SPRAWOZDANIE w sprawie zalecenia Rady w sprawie mianowania członka zarządu Europejskiego Banku Centralnego

1.3.2019 - (05940/2019 – C8-0050/2019 – 2019/0801(NLE))

Komisja Gospodarcza i Monetarna
Sprawozdawca: Roberto Gualtieri

Procedura : 2019/0801(NLE)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury :  
A8-0144/2019
Teksty złożone :
A8-0144/2019
Debaty :
Teksty przyjęte :

PROJEKT DECYZJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie zalecenia Rady w sprawie mianowania członka zarządu Europejskiego Banku Centralnego

(05940/2019 – C8-0050/2019 – 2019/0801(NLE))

(Konsultacja)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając zalecenie Rady z dnia 11 lutego 2019 r. (05940/2019)[1],

–  uwzględniając art. 283 ust. 2 akapit drugi Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którym Rada skonsultowała się z Parlamentem (C8-0050/2019),

–  uwzględniając Protokół nr 4 w sprawie Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego, w szczególności jego art. 11.2,

–  uwzględniając art. 122 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A8-0144/2019),

A.  mając na uwadze, że pismem z dnia 14 lutego 2019 r. Rada Europejska zasięgnęła opinii Parlamentu Europejskiego w sprawie powołania Philipa R. Lane’a na stanowisko członka zarządu Europejskiego Banku Centralnego na okres ośmiu lat od dnia 1 czerwca 2019 r.,

B.  mając na uwadze, że Komisja Gospodarcza i Monetarna Parlamentu Europejskiego dokonała oceny kwalifikacji kandydata, zwłaszcza pod kątem wymogów określonych w art. 283 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz w świetle potrzeby zapewnienia pełnej niezależności EBC zgodnie z art. 130 tego traktatu; mając na uwadze, że w ramach procesu oceny komisja otrzymała życiorys kandydata, jak również odpowiedzi na przedstawione mu w kwestionariuszu pytania;

C.  mając na uwadze, że komisja odbyła następnie przesłuchanie kandydata w dniu 26 lutego 2019 r., podczas którego wygłosił on oświadczenie wstępne, a następnie udzielił odpowiedzi na pytania członków komisji,

D.  mając na uwadze, że pomimo licznych wniosków wystosowanych przez Parlament Europejski do Rady w sprawie podjęcia działań w celu zapewnienia równowagi płci w Zarządzie EBC, Rada Europejska ku ubolewaniu Parlamentu nie potraktowała tych wniosków poważnie, w związku z czym Parlament domaga się wzięcia ich pod uwagę przy kolejnej nominacji; mając na uwadze, że kobiety nadal są niedostatecznie reprezentowane na stanowiskach kierowniczych w obszarze usług bankowych i finansowych; mając na uwadze, że wszystkie instytucje i organy unijne i krajowe powinny wdrożyć konkretne środki w celu zapewnienia równowagi płci;

1.  wydaje pozytywną opinię w sprawie zalecenia Rady dotyczącego powołania Philipa R. Lane’a na stanowisko członka zarządu Europejskiego Banku Centralnego;

2.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej decyzji Radzie Europejskiej, Radzie oraz rządom państw członkowskich.

  • [1]  Dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym.

ZAŁĄCZNIK 1: ŻYCIORYS PHILIPA R. LANE’A

ŻYCIORYS: PHILIP RICHARD LANEStyczeń 2019

Dane osobowe

Data urodzenia:  27 sierpnia 1969 r.

Obywatelstwo:   irlandzkie

Edukacja

uzyskanie tytułu doktora ekonomii na Uniwersytecie Harvarda, 1995.

uzyskanie tytułu magistra ekonomii na Uniwersytecie Harvarda, 1993.

uzyskanie licencjatu z ekonomii z wyróżnieniem i złotym medalem, Trinity College, Dublin, 1991.

Kariera zawodowa

Prezes Centralnego Banku Irlandii, od 2015.

Profesor ekonomii politycznej, Trinity College

Dublin, 2012-2015.

Profesor makroekonomii międzynarodowej, Trinity College

Dublin, 2004-2012.

Docent ekonomii, Trinity College

Dublin, 2000-2004.

Wykładowca ekonomii, Trinity College, Dublin, 1997-2000.

Asystent w dziedzinie ekonomii i spraw międzynarodowych,

Uniwersytet Columbia, 1995-1997.

Wybrana działalność zawodowa

Przewodniczący Doradczego Komitetu Technicznego Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego, od 2017.

Przewodniczący grupy zadaniowej wysokiego szczebla ERRS ds. bezpiecznych aktywów, 2016-2018.

Przewodniczący grupy przeglądu statystyk gospodarczych przy Centralnym Urzędzie Statystycznym, 2016.

Przewodniczący Doradczego Komitetu Naukowego Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego, 2015.

Współprzewodniczący wspólnej grupy zadaniowej ATC-ASC-FSC ERRS ds. kwestii makroostrożnościowych i zmian strukturalnych w środowisku o niskim oprocentowaniu, 2015.

Dyrektor Międzynarodowego Programu Makroekonomii i Finansów, Centre for Economic Policy Research (CEPR), 2015; CEPR, pracownik naukowy, od 2002. CEPR, stowarzyszony pracownik naukowy, 1997-2001.

Przewodniczący Irish Economics Association, 2012-2014.

Członek Royal Irish Academy, od 2007.

Członek Committee on International Economic Policy and Reform (CIEPR),

2012-2015.

Członek Bellagio Group, 2010-2015.

Członek ESRI Council, 2010-2016.

Założyciel The Irish Economy Blog, od 2008.

Członek Akademickiego Zespołu Doradczego ds. Budżetu Republiki Słowackiej, 2013-2015.

Członek Krajowego Urzędu Statystycznego, 2009-2013.

Członek ECB Shadow Council, Handelsblatt, 2005-2007.

Międzynarodowy pracownik naukowy, Instytut Gospodarki Światowej w Kilonii, od 2005.

Członek komitetu kontroli zewnętrznej (Bank Finlandii 2004, Europejski Bank Centralny 2010/2011, Centralny Bank Irlandii 2011/2012, Bank Izraela 2012).

Konsultant akademicki (Działalność podstawowa):

Europejski Bank Centralny (2006-2007, 2014-2016); Bank Rozrachunków Międzynarodowych (2015); Bank Portugalii (2015); Międzynarodowy Fundusz Walutowy (2014); Bank Światowy (2006-2007, 2011, 2014-2015); Urząd Monetarny Singapuru (2013); Komisja Europejska (2012-2013): Zarząd Rezerwy Federalnej (2013); Ministerstwo Finansów Nowej Zelandii (2010-2011); Azjatycki Bank Rozwoju (2009-2011);

Oireachtas, Komisja ds. Finansów i Usług Publicznych (2010); OECD (2009-2010); SIEPS (2009-2010); NESC (2009); ESRI-Japonia (2007-2009);

Sveriges Riksbank (2005-2006); Krajowa Rada ds. Konkurencyjności w sprawie konkurencyjności cenowej i wynagrodzeń (2004); Taoiseach (2002).

Okazjonalny konsultant prawny; okazjonalny mówca na konferencjach zawodowych.

Wybrane wyróżnienia, nagrody i dotacje

Royal Irish Academy: Złoty medal w dziedzinie nauk społecznych, 2015.

Nagroda Bhatgwati (razem z Gianem Marią Milesi-Ferrettim), 2010.

ECB Lamfalussy Fellowship, 2004-2005.

Nagroda im. Germána Bernácera w dziedzinie ekonomii monetarnej, 2001.

Nagroda Barringtona 1997-1998.

Sponsorowany przez NSF Harvard-MIT Research Training Group in Positive

Political Economy Fellowship, 1994-1995.

John F. Kennedy Fund Scholarship, 1994.

Harvard Graduate Student Fellowship, 1991-1995.

Złoty medal, nagrody w dziedzinie ekonomii Whateley i Bastable, Trinity College, Dublin, 1991.

Wyróżnienie, najlepszy student z egzaminów z ekonomii.

Foundation Scholarship, Trinity College, Dublin, 1989. Najlepszy student w z egzaminów stypendialnych.

Wystawa przy wejściu, Trinity College, Dublin, 1987.

Dotacje: Irish Research Council, Institute for New Economic Thinking, Fondation Banque de France, NORFACE, Royal Irish Academy

Profil akademicki

Główne obszary badawcze: makroekonomia międzynarodowa; europejska gospodarka monetarna; globalizacja finansowa; cykliczne zmiany polityki fiskalnej, irlandzka gospodarka.

Publikacje w: Journal of the Statistical and Social Inquiry Society of Ireland, Journal of International Economics, Pacific Economic Review, Fiscal Studies, Scandinavian Journal of Economics, International Journal of Central Banking, National Institute Economic Review, World Economics, Economic and Social Review, Open Economies Review, Journal of International Money and Finance, New Zealand Economic Papers, European Economic Review, Moneda y Credito, World Economy, Journal of Economic Perspectives, International Finance, IMF Economic Review, Nordic Economic Policy Review, American Economic Review, Journal of Money, Credit and Banking, Journal of the Japanese and International Economies, Review of Economics and Statistics, Economic Policy, The Economic Journal, Journal of Public Economics, NEER Macroeconomics Annual, Oxford Economic Papers, Canadian Journal of Economics, Journal of Development Economics.

ZAŁĄCZNIK 2: ODPOWIEDZI PHILIPA R. LANE’A NA PYTANIA ZAWARTE W KWESTIONARIUSZU

A.  Życiorys i doświadczenie zawodowe

1.  Proszę wymienić główne elementy Pana kwalifikacji zawodowych w zakresie polityki pieniężnej, finansów i gospodarki oraz główne aspekty Pana doświadczenia w skali europejskiej i międzynarodowej.

Od 2015 roku jestem prezesem Centralnego Banku Irlandii. Z tego tytułu jestem członkiem Rady Prezesów Europejskiego Banku Centralnego (EBC), ale przede wszystkim kieruję organizacją zatrudniającą około 2000 osób, która realizuje zadania krajowej bankowości centralnej i działa jako właściwy organ krajowy w zakresie nadzoru nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń i firmami inwestycyjnymi, a zarazem jest organem regulacyjnym ds. papierów wartościowych i rynków oraz krajowym organem nadzoru finansowego. Centralny Bank Irlandii jest również krajowym organem makroostrożnościowym, krajowym organem ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz zarządcą krajowego systemu gwarantowania depozytów. Tak szeroki mandat oznacza, że oprócz obowiązków w zakresie bankowości centralnej uczestniczę bezpośrednio w szeregu działań regulacyjnych.

W latach 1995–2015 byłem pracownikiem akademickim w dziedzinie ekonomii, a moja działalność badawcza koncentrowała się na globalizacji finansowej i europejskiej integracji walutowej. Empiryczny charakter moich badań oraz ich ukierunkowanie na kwestie polityczne skutkowały tym, że od połowy lat 90. często współpracowałem i kontaktowałem się z instytucjami politycznymi, na przykład z EBC, Komisją Europejską, Międzynarodowym Funduszem Walutowym, OECD oraz Bankiem Rozrachunków Międzynarodowych. W 2001 r. zostałem laureatem pierwszej edycji Nagrody im. Germána Bernácera za „wybitny wkład w europejską ekonomię monetarną”.

W trakcie mojej kariery zawodowej często podejmowałem zagadnienie makrofinansowych skutków unii walutowej. Za przykład mogą tu służyć następujące publikacje: seria artykułów z lat 1996-1998 na temat wyzwań makroekonomicznych, przed jakimi stoi Irlandia w kontekście unii walutowej; liczne artykuły na temat wpływu unii walutowej na zwiększenie transgranicznych przepływów finansowych i nierównowagi zewnętrznej; oraz dwa duże artykuły przeglądowe (2006, 2012) na temat strefy euro dla „Journal of Economic Perspectives”, sztandarowego czasopisma naukowego Amerykańskiego Stowarzyszenia Ekonomicznego. W artykule z 2006 r. przedstawiłem zagrożenia dla stabilności strefy euro w przypadku kryzysu finansowego i określiłem rodzaje interwencji, jakie byłyby wymagane w takim scenariuszu.

2.  Czy posiada Pan jakiekolwiek udziały w przedsiębiorstwach, aktywa finansowe lub jest związany innymi zobowiązaniami, które mogą prowadzić do konfliktu interesów w związku z wykonywaniem przez Pana przyszłych obowiązków, oraz czy istnieją jakiekolwiek inne istotne czynniki osobiste lub inne, które Parlament powinien uwzględnić przy ocenie Pana kandydatury?

Nie.

3.  Jakie przewodnie cele będzie Pan realizował, zajmując stanowisko w Europejskim Banku Centralnym?

Jestem głęboko przekonany, że unia walutowa może stanowić silną platformę dla stabilności i dobrobytu w całej Europie. Realizując swój mandat, EBC odgrywa centralną rolę we wspieraniu sukcesu unii walutowej. Moim głównym celem jako członka zarządu będzie zadbanie o to, by EBC realizował swój mandat określony w traktatach UE. Ponadto niezwykle ważne jest, aby członkowie zarządu budowali ogólne zaufanie do EBC jako instytucji służącej interesowi publicznemu w Europie. Na szczeblu wewnętrznym członkowie zarządu powinni utrzymywać kulturę organizacyjną, która wspiera doskonałość i zapewnia swoim pracownikom przyjazne środowisko pracy.

B.  Polityka pieniężna EBC

4.  W jaki sposób EBC powinien prowadzić politykę pieniężną w aktualnych warunkach makroekonomicznych? Jak postrzega Pan działania EBC, jeżeli chodzi o osiągnięcie podstawowego celu, jakim jest utrzymanie stabilności cen?

W obecnych warunkach makroekonomicznych EBC powinien prowadzić politykę pieniężną tak, by realizować swoje główne zadanie, jakim jest utrzymanie stabilności cen w strefie euro, tak jak to określono w traktacie. Na poziomie operacyjnym zadanie to polega na utrzymaniu „stopy inflacji poniżej, ale blisko 2 procent w średnim okresie”. Osiągnięcie tego celu przez EBC może umożliwić obywatelom europejskim planowanie działań gospodarczych i finansowych w stabilnych warunkach pieniężnych, a zarazem spowodować, że przedsiębiorstwa i inwestorzy będą mogli skupić się na rozwiązywaniu problemów związanych z ich podstawową działalnością, bez przeznaczania zasobów na zarządzanie niestabilnością walutową.

Do kryzysu finansowego EBC zasadniczo udanie realizował cel utrzymania stabilności cen za pomocą standardowych instrumentów polityki pieniężnej. Kryzys finansowy spowodował jednak konieczność przyjęcia niekonwencjonalnych środków. W mojej ocenie obecna strategia, która obejmuje: a) ujemną stopę depozytową na poziomie minus 40 punktów bazowych; b) program skupu aktywów (APP); c) zapowiedzi przyszłej polityki pieniężnej (ang. forward guidance) dotyczące stóp procentowych i reinwestycji; oraz d) operacje, takie jak ukierunkowane dłuższe operacje refinansujące (TLTRO) – okazała się skuteczną metodą prowadzenia akomodacyjnej polityki pieniężnej niezbędnej do pobudzenia ożywienia gospodarczego, „zakotwiczenia” oczekiwań inflacyjnych, wyeliminowania ryzyka deflacji i zapewnienia z czasem wejścia inflacji na trwałą ścieżkę prowadzącą do osiągnięcia na nowo celu EBC.

Decyzje o dostosowaniu tych środków podjęte w grudniu 2015 r., marcu 2016 r., grudniu 2016 r., październiku 2017 r. i grudniu 2018 r. opierały się na odczytach napływających danych gospodarczych i finansowych (zarówno w odniesieniu do strefy euro, jak i szerzej rozumianej gospodarki światowej), a także na ocenach skuteczności i ograniczeń różnych możliwych instrumentów polityki pieniężnej. Takie połączenie analizy ilościowej i zastosowania modeli gospodarczych, które są niezbędne do oceny różnych wariantów strategicznych, umożliwiło Radzie Prezesów podejmowanie decyzji w sposób rygorystyczny i oparty na danych, który jest również dobrze rozumiany przez uczestników rynku. EBC powinien kontynuować prowadzenie polityki pieniężnej w ten sposób.

5.   Jak odpowiedziałby Pan na krytykę niskich stóp procentowych i ich skutków? Jak postrzega Pan równowagę między niezamierzonymi skutkami polityki EBC dotyczącej stóp procentowych a dążeniem do osiągnięcia zakładanej średniookresowej stopy inflacji?

EBC dąży do utrzymania stabilności cen w średnim okresie. Średniookresowa stabilność cen jest z kolei ważnym fundamentem dla dobrych wyników gospodarczych, gdyż zmniejsza niepewność dla przedsiębiorstw i gospodarstw domowych.

Obecny pakiet środków stanowi proporcjonalną reakcję na warunki pokryzysowe, kiedy pojawiła się presja deflacyjna w sytuacji, gdy skala kryzysu już zepchnęła stopy procentowe na niskie poziomy. Ważne jest monitorowanie ewentualnych skutków ubocznych wynikających z akomodacyjnych warunków pieniężnych w kontekście ryzyka dla stabilności finansowej. Ponadto dostępny jest zestaw narzędzi polityki makroostrożnościowej pozwalający na ograniczenie tego rodzaju ryzyka.

Jeżeli chodzi o wpływ na podział dochodów i bogactwa, istotne znaczenie ma pozytywny wpływ akomodacyjnej polityki pieniężnej na zmniejszenie bezrobocia (i wzrost wynagrodzeń). Ponadto, tak jak akomodacyjna polityka pieniężna zwiększa ceny aktywów, tak w fazach zaostrzenia polityki pieniężnej dochodzi do sytuacji odwrotnej, ważne jest zatem dostrzeżenie różnicy między tymczasowymi i trwałymi zmianami dystrybucyjnymi.

6.  Co Pan sądzi o zróżnicowaniu warunków pieniężnych oraz dostępu do kredytów w strefie euro i jego wpływie na jednolitą politykę pieniężną EBC?

Stopy oprocentowania kredytów dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw niefinansowych znacznie spadły od 2014 r. Zróżnicowanie stóp procentowych między poszczególnymi krajami znacznie się zmniejszyło. Warunki zaciągania pożyczek wciąż się poprawiają: ankieta nt. dostępu do finansowania przedsiębiorstw (SAFE) pokazuje, że MŚP w dalszym ciągu wskazują na poprawę dostępności zewnętrznych źródeł finansowania, w tym większą gotowość banków do udzielania kredytów.[1]

Te bardziej akomodacyjne warunki finansowania wsparły z kolei ponowny wzrost dynamiki akcji kredytowej od 2014 r., który ostatnio był kontynuowany. Wzrost kredytów dla przedsiębiorstw niefinansowych (4% rok do roku w grudniu 2018 r.) i gospodarstw domowych (3,3% rok do roku w grudniu 2018 r.) odzwierciedla efekt pass-thorough środków polityki pieniężnej.[2] Popyt na kredyty ze strony przedsiębiorstw i gospodarstw domowych również kontynuował wzrost w czwartym kwartale 2018 r., zapewniając bieżące wsparcie dla ponownego wzrostu dynamiki akcji kredytowej.[3] Wzrost ten wynikał głównie z niskiego ogólnego poziomu stóp procentowych, zapasów i kapitału obrotowego, większej liczby fuzji i przejęć, korzystnych perspektyw na rynku nieruchomości i zaufania konsumentów.

Ogólnie rzecz biorąc, w ostatnich latach umiarkowany wzrost finansowania dłużnego, stabilny wzrost gospodarczy i ożywienie procesu dotyczącego aktywów, wspierane również przez akomodacyjną politykę pieniężną, ułatwiły niezbędne delewarowanie sektora przedsiębiorstw na poziomie strefy euro. Proces delewarowania przedsiębiorstw niefinansowych został jednak zahamowany w 2018 r., o czym świadczy niewielki wzrost dźwigni tych przedsiębiorstw, a wysoki poziom zadłużenia nadal stanowi obciążenie dla tego sektora.[4]

Na bardziej ogólnym poziomie należy uznać, że wspólna polityka pieniężna nie gwarantuje identycznych warunków udzielania kredytów w całej strefie euro. Warunki te zależą raczej od lokalnych premii za ryzyko, od lokalnego poziomu presji konkurencyjnej w krajowym systemie finansowym oraz od czynników instytucjonalnych, takich jak zdolność systemu prawnego do rozwiązania kwestii problematycznych pożyczek.

7.  W ostatnim dziesięcioleciu wzrosły różnice między trzonem UGW a jej peryferiami, jeżeli chodzi o wyniki gospodarcze. W dalszej perspektywie kilka państw członkowskich UE przygotowuje się do przystąpienia do strefy euro. W jaki sposób można uniknąć dalszych rozbieżności między państwami członkowskimi strefy euro w nadchodzącym dziesięcioleciu, biorąc pod uwagę, że gospodarka kilku krajów kandydujących jest w słabszej sytuacji? Jaki jest preferowany scenariusz gospodarczy dla rozszerzenia strefy euro?

Nie ma żadnego preferowanego scenariusza gospodarczego dla rozszerzenia strefy euro. Oczekuje się, że wszystkie państwa członkowskie UE, które nie skorzystały z klauzuli opt-out, przyjmą euro wcześniej czy później. To, kiedy to nastąpi, zależeć będzie od dwóch czynników: po pierwsze od krajowych strategii przyjęcia euro, a po drugie od gotowości do przyjęcia euro według oceny przeprowadzonej na podstawie kryteriów konwergencji określonych w traktatach UE.

EBC i Komisja Europejska regularnie oceniają postępy każdego państwa członkowskiego spoza strefy euro w spełnianiu kryteriów traktatowych wymaganych do przyjęcia euro, a wnioski z takiej oceny zawierają w sprawozdaniach z konwergencji. Jedno z kryteriów dotyczy udziału państwa członkowskiego przez co najmniej dwa lata w mechanizmie kursowym (ERM II), bez dewaluacji w stosunku do euro. Obecnie istnieje powszechna zgoda co do tego, że w odniesieniu do każdego wnioskującego państwa członkowskiego decyzję o takim udziale należy podjąć na podstawie trzech czynników: po pierwsze – należyte uwzględnienie wniosków z kryzysu w strefie euro; po drugie – zwrócenie należytej uwagi na fakt, że wprowadzenie euro oznacza obecnie również przystąpienie do unii bankowej; oraz po trzecie – wdrożenie wszystkich środków politycznych dla danego kraju, które umożliwiają niezakłócony udział w ERM II, a następnie w strefie euro.

Ponadto należy podkreślić, że wyciągnięto wiele wniosków z naprzemiennych cykli koniunktury i dekoniunktury, jakie miały miejsce w pierwszej dekadzie istnienia euro. W szczególności konieczne jest, aby krajowe polityki fiskalne i makroostrożnościowe zmniejszały dywergencję w cyklach finansowych w poszczególnych państwach.

8.  Jaka jest Pańska opinia na temat harmonogramu normalizacji polityki pieniężnej EBC, biorąc również pod uwagę kontekst międzynarodowy? Jakie wpływ na rynki będzie Pana zdaniem miała strategia reinwestycyjna w ramach programu skupu aktywów? W jaki sposób wpłynie to na zestaw instrumentów polityki pieniężnej, jeżeli ogólne warunki ulegną pogorszeniu?

Jeżeli chodzi o przyszłe działania w ramach polityki pieniężnej, nasze zapowiedzi przyszłej polityki pieniężnej są jednoznaczne w odniesieniu zarówno do stóp procentowych, jak i reinwestycji. Nasza polityka jest uzależniona od danych i będzie zależeć od prognozy inflacji. W tym kontekście poziom dostosowań będzie zależał od tego, co jest potrzebne do zapewnienia stałej i trwałej konwergencji inflacji do poziomu poniżej, ale blisko 2 % w średnim terminie. Nasza ocena skuteczności i skutków instrumentów polityki pieniężnej uwzględnia naszą interpretację zarówno krajowych, jak i międzynarodowych danych gospodarczych i finansowych.

Reinwestowanie znacznej ilości aktywów wzmacnia ciągłe zapewnianie istotnego wsparcia polityki pieniężnej za pośrednictwem naszych zapowiedzi przyszłej polityki dotyczącej stóp procentowych. Będziemy kontynuować naszą politykę reinwestycyjną tak długo, jak będzie to konieczne, aby zapewnić trwałe zbliżenie się do naszego celu.

Dysponujemy wystarczającą liczbą wariantów w ramach naszego zestawu narzędzi polityki pieniężnej, aby w razie potrzeby reagować za pomocą odpowiednich bodźców monetarnych.

9.  W jaki sposób zapewni Pan przejrzystość realizacji programu skupu aktywów? Czy zgadza się Pan z poglądem, że można zapewnić większą przejrzystość programu skupu papierów zabezpieczonych aktywami (ABSPP) i trzeciego programu skupu listów zastawnych (CBPP3)?

Opracowując narzędzia polityki pieniężnej lub strategię ich wdrażania, zawsze musimy zrównoważyć skuteczność i przejrzystość. W przypadku ABSPP i CBPP3 EBC jest już w wysokim stopniu przejrzysty i publikuje znaczną ilość informacji, w tym: comiesięczne dane o aktywach Eurosystemu, kwoty netto skupu aktywów oraz dane o transakcjach kupna w rozbiciu na transakcje na rynku pierwotnym i wtórnym.

Ujawnianie szczegółowych danych na temat papierów wartościowych posiadanych w ramach poszczególnych programów należy rozpatrywać w kontekście negatywnych skutków, które osłabiają skuteczność programów. W przypadku niektórych programów skupu aktywów można spodziewać się ich ograniczenia. Dlatego w przypadku CSPP i PSPP stopień przejrzystości jest obecnie bardzo wysoki, zważywszy, że papiery wartościowe zakupione w ramach tych programów są dostępne do celów pożyczania papierów wartościowych. W przypadku innych programów ujawnienie dalszych informacji może spowodować, że uczestnicy rynku wyciągną wnioski dotyczące aktywów Eurosystemu i będą dostosowywać swoje działania w oparciu o te informacje. Ponadto należy wziąć pod uwagę, że publikowanie dodatkowych danych mogłoby zakłócić konkurencję i zagrozić integralności rynku.

10.  Jakie warunki należy spełnić, aby podwyższanie stóp procentowych nie wywołało szkodliwych skutków dla krajów i rynków? Które z nich należą do kompetencji EBC, a za które elementy odpowiadają Pana zdaniem państwa członkowskie i uczestnicy rynku?

W dalszym ciągu oczekujemy, że stopy procentowe EBC utrzymają się na obecnym poziomie co najmniej do lata 2019 r., a w każdym razie tak długo, jak będzie to konieczne do zapewnienia dalszego trwałego zbliżania się inflacji do poziomu poniżej, ale blisko 2% w średnim okresie. Prawdą jest, że napływające informacje są nieco słabsze, niż się spodziewano, co wiąże się ze słabszym popytem zewnętrznym, a także z pewnymi specyficznymi czynnikami krajowymi i sektorowymi. Jednak nasze stanowisko w zakresie polityki pieniężnej pozostaje właściwe z dwóch powodów. Po pierwsze, wysoce akomodacyjne warunki finansowania, pozytywna dynamika rynku pracy i coraz większy wzrost płac nadal wspierają trwające ożywienie gospodarcze, a tym samym naszą wiarę w to, że inflacja będzie trwale zmierzać w kierunku naszego celu. Po drugie, nasza polityka pieniężna w dalszym ciągu ma charakter wysoce akomodacyjny dzięki naszym zapowiedziom przyszłej polityki pieniężnej dotyczącym stóp procentowych i reinwestycji.

Jeżeli chodzi o warunki, które należy spełnić, nasze podejście opiera się na dwóch elementach. Podajemy odniesienie czasowe – „do lata” – oraz dodajemy element warunkowy – „tak długo, jak będzie to konieczne do zapewnienia dalszego stabilnego zbliżania się inflacji do docelowego poziomu”.

Jeśli chodzi o rolę uczestników rynku, warunkowy element naszych zapowiedzi dotyczących stóp procentowych powoduje, że rynki rozumieją sytuację gospodarczą i odpowiednio dostosowują swoje oczekiwania dotyczące stóp procentowych. Ta korekta oczekiwań dotyczących stóp dostosowuje rynkowe stopy procentowe do sposobu, w jaki rynek odczytuje nasze działania w zakresie reagowania. Element warunkowy zapewnia również, że pogorszenie perspektyw znajduje odzwierciedlenie w bardziej korzystnych stopach procentowych, a tym samym w korzystniejszych warunkach finansowania. Nasze zapowiedzi przyszłej polityki pieniężnej dotyczącej stóp procentowych poparte są reinwestycjami znacznych ilości nabytych aktywów w tym sensie, że powiązaliśmy planowany horyzont reinwestycyjny z terminem podniesienia stóp (lift-off). Wzmacnia to wpływ naszych zapowiedzi dotyczących stóp na warunki finansowe, ponieważ oczekiwania rynku w odniesieniu do okresu reinwestycji ewoluują zgodnie z oczekiwaniami w odniesieniu do daty lift-off.

Państwa członkowskie mają jasno określone zadania, związane między innymi z krajowymi strategiami polityki budżetowej, których rozważna realizacja może stanowić istotny czynnik stabilizujący w przypadku pogorszenia koniunktury gospodarczej, a także z ich zobowiązaniem do przyjęcia euro i zakończenia procesu tworzenia UGW, co gwarantuje zaufanie do waluty i zwiększa odporność strefy euro na wstrząsy.

11.  Jak Pana zdaniem EBC może przyczynić się do wzrostu gospodarczego oraz pełnego zatrudnienia, jednocześnie w całości realizując swój główny cel, jakim jest utrzymanie stabilności cen? Jak zapatruje się Pan na dodatkowe środki polityki pieniężnej, które mają uwydatnić pozytywne skutki tej polityki dla realnej gospodarki? Jaki wpływ na politykę pieniężną mają reformy strukturalne przeprowadzane w państwach członkowskich i vice versa?

Głównym celem Eurosystemu oraz jednolitej polityki pieniężnej jest utrzymanie stabilności cen, zgodnie z art. 127 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Polityka pieniężna może mieć wpływ na funkcjonowanie realnej gospodarki w krótszej perspektywie. Nieudolnie prowadzona polityka pieniężna może szkodzić wynikom długoterminowym przez generowanie nadmiernej zmienności, jednak długoterminowe standardy życia zależą ostatecznie od czynników niepieniężnych, takich jak wydajność.

W związku z powyższym naszym zadaniem jest zapewnienie stabilności cen w średnim okresie, a długość tego średniego okresu różni się w zależności od wstrząsów, które mogą dotknąć gospodarkę w tym okresie. Kiedy wstrząs dotyka popytu zagregowanego, a zatem powoduje zarówno załamanie gospodarcze, jak i zbyt niską inflację, horyzont jest krótszy, a nasza strategia przewiduje bardziej energiczne działania w zakresie polityki pieniężnej. Przywrócenie stabilności cen w tym przypadku pomaga również zlikwidować lukę produktową. Kiedy wstrząs dotyka podaży – na przykład cen energii, powodując przekroczenie celu inflacyjnego i załamanie produkcji – istnieje kompromis między inflacją a wzrostem. W takim przypadku średni okres jest dłuższy, a nasza strategia wymaga cierpliwości. Wynika z tego, że przy dostosowywaniu naszej polityki pieniężnej w odpowiedzi na zmieniającą się sytuację gospodarczą bierzemy pod uwagę zarówno wzrost gospodarczy, jak i bezrobocie, mimo że nasz podstawowy cel jest wyrażony wyłącznie w odniesieniu do stabilności cen.

Strategie polityczne, które pobudzają innowacje i inwestycje, zwiększają odporność gospodarczą i potencjał wzrostu gospodarki, są ważne dla określenia długoterminowego potencjału wzrostu gospodarczego w strefie euro oraz długoterminowej stopy zwrotu. W związku z tym istnieje wyraźny związek między potencjałem wzrostu gospodarki a odpowiednim poziomem stóp procentowych w średnim okresie.

Z kolei osiągnięcie stabilności cen w średnim okresie zmniejsza niepewność i umożliwia przedsiębiorstwom i gospodarstwom domowym dokonywanie długoterminowych inwestycji niezbędnych do maksymalizacji potencjału wzrostu, przy wsparciu ze strony odpowiednich ram politycznych ukierunkowanych na wzrost.

12.  Jakie jest Pana zdanie na temat ryzyka związanego z programem skupu papierów wartościowych przedsiębiorstw (CSPP)? Czy dostrzega Pan zakłócenia dla konkurencji w obrębie jednolitego rynku? Jak Pana zdaniem można zminimalizować ewentualne zakłócające skutki CSPP?

CSPP zwiększa przełożenie środków polityki pieniężnej Eurosystemu na gospodarkę realną, gdyż przyczynia się do złagodzenia warunków finansowania dla przedsiębiorstw w strefie euro, w tym do zmniejszenia rozpiętości oprocentowania obligacji przedsiębiorstw, do poprawy warunków podaży na rynku pierwotnym obligacji przedsiębiorstw oraz – poprzez mechanizm substytucyjny – do wzrostu kredytów bankowych dla przedsiębiorstw niefinansowych, które nie mają dostępu do finansowania obligacyjnego, w tym MŚP.

Dążąc do utrzymania stabilności cen, EBC jest upoważniony do działania zgodnie z zasadą otwartej gospodarki rynkowej, w której panuje wolna konkurencja. Sprzyja to efektywnej alokacji zasobów. W związku z tym EBC dąży do wdrożenia programu skupu aktywów w sposób neutralny z punktu widzenia rynku, a zatem zakupy w ramach CSPP przeprowadza się zgodnie z formułą, która w sposób proporcjonalny odzwierciedla wartość rynkową kwalifikowalnych obligacji.

Wskaźnik free float dla rynku obligacji korporacyjnych pozostaje na stosunkowo wysokim poziomie, co zmniejsza obawy co do negatywnego wpływu programu na funkcjonowanie rynku. Dalsze efektywne funkcjonowanie rynku znajduje również odzwierciedlenie w ogólnie spójnych zmianach rozpiętości oprocentowania na tradycyjnie powiązanych rynkach, ze względu na kanał równoważenia portfeli. Dalsze ścisłe monitorowanie dynamiki rynku powinno zapewnić minimalizację wszelkich potencjalnych zakłóceń.

13.  Czy uważa Pan, że należy uwzględnić porozumienie paryskie i cele zrównoważonego rozwoju oraz jakie warunki należy spełnić, aby zapewnić zgodność z mandatem i ramami zarządzania ryzykiem EBC? Co EBC powinien zrobić w celu dostosowania posiadanych przez siebie aktywów do celów zrównoważonego rozwoju ONZ i porozumienia klimatycznego z Paryża?

Ważne jest, aby wszystkie instytucje – zarówno publiczne, jak i prywatne – w pełni zdawały sobie sprawę z wyzwań związanych ze zmianą klimatu oraz działały w ramach swoich kompetencji i mandatów na rzecz wsparcia strategii politycznych mających na celu rozwiązanie tego problemu. Bez uszczerbku dla realizacji celu utrzymania stabilności cen można rozważyć inne cele Unii, w tym ochronę środowiska.

Polityka pieniężna EBC ukierunkowana jest przede wszystkim na realizację celu utrzymania stabilności cen. Realizacja programu skupu aktywów opiera się na zasadzie neutralności rynku i nie wiąże się z pozytywną bądź negatywną dyskryminacją ze względu na kryteria środowiskowe lub jakiekolwiek inne kryteria. Kryteria kwalifikowalności do programu skupu aktywów są celowo szeroko zdefiniowane, aby zapewnić duży zakres możliwych do nabycia papierów wartościowych, tak aby zapewnić jak największą skuteczność programu i uniknąć zakłóceń określonych segmentów rynku. Chociaż polityka pieniężna EBC nie ma wyraźnego celu w zakresie ochrony środowiska, EBC posiada znaczną ilość zielonych obligacji w ramach programów skupu aktywów zarówno w sektorze publicznym, jak i sektorze przedsiębiorstw.

Ponadto istnieje możliwość uwzględnienia kwestii ochrony środowiska poza obszarem polityki pieniężnej.

Dobrze się stało, że EBC przyłączył się w ubiegłym roku do sieci na rzecz ekologizacji systemu finansowego. Uważam, że szczególnie ważne jest, aby banki centralne i organy nadzoru opracowały wspólne praktyki nadzorcze i makroostrożnościowe w celu przeciwdziałania zagrożeniom klimatycznym i środowiskowym. W tym kontekście istotne znaczenie ma opracowanie wspólnej taksonomii zrównoważonych aktywów. W związku z tym z zadowoleniem przyjmuję niedawną inicjatywę Komisji Europejskiej w tym zakresie, jak również propozycje dotyczące wzmocnienia przepisów dotyczących ujawniania informacji na temat zrównoważonego rozwoju, co powinno przyczynić się do lepszej wyceny ryzyka środowiskowego.

14.  Niedawno wygłosił Pan wykład pt.: „Zmiana klimatu a irlandzki system finansowy”, w którym stwierdził Pan, że „banki centralne odgrywają wiodącą rolę w zadbaniu o to, by zmiana klimatu była strategicznym priorytetem dla całego systemu finansowego”. W jaki sposób zadbałby Pan o to, by EBC realizował tę wiodącą rolę i jak dążyłby Pan do ograniczenia zagrożeń klimatycznych, które opisuje Pan w swoim wykładzie, w szczególności w kontekście bilansu EBC?

Ogólnie rzecz biorąc, banki centralne i organy regulacyjne mają do odegrania wiodącą rolę, jeżeli chodzi o identyfikację ryzyka finansowego. Obejmuje to również identyfikację zagrożeń wynikających ze zmiany klimatu oraz zapewnienie jasnych ram w celu wsparcia reorientacji przepływów finansowych i zmniejszenia tych zagrożeń. Jasne ramy polityki są bardzo potrzebnym warunkiem finansowania ekologizacji naszej gospodarki, a także rozszerzenia zakresu stosowania kryteriów z dziedziny ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego przez instytucje prywatne i publiczne.

Banki centralne mogą zapewnić dokładną analizę i badania w zakresie tych aspektów zmiany klimatu. Taka rola mieści się w kompetencjach banków centralnych, biorąc pod uwagę, że zmiana klimatu może mieć wpływ na częstotliwość i rozkład wstrząsów gospodarczych oraz na średnioterminowe oczekiwania inflacyjne, a tym samym na prowadzenie polityki pieniężnej: (1) częstsze wstrząsy związane z klimatem mogą prowadzić do większych zniekształceń analizy średniookresowej presji inflacyjnej; (2) bardziej dotkliwe wstrząsy mogą w przyszłości częściej powodować obniżenie stóp procentowych do minimalnych poziomów; oraz (3) niepewność co do tempa i zakresu przechodzenia na gospodarkę niskoemisyjną może mieć wpływ na średnioterminowe oczekiwania inflacyjne. Polityka pieniężna EBC ukierunkowana jest przede wszystkim na realizację celu utrzymania stabilności cen. Jednak w przypadku portfeli aktywów niezwiązanych z polityką pieniężną należy rozważyć uwzględnianie norm z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego.

15.  Jak ocenia Pan aktualnie rosnący udział programu zakupów w sektorze przedsiębiorstw (CSPP) na rynku pierwotnym i jednocześnie malejący udział programu zakupów (PSPP) w sektorze publicznym na rynku wtórnym?

Koniec programu zakupu aktywów nie oznacza, że przestajemy być akomodacyjni: nasze zapowiedzi dotyczące kluczowych stóp procentowych EBC w połączeniu z reinwestycjami znacznych zapasów nabytych aktywów w dalszym ciągu zapewnia niezbędny poziom akomodacji polityki pieniężnej, aby zapewnić trwałą konwergencję inflacji z naszym celem. Na posiedzeniu w czerwcu 2018 r. zainicjowaliśmy migrację instrumentów politycznych z programu zakupu aktywów na rzecz bardziej konwencjonalnych instrumentów polityki pieniężnej – stóp procentowych w ramach polityki pieniężnej i zapowiedzi dotyczącej ich prawdopodobnego przyszłego rozwoju. Migracja pozwala uwidocznić, że kluczowe stopy procentowe EBC i powiązana zapowiedź dotycząca ich prawdopodobnych przyszłych zmian są głównym narzędziem umożliwiającym dostosowanie kursu polityki pieniężnej w przyszłości.

Jest to wzmocnione naszą zapowiedzią dotyczącą reinwestycji, za pośrednictwem której powiązaliśmy horyzont reinwestycji z momentem lift-offu stopy procentowej. Ta „połączona zapowiedź” wzmacnia wpływ naszej zapowiedzi dotyczącej stóp procentowych na warunki finansowe, ponieważ oczekiwania rynkowe w odniesieniu do horyzontu reinwestycji będą ewoluować zgodnie z oczekiwaniami w odniesieniu do daty lift-offu. Wolny obrót na rynku obligacji korporacyjnych utrzymuje się na stosunkowo wysokim poziomie, co łagodzi obawy o negatywny wpływ programu na funkcjonowanie rynku.

16.  Jaka jest Pana opinia na temat wdrożenia awaryjnego wsparcia płynnościowego (ELA)? Jak można ulepszyć proces podejmowania decyzji w sprawie udzielenia ELA?

Obecnie odpowiedzialność za zapewnienie awaryjnego wsparcia płynnościowego, łącznie z powiązanymi kosztami i ryzykiem związanym z zapewnieniem takiego wsparcia, spoczywa na odnośnych krajowych bankach centralnych, zgodnie z odpowiednimi przepisami krajowymi. Rola EBC, na podstawie art. 14 ust. 4 Statutu ESBC, ogranicza się zatem do zapewnienia, aby świadczenie awaryjnego wsparcia płynnościowego nie było sprzeczne z zadaniami i celami ESBC. Patrząc w przyszłość, podejmowanie decyzji w sprawie udzielenia awaryjnego wsparcia płynnościowego powinno być spójne z tempem postępów unii bankowej.

17.  Czy powinniśmy niepokoić się aktualnymi poziomami nierównowagi w TARGET?

Z licznych analiz technicznych wynika, że obecny poziom zakłóceń równowagi w systemie TARGET odzwierciedla przede wszystkim mechanizmy programów zakupu aktywów. Zdecentralizowane wdrażanie polityki pieniężnej oznacza, że zakupy w ramach APP i reinwestycje prowadzone są przez wszystkie krajowe banki centralne (KBC). Najczęściej zakupy te dokonywane są od kontrahentów z siedzibą poza krajem KBC. W każdym przypadku, gdy płatności dokonywane przez banki centralne z tytułu nabytych papierów wartościowych są rozliczane za granicą, może to wpłynąć na salda rozrachunków w systemie TARGET2. W związku z tym, że zakupy netto aktywów zakończyły się w ubiegłym roku, jest mniej prawdopodobne, że salda rozrachunków w systemie TARGET2 będą nadal znacząco rosły, chociaż mogą przez jakiś czas pozostać wysokie, biorąc pod uwagę fakt, że nadal będziemy reinwestować z chwilą osiągnięcia wymagalności wypłaty kwoty głównej. Wewnątrzsystemowe salda rozrachunków są nieodłączną cechą każdej zdecentralizowanej unii walutowej. Ogólnie rzecz biorąc, nie wskazuje to na wzrost napięcia na rynkach finansowych, wzrost fragmentacji czy też niestabilną sytuację bilansu płatniczego.

18.  Jakie są zagrożenia dla stabilności pieniężnej związane z rozwojem wirtualnych walut, takich jak bitcoin? Jaką Pana zdaniem rolę powinien odegrać EBC w kontekście postępowania z wirtualnymi walutami?

Podzielam panujący konsensus co do tego, że prywatne waluty wirtualne mają do odegrania bardzo ograniczoną rolę. Kryptowaluty w szerszym ujęciu nie stanowią obecnie istotnego zagrożenia dla systemu finansowego UE lub stabilności walutowej. Niemniej jednak konieczne jest ich stałe monitorowanie, aby oceniać zagrożenia, jakie mogą one stwarzać dla stabilności finansowej, oraz ewentualny niekorzystny wpływ na euro, prowadzenie polityki pieniężnej oraz bezpieczeństwo i skuteczność infrastruktury rynkowej i płatności.

Innowacje technologiczne mogą przyczynić się do zwiększenia efektywności rynków finansowych. Pod warunkiem utrzymania równych warunków działania, zarówno przedsiębiorstwa z branży FinTech, jak i banki mogą skorzystać z możliwości, jakie stwarzają innowacje technologiczne. W tym kontekście musimy zachować czujność również w kwestii potrzeby harmonizacji, aby uniknąć rozdrobnienia w wyniku przyjęcia różnych ram regulacyjnych w zakresie technologii finansowej. Rola, jaką powinien odgrywać EBC: kryptowaluty mogą potencjalnie dotyczyć wielu aspektów pracy Banku, dlatego uzasadnione jest uważne śledzenie rozwoju sytuacji, aby na bieżąco wyłapywać istotne zmiany i analizować ich potencjalne skutki dla polityki pieniężnej, a także zagrożenia dla sprawnego funkcjonowania infrastruktury rynkowej i płatności, a także dla stabilności systemu finansowego.

19.  Jak ocenia Pan wzajemne zależności między systemami płatniczymi a polityką pieniężną? Jaka powinna być rola EBC jako centralnego banku emisyjnego w sprawowaniu nadzoru nad kontrahentami centralnymi (CCP)? Jakie przepisy prawne powinna w związku z tym zawierać poprawka do art. 22 Statutu ESBC i EBC?

Rozliczanie kontrahenta centralnego oferuje znaczne korzyści z punktu widzenia poprawy stabilności rynków finansowych. Jednocześnie kluczowa rola, jaką odgrywają kontrahenci centralni oznacza, że nadzór regulacyjny ma zasadnicze znaczenie, a w szczególności odgrywa istotną rolę dla banków centralnych. Proponowany przegląd rozporządzenia EMIR i Statutu jest w pełni spójny z celem wzmocnienia roli banków centralnych UE i zapewnienia im odpowiednich narzędzi monitorowania i zwalczania zagrożeń dla wykonywania przez nie prerogatyw w ramach polityki pieniężnej. Istotne jest również, aby banki centralne miały minimalne zabezpieczenia w odniesieniu do kontrahentów centralnych, którym w określonych sytuacjach mogą musieć zapewnić płynność.

Proponowana zmiana do art. 22 Statutu ESBC/EBC, jeśli zostałaby przyjęta przez unijnych ustawodawców, pozwoliłaby EBC wypełniać jego rolę w przeciwdziałaniu ryzyku, jakie kontrahenci centralni mogą stwarzać dla zadań związanych z polityką pieniężną. Utrzymana zostałaby również niezależność EBC i jego duża swoboda w definiowaniu zakresu polityki pieniężnej. Podobnie jak w przypadku wszelkich zadań podejmowanych przez EBC, te, które są wykonywane wobec kontrahentów centralnych, podlegałyby pełnej kontroli sądowej, a EBC byłby zobowiązany do działania w sposób proporcjonalny i w zakresie kompetencji przyznanych mu w Traktacie.

20.  Jakie zagrożenia dla stabilności finansowej stwarza brexit?

Zrobiono wiele, aby wyeliminować efekt skraju przepaści (cliff-edge) związany z wyjściem Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej bez wypracowania żadnego porozumienia („no-deal” brexit). Między innymi organy regulacyjne wywarły na przedsiębiorstwa presję, aby podjęły one niezbędne kroki prawne mające zapewnić ciągłość świadczenia usług klientom w UE po brexicie. Ponadto Komisja Europejska podjęła szereg kroków, aby zapewnić tymczasowe uznawanie infrastruktury rynkowej zlokalizowanej w Zjednoczonym Królestwie w przypadkach, w których przejście na alternatywy w UE w perspektywie krótkoterminowej nie jest możliwe.

W związku z tym uważam, że główne zagrożenia związane są z makrofinansowymi skutkami brexitu, w szczególności jego wpływem na cykl koniunkturalny w Wielkiej Brytanii, kurs funta do euro, ceny brytyjskich aktywów oraz dodatkowe oddziaływanie na te regiony UE, które są w największym stopniu eksponowane na brytyjską gospodarkę. O ile na poziomie lokalnym makrofinansowe skutki brexitu mogą być znaczne, to w skali UE-27 będą one prawdopodobnie ograniczone ze względu na ograniczoną wielkość Zjednoczonego Królestwa w porównaniu z UE-27.

21.  Jak postrzega Pan rolę EBC w sytuacji możliwego spowolnienia wzrostu w nadchodzących kwartałach?

Uzyskane informacje nadal są mniej solidne niż oczekiwano ze względu na mniejszy popyt zewnętrzny oraz pewne czynniki właściwe dla danych państw i sektorów. W najnowszej ocenie Rady Prezesów EBC stwierdzono, że istotne bodźce monetarne są niezbędne do wspierania dalszego wzrostu wewnętrznej presji cenowej i inflacji ogółem w perspektywie średniookresowej. Będzie to zapewnione w drodze naszych zapowiedzi dotyczących kluczowych stóp procentowych EBC w połączeniu z reinwestycjami znacznych zapasów nabytych aktywów. Rada Prezesów oświadczyła również, że jest gotowa do dostosowania, w odpowiednich przypadkach, wszystkich swoich instrumentów, aby zagwarantować, że inflacja będzie w dalszym ciągu i w sposób stały zmierzała w kierunku celu inflacyjnego Rady Prezesów. Pełna odpowiedź na pogorszenie koniunktury powinna również obejmować odpowiednią reakcję ze strony polityki fiskalnej i innych polityk pobudzających wzrost.

22.  Czy uważa Pan, że EBC skończyły się pomysły, jak reagować na kolejne znaczne pogorszenie koniunktury gospodarczej? Czy EBC mógłby opracować nowe niekonwencjonalne instrumenty polityki pieniężnej?

Jak zawsze wyjaśniamy w komunikatach dotyczących polityki, Rada Prezesów może reagować na znaczne pogorszenie koniunktury, stosując pakiet środków, który opiera się na różnych elementach w zestawie instrumentów polityki. Podobnie jak obecna strategia korzysta z komplementarności różnych aktualnych elementów z pakietu narzędzi polityki, opracowanie odpowiedniej odpowiedzi na znaczne pogorszenie koniunktury może opierać się na szeregu wariantów.

23.  Jak można poprawić ramy zarządzania gospodarczego, a w szczególności ich wdrażanie? Co byłoby wymagane, aby pogłębić UGW? Czy uważa Pan, że trzy fundamenty wzrostu gospodarczego – pobudzanie inwestycji, wprowadzanie reform strukturalnych i zdrowe finanse publiczne – powinny również obejmować działania mające na celu zaradzanie zakłóceniom równowagi spowodowanym różnymi systemami podatkowymi państw członkowskich?

W ostatnich latach ramy zarządzania UGW zmieniły się w wielu wymiarach. Na jednym poziomie odnotowano znaczny wzrost dzielonej suwerenności dzięki ustanowieniu i rozwojowi Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego, Jednolitej Rady ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji (SRB) oraz Europejskiego Mechanizmu Stabilności (EMS). Wypracowywanie równowagi między metodą wspólnotową a podejściami międzyrządowymi w zarządzaniu wspólnymi instytucjami powinno zmierzać w kierunku zmniejszania asymetrii finansowej między państwami członkowskimi i ponownego budowania wzajemnego zaufania.

Ukończenie unii bankowej może przyczynić się w znacznym stopniu do poprawy odporności unii walutowej, a dalsza poprawa może nastąpić dzięki unii rynków kapitałowych. Jest również jasne, że w osiągnięciu celu zwiększenia odporności, zwłaszcza na duże wstrząsy, mogłyby pomóc mechanizmy podziału ryzyka fiskalnego (z zastrzeżeniem osiągnięcia wymaganego konsensusu politycznego, aby zapewnić ich legalność). Istnieje wiele wariantów opracowania takich systemów podziału ryzyka fiskalnego pod kątem skutków dla krajowych systemów podatkowych i systemów zabezpieczenia społecznego.

Jeśli chodzi o politykę podatkową i jej znaczenie dla UGW, to decentralizacja tej polityki zawsze wiąże się z kompromisami. Tak się dzieje na szczeblu regionalnym w systemach federalnych i na szczeblu krajowym, zarówno w Unii Europejskiej, jak i na całym świecie. Napięcia dotyczą opodatkowania pracowników, towarów i usług, ale najostrzejsza debata toczy się wokół opodatkowania przedsiębiorstw działających w skali międzynarodowej, zwłaszcza biorąc pod uwagę podwójne znaczenie niematerialnych (i mobilnych) form kapitału i cyfryzacji, co doprowadziło do zwiększenia udziału w rynku „superprzedsiębiorstw”. Problem ten obejmuje różne obszary walutowe, a jego rozwiązanie spoczywa na przywódcach politycznych, a nie na urzędnikach banków centralnych.

24.  Co Pan sądzi o trwającej debacie w sprawie utrzymujących się wysokich poziomów długu publicznego i prywatnego w strefie euro?

Ważne jest, aby przyjąć zintegrowane spojrzenie na bilanse sektorowe. Na przykład połączenie wysoce zadłużonego państwa i silnej pozycji zewnętrznego wierzyciela netto (np. Japonia) wyraźnie różni się pod względem profilu ryzyka od sytuacji „podwójnego zadłużenia”, w której zarówno państwo, jak i naród są dłużnikami netto.

Ważne jest również, aby rozpoznać sprzężenie zwrotne między poziomem zadłużenia a wzrostem gospodarczym. Z jednej strony zbyt szybkie tempo zmniejszania zadłużenia publicznego lub prywatnego może być zbyt kosztowne jeśli chodzi o negatywny wpływ na wyniki makroekonomiczne. Z drugiej jednak strony premie za ryzyko różniące się w zależności od terminu i państwa, wiążące się z wysokim zadłużeniem, oznaczają, że ważne jest, by zwłaszcza w dobrych okresach, ograniczać w zrównoważony sposób nadmierny poziom zadłużenia. To wszystko razem wymaga szczegółowej analizy wspólnej dynamiki poziomów zadłużenia i produkcji, aby zapewnić osiągnięcie optymalnego tempa redukcji zadłużenia.

25.  Co Pan uważa na temat krytyki, że zasady ramowe dotyczące zabezpieczeń EBC nie są wystarczająco progresywne i w zbyt dużym stopniu opierają się na zewnętrznych agencjach ratingowych? Czy Pana zdaniem UE powinna utworzyć własną publiczną agencję ratingową w celu dokonania oceny niektórych aktywów?

Eurosystem ma ustawowy obowiązek zapewnienia, aby jego operacje były chronione odpowiednimi zabezpieczeniami. Dlatego tak ważne jest posiadanie solidnych mechanizmów kontroli ryzyka ograniczających ryzyko finansowe związane z działalnością Eurosystemu. W tym punkcie należy zauważyć, że Eurosystem nie opiera się wyłącznie na agencjach ratingowych przy ocenie zabezpieczeń, które akceptuje w swoich operacjach kredytowych, ale bazuje na czterech różnych źródłach: zewnętrznych instytucjach oceny wiarygodności kredytowej; wewnętrznych systemach oceny kredytowej krajowych banków centralnych; systemach ratingów wewnętrznych kontrahentów; oraz narzędziach ratingowych dostawców zewnętrznych.

Cykliczność jest nieuniknionym elementem oceny ryzyka kredytowego, bez względu na tożsamość agencji ratingowej: niekorzystne otoczenie makroekonomiczne oznacza gorszą perspektyw kredytową. Ryzyko przeprowadzenia rozbieżnych ocen przez poszczególne agencje ratingowe jest minimalizowane poprzez zróżnicowanie puli agencji ratingowych, co powinno być regularnie monitorowane. Ogólnie rzecz biorąc, zasady kwalifikowalności zabezpieczeń EBC są wystarczająco ogólne, aby umożliwić przedstawienie szerokiego zakresu aktywów, z uwzględnieniem odpowiednich różnic w redukcji wartości.

26.  Czy uważa Pan, że greckie obligacje powinny i mogłyby zostać włączone do fazy reinwestycji programu PSPP i CSPP?

Greckie obligacje skarbowe nie kwalifikują się obecnie do zakupu, ponieważ Grecja nie spełnia minimalnych wymogów kredytowych i nie jest już objęta programem dostosowawczym. Jeśli greckie obligacje skarbowe zakwalifikują się do zakupu podczas fazy reinwestycji prowadzonych przez Eurosystem, można będzie przewidzieć wyważoną akumulację greckich udziałów.

27.  Jak ocenia Pan kształtowanie się w ostatnim czasie kursu walutowego USD/EUR?

Od pierwszego kwartału 2018 r. kurs walutowy euro uległ obniżeniu w stosunku do dolara amerykańskiego, w pewnym stopniu odzwierciedlając poprawę otoczenia makroekonomicznego w Stanach Zjednoczonych i cykl zaostrzenia polityki rozpoczęty przez Rezerwę Federalną. Jednakże w tym samym okresie kurs walutowy euro pozostał zasadniczo stabilny w stosunku do walut innych głównych partnerów handlowych. Oznacza to, że osłabienie nominalnego efektywnego kursu wymiany euro było dużo bardziej umiarkowane. Zasadniczo jest to spójne ze stwierdzeniem, że kursy walutowe euro od marca 2018 r. odzwierciedlają głównie czynniki amerykańskie.

28.  Jak Pan ocenia osiągnięcia G20? Jakie ma pan zdanie o bieżącym poziomie koordynacji między głównymi bankami centralnymi?

Grupa G20 jest ważnym forum wielostronnego dialogu i poszukiwania rozwiązań opartych na współpracy: rosnący udział w światowej gospodarce krajów o gospodarkach wschodzących powoduje, że olbrzymie znaczenie ma stworzenie silnych ram instytucjonalnych w celu połączenia rządów największych rozwiniętych i wschodzących gospodarek. Wytyczne przedstawione przez grupę G20 na potrzeby prac Rady Stabilności Finansowej okazały się istotne dla zapewnienia szeroko dzielonego podejścia do regulacji finansowych na szczeblu światowym. Jak pokazały lata 2009–2010, grupa G20 może również stanowić ważne forum dla formułowania wspólnych odpowiedzi w przypadku poważnego wstrząsu światowego.

Główne banki centralne utrzymują silne stosunki wielostronne i dwustronne dzięki ramom takim jak BIS, G20, G7, MFW i OECD. Coraz większa integracja światowego systemu gospodarczego i finansowego oznacza, że wszystkie banki centralne muszą uwzględniać skutki uboczne (spillovers i spillbacks) między środkami polityki krajowej i międzynarodowej, przy jednoczesnym koncentrowaniu się na realizowaniu indywidualnych mandatów. Literatura naukowa pokazuje, że takie mieszane podejście polegające na podejmowaniu niezależnych decyzji politycznych, ale w kontekście silnych stosunków wielostronnych, powinno być zasadniczo skuteczne.

29.  Czy EBC powinien podjąć konkretne kroki w celu promowania euro jako waluty międzynarodowej?

Międzynarodowa rola euro jest wspierana dążeniem do zdrowej polityki gospodarczej w strefie euro oraz do pogłębionej i pełniejszej unii gospodarczej i walutowej, łącznie z dokończeniem budowy unii bankowej i przyspieszeniem tworzenia unii rynków kapitałowych. W tym sensie dokończenie budowy UGW dzięki zwiększeniu odporności strefy euro przyczyni się do zwiększenia atrakcyjności euro. Inicjatywy Eurosystemu dotyczące infrastruktury rynkowej i płatności, które przyczyniają się do zwiększenia wydajności i integracji rynków finansowych w strefie euro, również mogą wnieść pozytywny wkład. Zwiększenie podaży aktywów denominowanych w euro o niskim stopniu ryzyka jest również niezbędne, jeżeli światowi inwestorzy mają polegać na euro jako na bezpiecznej walucie.

30.  Jakie jest Pana zdaniem prawdopodobieństwo, że JPY lub CNY zagrożą euro jako drugiej co do ważności walucie międzynarodowej?

W dłuższej perspektywie można sobie wyobrazić wielobiegunowy międzynarodowy system finansowy, w którym żadna waluta nie ma hegemonicznego statusu. Ponieważ zarówno w handlu towarami, jak i w obrocie aktywami występują silne czynniki grawitacyjne, prawdopodobne jest, że co najmniej jedna waluta azjatycka będzie odgrywać bardziej znaczącą rolę transgraniczną, zarówno na poziomie regionalnym, jak i globalnym. Zależy to od dalszych postępów w rozwoju krajowych systemów finansowych w tych krajach, pełnej liberalizacji rachunków finansowych oraz systemów polityki pieniężnej ukierunkowanej na rynek krajowy.

31.  Jakie są główne zagrożenia/możliwości dla euro?

Przeprowadzone po kryzysie reformy instytucjonalne przyczyniły się do poprawy odporności strefy euro. Jednocześnie większe postępy w zakresie tworzenia unii bankowej, unii rynków kapitałowych i zwiększony podział ryzyka (wraz ze wzmocnieniem polityki krajowej) dodatkowo zwiększyłyby jej spójność. W związku z tym, zwłaszcza poza okresem kryzysu decydenci polityczni powinni dokonać postępu instytucjonalnego na szczeblu krajowym i na poziomie całej strefy. Natomiast podstawowym czynnikiem ryzyka jest dążenie do alternatywnych wariantów polityki, które zwiększają niestabilność i podważają wspólne zaangażowanie na rzecz stabilnej strefy euro.

32.  Czy EBC powinien obawiać się ryzyka potencjalnej „wojny walutowej” ze Stanami Zjednoczonymi? Czy EBC powinien rozważyć przyjęcie bardziej zdecydowanej polityki komunikacyjnej dotyczącej polityki kursowej euro?

Strefa euro i Stany Zjednoczone to duże obszary walutowe, które są w stanie realizować strategie walutowe ukierunkowane na rynek krajowy ze względu na dominującą rolę odpowiednio euro i dolara w funkcjonowaniu tych gospodarek i systemów finansowych. W związku z tym, chociaż kurs walutowy może być ważnym mechanizmem transmisji polityki pieniężnej, ani EBC, ani Rezerwa Federalna nie muszą koncentrować się na kursie walutowym, aby zapewnić stabilność cen. Jednocześnie duże i nagłe zmiany kursu walut mogą powodować zakłócenia, dlatego główne banki centralne zachowują możliwość nietypowej interwencji na rynkach walutowych.

33.  Czy uważa Pan, że EBC powinien zakupić więcej obligacji EBI, aby pomóc w finansowaniu inwestycji europejskich zgodnie z celami podstawowymi i drugorzędnymi EBC?

Obligacje emitowane na szczeblu ponadnarodowym (w tym obligacje EBI) stanowią ważną część rynku obligacji denominowanych w euro, a Eurosystem jest znaczącym posiadaczem takich obligacji w ramach programu PSPP. Jednocześnie cały zbiór obligacji ponadnarodowych jest zbyt mały, aby obligacje te stanowiły podstawowy cel operacji rynkowych Eurosystemu i w ten sposób umożliwiały osiągnięcie celu polityki pieniężnej programu.

Warto przypomnieć, że art. 123 Traktatu zakazuje Eurosystemowi nabywania obligacji emitowanych przez EBI na rynku pierwotnym. Tym samym obligacje te mogą być nabywane wyłącznie na rynku wtórnym i z zastrzeżeniem mających zastosowanie kryteriów kwalifikowalności, w tym limitów w odniesieniu do emisji oraz do emitenta.

34.  Czy uważa Pan, że nowe państwa członkowskie powinny spełnić dodatkowe warunki, zanim staną się nowymi członkami strefy euro, takie jak przystąpienie do unii bankowej za pośrednictwem Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego, skuteczne kontrolowanie zagrożenia praniem pieniędzy, porównywalnie stabilny rynek nieruchomości, skuteczne kontrolowanie korupcji?

Istotne jest, aby każdy kraj, który zamierza przyjąć euro, podążał właściwą ścieżką, spełniał warunki i przestrzegał harmonogramu, w tym uczestniczył w mechanizmie ERM II bez trudności przez co najmniej dwa lata.

Nie zapominając o powyższym należy też stwierdzić, że po utworzeniu unii bankowej każdy kraj przyjmujący euro jednocześnie wchodzi do unii bankowej. Z tego względu państwa członkowskie, które chcą przystąpić do strefy euro, powinny być również gotowe do uczestnictwa w Jednolitym Mechanizmie Nadzorczym i w jednolitym mechanizmie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. W związku z tym wzywa się państwa członkowskie do nawiązania ścisłej współpracy z EBC. W ramach tego procesu wymagana jest także kompleksowa ocena banków krajowych przez Nadzór Bankowy EBC.

35.  Rezerwa Federalna i Bank Kanady ogłosiły niedawno przegląd ram polityki pieniężnej. Czy dwadzieścia lat po wprowadzeniu euro nadszedł Pana zdaniem czas na podobny przegląd w EBC?

Jak wskazują te przykłady, przeprowadzanie okresowych przeglądów ram polityki pieniężnej jest dobrym pomysłem. Pewien jestem, że Rada Prezesów rozważy taki krok w odpowiednim czasie.

36.  Jaką rolę Pana zdaniem będą pełnić transakcje gotówkowe w porównaniu z transakcjami bezgotówkowymi w przyszłości?

Transakcje bezgotówkowe mają wiele zalet. Zanim jednak będziemy w pełni gotowi na przejście na transakcje bezgotówkowe niektóre związane z nimi problemy wymagają najpierw rozwiązania (w tym znalezienie równowagi między anonimowością a identyfikowalnością w transakcjach bezgotówkowych). Banki centralne mogą dostosować się do różnych stopni cyfryzacji, a wszystkie banki centralne świata dokładnie analizują te tendencje.

37.  Co sądzi Pan o ograniczeniu emisji niektórych banknotów o wysokich nominałach?

Uczestniczyłem w obradach Rady Prezesów i poparłem jej decyzję z maja 2016 r. w sprawie struktury nominałowej serii „Europa”. Wtedy właśnie Rada Prezesów podjęła decyzję o wstrzymaniu produkcji banknotów o nominale 500 EUR z powodu obaw, że mogą ułatwiać nielegalną działalność. Jednak banknot o nominale 500 EUR pozostanie legalnym środkiem płatniczym, zawsze będzie wymienialny w narodowych bankach centralnych i zachowa swą wartość.

C.  Stabilność finansowa i nadzór finansowy

38.  Jak możemy uporać się z pokryzysową pozostałością w postaci wysokiej liczby kredytów zagrożonych oraz ryzykiem w przepływie kredytów zagrożonych? Jak ocenia Pan problem kredytów zagrożonych w bilansach średnich i małych instytucji kredytowych? Jakie środki powinien podjąć EBC/Jednolity Mechanizm Nadzorczy, aby zagwarantować, że wszystkie banki w strefie euro, a nie tylko te największe, odpowiednio zabezpieczają złe kredyty?

Problem kredytów zagrożonych wymaga zdecydowanego rozwiązania. Brak rozwiązań osłabia system bankowy w razie ewentualnego pogorszenia koniunktury gospodarczej w przyszłości, dlatego należy zająć się tą kwestią w okresie dobrej koniunktury. Inicjatywy nadzorcze EBC zaczęły przynosić efekty. Poziom kredytów zagrożonych spadł w przypadku istotnych instytucji z około 7,5 % na początku 2015 r. do 4,2 % w trzecim kwartale 2018 r.[5] W wytycznych wydanych przez nadzór bankowy EBC w marcu 2017 r. stwierdzono, że banki powinny wdrażać strategie dotyczące kredytów zagrożonych. Wytyczne mają zastosowanie do wszystkich istotnych instytucji w strefie euro i dodatkowo uzupełniono je addendum opublikowanym w marcu 2018 r. Prawodawstwo UE dotyczące problemu kredytów zagrożonych w ramach filaru 1 stanowi kolejny niezbędny element w celu ustanowienia obowiązkowego mechanizmu ochronnego, a także wzmocnienia sposobu, w jaki banki UE będą radzić sobie z kredytami zagrożonymi w przyszłości.

Chociaż instrumenty dostępne większym bankom (w tym sprzedaż portfeli kredytów zagrożonych inwestorom niebędącym bankami) nie są w równym stopniu dostępne mniejszym bankom, to połączony wolumen kredytów zagrożonych jest najbardziej istotny z punktu widzenia stabilności finansowej, w związku z czym krajowe organy nadzoru mniejszych banków również powinny podjąć działania w celu rozwiązania tego problemu.

39.  Jak ocenia Pan wysoki poziom aktywów poziomu 2 i poziomu 3 w bilansach wielu banków? Czy aktywa te są prawidłowo uwzględniane w obecnych ramach nadzoru?

Jednolity Mechanizm Nadzorczy ocenia solidność praktyk wyceny stosowanych przez banki w celu upowszechniania wiedzy na temat ryzyka nieodłącznego i stosowania ostrożnej wyceny oraz zarządzania ryzykiem, korzystając z różnych narzędzi nadzorczych. Jednolity Mechanizm Nadzorczy stosuje w pełnym zakresie instrumenty nadzorcze w celu zapewnienia, że banki stosują solidne praktyki wyceny. Na ten cel przeznaczano znaczne środki już od momentu utworzenia Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego, począwszy od przeglądu jakości aktywów w ramach kompleksowej oceny w 2014 r. Podejście Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego do ryzyka wyceny złożonych aktywów opiera się na połączeniu wzmocnionego monitorowania, dogłębnych analiz i kontroli na miejscu. Podczas inspekcji ocenia się rzetelność i skuteczność zasad wyceny oraz kontroli modeli wyceny stosowanych do uzyskania wartości godziwej. Szczególny nacisk kładzie się na prawidłowe przypisanie pozycji w hierarchii wartości godziwej (tj. prawidłową klasyfikację) i badanie konkretnych transakcji. Ponadto należy również zauważyć, że względne znaczenie aktywów i pasywów o wartości godziwej (łącznie 1, 2 i 3) znacznie zmniejszyło się w ostatnich latach w przypadku banków objętych Jednolitym Mechanizmem Nadzorczym.

40.  Jaka jest Pana opinia na temat rozporządzenia w sprawie podmiotów równoległego systemu bankowego? Czy Jednolity Mechanizm Nadzorczy powinien być upoważniony do nadzorowania równoległego systemu bankowego? Czy widzi Pan luki regulacyjne i nadzorcze, do których powinniśmy się odnieść w krótkim okresie? Jaka powinna być rola Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego w odniesieniu do technologii finansowej?

Poczyniono znaczne postępy we wzmacnianiu ram regulacyjnych i nadzorczych UE dotyczących instytucji niebędących bankami. W szczególności pokryzysowe ramy regulacyjne dla sekurytyzacji, funduszy rynku pieniężnego i funduszy inwestycyjnych pozwalają ograniczyć ryzyko w sektorze finansowym parabankowym. Jednocześnie udział parabankowego pośrednictwa finansowego rośnie zarówno w Europie, jak i na świecie, co może mieć wpływ na stabilność finansową i finansowanie gospodarki realnej. Na przykład w ciągu ostatnich dziesięciu lat sektor funduszy inwestycyjnych szybko rozwijał się w strefie euro, a łączne aktywa wzrosły z 4,5 bln EUR na koniec 2008 r. do 12,2 bln EUR na koniec 2018 r.[6] Fundusze obligacji UE poprawiły transformację płynności, biorąc pod uwagę dodatkowe ryzyko kredytowe i ryzyko stopy procentowej. Aby odnieść się do nowych i pojawiających się zagrożeń związanych z parabankowym pośrednictwem finansowym, musimy dokładnie monitorować ten sektor i opracować zestaw narzędzi makroostrożnościowych w odniesieniu do funduszy inwestycyjnych i finansowania parabankowego. W przypadku dużych, złożonych, wzajemnie powiązanych firm inwestycyjnych, które prowadzą działalność o charakterze parabankowym i mogą stwarzać ryzyko systemowe, należy zadbać o to, by ich regulacje i nadzór były dostosowane do regulacji i nadzoru instytucji bankowych o znaczeniu systemowym. Na przykład rozsądnym rozwiązaniem dla Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego byłoby nadzorowanie dużych firm maklerskich, ze względu na bliskie powiązania między działalnością maklerską i pośrednictwem a systemem bankowym.

Konkurencja ze strony przedsiębiorstw z branży FinTech i pośredników finansowych niebędących bankami może stanowić wyzwanie dla zdolności banków do wypracowania zysków, ale także oferuje możliwość dywersyfikacji dochodów i obniżenia kosztów. Jasne jest, że organy nadzoru (w tym Jednolity Mechanizm Nadzorczy) powinny zachować neutralność w stosunkach z tradycyjnymi przedsiębiorstwami i przedsiębiorstwami z branży FinTech, przy uwzględnieniu tych samych oczekiwań regulacyjnych w odniesieniu do obu grup.

41.  Jakie jest Pana zdanie na temat możliwych kroków w kierunku ukończenia budowy unii bankowej z europejskim systemem gwarancji depozytów i zabezpieczeniem fiskalnym, w tym koniecznego wdrożenia istniejącego prawodawstwa dotyczącego unii bankowej oraz trwających prac nad podziałem i ograniczaniem ryzyka?

Porozumienie w sprawie wspólnego mechanizmu ochronnego dla jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji to ważny krok na drodze do pełnej unii bankowej. Jednocześnie potencjalne korzyści wynikające z pełnej unii bankowej można uzyskać jedynie dzięki większemu wspólnemu zaangażowaniu na rzecz stabilności finansowej i jednolitego systemu gwarantowania depozytów. Z kolei tak wysoki poziom podziału ryzyka idzie oczywiście w parze ze zmniejszeniem ryzyka asymetrycznego w poszczególnych krajach. Oprócz środków mających na celu dalsze wzmocnienie solidności sektora bankowego, zależność krajowych systemów bankowych od suwerennych władz państwowych pozostaje przeszkodą dla pełnej unii bankowej. Jednym z elementów osłabiających tę potencjalnie zgubną zależność jest ograniczenie preferencyjnego traktowania portfeli obligacji państwowych w posiadaniu banków. Można to osiągnąć na różne sposoby, w tym poprzez innowacje, takie jak ułatwienie emisji papierów wartościowych zabezpieczonych obligacjami skarbowymi (papiery typu SBBS).

42.  Jakie zagrożenia dla stabilności finansowej niosą ze sobą Pana zdaniem kredyty lewarowane?

W ostatnich latach ekspansja rynków kredytów lewarowanych jest przedmiotem szczegółowej analizy banków centralnych i organów nadzoru finansowego. Chociaż istnieją oczywiste obawy co do tej kategorii kredytów, należy również wziąć pod uwagę stosunkowo ograniczoną wielkość tego rynku i podział ryzyka między różnymi rodzajami ostatecznych inwestorów.

43.  Przed jakimi wyzwaniami stanąłby EBC, jeżeli Europejski Mechanizm Stabilności (EMS) zostałby przekształcony w Europejski Fundusz Walutowy?

Porozumienie mające na celu wzmocnienie EMS i zapewnienie mu instrumentów finansowych niezbędnych do realizacji jego zadań to pozytywna zmiana. Jeżeli chodzi o dalsze działania, istotne są dwa priorytety. Po pierwsze, w porozumieniu należy uszanować role przypisane różnym instytucjom na mocy Traktatów i prawa wtórnego UE, w tym rozporządzenia w sprawie Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego. Po drugie, otwarcie Porozumienia ustanawiającego EMS stanowi dobrą okazję do wzmocnienia ram zarządzania EMS. Na przykład przejrzysta struktura gwarantująca niezależność pracowników MFW to dobry wzorzec dla EMS. Elementy te wyjaśniono bardziej szczegółowo w niedawnej opinii EBC w tej sprawie[7].

44.  Jak ocenia Pan zaangażowanie EBC w programy pomocy finansowej? Jak ocenia Pan przyszłe zaangażowanie EBC w programy pomocy finansowej oraz w nadzór po zakończeniu programu?

EBC uczestniczył w programach dostosowawczych na wniosek państw członkowskich w celu uzupełnienia wiedzy fachowej Komisji. Udział EBC powinien się wyraźnie koncentrować na stabilności finansowej i problemach sektora finansowego, a także na wymiarze makroekonomicznym polityki budżetowej. Jeżeli chodzi o mandat, EBC nie powinien angażować się w rozwiązywanie problemów mikroekonomicznych, takich jak poszczególne pozycje budżetowe, struktura systemów zabezpieczenia społecznego, programy prywatyzacyjne oraz reformy strukturalne rynku pracy i rynku produktów.

45.  Jak zapatruje się Pan na potrzebę ścisłego rozgraniczenia polityki pieniężnej i nadzoru bankowego oraz jakie reformy Pana zdaniem zwiększyłyby i usprawniły taki rozdział?

Popieram zasadę rozgraniczenia, która dobrze funkcjonuje w praktyce w przypadku Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego. Jednocześnie oczywiste jest, że dzięki członkostwu w tej samej organizacji urzędnicy zajmujący się nadzorem i bankowością centralną odnoszą obopólne korzyści. Z jednej strony doświadczenie makroekonomiczne pracowników bankowości centralnej EBC powinno pomóc pracownikom pionu nadzoru w ocenie ryzyka kredytowego, z drugiej strony analiza zagregowanych danych bankowych pomaga personelowi odpowiedzialnemu za politykę pieniężną lepiej zrozumieć kanał transmisji finansowej.

46.  W jaki sposób Jednolity Mechanizm Nadzorczy i Jednolita Rada ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji (SRB) mogłyby zacieśnić współpracę?

Zgodnie z protokołem ustaleń współpraca między EBC a SRB nadal się poprawia, a obie instytucje wciąż wymieniają się informacjami, zarówno regularnie, jak i w trybie doraźnym. Dotyczy to zarówno codziennej działalności, jak i zarządzania kryzysowego (np. decyzje w sprawie instytucji będących na progu upadłości lub zagrożonych upadłością). Rozumiem, że istnieje aktywna współpraca między zarządami i ścisła współpraca na szczeblu technicznym. Jako że zarówno Jednolity Mechanizm Nadzorczy, jak i SRB ugruntowują swoją pozycję na szczeblu instytucjonalnym, jestem pewien, że współpraca będzie jeszcze ściślejsza.

47.  Jakie jest Pana zdanie na temat aktualnej konfiguracji instytucjonalnej Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego (ERRS) pod auspicjami EBC, jeżeli chodzi o konkretne osiągnięcia w nadzorze makroostrożnościowym?

Polityka makroostrożnościowa i pieniężna wzajemnie się uzupełniają. Polityka makroostrożnościowa łagodząca ryzyko stabilności finansowej na poziomie krajowym i całej strefy pozwala na pełną swobodę w realizacji jej odrębnego celu, jakim jest utrzymanie stabilności cen. Procedury i organy decyzyjne ERRS (Rada Generalna) i EBC (Rada Prezesów) są wyraźnie odseparowane w prawie UE. Nie dostrzegam istotnego konfliktu interesów między oceną stabilności finansowej ERRS a działalnością EBC w zakresie polityki pieniężnej. Ponadto biorąc pod uwagę doświadczenie personelu EBC, brak współpracy między sekretariatem ERRS a EBC byłby niewydajny i kosztowny.

48.  Co sądzi Pan o reformie strukturalnej sektora bankowego w przypadku instytucji „zbyt dużych lub w zbyt dużym stopniu wzajemnie ze sobą powiązanych by upaść”, kas oszczędnościowych, ogólnej kwestii rentowności sektora bankowego w UE oraz dalszych zmian jego struktury w celu zaspokojenia potrzeb gospodarki realnej i długoterminowego finansowania?

Banki strefy euro stoją przed różnymi wyzwaniami, związanymi zarówno z cyklicznymi, jak i strukturalnymi cechami rynków, na których działają. Mimo że niektóre z cyklicznych wyzwań związanych z rentownością banków osłabły, szereg wyzwań strukturalnych nadal występuje i w dalszym ciągu pogarsza perspektywy rentowności. Nie ma uniwersalnego rozwiązania strukturalnego, które banki w strefie euro musiałyby przyjąć w celu zagwarantowania, że system bankowy będzie spełniał potrzeby gospodarki realnej. Optymalna strategia będzie zależała od wielu czynników, w tym możliwości ograniczenia kosztów, takich jak usprawnienie kanałów dystrybucji, cięcia wydatków oraz modernizacja systemów informatycznych, a także środków mających na celu zwiększenie dochodów z opłat. Wiele bankowych modeli biznesowych wymaga nowych rozwiązań, aby stworzyć zrównoważone sposoby generowania zysków w warunkach pokryzysowych. Nadwyżka środków i fragmentacja wzdłuż granic krajowych w pewnym stopniu zmniejszają rentowność niektórych sektorów bankowości w strefie euro. Transgraniczne usługi oraz połączenia i przejęcia w strefie euro, którym towarzyszy ograniczanie działalności w rozwijającej się unii bankowej, jest potrzebne do konsolidacji w sektorze bankowym.

49.  W jaki sposób można skuteczniej przeciwdziałać praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w unii bankowej? Jaką rolę w tym zakresie powinny odgrywać EBC i Jednolity Mechanizm Nadzorczy?

Zaangażowanie w pranie pieniędzy lub finansowanie terroryzmu może stanowić poważne zagrożenie dla banku, a w ostatecznym rozrachunku nawet dla jego rentowności. Z tego powodu EBC, w ramach swoich funkcji nadzorczych, bardzo poważnie podchodzi do problemu ostrożnościowych skutków zagrożeń związanych z praniem pieniędzy. Jednak EBC nie jest odpowiedzialny za wdrażanie przepisów dotyczących zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Zadanie to leży w gestii krajowych organów odpowiedzialnych za przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (AML/CFT). Problem ten można skuteczniej rozwiązać dzięki terminowej i wiarygodnej informacji na temat ryzyka i naruszeń wymogów AML/CFT przez nadzorowane podmioty.

50.  Niedawno w sprawie dotyczącej maltańskiego Pilatus Bank EBC stanął w obliczu prawnych przeszkód, które uniemożliwiały cofnięcie licencji na udzielanie kredytów po tym, jak prezes banku został aresztowany w marcu w Stanach Zjednoczonych pod zarzutem prania pieniędzy i oszustw bankowych. Opóźnienie wynikało rzekomo z niejasnych przepisów i nadmiernych uprawnień uznaniowych, które posiadają krajowe organy nadzoru. W jaki sposób ocenia Pan zdolność EBC do zapobiegania praniu pieniędzy i do skutecznego działania w takich sytuacjach w przyszłości w oparciu o jego obecne kompetencje ostrożnościowe?

EBC jest w pełni zależny od informacji dostarczanych przez krajowe organy AML/CFT (bezpośrednio lub pośrednio poprzez krajowe organy nadzoru ostrożnościowego). Celem umowy między EBC a krajowymi organami nadzoru w zakresie AML/CFT jest ułatwienie wymiany informacji dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu między uczestniczącymi organami. Umowa szczegółowo określa procedurę zarówno składania wniosku o informację, jak i jej przekazywania (na wniosek i z własnej inicjatywy), a także przewiduje punkty kontaktowe, które sygnatariusze powinni stale utrzymywać w gotowości.

51.  W związku z niedawnymi skandalami w UE, jak Pana zdaniem zagrożenie praniem pieniędzy zostanie wzięte pod uwagę przy ocenie stabilności finansowej banków przez EBC? Czy zgadza się Pan z opinią, że należy scentralizować nadzór nad przeciwdziałaniem praniu pieniędzy w UE w jednej agencji, a w międzyczasie umożliwić właściwym organom wykorzystywanie danych podatkowych do przeciwdziałania praniu pieniędzy?

Potrzebne jest ogólnoeuropejskie podejście do zwalczania prania pieniędzy. W związku z tym, że pranie pieniędzy jest często zjawiskiem transgranicznym, obecne ramy mogą być jedynie tak skuteczne jak skuteczne jest ich egzekwowanie w najsłabszym państwie członkowskim. Ostatni przegląd dyrektywy w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy może okazać się niewystarczający, aby zapewnić sprawną i szeroko zakrojoną współpracę między odpowiednimi organami nadzoru. Należy rozważyć większy poziom harmonizacji obowiązujących przepisów. Jednak dokonanie niezbędnych ocen i zaproponowanie dalszego rozwoju unijnych ram AML/CFT należy przede wszystkim do kompetencji Komisji Europejskiej.

52.  W porównaniu z sytuacją w strefie euro USA mają bardziej zintegrowany sektor finansowy, co ma zasadnicze znaczenie dla łagodzenia skutków niekorzystnych wstrząsów (odporności). Światowy kryzys finansowy pokazał , że sieci finansowe są odporne, ale jednak podatne na wstrząsy: te same cechy, które sprawiają, że system jest bardziej odporny w pewnych warunkach, mogą stanowić znaczące źródło ryzyka systemowego i niestabilności w innych warunkach. Czy głębsza integracja finansowa jest zawsze spójna z celem stabilności finansowej? Jakie powinny być cele unii rynków kapitałowych?

W ramach tzw. trylematu finansowego wskazano na podstawowy wymóg pomyślnego pogodzenia integracji finansowej ze stabilnością finansową. W szczególności wymaga to wspólnych ram regulacyjnych i nadzorczych, w tym banków centralnych zdolnych do działania na rzecz stabilności finansowej podczas kryzysu. Dramatem pierwszej dekady unii walutowej była szybka ekspansja kredytów transgranicznych, którym nie towarzyszyła dla równowagi integracja nadzoru finansowego. W następstwie kryzysu mamy obecnie do czynienia z Jednolitym Mechanizmem Nadzorczym i europejskimi urzędami nadzoru (EUNB, ESMA, EIOPA), które pomagają wypracować wspólne podejście do nadzoru we wspólnych ramach prawnych określonych w pakiecie CRR/CRD. Integracji systemu finansowego towarzyszyło również wprowadzenie Jednolitej Rady ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji, jednolitego funduszu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz Europejskiego Mechanizmu Stabilności. Ponadto aktywne wykorzystywanie polityki makroostrożnościowej może również ograniczyć potencjalne zagrożenia dla stabilności finansowej wynikające z integracji finansowej.

Należy również pamiętać o potencjalnych zaletach integracji finansowej. Oprócz wspierania skali koniecznej do pobudzenia konkurencji i osiągnięcia oszczędności w tych segmentach rynku, które charakteryzują się wysokimi kosztami stałymi, ważny element stanowi dywersyfikacja geograficzna chroniąca inwestorów i konsumentów przed ryzykiem, które występuje tylko w konkretnych krajach. W związku z tym dalszy rozwój unii bankowej i unii rynków kapitałowych mogą zwiększyć stabilność wszystkich państw członkowskich.

D.  Funkcjonowanie EBC a demokratyczna odpowiedzialność i przejrzystość

53.  Jaki jest Pana stosunek do dialogu społecznego w EBC?

Dialog społeczny jest podstawowym elementem europejskiego modelu społecznego. Zarówno w EBC, jak i ESBC ważne jest bezpośrednie zaangażowanie kierownictwa i przedstawicieli personelu. Wiadomo mi, że w EBC poczyniono w ostatnim czasie postępy w zakresie obciążenia pracą, czasu pracy i elastyczności. Osobiście uważam, że dogłębne zaangażowanie i dyskusja z przedstawicielami personelu, aby zagwarantować wysłuchanie i zrozumienie wszystkich opinii, jest ważnym elementem budowania trwałego i satysfakcjonującego środowiska pracy.

54.  PE odgrywa ważną rolę w rozliczaniu EBC z wyników. Jakie wnioski wyciągnął Pan z porównania z innymi jurysdykcjami? (np. Kongres USA/Fed w porównaniu z PE/EBC w porównaniu z brytyjskim parlamentem/Bankiem Anglii)

Niezależność jest ściśle związana z odpowiedzialnością. Jeżeli bankom centralnym daje się dużą swobodę, należy koniecznie wykazać, że ich niezależność jest właściwie wykorzystywana.

Parlament Europejski, jako instytucja reprezentująca obywateli, odgrywa fundamentalną rolę w sprawowaniu kontroli demokratycznej nad EBC. Gwarantują ją regularne wystąpienia prezesa EBC w komisji ECON, a także inne debaty na posiedzeniu plenarnym, prezentacja rocznego sprawozdania w komisji ECON, pisemne odpowiedzi na pytania posłów do PE – które są następnie publikowane – i inne mechanizmy. W interesie EBC leży pełne i terminowe udzielanie odpowiedzi na pytania posłów do PE na tych różnych forach, ponieważ pytania te zazwyczaj odzwierciedlają obawy opinii publicznej w poszczególnych państwach członkowskich. Ponadto lepsze zrozumienie polityki EBC zwiększa również skuteczność tej polityki, która zazwyczaj opiera się na reakcjach gospodarstw domowych, przedsiębiorstw i uczestników rynku na działania wynikające z tej polityki.

EBC wyciągnął wnioski z sytuacji w innych krajach (oraz z szerszej ewolucji myślenia o odpowiedzialności niezależnych instytucji) i zareagował, zmieniając metody komunikacji. Na przykład publikowanie sprawozdań z dyskusji, które prowadzimy w Radzie Prezesów, umożliwia posłom do Parlamentu Europejskiego, uczestnikom rynku oraz obywatelom zrozumienie naszego sposobu myślenia. Duża liczba publikacji EBC jest również ważnym elementem zapewniającym jak największą przejrzystość procesu kształtowania polityki, a dodatkowo wykorzystywane są nowe kanały komunikacji w mediach społecznościowych.

Warto również zauważyć, że praktyka EBC polegająca na organizowaniu konferencji prasowej po każdej nowej decyzji w systemie polityki pieniężnej znalazła naśladowców.

Co istotne, podejmując nowe zadania – na przykład nadzorcze – wprowadzono zmiany w zakresie odpowiedzialności. EBC działa w wyjątkowym środowisku instytucjonalnym i odpowiada na nowe żądania o większą kontrolę, przejrzystość i rozliczalność. Ogólnie rzecz biorąc, jestem pewien, że strategia komunikacyjna EBC będzie w najbliższych latach nadal ewoluować.

55.  Jakie środki oraz przyszłe reformy wzmocniłyby Pana zdaniem demokratyczną odpowiedzialność EBC wobec Parlamentu Europejskiego?

Należy przede wszystkim zadbać o jak najlepsze funkcjonowanie obecnego modelu współpracy EBC i Parlamentu Europejskiego (jak przedstawiono powyżej). Na przykład EBC powinien zawsze być otwarty na uwagi i komentarze posłów dotyczące jakości i terminowości odpowiedzi na ich pytania. EBC powinien być również otwarty na nowe rodzaje współpracy, biorąc pod uwagę rozwój i innowacje w środkach komunikacji.

W czasie mojej kadencji na stanowisku prezesa Centralnego Banku Irlandii odpowiedzialność i przejrzystość stanowiły centralny element strategii banku, odzwierciedlając nasze dążenie do zdobycia zaufania obywateli i szacunku naszych partnerów. W rezultacie Centralnemu Bankowi Irlandii przyznano nagrodę za zapewnianie przejrzystości (Central Banking Awards) w uznaniu dla naszych wysokich standardów przejrzystości i rozliczalności. Zdobyliśmy ją dzięki temu, w jaki sposób rozpatrywaliśmy wnioski o dostęp do informacji, dzięki publikacji sprawozdań z posiedzeń Komitetu (zarządu banku) oraz stenogramów z kluczowych wywiadów udzielanych mediom, a także dzięki przejrzystości w takich kwestiach, jak wydatki na podróże, polityka organizacyjna i skala płac. Zawsze powinniśmy być otwarci na nową wiedzę, rozwój i innowacje.

56.  Co konkretnie może zrobić EBC, aby w przyszłości pojawiły się kandydatki na najwyższe stanowiska w EBC oraz aby osiągnąć lepszą równowagę płci wśród kadr? Jak osobiście zamierza Pan poprawić równowagę płci w EBC?

Różnorodność płci (zwłaszcza na wyższych szczeblach) to nie tylko problem EBC, lecz również Eurosystemu, bankowości centralnej na całym świecie, a także sektora makroekonomicznego i finansowego. W Centralnym Banku Irlandii cztery stanowiska najwyższego szczebla zajmują dwaj mężczyźni i dwie kobiety (stanowisko prezesa, dwa stanowiska zastępców prezesa, stanowisko dyrektora generalnego ds. finansowych). Ogólnie rzecz biorąc, 40 % kadry kierowniczej wyższego szczebla to kobiety, jak i 46 % kierownictwa działów. Codziennie obserwuję wartość różnorodności płci w kształtowaniu polityki i w rozwoju organizacyjnym.

Ważną zasadą budowania zrównoważonego i postępowego środowiska pracy jest promowanie zdrowej równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Przynosi to korzyści zarówno mężczyznom, jak i kobietom, a także ułatwia godzenie wyzwań pracy na stanowisku kierowniczym z życiem rodzinnym.

Drugą ważną zasadą jest dopilnowanie, aby kryteria awansu koncentrowały się na potencjale kandydatów i kandydatek, a nie na długości życiorysu. Takie podejście ułatwia uwzględnianie bardziej zróżnicowanej historii kariery.

Trzecia zasada polega na tym, że przy nominacjach na stanowiska na różnych szczeblach organizacji przyjmuje się podejście uwzględniające zbiorowy profil każdego szczebla organizacyjnego dla zachowania równowagi.

57.  Jak ocenia Pan ewentualną poprawę odpowiedzialności EBC względem Europejskiego Trybunału Obrachunkowego (ETO) w kategorii efektywności działania?

Traktat definiuje mandat Trybunału Obrachunkowego w badaniu skuteczności zarządzania EBC. W ciągu ostatnich kilku lat EBC współpracował z ETO i docenia jego działalność i wkład w dalsze wzmacnianie efektywności operacyjnej zarządzania EBC.

Jestem otwarty na dalszą współpracę i współpracę w celu wypracowania rozwiązań w zakresie ewentualnych ustaleń międzyinstytucjonalnych dotyczących wymiany informacji z ETO w granicach określonych Traktatem. W interesie EBC leży upewnienie się, że ETO jest w stanie wykonywać swoje obowiązki skutecznie.

58.  Co Pan myśli o tym, że w przeszłości Rada raz zignorowała opinię PE dotyczącą powołania członka Zarządu?

Najwłaściwszym rozwiązaniem jest pozostawienie procesu mianowania członków Zarządu prawodawcom UE.

59.  Czy zaakceptuje Pan nominację do Zarządu EBC, jeżeli PE zagłosuje przeciw?

Mam zaszczyt być nominowany przez mój rząd i zarekomendowany Radzie Europejskiej przez Radę do Spraw Gospodarczych i Finansowych. Żywię szczerą nadzieję, że Parlament Europejski wyda pozytywną opinię w sprawie zalecenia Rady.

60.  W jaki sposób ocenia pan członkostwo prezesa EBC Mario Draghiego w Grupie Trzydziestu (G30)? Czy zgadza się Pan z wnioskiem europejskiej rzecznik praw obywatelskich, aby prezes EBC zrezygnował z członkostwa w G30 w celu zachowania integralności instytucji europejskich?

Kluczowe znaczenie ma to, by członkowie Zarządu EBC przestrzegali zasad pełnej przejrzystości i dobrych rządów.

W odpowiedzi na decyzję europejskiej rzecznik praw obywatelskich EBC stwierdził, że członkowie jego organów decyzyjnych muszą mieć możliwość przynależności do forów, do których należą przedstawiciele podmiotów nadzorowanych oraz do uczestnictwa w powiązanych spotkaniach, gdy są one istotne i przydatne dla banków centralnych w wypełnianiu ich mandatu, pod warunkiem że ich członkostwo w takim forum jest zgodne z zasadami dobrego zarządzania. Zgadzam się z tym stanowiskiem. Ponadto z zadowoleniem przyjąłem niedawne posunięcia G30 mające na celu zwiększenie przejrzystości przez publikowanie porządków obrad i innych decyzji.

PROCEDURA W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ

Tytuł

Mianowanie członka Zarządu Europejskiego Banku Centralnego

Odsyłacze

05940/2019 – C8-0050/2019 – 2019/0801(NLE)

Data skonsultowania się / zwrócenia się o wyrażenie zgody

14.2.2019

 

 

 

Komisja przedmiotowo właściwa

       Data ogłoszenia na posiedzeniu

ECON

 

 

 

 

Sprawozdawcy

       Data powołania

Roberto Gualtieri

11.2.2019

 

 

 

Rozpatrzenie w komisji

26.2.2019

 

 

 

Data przyjęcia

26.2.2019

 

 

 

Wynik głosowania końcowego

+:

–:

0:

33

8

6

Posłowie obecni podczas głosowania końcowego

Pervenche Berès, Esther de Lange, Markus Ferber, Jonás Fernández, Giuseppe Ferrandino, Sven Giegold, Roberto Gualtieri, Brian Hayes, Gunnar Hökmark, Cătălin Sorin Ivan, Petr Ježek, Othmar Karas, Wolf Klinz, Werner Langen, Bernd Lucke, Olle Ludvigsson, Ivana Maletić, Gabriel Mato, Alex Mayer, Bernard Monot, Luděk Niedermayer, Stanisław Ożóg, Ralph Packet, Dariusz Rosati, Pirkko Ruohonen-Lerner, Anne Sander, Molly Scott Cato, Pedro Silva Pereira, Peter Simon, Theodor Dumitru Stolojan, Paul Tang, Ramon Tremosa i Balcells, Ernest Urtasun, Marco Valli, Babette Winter, Sotirios Zarianopoulos

Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego

Eric Andrieu, Nessa Childers, Bas Eickhout, Sophia in ‘t Veld, Jeppe Kofod, Aleksejs Loskutovs, Thomas Mann, Andreas Schwab, Lieve Wierinck

Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego

Ole Christensen, Danilo Oscar Lancini

Data złożenia

1.3.2019

Ostatnia aktualizacja: 11 marca 2019
Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności