Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie redukcji krajowych emisji niektórych rodzajów zanieczyszczenia atmosferycznego oraz zmiany dyrektywy 2003/35/WE (COM(2013)0920 – C7-0004/2014 – 2013/0443(COD))

P8_TA(2016)0438 A8-0249/2015

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2013)0920),

–  uwzględniając art. 294 ust. 2 oraz art. 192 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi Komisja przedstawiła wniosek Parlamentowi (C7-0004/2014),

–  uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 10 lipca 2014 r.(1),

–  uwzględniając opinię Komitetu Regionów z dnia 7 października 2014 r.(2),

–  uwzględniając zobowiązanie przedstawiciela Rady, przekazane pismem z dnia 30 czerwca 2016 r., do zatwierdzenia stanowiska Parlamentu zgodnie z art. 294 ust. 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 59 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności oraz opinie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (A8-0249/2015),

1.  przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu(3);

2.  zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli uzna ona za stosowne wprowadzić znaczące zmiany do swojego wniosku lub zastąpić go innym tekstem;

3.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, a także parlamentom narodowym.

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 23 listopada 2016 r. w celu przyjęcia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/... w sprawie redukcji krajowych emisji niektórych rodzajów zanieczyszczeń atmosferycznych, zmiany dyrektywy 2003/35/WE oraz uchylenia dyrektywy 2001/81/WE

(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, dyrektywy (UE) 2016/2284.)

(1) Dz.U. C 451 z 16.12.2014, s. 134. (2) Dz.U. C 415 z 20.11.2014, s. 23. (3) Niniejsze stanowisko zastępuje poprawki przyjęte dnia 28 października 2015 r. (Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0381).

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie finalizacji pakietu Bazylea III (2016/2959(RSP))

P8_TA(2016)0439 B8-1226/2016

Parlament Europejski,

–  uwzględniając pokryzysowe konkluzje ze szczytów G20,

–  uwzględniając komunikat ministrów finansów państw z grupy G20 oraz prezesów banków centralnych z dnia 27 lutego 2016 r.,

–  uwzględniając komunikat ministrów finansów państw z grupy G20 oraz prezesów banków centralnych z dni 14–15 kwietnia 2016 r.,

–  uwzględniając komunikat ministrów finansów państw z grupy G20 oraz prezesów banków centralnych z dni 23–24 lipca 2016 r.,

–  uwzględniając komunikat przywódców państw G20 z dni 4–5 września 2016 r.,

–  uwzględniając sprawozdania Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego (BCBS) dla przywódców grupy G20 zawierające aktualne informacje na temat realizacji uzgodnionego programu reform, a w szczególności sprawozdanie Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego z listopada 2015 r. dla przywódców grupy G20 pt. „Zakończyć pokryzysowe reformy: aktualizacja”(1),

–  uwzględniając dokumenty konsultacyjne Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego pt.: „Zmiany do ram Bazylea III dotyczących wskaźnika dźwigni” z dnia 6 kwietnia 2016 r., „Zmniejszanie wahań aktywów ważonych ryzykiem kredytowym – ograniczenia dla stosowania podejścia opartego na modelach wewnętrznych” z dnia 24 marca 2016 r. oraz „Przegląd metody standardowej dotyczącej ryzyka kredytowego ” z dnia 10 grudnia 2015 r.,

–  uwzględniając dokument do dyskusji i dokument konsultacyjny Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego w sprawie uregulowań dotyczących rezerw księgowych z października 2016 r.,

–  uwzględniając standard Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego pt. „Udziały zgodnie z wymogami całkowitej zdolności do pokrywania strat – zmiany standardu Bazylea III dotyczącego definicji kapitału” z października 2016 r.(2),

–  uwzględniając publikację – UE Shadow Banking Monitor – Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego z lipca 2016 r.,

–  uwzględniając wyniki przeprowadzonych przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB) testów warunków skrajnych, opublikowane w dniu 29 lipca 2016 r.,

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 12 lipca 2016 r. na temat finalizacji reform pokryzysowych wynikających z regulacji Bazylea(3),

–  uwzględniając sprawozdanie MFW z 2016 r. na temat globalnej stabilności finansowej,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 marca 2016 r. w sprawie unii bankowej – sprawozdanie roczne za 2015 r.(4),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 stycznia 2016 r. w sprawie bilansu obecnej sytuacji i przyszłych wyzwań związanych z regulacją usług finansowych w UE: wpływ unijnych ram dotyczących regulacji finansowych i unii rynków kapitałowych oraz dalsze działania na rzecz ich usprawnienia(5),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie roli UE w ramach międzynarodowych instytucji i organów finansowych, walutowych i regulacyjnych(6),

–  uwzględniając opracowanie naukowe dla Komisji Gospodarczej i Monetarnej Parlamentu Europejskiego na temat roli Unii Europejskiej w międzynarodowych forach ekonomicznych, dokument 5: Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego,

–  uwzględniając wymianę poglądów z sekretarzem generalnym Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego Billem Coenem, przewodniczącą Rady Nadzorczej Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego Danièle Nouy, z przewodniczącym EUNB Andreą Enrią oraz wiceprzewodniczącym Komisji Europejskiej Valdisem Dombrovskisem, w sprawie finalizacji pakietu Bazylea III/„Bazylea IV”,

–  uwzględniając oświadczenie Komisji w sprawie przeprowadzonego przez Komitet Bazylejski przeglądu metody standardowej oraz późniejszą wymianę poglądów z udziałem wiceprzewodniczącego Jyrkiego Katainena w dniu 6 lipca 2016 r.

–  uwzględniając skierowane do Komisji pytanie w sprawie finalizacji pakietu Bazylea III (O-000136/2016 – B8-1810/2016),

–  uwzględniając projekt rezolucji Komisji Gospodarczej i Monetarnej,

–  uwzględniając art. 128 ust. 5 i art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że odporny i dobrze dokapitalizowany system bankowy jest warunkiem wstępnym utrzymania stabilności finansowej, zapewnienia odpowiednich warunków kredytowania gospodarki realnej przez cały cykl oraz wspierania wzrostu gospodarczego;

B.  mając na uwadze, że w następstwie kryzysu finansowego przywódcy G20 zgodzili się na wdrożenie kompleksowego programu reform na rzecz wzmocnienia standardów regulacyjnych międzynarodowych banków, w tym wzmocnienia wymogów ostrożnościowych;

C.  mając na uwadze, że Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego opracowuje międzynarodowo uzgodnione minimalne standardy dotyczące wymogów ostrożnościowych w odniesieniu do dużych banków prowadzących międzynarodową działalność; mając na uwadze, że Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego monitoruje i ocenia wdrażanie tych standardów międzynarodowych i zdaje sprawozdania grupie G20; mając na uwadze, że jego wytyczne są ważnym narzędziem przeciwdziałania fragmentacji regulacyjnej na całym świecie;

D.  mając na uwadze, że Unia Europejska wdrożyła normy uzgodnione na szczeblu międzynarodowym w ramach rozporządzenia w sprawie wymogów kapitałowych (CRR) oraz dyrektywy w sprawie wymogów kapitałowych (CRD IV), dostosowując je jednak do rzeczywistych potrzeb finansowania UE, np. w odniesieniu do współczynnika wsparcia MŚP, i z umożliwieniem pewnej elastyczności; mając na uwadze, że UE postanowiła, iż standardy te mogą być stosowane do wszystkich banków, a nie tylko do największych banków prowadzących działalność międzynarodową, tymczasem w niektórych krajach nieeuropejskich niektóre z tych standardów stosuje się tylko do największych banków; mając na uwadze, że ważne są postępy w tworzeniu równych warunków działania na szczeblu międzynarodowym; mając na uwadze, że oczekuje się, iż Komisja przedstawi wniosek ustawodawczy dotyczący przeglądu pakietu CRR/CRD IV, aby dalej wdrażać uzgodnione zmiany regulacji kapitałowych Bazylea;

E.  mając na uwadze, że wymogi ostrożnościowe dla banków są ze sobą powiązane i uzupełniają inne wymogi regulacyjne, takie jak całkowita zdolność do pokrycia strat (TLAC) oraz obowiązkowe stosowanie centralnego rozliczania instrumentów pochodnych; mając na uwadze, że ramy regulacyjne dotyczące sektora bankowego UE uległy znacznej poprawie w ciągu ostatnich lat, zwłaszcza dzięki utworzeniu unii bankowej;

F.  mając na uwadze, że solidne ramy stabilności finansowej i wzrostu powinny być kompleksowe i wyważone, aby uwzględniać dynamiczne praktyki nadzorcze, a nie skupiać się tylko na statycznych regulacjach odnoszących się głównie do aspektów ilościowych;

G.  mając na uwadze, że dane pokazują nadmierną zmienność w przeszłości wag ryzyka i „modelowania ryzyka strategicznego”, aby zmniejszyć wymogi kapitałowe banków, oraz trudności napotykane przez krajowe organy nadzoru przy ocenie modeli wewnętrznych, co przyczyniło się do kryzysu finansowego;

H.  mając na uwadze, że wdrażanie wymogów ostrożnościowych dla różnych modeli prowadzenia działalności bankowej może znacznie się różnić pod względem zakresu i złożoności, co powoduje, że podejście uniwersalne („one-size-fits-all”) jest nieskuteczne i wiąże się z nieproporcjonalnymi obciążeniami, zwłaszcza dla wielu mniejszych, skupionych na rynku krajowym, mniej złożonych i wzajemnie powiązanych banków oraz ich organów regulacyjnych i nadzorczych; w związku z tym wymagany jest odpowiedni stopień elastyczności i proporcjonalności;

I.  mając na uwadze, że Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego debatuje obecnie nad dodatkowymi zmianami ram ostrożnościowych dla banków, które są narażone na ryzyko kredytowe i ryzyko operacyjne; mając na uwadze, że reformy te koncentrują się na zwiększeniu wrażliwości na ryzyko oraz odporności metody standardowej dotyczącej ryzyka kredytowego, na dodatkowych ograniczeniach w zakresie wewnętrznie modelowanego podejścia oraz na zakończeniu projektowania wskaźnika dźwigni, jak również na potencjalnym dolnym pułapie kapitałowym w oparciu o metodę standardową;

J.  mając na uwadze, że większość amerykańskich instytucji finansowych wykorzystuje metodę standardową w odniesieniu do oceny ryzyka kredytowego, natomiast wiele dużych i średnich banków w UE opiera się na modelach wewnętrznych;

K.  mając na uwadze, że odpowiednia zmiana metody standardowej i poszanowanie zasady proporcjonalności to kluczowe czynniki funkcjonowania standardu Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego w odniesieniu do małych banków, które są głównymi użytkownikami tego standardu;

L.  mając na uwadze, że grupa G20 wskazuje, że obecne zmiany nie powinny spowodować znaczącego zwiększenia łącznych wymogów kapitałowych, a stanowisko to zostało potwierdzone przez państwa członkowskie na posiedzeniu Rady ECOFIN w lipcu 2016 r.;

M.  mając na uwadze, że europejskie banki podlegają obecnie przeprowadzanym przez organy regulacyjne regularnym systemowym testom warunków skrajnych, a wyniki tych testów są podawane do publicznej wiadomości;

N.  mając na uwadze, że przedstawiciele krajów trzecich, takich jak Japonia, wyrazili obawy w związku z rosnącą presją na pozyskiwanie kapitału i wyższymi kosztami przestrzegania przepisów w celu spełnienia tych nowych standardów;

O.  mając na uwadze, że decyzje Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego nie mają mocy prawnej i muszą być transponowane w drodze zwykłej procedury ustawodawczej, aby móc obowiązywać w UE; mając na uwadze, że nie wszystkie właściwe organy krajowe mają reprezentację w Bazylejskim Komitecie Nadzoru Bankowego, przy czym EBC i Jednolity Mechanizm Nadzorczy są reprezentowane jako pełnoprawni członkowie, a Komisja i EUNB mają status obserwatorów;

1.  podkreśla znaczenie solidnych globalnych standardów i zasad nadzoru ostrożnościowego banków i z zadowoleniem przyjmuje prace Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego po kryzysie w tej dziedzinie;

2.  potwierdza, że banki muszą być dobrze skapitalizowane w celu wspierania gospodarki realnej, ograniczenia ryzyka systemowego i uniknięcia ponownej konieczności ratowania banków na ogromną skalę, co miało miejsce w czasie kryzysu; podkreśla konieczność odpowiedniej regulacji sektora działalności parabankowej w celu zapewnienia uczciwej konkurencji oraz stabilności finansowej;

3.  podkreśla, że w przeciwieństwie do innych krajów, banki odgrywają kluczową rolę w finansowaniu europejskiej gospodarki i prawdopodobnie pozostaną głównym źródłem finansowania dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP; podkreśla, że prawodawstwo UE zawsze starało się to uwzględnić (np. poprzez zastosowanie współczynnika wsparcia MŚP) i nadal powinno to robić (np. poprzez przedłużanie i rozszerzanie tego współczynnika wsparcia); uznaje jednak znaczenie dywersyfikacji źródeł finansowania gospodarki europejskiej i w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje prace prowadzone w ramach unii rynków kapitałowych;

4.  odnotowuje prowadzone obecnie przez Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego prace nad sfinalizowaniem regulacji kapitałowych Bazylea III mających na celu jeszcze dalej idące uproszczenia, większą porównywalność i ujednolicenie ram kapitałowych ważonych ryzykiem w celu wyeliminowania nadmiernej zmienności aktywów ważonych ryzykiem oraz stosowania tych samych przepisów do tych samych rodzajów ryzyka; podkreśla potrzebę większej przejrzystości i odpowiedzialności w celu zwiększenia legitymizacji i odpowiedzialności za prace Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego; z zadowoleniem przyjmuje wystąpienie sekretarza generalnego Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego przed komisją ECON i popiera dalszy dialog;

5.  podkreśla, że trwający obecnie przegląd powinien respektować wyrażoną przez grupę prezesów banków centralnych i szefów organów nadzoru (GHOS) zasadę niezwiększania nadmiernie łącznych wymogów kapitałowych, przy jednoczesnej poprawie ogólnej sytuacji finansowej banków europejskich;

6.  podkreśla, że drugą i równie ważną zasadą, jakiej należy przestrzegać dokonując przeglądu, jest promowanie równych warunków działania na poziomie światowym dzięki ograniczaniu, nie zaś pogłębianiu, różnic między jurysdykcjami i modelami bankowymi oraz bez nieuzasadnionego szkodzenia modelowi bankowemu UE;

7.  jest zaniepokojony, że wczesna analiza ostatnich projektów Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego wskazuje, że pakiet reform na obecnym etapie może nie być zgodny z dwoma wyżej wymienionymi zasadami; wzywa Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego do dokonania przeglądu swoich propozycji, a EBC i Jednolity Mechanizm Nadzorczy do zagwarantowania ich przestrzegania podczas finalizacji i monitorowania nowego standardu;

8.  podkreśla, że takie podejście miałoby zasadnicze znaczenie dla zapewnienia spójnego wdrażania nowego standardu przez Parlament Europejski jako współprawodawcę;

9.  przypomina o znaczeniu zasady proporcjonalności, którą należy oceniać nie tylko w stosunku do rozmiaru instytucji, które podlegają regulacji, ale także rozumieć jako sprawiedliwą równowagę pomiędzy kosztami a korzyściami wynikającymi z regulacji dla każdej grupy zainteresowanych stron;

10.  wzywa do dialogu i wymiany najlepszych praktyk wśród organów regulacyjnych w dziedzinie stosowania zasady proporcjonalności do określenia na szczeblu UE i na szczeblu międzynarodowym;

11.  wzywa Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego, by przed przyjęciem standardu przeprowadził dokładną i kompleksową ocenę jakościowych i ilościowych skutków nowych reform, biorąc pod uwagę ich oddziaływanie na różne jurysdykcje i różne modele bankowe; uważa, że ocena ta powinna również uwzględniać poprzednie reformy zaproponowane przez komitet; wzywa Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego do dokonania niezbędnych dostosowań w przypadku gdy podczas analizy wystąpią zakłócenia równowagi;

12.  przypomina, jak ważne jest podejście do regulacji oparte na analizie ryzyka, przy czym takie same przepisy miałyby zastosowanie do takiego samego ryzyka; podkreśla jednocześnie potrzebę ograniczenia zakresu arbitrażu regulacyjnego i zmniejszenia nadmiernej zmienności aktywów ważonych ryzykiem; wzywa Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego do utrzymania wrażliwości na ryzyko regulacji ostrożnościowej, w tym poprzez zagwarantowanie, że w zmianie metody standardowej i zakresu stosowania metody IRB uniknie się ryzyka arbitrażu regulacyjnego i odpowiednio uwzględni specyfikę różnych form finansowania, takich jak pożyczki na zakup nieruchomości, finansowanie infrastruktury oraz kredytowanie specjalistyczne, oraz poprzez unikanie niewspółmiernych skutków dla realnej gospodarki; w tym kontekście wyraża obawy związane z potencjalnymi skutkami dla gospodarki realnej sugerowanego wprowadzenia dolnych pułapów produktywności (tzw. „output floors”);

13.  wzywa Komisję do dokładnej i kompleksowej oceny jakościowych i ilościowych skutków niedawno przeprowadzonych i nowych reform, między innymi na finansowanie gospodarki realnej w Europie i na planowane europejskie projekty legislacyjne, takie jak unia rynków kapitałowych; wzywa Komisję do wykorzystania ustaleń poczynionych w wyniku zaproszenia do zgłaszania uwag i prac nad pierwszą oceną sytuacji w zakresie regulacji usług finansowych, która powinna być gotowa do końca 2016 r.; wzywa Komisję do dopilnowania, aby nowe propozycje Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego lub ich wdrażanie nie kłóciło się z tymi inicjatywami; podkreśla, że ta ocena nie powinna podważać dotychczasowych osiągnięć ustawodawczych i nie powinna być postrzegana jako zachęta do deregulacji;

14.  apeluje, by wymogi dotyczące obowiązku centralnego rozliczania produktów pochodnych były w pełni uwzględniane przy ustalaniu wskaźnika dźwigni w celu promowania praktyki centralnego rozliczania;

15.  przypomina, że należy odpowiednio uwzględnić specyfikę europejskich modeli bankowych, rynki, na których działają, różne rozmiary instytucji i różne profile ryzyka, zarówno w ocenach, jak i kalibrowaniu wzorców, aby podtrzymać konieczną różnorodność europejskiego sektora bankowego oraz przestrzegać zasady proporcjonalności; wzywa Komisję do uwzględnienia wszystkich tych zasad przy określaniu zakresu stosowania i przy wdrażaniu propozycji Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego do prawa UE;

16.  podkreśla kluczową rolę krajowych i europejskich organów nadzoru bankowego w zapewnianiu konwergencji praktyk nadzorczych w UE, przy jednoczesnym uwzględnieniu zasady proporcjonalności i stosowności przepisów w odniesieniu do różnych modeli bankowych; podkreśla znaczenie wiarygodnych i porównywalnych informacji dotyczących sytuacji instytucji objętych nadzorem w celu umożliwienia prowadzenia tych prac w sposób skuteczny i wiarygodny; podkreśla, że prawo do stosowania modeli wewnętrznych powinno zostać utrzymane; wzywa Jednolity Mechanizm Nadzorczy i EUNB do kontynuowania działań nadzorczych w celu zapewnienia spójnego wdrażania modeli wewnętrznych oraz ich zdolności do odpowiedniego uwzględniania ryzyka modeli biznesowych banków, aby poprawić konwergencję, jeśli chodzi o metodę likwidowania ich wad i zaproponować zmiany tam, gdzie jest to konieczne, aby poprawić konwergencję w taki sposób, by zneutralizować wady tych modeli;

17.  przypomina związki wymogów ostrożnościowych dla banków z innymi głównymi standardami bankowymi, takimi jak wprowadzenie normy TLAC w UE oraz jej harmonizacja z minimalnym wymogiem funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowanych na mocy dyrektywy w sprawie naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków, jak również ze stosowaniem standardu rachunkowości MSSF 9 w najbliższej przyszłości i z ramami unii bankowej; podkreśla zatem, że refleksja na temat reform regulacji ostrożnościowej powinna uwzględniać wszystkie te elementy oraz ich odrębne i połączone skutki;

18.  przypomina, że kilka głównych banków UE w ostatnich latach wypłaciło dywidendy akcjonariuszom, przy czym banki te były wówczas znacząco niedokapitalizowane i nie dokonały spójnego czyszczenia bilansów;

19.  wzywa Komisję do nadania priorytetowego znaczenia w pracach nad pakietem dla małej bankowości („a small banking box”) najmniej ryzykownym modelom bankowym, a także do uwzględnienia w tych pracach wykonalności przyszłych ram prawnych składających się z mniej skomplikowanych oraz bardziej odpowiednich i proporcjonalnych wymogów ostrożnościowych dostosowanych do różnych rodzajów modeli bankowych;

20.  podkreśla znaczenie roli odgrywanej przez Komisję, Europejski Bank Centralny i Europejski Urząd Nadzoru Bankowego, jeśli chodzi o zaangażowanie w prace Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego i przekazywanie przejrzystych i wyczerpujących aktualnych informacji na temat postępów w dyskusjach Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego; wzywa do większego wyeksponowania tej roli podczas posiedzeń Rady ECOFIN oraz zwiększenia odpowiedzialności wobec parlamentarnej komisji ECON, poprzez regularne raporty składane przez przedstawicieli UE biorących udział w dyskusjach;

21.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Komisji.

(1) http://www.bis.org/bcbs/publ/d344.pdf. (2) https://www.bis.org/bcbs/publ/d387.htm. (3) http://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/2016/07/12-conclusions-banking-reform/ (4) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0093. (5) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0006. (6) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0108.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie wdrażania wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (na podstawie sprawozdania rocznego Rady dla Parlamentu Europejskiego na temat wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa) (2016/2067(INI))

P8_TA(2016)0440 A8-0317/2016

Parlament Europejski,

–  uwzględniając wdrażanie wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (na podstawie sprawozdania rocznego Rady dla Parlamentu Europejskiego na temat wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa),

–  uwzględniając art. 42 ust. 6 i art. 46 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) dotyczące ustanowienia stałej współpracy strukturalnej,

–  uwzględniając roczne sprawozdanie wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa dla Parlamentu Europejskiego w sprawie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB) (13026/2016), zwłaszcza części dotyczące wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (WPBiO),

–  uwzględniając art. 2 i 3 oraz tytuł V Traktatu o Unii Europejskiej, zwłaszcza jego art. 21, 36, art. 42 ust. 2, 3 i 7,

–  uwzględniając konkluzje Rady w sprawie wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony z dnia 25 listopada 2013 r., 18 listopada 2014 r., 18 maja 2015 r., 27 czerwca 2016 r. i 17 października 2016 r.,

–  uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 20 grudnia 2013 r. i 26 czerwca 2015 r.,

–  uwzględniając swoje rezolucje z dnia 21 maja 2015 r. w sprawie wdrażania wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony(1), z dnia 21 maja 2015 r. w sprawie wpływu zmian na europejskim rynku wyposażenia obronnego na możliwości w zakresie obronności i bezpieczeństwa w Europie(2), z dnia 11 czerwca 2015 r. w sprawie strategicznej sytuacji militarnej w basenie Morza Czarnego po bezprawnej aneksji Krymu przez Rosję(3), z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie UE w zmieniającym się globalnym otoczeniu – świat bardziej połączony, skonfliktowany i złożony(4) oraz z dnia 7 czerwca 2016 r. w sprawie operacji pokojowych – zaangażowanie UE w działania ONZ i Unii Afrykańskiej(5),

–  uwzględniając dokument zatytułowany „Wspólna wizja, wspólne działanie – silniejsza Europa. Globalna strategia na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej”, przedstawiony przez wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel Federikę Mogherini w dniu 28 czerwca 2016 r.,

–  uwzględniając plan wdrażania działań w zakresie bezpieczeństwa i obrony, przedstawiony przez wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel F. Mogherini w dniu 14 listopada 2016 r., a także konkluzje Rady z dnia 14 listopada 2016 r. w sprawie wdrożenia globalnej strategii UE w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony,

–  uwzględniając wspólny komunikat wysokiej przedstawiciel i Komisji z dnia 6 kwietnia 2016 r. w sprawie przeciwdziałania zagrożeniom hybrydowym (JOIN(2016)0018) i odnośne konkluzje Rady z dnia 19 kwietnia 2016 r.,

–  uwzględniając wspólny komunikat wysokiej przedstawiciel i Komisji z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie budowania zdolności na rzecz bezpieczeństwa i rozwoju (JOIN(2015)0017) i wniosek Komisji z dnia 5 lipca 2016 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 230/2014 z dnia 11 marca 2014 r. ustanawiające instrument na rzecz przyczyniania się do stabilności i pokoju (COM(2016)0447),

–  uwzględniając wspólny komunikat wysokiej przedstawiciel i Komisji z dnia 5 lipca 2016 r. w sprawie elementów ogólnounijnych ram strategicznych w celu wspierania reformy sektora bezpieczeństwa (JOIN(2016)0031),

–  uwzględniając konkluzje Rady z dnia 18 kwietnia 2016 r. w sprawie platformy wsparcia misji,

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 28 kwietnia 2015 r. pt. „Europejska agenda bezpieczeństwa” (COM(2015)0185),

–  uwzględniając „Odnowioną strategię bezpieczeństwa wewnętrznego Unii Europejskiej” na lata 2015–2020 oraz powiązane konkluzje Rady z dnia 15–16 czerwca 2015 r.,

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 kwietnia 2016 r. pt. „Realizacja Europejskiej agendy bezpieczeństwa w celu zwalczania terroryzmu i utorowania drogi ku rzeczywistej i skutecznej unii bezpieczeństwa” (COM(2016)0230),

–  uwzględniając wspólny komunikat wysokiej przedstawiciel i Komisji z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie kompleksowego podejścia UE do zewnętrznych konfliktów i sytuacji kryzysowych (JOIN(2013)0030) oraz odnośne konkluzje Rady z dnia 12 maja 2014 r.,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 listopada 2012 r. w sprawie cyberbezpieczeństwa i cyberobrony(6); uwzględniając wspólny komunikat wysokiej przedstawiciel i Komisji z dnia 7 lutego 2013 r. pt. „Strategia bezpieczeństwa cybernetycznego Unii Europejskiej – otwarta, bezpieczna i chroniona cyberprzestrzeń” (JOIN(2013)0001); uwzględniając przedstawione przez Radę unijne ramy polityki w zakresie cyberobrony z dnia 18 listopada 2014 r.,

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 5 lipca 2016 r. pt. „Wzmacnianie europejskiego systemu odporności cybernetycznej oraz wspieranie konkurencyjnego i innowacyjnego sektora bezpieczeństwa cybernetycznego” (COM(2016)0410),

–  uwzględniając porozumienie techniczne podpisane w dniu 10 lutego 2016 r. przez zespół reagowania na incydenty komputerowe NATO (NCIRC) i zespół reagowania na incydenty komputerowe Unii Europejskiej (CERT-EU), które czyni łatwiejszym szersze dzielenie się informacjami na temat incydentów cybernetycznych,

–  uwzględniając wspólną deklarację UE i NATO podpisaną w dniu 8 lipca 2016 r. podczas szczytu NATO w Warszawie w 2016 r. (wspólna deklaracja przewodniczącego Rady Europejskiej, przewodniczącego Komisji Europejskiej i sekretarza generalnego Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego),

–  uwzględniając komunikat ze szczytu w Warszawie wydany przez szefów państw i rządów uczestniczących w posiedzeniu Rady Północnoatlantyckiej w Warszawie w dniach 8–9 lipca 2016 r.,

–  uwzględniając wyniki Eurobarometru 85.1 z czerwca 2016 r.,

–  uwzględniając art. 132 ust. 1 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A8-0317/2016),

Kontekst strategiczny

1.  zauważa, że sytuacja w zakresie bezpieczeństwa europejskiego istotnie się pogorszyła, stała się mniej jasna, bardziej skomplikowana, bardziej niebezpieczna i słabiej przewidywalna; zauważa, że zagrożenia mają charakter zarówno konwencjonalny, jak i hybrydowy, są wywołane przez podmioty państwowe i niepaństwowe, pochodzą z południa i ze wschodu oraz dotyczą państw członkowskich na różne sposoby;

2.  przypomina, że bezpieczeństwo państw członkowskich UE w bardzo dużym stopniu ma charakter współzależności, a także zauważa, że państwa członkowskie reagują na wspólne zagrożenia i ryzyko w sposób niekoordynowany i rozdrobniony, co komplikuje i często utrudnia przyjęcie bardziej ujednoliconego podejścia; podkreśla, że ów brak koordynacji stanowi jedną ze słabych stron w działaniach podejmowanych przez Unię; zwraca uwagę, że Europie brakuje odporności, aby skutecznie odpierać zagrożenia hybrydowe, które często mają wymiar transgraniczny;

3.  uważa, że Europa jest obecnie zmuszona do reagowania na coraz bardziej złożone kryzysy, które pod względem lokalizacji geograficznej układają się w łuk sięgający od Afryki Zachodniej, przez Sahel, Róg Afryki i Bliski Wschód, wschodnią Ukrainę aż po Kaukaz; uważa, że UE powinna poszerzyć dialog i współpracę z państwami trzecimi w regionie oraz z organizacjami działającymi na szczeblu regionalnym i niższym od regionalnego; podkreśla, że UE powinna być przygotowana na radzenie sobie ze strukturalnymi zmianami w międzynarodowej architekturze bezpieczeństwa, na stawienie czoła wyzwaniom obejmującym konflikty między państwami, upadek państw i ataki cybernetyczne oraz na reagowanie w odpowiedzi na skutki zmian klimatycznych w zakresie bezpieczeństwa;

4.  z niepokojem zauważa, że Europa na niespotykaną dotąd skalę ma do czynienia z atakami terrorystycznymi przeprowadzanymi przez radykalne organizacje islamistyczne i pojedyncze jednostki, co jest źródłem presji na europejski styl życia; podkreśla, że w konsekwencji bezpieczeństwo jednostki staje się sprawą najwyższej wagi, co podkopuje tradycyjny rozdział między jego zewnętrznym a wewnętrznym wymiarem;

5.  apeluje do UE o dostosowanie się do tych wyzwań w zakresie bezpieczeństwa, zwłaszcza przez skuteczniejsze korzystanie z istniejących narzędzi w ramach WPBiO w połączeniu z innymi instrumentami zewnętrznymi i wewnętrznymi; wzywa do ściślejszej współpracy i koordynacji między państwami członkowskimi, w szczególności w zakresie zwalczania terroryzmu;

6.  wzywa do ustanowienia silnej polityki prewencyjnej w oparciu o kompleksowe programy deradykalizacji; zauważa, że istotne jest również przyjęcie aktywniejszej postawy w zwalczaniu radykalizacji i propagandy terrorystycznej, zarówno w samej UE, jak i w ramach jej stosunków zewnętrznych; wzywa Komisję do podjęcia działań mających na celu rozwiązanie problemu rozpowszechniania treści ekstremistycznych online, a także do promowania aktywniejszej współpracy sądowej między systemami sądownictwa karnego, w tym z udziałem Eurojustu, w walce z radykalizacją postaw i terroryzmem we wszystkich państwach członkowskich;

7.  zauważa, że po raz pierwszy od czasów II wojny światowej granice w Europie zmieniono przy użyciu siły; podkreśla szkodliwy wpływ okupacji wojskowej na bezpieczeństwo całej Europy; ponownie podkreśla, że każda zmiana granic na Ukrainie, przeprowadzona przy użyciu siły, jest sprzeczna z zasadami aktu końcowego z Helsinek i Karty Narodów Zjednoczonych;

8.  podkreśla, że według badania Eurobarometru 85.1 opublikowanego w czerwcu 2016 r. około dwie trzecie obywateli UE chce jej większego zaangażowania w kwestie polityki bezpieczeństwa i obrony;

9.  uważa, że bardziej ujednolicona i przez to skuteczniejsza unijna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa może zdecydowanie przyczynić się do łagodzenia wstrząsów wywołanych konfliktami zbrojnymi w Iraku i Syrii oraz do eliminacji samozwańczego Państwa Islamskiego;

Zmieniona i solidniejsza WPBiO

10.  jest głęboko przekonany, że z powyższego wynika konieczność gruntownej i istotnej zmiany WPBiO, aby umożliwić UE i jej państwom członkowskim przyczynienie się w decydujący sposób do bezpieczeństwa Unii, udział w zarządzaniu kryzysami międzynarodowymi i potwierdzenie jej strategicznej autonomii; przypomina, że żadne państwo nie jest w stanie samodzielnie sprostać obecnym wyzwaniom w dziedzinie bezpieczeństwa;

11.  uważa, że pomyślna zmiana WPBiO będzie wymagać pełnego włączenia państw członkowskich UE w ten proces od samego początku, aby uniknąć ryzyka impasu w przyszłości; podkreśla praktyczne i finansowe korzyści dalszej współpracy na rzecz rozwoju europejskich zdolności obronnych, a także odnotowuje podejmowane inicjatywy, które powinny pociągnąć za sobą konkretne działania do uzgodnienia na posiedzeniu Rady Europejskiej w grudniu 2016 r. poświęconym obronności; wzywa również państwa członkowskie i UE do odpowiednich inwestycji w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony;

12.  podkreśla, że ustanowienie stałej współpracy strukturalnej (art. 42 ust. 6 TUE) umożliwi opracowanie środków obrony własnej lub utworzenie stałej struktury służącej obronie własnej, która może wzmocnić operacje zarządzania kryzysowego;

13.  podkreśla, że ponieważ Europa nie kontroluje już w pełni swojej sytuacji w zakresie bezpieczeństwa ani nie decyduje o wyborze czasu i miejsca działania, poprzez misje i operacje w ramach WPBiO, jak i przy pomocy innych właściwych instrumentów UE powinna mieć zdolność do podejmowania działań w zakresie całego spektrum środków zarządzania kryzysowego, co obejmuje również zapobieganie kryzysom i rozwiązywanie kryzysów, a więc na wszystkich etapach trwania konfliktu i przy pełnym zaangażowaniu na rzecz bezpieczeństwa w Europie oraz wspólnego bezpieczeństwa i wspólnej obrony na całym obszarze wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości; zachęca Radę Europejską do rozpoczęcia prac nad przekształceniem wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony we wspólną obronę, jak przewidziano w art. 42 ust. 2 TUE; jest zdania, że jednym z ważnych celów WPBiO powinno być wzmocnienie odporności UE;

14.  z zadowoleniem przyjmuje plan działania dotyczący WPBiO, zaprezentowany przez wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel i obejmujący konkretny harmonogram i kroki; wyraża zadowolenie, że ten plan działania stanowi uzupełnienie planowanego europejskiego planu działania w dziedzinie obrony; podkreśla konieczność wzmocnienia elementu wojskowego w ramach WPBiO; zdecydowanie popiera koncepcję koordynowania przez państwa członkowskie inwestycji w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony, a także zwiększenia przez nie wsparcia finansowego na rzecz badań w dziedzinie obrony na szczeblu UE;

15.  podkreśla również, że WPBiO powinna się opierać na silnej zasadzie obrony zbiorowej i skutecznym finansowaniu oraz że należy ją wdrażać w sposób skoordynowany z instytucjami międzynarodowymi działającymi w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony oraz rozumieć jako dopełnienie działań NATO; jest zdania, że UE powinna zachęcać państwa członkowskie do osiągania celów NATO w zakresie potencjału, zgodnie z którymi minimalny wymagany poziom wydatków na obronność wynosi 2% PKB, co ponownie potwierdzono na szczytach w Walii i Warszawie;

16.  przypomina, że konflikty i kryzysy w Europie i w jej otoczeniu rozgrywają się zarówno w przestrzeni fizycznej, jak i w cyberprzestrzeni, a także podkreśla, że w związku z tym cyberbezpieczeństwo i cyberobronę należy włączyć do WPBiO jako jej podstawowe elementy i w pełni uwzględniać we wszystkich unijnych strategiach politycznych, wewnętrznych i zewnętrznych;

17.  z zadowoleniem przyjmuje zaprezentowaną przez wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel globalną strategię na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej, która stanowi konieczną i pozytywną zmianę ram instytucjonalnych, w których WPZiB i WPBiO będą opracowywane i prowadzone; ubolewa nad niewielkim zaangażowaniem państw członkowskich w przygotowanie globalnej strategii na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej;

18.  podkreśla, że w celu szybkiej i skutecznej realizacji politycznych ambicji, priorytetów i kompleksowego podejścia globalnej strategii na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej w formie białej księgi UE w sprawie bezpieczeństwa i obrony, poprzedzonej planem wdrażania działań w zakresie bezpieczeństwa i obrony, konieczne jest zaangażowanie, odpowiedzialność i wsparcie ze strony państw członkowskich i parlamentów narodowych w ścisłej współpracy ze wszystkimi właściwymi organami UE; podkreśla ścisły związek planu wdrażania z szerszym kontekstem wdrażania globalnej strategii na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej, z planowanym przez Komisję europejskim planem działania w dziedzinie obrony oraz z wdrożeniem podpisanej w Warszawie wspólnej deklaracji UE i NATO; z zadowoleniem przyjmuje bieżące działania wiceprzewodniczącej / wysokiej przedstawiciel i państw członkowskich dotyczące procesu wdrożenia; podkreśla, że na wdrożenie globalnej strategii na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej oraz z myślą o skutecznej i solidniejszej WPBiO należy przeznaczyć odpowiednie środki;

19.  uważa, że opracowanie strategii sektorowej stanowi niezbędną kontynuację globalnej strategii na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej, która ma być uzgodniona i przedstawiona przez Radę, dzięki czemu doprecyzowywany zostanie wymiar wojskowo‑cywilnych ambicji, zadania, wymogi i priorytety w zakresie zdolności; ponawia swoje dotychczasowe wezwania do opracowania białej księgi w dziedzinie europejskiej obronności oraz wzywa Radę do bezzwłocznego przygotowania tego dokumentu; wyraża zaniepokojenie faktem, że sugerowany plan wdrożenia dotyczący bezpieczeństwa i obrony zdecydowanie odbiega od oczekiwań Parlamentu i obywateli; przypomina, że bezpieczeństwo wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej jest kwestią niepodzielną;

20.  odnotowuje zaproponowane przez ministrów spraw zagranicznych Niemiec i Francji europejskie porozumienie na rzecz bezpieczeństwa oraz popiera między innymi pomysł wspólnego analizowania europejskiej sytuacji strategicznej, dzięki czemu ocena zagrożeń stałaby się wspólnym zadaniem wykonywanym okresowo, a przez to pozwoliłaby nabrać szacunku do wzajemnych obaw i umożliwiła wspieranie wspólnych zdolności i wspólnych działań; z zadowoleniem przyjmuje także ostatnie inicjatywy innych państw członkowskich dotyczące rozwoju WPBiO; z ubolewaniem zwraca jednak uwagę na brak samooceny bezczynności państw członkowskich we wdrażaniu wcześniejszych europejskich zobowiązań w dziedzinie obronności;

21.  zauważa, że w tym celu potrzebna jest współpraca w ramach podobnych działań NATO; podkreśla, że niezbędne jest autentyczne zaangażowanie oraz szersza i skuteczniejsza wymiana danych wywiadowczych i informacji między państwami członkowskimi;

22.  zauważa, że skoro bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne staje się coraz bardziej zintegrowane, a różnica między przestrzenią fizyczną a cyberprzestrzenią trudniejsza do zdefiniowania, konieczne staje się także zintegrowanie narzędzi przypisywanych każdej z nich, co umożliwi UE wykorzystanie pełnego spektrum instrumentów aż do poziomu określonego w art. 42 ust. 7 Traktatu o Unii Europejskiej;

WPBiO i zintegrowane podejście do sytuacji kryzysowych

23.  podkreśla znaczenia utworzenia stałej unijnej kwatery głównej dla cywilnych i wojskowych misji i operacji w ramach WPBiO, w której zintegrowany personel operacyjny obsługiwałby cały cykl planowania, począwszy od wstępnej koncepcji politycznej, a skończywszy na szczegółowych planach; podkreśla, że nie byłoby to powielaniem struktur NATO, lecz stanowiłoby niezbędną strukturę instytucjonalną z myślą o usprawnieniu planowania misji i operacji w ramach WPBiO oraz wzmocnieniu zdolności w zakresie realizacji;

24.  podkreśla wkład misji i operacji w ramach WPBiO, w tym znaczenie pomocy w zarządzaniu granicami, budowania zdolności, szkoleniowych misji wojskowych i operacji morskich, na rzecz międzynarodowego pokoju i stabilności;

25.  z ubolewaniem stwierdza, że misje i operacje w ramach WPBiO w dalszym ciągu napotykają na trudności w związku ze słabościami strukturalnymi, co zagraża ich skuteczności; uważa, że powinny to być prawdziwe narzędzia, które można lepiej zintegrować w ramach globalnej strategii na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej;

26.  w związku z tym zwraca uwagę na poziom ambicji politycznych określonych w globalnej strategii na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej, które dotyczą zintegrowanego podejścia do konfliktów i kryzysów w odniesieniu do zaangażowania Unii na wszystkich etapach cyklu konfliktu poprzez zapobieganie, rozwiązywanie i stabilizowanie, a także odnotowuje zobowiązanie, by unikać przedwczesnego ograniczania zaangażowania; uważa, że UE powinna w spójny sposób wspierać państwa członkowskie biorące udział w koalicji przeciwko samozwańczemu Państwu Islamskiemu poprzez uruchomienie w Iraku w ramach WPBiO operacji skoncentrowanej na szkoleniu;

27.  z zadowoleniem przyjmuje koncepcję misji w ramach WPBiO mających charakter regionalny i działających w krajach Sahelu, ponieważ odpowiada ona przede wszystkim woli państw tego regionu, by zacieśnić współpracę w dziedzinie bezpieczeństwa za pośrednictwem platformy G5 w krajach Sahelu; jest przekonany, że może to stanowić sposobność do poprawy skuteczności i przydatności misji w ramach WPBiO (EUCAP Sahel Mali i EUCAP Sahel Niger) działających w tym regionie; jest głęboko przekonany, że taka koncepcja regionalizacji musi opierać się na specjalistycznej wiedzy dotyczącej działań w terenie, określonych celach i środkach ich osiągnięcia oraz nie należy jej definiować wyłącznie z uwagi na względy polityczne;

28.  podkreśla, że wszystkie decyzje Rady dotyczące przyszłych misji i operacji powinny na pierwszym miejscu stawiać zaangażowanie w konflikty bezpośrednio wpływające na bezpieczeństwo UE lub bezpieczeństwo partnerów bądź regionów, wobec których UE pełni funkcję podmiotu zapewniającego bezpieczeństwo; jest zdania, że decyzja o zaangażowaniu powinna być oparta na wspólnej analizie i zrozumieniu sytuacji strategicznej i na wspólnych interesach strategicznych państw członkowskich oraz że powinna ona uwzględniać działania innych sojuszników i organizacji, takich jak ONZ i NATO; jest zdania, że misje w dziedzinie WPBiO w zakresie budowania zdolności muszą być koordynowane z pracami Komisji dotyczącymi reform sektora bezpieczeństwa i praworządności;

29.  przyjmuje do wiadomości wniosek Komisji dotyczący zmiany rozporządzenia (UE) nr 230/2014 (ustanawiającego instrument na rzecz przyczyniania się do stabilności i pokoju) w celu rozszerzenia pomocy Unii na kwestie związane z wyposażeniem podmiotów wojskowych w krajach partnerskich, co uważa za niezbędny wkład w odporność tych krajów, zmniejszający prawdopodobieństwo, że staną się one ponownie obszarem konfliktu i ostoją wrogich działań wymierzonych przeciwko UE; podkreśla, że działania takie należy podejmować w wyjątkowych sytuacjach, jak określono w art. 3a wzmiankowanego wniosku dotyczącego zmiany rozporządzenia (UE) nr 230/2014, aby przyczynić się do zrównoważonego rozwoju, dobrego zarządzania i praworządności; w tym kontekście zachęca ESDZ i Komisję do przyspieszenia wdrażania inicjatywy na rzecz budowania zdolności w zakresie wspierania bezpieczeństwa i rozwoju, mającej na celu poprawę skuteczności i uwydatnienie zrównoważonego charakteru misji w ramach WPBiO;

30.  podkreśla także konieczność określenia innych instrumentów finansowych potrzebnych do wzmocnienia przez partnerów zdolności w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony; wzywa ESDZ i Komisję do zadbania o pełną spójność i koordynację, by można było osiągać najlepsze rezultaty i uniknąć powielania działań w terenie;

31.  zauważa w związku z tym, że zadania petersberskie należy poddać przeglądowi oraz że grupy bojowe jak najszybciej powinny stać się użytecznym instrumentem wojskowym dzięki zwiększonej modułowości i bardziej funkcjonalnemu finansowaniu; zauważa, że brak konstruktywnego podejścia państw członkowskich nadal stanowi przeszkodę polityczną i operacyjną uniemożliwiającą wykorzystanie grup bojowych; apeluje do Rady o zainicjowanie procesu tworzenia funduszu początkowego (przewidzianego w art. 41 ust. 3 TUE) z myślą o pilnym finansowaniu początkowych etapów operacji wojskowych;

32.  wzywa do większej elastyczności przepisów finansowych UE, by wesprzeć jej zdolność do reagowania na kryzysy, oraz do wdrożenia obowiązujących postanowień traktatu lizbońskiego; wzywa do przeglądu mechanizmu ATHENA w celu rozszerzenia jego zakresu na wszystkie koszty związane przede wszystkim z operacjami szybkiego reagowania i rozmieszczania unijnych grup bojowych, a w drugiej kolejności ze wszystkimi operacjami wojskowymi;

Współpraca z NATO i innymi partnerami

33.  przypomina, że NATO i UE mają te same strategiczne interesy i stoją przed takimi samymi wyzwaniami na wschodzie i południu; zwraca uwagę na znaczenie klauzuli wzajemnej obrony (art. 42 ust. 7) dla państw członkowskich UE, zarówno dla tych, które są członkami NATO, jak i dla państw nienależących do sojuszu; zauważa, że przy użyciu środków własnych UE powinna być w stanie w takim samym stopniu chronić państwa członkowskie UE niebędące członkami NATO; zwraca uwagę na zakreślony w globalnej strategii na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej cel polegający na odpowiednim poziomie autonomii strategicznej UE oraz podkreśla, że te dwie organizacje muszą wykazać się komplementarnością środków; jest zdania, że tzw. strategiczna autonomia UE powinna zwiększyć zdolność Europy do promowania bezpieczeństwa w jej granicach oraz poza nimi, a także wzmocnić partnerstwo z NATO i stosunki transatlantyckie;

34.  jest zdania, że fundamentem bliskiej i efektywnej współpracy między UE a NATO jest komplementarność i kompatybilność ich misji, a przez to instrumentów, jakimi dysponują; podkreśla, że stosunki między tymi dwiema organizacjami muszą się nadal opierać na współpracy, a nie konkurencji; jest zdania, że UE powinna zachęcać państwa członkowskie do osiągania celów NATO w zakresie potencjału, zgodnie z którymi minimalny wymagany poziom wydatków na obronność wynosi 2% PKB;

35.  podkreśla, że NATO ma doskonałe możliwości odstraszania i obrony oraz że jest gotowe do uruchomienia mechanizmu obrony zbiorowej (art. V traktatu waszyngtońskiego) w przypadku agresji na jednego z jego członków, natomiast WPBiO koncentruje się obecnie na utrzymaniu pokoju, zapobieganiu konfliktom i wzmacnianiu bezpieczeństwa międzynarodowego (art. 42 TUE), a UE dysponuje dodatkowymi środkami radzenia sobie z wyzwaniami w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego państw członkowskich, w tym działalności przewrotowej, których nie dotyczy art. V; ponownie podkreśla, że celem klauzuli solidarności ujętej w art. 222 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej jest zagwarantowanie ochrony instytucji demokratycznych i ludności cywilnej w przypadku ataku terrorystycznego;

36.  z zadowoleniem przyjmuje ostatnią wspólną deklarację podpisaną przez UE i NATO w Warszawie oraz w pełni popiera wskazane w niej dziedziny współpracy; zauważa, że w deklaracji opisano ugruntowane nieformalne praktyki, zamiast wprowadzić współpracę między UE a NATO na nowy poziom; podkreśla zwłaszcza potrzebę pogłębienia współpracy i dalszego dopełniania budowania zdolności w odniesieniu do zagrożeń hybrydowych i cybernetycznych oraz badań naukowych; z zadowoleniem przyjmuje zawarty w planie z Bratysławy jednoznaczny cel, jakim jest natychmiastowe rozpoczęcie wdrażania postanowień wspólnego oświadczenia;

37.  w pełni popiera dalsze zacieśnianie współpracy w zakresie bezpieczeństwa i obrony z innymi partnerami instytucjonalnymi, w tym z ONZ, Unią Afrykańską i OBWE, a także ze strategicznymi partnerami dwustronnymi, zwłaszcza USA, w takich dziedzinach jak zagrożenia hybrydowe, bezpieczeństwo morskie, szybkie reagowanie, walka z terroryzmem i bezpieczeństwo cybernetyczne;

Europejska współpraca obronna

38.  uważa, że rozwój silniejszego przemysłu obronnego wzmocniłby strategiczną autonomię i niezależność technologiczną UE; jest przekonany, że wzmocnienie pozycji UE jako podmiotu zapewniającego bezpieczeństwo w sąsiedztwie Europy wymaga odpowiednich i wystarczających zdolności, a także konkurencyjnego, wydajnego i przejrzystego przemysłu obronnego gwarantującego zrównoważony łańcuch dostaw; zauważa, że europejski sektor obronny charakteryzuje rozdrobnienie i powielanie, co należy stopniowo eliminować w ramach procesu przewidującego zachęty i nagrody dla wszystkich elementów krajowych oraz przy uwzględnieniu długoterminowej perspektywy zintegrowanego rynku obronnego;

39.  ubolewa, że państwa członkowskie nie wdrożyły jeszcze z niezbędnym zaangażowaniem ram polityki systematycznej i długotrwałej współpracy w zakresie obronności oraz że inicjatywa wspólnego pozyskiwania i wykorzystywania zdolności wojskowych nie przyniosła wymiernych rezultatów; wzywa Radę do wprowadzenia regularnych, organizowanych dwa razy do roku debat na temat obronności, które zapewnią strategiczne wytyczne i nadadzą polityczny impuls WPBiO oraz europejskiej współpracy w dziedzinie obronności;

40.  podkreśla potrzebę dalszego pogłębienia współpracy w zakresie cyberobrony i zagwarantowania pełnej cyberodporności misji w ramach WPBiO; wzywa Radę do uwzględnienia cyberobrony jako integralnej części jej debat na temat obronności; dostrzega zdecydowaną potrzebę stworzenia krajowych strategii cyberobrony; wzywa państwa członkowskie, by pod patronatem Europejskiej Agencji Obrony w pełni korzystały ze środków budowania zdolności w zakresie cyberbezpieczeństwa i wykorzystywały natowskie Centrum Doskonałości ds. Współpracy w Dziedzinie Obrony przed Atakami Cybernetycznymi;

41.  zauważa, że wszystkie państwa członkowskie mają problemy z utrzymaniem szerokiego zakresu pełnych zdolności operacyjnych w dziedzinie obrony, zwykle z powodu ograniczeń finansowych; w związku z tym wzywa do większej koordynacji i dokonywania jaśniejszych wyborów co do zdolności, jakie państwa członkowskie będą utrzymywać, by mogły one specjalizować się w określonych zdolnościach;

42.  jest zdania, że interoperacyjność jest kluczem do większej kompatybilności i integralności sił państw członkowskich; w związku z tym podkreśla, że państwa członkowskie muszą zbadać możliwości wspólnego udzielania zamówień na zasoby w dziedzinie obrony; zauważa, że utrudnia to protekcjonistyczny i zamknięty charakter unijnych rynków obronności;

43.  przypomina, że solidna europejska baza technologiczno-przemysłowa sektora obronnego, która obejmuje instrumenty dla MŚP, stanowi główny filar WPBiO oraz niezbędny warunek wstępny dla stworzenia wspólnego rynku, który pozwoli UE budować jej strategiczną autonomię;

44.  zwraca uwagę, że państwa członkowskie stosują dyrektywę 2009/81/WE dotyczącą zamówień w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa oraz dyrektywę 2009/43/WE dotyczącą wewnątrzunijnych transferów produktów związanych z obronnością w zupełnie różnym zakresie; w konsekwencji wzywa Komisję do stosowania wytycznych dotyczących art. 346 oraz do przyjęcia przysługującej jej roli strażniczki traktatów i wszczynania postępowań o naruszenie w przypadku niestosowania się do dyrektyw; wzywa państwa członkowskie do zwiększenia wielonarodowych wysiłków po stronie popytu w zakresie nabywania zasobów wojskowych oraz wzywa przemysł europejski – po stronie dostawców – do wzmocnienia swojej pozycji na światowym rynku dzięki lepszej koordynacji i konsolidacji branży;

45.  wyraża zaniepokojenie stałym spadkiem nakładów na badania w dziedzinie obronności w państwach członkowskich, co stanowi zagrożenie dla bazy przemysłowo‑technologicznej, a tym samym dla strategicznej autonomii Europy; wzywa państwa członkowskie do wyposażania swoich armii w sprzęt produkowany przez europejski przemysł obronny, a nie przez konkurentów z branży;

46.  jest przekonany, że wzmocnienie roli Europejskiej Agencji Obrony w zakresie koordynowania programów, projektów i działań opartych na zdolnościach przyczyniłoby się do poprawy skuteczności WPBiO; uważa, że Europejska Agencja Obrony powinna otrzymać wsparcie, aby w pełni realizować swoje cele, w tym w szczególności w kontekście przyszłych priorytetów i roli w związku z europejskim planem działań w sektorze obrony i europejskim programem badań w dziedzinie obronności; w związku z tym wzywa państwa członkowskie do dokonania analizy organizacji, procedur i działań agencji, co pozwoli na poszerzenie możliwości w zakresie dalszej współpracy i integracji; wzywa państwa członkowskie, by przekazały agencji wytyczne w zakresie koordynacji przeglądu planu rozwoju zdolności zgodnie z globalną strategią na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Unii Europejskiej i strategią sektorową;

47.  podkreśla, że z uwagi na swój charakter cyberbezpieczeństwo jest obszarem polityki, w którym najważniejsza jest współpraca i integracja, nie tylko między państwami członkowskimi UE, kluczowymi partnerami i NATO, ale także między różnymi podmiotami w obrębie społeczeństwa, ponieważ odpowiedzialność za tę kwestię nie ma jedynie charakteru wojskowego; apeluje o jaśniejsze wytyczne na temat sposobu wykorzystania zdolności defensywnych i ofensywnych UE oraz kontekstu takiego wykorzystania; przypomina, że Parlament Europejski wielokrotnie wzywał do gruntownej zmiany rozporządzenia UE dotyczącego wywozu produktów podwójnego zastosowania, aby zapobiec dostaniu się w niewłaściwe ręce oprogramowania i innych systemów, które mogą zostać użyte przeciwko cyfrowej infrastrukturze UE i w celu naruszenia praw człowieka; wzywa UE do obrony na forach międzynarodowych, w tym także na forach zarządzania internetem, ale nie tylko, zasady, zgodnie z którą podstawowa infrastruktura internetowa powinna stanowić strefę neutralną, w którą nie wolno ingerować rządom dążącym do realizacji swoich krajowych interesów;

48.  popiera podejmowane przez Komisję inicjatywy związane z obronnością, takie jak plan działań w sektorze obrony oraz polityka przemysłowa w dziedzinie obronności, które powinny rozpocząć się po zaprezentowaniu unijnej białej księgi w sprawie bezpieczeństwa i obrony; popiera dalsze zaangażowanie Komisji w obronność przez szeroko zakrojone i jasno określone badania, planowanie i wdrażanie; z zadowoleniem przyjmuje działania przygotowawcze dotyczące badań związanych z WPBiO i zwraca się o zapewnienie wystarczającego finansowania na pozostałą część obecnych wieloletnich ram finansowych; popiera rozwój unijnego programu badań w dziedzinie obronności w następnych wieloletnich ramach finansowych (na lata 2021–2027);

49.  uważa, że w ramach przyszłego unijnego programu badań w dziedzinie obronności należy finansować projekty badawcze w priorytetowych dziedzinach, które uzgodnić powinny państwa członkowskie, oraz że europejski fundusz obronny mógłby wspierać finansowanie zdolności uzgodnionych wspólnie przez państwa członkowskie i mających uznaną wartość dodaną na szczeblu UE;

50.  apeluje o przeprowadzenie reformy prawa europejskiego, która umożliwi europejskim branżom obronnym korzystanie z tych samych form pomocy państwa, z których korzystają producenci amerykańscy;

o
o   o

51.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji przewodniczącemu Rady Europejskiej, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, sekretarzowi generalnemu NATO, przewodniczącemu Zgromadzenia Parlamentarnego NATO, sekretarzowi generalnemu ONZ, urzędującemu przewodniczącemu Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE), jak również przewodniczącemu Zgromadzenia Parlamentarnego OBWE.

(1) Dz.U. C 353 z 27.9.2016, s. 59. (2) Dz.U. C 353 z 27.9.2016, s. 74. (3) Dz.U. C 407 z 4.11.2016, s. 74. (4) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0120. (5) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0249. (6) Dz.U. C 419 z 16.12.2015, s. 145.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie unijnej komunikacji strategicznej w celu przeciwdziałania wrogiej propagandzie stron trzecich (2016/2030(INI))

P8_TA(2016)0441 A8-0290/2016

Parlament Europejski,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 2 kwietnia 2009 r. w sprawie świadomości europejskiej i totalitaryzmu(1),

–  uwzględniając oświadczenie wydane na szczycie NATO w Strasburgu/Kehl w dniu 4 kwietnia 2009 r., przyjęte z okazji 60. rocznicy powstania NATO,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 grudnia 2012 r. w sprawie strategii wolności cyfrowej w polityce zagranicznej UE(2),

–  uwzględniając konkluzje Rady do Spraw Zagranicznych z dnia 9 lutego 2015 r. dotyczące zwalczania terroryzmu,

–  uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dni 19 i 20 marca 2015 r.,

–  uwzględniając przyjęte dnia 16 marca 2015 r. konkluzje Rady w sprawie regionalnej strategii UE dotyczącej Syrii i Iraku oraz zagrożenia ze strony ISIL/Daisz, które Rada do Spraw Zagranicznych potwierdziła dnia 23 maja 2016 r.,

–  uwzględniając opublikowane w dniu 18 maja 2015 r. sprawozdanie wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa pt. „UE w zmieniającym się globalnym otoczeniu – świat bardziej połączony, skonfliktowany i złożony”, a także bieżące prace nad nową globalną strategią bezpieczeństwa UE,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie stanu stosunków UE-Rosja(3),

–   uwzględniając plan działania UE dotyczący komunikacji strategicznej (Ref. Ares(2015)2608242 - 22.6.2015),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie przeglądu europejskiej polityki sąsiedztwa(4),

–  uwzględniając deklarację ze szczytu NATO w Walii z dnia 5 września 2014 r.,

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie zapobiegania radykalizacji oraz rekrutacji obywateli europejskich przez organizacje terrorystyczne(5),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 28 kwietnia 2015 r. do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów w sprawie europejskiej agendy bezpieczeństwa (COM(2015)0185),

–  uwzględniając wspólny komunikat Komisji i wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa z dnia 6 kwietnia 2016 r. do Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych ram dotyczących przeciwdziałania zagrożeniom hybrydowym – odpowiedź Unii Europejskiej (JOIN(2016)0018),

–  uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 kwietnia 2016 r. do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej i Rady w sprawie realizacji europejskiej agendy bezpieczeństwa w celu zwalczania terroryzmu i utorowania drogi ku rzeczywistej i skutecznej unii bezpieczeństwa (COM(2016)0230),

–  uwzględniając przeprowadzone przez Europejski Fundusz na rzecz Demokracji studium wykonalności dotyczące rosyjskojęzycznych inicjatyw medialnych w ramach Partnerstwa Wschodniego i poza nim pt. „Bringing Plurality and Balance to the Russian Language Media Space”(Zapewnienie pluralizmu i równowagi w rosyjskojęzycznej przestrzeni medialnej),

–  uwzględniając sprawozdanie specjalnego sprawozdawcy ONZ w sprawie propagowania i ochrony praw człowieka i wolności podstawowych w warunkach walki z terroryzmem (A/HRC/31/65),

–  uwzględniając komentarz ogólny nr 34 Komitetu Praw Człowieka ONZ (CCPR/C/GC/34),

–  uwzględniając art. 52 Regulaminu,

–  uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych oraz opinię Komisji Kultury i Edukacji (A8-0290/2016),

A.  mając na uwadze, że UE zobowiązała się do kierowania się w swoich działaniach prowadzonych na arenie międzynarodowej zasadami demokracji, praworządności i poszanowania praw człowieka oraz podstawowych wolności, jak również zasadami wolności mediów, dostępu do informacji, wolności słowa i pluralizmu mediów, choć ostatnia z nich może być jednak do pewnego stopnia ograniczona zgodnie z prawem międzynarodowym, w tym europejską konwencją praw człowieka; mając na uwadze, że strony trzecie, których celem jest zdyskredytowanie Unii, nie podzielają tych samych wartości;

B.  mając na uwadze, że UE, jej państwa członkowskie i obywatele znajdują się pod coraz większą i regularną presją w obliczu kampanii informacyjnych, dezinformacyjnych i wprowadzających w błąd oraz propagandy krajów i podmiotów niepaństwowych, takich jak transnarodowi terroryści i organizacje przestępcze w sąsiedztwie Unii, którzy starają się osłabić samo pojęcie obiektywnych informacji czy etycznego dziennikarstwa, przedstawiając wszystkie informacje jako stronnicze czy będące narzędziem władzy politycznej, i które za cel ataku wybierają demokratyczne wartości i interesy;

C.  mając na uwadze, że wolność mediów, dostęp do informacji i wolność słowa są podstawowymi filarami systemu demokratycznego, w którym przejrzystość własności środków przekazu i źródeł finansowania mediów ma kluczowe znaczenie; mając na uwadze, że strategie mające na celu zapewnienie dziennikarstwa dobrej jakości, pluralizmu mediów i sprawdzania faktów mogą być skuteczne jedynie wówczas, gdy podmioty dostarczające informacji cieszą się zaufaniem i są wiarygodne; mając na uwadze, że jednocześnie należy poddać krytycznej ocenie sposób postępowania ze źródłami mediów, którym udowodniono wielokrotne angażowanie się w strategię umyślnego oszustwa i dezinformacji, zwłaszcza w „nowych mediach”, sieciach społecznościowych i sferze cyfrowej;

D.  mając na uwadze, że wojna informacyjna jest zjawiskiem hstorycznym równie starym jak sama wojna; mając na uwadze, że wojna informacyjna była szeroko wykorzystywana w czasie zimnej wojny i od tamtej pory jest nieodłączną częścią nowoczesnej wojny hybrydowej, która stanowi połączenie wojskowych i niewojskowych środków o charakterze ukrytym i jawnym, stosowanych w celu zdestabilizowania sytuacji politycznej, gospodarczej i społecznej w atakowanym kraju bez formalnego wypowiedzenia mu wojny, czego celem są nie tylko partnerzy UE, ale także sama UE, jej instytucje i wszystkie państwa członkowskie i obywatele niezależnie od ich narodowości i wyznania;

E.  mając na uwadze, że wraz z aneksją Krymu przez Rosję i wojną hybrydową prowadzoną przez Rosję w Donbasie Kreml nasilił konfrontację z UE; mając na uwadze, że Kreml nasilił działania propagandowe, a Rosja odgrywa większą rolę w europejskim otoczeniu medialnym w celu ukształtowania politycznego poparcia europejskiej opinii publicznej dla działań Rosji i w celu podważenia spójności polityki zagranicznej UE;

F.  mając na uwadze, że propaganda wojenna oraz popieranie w jakikolwiek sposób nienawiści narodowej, rasowej lub religijnej, stanowiące podżeganie do dyskryminacji, wrogości lub przemocy, jest prawnie zakazane zgodnie z art. 20 Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych;

G.  mając na uwadze, że kryzys finansowy i rozwój nowych form mediów cyfrowych stwarza poważne wyzwania dla dziennikarstwa dobrej jakości, prowadząc do ograniczenia krytycznego myślenia wśród obywateli, co sprawia, że są oni bardziej podatni na dezinformację i manipulację;

H.  mając na uwadze, że działania propagandowe i wtrącanie się mediów rosyjskich są szczególnie silne i często nieporównywalne w skali w krajach wschodniego sąsiedztwa; mając na uwadze, że media krajowe w tych państwach są często słabe i nie są w stanie przeciwstawić się sile i potędze mediów rosyjskich;

I.  mając na uwadze, że wojenne technologie informacyjne i komunikacyjne są wykorzystywane do uzasadniania działań zagrażających suwerenności, niezależności politycznej i integralności terytorialnej państw członkowskich UE oraz bezpieczeństwu ich obywateli;

J.  mając na uwadze, że UE nie uznaje ISIL/Daisz ani za państwo, ani za organizację quasi-państwową;

K.  mając na uwadze, że ISIL/Daisz, Al-Kaida i wiele innych brutalnych dżihadystycznych grup terrorystycznych systematycznie wykorzystuje strategie komunikacji i bezpośrednią propagandę – zarówno w internecie, jak i poza nim – by po części uzasadnić swoje działania prowadzone przeciwko UE i państwom członkowskich oraz europejskim wartościom, a także w celu rekrutacji większej liczby młodych Europejczyków;

L.  mając na uwadze, że w następstwie oświadczenia wydanego na szczycie NATO w Strasburgu/Kehl, w którym podkreślono, że coraz ważniejsze jest, by NATO informowało w sposób właściwy, terminowy, dokładny i reaktywny o swoich zmieniających się rolach, celach i misji, w 2014 r. utworzono na Łotwie Centrum Doskonałości ds. Łączności Strategicznej NATO (NATO StratCom COE), co zostało przyjęte z zadowoleniem w oświadczeniu ze szczytu NATO w Walii;

Unijna komunikacja strategiczna w celu przeciwdziałania wrogiej propagandzie stron trzecich

1.  podkreśla, że wroga propaganda przeciwko UE przyjmuje wiele różnych form i wykorzystuje różnorakie narzędzia, często dostosowane do specyfiki państw członkowskich, czego celem jest wypaczenie prawdy, pobudzenie wątpliwości, poróżnienie państw członkowskich, ukartowanie strategicznego rozłamu między Unią Europejską a jej partnerami w Ameryce Północnej oraz sparaliżowanie procesu decyzyjnego, zdyskredytowanie instytucji UE i partnerstwa transatlantyckiego – które odgrywają uznaną rolę w europejskiej architekturze bezpieczeństwa i gospodarce – w oczach i umysłach unijnych obywateli oraz obywateli państw sąsiadujących, a także osłabienie i zniszczenie europejskiego przesłania opartego na wartościach demokratycznych, prawach człowieka i praworządności; przypomina, że jednym z najważniejszych wykorzystywanych narzędzi jest wzbudzanie strachu i niepewności wśród obywateli UE oraz takie przedstawianie państw wrogich oraz podmiotów niepaństwowych, by wydawały się one dużo silniejsze, niż ma to miejsce w rzeczywistości;

2.  wzywa instytucje UE do uznania, że komunikacja strategiczna i wojna informacyjna są nie tylko zewnętrznym, ale i wewnętrznym problemem UE, i wyraża niepokój o wiele istniejących w obrębie Unii przyczółków wrogiej propagandy; wyraża zaniepokojenie tym, że niektóre państwa członkowskie nie zdają sobie w pełni sprawy z tego, iż są odbiorcami i areną propagandy i dezinformacji; w tym kontekście wzywa organy UE do rozwiązania aktualnego problemu braku jasności oraz do uzgodnienia, co należy uznawać za propagandę i dezinformację, do opracowania we współpracy z przedstawicielami mediów i ekspertami z państw członkowskich UE wspólnego zestawu definicji, a także do gromadzenia danych i faktów dotyczących konsumpcji propagandy;

3.  zauważa, że dezinformacja i propaganda stanowią elementy wojny hybrydowej; podkreśla w związku z tym potrzebę zwiększenia świadomości i wykazania asertywności poprzez komunikację instytucjonalną/polityczną, badania prowadzone przez ośrodki analityczne/akademickie, kampanie w mediach społecznościowych, inicjatywy społeczeństwa obywatelskiego, umiejętność korzystania z mediów oraz inne użyteczne działania;

4.  podkreśla, że stosowana przez państwa trzecie strategia propagandy i dezinformacji wymierzona przeciw Unii może przybierać różne formy i angażować w szczególności tradycyjne media, sieci społecznościowe, szkolne programy nauczania bądź partie polityczne zarówno w Unii Europejskiej, jak i poza nią;

5.  zwraca uwagę na wielowymiarowy charakter obecnych strategicznych komunikatów UE na różnych szczeblach, w tym na szczeblu instytucji UE, państw członkowskich, poszczególnych organów NATO i ONZ, organizacji pozarządowych, jak również organizacji obywatelskich, i apeluje o jak najlepszą możliwą koordynację i wymianę informacji między tymi stronami; domaga się zacieśnienia współpracy i wymiany informacji między poszczególnymi podmiotami, które wyraziły zaniepokojenie propagandą i pragną wprowadzenia strategii walki z dezinformacją; uważa, że w kontekście UE taką koordynacją powinny się zająć instytucje unijne;

6.  uznaje, że UE musi traktować priorytetowo swoje działania dotyczące komunikacji strategicznej, na które należy przeznaczyć odpowiednie zasoby; powtarza, że UE stanowi udany przykład integracji, który mimo kryzysu wciąż przyciąga kraje pragnące taki model przejąć i stać się jego częścią; podkreśla zatem, że UE powinna w pozytywny sposób, z determinacją i odwagą, informować o swoich sukcesach, wartościach i zasadach oraz że jej przesłania powinny być ofensywne, a nie defensywne;

Uznanie i obnażenie rosyjskiej wojny dezinformacyjnej i propagandowej

7.  zauważa z ubolewaniem, że Rosja wykorzystuje kontakty i spotkania z partnerami unijnymi raczej do celów propagandowych i publicznego osłabiania wspólnego stanowiska UE niż do nawiązania prawdziwego dialogu;

8.  zauważa, że rosyjski rząd wykorzystuje szeroki wachlarz narzędzi i instrumentów, takich jak zespoły doradców i specjalne fundacje (np. Russkij Mir), specjalne organy (Rossotrudniczestwo), wielojęzyczne stacje telewizyjne (np. RT), pseudoagencje informacyjne i usługi multimedialne (np. Sputnik), transgraniczne grupy społeczne i religijne (gdyż reżim chce uchodzić za jedynego obrońcę tradycyjnych wartości chrześcijańskich) oraz trolle mediów społecznościowych i internetu, do zakwestionowania wartości demokratycznych, wprowadzenia rozłamu w Europie, uzyskania krajowego poparcia i stworzenia wizerunku niewydolnych państw we wschodnim sąsiedztwie UE; podkreśla, że Rosja inwestuje w instrumenty dezinformacji i propagandy znaczne środki finansowe, które są wypłacane bezpośrednio przez państwo lub za pośrednictwem kontrolowanych przez Kreml przedsiębiorstw i organizacji; podkreśla, że z jednej strony Kreml finansuje partie polityczne i inne organizacje w UE z zamiarem zaszkodzenia politycznej spójności, a z drugiej strony propaganda Kremla jest wycelowana bezpośrednio w konkretnych dziennikarzy, polityków i obywateli UE;

9.  przypomina, że służby bezpieczeństwa i wywiadu stwierdziły, iż Rosja ma zdolność i zamiar przeprowadzenia działań służących destabilizacji w innych krajach; zwraca uwagę, że często przybiera to formę politycznego wsparcia ekstremistów, dezinformacji na dużą skalę i kampanii medialnych; ponadto zauważa, że takie przedsiębiorstwa medialne są obecne i aktywne w UE;

10.  podkreśla, że strategia informacyjna Kremla uzupełnia politykę intensyfikacji stosunków dwustronnych, współpracy gospodarczej oraz wspólnych projektów z niektórymi państwami członkowskimi UE, aby osłabić spójność unijnych działań i osłabić strategie polityczne UE;

11.  uważa, że rosyjska komunikacja strategiczna jest częścią szerszej kampanii wywrotowej, mającej na celu osłabienie współpracy i suwerenności UE oraz niezależności politycznej i integralności terytorialnej Unii i jej państw członkowskich; wzywa rządy państw członkowskich do zachowania czujności wobec rosyjskich działań informacyjnych na terenie Europy, a także większego dzielenia się potencjałem i staraniami kontrwywiadu zmierzającymi do zwalczania tych działań;

12.  zdecydowanie krytykuje rosyjskie wysiłki zmierzające do przerwania procesu integracji europejskiej i wyraża w tym względzie ubolewanie z powodu popierania przez Rosję sił antyeuropejskich w UE, co dotyczy w szczególności partii skrajnie prawicowych, ruchów populistycznych i innych ruchów negujących podstawowe wartości liberalnych demokracji;

13.  jest poważnie zaniepokojony szybkim upowszechnianiem się w Europie działań prowadzonych z inicjatywy Kremla, w tym dezinformacji i propagandy, które mają na celu utrzymanie lub zwiększenie wpływu Rosji na osłabienie i podział UE; podkreśla, że znaczna część propagandy Kremla ma na celu opisanie niektórych krajów europejskich jako należących do „tradycyjnej strefy wpływów Rosji”; zauważa, że zakłamywanie historii jest jedną z głównych strategii Rosji; w tym względzie zauważa potrzebę upowszechnienia wiedzy o zbrodniach reżimów komunistycznych poprzez kampanie publiczne i systemy edukacyjne oraz wspieranie działań badawczych i dokumentacyjnych, szczególnie w bloku byłych członków Związku Radzieckiego, w celu przeciwdziałania narracji Kremla;

14.  podkreśla, że Rosja wykorzystuje brak międzynarodowych ram prawnych w obszarach takich jak bezpieczeństwo cybernetyczne oraz brak odpowiedzialności w prawodawstwie dotyczącym mediów, a wszelkie dwuznaczności w tych kwestiach obraca na swoją korzyść; podkreśla, że agresywne działania Rosji w dziedzinie cybernetycznej ułatwiają wojnę informacyjną; wzywa Komisję i Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ) do zwrócenia uwagi na rolę punktów wymiany ruchu internetowego jako infrastruktury o kluczowym znaczeniu w unijnej strategii bezpieczeństwa; podkreśla pilną potrzebę zapewnienia odporności systemów informatycznych na szczeblu UE i państw członkowskich, zwłaszcza w przypadku blokad i zakłóceń, które mogą odegrać kluczową rolę w konfliktach hybrydowych i przeciwdziałaniu propagandzie, oraz prowadzenia ścisłej współpracy w tym względzie z NATO, a szczególnie z Centrum Doskonałości ds. Współpracy w Dziedzinie Obrony przed Atakami Cybernetycznymi NATO;

15.  zachęca państwa członkowskie do opracowania skoordynowanych mechanizmów strategii komunikacyjnej, aby wesprzeć przydział i przeciwdziałać propagandzie i dezinformacji w celu uwidocznienia zagrożeń hybrydowych;

Zrozumienie wojny informacyjnej oraz metod dezinformacji i radykalizacji stosowanych przez ISIL/Daisz oraz przeciwdziałanie im

16.  jest świadomy zakresu strategii stosowanych przez ISIL/Daisz zarówno na szczeblu regionalnym, jak i ogólnoświatowym do promowania jego nienawistnych i agresywnych poglądów politycznych, religijnych i społecznych; wzywa UE i jej państwa członkowskie do sformułowania przekazu zadającego kłam wersji wydarzeń przedstawianej przez ISIL/Daisz poprzez zaangażowanie w to systemu edukacji, a także wzmocnienie pozycji i większą widoczność głównych muzułmańskich uczonych wiarygodnych w obalaniu propagandy ISIL/Daisz; z zadowoleniem przyjmuje wysiłki światowej koalicji przeciwko ISIL/Daisz i w tym kontekście popiera regionalną strategię UE dotyczącą Syrii i Iraku; domaga się od Unii Europejskiej i państw członkowskich natychmiastowego sformułowania i rozpowszechnienia przekazu przeciwstawnego propagandzie dżihadystycznej, nalegając szczególnie na wymiar pedagogiczny, który wykaże, że propagowanie radykalnego islamu jest teologicznie błędne;

17.  zauważa, że islamskie organizacje terrorystyczne, zwłaszcza ISIL/Daisz i Al-Kaida, są aktywnie zaangażowane w kampanie informacyjne mające na celu podważenie europejskich wartości i interesów oraz zwiększenie poziomu nienawiści wobec nich; wyraża zaniepokojenie z powodu powszechnego wykorzystywania przez ISIL/Daisz narzędzi mediów społecznościowych, a zwłaszcza Twittera i Facebooka, do celów upowszechniania propagandy i werbunku, co dotyczy w szczególności ludzi młodych; w tym kontekście podkreśla znaczenie włączenia strategii kontrpropagandy przeciwko ISIL/Daisz do szerszej, wszechstronnej strategii regionalnej, łączącej narzędzia dyplomatyczne, społeczno-gospodarcze i rozwojowe oraz narzędzia służące zapobieganiu konfliktom; z zadowoleniem przyjmuje utworzenie grupy zadaniowej StratCom ds. Południa, która ma potencjał wniesienia skutecznego wkładu w prace dekonstrukcyjne oraz zwalczanie ekstremistycznej propagandy i wpływów ISIL/Daisz;

18.  podkreśla, że obywatele UE i Europy są głównym adresatem działań ISIL/Daisz, i wzywa UE i jej państwa członkowskie do ściślejszej współpracy w celu ochrony społeczeństwa, w szczególności ludzi młodych, przed rekrutacją, zwiększając tym samym ich odporność na radykalizację; podkreśla potrzebę zwiększonego nacisku na ulepszenie narzędzi i metod UE, głównie w obszarze cybernetycznym; zachęca państwa członkowskie, aby w ścisłej współpracy z utworzonym w październiku 2015 r. centrum doskonałości w ramach sieci upowszechniania wiedzy o radykalizacji postaw zbadały podstawowe społeczno-demograficzne przyczyny podatności na radykalizację postaw oraz skutecznie im zaradziły, a także by ustanowiły wielowymiarowe struktury instytucjonalne (łączące badania akademickie, administrację więzienną, policję, wymiar sprawiedliwości, służby socjalne i systemy edukacji) w celu zwalczania radykalizacji; podkreśla, że Rada wezwała do promowania środków reagowania z zakresu sądownictwa karnego w odpowiedzi na radykalizację postaw prowadzącą do terroryzmu i brutalnego ekstremizmu;

19.  apeluje do państw członkowskich, by dążyły do ograniczania dostępu ISIL/Daisz do środków finansowych i funduszy oraz wspierały tę zasadę w ramach działań zewnętrznych UE, a także podkreśla konieczność ujawnienia prawdziwej natury ISIL/Daisz i odrzucenia jego legitymizacji ideologicznej;

20.  wzywa UE i jej państwa członkowskie do podejmowania spójnych, ogólnoeuropejskich działań przeciwko mowie nienawiści systematycznie promowanej przez nietolerancyjnych i radykalnych kaznodziejów poprzez kazania, książki, programy telewizyjne, internet oraz wszystkie inne kanały komunikacji, które tworzą podatny grunt dla rozwoju organizacji terrorystycznych takich jak ISIL/Daisz i Al–Kaida;

21.  podkreśla, że ważne jest, by UE i państwa członkowskie współpracowały z dostawcami społecznościowych usług medialnych w celu przeciwdziałania propagandzie ISIL/Daisz rozpowszechnianej kanałami mediów społecznościowych;

22.  podkreśla, że islamskie organizacje terrorystyczne, zwłaszcza ISIL/Daisz i Al-Kaida, są aktywnie zaangażowane w kampanie dezinformacyjne mające na celu podważenie europejskich wartości i interesów; podkreśla w tym względzie znaczenie specjalnej strategii przeciwdziałania islamistycznej antyunijnej propagandzie i dezinformacji;

23.  podkreśla, że bezstronna, wiarygodna i obiektywna komunikacja oraz przepływ informacji opartych na faktach dotyczących wydarzeń w państwach UE mogłyby zapobiec rozpowszechnianiu propagandy podsycanej przez strony trzecie;

Strategia UE przeciwdziałająca wrogiej propagandzie

24.  z zadowoleniem przyjmuje plan działania dotyczący strategicznej komunikacji; z zadowoleniem przyjmuje wspólny komunikat w sprawie wspólnych ram dotyczących przeciwdziałania zagrożeniom hybrydowym i wzywa do niezwłocznego poparcia go oraz wdrożenia jego zaleceń; podkreśla, że proponowane działania wymagają współpracy i koordynacji pomiędzy wszystkimi właściwymi podmiotami na szczeblu UE oraz szczeblu krajowym; uważa, że jedynie kompleksowe podejście może doprowadzić do powodzenia wysiłków UE; wzywa państwa członkowskie sprawujące rotacyjną prezydencję w UE do standardowego ujmowania komunikacji strategicznej w programie prac w celu zapewnienia ciągłości działań w tym obszarze; z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy i osiągnięcia prezydencji łotewskiej w tym zakresie; wzywa wiceprzewodniczącą / wysoką przedstawiciel do zapewnienia częstej komunikacji z państwami członkowskimi na szczeblu politycznym w celu lepszej koordynacji działań UE; podkreśla, że współpraca między UE a NATO w kwestiach dotyczących łączności strategicznej powinna zostać zdecydowanie zacieśniona; z zadowoleniem przyjmuje zapowiedzianą przez prezydencję słowacką organizację konferencji na temat totalitaryzmu z okazji Europejskiego Dnia Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych;

25.  zwraca się do właściwych instytucji i organów UE o skrupulatne monitorowanie źródeł finansowania propagandy antyeuropejskiej;

26.  podkreśla, że potrzebna jest większa pula środków finansowych w ramach instrumentów UE na rzecz demokracji w celu wsparcia wolności mediów w krajach objętych europejską polityką sąsiedztwa (EPS); wzywa w tym względzie Komisję do zapewnienia pełnego wykorzystania istniejących instrumentów, takich jak Europejski Instrument na rzecz Wspierania Demokracji i Praw Człowieka, EPS, mechanizm obserwacji wolności mediów w ramach Partnerstwa Wschodniego oraz Europejski Fundusz na rzecz Demokracji, w celu ochrony wolności i pluralizmu mediów;

27.  zauważa ogromne zasoby przeznaczane przez Rosję na działalność propagandową i możliwy wpływ wrogiej propagandy na procesy decyzyjne w UE oraz podważanie zaufania publicznego, otwartości i demokracji; wyraża uznanie dla ogromu pracy wykonanej przez grupę zadaniową ds. komunikacji strategicznej; wzywa w związku z tym do wzmocnienia grupy zadaniowej ds. komunikacji strategicznej poprzez przekształcenie jej w pełnoprawną jednostkę w ramach ESDZ, odpowiedzialną za sąsiedztwo wschodnie i południowe, przy zapewnieniu odpowiedniego personelu i stosownych środków budżetowych, ewentualnie za pomocą dodatkowej specjalnej linii budżetowej; wzywa do zacieśnienia współpracy między służbami wywiadowczymi państw członkowskich z myślą o ocenie wpływu wywieranego przez państwa trzecie próbujące naruszyć demokratyczne podstawy i wartości UE; wzywa do zacieśnienia współpracy między Parlamentem a ESDZ w zakresie komunikacji strategicznej, w tym poprzez wykorzystanie potencjału analitycznego Parlamentu Europejskiego oraz biur informacyjnych w państwach członkowskich;

28.  podkreśla, że UE powinna nadal aktywnie wspierać – poprzez swoje działania zewnętrzne – poszanowanie podstawowych praw i wolności; uważa, że wspieranie wolności wypowiedzi, wolności gromadzenia się, prawa dostępu do informacji oraz niezależności mediów w krajach sąsiadujących powinno stanowić trzon unijnych działań przeciwdziałających propagandzie;

29.  podkreśla potrzebę wzmocnienia pluralizmu mediów oraz zwiększenia obiektywności, bezstronności i niezależności mediów w UE i jej sąsiedztwie, w tym wśród podmiotów niepaństwowych, m.in. poprzez wspieranie dziennikarzy i opracowywanie programów budowania zdolności dla podmiotów działających w obszarze mediów, propagowanie partnerstw i sieci służących wymianie informacji, takich jak platformy służące do dzielenia się treścią, badań związanych z mediami, mobilności i możliwości szkoleń dla dziennikarzy oraz staży w mediach mieszczących się w UE w celu ułatwienia wymiany najlepszych praktyk;

30.  podkreśla istotną rolę wysokiej jakości kształcenia i szkolenia dziennikarzy w UE i poza jej terytorium w celu zapewniania analiz dziennikarskich dobrej jakości oraz wysokich standardów redakcyjnych; utrzymuje, że propagowanie wartości UE, jakimi są wolność prasy i słowa oraz pluralizm mediów, obejmuje wspieranie prześladowanych i więzionych dziennikarzy i obrońców praw człowieka w państwach trzecich;

31.  opowiada się za ściślejszą współpracą między instytucjami UE, Europejskim Funduszem na rzecz Demokracji, Organizacją Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE), Radą Europy i państwami członkowskimi, aby uniknąć powielania inicjatyw i zapewnić synergię w zakresie podobnych inicjatyw;

32.  wyraża zaniepokojenie poważnymi problemami związanymi z niezależnością i wolnością mediów w niektórych państwach członkowskich, zgłaszanymi przez międzynarodowe organizacje, w tym przez Reporterów bez Granic; wzywa UE i państwa członkowskie do podjęcia odpowiednich kroków w celu poprawy sytuacji w sektorze medialnym, które zagwarantują wiarygodność działań zewnętrznych UE na rzecz wolności, bezstronności i niezależności mediów;

33.  zwraca się do wzmocnionej w ten sposób – zgodnie z propozycją – grupy zadaniowej ds. komunikacji, działającej na portalu Twitter pod nazwą @EUvsDisInfo, o ustanowienie przestrzeni online, gdzie obywatele będą mogli znaleźć szereg narzędzi umożliwiających zidentyfikowanie dezinformacji, wraz z objaśnieniem, jak działa dezinformacja, która to przestrzeń mogłaby wspierać wiele podobnych inicjatyw organizacji społeczeństwa obywatelskiego skupionych na tej samej kwestii;

34.  potwierdza, że skuteczna strategia komunikacji musi włączać społeczności lokalne do dyskusji na temat działań UE, zapewniać wsparcie dla kontaktów międzyludzkich oraz odpowiednio uwzględniać wymiany kulturowe i społeczne jako kluczowe środki zwalczania uprzedzeń wśród ludności lokalnej; przypomina, że w tym kontekście delegatury UE muszą utrzymywać bezpośrednie kontakty z lokalnymi zainteresowanymi stronami na poziomie najbliższym obywatelowi oraz z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego;

35.  podkreśla, że podburzania do nienawiści, przemocy lub wojny nie można „uzasadniać” wolnością słowa; wspiera inicjatywy prawne, które można podjąć w tym względzie, w celu zapewnienia większej odpowiedzialności w obszarze przeciwdziałania dezinformacji;

36.  podkreśla znaczenie spójnego i skutecznego informowania o polityce UE, zarówno wewnątrz, jak i poza granicami UE, oraz zapewniania komunikacji dostosowanej do poszczególnych regionów, w tym dostępu do informacji w językach lokalnych; z zadowoleniem odnosi się w tym kontekście do uruchomienia strony internetowej ESDZ w języku rosyjskim, co stanowi pierwszy krok w dobrym kierunku, oraz zachęca do przetłumaczenia strony internetowej ESDZ na większą liczbę języków, jak np. arabski i turecki;

37.  podkreśla odpowiedzialność państw członkowskich za aktywne, prewencyjne i wspólne przeciwdziałanie wrogim działaniom informacyjnym na ich terytorium lub ukierunkowanych na zaszkodzenie ich interesom; wzywa rządy państw członkowskich do rozwijania własnego potencjału komunikacji strategicznej;

38.  wzywa każde państwo członkowskie do udostępniania swoim obywatelom opracowywanych przez unijną grupę zadaniową ds. komunikacji strategicznej dwóch cotygodniowych biuletynów zatytułowanych The Disinformation Digest oraz The Disinformation Review w celu uświadomienia opinii publicznej metod propagandy stosowanych przez strony trzecie;

39.  kładzie nacisk na potrzebę rozróżnienia między propagandą a krytyką;

40.  podkreśla, że choć krytyka UE lub jej strategii politycznych, zwłaszcza w ramach wypowiedzi politycznych, niekoniecznie stanowi element propagandy czy dezinformacji, to ewentualne manipulacje czy wsparcie – związane z państwami trzecimi – mające na celu podtrzymanie i zaostrzenie tej krytyki stanowi podstawę do kwestionowania wiarygodności takich przekazów;

41.  podkreśla, że choć propaganda i dezinformacja wymierzone przeciw Unii i pochodzące z państw trzecich muszą być zwalczane, nie powinno to podawać w wątpliwość znaczenia, jakie ma utrzymanie konstruktywnych stosunków z państwami trzecimi oraz czynienie z nich strategicznych partnerów w rozwiązywaniu wspólnych problemów;

42.  z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie planu działania dotyczącego strategicznej komunikacji i utworzenie zespołu ds. komunikacji strategicznej dotyczącej Wschodu (ang. East StratCom Team) w Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych (ESDZ), co ma na celu prezentowanie polityki UE oraz przeciwdziałanie antyunijnej propagandzie i dezinformacji; wzywa do dalszego wzmacniania strategicznej komunikacji; uważa, że należy jeszcze bardziej zwiększyć wydajność i przejrzystość prac zespołu ds. komunikacji strategicznej dotyczącej Wschodu; zwraca się do ESDZ o opracowanie kryteriów pomiaru wydajności prac tego zespołu; podkreśla także znaczenie zapewnienia wystarczających środków finansowych oraz odpowiedniego personelu na potrzeby zespołu ds. komunikacji strategicznej dotyczącej Wschodu;

43.  zauważa, że Disinformation Review publikowany przez grupę zadaniową zespołu ds. komunikacji strategicznej dotyczącej Wschodu musi spełniać normy ustanowione w Deklaracji zasad postępowania dziennikarzy Międzynarodowej Federacji Dziennikarzy; podkreśla, że przegląd ten musi być redagowany w odpowiedni sposób, bez używania obraźliwego języka lub dokonywania ocen wartościujących; zwraca się do grupy zadaniowej ds. komunikacji strategicznej dotyczącej Wschodu o dokonanie ponownej oceny kryteriów stosowanych podczas redagowania tego przeglądu;

44.  uważa, że skuteczną strategię przeciwdziałania antyunijnej propagandzie mogłoby stanowić przyjęcie środków mających na celu zapewnienie odbiorcom docelowym dokładnych i interesujących informacji dotyczących działań UE, europejskich wartości i innych kwestii ważnych z punktu widzenia interesu społecznego, oraz podkreśla, że do tych celów można wykorzystać nowoczesne technologie i sieci społecznościowe;

45.  wzywa Komisję do realizacji niektórych inicjatyw prawnych w celu osiągnięcia większej skuteczności i odpowiedzialności w radzeniu sobie z dezinformacją oraz propagandą, a także do wykorzystania śródokresowego przeglądu Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa do promowania wzmocnienia odporności mediów jako strategicznego priorytetu; wzywa Komisję do przeprowadzenia szczegółowego przeglądu skuteczności istniejących instrumentów finansowych UE i do przedstawienia wniosku dotyczącego kompleksowego i elastycznego rozwiązania, które będzie bezpośrednio wspierać niezależne środki przekazu, ośrodki analityczne i organizacje pozarządowe – zwłaszcza w językach ojczystych grup docelowych – i umożliwiać przekazywanie dodatkowych środków finansowych organizacjom, które mają ku temu potencjał, takim jak Europejski Fundusz na rzecz Demokracji, przy jednoczesnym ograniczeniu przepływów finansowych mających na celu finansowanie osób i podmiotów prowadzących działania z zakresu komunikacji strategicznej, podżegania do przemocy i nienawiści; wzywa Komisję do przeprowadzenia szczegółowego badania skuteczności niektórych projektów medialnych na wielką skalę finansowanych przez UE, takich jak Euronews;

46.  podkreśla znaczenie upowszechniania wiedzy, edukowania oraz umiejętności korzystania z internetowych środków przekazu i urządzeń informatycznych w UE i krajach sąsiadujących w celu umożliwienia obywatelom dokonywania krytycznej analizy treści medialnych w celu zidentyfikowania propagandy; podkreśla w tym kontekście znaczenie umacniania wiedzy na wszystkich szczeblach systemu edukacji; podkreśla potrzebę zachęcania ludzi do aktywnego obywatelstwa oraz uświadamiania ich jako konsumentów mediów; podkreśla główną rolę narzędzi internetowych, zwłaszcza mediów społecznościowych, w których rozpowszechnianie fałszywych informacji oraz rozpoczynanie kampanii dezinformacyjnych jest łatwiejsze i często nie napotyka żadnych przeszkód; przypomina, że zwalczanie jednej propagandy drugą propagandą przynosi efekty przeciwne do zamierzonych, oraz rozumie, że UE jako całość oraz państwa członkowskie indywidualnie mogą walczyć z propagandą stron trzecich jedynie poprzez prostowanie kampanii dezinformacyjnych i wykorzystywanie pozytywnych komunikatów i informacji oraz powinny opracować prawdziwie skuteczną strategię, która byłaby zróżnicowana i dostosowana do charakteru podmiotów rozpowszechniających propagandę; stwierdza, że kryzys finansowy i rozwój nowych form cyfrowych środków przekazu stwarza poważne wyzwania dla dziennikarstwa dobrej jakości;

47.  wyraża zaniepokojenie wykorzystywaniem mediów społecznościowych i platform internetowych do karygodnego nawoływania do nienawiści i podżegania do przemocy oraz wzywa państwa członkowskie do przyjęcia i zaktualizowania ustawodawstwa w celu rozwiązania bieżących problemów bądź do pełnego wdrożenia i egzekwowania istniejącego ustawodawstwa dotyczącego nawoływania do nienawiści, zarówno w internecie, jak i poza nim; uważa, że potrzebna jest ściślejsza współpraca z platformami internetowymi oraz wiodącymi spółkami internetowymi i medialnymi;

48.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia niezbędnych ram dla dobrej jakości dziennikarstwa i zróżnicowanych informacji w celu zwalczania koncentracji mediów, która ma negatywny wpływ na pluralizm mediów;

49.  zauważa, że edukacja medialna zapewnia wiedzę i umiejętności oraz umożliwia obywatelom korzystanie z prawa do wolności wypowiedzi, krytyczne analizowanie treści medialnych i reagowanie na dezinformację; podkreśla zatem konieczność uświadamiania ryzyka dezinformacji poprzez działania w zakresie umiejętności korzystania z mediów na wszystkich poziomach, w tym poprzez europejską kampanię informacyjną na temat mediów oraz etyki dziennikarskiej i redaktorskiej, a także poprzez rozwijanie lepszej współpracy z platformami społecznościowymi i promowanie wspólnych inicjatyw w celu zajęcia się problemem mowy nienawiści, podsycania do przemocy i dyskryminacji w internecie;

50.  zauważa, że żadna strategia tzw. „miękkiego nacisku” nie może okazać się skuteczna, jeśli nie obejmuje dyplomacji kulturalnej oraz promowania dialogu międzykulturowego między różnymi państwami i wewnątrz nich, zarówno w UE, jak i poza jej terytorium; zachęca w związku z tym do długoterminowych działań i inicjatyw z zakresu dyplomacji publicznej i kulturalnej, takich jak stypendia i programy wymian dla studentów i młodych pracowników, w tym inicjatyw wspierających dialog międzykulturowy, zacieśniających więzy kulturowe z UE oraz promujących wspólne więzy kulturowe i dziedzictwo, a także organizowania odpowiednich szkoleń dla pracowników delegatur UE i ESDZ w celu nabycia przez nich odpowiednich umiejętności międzykulturowych;

51.  uważa, że publiczne środki przekazu powinny stanowić przykład przedstawiania bezstronnych i obiektywnych informacji zgodnie z najlepszymi praktykami i etyką dziennikarską;

52.  podkreśla, że należy zwrócić szczególną uwagę na nowe technologie – w tym transmisję cyfrową, łączność ruchomą, media internetowe i sieci społecznościowe, włącznie z tymi o charakterze regionalnym – ułatwiające rozpowszechnianie informacji i upowszechnianie wiedzy na temat europejskich wartości zapisanych w traktatach; przypomina, że taka komunikacja musi być oparta na wysokich normach, obejmować konkretne najlepsze praktyki i podkreślać wpływy UE w państwach trzecich, w tym pomoc humanitarną UE oraz możliwości i korzyści płynące ze ściślejszego stowarzyszenia i współpracy z UE dla obywateli państw trzecich, w szczególności osób młodych, takie jak w stosownych przypadkach ruch bezwizowy lub programy budowania zdolności, mobilności i wymiany;

53.  podkreśla potrzebę zapewnienia, by nowy portal EPS – opracowywany obecnie w ramach programu OPEN Neighbourhood – zawierał nie tylko treści ukierunkowane na środowiska eksperckie, ale też sekcję przeznaczoną dla szerszego grona odbiorców; uważa, że portal powinien obejmować sekcję poświęconą Partnerstwu Wschodniemu, gromadzącą informacje na temat inicjatyw, które są obecnie rozrzucone po różnych stronach internetowych;

54.  wskazuje na potencjał kultury popularnej i edukacji rozrywkowej jako sposobów wyrażania wspólnych wartości ludzkich oraz informowania o polityce UE;

55.  podkreśla swoje poparcie dla inicjatyw takich jak bałtycki ośrodek doskonałości mediów w Rydze, Centrum Doskonałości ds. Łączności Strategicznej NATO (NATO StratCom COE) czy centrum doskonałości w ramach sieci upowszechniania wiedzy o radykalizacji postaw; podkreśla potrzebę wykorzystania wyników ich prac i analiz oraz wzmocnienia zdolności analitycznych na wszystkich szczeblach; wzywa Komisję i państwa członkowskie do inicjowania podobnych projektów, organizowania szkoleń dla dziennikarzy, wspierania niezależnych ośrodków medialnych i pluralizmu mediów, zachęcania do tworzenia sieci i współpracy między środkami przekazu a ośrodkami analitycznymi oraz wymiany sprawdzonych rozwiązań i informacji w tych dziedzinach;

56.  potępia systematyczne represje wobec niezależnych mediów, dziennikarzy i działaczy społeczeństwa obywatelskiego w Rosji i na okupowanych terytoriach, w tym na Krymie od czasu jego nielegalnej aneksji; podkreśla, że od 1999 r. wielu dziennikarzy zostało zabitych, zaginęło bez śladu lub zostali oni aresztowani w Rosji; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zwiększenia ochrony dziennikarzy w Rosji i w sąsiedztwie UE oraz do wspierania społeczeństwa obywatelskiego w Rosji i inwestowania w bezpośrednie kontakty międzyludzkie; wzywa do natychmiastowego uwolnienia dziennikarzy; zauważa, że UE zacieśnia stosunki ze swoimi wschodnimi partnerami i innymi sąsiadami, a także prowadzi otwarte kanały komunikacji z Rosją; uznaje, że główną przeszkodą dla rosyjskich kampanii dezinformacyjnych byłoby istnienie niezależnych i wolnych środków przekazu w samej Rosji; uważa, że osiągnięcie takiej sytuacji powinno być celem UE; wzywa do zwrócenia szczególnej uwagi i przeznaczenia wystarczających zasobów na pluralizm mediów, lokalne media, dziennikarstwo śledcze oraz media obcojęzyczne, zwłaszcza w języku rosyjskim, arabskim, perskim, tureckim i urdu, a także w innych językach, którymi posługują się społeczności narażone na propagandę;

57.  wspiera kampanie informacyjne prowadzone przez właściwe podmioty w Syrii, Iraku i w regionie Bliskiego Wschodu (a także w państwach pochodzenia zagranicznych bojowników) mające na celu dyskredytację ideologii ISIL/Daisz, ujawnianie przypadków łamania praw człowieka oraz przeciwdziałanie brutalnemu ekstremizmowi i nawoływaniu do nienawiści w odniesieniu do innych grup tego regionu; wzywa UE i jej państwa członkowskie, by w ramach dialogu z krajami Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej podkreślały, że dobre zarządzanie, odpowiedzialność, przejrzystość, praworządność i poszanowanie praw człowieka są warunkiem koniecznym do ochrony społeczeństwa przed rozprzestrzenianiem się nietolerancyjnych i agresywnych ideologii, które stanowią inspirację dla organizacji terrorystycznych takich jak ISIL/Daisz i Al–Kaida; w świetle rosnącego zagrożenia terrorystycznego ze strony ISIL/Daisz oraz innych międzynarodowych organizacji terrorystycznych podkreśla potrzebę wzmocnienia współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa z krajami, które mają szerokie doświadczenie w zwalczaniu terroryzmu;

58.  wzywa wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel oraz Radę, by potwierdziły pełne poparcie UE dla trwającego procesu wdrażania i wsparły finansowo realizację zaleceń przedstawionych w „Studium wykonalności dotyczącym rosyjskojęzycznych inicjatyw medialnych w ramach Partnerstwa Wschodniego i poza nim”, które zostało przeprowadzone przez Europejski Fundusz na rzecz Demokracji w 2015 r.;

o
o   o

59.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, państwom członkowskim, wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii Europejskiej do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, ESDZ oraz NATO.

(1) Dz.U. C 137 E z 27.5.2010, s. 25. (2) Dz.U. C 434 z 23.12.2015, s. 24. (3) Dz.U. C 407 z 4.11.2016, s. 35. (4) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0272. (5) Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0410.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie języków migowych i zawodowych tłumaczy języka migowego (2016/2952(RSP))

P8_TA(2016)0442 B8-1230/2016

Parlament Europejski,

–  uwzględniając art. 2, 5, 9, 10, 19, 168 i art. 216 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) oraz art. 2 i 21 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE),

–  uwzględniając Kartę praw podstawowych UE,

–  uwzględniając swoje rezolucje z dnia 17 czerwca 1988 r. w sprawie języka migowego dla osób niesłyszących(1) oraz z dnia 18 listopada 1998 r. w sprawie języków migowych(2),

–  uwzględniając Konwencję ONZ o prawach osób niepełnosprawnych i jej wejście w życie w UE w dniu 21 stycznia 2011 r. zgodnie z decyzją Rady 2010/48/WE z dnia 26 listopada 2009 r. w sprawie zawarcia przez Wspólnotę Europejską Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych(3),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 lipca 2016 r. w sprawie wdrażania Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych ze szczególnym uwzględnieniem uwag podsumowujących Komitetu do spraw Praw Osób Niepełnosprawnych ONZ(4),

–  uwzględniając komentarz ogólny nr 4 (2016) Komitetu do spraw Praw Osób Niepełnosprawnych ONZ w odniesieniu do prawa do edukacji włączającej(5),

–  uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka, Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych oraz Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych,

–  uwzględniając dyrektywę Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającą ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy („dyrektywa w sprawie równego traktowania w obszarze zatrudnienia i pracy”)(6),

–  uwzględniając dyrektywę 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych(7),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 kwietnia 2016 r. w sprawie programu Erasmus+ i innych narzędzi wspomagania mobilności w kształceniu i szkoleniu zawodowym – podejścia zakładającego uczenie się przez całe życie(8),

–  uwzględniając dokument programowy Europejskiego Forum Młodzieży dotyczący równości i niedyskryminacji(9);

–  uwzględniając wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 2 grudnia 2015 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich w odniesieniu do wymogów dostępności produktów i usług (COM(2015)0615),

–  uwzględniając wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 grudnia 2012 r. w sprawie dostępności stron internetowych instytucji sektora publicznego (COM(2012)0721),

–  uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/64/UE z dnia 20 października 2010 r. w sprawie prawa do tłumaczenia ustnego i tłumaczenia pisemnego w postępowaniu karnym(10),

–  uwzględniając publikację poświęconą wynikom nauczania i wytyczne dotyczące oceny opracowane przez Europejskie Forum Tłumaczy Języka Migowego (EFSLI) na rzecz równych szans dla tłumaczy języka migowego w zakresie szkoleń oraz na rzecz wysokiej jakości usług dla niesłyszących obywateli w całej Unii(11),

–  uwzględniając wytyczne EFSLI/EUD dotyczące tłumaczy języka migowego na posiedzeniach na szczeblu międzynarodowym/europejskim(12),

–  uwzględniając wytyczne AIIC (Międzynarodowego Stowarzyszenia Tłumaczy Konferencyjnych) dotyczące tłumaczy ustnych pracujących w zespołach mieszanych(13),

–  uwzględniając sprawozdanie EFSLI w sprawie praw do usług tłumaczenia w języku migowym w czasie pracy lub studiów za granicą(14),

–  uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że jako pełnoprawni obywatele wszystkie osoby niepełnosprawne, a w szczególności kobiety i dzieci, w tym osoby niesłyszące i niedosłyszące, łącznie z osobami posługującymi się i nieposługującymi się językiem migowym, mają równe prawa i przysługuje im niezbywalne prawo do godności, równego traktowania, samodzielnego życia, niezależności i pełnego uczestnictwa w życiu społecznym;

B.  mając na uwadze, że TFUE wymaga, aby przy określaniu i realizacji swej polityki i działań Unia zwalczała dyskryminację ze względu na niepełnosprawność (art. 10), oraz daje jej prawo do przyjmowania prawodawstwa mającego na celu zwalczanie takiej dyskryminacji (art. 19);

C.  mając na uwadze, że art. 21 i 26 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej wyraźnie zakazuje dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność i zapewnia osobom niepełnosprawnym równe prawo do udziału w życiu społeczności;

D.  mając na uwadze, że w UE żyje ok. miliona niesłyszących użytkowników języka migowego(15) oraz 51 mln obywateli niedosłyszących(16), z których wielu również posługuje się językiem migowym;

E.  mając na uwadze, że krajowe i regionalne języki migowe to pełnoprawne języki naturalne z własną gramatyką i składnią podobnie jak języki mówione(17);

F.  mając na uwadze, że polityka wielojęzyczności UE propaguje naukę języków obcych, a także mając na uwadze, że jeden z jej celów zakłada, iż każdy Europejczyk powinien władać dwoma innymi językami oprócz języka ojczystego; mając na uwadze, że nauka i promowanie krajowych i regionalnych języków migowych mogłyby wspierać realizację tego celu;

G.  mając na uwadze, że dla osób niepełnosprawnych dostępność jest warunkiem koniecznym do prowadzenia samodzielnego życia oraz pełnego i równego uczestnictwa w życiu społecznym(18);

H.  mając na uwadze, że dostępność nie ogranicza się wyłącznie do fizycznej dostępności otoczenia, lecz obejmuje też dostępność informacji i komunikacji, w tym w formie dostarczania treści w języku migowym(19);

I.  mając na uwadze, że zawodowi tłumacze języka migowego mają takie same zadania i taką samą misję jak tłumacze języków mówionych;

J.  mając na uwadze, że sytuacja tłumaczy języka migowego jest różna w państwach członkowskich, począwszy od nieformalnego wsparcia rodziny po zawodowych, dyplomowanych i w pełni wykwalifikowanych tłumaczy;

K.  mając na uwadze, że we wszystkich państwach członkowskich brakuje wykwalifikowanych i zawodowych tłumaczy języka migowego, a także mając na uwadze, że stosunek użytkowników tego języka do jego tłumaczy waha się od 8:1 do 2 500:1, przy czym średnio wynosi 160:1(20);

L.  mając na uwadze, że do Parlamentu wypłynęła petycja(21) z apelem o umożliwienie składania petycji w krajowych i regionalnych językach migowych UE;

M.  mając na uwadze, że Deklaracja brukselska języka migowego w Unii Europejskiej(22) propaguje pozbawione dyskryminacji podejście do używania naturalnego języka migowego, zgodnie z wymogami Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, którą ratyfikowała UE i wszystkie z wyjątkiem jednego państwa członkowskie UE;

N.  mając na uwadze, że poziom i jakość napisów w telewizji publicznej i prywatnej różni się znacząco w poszczególnych państwach członkowskich, począwszy od mniej niż 10 % do prawie 100 %, przy bardzo różnych normach jakości;(23); mając na uwadze, że w większości państw członkowskich brak jest danych dotyczących poziomu tłumaczenia programów telewizyjnych na język migowy;

O.  mając na uwadze, że rozwój nowych technologii językowych może przynieść korzyści użytkownikom języków migowych;

P.  mając na uwadze, że zgodnie z Konwencją o prawach osób niepełnosprawnych odmowa racjonalnego usprawnienia stanowi dyskryminację, a także mając na uwadze, że zgodnie z dyrektywą w sprawie równego traktowania w obszarze zatrudnienia i pracy należy zapewnić racjonalne usprawnienia w celu zagwarantowania zgodności z zasadą równego traktowania;

Q.  mając na uwadze, że obecnie obywatele głusi, głuchoniewidomi lub niedosłyszący nie mają bezpośredniej możliwości komunikowania się z posłami do Parlamentu Europejskiego i administratorami instytucji Unii Europejskiej ani z osobami głuchymi lub niedosłyszącymi pracującymi w instytucjach UE i vice versa;

Wykwalifikowani i zawodowi tłumacze języka migowego

1.  podkreśla zapotrzebowanie na wykwalifikowanych i zawodowych tłumaczy języka migowego, które można zaspokoić tylko dzięki następującemu podejściu:

2.  uznaje, że świadczenie wysokiej jakości usług tłumaczenia na język migowy:

3.  uznaje, że tłumaczenie na język migowy stanowi usługę świadczoną w ramach wolnych zawodów i wymaga odpowiedniego wynagrodzenia;

Rozróżnienie pomiędzy dostępnością a racjonalnym usprawnieniem(25)

4.  zdaje sobie sprawę z tego, że dostępność przynosi korzyści niektórym grupom i że jej podstawą jest zestaw stopniowo wdrażanych norm;

5.  rozumie, że nie można powoływać się na nieproporcjonalność lub nadmierne obciążenie, by uzasadnić brak zapewnienia dostępności;

6.  uznaje, że racjonalne usprawnienie odnosi się do jednostek i ma charakter uzupełniający w stosunku do obowiązku zapewnienia dostępności;

7.  ponadto zauważa, że jednostka może wystąpić o środki w zakresie racjonalnego usprawnienia, nawet jeżeli spełniony został obowiązek zapewnienia dostępności;

8.  zdaje sobie sprawę, że w zależności od sytuacji zapewnienie tłumaczenia w języku migowym może stanowić środek na rzecz dostępności lub racjonalne usprawnienie;

Dostępność

9.  podkreśla, że obywatele głusi, głuchoniewidomi i niedosłyszący muszą mieć dostęp do takich samych informacji i wiadomości jak pozostali obywatele dzięki tłumaczeniu w języku migowym, napisom i przetwarzaniu mowy na tekst i/lub alternatywnym formom komunikacji, w tym tłumaczeniu ustnemu;

10.  podkreśla, że usługi publiczne i administracyjne, w tym ich treści online, muszą być udostępniane za pomocą pośredników, takich jak obecni na miejscu tłumacze języka migowego, a także, w stosownych przypadkach, alternatywne usługi internetowe i usługi świadczone na odległość;

11.  potwierdza swoje zaangażowanie na rzecz uczynienia procesu politycznego jak najbardziej dostępnym, w tym poprzez zapewnianie zawodowych tłumaczy języka migowego; zaznacza, że obejmuje to wybory, konsultacje publiczne i, w stosownych przypadkach, inne wydarzenia;

12.  podkreśla coraz większą rolę technologii językowych w zapewnianiu wszystkim obywatelom równego dostępu do przestrzeni cyfrowej;

13.  uznaje znaczenie norm minimalnych dla zapewnienia dostępności, zwłaszcza w związku z nowymi i powstającymi technologiami, takimi jak świadczenie internetowych usług tłumaczenia w języku migowym oraz wykonywania napisów;

14.  zauważa, że skoro świadczenie opieki zdrowotnej znajduje się w gestii państw członkowskich, powinno ono uwzględniać potrzeby pacjentów głuchych, głuchoniewidomych i niedosłyszących, na przykład poprzez zapewnianie zawodowych tłumaczy języka migowego oraz szkoleń uświadamiających pracowników, ze szczególnym uwzględnieniem kobiet i dzieci;

15.  stwierdza, że równy dostęp do wymiaru sprawiedliwości dla obywateli głuchych, głuchoniewidomych i niedosłyszących można zagwarantować tylko dzięki zapewnieniu odpowiednio wykwalifikowanych i zawodowych tłumaczy języka migowego;

16.  jest świadomy znaczenia poprawnych i precyzyjnych usług tłumaczenia ustnego i pisemnego, zwłaszcza w obrębie organów sądowych i innych instancji prawnych; w związku z tym ponownie podkreśla znaczenie wyspecjalizowanych i wysoko wykwalifikowanych zawodowych tłumaczy języka migowego, w szczególności w tych kontekstach;

17.  podkreśla konieczność zwiększenia wsparcia i przyjęcia przepisów szczegółowych, jak te dotyczące tłumaczenia w języku migowym i dostępnych w czasie rzeczywistym informacji tekstowych o katastrofach adresowanych do osób niepełnosprawnych w sytuacjach konfliktów zbrojnych, nadzwyczajnych sytuacji humanitarnych i klęsk żywiołowych(26);

Zatrudnienie, kształcenie i szkolenie

18.  zauważa, że konieczne jest przyjmowanie środków w zakresie racjonalnego usprawnienia, obejmujących zapewnienie zawodowych tłumaczy języka migowego, w celu zagwarantowania równego dostępu do zatrudnienia, kształcenia i szkolenia;

19.  podkreśla, że należy zapewniać zrównoważone i wszechstronne informacje o języku migowym oraz o jego znaczeniu dla osób niesłyszących, tak aby rodzice mogli dokonywać świadomych wyborów w najlepszym interesie dzieci;

20.  podkreśla, że programy wczesnej interwencji mają zasadnicze znaczenie dla dzieci w rozwoju umiejętności życiowych, w tym umiejętności językowych; zauważa ponadto, że najlepiej by było, gdyby programy te obejmowały wzorce wśród osób niesłyszących;

21.  podkreśla, że uczniom głuchym, głuchoniewidomym i niedosłyszącym oraz ich rodzicom należy dać możliwość uczenia się używanego w ich otoczeniu krajowego lub regionalnego języka migowego poprzez usługi przedszkolne i szkolne(27);

22.  podkreśla, że język migowy powinien zostać włączony do programów nauczania, aby podnieść świadomość w tym zakresie i rozpowszechnić posługiwanie się językiem migowym;

23.  podkreśla, że należy podjąć środki w celu uznania i propagowania tożsamości językowej środowisk osób niesłyszących(28);

24.  wzywa państwa członkowskie, by zachęcały do nauki języka migowego w taki sam sposób jak do nauki języków obcych;

25.  podkreśla, że wykwalifikowani tłumacze języka migowego oraz kadra nauczycielska władająca językiem migowym i posiadająca umiejętność efektywnej pracy w dwujęzycznych środowiskach kształcenia sprzyjających włączeniu społecznemu w znaczącym stopniu przyczyniają się do szkolnych i uniwersyteckich osiągnięć dzieci niesłyszących i młodzieży niesłyszącej, dzięki czemu w perspektywie długoterminowej osiągany poziom kształcenia jest wyższy, a stopa bezrobocia niższa;

26.  podkreśla powszechny brak dwujęzycznych podręczników i materiałów dydaktycznych do nauki języka migowego w dostępnych formatach i językach;

27.  wzywa do zapewnienia przestrzegania zasady swobody przemieszczania się w UE w odniesieniu do osób niesłyszących, głuchoniewidomych lub niedosłyszących, zwłaszcza w kontekście programu Erasmus+ i powiązanych programów w dziedzinie mobilności, poprzez dopilnowanie, by na uczestników nie nakładano nieproporcjonalnych obciążeń związanych z zapewnieniem sobie udogodnień w dziedzinie tłumaczenia;

28.  z zadowoleniem przyjmuje projekt pilotażowy w sprawie Europejskiej Karty Osób Niepełnosprawnych; wyraża ubolewanie z powodu wykluczenia z tego projektu tłumaczenia w języku migowym, ponieważ utrudnia to znacząco swobodę przemieszczania się w UE pracowników i studentów głuchych, głuchoniewidomych oraz niedosłyszących;

Instytucje Unii Europejskiej

29.  uznaje, że instytucje UE muszą dawać swoim pracownikom, urzędnikom wybieranym i stażystom oraz obywatelom UE przykłady najlepszych praktyk w odniesieniu do zapewniania racjonalnych usprawnień i dostępności, co obejmuje świadczenie usług tłumaczenia w języku migowym;

30.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że instytucje UE zapewniają już ad hoc dostępność wydarzeń publicznych i posiedzeń komisji; uważa, że należy traktować opracowywanie napisów i przetwarzanie mowy na tekst jako alternatywę, a także jako równy i niezbędny środek dla osób niedosłyszących, które nie posługują się językiem migowym, i że odnosi się to również do pracowników instytucji UE, jeżeli chodzi o wprowadzanie racjonalnych usprawnień zgodnie z art. 5 dyrektywy 2000/78/WE ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy;

31.  zauważa, że instytucje UE mają system usług tłumaczenia w języku migowym świadczonych przez ich poszczególne działy tłumaczeń ustnych w celu dopełnienia obowiązku zapewnienia dostępności; wzywa instytucje do wykorzystywania takich istniejących systemów również do wprowadzania racjonalnych usprawnień dla pracowników i/lub urzędników wybieranych, tym samym zmniejszając skutecznie obciążenia administracyjne nakładane na jednostki i na instytucje;

32.  stanowczo wzywa instytucje do oficjalnego przyznania tłumaczom języka migowego takiego samego statusu jak tłumaczom języków mówionych w odniesieniu do usług tłumaczenia ustnego świadczonych przez nich dla instytucji i/lub ich pracowników oraz urzędników wybieranych, łącznie z dostępem do wsparcia technologicznego, materiałów i dokumentów przygotowawczych;

33.  wzywa Eurostat do dopilnowania, by instytucje UE otrzymywały dane statystyczne dotyczące głuchych, głuchoniewidomych i niedosłyszących użytkowników języka migowego, by mogły one lepiej określać, realizować i analizować swoje strategie polityczne w dziedzinie niepełnosprawności i języków;

34.  wzywa dział usług dla odwiedzających Parlamentu do uwzględnienia potrzeb osób głuchych, głuchoniewidomych i niedosłyszących przez zapewnienie bezpośredniego dostępu w krajowym lub regionalnym języku migowym oraz za pośrednictwem usług przetwarzania mowy na tekst;

35.  zwraca się do instytucji o pełne wdrożenie unijnego projektu pilotażowego INSIGN będącego reakcją na decyzję Parlamentu z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie realizacji zastosowania i usług języka migowego w czasie rzeczywistym oraz mającego na celu poprawę komunikacji pomiędzy osobami niesłyszącymi i niedosłyszącymi a instytucjami UE(29);

o
o   o

36.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, a także rządom i parlamentom państw członkowskich.

(1) Dz.U. C 187 z 18.7.1988, s. 236. (2) Dz.U. C 379 z 7.12.1998, s. 66. (3) Dz.U. L 23 z 27.1.2010, s. 35. (4) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0318. (5) http://www.ohchr.org/Documents/HRBodies/CRPD/GC/RighttoEducation/CRPD-C-GC-4.doc (6) Dz.U. L 303 z 2.12.2000, s. 16. (7) Dz.U. L 255 z 30.9.2005, s. 22. (8) Teksty przyjęte, P8_TA(2016)0107. (9) http://www.youthforum.org/assets/2016/04/0099-16_Policy_Paper_Equality_Non-discrimination_FINAL2.pdf (10) Dz.U. L 280 z 26.10.2010, s. 1. (11) http://efsli.org/publications (12) http://efsli.org/efsliblu/wp-content/uploads/2012/09/SL-Interpreter-Guidelines.pdf (13) http://aiic.net/page/6701/guidelines-for-spoken-language-interpreters-working-in-mixed-teams/lang/1 (14) http://efsli.org/efsliblu/wp-content/uploads/2012/09/R1101-The-right-to-sign-language-interpreting-services-when-working-or-studying-abroad.pdf (15) http://europa.eu/rapid/press-release_IP-13-511_en.htm (16) Europejska Federacja Osób Niedosłyszących (EFHOH) http://www.efhoh.org/about_us (17) Brentari, D., wyd. (2010) „Sign Languages”. Cambridge University Press. Pfau, R., Steinbach M. & Bencie W., wyd. (2012) „Sign Language: An International Handbook”, De Gruyter. (18) Komentarz ogólny nr 2, Komitet ONZ do spraw Praw Osób Niepełnosprawnych, CRPD/C/GC/2. (19) Konwencja Organizacji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych, art. 9. (20) Wit, M. de (2016, ukaże się wkrótce), „Sign Language Interpreting in Europe”, wyd. 2016. (21) Petycja nr 1056-16. (22) Deklaracja brukselska (2010), Europejska Unia Głuchych (EUD) http://www.eud.eu/files/8514/5803/7674/brussels_declaration_FINAL.pdf (23) Europejska Federacja Osób Słabosłyszących (EFHOH) (2015 r.). „State of subtitling access in EU”. Dostępne pod adresem: http://media.wix.com/ugd/c2e099_0921564404524507bed2ff3648781a3c.pdf (24) EFSLI (2013), „Learning Outcomes for Graduates of a Three Year Interpreting Training Programme”. (25) CRPD/C/GC/4, ust. 28 (26) Konwencja Organizacji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych, art. 11. (27) http://www.univie.ac.at/designbilingual/downloads/De-Sign_Bilingual_Findings.pdf (28) Komentarz ogólny nr 4, Komitet ONZ do spraw Praw Osób Niepełnosprawnych, CRPD/C/GC/4, dostępny pod adresem: http://www.ohchr.org/Documents/HRBodies/CRPD/GC/RighttoEducation/CRPD-C-GC-4.doc (29) http://www.eud.eu/projects/past-projects/insign-project/

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie projektu rozporządzenia wykonawczego Komisji w sprawie odnowienia zatwierdzenia substancji czynnej bentazon, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 dotyczącym wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin, oraz w sprawie zmiany załącznika do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 540/2011 (D047341/00 – 2016/2978(RSP))

P8_TA(2016)0443 B8-1228/2016

Parlament Europejski,

–  uwzględniając projekt rozporządzenia wykonawczego Komisji w sprawie odnowienia zatwierdzenia substancji czynnej bentazon, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 dotyczącym wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin, oraz w sprawie zmiany załącznika do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 540/2011 (D047341/00),

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczące wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin i uchylające dyrektywy Rady 79/117/EWG i 91/414/EWG(1), w szczególności jego art. 20 ust. 1,

–  uwzględniając art. 11 i 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiającego przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję(2),

–  uwzględniając wnioski Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności z wzajemnej weryfikacji oceny ryzyka stwarzanego przez pestycydy dotyczącej substancji czynnej bentazon(3),

–  uwzględniając projekt rezolucji Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności,

–  uwzględniając art. 106 ust. 2 i 3 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że substancja czynna bentazon jest działającym selektywnie herbicydem pogłównym stosowanym do zwalczania chwastów szerokolistnych w szerokim zakresie upraw i jest powszechnie stosowana w rolnictwie;

B.  mając na uwadze, że substancja czynna bentazon ze względu na swoje szczególne właściwości może być bardzo łatwo wypłukiwana bezpośrednio do wód podziemnych;

C.  mając na uwadze, że według danych brytyjskiej agencji środowiskowej substancja czynna bentazon jest najczęściej wykrywanym w wodach podziemnych w Zjednoczonym Królestwie zatwierdzonym pestycydem i można ją także znaleźć w wodach powierzchniowych; mając na uwadze, że podobna sytuacja występuje w całej Europie;

D.  mając na uwadze, że rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2016/549 z dnia 8 kwietnia 2016 r. zmieniającym rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 540/2011 przedłużono okres zatwierdzenia substancji czynnej bentazon do dnia 30 czerwca 2017 r. z powodu opóźnienia w wydaniu oceny tej substancji;

E.  mając na uwadze, że projekt rozporządzenia wykonawczego Komisji w sprawie odnowienia zatwierdzenia substancji czynnej bentazon, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 dotyczącym wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin, oraz w sprawie zmiany załącznika do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 540/2011 (zwany dalej „projektem rozporządzenia wykonawczego”) przewiduje – na podstawie oceny naukowej przeprowadzonej przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) – zatwierdzenie bentazonu do dnia 31 stycznia 2032 r., tj. na najdłuższy możliwy okres;

F.  mając na uwadze, że zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1107/2009 i w świetle aktualnej wiedzy naukowej i technicznej w projekcie rozporządzenia wykonawczego zawarto pewne warunki i ograniczenia, w szczególności wymóg dostarczenia dodatkowych informacji potwierdzających;

G.  mając na uwadze, że po rozpatrzeniu otrzymanych uwag na temat sprawozdania z oceny dotyczącej odnowienia stwierdzono, iż należy zażądać od wnioskodawców dodatkowych informacji;

H.  mając na uwadze, że po rozpatrzeniu otrzymanych uwag na temat sprawozdania z oceny dotyczącej odnowienia stwierdzono, iż EFSA powinien przeprowadzić konsultacje z ekspertami w zakresie toksykologii u ssaków, pozostałości, losów i zachowania w środowisku oraz ekotoksyczności, a także powinien zająć stanowisko, czy można się spodziewać, że substancja czynna bentazon będzie spełniała warunki przewidziane w art. 4 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009;

I.  mając na uwadze, że wnioskodawcy są zobowiązani przedłożyć informacje potwierdzające dotyczące badań na poziomie 2/3, zalecanych aktualnie w ramach koncepcyjnych OECD, w celu przeanalizowania możliwości działania zaburzającego funkcjonowanie układu hormonalnego w odniesieniu do zmian rozwojowych obserwowanych w badaniu toksyczności rozwojowej u szczurów (zwiększenie strat poimplantacyjnych, zmniejszenie liczby żywych płodów i opóźniony rozwój płodowy, gdy nie występuje wyraźna toksyczność matczyna, co sugeruje, że właściwe może być zaklasyfikowanie do substancji działających szkodliwie na rozrodczość kategorii 2)

J.  mając na uwadze, że ocena ryzyka dla konsumentów nie została zakończona, ponieważ zaproponowane definicje pozostałości na potrzeby oceny ryzyka w odniesieniu do roślin i egzekwowania w odniesieniu do inwentarza żywego uznano za tymczasowe ze względu na stwierdzone luki w danych;

K.  mając na uwadze, że nie zakończono oceny narażenia wód podziemnych w odniesieniu do macierzystego bentazonu i metabolitów N-metylo-bentazonu; mając na uwadze, że brakuje informacji dotyczących możliwości narażenia wód podziemnych, gdy roczne wskaźniki stosowania przekraczają 960 gramów substancji czynnej na hektar (wnioskowano o reprezentatywne zastosowania w wysokości do 1440 gramów substancji czynnej na hektar);

L.  mając na uwadze, że wydanie przez Komisję decyzji zatwierdzającej substancję czynną z jednoczesnym zażądaniem danych potwierdzających bezpieczeństwo tej substancji (co jest nazywane procedurą dostarczania danych potwierdzających) umożliwiłoby wprowadzenie substancji czynnej do obrotu, zanim Komisja uzyska wszystkie dane niezbędne do uzasadnienia tej decyzji;

M.  mając na uwadze, że Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich w decyzji w sprawie 12/2013/MDC z dnia 18 lutego 2016 r. dotyczącej praktyk Komisji w zakresie udzielania zezwoleń i wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin (pestycydów) wezwał Komisję, by stosowała procedurę dostarczania danych potwierdzających w sposób ograniczony i z zachowaniem bezwzględnej zgodności z obowiązującymi przepisami oraz aby w ciągu dwóch lat od decyzji Rzecznika Praw Obywatelskich przedłożyła sprawozdanie ukazujące, że liczba decyzji zawierających informacje potwierdzające zdecydowanie spadła w porównaniu z obecnym podejściem;

N.  mając na uwadze, że w projekcie rozporządzenia wykonawczego Komisji nie uwzględniono propozycji Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczących rozwiązania, które udoskonaliłoby system zatwierdzania pestycydów;

O.  mając na uwadze, że zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1107/2009 zatwierdzenie substancji czynnych powinno być odnawiane na okres nieprzekraczający piętnastu lat; mając na uwadze, że okres zatwierdzenia powinien być proporcjonalny do ewentualnego ryzyka związanego ze stosowaniem takich substancji; mając na uwadze, że zasada ostrożności, która zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1107/2009 musi być stosowana, zobowiązuje Komisję do niezatwierdzania substancji czynnych w przypadku, gdy może być zagrożone zdrowie publiczne lub środowisko;

P.  mając na uwadze, że we wzajemnej weryfikacji EFSA zaproponowano sklasyfikowanie substancji czynnej bentazon, zgodnie z przepisami rozporządzenia (WE) nr 1272/2008, jako substancji działającej toksycznie na rozrodczość kategorii 2;

Q.  mając na uwadze, że sprawa należy do newralgicznego obszaru budzącego zaniepokojenie, gdy dostępnych jest wystarczająco dużo informacji do przeprowadzenia oceny reprezentatywnych zastosowań według jednolitych zasad, o których mowa w art. 29 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 i określonych w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 546/2011, i jeżeli ta ocena nie umożliwia stwierdzenia, że w przypadku co najmniej jednego reprezentatywnego zastosowania można oczekiwać, iż środek ochrony roślin zawierający substancję czynną nie będzie miał żadnego szkodliwego wpływu na zdrowie ludzi lub zwierząt ani na wody podziemne i nie będzie miał żadnego niedopuszczalnego wpływu na środowisko;

R.  mając na uwadze, że – według wniosków EFSA – stwierdzono istnienie newralgicznych obszarów budzących zaniepokojenie, w szczególności fakt, że specyfikacje materiału technicznego zaproponowane w przypadku obu wnioskodawców nie były porównywalne z materiałem stosowanym w badaniach mających na celu uzyskanie toksykologicznych wartości referencyjnych oraz że nie wykazano, iż materiał techniczny używany w badaniu ekotoksyczności jest wystarczająco reprezentatywny dla specyfikacji technicznych w przypadku obu wnioskodawców;

1.  uważa, że projekt rozporządzenia wykonawczego Komisji przekracza uprawnienia wykonawcze przewidziane w rozporządzeniu (WE) nr 1107/2009;

2.  uważa, że ocena reprezentatywnych zastosowań substancji czynnej bentazon jest niewystarczająca, by stwierdzić, iż w przypadku co najmniej jednego reprezentatywnego zastosowania można oczekiwać, że środek ochrony roślin zawierający substancję czynną bentazon nie będzie miał żadnego szkodliwego wpływu na zdrowie ludzi lub zwierząt ani na wody podziemne i nie będzie miał żadnego niedopuszczalnego wpływu na środowisko;

3.  wzywa Komisję i państwa członkowskie, by finansowały badania i innowacje w dziedzinie alternatywnych, zrównoważonych i oszczędnych rozwiązań w zakresie środków ochrony roślin z myślą o zapewnieniu wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzi i zwierząt oraz środowiska;

4.  uważa, że Komisja, stosując procedurę dostarczania danych potwierdzających w odniesieniu do zatwierdzenia substancji czynnej bentazon, naruszyła postanowienia rozporządzenia (WE) nr 1107/2009 oraz zasadę ostrożności określoną w art. 191 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;

5.  wzywa Komisję, aby przed podjęciem decyzji w sprawie zatwierdzenia w pierwszej kolejności zażądała wszelkich istotnych brakujących informacji i oceniła je;

6.  wzywa Komisję do wycofania projektu rozporządzenia wykonawczego oraz do przedłożenia komitetowi nowego projektu;

7.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, a także rządom i parlamentom państw członkowskich.

(1) Dz.U. L 309 z 24.11.2009, s. 1. (2) Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13. (3) Dziennik EFSA 2015;13(4):4077.