Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-25 ta' Settembru 2008 dwar il-konċentrazzjoni u l-pluraliżmu tal-media fl-Unjoni Ewropea (2007/2253(INI))

P6_TA(2008)0459 A6-0303/2008

Il-Parlament Ewropew,

–   wara li kkunsidra l-Artikolu 11 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea,

–   wara li kkunsidra l-protokoll tat-Trattat ta' Amsterdam dwar is-sistema ta" xandir pubbliku fl-Istati Membri(1) (Protokoll tat-Trattat ta' Amsterdam),

–   wara li kkunsidra d-dokument ta' ħidma tal-persunal tal-Kummissjoni dwar il-pluraliżmu tal-media fl-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea (SEC(2007) 0032),

–   wara li kkunsidra d-Direttiva 2007/65/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Diċembru 2007 li temenda d-Direttiva tal-Kunsill 89/552/KEE dwar il-koordinazzjoni ta' ċerti dispożizzjonijiet stabbiliti bil-liġi, b'regolament jew b'azzjoni amministrattiva fi Stati Membri dwar it-twettiq ta" attivitajiet ta" xandir bit-televiżjoni(2),

–   wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-20 ta' Novembru 2002 dwar il-konċentrazzjoni tal-media(3),

–   wara li kkunsidra l-Konvenzjoni tal-Unesco tal-2005 dwar il-Ħarsien u l-Promozzjoni tad-Diversità ta" l-Espressjonijiet Kulturali (il-Konvenzjoni tal-UNESCO dwar id-Diversità Kulturali),

–   wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-22 t' April 2004 dwar ir-riskji ta' ksur, fl-UE u b'mod partikolari fl-Italja, tal-liberta' tal-espressjoni u l-informazzjoni (Artikolu 11 (2) tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali)(4),

–   wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni tal-2001 dwar l-applikazzjoni ta' regoli dwar l-għajnuna mill-istat lix-xandir pubbliku(5),

–   wara li kkunsidra r-Riżoluzzjoni tal-Kunsill tal-25 ta' Jannar 1999 dwar ix-xandir pubbliku(6),

–   wara li kkunsidra r-Rakkomandazzjoni Rec(2007)3 tal-31 ta' Jannar 2007 tal-Kumitat tal-Ministri tal-Kunsill tal-Ewropa lill-Istati Membri dwar il-mandat tal-media pubbliċi fis-soċjetà tal-informazzjoni,

–   wara li kkunsidra r-Rakkomandazzjoni Rec1466(2000) tas-27 ta' Ġunju 2000 tal-Assemblea Parlamentari tal-Kunsill tal-Ewropa rigward l-edukazzjoni dwar il-media,

–   wara li kkunsidra r-Rakkomandazzjoni Rec(2007)2 tal-31 ta' Jannar 2007 tal-Kumitat tal-Ministri tal-Kunsill tal-Ewropa dwar il-pluraliżmu fil-media u d-diversita' tal-kontenut fil-media,

–   wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Novembru 2007 dwar l-interoperabilita' tas-servizzi diġitali interattivi tat-televiżjoni(7),

–   wara li kkunsidra l-Artikolu 45 tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,

–   wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Kultura u l-Edukazzjoni u l-opinjonijiet tal-Kumitat għall-Affarijiet Ekonomiċi u Monetarji, tal-Kumitat għall-Industrija, ir-Riċerka u l-Enerġija u tal-Kumitat għal-Libertajiet Ċivili, il-Ġustizzja u l-Intern (A6-0303/2008),

A.   billi l-Unjoni Ewropea kkonfermat l-impenn tagħha għall-ħarsien u l-promozzjoni tal-pluraliżmu tal-media, bħala pilastru essenzjali tad-dritt għall-informazzjoni u l-libertà ta" l-espressjoni, imħaddna fl-Artikolu 11 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali, li jibqgħu prinċipji fundamentali għaż-żamma tad-demokrazija, tal-pluraliżmu ċiviku u tad-diversità kulturali,

B.   billi l-Parlament Ewropew ħafna drabi esprima l-fehma tiegħu li l-Kummissjoni għandha tistabbilixxi qafas legali stabbli, kemm fil-media u kemm fis-soċjetà ta" l-informazzjoni b'mod ġenerali, bil-għan li tiżgura livell ekwivalenti ta" ħarsien tal-pluraliżmu fl-Istati Membri u tagħti l-opportunità lill-operaturi sabiex jibbenefikaw mill-opportunitajiet maħluqa mis-suq waħdieni,

C.   billi, kif enfasizzat il-Kummissjoni fid-dokument ta' ħidma tal-istaff tagħha msemmi hawn fuq, il-kunċett tal-pluraliżmu tal-media ma jistax ikun limitat għall-kwistjoni tal-konċentrazzjoni tas-sjieda tal-impriżi, iżda jinkludi wkoll kwistjonijiet relatati mas-servizzi tax-xandir pubbliku, mas-setgħa politika, mal-kompetizzjoni fl-ekonomija, mad-diversità kulturali, mal-iżvilupp ta' teknoloġiji ġodda, mat-trasparenza, u mal-kundizzjonijiet tax-xogħol tal-ġurnalisti fl-Unjoni,

D.   billi s-servizzi tax-xandir pubbliku għandu jkollhom ir-riżorsi u l-istrumenti meħtieġa biex ġenwinament ikunu jistgħu jkunu indipendenti mill-pressjoni politika u mill-forzi tas-suq,

E.   billi bħalissa servizzi tax-xandir pubbliku jinsabu taħt pressjoni, b'mod mhux ġustifikat u għad-detriment tal-kwalità tal-kontenut, biex jikkompetu għall-udjenza mal-istazzjonijiet kummerċjali, li l-għan aħħari tagħhom mhix il-kwalità iżda li jissodisfaw il-gosti tal-parti l-kbira tal-pubbliku,

F.   billi l-Konvenzjoni tal-Unesco dwar id-diversità kulturali tagħti importanza konsiderevoli, fost affarijiet oħra, lill-ħolqien tal-kundizzjonijiet li jwasslu għad-diversità fil-media,

G.   billi l-istess Konvenzjoni tal-Unesco dwar id-diversità kulturali tirrikonoxxi d-dritt tal-istati kontraenti tagħha li jieħdu miżuri mmirati għat-titjib tad-diversità tal-media, inkluż permezz ta' xandir mis-servizz pubbliku,

H.   billi l-irwol importanti tal-media awdjoviżivi pubbliċi biex ikun żgurat il-pluraliżmu huwa rikonoxxut fil-Konvenzjoni tal-Unesco dwar id-diversità kulturali u fil-protokoll tat-Trattat ta' Amsterdam, li jistipula li s-sistema tax-xandir pubbliku fl-Istati Membri hija relatata direttament mal-ħtiġijiet demokratiċi, soċjali u kulturali ta' kull soċjetà u l-bżonn li jkun ippreservat il-pluraliżmu tal-media, waqt li l-Istati Membri huma responsabbli milli jiddeterminaw il-mandat tax-xandir televiżiv pubbliku u li jipprovdu l-fondi għalih,

I.   billi l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-2001 msemmija hawn fuq tirrikonoxxi bis-sħiħ l-irwol ċentrali li għandhom il-korpi tax-xandir pubbliku fil-promozzjoni tal-pluralità u d-diversità kulturali u lingwistika u tenfasizza li, waqt l-eżami tal-għajnuniet mill-Istat in kwistjoni, il-Kummissjoni se tapplika kriterji bħall-importanza tal-promozzjoni tad-diversità kulturali u s-sodisfazzjon tal-ħtiġijiet demokratiċi, soċjali u kulturali ta' kull soċjetà,

J.   billi r-Riżoluzzjoni tal-Kunsill tal-25 ta' Jannar 1999 msemmija hawn fuq ittenni l-irwol vitali tax-xandir pubbliku fl-iżgurar tal-pluraliżmu u titlob li l-Istati Membri jagħtuh mandat wiesa' li jirrifletti l-irwol tiegħu li jagħti lill-pubbliku l-benefiċċji ta' servizzi awdjoviżivi u ta' informazzjoni ġodda u ta' teknoloġiji ġodda,

K.   billi l-protokoll tat-Trattat ta' Amsterdam kien adottat biex jiżgura l-kompetenzi tal-Istati Membri biex jorganizzaw is-sistema nazzjonali ta' xandir pubbliku tagħhom b'mod li jkun imfassal biex jissodisfa l-ħtiġijiet demokratiċi u kulturali tas-soċjetà tagħhom, sabiex ikun moqdi bl-aħjar mod l-għan tal-preservazzjoni tal-pluraliżmu tal-media,

L.   billi r-Rakkomandazzjoni Rec(2007)3 msemmija hawn fuq tenfasizza l-irwol speċifiku tax-xandir pubbliku bħala sors ta' informazzjoni u kummenti imparzjali u indipendenti, u ta' kontenut innovattiv u varjat li jikkonforma ma' standards għoljin ta' etika u ta' kwalità, u bħala forum għad-diskussjoni pubblika u bħala mezz għall-promozzjoni tal-parteċipazzjoni demokratika iktar wiesgħa tal-individwi, u b'hekk titlob li l-Istati Membri jżommu s-setgħa li jaddattaw dak il-mandat biex jissodisfa l-għan tiegħu f' ambjent tal-media ġdid;

M.   billi l-pluraliżmu tal-media jista' jkun garantit biss permezz ta' bilanċ politiku kif suppost fil-kontenut tax-xandir tat-televiżjoni pubblika,

N.   billi l-esperjenza turi li l-konċentrazzjoni mingħajr restrizzjonijiet tas-sjieda tipperikola l-pluraliżmu u d-diversità kulturali u billi sistema bbażata purament fuq il-kompetizzjoni tas-suq ħieles biss ma tistax tagħti garanzija li jkun hemm il-pluraliżmu fil-media,

O.   billi fl-Ewropa l-mudell ibbażat fuq żewġ pilastri, għat-televiżjoni privata u pubblika u s-servizzi tal-media awdjoviżivi, wera kemm jiswa fil-konsolidazzjoni tal-pluraliżmu fil-media u għandu jkun żviluppat iktar,

P.   billi l-konċentrazzjoni tas-sjieda qed tiġġenera iktar dipendenza tal-professjonisti tal-media fuq is-sidien ta' impriżi kbar tal-media,

Q.   billi t-teknoloġiji ġodda, u b'mod partikulari l-bidla għat-tekonoloġija diġitali għall-produzzjoni u t-tixrid tal-kontenut awdjoviżiv u d-dħul fis-suq ta' servizzi ġodda ta' komunikazzjoni u informazzjoni influwenzaw b'mod sinifikanti l-kwantità ta' prodotti u mezzi ta' tixrid disponibbli; billi, madankollu, żieda kwantitattiva fil-media u fis-servizzi ma tagħtix garanzija awtomatika ta' diversità fil-kontenut; billi mezzi ġodda u aġġornati biex ikunu żgurati l-pluraliżmu fil-media u d-diversità kulturali u l-forniment ta' informazzjoni f'waqtha u objettiva lill-pubbliku għalhekk huma neċessarji,

R.   billi l-qafas regolatorju attwali tat-telekomunikazzjonijiet, li jirrifletti r-relazzjoni u l-interdipendenza diretti bejn l-infrastruttura u r-regolamentazzjoni tal-kontenut, jipprovdi lill-Istati Membri bl-istrumenti tekniċi adatti għall-ħarsien tal-pluraliżmu tal-media u tal-kontenut, bħar-regoli dwar l-aċċess u l-kontenut li jrid jixxandar bilfors (must-carry rules),

S.   billi, madankollu, ir-rispett għall-pluraliżmu tal-informazzjoni u d-diversità tal-kontenut mhux awtomatikament garantit mill-avvanzi teknoloġiċi, iżda jrid jirriżulta minn politika attiva, konsistenti u viġilanti min-naħa tal-awtoritajiet pubbliċi nazzjonali u Ewropej,

T.   billi, filwaqt li l-Internet żied bil-kbir l-aċċess għal sorsi ta' informazzjoni, perspettivi u fehmiet varji, dan għadu ma ħax post il-media tradizzjonali bħala mezz deċiżiv għall-formazzjoni tal-opinjoni pubblika,

U.   billi bis-saħħa tal-iżviluppi teknoloġiċi, min jippubblika l-gazzetti qiegħed dejjem aktar ixerred il-kontenut permezz tal-Internet u għaldaqstant huwa dipendenti fil-parti l-kbira fuq id-dħul mir-reklamar (online),

V.   billi l-media tibqa' għodda ta' influwenza politika, u billi hemm riskju konsiderevoli fir-rigward tal-abilità tal-media li twettaq il-funzjonijiet tagħha bħala l-gwardjan tad-demokrazija, minħabba li l-impriżi privati tal-media huma motivati mill-profitt finanzjarju; billi dan iġib il-periklu ta' telfien tad-diversità, tal-kwalità tal-kontenut u tal-multipliċità ta' opinjonijiet, u li għalhekk is-salvagwardja tal-pluraliżmu m'għandhiex titħalla biss f'idejn il-mekkaniżmi tas-suq,

W.   billi l-impriżi l-kbar tal-media bnew pożizzjonijiet sostanzjali u ta' spiss dominanti f'xi Stati Membri, u billi l-eżistenza ta' gruppi tal-istampa f'idejn impriżi li jistgħu jagħtu kuntratti ta' akkwist pubbliku tirrappreżenta theddida għall-indipendenza tal-media,

X.   billi l-kontribut tal-impriżi tal-media multinazzjonali f'xi Stati Membri huwa essenzjali biex il-panorama tal-media terġa' tingħata l-ħajja, iżda billi ċertu titjib fil-kundizzjonijiet tax-xogħol u l-ħlas huwa wkoll meħtieġ,

Y.   billi l-kundizzjonijiet tax-xogħol u l-kwalità tax-xogħol tal-professjonisti tal-media trid titjieb u billi, fin-nuqqas ta' garanziji soċjali, numru dejjem ikbar ta' ġurnalisti qed ikunu impjegati b'kundizzjonijiet prekarji,

Z.   billi l-liġi dwar il-kompetizzjoni tal-UE hija limitata fil-kapaċità tagħha li tindirizza kwistjonijiet ta' konċentrazzjoni tal-media minħabba li l-attivitajiet li joħolqu l-konċentrazzjoni tas-sjieda tal-media fil-livelli vertikali u orizzontali fl-Istati Membri l-ġodda ma laħqux il-livell finanzjarju li fih tibda tapplika l-liġi dwar il-kompetizzjoni tal-UE,

AA.   billi l-introduzzjoni ta' regoli restrittivi żżejjed dwar is-sjieda tal-media toħloq ir-riskju tat-tnaqqis fil-kompetittività tal-impriżi Ewropej fis-suq dinji u taż-zieda tal-influwenza ta' gruppi tal-media li mhumiex Ewropej,

AB.   billi l-konsumaturi tal-media għandu jkollhom aċċess għal għażla kbira ta' kontenut,

AC.   billi dawk li joħolqu l-media jagħmlu l-almu tagħhom biex jipproduċu kontenut tal-ogħla kwalità possibbli iżda l-kundizzjonijiet biex dan l-għan jintlaħaq mhumiex sodisfaċenti b'mod uniformi fl-Istati Membri kollha,

AD.   billi l-proliferazzjoni tal-media ġodda (l-Internet broadband, l-istazzjonijet televiżi bis-satellita, it-televiżjoni diġitali terrestri, eċċ.) u l-forom varjati ta' sjieda tal-media mhumiex biżżejjed fihom infushom biex jiggarantixxu l-pluraliżmu f'termini ta' kontenut tal-media,

AE.   billi r-regoli dwar il-kwalità tal-kontenut u l-ħarsien tal-minorenni għandhom ikunu applikati kemm fil-livell pubbliku u kemm fil-livell kummerċjali,

AF.   billi l-impriżi tal-media huma indispensabbli f'dak li għandu x'jaqsam mal-pluraliżmu tal-media u l-preservazzjoni tad-demokrazija u għaldaqstant għandhom ikunu kkonċernati b'mod iktar attiv mill-prattiki relatati mal-etika tan-negozju u r-responsabilità soċjali,

AG.   billi l-ħwienet tal-media kummerċjali qed jużaw dejjem iktar kontenut prodott mill-utenti privati, speċjalment kontenut awdjoviżiv, għal ħlas żgħir jew mingħajr l-ebda ħlas, u dan joħloq problemi ta' etika u ta' ħarsien tal-privatezza, prattika li qiegħda tpoġġi lill-ġurnalisti u lill-professjonisti oħra tal-media taħt pressjoni kompettitiva mhux f'lokha,

AH.   billi l-weblogs jirrappreżentaw kontribut importanti ġdid għall-pluraliżmu tal-media u huma mezz dejjem iktar komuni għall-espressjoni tal-individwu kemm mill-professjonisti tal-media u kif ukoll mill-persuni privati;

AI.   billi x-xandara pubbliċi iridu jingħataw fondi b'mod stabbli, iridu jġibu ruħhom b'mod ġust u bbilanċjat u jridu jingħataw il-mezzi li jippromwovu l-interess pubbliku u l-valuri soċjali,

AJ.   billi l-Istati Membri għandhom kamp ta' applikazzjoni wiesa' għall-interpretazzjoni tal-kompetenza tal-media tas-servizz pubbliku u l-finanzjament tagħha,

AK.   billi l-media tas-servizz pubbliku għandha preżenza tas-suq notevoli biss fl-oqsma awdjoviżivi u non-lineari,

AL.   billi l-mudell awdjoviżiv Ewropew irid jibqa' bbażat fuq il-bilanċ bejn servizz pubbliku b'saħħtu, indipendenti u pluralista u settur kummerċjali dinamiku; billi l-kontinwità ta' dan il-mudell hija essenzjali għall-vitalità u l-kwalità tal-ħolqien, il-pluraliżmu tal-media u r-rispett għad-diversità kulturali u għall-promozzjoni tagħha,

AM.   billi kultant is-servizz pubbliku jsofri kemm minn finanzjament mhux adegwat u kemm minn pressjoni politika,

AN.   billi l-ħidma li ngħatat lix-xandir pubbliku minn kull Stat Membru titlob finanzjament għal perjodu twil ta' żmien u indipendenza garantita, li żgur mhux il-każ fl-Istati Membri kollha,

AO.   billi f'ċerti Stati Membri l-media tas-servizz pubbliku jista' jkollha rwol ewlieni f'termini kemm ta' kwalità u kemm ta' udjenza,

AP.   billi l-aċċess pubbliku universali għall-kontenut ta' kwalità għolja u divers qed isir terġa' aktar kruċjali f'dan il-kuntest ta' bidliet teknoloġiċi u konċentrazzjoni akbar u f'ambjent dejjem aktar kompetittiv u globalizzat; billi s-servizzi awdjviżivi pubbliċi huma essenzjali biex tkun iffurmata l-opinjoni pubblika f'demokrazija, sabiex in-nies jiffamiljarizzaw ruħhom mad-diversità kulturali u biex ikun garantit il-pluraliżmu; u billi dawn is-servizzi jridu jkunu jistgħu jużaw il-pjattaformi l-ġodda tax-xandir biex iwettqu l-ħidma li tingħatalhom, jiġifieri li jilħqu l-gruppi kollha li jiffurmaw is-soċjetà, ikun x'ikun il-mezz ta' aċċess użat,

AQ.   billi l-media tas-servizz pubbliku jeħtieġ li jkollhom biżżejjed fondi pubbliċi biex ikunu jistgħu jikkompetu mal-media kummerċjali, f'termini li joffru standard għoli ta' kontenut kulturali u tal-aħbarijiet, mal-media kummerċjali,

AR.   billi tul dawn l-aħħar għaxar snin tfaċċaw kanali ġodda tal-media u billi s-sehem li qed jiżdied ta' dħul mir-reklamar li jmur għall-bejgħ minn fuq l-Internet huwa sors ta' tħassib għall-mezzi tal-media tradizzjonali,

AS.   billi x-xandara tas-servizz pubbliku u x-xandara kummerċjali se jibqa' jkollhom rwoli komplementari, flimkien mal-atturi l-ġodda, fil-panorama awdjoviżiva l-ġdida kkaratterizzata minn multipliċità ta' pjattaformi għax-xandir,

AT.   billi l-UE m'għandha l-ebda kompetenza intrinsika biex tirregola l-konċentrazzjoni tal-media, madankollu l-kompetenza tagħha f'oqsma varji tal-politika tippermettilha li tieħu rwol attiv fis-salvagwardja u l-promozzjoni tal-pluraliżmu tal-media; billi l-liġi dwar il-kompetizzjoni u l-għajnuna mill-istat, ir-regolamentazzjoni tat-telekomunikazzjoni kif ukoll ir-relazzjonijiet (kummerċjali) esterni li fihom l-UE tista' u għandha ssegwi attivament politika biex issaħħaħ u trawwem il-pluraliżmu tal-media,

AU.   billi hemm numru dejjem jiżdied ta' kunflitti dwar il-libertà tal-espressjoni,

AV.   billi, fis-soċjetà tal-informazzjoni, l-edukazzjoni bil-media hija mezz essenzjali biex iċ-ċittadini jingħataw l-għodda biex jagħtu kontribut attiv u infurmat għad-demokrazija,

AW.   billi l-kwantità ikbar ta' informazzjoni li wieħed jirċievi (grazzi għall-Internet b'mod partikulari) qed iżżid l-importanza tal-interpretazzjoni u l-evalwazzjoni tagħha,

AX.   billi jeħtieġ li l-promozzjoni tal-livell ta' litteriżmu tal-media fost iċ-ċittadini tal-Unjoni Ewropea tingħata ħafna iktar appoġġ,

AY.   billi l-media Ewropej issa qed joperaw f'suq globalizzat li jfisser li r-restrizzjonijiet komprensivi li jirrigwardaw is-sjieda tagħhom se jnaqqsu b'mod konsiderevoli mill-kapaċità tagħhom li jikkompetu ma' impriżi ta' pajjiżi terzi li mhumiex marbuta b'restrizzjonijiet simili; billi għaldaqstant huwa meħtieġ li jinstab bilanċ bejn l-implimentazzjoni konsistenti tar-regoli tal-kompetizzjoni ġusta u d-dispożizzjonijiet ta' ħarsien għall-pluraliżmu fuq naħa u l-iżgurar li n-negozji jkollhom il-flessibilità meħtieġa biex jikkompetu fis-suq internazzjonali tal-media fuq in-naħa l-oħra,

AZ.   billi ngħixu f'soċjetà li fiha li l-ħin kollu qed niġu nondati bl-informazzjoni, komunikazzjonijiet immedjati u messaġġi mhux iffiltrati, filwaqt li l-għażla tal-informazzjoni titlob ċerti kapaċitajiet,

BA.   billi miżuri biex ikun ikkonsolidat u promoss il-pluraliżmu fil-media jridu jkunu fundamentali għar-relazzjonijiet barranin tal-UE (fil-qasam tal-kummerċ u bnadi oħra) b'mod partikulari fil-kuntest tal-Politika Ewropea tal-Viċinat, tal-istrateġija tat-tkabbir u tal-ftehimiet ta' sħubija bilaterali,

1.  Iħeġġeġ lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jissalvagwardaw il-pluraliżmu tal-media, biex jiżguraw li ċ-ċittadini tal-UE kollha jkunu jistgħu jaċċessaw media b'xejn u diversifikata fl-Istati Membri kollha u biex jirrakkomandaw titjib fejn meħtieġ;

2.  Jemmen bis-sħiħ li sistema ta' media pluralistika hija rekwiżit fundamentali biex jiġi ppreservat mudell soċjali u demokratiku Ewropew;

3.  Jinnota li l-panorama Ewropea tal-media hija suġġetta għal konverġenza kontinwa, kemm fir-rigward tal-media kif ukoll tas-swieq;

4.  Jenfasizza li l-konċentrazzjoni tas-sjieda tas-sistema tal-media toħloq ambjent li jiffavorixxi l-monopolizzazzjoni tas-suq tar-reklami, tintroduċi ostakoli għall-aċċess ta' parteċipanti ġodda fis-suq u twassal ukoll għall-uniformità tal-kontenut tal-media;

5.  Jinnota li l-iżvilupp tas-sistema tal-media kull ma jmur qed jitmexxa mill-interess tal-profitti u li, għalhekk, il-proċessi politiċi, ekonomiċi jew dawk relatati mas-soċjetà, jew il-valuri espressi fil-kodiċi ta' kondotta tal-ġurnalisti, mhumiex salvagwardjati biżżejjed; jikkunsidra, għalhekk, li l-liġi tal-kompetizzjoni u l-liġi tal-media għandhom ikunu interkonnessi, sabiex ikunu garantiti l-aċċess, il-kompetizzjoni u l-kwalità u biex jiġu evitati kunflitti ta' interess bejn il-konċentrazzjoni tas-sjieda tal-media u l-poter politiku, li huma ta' ħsara għall-kompetizzjoni ħielsa, għal kundizzjonijiet indaqs u għall-pluraliżmu;

6.  Ifakkar lill-Istati Membri li dejjem għandu jsir sforz biex ikun hemm bilanċ, fid-deċiżjonijiet tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali, bejn id-dmirijiet tagħhom u l-libertà tal-espressjoni, li l-protezzjoni tagħha fl-aħħar mill-aħħar hija r-responsabilità tal-qrati;

7.  7 Jistieden lill-Kummissjoni biex timpenja ruħha għall-promozzjoni ta' qafas legali stabbli b'livell għoli iggarantit ta' ħarsien tal-pluraliżmu fl-Istati Membri kollha;

8.  Jitlob, għalhekk, għal bilanċ kemm bejn ix-xandara pubbliċi u privati - f'dawk l-Istati Membri fejn jeżisti xandir pubbliku fil-preżent - u sabiex ir-rabta reċiproka bejn il-liġi tal-kompetizzjoni u l-liġi tal-media tkun iggarantita sabiex tissaħħaħ il-pluralità tal-media;

9.  Jemmen li l-objettivi prinċipali tal-awtoritajiet pubbliċi għandhom ikunu li joħolqu kundizzjonijiet li jiżguraw livell għoli ta' kwalità tal-media (inklużi fil-media pubblika), li jiżguraw id-diversità tal-media u jiggarantixxu l-indipendenza sħiħa tal-ġurnalisti;

10.  Jitlob għal miżuri li jtejbu l-kompetittività tal-kumpaniji tal-media Ewropej sabiex jagħtu kontribut sinifikattiv lit-tkabbir ekonomiku, li għandu jitrawwem ukoll permezz ta' żieda fil-livell ta' kuxjenza u għarfien tal-aspetti ekonomiċi u finanzjarji fost iċ-ċittadini;

11.  Jenfasizza l-influwenza dejjem tiżdied ta' investituri tal-media minn pajjiżi terzi fl-Unjoni Ewropea speċjalment fl-Istati Membri ġodda;

12.  Jitlob għal applikazzjoni konsistenti tal-leġiżlazzjoni dwar il-kompetizzjoni fil-livell tal-UE u nazzjonali, sabiex ikun iggarantit livell għoli ta' kompetizzjoni u aċċess għas-suq għal kompetituri ġodda;

13.  Huwa tal-fehma li l-liġi Ewropea tal-kompetizzjoni għenet biex tkun limitata l-konċentrazzjoni tal-media; madankollu jenfasizza l-importanza ta' media indipendenti bis-superviżjoni tal-Istat Membru u jħeġġeġ, għal dan il-għan, li r-regolazzjoni tal-media fil-livell nazzjonali tkun effettiva, ċara, trasparenti u ta' standard għoli;

14.  Jilqa' b'sodisfazzjon l-intenzjoni tal-Kummissjoni li tiżviluppa indikaturi speċifiċi biex ikun evalwat il-pluraliżmu tal-media;

15.  Jitlob li jitfasslu indikaturi oħra, apparti l-pluraliżmu tal-media, bħala kriterji biex tkun analizzata l-media, inklużi l-orjentazzjoni tagħha rigward lejn id-demokrazija, l-istat tad-dritt, id-drittijiet tal-bniedem u d-drittijiet tal-minoranzi u l-kodiċijiet ta' kondotta professjonali għall-ġurnalisti;

16.  Jikkunsidra li r-regoli dwar il-konċentrazjoni tal-media għandhom jirregolaw mhux biss is-sjieda u l-produzzjoni tal-kontenut tal-media, iżda wkoll il-kanali u l-mekkaniżmi (elettroniċi) għall-aċċess u t-tixrid tal-kontenut fuq l-Internet, bħalma huma l-magni ta' tiftix.

17.  Jenfasizza l-ħtieġa li jkun żgurat l-aċċess għall-informazzjoni għan-nies b'diżabilità;

18.  Jirrikonoxxi li l-awtoregolazzjoni għandha rwol importanti fl-iżgurar tal-pluraliżmu tal-media; jilqa' b'sodisfazzjoni l-inizjattivi eżistenti tal-industrja f'dan il-qasam;

19.  Jinkoraġġixxi l-ħolqien ta' karta għal-libertà tal-media biex ikunu ggarantiti l-libertà tal-espressjoni u l-pluraliżmu;

20.  Jitlob li l-libertà tal-media tkun irrispettata u biex ir-rappurtar tal-media jkun konsistentement konformi mal-kodiċi tal-etika;

21.  Jenfasizza l-bżonn li jitwaqqfu sistemi ta' monitoraġġ u ta' implimentazzjoni għall-pluraliżmu tal-media bbażati fuq indikaturi affidabbli u imparzjali;

22.  Jenfasizza l-ħtieġa li l-awtoritajiet tal-UE u l-Istati Membri jiżguraw l-indipendenza ġurnalistika u editorjali b'garanziji legali u soċjali xierqa u speċifiċi, u jiġbed l-attenzjoni għall-importanza tal-ħolqien u l-applikazzjoni uniformi ta' statuti editorjali fl-Istati Membri, u fis-swieq kollha fejn joperaw il-kumpaniji tal-media bbażati fl-UE, sabiex jimpedixxu lis-sidien, lil dawk li għandhom l-ishma, jew lil korpi esterni bħall-gvernijiet, milli jindaħlu fil-kontenut tal-aħbarijiet;

23.  Jistieden lill-Istati Membri biex jiżguraw, permezz ta' mezzi adegwati, bilanċ xieraq bejn is-sensibilitajiet politiċi u soċjali, b'mod partikulari fil-kuntest ta' programmi tal-aħbarijiet u ta' ġrajjiet kurrenti;

24.  Jilqa' d-dinamika u d-diversità li ddaħħlu fil-panorama tal-media mill-media ġodda u jinkoraġġixxi l-użu responsabbli tat-teknoloġija l-ġdida kollha bħat-televiżjoni mobbli bħala pjattaforma għall-media kummerċjali, pubblika u tal-komunità;

25.  Jinkuraġġixxi diskussjoni miftuħa dwar il-kwistjonijiet kollha marbuta mal-istejtus tal-weblogs;

26.  Jappoġġja l-ħarsien tad-drittijiet tal-awtur fil-livell ta' media online, bil-partijiet terzi obbligati li jsemmu s-sors tad-dikjarazzjonijiet li jiċċitaw;

27.  Jirrakkomanda li l-litteriżmu tal-media jiġi inkluż fost il-kompetenzi Ewropej ewlenin u jappoġġja l-iżvilupp tal-kurrikulum ċentrali Ewropew għal-litteriżmu tal-media waqt li jenfasizza l-irwol tagħhom biex tingħeleb kwalunkwe forma ta' qasma diġitali;

28.  Isostni li l-għan tal-edukazzjoni medjatika irid ikun, kif stipulat fir-Rakkomandazzjoni Rec1466 (2000) msemmija hawn fuq dwar l-edukazzjoni dwar il-media, li jipprovdi liċ-ċittadini bil-mezzi biex jinterpretaw b'mod kritiku, u jużaw, il-volum dejjem jikber ta' informazzjoni li qed tingħatalhom; jikkunsidra li dan il-proċess ta' tagħlim se jippermetti liċ-ċittadini li jifformulaw il-messaġġi u jagħżlu l-media l-iktar adegwati biex jikkomunikawhom, u b'hekk jeżerċitaw id-drittijiet tagħhom bis-sħiħ f'dak li għandu x'jaqsam mal-libertà ta' informazzjoni u espressjoni;

29.  Iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex, fl-adozzjoni ta' approċċ Ewropew għal-litteriżmu medjatiku, tagħti biżżejjed attenzjoni lill-istandards tal-evalwazzjoni kritika tal-kontenut u għall-iskambji tal-aħjar prattiċi f'dan ir-rigward;

30.  Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri sabiex jikkonsolidaw qafas oġġettiv għall-għoti ta" liċenzji tax-xandir fl-oqsma tat-televiżjoni bil-kejbil u bis-satellita u s-swieq tax-xandir analogu u diġitali, fuq bażi ta" kriterji trasparenti u ġusti, sabiex tkun stabbilita sistema ta" kompetizzjoni pluralistika u jkunu evitati l-abbużi minn kumpaniji li jgawdu monopolji jew pożizzjonijiet dominanti;

31.  Ifakkar lill-Kummissjoni li f'diversi okkażżjonijiet, intalbet tfassal direttiva bl-għan li tiżgura l-pluraliżmu, tinkoraġixxi u tippreserva d-diversità kulturali kif definita fil-Konvenzjoni tal-Unesco dwar id-Diversità Kulturali, kif ukoll tissalvagwardja l-aċċess għall-kumpaniji kollha tal-media għall-elementi tekniċi li jistgħu jgħinuhom biex jilħqu l-pubbliku kollu kemm hu;

32.  Jistieden lill-Istati Membri biex jappoġġaw xandir pubbliku ta" kwalità għolja li jista' joffri alternattiva reali għall-programmi tal-istazzjonijiet kummerċjali u li jista', mingħajr ma neċessarjament ikollu jikkompeti għas-sehem mill-udjenza jew għad-dħul mir-reklamar, igawdi pożizzjoni ta' profil aktar għoli fix-xena Ewropea bħala pilastru taż-żamma tal-pluraliżmu tal-media, tad-djalogu demokratiku u tal-aċċess għaċ-ċittadini kollha għal kontenut ta" kwalità;

33.  Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri biex jappoġġjaw koperazzjoni akbar bejn l-awtoritajiet regolatorji Ewropej u biex jintensifikaw id-diskussjonijiet u l-iskambji ta" fehmiet formali u informali bejn l-awtoritajiet regolatorji fil-qasam tax-xandir;

34.  Jirrakkomanda li, fejn ikun xieraq, is-servizzi pubbliċi tax-xandir fl-Istati Membri jirrifletti n-natura multikulturali tar-reġjuni;

35.  Iħeġġeġ l-iżvelar tas-sjieda tal-mezzi tal-media kollha sabiex ikun hemm iktar trasparenza rigward l-għanijiet u l-esperjenza tax-xandar u tal-pubblikatur;

36.  Jinkuraġġixxi lill-Istati Membri biex jiżguraw li l-applikazzjoni tal-liġi nazzjonali dwar il-kompetizzjoni għall-media kif ukoll għas-settur tal-Internet u tat-teknoloġija tal-komunikazzjoni tiffaċilita u tippromwovi l-pluraliżmu tal-media; jistieden lill-Kummissjoni biex, waqt l-implimentazzjoni tar-regoli dwar il-kompetizzjoni tal-UE, tqis l-impatt tagħhom fuq il-pluraliżmu tal-media;

37.  Jirrakkomanda li r-regolamenti li jirregolaw l-għajnuna mill-istat ikunu mfassla u implimentati b'mod li jippermettu lill-media tas-servizz pubbliku u tal-komunità biex jirrealizzaw il-funzjoni tagħhom f'ambjent dinamiku, waqt li jiżguraw li x-xandir pubbliku jwettaq il-funzjoni li fdawlu l-Istati Membri b'mod trasparenti u responsabbli, u jevita l-abbuż ta' fondi pubbliċi għal raġunijiet ta' konvenjenza politika jew ekonomika;

38.  Jitlob lill-Kummissjoni biex tieħu kont xieraq tal-Konvenzjoni tal-Unesco dwar id-diversità kulturali u r-Rakkomandazzjoni Rec(2007)3 msemmija hawn fuq, meta tieħu d-deċiżjoni dwar il-ħtieġa ta' reviżjoni tal-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-2001 msemmija hawn fuq; f'każ li l-Kummissjoni tiddeċiedi li tirrevedi l-linji gwida eżistenti, jitlob li kwalunkwe miżura jew kjarifika proposta tkun evalwata f'dak li għandu x'jaqsam mal-impatt tagħha fuq il-pluraliżmu tal-media u tken tirrispetta kif dovut il-kompetenzi tal-Istati Membri;

39.  Jirrakomanda li l-Kummissjoni tuża l-proċess ta' reviżjoni tal-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tal-2001 msemmija hawn fuq - jekk tqis li din tkun meħtieġa - bħala mod kif issaħħaħ ix-xandir pubbliku bħala garanti importanti tal-pluraliżmu tal-media fl-UE;

40.  Jikkunsidra li, sabiex il-media awdjoviżiva pubblika tissodisfa l-kompitu tagħha fl-era tat-teknoloġija diġitali, huwa meħtieġ li hija tiżviluppa servizzi ta' informazzjoni u media ġodda, apparti l-programmi tradizzjonali, sabiex tkun tista' tinteraġixxi ma' kull network u pjattaforma diġitali;

41.  Jilqa' b'sodisfazzjon l-implimentazzjoni f'ċerti Stati Membri ta' dispożizzjonijiet li jirrikjedu li l-fornituri tat-televiżoni bil-kejbil jinkludu kanali tax-xandir pubbliku u jallokaw sezzjoni tal-ispettru diġitali għall-fornituri pubbliċi;

42.  Iħeġġeġ lill-Kummissjoni biex tapplika ftehim wiesgħa dwar il-mandat tax-xandir pubbliku konformi ma' interpretazzjoni dinamika u li tibqa' tgħodd fil-futur tal-protokoll tat-Trattat ta' Amsterdam, b'mod partikulari rigward il-parteċipazzjoni mingħajr restrizzjonijiet tax-xandir pubbliku fl-iżviluppi tekonoloġiċi u l-forom ta' produzzjoni u preżentazzjoni tal-kontenut li joħorġu minnhom (fil-forma ta' servizzi kemm lineari u kemm non-lineari); billi dan għandu jinkludi wkoll finanzjament adegwat għas-servizzi ġodda bħala parti mill-mandat tas-servizz pubbliku;

43.  Itenni li r-regolamentazzjoni tal-użu tal-ispettru trid tqis l-għanijiet tal-interess pubbliku bħall-pluraliżmu tal-media u għaldaqstant ma tistax tkun suġġetta għal reġim ibbażat purament fuq is-suq; jikkkunsidra barra minn hekk, li l-Istati Membri għandhom jibqgħu responsabbli li jiddeċiedu l-allokazzjoni tal-frekwenzi biex jaqdu l-ħtiġijiet speċifiċi tas-soċjetajiet tagħhom, b'mod partikulari rigward is-salvagwardja u l-promozzjoni tal-pluraliżmu tal-media;

44.  Jirrakkomanda li waqt ir-reviżjoni tal-Pakkett Telecom jinżammu, u, fejn ikun meħtieġ, ikunu estiżi, ir-regoli dwar il-kontenut li jrid jixxandar bilfors (must-carry rules),

45.  Jaqbel mar-Rakkomandazzjoni Rec(2007)2 msemmija hawn fuq li l-aċċess ġust tal-fornituri tal-kontenut għan-networks elettroniċi tal-komunikazzjoni għandu jkun żgurat;

46.  Jiġbed l-attenzjoni għar-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Novembru 2007 msemmija hawn fuq, billi l-interoperabilità hija ta' importanza fundamentali għall-pluraliżmu tal-media;

47.  Jitlob għal approċċ bilanċjat fir-rigward tal-allokazzjoni tad-dividend diġitali biex jiġi żgurat aċċess ekwu għall-atturi kollha, biex b'hekk ikun issalvagwardjat il-pluraliżmu tal-media;

48.  Huwa mħasseb dwar id-dominanza ta' ftit atturi online kbar, dominanza li tillimita l-parteċipanti li daħlu fis-suq dan l-aħħar u b'hekk toħnoq il-kreattività u l-imprenditorija f'dan is-settur;

49.  Jitlob aktar trasparenza fir-rigward tad-data u l-informazzjoni personali dwar l-utenti maħżuna mill-magni tat-tiftix tal-Internet, il-fornituri tas-servizzi tal-email u s-siti tan-networking soċjali;

50.  Jikkunsidra li r-regolamentazzjoni fil-livell tal-UE tħares biżżejjed l-aċċessibilità ta" gwidi ta" programmi elettroniċi u ta' faċilitajiet ta" riċerka u navigazzjoni simili, iżda tista' tiġi kkunsidrata aktar azzjoni fir-rigward tal-mod kif l-informazzjoni dwar il-programmi disponibbli hija ppreżentata sabiex jiġi żgurat li s-servizzi ta' interess ġenerali jkunu aċċessibbli b'mod faċli; jistieden lill-Kummissjoni biex taċċerta, permezz ta" proċeduri konsultattivi, jekk hemmx bżonn ta' linji gwida minimi jew ta' regolamentazzjoni speċifika għas-settur biex jiġi salvagwardjat il-pluraliżmu tal-media;

51.  Jitlob li jiġi ssalvagwardjat il-bilanċ bejn ix-xandara regolati mil-liġi pubblika u x-xandara privati, u l-applikazzjoni koerenti tal-liġi dwar il-kompetizzjoni u l-media, biex jissaħħaħ il-pluraliżmu tal-media;

52.  Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, u lill-Kummissjoni u kif ukoll lill-gvernijiet u lill-parlamenti tal-Istati Membri.

(1) ĠU C 340, 10.11.1997, p. 109. (2) ĠU L 332, 18.12.2007, p. 27. (3) ĠU C 25 E, 29.1.2004, p. 205. (4) ĠU C 104 E, 30.4.2004, p. 1026. (5) ĠU C 320, 15.11.2001, p.5. (6) ĠU C 30, 5.2.1999, p.1. (7) Testi adottati, P6_TA(2007)0497.

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-25 ta' Settembru 2008 dwar il-kontroll tal-prezzijiet tal-enerġija

P6_TA(2008)0460 RC-B6-0428/2008

Il-Parlament Ewropew,

–   wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet tiegħu tad-29 ta' Settembru 2005 dwar id-dependenza fuq iż-żejt(1) (P6-TA (2005)361) u tad-19 ta' Ġunju 2008 dwar il-kriżi fis-settur tas-sajd minħabba ż-żieda tal-prezzijiet taż-żejt użat bħala fjuwil(2) (P6-TA (2008)308),

–   wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni mill-Kummissjoni tat-13 ta' Ġunju 2008 dwar "Niffaċċjaw l-isfida ta" prezzijiet taż-żejt aktar għoljin" (COM(2008)0384),

–   wara li kkunsidra li l-konklużjonijiet tal-Presidenza tal-Kunsill Ewropew ta" bejn id-19 u l-20 ta' Ġunju 2008,

–   wara li kkunsidra l-ftehim fil-Kunsill informali tal-ECOFIN tat-12-13 ta' Settembru 2008 f' Nizza,

–   wara li kkunsidra l-Artikolu 108(5) tar-Regoli ta' Proċedura,

A.   billi fis-sajf il-prezzijiet taż-żejt laħqu l-għola livell tagħhom f'kuntesti reali, il-prezzijiet ta' prodotti oħra tal-enerġija żdiedu wkoll u l-prezzijiet taż-żejt tal-konsumatur imxew mat-tendenza tal-prezz taż-żejt mhux raffinat, billi d-dollaru dgħajjef ikkontribwixxa biex tiżdied il-pressjoni fuq il-prezzijiet taż-żejt,

B.   billi l-estimi jindikaw li l-prezzijiet taż-żejt jista" jkun li jibqgħu għoljin fit-terminu medju sa twil u li dan se jħalli impatt negattiv fuq l-inflazzjoni u t-tkabbir tal-ekonomija tal-UE,

C.   billi l-livelli ogħla tal-prezzijiet tal-enerġija qed idgħajfu l-poter ta' akkwist taċ-ċittadini tal-UE, bl-aktar impatt negattiv ikun dak imġarrab mill-familji bl-iktar dħul baxx u s-setturi tal-industrija li jużaw l-enerġija b'mod intensiv,

D.   billi l-qabża fil-prezzijiet tal-enerġija qed tiġi influwenzata minn gruppi kumplessi ta' fatturi: iċ-ċaqliqa strutturali fil-provvista u fid-domanda għaż-żejt, in-numru u d-daqs li qed jiċkienu tal-bjar ġodda taż-żejt; l-espansjoni limitata tal-produzzjoni taż-żejt; fatturi ġeopolitiċi; inqas investiment fl-avvanzi teknoloġiċi; spejjeż ogħla tal-investimenti; u nuqqas ta' ħaddiema kwalifikati fil-pajjiżi ewlenin li jipproduċu ż-żejt, billi wħud mill-pajjiżi li jipproduċu ż-żejt għandhom it-tendenza li jużaw ir-riżorsi naturali tagħhom għal skopijiet politiċi,

E.   billi żieda fit-trasparenza u l-affidabilità, kif ukoll il-pubblikazzjoni aktar spissa ta" data dwar l-istokks taż-żejt kummerċjali huma importanti ħafna għal-funzjonament effiċjenti tas-swieq taż-żejt,

F.   billi t-taqlib finanzjarju attwali wassal lill-investituri biex ifittxu investimenti alternattivi u kkontribwixxa għal żieda fil-volatilità tal-prezzijiet fuq medda qasira ta' żmien;

G.   billi l-ekonomija tal-UE għadha tiddependi ħafna fuq l-importazzjoni taż-żejt, u postijiet ġodda potenzjali li minnhom jittieħed iż-żejt jinsabu f''depożiti mhux konvenzjonali', u jwasslu għal żieda fil-prezz tal-investiment għall-iżvilupp tagħhom,

H.   billi politika barranija Ewropea komuni dwar l-enerġija, ibbażata fuq is-solidarjetà u d-diversifikazzjoni tal-provvista, toħloq sinerġiji li jiżguraw il-provvista għall-Unjoni Ewropea u jżidu s-saħħa tal-UE, il-kapaċità tagħha li taġixxi fi kwistjonijiet relatati mal-politika barranija u l-kredibilità tagħha bħala protagonista dinjija,

1.  Jenfasizza li jekk ma jkunx hemm bidla globali kkoordinata fil-politika u l-konsum tal-enerġija, id-domanda għall-enerġija fl-UE se tkompli tikber fid-deċennji li ġejjin; jesprimi t-tħassin tiegħu dwar iż-żieda fil-prezzijiet tal-enerġija, primarjament minħabba l-effett negattivi tagħha fuq l-ekonomija dinjija u l-konsumaturi, li qed ixekkel il-kisba tal-objettivi tal-Istrateġija ta' Liżbona;

2.  Jenfasizza l-bżonn li jittieħdu miżuri li jippermettu lill-ekonomija tal-UE biex iżżomm il-kompetittività tagħha u tadatta għall-ambjent il-ġdid tal-prezz tal-enerġija;

3.  Jitlob li jkun hemm impenn politiku sod biex jittieħdu miżuri konkreti lejn tnaqqis fid-domanda għall-enerġija, biex ikunu promossi l-enerġija li tiġġedded u l-effiċjenza fl-enerġija, u biex tkun segwitu diversifikazzjoni tal-provvista tal-enerġija u titnaqqas id-dipendenza fuq il-fjuwils fossili importati; jikkunsidra li din il-bidla għandha tkun l-aktar rispons xieraq għall-prezzijiet ogħla tal-enerġija, biex tiżdied l-istabilità fis-swieq tal-enerġija, u biex tagħti benefiċċji fl-ispejjeż lill-konsumaturi fuq medda twila ta" żmien kif ukoll biex tilħaq l-objettivi tal-Konvenzjoni ta" Qafas tan-NU dwar il-Bidla fil-Klima u l-Protokoll ta" Kyoto relatat magħha; jaqbel dwar il-ħtieġa li dawk il-miżuri strateġiċi jeħtieġ ikunu segwiti b'impenji finanzjarji proporzjonati fir-riċerka u l-iżvilupp;

4.  Jikkunsidra li għandhom jittieħdu miżuri mmirati u fuq medda qasira ta' żmien mill-Istati Membri sabiex itaffu l-impatt negattiv fuq l-ifqar familji; madankollu jenfasizza l-fatt li miżuri li jikkawżaw aktar inflazzjoni għandhom ikunu evitati ladarba dawn jistgħu jkunu ta' ħsara għas-sostenibilità tal-finanzi pubbliċi u jiġu invalidati permezz ta" prezzijiet taż-żejt ogħla;

5.  Itenni l-pożizzjoni tiegħu tat-18 ta' Ġunju 2008 fl-ewwel qari dwar proposta għal direttiva tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill li temenda id-Direttiva 2003/54/KE dwar ir-regoli komuni għas-suq intern fil-qasam ta' l-elettriku(3) u tad-9 ta' Lulju 2008 dwar proposta għal direttiva li temenda id-Direttiva 2003/55/KE dwar ir-regoli komuni għas-suq intern fil-qasam tal-gass naturali(4) ; jikkunsidra li l-Kummissjoni għandha tressaq komunikazzjoni dwar kif għandu jiġi ffaċċjat il-faqar tal-enerġija fl-Unjoni Ewropea; jistieden lill-Istati Membri biex jipprovdu definizzjonijiet nazzjonali tal-faqar enerġetiku u biex jiżviluppaw pjanijiet ta' azzjoni nazzjonali biex jeliminaw il-faqar enerġetiku; jitlob lill-Kummissjoni biex tissorvelja u tikkoordina d-data pprovduta mill-Istati Membri, u fl-istess ħin tiżgura li jiġu rispettati l-obbligi universali u ta' servizz pubbliku;

6.  Jitlob lill-Kummissjoni biex tiżgura li l-Karta tal-Konsumaturi ta' l-Enerġija li ġiet proposta tkun torbot legalment u tistipula d-drittijiet tal-konsumaturi b'mod ċar; jitlob lill-awtoritajiet regolatorji nazzjonali sabiex jużaw is-setgħat li għandhom fid-dispożizzjoni tagħhom sabiex jgħinu lill-konsumaturi;

7.  Jinnota li l-prezz taż-żejt niżel għal 100 USD għal kull barmil f'dawn l-aħħar ġimgħat, u b'hekk kiser ix-xejra ta" prezzijiet taż-żejt li qed jogħlew kontinwament; madankollu, jinnota bi tħassib li l-konsumaturi għadhom qed iħallsu prezzijiet ogħla għall-enerġija li mhux dejjem jirriflettu bis-sħiħ iċ-ċaqliq "l isfel fil-prezz taż-żejt; jistieden lill-Kummissjoni biex tissorvelja l-iżviluppi fil-prezz, b'mod partikolari rigward il-kwistjoni ta' kif iż-żidiet u t-tnaqqis fil-prezzijiet jaffettwaw lill-konsumaturi;

8.  Jistieden lill-Kummissjoni sabiex tiggarantixxi konformità mar-regoli eżistenti tal-kompetizzjoni tal-UE b'fokus partikulari fuq l-investigazzjoni u l-ġlieda kontra l-prattiki anti-kompetittivi fis-setturi tal-gass u tal-elettriku, kif ukoll fil-proċessi tar-raffinazzjoni u d-distribuzzjoni lejn punti ta" konsum;

9.  Jistieden lill-Kummissjoni biex tistħarreġ ir-rabta bejn il-prezzijiet taż-żejt u tal-gass fil-kuntratt ta' gass fuq medda twila ta' żmien, u biex tipproduċi risposta politika adegwata;

10.  Jistieden lill-ECOFIN biex idaħħal rata mnaqqsa ta" VAT għall-prodotti u s-servizzi li jkkunsmaw anqas enerġija;

11.  Jinkoraġġixxi miżuri li jgħinu l-proċess ta" aġġustament ta" industriji u servizzi li jirrikjedu ħafna enerġija sabiex ikunu jistgħu jkunu aktar effiċjenti fl-enerġija; madankollu jitlob lill-Kummissjoni sabiex tissorvelja l-impatt ta" dan it-tip ta" miżuri u tieħu azzjonijiet adegwati f'każ ta" tagħwiġ tal-kompetizzjoni;

12.  Jenfasizza barra minn hekk li s-sorsi ta' enerġija li tiġġedded ma' miżuri ta' konservazzjoni tal-enerġija, inklużi inċentivi biex titjieb l-effiċjenza fl-enerġija domestika, inaqqsu d-dipendenza tal-Ewropa fuq l-importazzjoni tal-enerġija u għalhekk jonqsu r-riskji politiċi u ekonomiċi li jirriżultaw mill-importazzjoni;

13.  Jistieden lill-Kummissjoni biex tiżgura li l-iffrankar tal-enerġija, l-effiċjenza fl-użu tal-enerġija u l-enerġiji li jiġġeddu jkunu prijoritajiet fit-tfassil tal-politika enerġetika ġejjiena tal-UE, partikolarment fit-Tieni Reviżjoni Strateġika dwar l-Enerġija li jmiss;

14.  Jikkunsidra li l-Bank Ewropew ta'l-Investiment għandu jkollu rwol aktar prominenti fil-provvista ta' fondi għall-effiċjenza tal-enerġija, sorsi rinnovabbli u proġetti tal-R&D, b' attenzjoni partikulari lill-Impriżi Żgħar u ta' Daqs Medju;

15.  Jinnota żieda fid-dħul mit-taxxi fuq l-enerġija f'xi Stati Membri, li hi dovuta għaż-żidiet reċenti fil-prezzijiet taż-żejt; jenfasizza l-importanza ta' politiki fiskali adegwati bħala mezz ta" kif titnaqqas id-dipendenza ekonomika fuq il-fjuwils fossili, filwaqt li tiġi indirizzata l-bidla fil-klima u jinħolqu inċentivi biex jiżdiedu l-investimenti fl-enerġija, l-enerġija li tiġġedded u prodotti li ma jagħmlux ħsara lill-ambjent;

16.  Jistieden lill-Kummissjoni biex tippreżenta l-proposta tagħha dwar ir-reviżjoni Direttiva tal-Kunsill 2003/96/KE tas-27 ta' Ottubru 2003 li tirriforma l-istruttura tal-Komunità dwar tassazzjoni fuq prodotti ta' enerġija u elettriku(5) (id-Direttiva dwar it-Taxxa fuq l-Enerġija), wara li teżamina bir-reqqa l-effetti li l-miżuri ta" tassazzjoni jista" jkollhom fuq l-inflazzjoni, fuq l-investimenti ġodda, u fuq it-tranżizzjoni għal ekonomija tal-UE b'użu baxx tal-karbonju u b'effiċjenza enerġetika;

17.  Jisħaq fuq l-importanza ta" iktar trasparenza u affidabilità tad-data dwar is-swieq taż-żejt u l-istokks kummerċjali taż-żejt; jikkunsidra li hu importanti li wieħed itejjeb il-fehim tiegħu dwar l-iżvilupp tal-prezzijiet tal-prodotti taż-żejt; jitlob li ssir reviżjoni fil-ħin tal-leġiżlazzjoni Komunitarja dwar l-istokks taż-żejt fi żminijiet ta" emerġenza;

18.  Jenfasizza li l-UE għandha titkellem b'vuċi waħda rigward il-politika enerġetika; itenni l-importanza ta" politika komuni tal-UE dwar l-enerġija u impenn favur il-Politika Ewropea għall-Viċinat; jemmen, f'dan ir-rigward, li l-UE għandha tkun il-mexxejja tad-djalogu dwar l-enerġija mal-pajjiżi fornituri prinċipali taż-żejt u tal-gass; jilqa" b'sodisfazzjon l-idea ta" samit ta" livell għoli bejn il-pajjiżi li jikkonsmaw u jipproduċu ż-żejt u l-gass, liema samit għandu jkun immirat lejn stabilità akbar tal-prezzijiet, aktar prevedibilità fil-provvisti u ħlas tal-bejgħ f'euros;

19.  Iħeġġeġ lill-kumpanniji tal-UE biex ikunu iktar proattivi, partikolarment billi jinvestu iktar, u biex ikunu l-mexxeja tal-għarfien espert dwar it-teknoloġiji l-ġodda u tal-kapaċitajiet fil-qasam tal-inġinerija sabiex jibqgħu l-imsieħba ewlenin tal-pajjiżi prinċipali produtturi taż-żejt; jinnota li l-investimenti hu meħtieġa b'mod partikolari għall-iżvilupp tal-kapaċitajiet ta" raffinazzjoni u esplorazzjoni sabiex ilaħħqu mad-domanda li qed tiżdied;

20.  Jinnota li r-Responsabilità Soċjali Korporattiva għandha titjieb fi ħdan il-kumpanniji ewlenin tal-enerġija sabiex iktar investiment privat, jiġi kanalizzat lejn programmi ta" ffrankar tal-enerġija, teknoloġiji tal-enerġiji alternattivi u l-attivitajiet tar-riċerka u l-iżvilupp marbuta magħhom;

21.  Jistieden lill-Istati Membri biex jikkoordinaw l-interventi politiki tagħhom fl-ittrattar taż-żieda fil-prezzijiet taż-żejt; jitlob lill-Kummissjoni biex tipprepara analiżi bbażata fuq il-miżuri politiki "tal-aħjar prattiki" li japplikaw l-Istati Membri bħala reazzjoni għall-isfidi li jġibu l-prezzijiet għolja tal-enerġija;

22.  Jistieden lill-Kunsill biex mill-aktar fis possibbli jilħaq ftehim dwar il-passi ewlenin li jmiss lejn suq intern tal-enerġija liberalizzat kompletament għax dan jagħti kontribut biex tonqos il-vulnerabilità tal-UE fil-konfront tal-prezzijiet tal-enerġija u ttejjeb is-sigurtà tal-provvista; f'dan ir-rigward jerġa" jafferma l-appoġġ qawwi tiegħi għall-ikkompletar tas-suq intern tal-enerġija tal-UE;

23.  Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu sabiex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni u lill-gvernijiet u l-parlamenti tal-Istati Membri.

(1) ĠU C 227 E, 21.9.2006, p.580. (2) Testi Adottati, P6_TA(2008)0308. (3) Testi Adottati, P6_TA(2008)0294. (4) Testi Adottati, P6_TA(2008)0347. (5) ĠU L 283, 31.10.2003, p.51.

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-25 ta' Settembru 2008 dwar il-White Paper dwar kwistjonijiet ta" saħħa marbuta man-nutriment, il-piż żejjed u l-obeżità (2007/2285(INI))

P6_TA(2008)0461 A6-0256/2008

Il-Parlament Ewropew,

–   wara li kkunsidra l-White Paper tal-Kummissjoni tat-30 ta' Mejju 2007 intitolata "Strateġija għall-Ewropa dwar kwistjonijiet ta" saħħa marbuta man-Nutriment, il-Piż Żejjed u l-Obeżità' (COM(2007)0279),

–   wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu ta' l-1 ta' Frar 2007 dwar il-promozzjoni ta" dieta tajba għas-saħħa u ta" l-attività fiżika(1),

–   wara li kkunsidra t-Tieni Pjan ta" Azzjoni Ewropew ta" l-Għaqda Dinjija tas-Saħħa (WHO) għall-Politika ta" l-Ikel u n-Nutriment 2007-2012, adottata mill-Kumitat Reġjonali tad-WHO għall-Ewropa f'Belgrad, bejn is-17 u l-20 ta" Settembru 2007, u l-Karta Ewropea ta' Azzjoni kontra l-Obeżità, adottata mill-Uffiċju Reġjonali tad-WHO fl-2006,

–   wara li kkunsidra l-objettivi stipulati mill-Konferenza Ministerjali Ewropea tad-WHO li saret f'Istanbul bejn il-15 u s-17 ta" Novembru 2006, permezz tal-Karta Ewropea ta' Azzjoni kontra l-Obeżità,

–   wara li kkunsidra l-Istrateġija Globali dwar id-Dieta, l-Attività Fiżika u s-Saħħa, adottata mis-57 Assemblea Dinjija tas-Saħħa fit-22 ta' Mejju 2004,

–   wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill ta" l-Impjiegi, il-Politika Soċjali, is-Saħħa u l-Affarijiet tal-Konsumaturi tat-2 u tat-3 ta" Ġunju 2005 dwar l-obeżità, in-nutriment u l-attività fiżika,

–   wara li kkunsidra l-konklużjonijiet tal-Kunsill dwar l-Impjieg, il-Politika Soċjali, is-Saħħa u l-Konsumatur tal-5 u tas-6 ta" Diċembru 2007 dwar "Tħaddim ta" strateġija ta" l-UE relatata ma" Kwistjonijiet ta" Saħħa marbuta man-Nutriment, il-Piż Żejjed u l-Obeżità",

–   wara li kkunsidra l-publikazzjoni ta" l-Uffiċċju Reġjonali għall-Ewropa tad-WHO ta' l-2006 intitolata "L-attività fiżika u s-saħħa fl-Ewropa: evidenza għall-azzjoni",

–   wara li kkunsidra l-White Paper tal-Kummissjoni dwar l-Isport tal-11 ta' Lulju 2007 (COM(2007)0391),

–   wara li kkunsidra l-Green Paper tal-Kummissjoni tal-25 ta' Settembru 2007 bl-isem "Lejn kultura ġdida għall-mobiltà urbana" (COM(2007)0551),

–   wara li kkunsidra l-Artikolu 45 tar-Regoli ta" Proċedura tiegħu,

–   wara li kkunsidra r-rapport tal-Kumitat għall-Ambjent, is-Saħħa Pubblika u s-Sikurezza ta' l-Ikel u l-opinjonijiet tal-Kumitat għas-Suq Intern u l-Ħarsien tal-Konsumatur, Kumitat għall-Agrikoltura u l-Iżvilupp Rurali u Kumitat għad-Drittijiet tan-Nisa u l-Ugwaljanza bejn is-Sessi (A6-0256/2008),

A.   billi l-piż żejjed u l-obeżità u mard relatat mad-dieta qed isiru epidemija li qed tikber u huma kontributuri kbar għall-kawżi ewlenin ta" l-imwiet u tal-morbożità fl-Ewropa,

B.   billi jeżistu provi xjentifiċi li l-livell ta' inċidenza u l-grad ta' gravità tal-patoloġiji marbuta mal-malnutrizzjoni jaffettwaw lill-irġiel u lin-nisa b'mod differenti ,

C.   billi, skond id-WHO, aktar minn 50% tal-popolazzjoni adulta Ewropea għandha piż żejjed jew hija obeża,

D.   billi aktar minn 5 miljun tifel u tifla huma obeżi u kważi 22 miljun għandhom piż żejjed u dawn il-figuri qed jiżdiedu b'rata mgħaġġla, tant hu hekk li sa l-2010, 1.3 miljun tifel u tifla oħrajn fis-sena huma previsti li jkollhom piż żejjed jew li jsiru obeżi,

E.   billi mard relatat ma" l-obeżità u l-piż żejjed huwa maħsub li jieħu 6% mill-infiq tal-gvernijiet għall-kura tas-saħħa f'xi Stati Membri; billi l-ispejjeż indiretti ta" dawn il-kondizzjonijiet, ngħidu aħna permezz ta" produttività mnaqqsa u lif għall-mard, huma konsiderevolment ogħla,

F.   billi l-obeżità addominali hija rikonoxxuta b'mod xjentifiku bħala wieħed mill-fatturi ewlenin ta" tbassir ta" bosta mard relatat mal-piż, bħall-mard kardjovaskulari u d-dijabete tat-tip 2,

G.   billi d-drawwiet ta" l-ikel stabbiliti fit-tfulija ta" sikwit jibqgħu eżistenti meta wieħed isir adult u r-riċerka wriet li huwa iktar probabbli li tfal obeżi jsiru adulti obeżi,

H.   billi ċ-ċittadini Ewropej qed jgħixu f'ambjent "obeżoġeniku" fejn l-istili ta" ħajja sedentarji żiedu r-riskju ta" l-obeżità,

I.   billi dieta fqira hija fattur ta" riskju maġġuri għal mard ieħor relatat mad-dieta li huwa raġuni ewlenija ta" mewt fl-UE inklużi mard koronarju tal-qalb, kanċers, id-dijabete u attakk ta" puplesija;

J.   billi r-rapport 2005 tad-WHO dwar is-saħħa fl-Ewropa juri b'mod analitiku li għadd kbir ta" mwiet u mard huma kkawżati minn seba" fatturi ta" riskju maġġuri, li sitta minnhom (pressjoni għolja b'mod anormali, il-kolesterol, l-indiċi tal-massa tal-ġisem, il-konsum inadegwat ta" frott u ħxejjex, in-nuqqas ta" attività fiżika u l-konsum eċċessiv ta" l-alkoħol) huma relatati mad-dieta u ma" l-eżerċizzju fiżiku, u billi dawn il-fatturi determinanti tas-saħħa għandha tittieħed azzjoni fuqhom b'mod simultanju bil-għan li jiġi evitat għadd sinifikanti ta" mwiet u mard,

K.   billi l-attività fiżika, flimkien ma" dieta bilanċjata, huma l-metodu ewlieni ta' prevenzjoni kontra l-piż żejjed; billi huwa allarmanti li wieħed minn kull tliet Ewropej ma jagħmlu ebda eżerċizzju fil-ħin ħieles tagħhom, filwaqt li l-Ewropew medju jqatta" aktar minn ħames sigħat kuljum bilqiegħda; billi bosta Ewropej ma jsegwux dieta bilanċjata,

L.   billi l-għadd ta" lezzjonijiet dedikati għall-isports naqas fl-għaxar snin li għaddew, kemm fl-iskejjel primarji kif ukoll f'dawk sekondarji, u jeżistu differenzi kbar bejn l-Istati Membri b'rabta ma' faċilitajiet u tagħmir,

M.   billi permezz tal-Karta Ewropea dwar il-Ġlieda Kontra l-Obeżità, id-WHO stipulat mira li jinkiseb progress viżibbli fil-ġlieda kontra l-obeżità tat-tfal fl-erbgħa jew ħames snin li ġejjin, bil-għan li din ix-xejra titreġġa" lura sa mhux aktar tard mill-2015,

N.   billi dieta tajba għas-saħħa għandha titqies bħala waħda b'ċerti kwalitajiet kwantitattivi u kwalitattivi mmirati lejn il-ħtiġijiet individwali u dejjem f'adeżjoni stretta mal-prinċipji tad-dieta,

O.   billi dieta għandha tinkludi l-kategoriji ta" kriterji li ġejjin li għandhom jitqiesu bħala li għandhom "valur sanitarju": (1) il-kontenut tan-nutrimenti u ta" l-enerġija (valur nutrittiv), (2) il-kriterji sanitarji u dawk tossikoloġiċi (sikurezza ta" l-ikel), (3) kwalitajiet ta" l-ikel naturali ("l-estetika/it-togħma" u kwalitajiet "diġestivi"), (4) in-natura ekoloġika tal-produzzjoni ta" l-ikel (agrikoltura sostenibbli),

P.   billi l-piż żejjed u l-obeżità għandhom jiġu trattati permezz ta" approċċ olistiku li jaħdem f'diversi oqsma tal-politika tal-gvernijiet u fid-diversi livelli ta' governanza, b'mod speċjali fil-livell nazzjonali, reġjonali u lokali, b'kull r-rispett għas-sussidjarjetà,

Q.   billi m'għandhiex tiġi injorata l-importanza ta" l-alkoħol, flimkien mal-kontenut kalorifiku għoli tiegħu, u tat-tipjip, li t-tnejn li huma jaqtgħu l-aptit ta" dak li jkun ta' l-ikel u x-xorb u jġorru magħhom bosta perikli stabbiliti għas-saħħa,

R.   billi għandha titqies id-dimensjoni soċjali tal-problema, u b'mod partikulari l-fatt li l-ogħla rati ta" piż żejjed u ta" obeżità huma reġistrati fost il-gruppi soċjo-ekonomiċi l-aktar baxxi; billi din is-sitwazzjoni tista" twassal għall-inugwaljanzi fis-saħħa u l-inugwaljanzi soċjo-ekonomiċi akbar, b'mod partikulari għall-iktar gruppi vulnerabbli tal-popolazzjoni, bħall-persuni b'diżabilità,

S.   billi l-inugwaljanzi soċjo-ekonomiċi jieħdu dimensjoni oħra biż-żieda tal-prezzijiet ta" materjal mhux ipproċessat (bħaċ-ċereali, il-butir u l-ħalib) bla preċedent kemm f'termini ta" l-għadd ta" prodotti konċernati kif ukoll f'termini tal-firxa taż-żidiet,

T.   billi l-konġunzjoni ta" prezzijiet ogħla ta" materjal mhux ipproċessat u l-opaċità tar-regoli tad-distribuzzjoni fuq skala kbira f'xi Stati Membri wasslet għal żieda fil-prezzijiet ta" prodotti bażiċi ta" l-ikel b'valur nutrizzjonali għoli, bħall-frott u l-ħxejjex u l-prodotti tal-ħalib mingħajr zokkor, żieda li qegħdin ibatu minnha l-baġits tal-maġġoranza tal-familji fl-UE, u billi l-UE jeħtieġ li taffronta din l-isfida,

U.   billi l-persuni b'diżabbilità jammontaw għal 15% tal-popolazzjoni attiva ta" l-UE; billi, barra dan, studji juru li persuni b'diżabilità jinsabu f'riskju ikbar ta" obeżità minħabba, fost affarijiet oħrajn, bidliet patopsikoloġiċi fil-metaboliżmu ta" l-enerġija u l-kompożizzjoni tal-ġisem, u l-atrofija tal-muskoli u l-inerzja fiżika,

V.   billi l-inizjattivi kollha tal-partijiet kollha interessati għandhom jiġu ffaċilitati sabiex jitjiebu d-djalogu, l-iskambju ta' l-aħjar prattiki u l-awtoregolamentazzjoni, bħal pereżempju l-Pjattaforma ta' l-UE għal Azzjoni dwar id-Dieta, l-Attività Fiżika u s-Saħħa, il-Grupp ta" Ħidma dwar l-Isport u s-Saħħa u n-netwerk ta" l-UE għall-promozzjoni ta" Attività Fiżika li Ttejjeb is-Saħħa" (Health-Enhancing Physical Acitivity - HEPA),

W.   billi kċejjen tradizzjonali differenti għandhom ikunu promossi bħala parti mill-wirt kulturali tagħna, iżda fl-istess ħin għandhom jittieħdu miżuri sabiex ikun żgurat li l-konsumaturi jkunu konxji mill-impatt reali tagħhom fuq is-saħħa sabiex ikunu faċilitati deċiżjonijiet infurmati,

X.   billi l-konsumaturi fl-Ewropa għandu jkollhom aċċess għall-informazzjoni neċessarja sabiex ikunu jistgħu jagħżlu l-aħjar sorsi ta" nutriment għall-aħjar dieta fid-dawl ta" l-istil ta" ħajja individwali tagħhom u l-istat ta" saħħithom,

Y.   billi inizjattivi industrijali riċenti b'rabta ma" l-awtoregolazzjoni tar-reklamar jindirizzaw il-bilanċ u n-natura tar-reklamar ta" ikel u xorb; billi miżuri ta" awtoregolamentazzjoni hemm bżonn li jkopru kull forma ta" kummerċjalizzazzjoni fuq l-Internet u fil-midja l-ġdida kollha; billi r-reklamar ta' l-ikel jammonta għal madwar nofs ir-reklamar kollu mxandar waqt il-ħinijiet meta jkunu qed jaraw it-televiżjoni t-tfal, u billi hemm evidenza ċara li r-reklamar fuq it-televiżjoni jinfluwenza tendenzi ta" konsum għall-futur qarib ta" tfal ta" età ta" bejn is-sentejn u l-11-il sena; billi l-użu ta" forom ġodda ta" kummerċjalizzazzjoni li jużaw il-mezzi teknoloġiċi kollha u b'mod partikolari l-hekk imsejħa "advergames" li jinvoli l-użu ta' mowbajls, sms, video games u logħob interattiv fuq l-Internet huma sors ta' tħassib; billi diversi manifatturi ta" l-ikel, kumpaniji ta" riklamar u kummerċjalizzazzjoni u għaqdiet ta" ħarsien tal-konsumatur issa qed juru livell konsiderevoli ta" impenn lejn il-Pjattaforma ta" l-UE għal Azzjoni dawr id-Dieta, l-Attività Fiżika u s-Saħħa u jistaw diġà jindikaw studji u proġetti li kienu suċċess,

Z.   billi l-malnutrizzjoni li taffettwa b'mod partikulari lil persuni iktar anzjani, jiswa lis-sistemi Ewropej għall-kura tas-saħħa ammonti simili għall-dawk li jiswew l-obeżità u l-piż żejjed,

1.  Jilqa" b'sodisfazzjon il-White Paper msemmija hawn fuq dwar in-nutriment bħala pass importanti lejn starteġija ġenerali sabiex titrażżan iż-żieda ta" l-obeżità u jkun indirizzat mard kroniku relatat mad-dieta, bħal mard kardjovaskulari inklużi l-mard tal-qalb u l-attakk ta" puplesija, il-kanċer u d-dijabete, fl-Ewropa;

2.  Itenni s-sejħa tiegħu lill-Istati Membri sabiex jirrikonoxxu l-obiżità bħala marda kronika. Jemmen li għandha tingħata attenzjoni biex jiġi evitat li jiġu stigmatizzati individwi jew gruppi ta" nies li huma vulnerabbli għal problemi ta" saħħa relatati man-nutriment, il-piż żejjed u l-obeżità minħabba raġunijiet kulturali, mard bħad-dijabete jew konsum patoloġiku bħall-anoreksja jew il-bulimja, u jagħti parir lill-Istati Membri sabiex jiżguraw li dawn in-nies ikollhom aċċess għal trattament adegwat skond is-sistemi nazzjonali tas-saħħa tagħhom;

3.  Iqis li approċċ komprensiv u fuq ħafna livelli jkun l-aħjar mod ta" kif tiġi miġġielda l-obeżità fost il-popolazzjoni ta" l-UE u jenfasizza l-fatt li jeżistu bosta programmi Ewropej (dwar ir-riċerka, is-saħħa, l-edukazzjoni, it-tagħlim tul il-ħajja) li jistgħu jgħinuna naffrontaw dan l-inkwiet reali;

4.  Iqis li politika mmirata lejn il-kwalità ta" l-ikel tista" tagħti kontribut importanti fil-promozzjoni tas-saħħa u fit-tnaqqis ta" l-obeżità u li informazzjoni li tinftiehem fuq tikketti hija s-soluzzjoni sabiex il-konsumaturi jkunu jistgħu jagħżlu bejn nutriment tajjeb, dak aħjar u dak inqas tajjeb;

5.  Japprova l-ħolqien ta" Grupp ta" Livell Għoli dwar in-Nutriment u l-Attività Fiżika u s-sistemi Ewropej ta" stħarriġ dwar is-saħħa li jiġbru kejl fiżiku u bijoloġiku bħall-Istħarriġ dwar l-Eżaminazzjoni tas-Saħħa (HES) u l-Istħarriġ Ewropew dwar l-Intervista dwar is-Saħħa (EHIS), bħala għodod effettivi għal dawk li jifformulaw il-politiki u l-partijiet kollha involuti u l-iskambju ta" l-aħjar prattiki fil-ġlieda kontra l-obeżità;

6.  Jitlob lill-Kummissjoni biex tiżgura rappreżentazzjoni bilanċjata bejn in-nisa u l-irġiel fi ħdan il-grupp futur ta' livell għoli dwar in-nutriment u l-attività fiżika, b'mod li jiġu mmirati aħjar il-problemi u li jiġu proposti l-aħjar soluzzjonijiet skond id-dimensjoni tal-ġeneru, jiġifieri, minn naħa għall-irġiel u min-naħa l-oħra għan-nisa;

7.  Jirrikonoxxi l-irwol sostanzjali ta" l-awtoregolamentazzjoni fil-ġlieda kontra l-obeżità, u jisħaq dwar il-ħtieġa għal miri ċari u konkreti għall-partijiet kollha interessati u għall-monitoraġġ indipendenti ta" dawn il-miri; jinnota li r-regolamentazzjoni kultant hija meħtieġa sabiex ikun hemm bidla sostanzjali u siewja fis-setturi kollha ta' l-industrija, partikolarment f'dawk li għandhom x'jaqsmu mat-tfal, sabiex jiġu żgurati l-ħarsien tal-konsumaturi u l-istandards għoljin tas-saħħa pubblika; jinnota b'interess il-203 impenji meħuda fil-kuntest tal-Pjattaform ta" l-UE għal Azzjoni dwar Dieta, Attività Fiżika u s-Saħħa li timmira għall-formolazzjoni mill-ġdid tal-prodotti, it-tnaqqis ta'riklami għat-tfal u l-ittikkettar għall-promozzjoni ta" dieta bilanċjata; iqis li s-sħubija fil-pjattaforma għandha tkun estiża sabiex tinkludi kemm il-manifatturi ta" logħob tal-kompjuter u ta" consoles kif ukoll fornituri ta" l-Internet;

8.  Jitlob, madankollu, li jkun hemm miżuri aktar tanġibbli mmirati b'mod speċjali għat-tfal u għall-gruppi f'riskju;

9.  Iħeġġeġ lill-Kummissjoni sabiex tieħu approċċ iżjed olistiku lejn in-nutriment u tagħmel il-malnutrizzjoni, flimkien ma" l-obeżità, prijorità prinċipali fl-oqsma tan-nutriment u s-saħħa, billi fejn huwa possibbli tinkorporaha f'inizjattivi ffinanzjati mill-UE u fis-sħubiji fil-livell Ewropew;

10.  Iqis li l-konsumaturi Ewropej għandu jkollhom aċċess għall-informazzjoni neċessarja sabiex ikunu jistgħu jagħżlu l-aħjar sorsi ta" nutriment meħtieġa għall-kisba u ż-żamma ta" l-aħjar konsum nutrittiv li l-iktar huwa xieraq għall-istil ta" ħajja individwali tagħhom u għal saħħithom; jemmen li għandha tingħata iktar attenzjoni lill-fatt l-għarfien taċ-ċittadini dwar is-saħħa għandu jitjieb sabiex dawn ikollhom is-setgħa li jieħdu deċiżjonijiet effettivi dwar id-dieti tagħhom stess u dawk ta" uliedhom; iqis li, l-att li jkunu infurmati u edukati l-ġenituri dwar kwistjonijiet nutrittivi għandu jitwettaq permezz tal-professjonisti rilevanti (għalliema, organizzaturi kulturali, professjonisti tas-saħħa) fil-postijiet xierqa; jinsab konvint li l-informazzjoni għall-konsumatur, l-edukazzjoni nutrittiva u l-ittikkettar ta" l-ikel għandhom ikunu bbażati fuq ir-riċerka dwar il-konsumatur;;

11.  Jiġbed l-attenzjoni, f'dan il-kuntest, għall-importanza li ssir rabta bejn programm futur dwar il-frott għall-iskejjel u strateġija edukattiva usa", pereżempju permezz ta" lezzjonijiet dwar id-dieta u s-saħħa fl-iskejjel primarji;

12.  Jenfasizza l-irwol fundamentali tal-ġenituri fl-edukazzjoni nutrittiva tal-familja u l-kontribut deċiżiv tagħhom fil-ġlieda kontra l-obeżità;

13.  Jistieden lill-Istati Membri, lir-reġjuni u lill-entitajiet lokali sabiex ikunu iktar proattivi fl-iżvilupp ta" "komunitajiet li jiffavorixxu l-attività", b'mod speċjali fil-kuntest ta" l-ippjanar urban sabiex il-muniċipalitajiet ikunu favur l-eżerċizzjoni fiżiku bħala rutina ta" kuljum u billi joħolqu opportunitajiet fl-ambjent lokali li jimmotivaw lin-nies sabiex jibdew jagħmlu xi attività fiżika matul il-ħin liberu tagħhom; dan jista" jinkiseb permezz ta" l-introduzzjoni ta" miżuri lokali għat-tnaqqis tad-dipendenza fuq il-karozzi u għall-promozzjoni tal-mixi u permezz ta" taħlit sensibbli bejn l-iżvilupp kummerċjali u dak residenzjali, billi jiġu promossi t-trasport pubbliku, il-parks, il-faċilitajiet sportivi aċċessibbli, mogħdijiet għar-roti u zebra crossings, jistieden lill-muniċipalitajiet sabiex jippromwovu netwerk ta" "bliet għal stil ta' ħajja tajjeb għas-saħħa" li jipprovdi azzjonijiet komuni biex tiġi miġġielda l-obeżità;

14.  Jinkoraġġixxi lill-Istati Membri sabiex jadottaw l-idea ta" vjaġġar attiv kemm mit-tfal ta" l-iskola kif ukoll minn ħaddiema; jinkoraġġixxi lill-awtoritajiet lokali sabiex iqisu din l-idea bħala prijorità meta jevalwaw it-trasport u l-ippjanar urban;

15.  Jinnota li d-disponibilità ta" zoni fejn it-tfal u ż-żgħażagħ jkunu jistgħu jesperjenzaw in-natura tipprovdilhom alternattiva għal attivitajiet tradizzjonali ta' rikreazzjoni u fl-istess ħin issaħħaħ il-kapaċità ta" immaġinazzjoni u kreattività u x-xewqa ta" esplorazzjoni;

16.  Jitlob lill-assoċjazzjonijiet sportivi biex jagħtu attenzjoni partikulari lill-fatt li t-tfajliet, wara li joħorġu mill-adoloxxenza, spiss jabbandunaw il-prattika ta' attività sportiva; josserva li dawn l-assoċjazzjonijiet għandhom irwol kbir biex iżommu l-interess tat-tfajliet u tan-nisa fil-prattika ta' attivitajiet sportivi differenti;

17.  Jenfasizza li s-settur privat għandu rwol attiv sabiex tonqos l-obeżità billi jiġu żviluppati prodotti ġodda u iktar tajbin għas-saħħa; iżda li għandu jkun inkoraġġit iktar sabiex jiżviluppa sistemi ta" informazzjoni ċari u jtejjeb l-ittikkettar li jippermetti lill-konsumaturi li jagħmlu għażla infurmata;

18.  Jisħaq dwar il-fatt li l-Unjoni Ewropea għandu jkollha irwol ewlieni fit-tħejjija ta" approċċ komuni u fil-promozzjoni tal-koordinazzjoni bejn l-Istati Membri; jinsab konvint li jista" jiġi provdut valur miżjud importanti Ewropew f'oqsma bħall-informazzjoni tal-konsumatur, l-edukazzjoni nutrittiva, ir-reklamar fil-midja, il-produzzjoni agrikola u l-ittikkettar ta" l-ikel, flimkien ma" indikazzjonijiet ta" kontenut ta" xaħam trans; jitlob għall-iżvilupp ta" indikaturi Ewropej bħalma huwa d-daqs tal-qadd u kwalunkwe fattur ieħor ta" riskju marbut ma" l-obeżità (speċjalment l-obeżità addominali);

Il-prijorità tagħna: it-tfal

19.  Jistieden lill-Kummissjoni u lill-parteċipanti kollha sabiex jistabbilixxu l-ġlieda kontra l-obeżità fl-istadji bikrija tal-ħajja bħala prijorità , filwaqt li wieħed iżomm f'moħħu li drawwiet ta" l-ikel li jiġu stabbiliti fit-tfulija ta" sikwit jibqgħu eżistenti wara bosta snin;

20.  Jitlob li jkun hemm kampanji ta" informazzjoni ta" tqajjim ta" kuxjenza fost in-nisa tqal dwar l-importanza ta" dieta bilanċjata, b'forniment mill-aqwa ta" xi nutrijenti waqt it-tqala, u għan-nisa u l-irġiel tagħhom sabiex ikunu konxji mill-importanza ta" treddigħ; ifakkar li t-treddigħ, id-dewmien ta" l-introduzzjoni ta" ikel solidu sa ma t-trabi jkollhom sitt xhur, l-introduzzjoni ta" ikel tajjeb għas-saħħa fid-dieta tat-tfal u l-kontroll tad-daqs tal-porzjonijiet kollha huma fatturi li jistgħu jgħinu sabiex jiġi evitat li t-tfal ikollhom piż żejjed jew milli jsiru obeżi; madankollu, jenfasizza li t-treddigħ m'huwiex l-uniku mezz sabiex tiġi miġġielda l-obeżità, u li d-drawwiet ta" dieta bilanċjata huma meħtieġa fuq perjodu twil ta" żmien; jenfasizza li kampanji għat-tqajjim ta" kuxjenza għandhom iżommu preżenti li t-treddigħ huwa kwistjoni privata u għandhom jirrispettaw il-volontà u l-għażla libera tan-nisa;

21.  Jiġbed l-attenzjoni ta' l-Istati Membri dwar il-ħtieġa għas-servizzi nazzjonali tas-saħħa li jippromwovu servizzi ta' għoti ta' pariri speċifiċi dwar nutriment indirizzati lejn nisa tqal u lejn nisa bil-menopawża, peress li t-tqala u l-menopawża jikkostitwixxu żewġ stadji kruċjali fil-ħajja tal-mara, li jkunu akkumpanjati minn riskju akbar ta' piż żejjed;

22.  Iħeġġeġ lill-Istati Membri sabiex jistabbilixxu linjigwida msawra minn esperti dwar kif tista" titjieb l-attività fiżika sa mill-perjodu ta" qabel l-iskola, u sabiex f'dan l-istadju bikri tkun diġà qed tiġi promossa l-edukazzjoni nutrittiva;

23.  Iqis li huwa primarjament fil-livell ta" l-iskola li għandhom jittieħdu passi sabiex jiġi żgurat li l-attività fiżika u d-dieta bilanċjata isiru parti mill-imġiba tat-tfal; jistieden lill-Kummissjoni sabiex tiżviluppa linjigwida dwar il-politiki dwar in-nutriment fl-iskejjel u għall-promozzjoni ta" l-edukazzjoni dwar in-nutriment, kif ukoll għat-tkomplija tagħha fil-perjodu wara li t-tfal jitilqu mill-iskola; jistieden lill-Istati Membri sabiex jinkludu l-benefiċċji ta" dieta bilanċjata u ta" eżerċizzji fiżiċi fil-kurrikuli ta" l-iskejjel;

24.  Barra minn hekk, jitlob lill-Istati Membri, lill-entitajiet lokali u lill-awtoritajiet ta" l-iskejjel sabiex jimmonitorjaw u jtejbu l-kwalità u l-istandards nutrittivi ta" l-ikel ta" l-iskejjel u tal-kindergarten billi jipprovdu taħriġ u linjigwida speċifiċi għall-istaff tal-forniment ta" l-ikel, kontroll tal-kwalità tal-fornituri ta" l-ikel u linjigwida għal ikel tajjeb għas-saħħa fil-kantins; jenfasizza l-importanza li d-daqs tal-porzjonijiet jiġu adattati skond il-ħtieġa u li f'dawn l-ikliet jiġu inklużi l-frott u l-ħxejjex; jitlob li jkun hemm aktar edukazzjoni dwar il-valur nutrittiv ta" dieta bilanċjata u jħeġġeġ li jinqata" l-bejgħ ta" ikel u xorb b'ħafna xaħmijiet, melħ jew zokkor u ta" valur nutrittiv baxx fl-iskejjel; jiffavorixxi, minflok, li l-frott frisk u l-ħxejjex ikunu disponibbli f'postijiet ta" bejgħ; jistieden lill-awtoritajiet kompetenti sabiex jiżguraw li ta' l-anqas tliet sigħat fil-ġimgħa mill-kurrikulu ta' l-iskola jkunu dedikati għall-attività fiżika, bi qbil ma" l-objettivi tal-White Paper imsemmija hawn fuq dwar l-isport u jitlob lil dawk l-awtoritajiet sabiex jipprovdu pjanijiet għall-bini ta" faċilitajiet ġodda ta" l-isport, aċċessibbli wkoll għall-persuni b'diżabilità u sabiex jissalvagwardjaw il-faċilitajiet sportivi eżistenti fl-iskejjel; jilqa" b'sodisfazzjon il-possibiltà ta" proġett imsejjaħ "frott fl-iskola", b'appoġġ finanzjarju mill-UE simili għall-programm attwali ta" ħalib fl-iskejjel; jitlob li jinstabu soluzzjonijiet sabiex matul l-2008 tibqa" għaddejja d-distribuzzjoni bla ħlas tal-frott u l-ħxejjex fl-iskejjel u fl-istituzzjonijiet ta" karità, hekk kif talbu xi wħud mill-Istati Membri, sakemm tidħol fis-seħħ l-iskema tal-frott fl-iskejjel fl-1 ta" Jannar 2009;

25.  Jitlob lill-awtoritajiet lokali ta" l-Istati Membri sabiex jippromwovu d-disponibiltà ta" faċilitajiet tal-mogħdija ta" żmien (leisure facilities) li jkunu għall-but ta" kulħadd, u sabiex jippromwovu l-ħolqien ta" opportunitajiet fl-ambjent lokali li jimmotivaw lin-nies sabiex jibdew jagħmlu xi attività fiżika matul il-ħin liberu tagħhom;

26.  Jitlob lill-Istati Membri, lill-entitajiet lokali u lill-awtoritajiet ta" l-iskola sabiex jiżguraw li jkun hemm għażliet tajbin għas-saħħa disponibbli fil-magni tal-bejgħ (vending machines) li jinsabu fl-iskejjel; iqis li l-isponsorjar u r-riklamar ta' prodotti hekk imsejħa HSSF (dawk b'kontenut għoli ta' zokkor, melħ u xaħam) ta' valur nutrittiv fqir fl-iskejjel għandu jkun marbut ma" talba min-naħa ta" l-awtoritajiet ta" l-iskejjel jew ma" permess dirett mingħandhom, u għandu jkun immoniterjat mill-għaqdiet ta' l-istudenti u tal-ġenituri; jikkunsidra li organizzazzjonijiet u timijiet sportivi għandhom ikunu ta" eżempju rigward l-eżerċizzju u d-dieta tajba għas-saħħa; jitlob li jkun hemm impenn voluntarju mill-organizzazzjonijiet kif ukoll mit-timijiet sportivi kollha sabiex jippromwovu nutriment bilanċjat u attività fiżika b'mod partikolari fost it-tfal; jassumi li l-organizzazzjonijiet sportivi u t-timijiet kollha jippromwovu dieta bilanċjata u attività fiżika; barra minn hekk, jenfasizza li l-moviment ta" l-isports Ewropew m'għandux jiġi akkużat għal piż żejjed u l-obeżità fl-Ewropa;

27.  Jilqa" b'sodisfazzjon ir-riforma ta" l-Organizzazzjoni Komuni tas-Suq tal-Politika Komuni dwar l-Agrikultura (CAP) li tippermetti t-tqassim ta" aktar frott u ħxejjex fl-iskejjel, sakemm il-kwalità u s-sikurezza kimika ta" dawn il-prodotti tkun immonitorjata;

28.  Iħeġġeġ lill-UE, u b'mod partikolari lill-Kunsill ta" l-ECOFIN, sabiex ikunu iżjed flessibbli fl-applikazzjoni ta" rati baxxi ta" VAT min-naħa ta" l-Istati Membri għall-bżonnijiet ta" natura soċjali, ekonomika, ambjentali jew relatata mas-saħħa; f'dan ir-rigward; jitlob lil dawk l-Istati Membri li għadhom m'għamlux dan, biex inaqqsu l-VAT fuq il-frott u l-ħxejjex, u jfakkar li l-liġi Komunitarja tawtorizzahom li jagħmlu dan; barra minn hekk jitlob li l-leġislazzjoni Komunitarja attwali tiġi emendata sabiex il-frott u l-ħxejjex ikunu jistgħu jibbenifikaw minn rata baxxa ħafna ta" VAT (inqas minn 5%);

29.  Jilqa" b'sodisfazzjon inizjattivi ta" l-UE bħat-twaqqif tal-websajt "EU mini-chefs" u l-Jum Ewropew għall-Ikel u t-Tisjir Tajjeb għas-Saħħa fit-8 ta' Novembru 2007; jissuġġerixxi li jiġu organizzati kampanji ta" informazzjoni li jtejbu l-kuxjenza dwar ir-relazzjoni bejn prodotti b'kontenut kalorifiku għoli u l-ħin ekwivalenti ta" attività fiżika li huwa meħtieġ sabiex jinħarqu l-kaloriji tagħhom;

Għażliet infurmati u d-disponibilità ta" prodotti tajbin għas-saħħa

30.  Jemmen li r-riformulazzjoni tal-prodott hija għdda b'saħħitha sabiex jitnaqqas it-teħid tax-xaħam, taz-zokkor u tal-melħ fid-dieti tagħna u jħeġġeġ lill-produtturi ta" l-ikel sabiex jipprattikaw aktar ir-riformulazzjoni ta" l-ikel b'ħafna enerġija (energy-dense) u bi ftit nutrijenti sabiex inaqqsu x-xaħam, iz-zokkor u l-melħ u jżidulhom il-kontentu tal-fibra, tal-frott u tal-ħxejjex; jilqa" b'sodisfazzjon l-impenji imwettqa fuq bażi volontarja mill-produtturi sabiex jimplimentaw kriterji ta" nutriment għall-foromolazzjoni ta" l-ikel;

31.  Jisħaq li l-ittikkettar dwar in-nutriment għandu jkun obbligatorju u ċar sabiex jgħin lill-konsumaturi jagħmlu għażla tajba fl-ikel;

32.  Jitlob għall-projbizzjoni madwar l-UE kollha ta" l-aċidi ta" xaħam trans artifiċjali; iħeġġeġ lill-Istati Membri sabiex jużaw prattiki tajbin meta jikkontrollaw il-kontenut tas-sustanzi (eż melħ) fl-ikel u jistieden lill-Kummissjoni sabiex tfassal programm għall-iskambju ta" l-aħjar prattiki fost l-Istati Membri; jirrimarka li għandu jkun hemm eżenzjonijiet speċjali għall-PDO (designation ta" l-oriġini protetta), il-PGI (indikazzjoni ġeografika protetta), it-TSG (speċjalità tradizzjonali garantita) u tipi oħrajn ta" prodotti tradizzjonali sabiex ir-riċetti oriġinali jiġu ppreservati; għal dan il-għan, għandu aspettattivi għolja fir-rigward tal-Green Paper dwar il-politika ta" kwalità fl-agirkultura f'termini ta" kwalità aħjar u ta" skemi PGI;

33.  Jisħaq li l-istat attwali ta" l-għerf xjentifiku jurina li konsum eċċessiv ta" aċidi ta" xaħam trans ("l fuq minn 2% tat-total ta" l-enerġija meħuda) huwa marbut ma" riskji kardjovaskulari sinifikament ogħla; għalhekk, jesprimi dispjaċir kbir għall fatt li s'issa ftit gvernijiet Ewropej biss ħadu azzjoni sabiex inaqqsu l-espożizzjoni kumulattiva tal-konsumaturi Ewropej għall-aċidi ta" xaħam trans artifiċjali u għall-aċidi ta" xaħam saturat li jinstabu f'ħafna prodotti pproċessati li għandhom valur nutrittiv baxx;

34.  Jenfasizza li aċidi ta" xaħam trans li huma proċessati f'livell industrijali huma theddida serja u mhux meħtieġa għas-saħħa ta" l-Ewropej u għandhom jiġu indirizzati b'inizjattiva leġiżlattiva xierqa li tfittex li telimina b'mod effettiv mill-prodotti ta" l-ikel l-aċidi ta" xaħam trans ipproċessati f'livell industrijali;

35.  Jitlob li ssir analiżi ta" l-irwol li sustanzi artifiċjali li jsaħħu t-togħma bħall-glutemati, l-guanlati u inosinati, partikolarment f'ikliet lesti u fi prodotti ta" l-ikel magħmula fuq livell industrijali, sabiex tiġi determinata l-influwenza ta" dawn is-sustanzi fuq il-mudell ta" konsum;

36.  Jistieden lill-industrija sabiex tirrevedi d-daqsijiet tal-prozjonijiet għal persuna waħda, u tipporvdi għażla akbar ta" possibilitajiet ta" porzjonijiet iżgħar;

37.  Jilqa" b" sodisfazzjoni l-proposta l-ġdida tal-Kummissjoni għar-reviżjoni tad-Direttiva tal-Kunsill 90/496/KEE ta" l-24 ta" Settembru 1990 dwar l-ittikkettar dwar in-nutriment fuq il-prodotti ta" l-ikel(2) ; iħeġġiġha sabiex tiżgura li l-ittikkettar ikun viżibli, ċar u jinftiehem faċilment mill-konsumatur;

38.  Barra minn dan jitlob lill-Kummissjoni sabiex twettaq reviżjoni komprensiva ta" l-impatt tas-saħħa tal-CAP sabiex tevalwa jekk jistgħux isir bidliet fil-politika li jiffaċilitaw titjib fid-dieti madwar l-Ewropa;

Midja u riklamar

39.  Jistieden lill-operaturi kollha tas-settur tal-midja, b'koperazzjoni ma" l-Istati Membri u l-organizzazzjonijiet sportivi, sabiex joħolqu inċentivi addizzjonali għal aktar eżerċizzju fiżiku u għall-għażla ta" sport fil-midja kollha;

40.  Jinsab konxju ta" l-importanza li l-midja għandha biex tinforma, teduka u tipperswadi fir-rigward tal-promozzjoni ta' dieta tajba għas-saħħa u bbilanċjata kif ukoll l-irwol tagħha fil-ħolqien ta' sterjotipi u d-dehra tal-ġisem; iqis li l-approċċ volontarju adottat mid-Direttiva dwar Servizzi ta" Midja Awdjoviżiva(3) dwar ir-reklamar ta" ikel li għandu valur nutruttiv baxx indirizzat lejn it-tfal bħala pass fid-direzzjoni t-tajba, li għandu jiġi mmoniterjat speċifikament, u jitlob lill-Kummissjoni sabiex tippreżenta proposti aktar stretti jekk ir-reviżjoni ta" l-2011 tad-Direttiva tiddikjara li l-approċċ volontarju f'dan il-qasam falla; jistieden lill-Istati Membri u lill-Kummisjsoni sabiex iħeġġu lill-fornituri tas-servizzi tal-midja sabiex jiżviluppaw kodiċi ta" kondotta fir-rigward ta" komunikazzjoni kummerċjali mhix xierqa relatat ma prodotti ta" l-ikel u x-xorb u jħeġġeġ lill-operaturi sabiex jippreżentaw azzjonijiet konkreti f'livell nazzjonali sabiex jimplimentaw jew isaħħu din id-direttiva;

41.  Jitlob lill-industrija sabiex toqgħod partikolarment attenta meta tirreklama prodotti ta' l-ikel immirati speċifikament għat-tfal; jitlob għal ħinijiet protetti u għal restrizzjonijiet tar- riklami ta" ikel li mhux tajjeb għas-saħħa speċifikament immirati għat-tfal; kwalunkwe restrizzjoni ta" dan it-tip għandha wkoll tkopri forom ġodda ta" midja bħal logħob online, pop-ups u sms;

Kura tas-saħħa u riċerka

42.  Jirrikonoxxi li l-professjonisti fil-qasam tas-saħħa, sepċjalment il-pedjatriċi u l-ispiżjara, għandhom ikunu konxji ta" l-irwol essenzjali tagħhom fl-identifikazzjoni bikrija ta" pazjenti li qegħdin fir-riskju ta" piż żejjed u ta" mard kardjovaskolari u jqis li dawn għandhom ikunu parteċipanti ewlenin fil-ġlieda kontra l-epidemija ta' l-obeżità tal-mard li ma jitteħidx. għalhekk, jitlob lill-Kummssjoni sabiex tiżviluppa indikaturi antropometriċi Ewropej u linjigwida dwar fatturi ta' rijski kardjometaboliċi marbuta ma' l-obeżità; jenfasizza l-importanza li jsir kejl sistematiku u ta" rutina flimkien ma" skrijning għal fatturi ta" riskji kardjometaboliċi oħrajn sabiex jiġu evalwati il-komorbiditi ta" piż żejjed/obeżità fil-livell primarju ta" kura;

43.  Jiġbed l-attenzjoni għall-problema ta" malnutrizzjoni, stat fejn nuqqas, eċċess jew żbilanċ fid-dieta jkollu impatt negattiv li jista" jitkejjel fuq it-tessut tal-ġisem, il-forma tal-ġisem u fuq l-iffunzjonar tal-ġisem; jinnota wkoll li l-malnuttrizzjoni hija piż kbir kemm fuq il-benesseri ta" l-individwu u kif ukoll fuq is-soċjetà, partikolarment is-sistema tal-kura tas-saħħa, u li din twassal għal aktar imwiet, perjodi itwal l-isptar, aktar kumplikazzjonijiet u tnaqqis fil-kwalità tal-ħajja tal-pazjenti; ifakkar li l-ġranet żejda fl-isptar u t-trattament ta" kumplikazzjonijiet minħabba l-malnutrizzjoni jiswew billjuni ta" euro fi spejjeż pubbliċi kull sena;

44.  Jenfasizza estimi li juru li 40% tal-pazjenti fl-isptarijiet u bejn 40 u 60% tal-persuni fid-djar għall-anzjani huma malnutriti; jistieden lill-Istati Membri sabiex itejbu l-kwantità u l-kwalità ta" l-ikel fl-isptarijiet u d-djar ta" l-anzjani biex jonqos iż-żmien li wieħed iqatta" l-isptar;

45.  Jinsab konvint mill-ħtieġa ta' regolamentazzjoni sħiħa tal-kwalifika tal-professjonisti mediċi bħala "djetologu" u kif ukoll "nutrizzjonista";

46.  Jistieden lill-Kummissjoni sabiex tippromwovi l-aħjar prattiki mediċi, pereżempju permezz tal-Forum ta" l-UE dwar is-saħħa, kif ukoll kampanji ta" informazzjoni dwar ir-riskji relatati ma" l-obeżità u ma" l-obeżita addominali b'mod partikolari filwaqt li tiġbed l-attenzjoni għar-riskji kardjovaskulari; iħeġġeġ lill-Kummissjoni sabiex tipprovdi informazzjoni dwar il-perikli ta" "dieti tad-djar", speċjalment jekk dawn jinvolvu l-użu ta" mediċini għal kontra l-obeżità mingħajr riċetta medika; jistieden lill-Kummissjoni sabiex tiddedika aktar attenzjoni għall-problemi ta" malnutrizzjoni. nutrizzjoni mhix xierqa u deidratazzjoni;

47.  Jistieden lill-Istati Membri sabiex jimplimentaw id-Direttiva 2002/46/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill ta" l-10 ta" Ġunju 2002 dwar l-aprossimazzjoni tal-liġijiet ta" l-Istati Membri dwar is-supplimenti ta" l-ikel(4);

48.  Jistieden lill-Kummissjoni u lill-Istati Membri sabiex jiffinanzajw riċerka fir-rabtiet bejn l-obeżità u l-mard kroniku bħall-kanċer u d-dijabete għaliex ir-riċerka epidemoloġika għanda bżonn tidentifika l-fatturi li huma l-aktar marbutin maż-żieda fil-prevalenza ta" l-obeżità, bħall-identifikazzjoni u l-evalwazzjoni tal-bijoindikatri multivarjati f'sottogruppi ta" suġġetti, u sabiex jintefa" dawl fuq il-mekkaniżmu bijoloġiku li jwassal għall-obeżità; jitlob ukoll biex isiru studji li jqabblu u jevalwaw l-effettività ta" l-intervenzjonijiet differenti inkluża r-riċerka psikoloġika; jistieden lill-Istati Membri sabiex joħolqu sistema li tiżgura aċċess għal servizz ta" kwalità għall-prevenzjoni, l-iskrijning u l-immaniġġjar ta" piż żejjed, obeżità u mard kroniku ieħor;

49.  Jilqa" b'sodisfazzjon l-inklużjoni tad-'dijabete u l-obeżità bħala prijorità fil-kuntest tat-tema fi ħdan tas-Seba' Programm ta" Qafas għar-Riċerka u l-Iżvilupp Teknoloġiku (FP7) dedikat għas-saħħa;

50.  Iħeġġeġ aktar riċerka xjentifika u mmoniterjar ta'l-obeżità addominali fil-kuntest ta" l-FP7;

51.  Jistieden lill-Kummissjoni sabiex tippromwovi kampanji ta" informazzjoni li jkunu mifruxa madwar l-UE kollha mmirati lejn il-pubbliku ġenerali u, b'mod partikolari, lejn il-professjoni medika, sabiex jiżdied l-għarfien tar-riskji ta' l-obeżità addomniali;

52.  Jitlob li n-nutrizzjoni titqies bis-serjetà fil-politki u fil-possibilitajiet Ewropej kollha.

o
o   o

53.  Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill u lill-Kummissjoni u lill-gevrnijiet u lill-parlamenti ta" l-Istati Membri u tal-pajjiżi kandidati u lill-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa;

(1) ĠU C 250 E, 25.10.2007, p.93. (2) ĠU L 276, 6.10.1990, p. 40. (3) Direttiva 2007/65/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tal-11 ta' Diċembru 2007 (ĠU L 332, 18.12.2007, p. 27) (4) ĠU L 183, 12.7.2002, p. 51.

Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew tal-25 ta' Settembru 2008 dwar l-immaniġġjar transkonfinali kollettiv tad-dritt tal-awtur u d-drittijiet relatati għal servizzi mużikali online leġittimi

P6_TA(2008)0462 B6-0423/2008

Il-Parlament Ewropew,

–   wara li kkunsirda r-Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni 2005/737/KE tat-18 ta" Ottubru 2005 dwar l-immaniġġjar transkonfinali kollettiv tad-drittijiet tal-awtur u d-drittijiet relatati għal servizzi mużikali online leġittimi(1) (minn hawn "il quddiem imsejħa 'ir-Rakkomandazzjoni tal-2005'),

–   wara li kkunsidra t-Trattat li jistabbilixxi l-Komunità Ewropea, b'mod partikolari l-Artikoli 95 u 151 tiegħu,

–   wara li kkunsidra l-Artikoli II-77 u II-82 tal-Karta dwar id-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea,

–   wara li kkunsidra l-Artikolu 97a tat-Trattat ta' Liżbona,

–   wara li kkunsidra l-ftehimiet internazzjonali fis-seħħ li japplikaw għad-drittijiet tal-mużika, jiġifieri l-Konvenzjoni ta" Ruma tas-26 ta" Ottubru 1961 għall-Protezzjoni tal-Artisti, tal-Produtturi ta" Fonogrammi u tal-Organizzazzjonijiet ta" Xandir, il-Konvenzjoni ta" Berna għall-Protezzjoni ta" Xogħlijiet Litterarji u Artistiċi, it-Trattat dwar id-Drittijiet tal-Awtur tal-WIPO tal-20 ta" Diċembru 1996, it-Trattat dwar ir-Rappreżentazzjonijiet u l-Fonogrammi tal-20 ta" Diċembru 1996, u l-Ftehima tad-WTO dwar Aspetti tad-Drittijiet tal-Proprjetà Intellettwali Relatati mal-Kummerċ (TRIPS) tal-15 ta" April 1994,

–   wara li kkunsidra l-ġabra ta" liġijiet tal-KE (l-'acquis communautaire') fil-qasam tad-drittijiet tal-awtur u drittijiet relatati li tapplika għad-drittijiet tal-mużika, jiġifieri d-Direttiva 2006/115/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-12 ta' Diċembru 2006 dwar dritt ta" kiri u dritt ta" self u dwar ċerti drittijiet relatati mad-drittijiet tal-awtur fil-qasam tal-proprjetà intellettwali(2), id-Direttiva tal-Kunsill 93/83/KEE tas-27 ta" Settembru 1993 dwar il-koordinazzjoni ta" ċerti regoli dwar id-drittijiet tal-awtur u drittijiet relatati ma" drittijiet tal-awtur applikabbli għal xandir bis-satellita u ritrażmissjoni bil-kejbil(3), id-Direttiva 2006/116/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-12 ta' Diċembru 2006 dwar il-perjodu ta' protezzjoni ta' drittijiet tal-awtur u ta' ċerti drittijiet relatati(4) u d-Direttiva 2001/29/KE tal-Parlament Ewropew u tal-Kunsill tat-22 ta" Mejju 2001 dwar l-armonizzazzjoni ta" ċerti aspetti tad-drittijiet tal-awtur u d-drittijiet relatati fis-soċjetà tal-informatika(5),

–   wara li kkunsidra l-Green Paper tal-Kummissjoni Ewropea tad-19 ta' Lulju 1995 dwar id-drittijiet tal-awtur u d-drittijiet relatati fis-Soċjetà tal-Informatika (COM(1995)0382),

–   wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta" Mejju 2003 dwar il-protezzjoni ta" artisti fis-settur awdjoviżiv(6),

–   wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-15 ta" Jannar 2004 dwar qafas Komunitarju għal soċjetajiet ta" mmaniġġjar kollettiv fil-qasam tad-drittijiet tal-awtur u d-drittijiet relatati(7),

–   wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tas-16 ta" April 2004 dwar l-Immaniġġjar tad-Drittijiet tal-Awtur u d-Drittijiet Relatati fis-Suq Intern (COM(2004)0261),

–   wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-5 ta' Lulju 2006 dwar l-implimentazzjoni tal-Programm Komunitarju ta' Liżbona: aktar riċerka u innovazzjoni - investiment għat-tkabbir u l-impjiegi: Approċċ komuni(8),

–   wara li kkunsidra l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni tat-3 ta' Jannar 2008 dwar Kontenut Kreattiv Onlajn fis-Suq Uniku (COM(2007)0836),

–   wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tas-6 ta' Lulju 2006 dwar il-libertà tal-espressjoni fuq l-Internet(9),

–   wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Marzu 2007 dwar ir-Rakkomondazzjoni tal-Kummissjoni tat-18 ta' Ottubru 2005 dwar maniġġjar kollettiv transkonfinali dwar drittijiet tal-awtur u drittijiet relatati għall-servizzi ta' mużika online (2005/737/KE)(10),

–   wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni tiegħu tal-4 ta' Settembru 2007 dwar l-implikazzjonijiet istituzzjonali u legali tal-użu ta" strumenti ta" soft law(11),

–   wara li kkunsidra l-monitoraġġ tar-Rakkomandazzjoni tal-2005(12),

–   wara li kkunsidra l-Artikolu 108(5) tar-Regoli ta" Proċedura tiegħu,

A.   billi fir-riżoluzzjonijiet tiegħu tat-13 ta' Marzu 2007 il-Parlament stieden lill-Kummissjoni biex tagħmilha ċara li r-Rakkomandazzjoni tal-2005 kienet tapplika esklussivament għall-bejgħ online ta' reġistrazzjonijiet mużikali u biex malajr kemm jista' jkun tippreżenta - wara li tikkonsulta b'mod wiesa' mal-partijiet interessati - proposta għal direttiva flessibbli li għandha tiġi adottata mill-Parlament u mill-Kunsill permezz ta' kodeċiżjoni bil-għan li jiġi rregolat l-immaniġġjar kollettiv tad-drittijiet tal-awtur u d-drittijiet relatati fir-rigward tas-servizzi mużikali online transkonfinali, filwaqt li titqies l-ispeċifiċità tal-era diġitali u filwaqt li jiġu ssalvagwardjati d-diversità kulturali Ewropea, il-partijiet ikkonċernati ż-żgħar u r-repertorji lokali, fuq il-bażi ta' trattament ugwali,

B.   billi fir-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Marzu 2007 il-Parlament ikkunsidra li l-interessi tal-awturi u għalhekk tad-diversità kulturali fl-Ewropa jkunu moqdija l-aħjar bl-introduzzjoni ta' sistema ta' kompetizzjoni ġusta u trasparenti li tevita pressjoni negattiva fuq id-dħul tal-awturi,

1.  Ifakkar li fid-dawl tan-natura territorjali tad-drittijiet tal-awtur u minkejja l-eżistenza tad-Direttiva 2001/29/KE is-sitwazzjoni fil-qasam tal-immaniġġjar kollettiv tad-drittijiet tal-awtur u d-drittijiet relatati għas-servizzi online hija ġenwinament komplessa, l-iktar minħabba n-nuqqas ta' liċenzji Ewropej;

2.  Jikkunsidra li, minħabba r-rifjut ta' lleġiżlar - minkejja r-riżoluzzjonijiet varji tal-Parlament Ewropew - u d-deċiżjoni ta' tentattiv biex is-suq jiġi rregolat permezz ta' rakkomandazzjoni, inħolqot klima ta' inċertezza legali għad-detenturi tad-drittijiet u għall-utenti, speċjalment għax-xandara;

3.  Jenfasizza li, min-naħa l-oħra, sussegwentement għal ilment mill-utenti, id-Direttorat Ġenerali għall-Kompetizzjoni tal-Kummissjoni intervjena billi fetaħ proċedura kontra is-CISAC (Il-Konfederazzjoni Internazzjonali tas-Soċjetajiet tal-Awturi u l-Kompożituri), li tinkludi 24 soċjetà ta' mmaniġġjar kollettiv fost il-membri tagħha; jinnota li l-effett tad-deċiżjoni meħuda f'dan ir-rigward se jkun il-esklużjoni tat-tentattivi kollha tal-partijiet kkonċernati li jaġixxu flimkien sabiex isibu soluzzjonijiet xierqa - bħal, pereżempju, sistema għall-awtorizzazzjoni tad-drittijiet fil-livell Ewropew - u biex iħallu t-triq miftuħa għal oligopolija ta' numru ta' soċjetajiet kbar ta' mmaniġġjar kollettiv marbuta bi ftehimiet mal-pubblikaturi li jappartjenu għar-repertorju dinji; jemmen li r-riżultat se jkun restrizzjoni tal-għażla u l-qerda tas-soċjetajiet iż-żgħar ta' mmaniġġjar kollettiv għad-detriment tal-kulturi minoritarji;

4.  Jikkunsidra li l-monitoraġġ tar-Rakkomandazzjoni tal-2005 ma jirriflettix is-sitwazzjoni eżistenti b'mod korrett u ma jqisx l-opinjoni mogħtija mill-Parlament fir-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Marzu 2007;

5.  Jikkunsidra li din is-sitwazzjoni tirrifletti l-fatt li l-Kummissjoni għażlet li tinjora t-twissijiet mogħtija mill-Parlament, b'mod partikulari fir-riżoluzzjoni tiegħu tat-13 ta' Marzu 2007, li tinkludi proposti konkreti għall-kompetizzjoni kkontrollata, kif ukoll protezzjoni u inċentivi għall-kulturi minoritarji fl-Unjoni Ewropea;

6.  Jistieden lill-Kummissjoni biex tiżgura li l-Parlament ikun involut b'mod effettiv, bħala koloeġiżlatur, fl-inizjattiva dwar il-kontenut online;

7.  Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kummissjoni.

(1) ĠU L 276, 21.10.2005, p. 54. (2) ĠU L 376, 27.12.2006, p. 28. (3) ĠU L 248, 6.10.1993, p. 15. (4) ĠU L 372, 27.12.2006, p. 12. (5) ĠU L 167, 22.6.2001, p. 10. (6) ĠU C 67 E, 17.3.2004, p. 293. (7) ĠU C 92 E, 16.4.2004, p. 425. (8) ĠU C 303 E, 13.12.2006, p.640. (9) ĠU C 303 E, 13.12.2006, p.879. (10) ĠU C 301 E, 13.12.2007, p.64. (11) ĠU C 187 E, 24.7.2008, p.75. (12) http://ec.europa.eu/internal_market/copyright/docs/management/monitoring-report_en.pdf