Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 25 listopada 2010 r. w sprawie przeglądu zasad konkurencji w odniesieniu do współpracy horyzontalnej
Parlament Europejski,
– uwzględniając art. 101 ust. 1 i 3, art. 103 ust. 1 i art. 105 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),
– uwzględniając rozporządzenie (EWG) nr 2821/71 Rady z dnia 20 grudnia 1971 r. w sprawie stosowania art. 85 ust. 3 Traktatu do kategorii porozumień, decyzji i praktyk uzgodnionych(1),
– uwzględniając rozporządzenie Komisji (WE) nr 2658/2000 z dnia 29 listopada 2000 r. w sprawie stosowania art. 81 ust. 3 Traktatu do kategorii porozumień specjalizacyjnych(2) (rozporządzenie w sprawie wyłączeń grupowych dotyczące porozumień specjalizacyjnych, dalej nazywane „rozporządzeniem w sprawie wyłączeń grupowych w zakresie specjalizacji”),
– uwzględniając rozporządzenie Komisji (WE) nr 2659/2000 z dnia 29 listopada 2000 r. w sprawie stosowania art. 81 ust. 3 Traktatu do kategorii porozumień o badaniach i rozwoju(3) (rozporządzenie w sprawie wyłączeń grupowych dotyczące porozumień o badaniach i rozwoju, dalej nazywane „rozporządzeniem w sprawie wyłączeń grupowych w zakresie badań i rozwoju”),
– uwzględniając projekt rozporządzenia Komisji w sprawie stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do kategorii porozumień specjalizacyjnych (nowe rozporządzenie w sprawie wyłączeń grupowych dotyczące porozumień specjalizacyjnych, dalej nazywane „projektem nowego rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych w zakresie specjalizacji”), opublikowany do wglądu na stronie internetowej Komisji w dniu 4 maja 2010 r.,
– uwzględniając projekt rozporządzenia Komisji w sprawie stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do kategorii porozumień o badaniach i rozwoju (nowe rozporządzenie w sprawie wyłączeń grupowych dotyczące porozumień o badaniach i rozwoju, dalej nazywane „projektem nowego rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych w zakresie badań i rozwoju”), opublikowany do wglądu na stronie internetowej Komisji w dniu 4 maja 2010 r.,
– uwzględniając komunikat Komisji w sprawie wytycznych dotyczących stosowania art. 81 Traktatu o UE do porozumień o współpracy horyzontalnej (dalej nazywany „wytycznymi horyzontalnymi”)(4),
– uwzględniając projekt komunikatu Komisji w sprawie wytycznych dotyczących stosowania art. 101 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do porozumień o współpracy horyzontalnej (dalej nazywany „projektem nowych wytycznych horyzontalnych”), opublikowany do wglądu na stronie internetowej Komisji w dniu 4 maja 2010 r.,
– uwzględniając opinie różnych zainteresowanych stron przesłane Komisji w okresie konsultacji społecznych i opublikowane na stronie internetowej Komisji,
– uwzględniając debatę między komisarzem J. Almunią a członkami Komisji Gospodarczej i Monetarnej w dniu 6 lipca 2010 r.,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 marca 2010 r. w sprawie sprawozdania dotyczącego polityki konkurencji za rok 2008(5),
– uwzględniając pytanie z dnia 28 września 2010 r. skierowane do Komisji na temat przeglądu zasad konkurencji w odniesieniu do współpracy horyzontalnej (O-0131/2010 – B7-0565/2010),
A. mając na uwadze, że zarówno rozporządzenie w sprawie wyłączeń grupowych w zakresie specjalizacji, jak i rozporządzenie w sprawie wyłączeń grupowych w zakresie badań i rozwoju wygasną w dniu 31 grudnia 2010 r.; mając na uwadze, że Komisja rozpoczęła proces przeglądu obu tych rozporządzeń i towarzyszących im wytycznych,
B. mając na uwadze, że od czasu przyjęcia obu rozporządzeń i wytycznych horyzontalnych nastąpiły istotne zmiany legislacyjne, w szczególności przyjęcie w 2003 r. pakietu modernizacyjnego, który wprowadził konieczność dokonywania przez przedsiębiorstwa samodzielnej oceny zawieranych przez nie porozumień,
C. mając na uwadze, że w ostatnich latach Komisja zdobyła doświadczenie w zakresie stosowania tych przepisów oraz że obecnie istnieje nowy, wymagający kodyfikacji zbiór przepisów opartych na orzecznictwie Komisji i Trybunału Sprawiedliwości,
D. mając na uwadze, że dobrą praktykę stanowi także uczenie się na doświadczeniach krajowych organów UE ds. konkurencji i organów ds. konkurencji na całym świecie; mając na uwadze, że zaleca się – szczególnie w kontekście obecnego kryzysu gospodarczego – podejmowanie prób ustalenia zbieżnych zasad konkurencji na całym świecie, gdyż wiele porozumień i praktyk podlega różnym porządkom prawnym,
1. z zadowoleniem zauważa, że Komisja rozpoczęła dwie różne akcje konsultacji społecznych w związku z przeglądem zasad konkurencji mających zastosowanie do porozumień o współpracy horyzontalnej; podkreśla znaczenie słuchania i uwzględniania, na ile tylko to możliwe, poglądów zainteresowanych stron w procesie decyzyjnym w celu osiągnięcia realistycznych i zrównoważonych ram regulacyjnych;
2. wzywa Komisję, aby przy zakończeniu procedury przeglądowej jasno wskazała, w jaki sposób uwzględniła opinie zainteresowanych stron;
3. docenia fakt, że Komisja na wczesnym etapie przesłała Parlamentowi projekt przepisów; zachęca Komisję do dalszej proaktywnej współpracy z Parlamentem w duchu otwartości; z zadowoleniem przyjmuje okazaną przez komisarza J. Almunię gotowość do debaty nad projektem przepisów z członkami Komisji Gospodarczej i Monetarnej;
4. przypomina o znaczeniu pewności prawa; docenia fakt, że w związku z drugimi konsultacjami społecznymi Komisja opracowała „najczęściej zadawane pytania” w celu zwrócenia uwagi na najistotniejsze zmiany zaproponowane w projekcie przepisów; wzywa Komisję, aby po przyjęciu ostatecznych nowych ram regulacyjnych opracowała streszczenie i nowe „najczęściej zadawane pytania” w celu szczegółowego objaśnienia ostatecznych ram podmiotom rynkowym;
5. podkreśla znaczenie dwóch rozporządzeń w sprawie wyłączeń grupowych w dziedzinie współpracy horyzontalnej z punktu widzenia analizy porozumień wchodzących w zakres ich stosowania;
6. zauważa, że wprawdzie podejście oparte na zdefiniowaniu bezpiecznej przystani na podstawie udziału rynkowego nie jest doskonałe, jednak odzwierciedla rzeczywistość gospodarczą i jest dość łatwe do zrozumienia i stosowania; zgadza się, że porozumienia horyzontalne zazwyczaj budzą więcej obaw dotyczących konkurencji niż porozumienia wertykalne, i w związku z tym rozumie, że Komisja utrzymuje bardziej restrykcyjne podejście do określania progu udziału rynkowego w przypadku porozumień horyzontalnych;
7. zauważa jednak, że większość porozumień o współpracy horyzontalnej nie wchodzi w zakres stosowania tych dwóch rozporządzeń o wyłączeniach grupowych; zwraca się do Komisji o przeanalizowanie, czy z punktu widzenia zainteresowanych stron i z punktu widzenia celu polegającego na utrzymywaniu skutecznej konkurencji korzystne byłoby wprowadzenie nowych specjalnych rozporządzeń o wyłączeniach grupowych, aby objąć szczególne rodzaje porozumień horyzontalnych dotyczących dziedzin innych niż badania i rozwój oraz specjalizacja; jeżeli wynik okaże się pozytywny, wzywa Komisję, aby wystąpiła do Rady o odpowiednią zgodę na przyjęcie tych nowych rodzajów rozporządzeń w sprawie wyłączeń grupowych, po konsultacji z Parlamentem;
8. wyraża pogląd, że wytyczne horyzontalne są dla przedsiębiorstw użytecznym narzędziem analizy i samodzielnej oceny – na podstawie wyrafinowanego podejścia gospodarczego – czy dane porozumienie o współpracy horyzontalnej narusza art. 101 ust. 1 TFUE;
9. w związku z tym docenia, że nowe wytyczne horyzontalne uwzględniają konieczność samodzielnej oceny wprowadzoną w rozporządzeniu (WE) nr 1/2003 i dostarczają jasnych wskazówek dotyczących skomplikowanych rozwiązań takich jak przedsięwzięcia joint venture i porozumienia obejmujące więcej niż jeden rodzaj współpracy; jest zdania, że takie podejście nie powinno jednak prowadzić do bardziej skomplikowanych ram regulacyjnych;
10. w tym kontekście przypomina o zasadzie lepszego stanowienia prawa, zakładającej poprawę jakości tworzenia tekstów legislacyjnych i regulacyjnych przez stosowanie jasnego i precyzyjnego języka; w związku z tym opowiada się za bardzo jasnymi i łatwymi w odbiorze wytycznymi, obejmującymi bardziej konkretne przykłady, w stosownych przypadkach, zgodnie z życzeniem niektórych zainteresowanych stron;
11. z zadowoleniem przyjmuje nowy rozdział dotyczący wymiany, zawarty w nowym projekcie wytycznych horyzontalnych; zauważa, że jest to kwestia sensytywna w stosunkach między konkurentami oraz że dla przedsiębiorstw istotna jest możliwość określenia, którymi informacjami można się dzielić, nie powodując ograniczenia konkurencji, szczególnie w obecnym kontekście samodzielnej oceny porozumień;
12. z zadowoleniem przyjmuje przegląd rozdziału dotyczącego standaryzacji w projekcie nowych wytycznych horyzontalnych oraz miejsce, jakie zajmują w nim kwestie środowiskowe; przypomina o wyraźnych korzyściach płynących z przejrzystego procesu określania standardów; w związku z tym docenia przepisy mające na celu zajęcie się nieodłączną niepewnością związaną z istnieniem praw własności intelektualnej w tym kontekście oraz warunkami handlowymi, które byłyby stosowane przy ich licencjonowaniu; uważa, że istotne znaczenie ma unikanie sporów przy przyjmowaniu standardów;
13. podkreśla znaczenie przestrzegania praw własności intelektualnej, które zdecydowanie przyczyniają się do innowacyjności; przypomina, że potencjał innowacyjny ma kluczowe znaczenie dla budowy konkurencyjnej gospodarki i dla realizacji celów UE 2020; popiera zapobieganie wszelkim naruszeniom praw własności intelektualnej m.in. przez przepisy dotyczące konkurencji;
14. uważa jednak, że ta kwestia musi być rozważana w kontekście szerszych konkretnych ram regulacyjnych, a nie tylko w kontekście polityki konkurencji; podkreśla, że ten rozdział nowego projektu wytycznych horyzontalnych powinien być traktowany jako element zintegrowanych ram regulacyjnych dotyczących ochrony praw własności intelektualnej;
15. zgadza się z Komisją, że wszystkie strony zawierające porozumienia w dziedzinie badań i rozwoju muszą przedtem ujawnić wszystkie prawa własności intelektualnej, które przysługują im w danej chwili i których udzielenie jest oczekiwane, o ile są one istotne z punktu widzenia korzystania z wyników porozumienia przez pozostałe strony;
16. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.