιας στρατηγικής ενάντια στη διάδοση ψευδών ειδήσεων, χρειάζονται συνολική αναβάθμιση και ότι απαιτούνται ενισχυμένοι πόροι για την αποτελεσματική εκτέλεση των καθηκόντων· επισημαίνει ότι είναι αναγκαίο τα κράτη μέλη να συμπληρώσουν τις προσπάθειες της ΕΕ για την αντιμετώπιση των ψευδών ειδήσεων και να κινητοποιηθούν σε όλα τα επίπεδα, μεταξύ άλλων σε συνεργασία με τις γειτονικές χώρες της ΕΕ, ώστε να προωθήσουν ένα πολυφωνικό περιβάλλον μέσων ενημέρωσης για την κοινοποίηση των πολιτικών της ΕΕ με τρόπο ειλικρινή, συνεκτικό και περιεκτικό· χαιρετίζει την ανακοίνωση της Επιτροπής για την κατάρτιση μιας στρατηγικής με στόχο την αντιμετώπιση των ψευδών ειδήσεων, που θα δημοσιευθεί εν ευθέτω χρόνω·

22.  σημειώνει ότι οι νέες τεχνολογίες έχουν αλλάξει ριζικά το επιχειρηματικό μοντέλο του παραδοσιακού Τύπου· πιστεύει, ωστόσο, ότι με ένα συνεκτικό νομικό πλαίσιο η ψηφιοποίηση έχει τη δυνατότητα να προωθήσει τον ανταγωνισμό μεταξύ των παραγόντων των μέσων ενημέρωσης και να εκδημοκρατίσει την πρόσβαση σε πληροφορίες και περιεχόμενο, καθώς και τη δημιουργία αυτών·

23.  σημειώνει ότι στο εξελισσόμενο οικοσύστημα των ψηφιακών μέσων έχουν προκύψει νέοι διαμεσολαβητές που έχουν την ικανότητα να επηρεάζουν και να ελέγχουν τις πληροφορίες και τις ιδέες στο διαδίκτυο αποκτώντας λειτουργίες και εξουσίες για τον έλεγχο εισόδου· υπογραμμίζει ότι πρέπει να υπάρχουν επαρκείς ανεξάρτητοι και αυτόνομοι διαδικτυακοί δίαυλοι, υπηρεσίες και πηγές, με τη δυνατότητα να παρέχουν στο κοινό πολλές απόψεις και δημοκρατικές ιδέες επί θεμάτων γενικού ενδιαφέροντος· καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν νέες ή υφιστάμενες εθνικές πολιτικές και μέτρα στο θέμα αυτό·

24.  τονίζει ότι η ανεξαρτησία του Τύπου καλύπτει τόσο τα δημόσια όσο και τα ιδιωτικά μέσα ενημέρωσης· υπογραμμίζει εν προκειμένω τη σημασία των κωδίκων δεοντολογίας για δημοσιογράφους και εκδότες· τονίζει ότι οι εν λόγω κώδικες δεοντολογίας θα πρέπει να περιλαμβάνουν το καθήκον επαλήθευσης των πληροφοριών και των πηγών· τονίζει ότι για τη διάδοση περιεχομένου στο διαδίκτυο θα πρέπει να ισχύει το ίδιο καθήκον επιμέλειας που ισχύει για τη διάδοση εκτός διαδικτύου· ανησυχεί εν προκειμένω ότι τα πρότυπα φαίνεται να χαμηλώνουν σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο διαδικτυακό περιβάλλον, όπου η ποσότητα, η ταχύτητα και η προσέλκυση επισκεπτών μοιάζουν να έχουν μεγαλύτερη σημασία από την ακρίβεια·

25.  εκφράζει ικανοποίηση για το γεγονός ότι η ετήσια συνάντηση για τα θεμελιώδη δικαιώματα του 2016 είχε ως επίκεντρο την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης και τη δημοκρατία, καθώς και για τις συστάσεις της ομάδας υψηλού επιπέδου για την ελευθερία και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης· επαναλαμβάνει την έκκλησή του για τη λήψη νομοθετικών μέτρων με στόχο την εξασφάλιση προτύπων πολυφωνίας για τα μέσα ενημέρωσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τα έντυπα μέσα, τη δυσφήμιση, τη συγκέντρωση και τη διαφάνεια της ιδιοκτησίας των μέσων ενημέρωσης, κλπ.· δηλώνει ότι ο κοινός κοινωνικός και πολιτικός χώρος της Ευρώπης απαιτεί την ελευθερία και πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης ως εγγύηση για την εύρυθμη λειτουργία της δημοκρατίας·

26.  υπογραμμίζει ότι οι αρχές της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, της ελευθερίας του λόγου και της πολυφωνίας των μέσων είναι τόσο σημαντικές για τις χώρες υπό προενταξιακό καθεστώς και για τον χώρο ευρωπαϊκής γειτονίας, όσο και για τα κράτη μέλη· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι αρχές αυτές ενισχύονται και παρακολουθούνται επαρκώς σε αυτές τις χώρες και ότι τα προγράμματα βοήθειας εξαρτώνται από την τήρηση των εν λόγω αρχών.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	22.2.2018
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	21 0 2
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Max Andersson, Joëlle Bergeron, Marie-Christine Boutonnet, Jean-Marie Cavada, Mady Delvaux, Rosa Estaràs Ferragut, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Gilles Lebreton, António Marinho e Pinto, Emil Radev, Evelyn Regner, Francis Zammit Dimech, Tadeusz Zwiefka, Κώστας Χρυσόγονος
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Daniel Buda, Angel Dzhambazki, Evelyne Gebhardt, Jytte Guteland, Heidi Hautala, Kosma Złotowski
Αναπληρωτές (άρθρο 200, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Norbert Erdős, Michaela Šojdrová

ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

21	+
ALDE EFDD ENF GUE/NGL PPE S&D VERTS/ALE	Jean-Marie Cavada, António Marinho e Pinto Joëlle Bergeron Marie-Christine Boutonnet, Gilles Lebreton Κώστας Χρυσόγονος Daniel Buda, Norbert Erdős, Rosa Estaràs Ferragut, Emil Radev, Michaela Šojdrová, Francis Zammit Dimech, Tadeusz Zwiefka Mady Delvaux, Evelyne Gebhardt, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Jytte Guteland, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Evelyn Regner Max Andersson, Heidi Hautala

0	-

2	0
ECR	Angel Dzhambazki, Kosma Złotowski

Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:

+  :  υπέρ

-  :  κατά

0  :  αποχή

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	27.3.2018
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	44 3 4
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Asim Ademov, Jan Philipp Albrecht, Heinz K. Becker, Monika Beňová, Caterina Chinnici, Rachida Dati, Agustín Díaz de Mera García Consuegra, Tanja Fajon, Laura Ferrara, Ana Gomes, Sylvie Guillaume, Jussi Halla-aho, Cécile Kashetu Kyenge, Juan Fernando López Aguilar, Monica Macovei, Roberta Metsola, Claude Moraes, Ivari Padar, Judith Sargentini, Branislav Škripek, Csaba Sógor, Sergei Stanishev, Helga Stevens, Traian Ungureanu, Bodil Valero, Marie-Christine Vergiat, Harald Vilimsky, Udo Voigt, Josef Weidenholzer, Cecilia Wikström
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Carlos Coelho, Anna Maria Corazza Bildt, Ignazio Corrao, Gérard Deprez, Maria Grapini, Marek Jurek, Nuno Melo, Angelika Mlinar, Nadine Morano, Emilian Pavel, Morten Helveg Petersen, Petri Sarvamaa, Elly Schlein, Barbara Spinelli, Μιλτιάδης Κύρκος
Αναπληρωτές (άρθρο 200, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	André Elissen, Marc Joulaud, Christelle Lechevalier, Martina Michels, Liadh Ní Riada, Anna Záborská

ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

44	+
ALDE	Gérard Deprez, Angelika Mlinar, Morten Helveg Petersen, Cecilia Wikström
ECR	Monica Macovei, Helga Stevens
EFDD	Ignazio Corrao, Laura Ferrara
GUE/NGL	Martina Michels, Liadh Ní Riada, Barbara Spinelli, Marie-Christine Vergiat
PPE	Asim Ademov, Heinz K. Becker, Carlos Coelho, Anna Maria Corazza Bildt, Rachida Dati, Agustín Díaz de Mera García Consuegra, Marc Joulaud, Nuno Melo, Roberta Metsola, Nadine Morano, Petri Sarvamaa, Csaba Sógor, Traian Ungureanu, Anna Záborská
S&D	Monika Beňová, Caterina Chinnici, Tanja Fajon, Ana Gomes, Maria Grapini, Sylvie Guillaume, Cécile Kashetu Kyenge, Μιλτιάδης Κύρκος, Juan Fernando López Aguilar, Claude Moraes, Ivari Padar, Emilian Pavel, Elly Schlein, Sergei Stanishev, Josef Weidenholzer
VERTS/ALE	Jan Philipp Albrecht, Judith Sargentini, Bodil Valero

3	-
ENF	André Elissen, Christelle Lechevalier
NI	Udo Voigt

4	0
ECR	Jussi Halla-aho, Marek Jurek, Branislav Škripek
ENF	Harald Vilimsky

Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:

+  :  υπέρ

-  :  κατά

0  :  αποχή