Ευρετήριο 
 Προηγούμενο 
 Επόμενο 
 Πλήρες κείμενο 
Διαδικασία : 2015/2114(INI)
Διαδρομή στην ολομέλεια
Διαδρομή του εγγράφου : A8-0338/2015

Κείμενα που κατατέθηκαν :

A8-0338/2015

Συζήτηση :

PV 16/12/2015 - 19
CRE 16/12/2015 - 19

Ψηφοφορία :

PV 17/12/2015 - 9.11
Αιτιολογήσεις ψήφου

Κείμενα που εγκρίθηκαν :

P8_TA(2015)0472

Κείμενα που εγκρίθηκαν
PDF 551kWORD 151k
Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου 2015 - Στρασβούργο
Εξαγωγές όπλων: εφαρμογή της κοινής θέσης για τις εξαγωγές όπλων 2008/944/ΚΕΠΠΑ
P8_TA(2015)0472A8-0338/2015

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2015 σχετικά με τις εξαγωγές όπλων: εφαρμογή της κοινής θέσης 2008/944/ΚΕΠΠΑ (2015/2114(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την κοινή θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, της 8ης Δεκεμβρίου 2008, για τον καθορισμό κοινών κανόνων που διέπουν τον έλεγχο των εξαγωγών στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού (εφεξής «η κοινή θέση»)(1),

–  έχοντας υπόψη την εξέταση της κοινής θέσης που διενεργήθηκε από την ομάδα εργασίας «Εξαγωγές συμβατικών όπλων» του Συμβουλίου της ΕΕ (COARM),

–  έχοντας υπόψη την 16η ετήσια έκθεση του Συμβουλίου, που εκπονήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 8 παράγραφος 2 της κοινής θέσης του Συμβουλίου 2008/944/ΚΕΠΠΑ, που καθορίζει κοινούς κανόνες που διέπουν τον έλεγχο των εξαγωγών στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού(2),

–  έχοντας υπόψη την απόφαση 2012/711/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, της 19ης Νοεμβρίου 2012, για την υποστήριξη των δραστηριοτήτων της ΕΕ για την προώθηση σε τρίτες χώρες του ελέγχου των εξαγωγών όπλων και των αρχών και κριτηρίων της κοινής θέσης 2008/944/ΚΕΠΠΑ·

–  έχοντας υπόψη τη στρατηγική της ΕΕ κατά της διάδοσης όπλων μαζικής καταστροφής της 9ης Δεκεμβρίου 2003,

–  έχοντας υπόψη την ευρωπαϊκή στρατηγική ασφάλειας «Μια ασφαλής Ευρώπη σε έναν καλύτερο κόσμο» που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 12 Δεκεμβρίου 2003,

–  έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για το Εμπόριο Όπλων (ΣΕΟ) που εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στις 2 Απριλίου 2013(3),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 5ης Φεβρουαρίου 2014 σχετικά με την κύρωση της Συνθήκης για το Εμπόριο Όπλων(4),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 21ης Μαΐου 2015 σχετικά με τον αντίκτυπο των εξελίξεων στις ευρωπαϊκές αμυντικές αγορές επί των ικανοτήτων ασφάλειας και άμυνας στην Ευρώπη(5), και ιδίως τις παραγράφους 4, 10, 18, 19, 20 και 21,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση 2013/768/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2013, για τις δραστηριότητες της ΕΕ προς υποστήριξη της εφαρμογής της Συνθήκης για το Εμπόριο Όπλων, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την Ασφάλεια(6),

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 428/2009 του Συμβουλίου, της 5ης Μαΐου 2009, περί κοινοτικού συστήματος ελέγχου των εξαγωγών, της μεταφοράς, της μεσιτείας και της διαμετακόμισης ειδών διπλής χρήσης(7), όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 599/2014, και τον κατάλογο αγαθών και τεχνολογίας διπλής χρήσης στο παράρτημα Ι αυτού,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 24ης Απριλίου 2014 προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με την επανεξέταση της πολιτικής ελέγχου των εξαγωγών: εξασφάλιση ασφάλειας και ανταγωνιστικότητας σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο (COM(2014)0244),

–  έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση του Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής της 12ης Ιουνίου 2014, σχετικά με το σύστημα ελέγχου των εξαγωγών ειδών διπλής χρήσης,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την επανεξέταση της πολιτικής ελέγχου των εξαγωγών της 21ης Νοεμβρίου 2014,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 8ης Σεπτεμβρίου 2015 για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την τεχνολογία: ο αντίκτυπος των συστημάτων παρείσφρησης και παρακολούθησης στα ανθρώπινα δικαιώματα στις τρίτες χώρες(8),

–  έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/43/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Μαΐου 2009, για την απλούστευση των όρων και προϋποθέσεων για τις μεταφορές προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας εντός της Κοινότητας(9),

–  έχοντας υπόψη τη στρατηγική της ΕΕ για την καταπολέμηση της παράνομης συσσώρευσης και του παράνομου εμπορίου φορητών και ελαφρών όπλων καθώς και των πυρομαχικών τους, που εγκρίθηκε στις 15-16 Δεκεμβρίου 2005 από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, καθώς και την κοινή δράση 2002/589/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, της 12ης Ιουλίου 2002, για τη συμβολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην καταπολέμηση της αποσταθεροποιητικής συσσώρευσης και διάδοσης φορητών όπλων και ελαφρού οπλισμού και την κατάργηση της κοινής δράσης 1999/34/ΚΕΠΠΑ,

–  έχοντας υπόψη την κοινή θέση 2003/468/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, της 23ης Ιουνίου 2003, για τον έλεγχο της διαμεσολάβησης με αντικείμενο όπλα(10),

–  έχοντας υπόψη τον ενημερωμένο Κοινό Στρατιωτικό Κατάλογο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο στις 9 Φεβρουαρίου 2015,

–  έχοντας υπόψη τις οδηγίες χρήσης για την κοινή θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου για τον καθορισμό κοινών κανόνων που διέπουν τον έλεγχο των εξαγωγών στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού,

–  έχοντας υπόψη τον διακανονισμό Wassenaar της 12ης Μαΐου 1996 για τον έλεγχο εξαγωγής συμβατικών όπλων, ειδών και τεχνολογιών διπλής χρήσης, καθώς και τους ενημερωμένους καταλόγους του 2015 που αφορούν τα ανωτέρω είδη, τεχνολογίες και πυρομαχικά(11),

–  έχοντας υπόψη τις αποφάσεις της 19ης ολομέλειας του Διακανονισμού του Wassenaar σχετικά με τον έλεγχο των εξαγωγών συμβατικών όπλων καθώς και προϊόντων και τεχνολογιών διπλής χρήσης, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 3-4 Δεκεμβρίου 2013,

–  έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1236/2005 του Συμβουλίου, της 27ης Ιουνίου 2005, για το εμπόριο ορισμένων αντικειμένων δυναμένων να χρησιμοποιηθούν για τη θανατική ποινή, για βασανιστήρια ή άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 28ης Απριλίου 2015, προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών με τίτλο «Ευρωπαϊκό θεματολόγιο για την ασφάλεια» (COM(2015)0185),

–  έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Κοινή Αντίληψη για την Ανάπτυξη, που εγκρίθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2006,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 13ης Οκτωβρίου 2011, προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών με τίτλο «Αύξηση του αντίκτυπου της αναπτυξιακής πολιτικής της ΕΕ: ένα πρόγραμμα αλλαγής» (COM(2011)0637),

–  έχοντας υπόψη τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας, και ιδιαίτερα τον Στόχο 16: υποστόχος 16.4, ο οποίος ζητεί από τα κράτη να μειώσουν σημαντικά τις παράνομες ροές όπλων,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση 2014/512/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου σχετικά με περιοριστικά μέτρα λόγω ενεργειών της Ρωσίας που αποσταθεροποιούν την κατάσταση στην Ουκρανία,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 42 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) και το άρθρο 346 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),

–  έχοντας υπόψη τη συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών για το εμπόριο όπλων, η οποία τέθηκε σε ισχύ στις 24 Δεκεμβρίου 2014,

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα 24/35 του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών της 8ης Οκτωβρίου 2013 σχετικά με τον αντίκτυπο της μεταφοράς όπλων στα ανθρώπινα δικαιώματα κατά τις ένοπλες συγκρούσεις(12),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 52 και το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A8-0338/2015),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το συνολικό περιβάλλον ασφάλειας γύρω από την ΕΕ έχει μεταβληθεί δραματικά, ιδίως στις χώρες της νότιας και της ανατολικής γειτονίας·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στο άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών κατοχυρώνεται το φυσικό δικαίωμα της νόμιμης άμυνας, ατομικής ή συλλογικής·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, για το συμφέρον της διεθνούς σταθερότητας, είναι σημαντική η παροχή μέσων αποτροπής, στη βάση μιας κατά περίπτωση αξιολόγησης, σε πλήρη συμμόρφωση προς το άρθρο 51 του Χάρτη του ΟΗΕ και το Κριτήριο Τέσσερα της Κοινής Θέσης για τη διατήρηση της περιφερειακής ειρήνης, ασφάλειας και σταθερότητας·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανεξέλεγκτη εξάπλωση των όπλων συνιστά σοβαρό κίνδυνο για την ειρήνη και την ασφάλεια, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη βιώσιμη ανάπτυξη· λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε λεπτό πεθαίνει ένας άνθρωπος σε κάποιο μέρος του κόσμου λόγω της ένοπλης βίας και κατασκευάζονται 15 νέα όπλα·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κανονιστική ρύθμιση του διεθνούς εμπορίου όπλων συνιστά εξ ορισμού παγκόσμια φιλοδοξία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ πρέπει να διασφαλίσει τη συνεκτικότητα των εξωτερικών της δραστηριοτήτων ως συνόλου στο πλαίσιο των εξωτερικών της σχέσεων, προκειμένου να προωθήσει τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου, να αποτρέψει τις συγκρούσεις, να εξαλείψει τη φτώχεια, να τονώσει τον διαπολιτισμικό διάλογο και να διατηρήσει τη διεθνή σταθερότητα και ασφάλεια· λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά την περίοδο 2010-2014, τα κράτη μέλη της ΕΕ ήταν υπεύθυνα για το 25,4% των όγκων των πραγματικών παραδόσεων(13) σημαντικών συμβατικών όπλων παγκοσμίως·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λισαβόνας, η εξάλειψη της φτώχειας είναι ο πρωταρχικός στόχος της αναπτυξιακής πολιτικής της ΕΕ, καθώς και μία από τις προτεραιότητες της εξωτερικής της δράσης για την οικοδόμηση ενός πιο σταθερού και ευημερούντος κόσμου· λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι η προμήθεια όπλων σε εμπόλεμες χώρες, πέραν του ότι αυξάνει τις πιθανότητες κλιμάκωσης της βίας, έχει αρνητικό αντίκτυπο και στις αναπτυξιακές δυνατότητες των χωρών αυτών, όπως καθίσταται σαφές στις εκθέσεις των ανθρωπιστικών οργανώσεων που έχουν προσδιορίσει ποσοτικά τον αντίκτυπο αυτό(14)·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ εξήγαγαν όπλα συνολικής αξίας 36,7 δισεκατομμυρίων EUR το 2013, εκ των οποίων όπλα αξίας 26 δισεκατομμυρίων EUR προς τρίτες χώρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι, συγκριτικά, ο συνολικός προϋπολογισμός του Ευρωπαϊκού Μέσου Γειτονίας για την περίοδο 2014-2020 ανέρχεται σε 15,4 δισεκατομμύρια EUR· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ αντιπροσώπευαν το 30% των συνολικών εξαγωγών όπλων· και ότι είναι δύσκολο να προβληθεί ο ισχυρισμός ότι οι εμπορικές αυτές ροές εξυπηρετούν τα άμεσα συμφέροντα ασφάλειας της ΕΕ·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινή θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ είναι ένα νομικά δεσμευτικό πλαίσιο το οποίο προβλέπει οκτώ κριτήρια για την εξαγωγή συμβατικών όπλων, τα οποία πρέπει να εφαρμόζουν τα κράτη μέλη της ΕΕ κατά τη λήψη αποφάσεων αδειοδότησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να ληφθεί δεόντως υπόψη η κοινή αυτή θέση, στο πλαίσιο κυρίως της ανάπτυξης μιας ευρωπαϊκής αγοράς στον τομέα της άμυνας και μιας ευρωπαϊκής βιομηχανικής και τεχνολογικής βάσης στον τομέα της άμυνας·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τρίτες χώρες Αλβανία, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, Ισλανδία, Καναδάς, Μαυροβούνιο και Νορβηγία έχουν εναρμονιστεί επισήμως με τα κριτήρια και τις αρχές της κοινής θέσης·

Παγκόσμιο περιβάλλον ασφαλείας και εξαγωγές όπλων

1.  εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την εξάπλωση των ένοπλων συγκρούσεων, ιδίως στην Ουκρανία, τη Συρία, το Ιράκ, τη Λιβύη και την Υεμένη, καθώς και για όλες τις διεθνείς συγκρούσεις που, σε έναν όλο και πιο παγκοσμιοποιημένο κόσμο, συνιστούν απειλή για την παγκόσμια σταθερότητα και ασφάλεια και έχουν καθορίσει μια λιγότερο σταθερή και λιγότερο ασφαλή γειτονία για την ΕΕ· σημειώνει ότι οι μεταφορές όπλων σε κράτη όπου μαίνονται συγκρούσεις ενδέχεται να έχουν συμβάλει στις συγκρούσεις αυτές·

2.  θεωρεί λυπηρό το γεγονός ότι οι εξελίξεις κατά τα δύο τελευταία χρόνια έχουν δείξει ότι τα όπλα ενίοτε καταλήγουν στα χέρια τρομοκρατών ή καταπιεστικών καθεστώτων ή χωρών όπου υπάρχει η πιθανότητα στρατολόγησης ή χρησιμοποίησης παιδιών σε εχθροπραξίες, ή καθεστώτων που έχουν ύποπτες σχέσεις με τη διεθνή τρομοκρατία ή που ακολουθούν επιθετική εγχώρια και εξωτερική πολιτική, και πιστεύει ότι είναι, συνεπώς, απαραίτητη, η υιοθέτηση αποτελεσματικών καθεστώτων ελέγχου των εξαγωγών όπλων· καταδικάζει τη χρήση όπλων με σκοπό να πυροδοτούν την ανασφάλεια και τις ένοπλες συγκρούσεις εσωτερικά και εξωτερικά ή να υποστηρίζουν την εσωτερική καταπίεση, τις περιφερειακές συρράξεις ή σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών· θεωρεί επίσης λυπηρό το γεγονός ότι το παράνομο εμπόριο όπλων εξακολουθεί να αποτελεί μεγάλη και επικερδή επιχείρηση·

3.  εκφράζει τη λύπη του διότι περίπου μισό εκατομμύριο(15) άνθρωποι βρίσκουν τον θάνατο κάθε χρόνο εξαιτίας της ένοπλης βίας, τόσο σε ένοπλες συγκρούσεις όσο και σε σχέση με εγκληματική δραστηριότητα·

4.  επαναβεβαιώνει ότι η τήρηση της κοινής θέσης έχει θεμελιώδη σημασία για την υποστήριξη των αρχών και αξιών της ΕΕ, ιδίως στους τομείς του διεθνούς δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, καθώς και για την ανάληψη των δικών της ευθυνών στους τομείς της περιφερειακής και παγκόσμιας ασφάλειας·

5.  σημειώνει ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ είναι σημαντικοί εξαγωγείς όπλων σε παγκόσμια κλίμακα, δεδομένου ότι αντιπροσώπευαν 36,711 δισεκατομμύρια EUR σε παγκόσμιες εξαγωγές κατά το 2013, εκ των οποίων 10,735 δισεκατομμύρια EUR μεταξύ των κρατών μελών και 25,976 δισεκατομμύρια EUR προς τρίτες χώρες, σύμφωνα με τη 16η ετήσια έκθεση· επαναλαμβάνει ότι στο άρθρο 10 της κοινής θέσης ορίζεται ότι παράμετροι σχετικά με τα οικονομικά, εμπορικά και βιομηχανικά συμφέροντα των κρατών μελών δεν πρέπει να επηρεάζουν την εφαρμογή των οκτώ κριτηρίων που ρυθμίζουν τις εξαγωγές όπλων·

6.  εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη του για το γεγονός ότι το άρθρο 10 συχνά παραβλέπεται, καθώς μάλιστα οι ευρωπαϊκές εταιρείες στον τομέα της άμυνας αντισταθμίζουν ολοένα και περισσότερο τη μείωση του κύκλου εργασιών τους στην Ευρώπη με εξαγωγές εκτός ΕΕ· εκφράζει σοβαρή ανησυχία για τις συνέπειες που έχει για την ασφάλεια και την άμυνα της ΕΕ η μεταφορά ευαίσθητων γνώσεων και τεχνολογίας προς τρίτες χώρες, γεγονός που εγκυμονεί αυξημένο κίνδυνο εξάρτησης από τρίτες χώρες με διαφορετικά στρατηγικά συμφέροντα, όπως η Ρωσία·

7.  υπενθυμίζει ότι η αμυντική βιομηχανία θα πρέπει να χρησιμεύει ως μέσο για την επιβολή της άμυνας και της ασφάλειας των κρατών μελών, διασφαλίζοντας καθεστώς ασφάλειας του εφοδιασμού στην ΕΕ και συμβάλλοντας παράλληλα στην εφαρμογή μιας ενισχυμένης ΚΕΠΠΑ και ΚΠΑΑ, δεδομένου ότι αυτό είναι σημαντικό για την κατοχύρωση της παγκόσμιας σταθερότητας και ασφάλειας· αναγνωρίζει ότι οι εξαγωγές όπλων διαδραματίζουν αποφασιστικό ρόλο στην ενίσχυση και περαιτέρω ανάπτυξη της βιομηχανικής και τεχνολογικής βάσης της ευρωπαϊκής άμυνας, κάτι που είναι σημαντικό για ένα ευρύ φάσμα καινοτομίας και τεχνολογικής ανάπτυξης·

8.  αναγνωρίζει τη νομιμότητα των εξαγωγών που πληρούν αυστηρά τα κριτήρια που καθορίζονται στο άρθρο 4 στοιχείο γ) της κοινής θέσης 2008/944/ΚΕΠΠΑ και πραγματοποιούνται κατόπιν αιτήματος προς την ΕΕ με βάση το δικαίωμα της νόμιμης άμυνας· υποστηρίζει την προμήθεια αμυντικών όπλων στις περιπτώσεις νόμιμης αυτοάμυνας· σημειώνει την απόφαση ορισμένων κρατών μελών να προμηθεύσουν τις δυνάμεις Peshmerga στο ιρακινό Κουρδιστάν και την Ουκρανία με αμυντικά όπλα· σημειώνει ότι, στο θέμα αυτό, τα κράτη μέλη δεν συντονίζονται μεταξύ τους·

9.  επισημαίνει ότι, παρ' όλο που οι αρνήσεις χορήγησης και οι αναστολές αδειών σε συνέχεια των εμπάργκο ή των συρράξεων αποτελούν θετικό σημάδι, δείχνουν ότι η εξαγωγική πολιτική της ΕΕ απλώς αντιδρά στις εξελίξεις· θεωρεί ότι, σύμφωνα με την κοινή θέση, πριν από τη χορήγηση αδειών θα ήταν απαραίτητη μια πιο διεξοδική εκτίμηση των ειδικών κινδύνων που συνδέονται με τις αποδέκτριες χώρες και των συμφερόντων της ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας·

10.  σημειώνει ότι οι κίνδυνοι που απορρέουν από την εκτροπή, το λαθρεμπόριο και τη συσσώρευση όπλων και εκρηκτικών αυξάνονται και εξακολουθούν να αποτελούν πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπιστεί· υπογραμμίζει ότι υπάρχει κίνδυνος, όπλα από τρίτες χώρες με υψηλά επίπεδα διαφθοράς να εισαχθούν στην Ευρώπη λόγω του αυξημένου λαθρεμπορίου και εμπορίου όπλων και της έλλειψης ελέγχων στα σημεία εισόδου, όπως οι λιμένες, κάτι που θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια των πολιτών, όπως επισημάνθηκε σε πρόσφατη έκθεση της Ευρωπόλ(16)·

11.  τονίζει ότι οι έλεγχοι στις εξαγωγές όπλων αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας της ΕΕ και πρέπει να διέπονται από τις αρχές που κατοχυρώνονται στο άρθρο 21 ΣΕΕ, ιδίως την προαγωγή της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου και τη διαφύλαξη της ειρήνης, την πρόληψη των συγκρούσεων και την ενίσχυση της διεθνούς ασφάλειας· υπενθυμίζει ότι έχει πολύ μεγάλη σημασία να διασφαλισθεί η συνεκτικότητα μεταξύ των εξαγωγών όπλων και της αξιοπιστίας της ΕΕ ως υπέρμαχου για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε παγκόσμια κλίμακα· εκφράζει τη βαθιά του πεποίθηση ότι η αποτελεσματικότερη εφαρμογή των οκτώ κριτηρίων της κοινής θέσης θα συνέβαλλε σημαντικά στην ανάπτυξη τόσο της ΚΕΠΠΑ όσο και της ΚΠΑΑ· ζητεί η νέα παγκόσμια στρατηγική της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας να εξετάσει δεόντως τα ζητήματα των εξαγωγών όπλων λαμβάνοντας υπόψη το αλλαγμένο περιβάλλον ασφάλειας και τις συναφείς απειλές και κινδύνους για τα ευρωπαϊκά συμφέροντα στον τομέα της ασφάλειας·

12.  εκφράζει τη λύπη του διότι οι παράνομες, αθέμιτες και αρρύθμιστες μεταφορές όπλων εξακολουθούν να υπονομεύουν την πολιτική σταθερότητα και να παρεμποδίζουν τη δημοκρατική κοινωνική και/ή οικονομική ανάπτυξη σε ορισμένα μέρη του κόσμου· αναγνωρίζει ότι η συνεκτική ερμηνεία και αποτελεσματική εφαρμογή του Όγδοου Κριτηρίου της κοινής θέσης 2008/944/ΚΕΠΠΑ θα ήταν αποφασιστική συνεισφορά στην συνοχή της πολιτικής της ΕΕ σχετικά με τους αναπτυξιακούς στόχους· ζητεί να εξακολουθήσει να δίδεται προσοχή στο Όγδοο Κριτήριο, έτσι ώστε να αξιολογηθεί ο πιθανός αρνητικός αντίκτυπος των δαπανών για τα όπλα στις αναπτυξιακές προοπτικές των φτωχότερων ληπτριών χωρών·

Συνθήκη για το Εμπόριο Όπλων

13.  χαιρετίζει τη θέση σε ισχύ της ΣΕΟ· χαιρετίζει τις εκτενείς δραστηριότητες που έχει αναλάβει η ΕΕ για να προωθήσει την οικουμενική κύρωση της ΣΕΟ, και ζητεί να συνεχιστούν οι προσπάθειες στο θέμα αυτό, ιδίως με χώρες που είναι σημαντικοί έμποροι όπλων· παροτρύνει τα κράτη μέλη που δεν έχουν ακόμη κυρώσει τη ΣΕΟ να το πράξουν το συντομότερο δυνατό· αναγνωρίζει ότι η ΣΕΟ, αν και αποτελεί θετικό επίτευγμα, δεν παύει να έχει τους περιορισμούς και τις αμφισημίες της (ασαφείς έννοιες, εξαίρεση στις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων, έλλειψη συστήματος επιβολής κυρώσεων)·

14.  επικροτεί την επιτυχία της πρώτης διάσκεψης των συμβαλλόμενων κρατών που πραγματοποιήθηκε στο Κανκούν από τις 24 έως τις 27 Αυγούστου 2015, επισημαίνει όμως ότι δεν υπήρξε συμφωνία όσον αφορά το πρότυπο που θα χρησιμοποιηθεί για τις ετήσιες εκθέσεις· πιστεύει ότι η Συνθήκη θα είναι πραγματικά επιτυχής μόνο εάν καταφέρει να προωθήσει την καθολική της ισχύ και εάν θεσπιστούν δεσμευτικοί μηχανισμοί ή μηχανισμοί επιβολής κυρώσεων για περιπτώσεις μη εφαρμογής των κανόνων που έχουν θεσπιστεί·

15.  χαιρετίζει την απαίτηση προς τα κράτη μέλη της ΣΕΟ να λάβουν υπόψη, στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σχετικά με τη χορήγηση αδειών, τον κίνδυνο τα προς μεταφορά όπλα να χρησιμοποιηθούν για τη διάπραξη ή τη διευκόλυνση σοβαρών πράξεων βίας βασιζόμενης στο φύλο ή σοβαρών πράξεων βίας εναντίον γυναικών και παιδιών· καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τη γλώσσα της κοινής θέσης όσον αφορά τη βία που βασίζεται στο φύλο ή τις σοβαρές πράξεις βίας εναντίον γυναικών και παιδιών·

16.  επικροτεί το γεγονός ότι η ΕΕ διαθέτει ένα μοναδικό σε παγκόσμιο επίπεδο νομικά δεσμευτικό πλαίσιο, μέσω του οποίου επιβάλλονται έλεγχοι στις εξαγωγές όπλων, μεταξύ άλλων σε περιοχές που διέρχονται κρίση και σε χώρες με αμφιλεγόμενες επιδόσεις στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· επικροτεί, εν προκειμένω, την υπαγωγή αρκετών ευρωπαϊκών χωρών και τρίτων χωρών στο σύστημα ελέγχου των εξαγωγών όπλων στο πλαίσιο της κοινής θέσης·

17.  χαιρετίζει το γεγονός ότι η Αλβανία, η Βοσνία και Ερζεγοβίνη, ο Καναδάς, η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, η Ισλανδία, το Μαυροβούνιο και η Νορβηγία έχουν εναρμονιστεί επισήμως με τα κριτήρια και τις αρχές της κοινής θέσης 2008/944/ΚΕΠΠΑ· σημειώνει ότι από το 2012 έχει τεθεί σε εφαρμογή ένα ειδικό σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ της ΕΕ και των εναρμονισμένων τρίτων χωρών·

Η κοινή θέση

18.  υπενθυμίζει ότι η κοινή θέση θα πρέπει να οδηγήσει σε μια συντονισμένη προσέγγιση του εμπορίου όπλων, η οποία δεν θα επηρεάζει το δικαίωμα των κρατών μελών να εφαρμόζουν πιο περιοριστικές εθνικές πολιτικές, όπως ορίζεται στο άρθρο 3 της κοινής θέσης· υπενθυμίζει ακόμη ότι, σε κάθε περίπτωση, η άρνηση μεταφοράς οποιασδήποτε στρατιωτικής τεχνολογίας ή οποιουδήποτε εξοπλισμού παραμένει στην αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών μελών και ότι τα κοινά πρότυπα που ορίζει η κοινή θέση πρέπει να θεωρούνται ως το ελάχιστο πρότυπο για τη διαχείριση των μεταφορών στρατιωτικής τεχνολογίας σύμφωνα με την τρίτη αιτιολογική σκέψη· επισημαίνει ότι η εναρμόνιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως πρόσχημα για τη χαλάρωση αυστηρότερων εθνικών κανόνων·

19.  καλεί τα κράτη μέλη να ερμηνεύουν με συνεκτικό τρόπο και να εφαρμόζουν αυστηρά τα κριτήρια της κοινής θέσης σε κάθε περίπτωση, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη πολιτικές και οικονομικές παραμέτρους κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων· καλεί επίσης τα κράτη μέλη να ακυρώνουν τις ήδη συμπεφωνημένες συμβάσεις όταν μια συμφωνία παραβιάζει την κοινή θέση εξαιτίας της ραγδαίας μεταβολής της κατάστασης·

20.  πιστεύει ότι το πραγματικό πρόβλημα έγκειται στη χαλαρή εφαρμογή και στην ασυνεπή ερμηνεία της κοινής πολιτικής εκ μέρους των κρατών μελών και, ως εκ τούτου, θεωρεί ζωτικής σημασίας την επίτευξη συνεπούς και φιλόδοξης εφαρμογής των οκτώ κριτηρίων· επισημαίνει, σε αυτό το πλαίσιο, την έλλειψη μηχανισμών επιβολής κυρώσεων για τις παραβιάσεις των κριτηρίων και κρίνει σκόπιμη την κατάρτιση μεθόδων για τη διενέργεια ανεξάρτητων ελέγχων και τη θέσπιση μηχανισμών επιβολής κυρώσεων για τις παραβιάσεις της κοινής θέσης·

21.  λαμβάνει υπό σημείωση την αξιολόγηση της κοινής θέσης 2008/944/ΚΕΠΠΑ από την COARM και το συμπέρασμα ότι υπηρετεί ορθά τους στόχους που έχει θέσει το Συμβούλιο και είναι σύμφωνη με τη ΣΕΟ· σημειώνει ότι δεν επήλθε καμία αλλαγή παρά τη σοβαρή κατάσταση στη Συρία και το Ιράκ, την αύξηση της τρομοκρατικής δραστηριότητας και τις συγκρούσεις και την αστάθεια που εξαπλώνονται σε όλη τη Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική και που θα μπορούσαν με τη σειρά τους να επηρεάσουν την ασφάλεια της ίδιας της Ένωσης·

22.  λαμβάνει υπόψη την επικαιροποίηση των οδηγιών χρήσης για την κοινή θέση του Συμβουλίου και τον Στρατιωτικό Κατάλογο της ΕΕ· αναμένει την έγκριση ενός νέου επιγραμμικού μηχανισμού μερισμού πληροφοριών από την COARM· χαιρετίζει τις νέες αναφορές σε πτυχές της ΣΕΟ που δεν έχουν ακόμα συμπεριληφθεί στην κοινή θέση και τις αλλαγές στις λεπτομερείς κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με το Έβδομο Κριτήριο· ζητεί να καταβληθούν προσπάθειες, ιδίως για τις κατευθύνσεις εφαρμογής του Όγδοου Κριτηρίου κατά τρόπο αποτελεσματικό·

23.  καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν την αυστηρότερη εφαρμογή των οκτώ κριτηρίων· πιστεύει ότι τα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων σε ευρωπαϊκό επίπεδο στο πλαίσιο της COARM, πρέπει να διευρύνουν τις αξιολογήσεις τους ώστε να συμπεριλάβουν την εστίαση στην κατάσταση στη χώρα προορισμού, καθώς και σχετικά με την εκάστοτε συγκεκριμένη στρατιωτική τεχνολογία· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν αυστηρότερα εθνικά κριτήρια·

24.  εκφράζει την ανησυχία του για την επίπτωση που μπορεί να έχει η –πραγματική ή υπαινισσόμενη– απειλή ορισμένων εταιρειών κρατών μελών ότι θα προσφύγουν στη δικαιοσύνη όταν εξετάζονται οι αιτήσεις για τη χορήγηση αδειών εξαγωγών· υπενθυμίζει στα κράτη μέλη ότι η αυστηρή και σχολαστική εφαρμογή των οκτώ κριτηρίων συνιστά την απαραίτητη νομική βάση για την άρνηση χορήγησης αδειών·

25.  σημειώνει ότι, σύμφωνα με το δεύτερο κριτήριο, τα κράτη μέλη δεν πρέπει να χορηγούν άδεια εξαγωγής, μόνον εφόσον υπάρχει «σαφής κίνδυνος» η προς εξαγωγή στρατιωτική τεχνολογία ή ο εξοπλισμός να χρησιμοποιηθούν για εσωτερική καταστολή· θεωρεί ότι το εν λόγω κριτήριο αφήνει περιθώρια για μη συνεκτική εφαρμογή των κοινών κανόνων· ζητεί συνεργασία με τους αντιπροσώπους του Συμβουλίου της Ευρώπης, του Γραφείου του Ύπατου Αρμοστή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και των οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για την περαιτέρω αποσαφήνιση του Δεύτερου Κριτηρίου·

26.  επικρίνει τις συχνές παραβιάσεις των οκτώ κριτηρίων από διάφορα κράτη μέλη· εκφράζει τη λύπη του διότι δεν υπάρχει κανένας μηχανισμός επιβολής κυρώσεων σε περίπτωση παραβίασης των οκτώ κριτηρίων από κράτος μέλος και ούτε υπάρχουν σχέδια για κάτι τέτοιο· εκτιμά ότι πρέπει να προβλεφθούν δυνατότητες πραγματοποίησης ανεξάρτητων ελέγχων, καθώς και μηχανισμοί επιβολής κυρώσεων για παραβιάσεις της κοινής θέσης·

27.  παροτρύνει κάθε κράτος μέλος να αντιμετωπίσει προληπτικά την έννοια του κινδύνου στις διαδικασίες αδειοδότησης της μεταφοράς όπλων, όπως συμβαίνει κατά κανόνα στην αντιμετώπιση άλλων ζητημάτων όπως η τρομοκρατία, η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και οι περιβαλλοντικές ανησυχίες·

28.  υπογραμμίζει την ανάγκη να εξασφαλιστεί μια πιο συνεκτική πολιτική σχετικά με τα εμπάργκο, και αυτά να εφαρμόζονται με άμεση ισχύ· καλεί τα κράτη μέλη να αποσαφηνίσουν τις εθνικές και διεθνείς διατάξεις που αφορούν την εξαγωγή «στρατιωτικών» και «μη στρατιωτικών» όπλων, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μικρές μεταφορές όπλων ικανές παρακάμψουν τα συστήματα ρύθμισης με το να χαρακτηρίζονται «μη στρατιωτικές»·

29.  υπενθυμίζει ότι ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 258/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την εφαρμογή του άρθρου 10 του πρωτοκόλλου των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με την καταπολέμηση της παράνομης κατασκευής και διακίνησης πυροβόλων όπλων αποσκοπεί στον αποτελεσματικό έλεγχο των μεταφορών πυροβόλων όπλων για μη στρατιωτική χρήση· αναγνωρίζει τη νομιμότητα της εξαγωγής θηρευτικών και αθλητικών όπλων που προορίζονται για μη στρατιωτική χρήση δυνάμει του κανονισμού· χαιρετίζει την επανεξέταση της νομοθεσίας της ΕΕ περί πυροβόλων όπλων (μεταξύ άλλων σε ό,τι αφορά την απενεργοποίηση, τις διοικητικές κυρώσεις και τα όπλα σηματοδότησης) και την πρόθεση για ενίσχυση της αστυνομικής συνεργασίας με τις γειτονικές χώρες στο θέμα του λαθρεμπορίου όπλων· καλεί, στο πλαίσιο αυτό, την Επιτροπή να ενισχύσει τις ικανότητες της Ευρωπόλ·

30.  καλεί τα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν στην κοινή θέση μηχανισμό ο οποίος θα αναστέλλει αυτομάτως τις υφιστάμενες άδειες εξαγωγών όπλων προς τις χώρες εναντίον των οποίων επιβάλλεται ευρωπαϊκό εμπάργκο όπλων μετά τη χορήγηση της άδειας ελέγχου των εξαγωγών·

31.  προτείνει να διερευνηθεί η δυνατότητα εφαρμογής και επέκτασης των οκτώ κριτηρίων και στη μεταφορά υπηρεσιών σχετικών με τις εξαγωγές όπλων, όπως η παροχή συμβουλών, και στις δραστηριότητες ιδιωτικών στρατιωτικών εταιρειών της ΕΕ σε τρίτες χώρες· ζητεί να εφαρμοστεί ενιαία προσέγγιση από την ΕΕ σχετικά με το ζήτημα των πλωτών οπλοστασίων·

32.  καλεί όλα τα κράτη μέλη που δεν συμμορφώνονται ακόμη πλήρως με την κοινή θέση 2003/468/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, της 23ης Ιουνίου 2003, για τον έλεγχο της διαμεσολάβησης με αντικείμενο όπλα να εξηγήσουν για ποιον λόγο δεν συμμορφώνονται και ποια είναι τα βήματα που προτείνουν και ο αντίστοιχος χρονικός ορίζοντας για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που υπέχουν δυνάμει της ανωτέρω κοινής θέσης· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν τις υπηρεσίες μεταφοράς όπλων και χρηματοδότησης εξοπλισμών στις εγχώριες νομοθεσίες περί διαμεσολάβησης με αντικείμενο τα όπλα·

33.  εκφράζει την ανησυχία του για τις ενδεχόμενες εκτροπές όπλων και καλεί τα κράτη μέλη να εγκαθιδρύσουν ένα αποτελεσματικό σύστημα ελέγχου (συστήματα παρακολούθησης, ρήτρα μη κακής χρήσης στα πιστοποιητικά τελικού χρήστη, και επιτόπιες επιθεωρήσεις των τελικών χρηστών), συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης του προσωπικού που ασχολείται αποκλειστικά με αυτό· πιστεύει ότι θα πρέπει να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών, μεταξύ των κρατών μελών και της Ευρωπόλ και της Eurojust, καθώς και η συνεργασία με τρίτες χώρες, προκειμένου να διευκολύνεται η δίωξη των διαμεσολαβητών και λαθρεμπόρων στις περιπτώσεις παράνομης μεταφοράς όπλων· καλεί το Συμβούλιο να εναρμονίσει καλύτερα το Έβδομο Κριτήριο με το άρθρο 11 της ΣΕΟ·

34.  εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την πιθανή παράκαμψη των ελέγχων εξαγωγών της ΕΕ μέσω της νόμιμης παραγωγής σε τρίτες χώρες ή μέσω εξωχώριων θυγατρικών εταιρειών που εδρεύουν στην ΕΕ· παροτρύνει την COARM να εξετάσει εις βάθος το ζήτημα αυτό στην προσεχή ετήσια έκθεσή της·

35.  ζητεί αυξημένο συντονισμό σε επίπεδο εργασίας εντός του Συμβουλίου και της ΕΥΕΔ προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι λαμβάνονται δεόντως υπόψη πτυχές που συνδέονται με την πρόληψη συγκρούσεων, την ανάπτυξη και τα ανθρώπινα δικαιώματα· ζητεί τακτικές διαβουλεύσεις μεταξύ της COARM και της COHOM, καθώς και τη συνεργασία της COARM με όλους τους αρμόδιους φορείς της ΕΕ, όπως το κέντρο πληροφοριών (Intcen), ο συντονιστής αντιτρομοκρατικής δράσης της ΕΕ και οι αντιπροσωπείες της ΕΕ, προκειμένου να βελτιωθεί η συνοχή και η ανταλλαγή πληροφοριών που μπορεί να είναι σημαντικές για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τη χορήγηση αδειών μεταφοράς όπλων, ιδίως όσον αφορά τους κινδύνους στις προτεινόμενες αποδέκτριες χώρες, με απώτερο στόχο τη βελτίωση της ποιότητας των αποφάσεων που λαμβάνονται στο πλαίσιο της κοινής θέσης·

Διαφάνεια

36.  εκφράζει τη λύπη του για την καθυστερημένη έγκριση της 16ης ετήσιας έκθεσης, που σημείωσε τη μεγαλύτερη καθυστέρηση από καταβολής του θεσμού·

37.  σημειώνει ότι πλήρης συμμετοχή σημαίνει υποβολή στοιχείων σχετικά με την οικονομική αξία τόσο των αδειών εξαγωγής όπλων που έχουν εκδοθεί όσο και των πραγματικών εξαγωγών, ανά προορισμό και κατηγορία του Στρατιωτικού Καταλόγου της ΕΕ· καλεί τα υπόλοιπα κράτη μέλη να εκπληρώσουν την υποχρέωση που υπέχουν να υποβάλουν ετήσια έκθεση και να παράσχουν αναδρομικά στοιχεία για την 16η ετήσια έκθεση και για τις προσεχείς ετήσιες εκθέσεις εγκαίρως·

38.  σημειώνει ότι η έκθεση περιλαμβάνει τυποποιημένες πληροφορίες σχετικά με τις εκδοθείσες άδειες εξαγωγών αλλά δεν περιλαμβάνει συνολικές πληροφορίες για τις πραγματικές εξαγωγές όπλων· παροτρύνει το Συμβούλιο και την Ύπατη Εκπρόσωπο/Αντιπρόεδρο να εξετάσουν τρόπους για τη βελτίωση της συμμόρφωσης με την υποχρέωση υποβολής εκθέσεων, καθώς και τρόπους για την αύξηση της διαφάνειας και του δημόσιου ελέγχου του πλαισίου ελέγχου των εξαγωγών, διασφαλίζοντας κυρίως ότι τα κράτη μέλη κοινοποιούν όλες τις εξαγωγές όπλων· ζητεί την αποκατάσταση της εν λόγω έλλειψης και, συνεπώς, την υποχρέωση υποβολής ετήσιας έκθεσης στην οποία θα αναφέρονται αναλυτικά, ανά είδος και προορισμό, τα πραγματικά στοιχεία εξαγωγών·

39.  ζητεί την καθιέρωση μιας τυποποιημένης διαδικασίας εκπόνησης και υποβολής εκθέσεων, και με προθεσμία, για πληροφορίες σχετικά με τις πραγματικές εξαγωγές και τα δεδομένα αδειών, η οποία θα εφαρμόζεται και θα τηρείται ομοιόμορφα σε όλα τα κράτη μέλη· καλεί τα κράτη μέλη να υποβάλλουν πλήρη στοιχεία σχετικά με τις αρνήσεις χορήγησης αδειών, στα οποία να περιλαμβάνονται ειδικές για κάθε άδεια πληροφορίες σχετικά με το κράτος-αποδέκτη και τη συγκεκριμένη αρχή, περιγραφή και ποσότητα των προς μεταφορά ειδών σε σχέση με τις υποκατηγορίες του Στρατιωτικού Καταλόγου, καθώς και τον ακριβή λόγο της άρνησης· προτείνει την αλλαγή της μορφής της ετήσιας έκθεσης και την εκ νέου δρομολόγησή της ως μιας δημόσιας, διαδραστικής βάσης δεδομένων που θα παρέχει δυνατότητες ηλεκτρονικής αναζήτησης·

40.  ζητεί ενισχυμένες διαβουλεύσεις μεταξύ των κρατών μελών σε σχέση με μεταφορές προς ευάλωτες και ασταθείς περιοχές ή χώρες, ιδίως δε όσες επιδεικνύουν επιθετική στάση έναντι των γειτονικών τους χωρών· ζητεί την ενδελεχή και συστηματική επαλήθευση της εφαρμογής του καθεστώτος κυρώσεων της ΕΕ εναντίον της Ρωσίας στους τομείς των εξαγωγών όπλων και των πωλήσεων τεχνολογιών διπλής χρήσης· καλεί τα κράτη μέλη να καταρτίσουν κατάλογο προσώπων (συμπεριλαμβανομένων φορέων και ατόμων) που έχουν καταδικαστεί για την παραβίαση της νομοθεσίας σχετικά με τις εξαγωγές όπλων, καθώς και των περιπτώσεων εκτροπής που έχουν εντοπιστεί, καθώς και έναν κατάλογο με πρόσωπα τα οποία δεν έχουν καταδικαστεί με δικαστική απόφαση αλλά εμπλέκονται αποδεδειγμένα σε αθέμιτες πρακτικές στο εμπόριο όπλων ή σε ενέργειες που συνιστούν απειλή για τη διεθνή ασφάλεια· καλεί τα κράτη μέλη να προσφέρουν λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τις διαδικασίες για την ανάκληση ή την αναστολή αδειών που έχουν χορηγηθεί σε σχέση με χώρες που υπόκεινται σε εμπάργκο·

41.  θεωρεί ότι είναι ζωτικής σημασίας οι χώρες που είναι υποψήφιες για προσχώρηση στην ΕΕ να συμμορφώνονται με τις θέσεις και τις αρχές της ΕΕ όσον αφορά τις εξαγωγές όπλων και το εμπόριο όπλων·

42.  ζητεί να διενεργούνται έλεγχοι και να υπάρχει συνεργασία στον τομέα του παράνομου εμπορίου μέσω της ανάπτυξης διαδικασιών συνεργασίας μεταξύ αστυνομικών και συνοριακών αρχών στη βάση της ανταλλαγής πληροφοριών και βάσεων δεδομένων, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι για την ασφάλεια της ΕΕ και των πολιτών της·

Δημόσιος έλεγχος

43.  υπενθυμίζει ότι οι κυβερνήσεις φέρουν την πολιτική ευθύνη του αν θα προβούν ή όχι σε εξαγωγές στρατιωτικών ειδών ή αγαθών διπλής χρήσης· καλεί τα κράτη μέλη να παρέχουν αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με κάθε άδεια που έχει χορηγηθεί, ώστε να καταστεί δυνατός ο έλεγχος, σε επίπεδο ΕΕ, των χωρών που δεν πληρούν τα κριτήρια της κοινής θέσης λόγω οικονομικών, πολιτικών ή προσωπικών συμφερόντων· ζητεί από την ΕΥΕΔ/COARM να αναλάβει το έργο της εξέτασης των αδειών των οποίων η συμμόρφωση με τα κριτήρια της κοινής θέσης τίθεται υπό αμφισβήτηση·

44.  πιστεύει κατηγορηματικά ότι οι πολίτες και τα κοινοβούλια έχουν το δικαίωμα να ενημερώνονται λεπτομερώς για τις αποφάσεις των κυβερνήσεών τους σχετικά με τις εξαγωγές όπλων, δεδομένου ότι επηρεάζουν την ασφάλεια και την ευημερία του έθνους τους και χωρών στο εξωτερικό, για λόγους διαφάνειας και μεγαλύτερου δημόσιου ελέγχου· ζητεί να δημοσιοποιούνται οι εκθέσεις·

45.  ζητεί από το Συμβούλιο και την ΕΥΕΔ να βελτιώσουν επίσης την πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τις κυρώσεις και τα εμπάργκο όπλων της ΕΕ, οι οποίες συχνά δεν είναι επικαιροποιημένες ή δεν παρουσιάζονται σε εύκολα προσπελάσιμη μορφή·

46.  ζητεί να ενισχυθεί η κοινοβουλευτική εποπτεία τόσο σε εθνικό όσο και ευρωπαϊκό επίπεδο μέσω ετήσιων εκθέσεων προς τα κοινοβούλια· ζητεί όπως οι ευρωπαϊκές εξαγωγές όπλων και η ευρωπαϊκή βιομηχανική πολιτική στον τομέα της άμυνας συζητηθούν κατά την προσεχή διακοινοβουλευτική διάσκεψη για την ΚΕΠΠΑ/ΚΠΑΑ·

47.  χαιρετίζει τις τακτικές διαβουλεύσεις με την κοινωνία των πολιτών διότι αυξάνουν τη διαφάνεια· καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ/COARM να συνεχίσουν αυτόν τον διάλογο με την κοινωνία των πολιτών, τις ΜΚΟ και τις δεξαμενές σκέψης· ενθαρρύνει την κοινωνία των πολιτών και τον ακαδημαϊκό χώρο να διενεργούν ανεξάρτητους ελέγχους για το εμπόριο όπλων·

Οι νέες τεχνολογίες και το ζήτημα των αγαθών διπλής χρήσης

48.  θεωρεί ότι οι τεχνολογικές εξελίξεις καθιστούν ολοένα και δυσκολότερη τη διάκριση μεταξύ αμιγώς στρατιωτικής και αμιγώς μη στρατιωτικής χρήσης και ότι, ως εκ τούτου, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα «αγαθά διπλής χρήσης» (Dual Use List) στο πλαίσιο του διακανονισμού Wassenaar· καλεί την ΑΠ/ΥΕ, τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να εξασφαλίσουν ότι δεν θα υπάρχουν «παραθυράκια» στο επίπεδο του διακανονισμού Wassenaar και μεταξύ του Στρατιωτικού Καταλόγου και τα παραρτήματα του κανονισμού περί διπλής χρήσης, και να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή σε νέες τεχνολογίες στρατηγικής σημασίας όπως τα συστήματα τηλεχειριζόμενων αεροσκαφών (RPAS), η εφαρμοσμένη ρομποτική και η τεχνολογία επιτήρησης·

49.  υπενθυμίζει ότι η διάδοση ορισμένων τεχνολογιών παρακολούθησης και παρείσφρησης στον κόσμο δεν είναι απλώς δυνητικά επιζήμια για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά θα μπορούσε επίσης να αποτελέσει και σημαντική απειλή για τα ευρωπαϊκά στρατηγικά συμφέροντα και τις ψηφιακές μας υποδομές·

50.  χαιρετίζει τη συνεχιζόμενη πρωτοβουλία της Επιτροπής για τον εκσυγχρονισμό των ελέγχων των εξαγωγών ειδών διπλής χρήσης της ΕΕ και την πρόθεσή της να παρουσιάσει μια νέα νομοθετική πρόταση το πρώτο εξάμηνο του 2016 για ευφυείς και αποτελεσματικές πολιτικές ρύθμισης των εμπορικών εξαγωγών υπηρεσιών που συνδέονται με την εφαρμογή και χρησιμοποίηση τεχνολογιών διπλής χρήσης, συμπεριλαμβάνοντας παράλληλα πραγματικές διασφαλίσεις ώστε αυτοί οι έλεγχοι όπλων να μη βλάπτουν την επιστημονική έρευνα και την έρευνα γύρω από την ασφάλεια των ΤΠΕ· υπογραμμίζει ότι η πρόταση θα πρέπει επίσης να αποβλέπει στη βελτίωση της συνεκτικότητας και της διαφάνειας του καθεστώτος ελέγχου των εξαγωγών και να λαμβάνει πλήρως υπόψη τον μεταβαλλόμενο χαρακτήρα των προκλήσεων στον τομέα της ασφάλειας και την ταχύτητα των τεχνολογικών εξελίξεων, ιδίως όσον αφορά το λογισμικό και τον εξοπλισμό παρακολούθησης και παρείσφρησης· χαιρετίζει τη συμφωνία που επετεύχθη στις 4 Δεκεμβρίου 2013 από τα συμμετέχοντα κράτη στον Διακανονισμό του Wassenaar για την υιοθέτηση ελέγχων στους τομείς της παρακολούθησης, της επιβολής του νόμου και των εργαλείων συλλογής μυστικών πληροφοριών, καθώς και των συστημάτων παρακολούθησης δικτύων· υπενθυμίζει την επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης των δυνητικά επιβλαβών εξαγωγών προϊόντων και υπηρεσιών ΤΠΕ που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε τρίτες χώρες, όπως συμφωνήθηκε στην Κοινή Δήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής τον Απρίλιο του 2014·

51.  καλεί τα κράτη μέλη να διαθέσουν επαρκείς πόρους για την αποτελεσματική εφαρμογή και επιβολή ελέγχων στις εξαγωγές, τη διαμεσολάβηση και τη διαμετακόμιση ειδών διπλής χρήσης· χαιρετίζει τα εν εξελίξει προγράμματα ανάπτυξης ικανοτήτων που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ και υποστηρίζουν τα συστήματα ελέγχου των εξαγωγών ειδών διπλής χρήσης που εφαρμόζουν τρίτες χώρες· καλεί τα κράτη μέλη να κινητοποιήσουν ικανότητες κατάρτισης και στο εσωτερικό της ΕΕ·

52.  τονίζει ότι η Επιτροπή πρέπει να είναι σε θέση να παρέχει έγκαιρα στις εταιρείες που αμφιβάλλουν ως προς το εάν πρέπει να υποβάλουν αίτηση για άδεια εξαγωγής, ορθές και ανανεωμένες πληροφορίες σχετικά με τη νομιμότητα ή τις δυνάμει δυσμενείς επιπτώσεις των πιθανών συναλλαγών·

53.  καλεί την Επιτροπή να υποβάλει προτάσεις για αναθεώρηση του τρόπου με τον οποίο θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν τα πρότυπα της ΕΕ για τις ΤΠΕ ώστε να αποτρέπονται οι δυνητικά δυσμενείς επιπτώσεις των εξαγωγών αυτών των τεχνολογιών ή άλλων υπηρεσιών σε τρίτες χώρες, όπου έννοιες όπως η «νόμιμη παρακολούθηση» δεν θεωρείται ότι έχουν την ίδια βαρύτητα με τις αντίστοιχες έννοιες της ΕΕ, ή π.χ. που έχουν χαμηλές επιδόσεις στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή όπου το κράτος δικαίου είναι ανύπαρκτο·

54.  επιβεβαιώνει ότι τα πρότυπα της ΕΕ, ιδίως δε όσα περιλαμβάνονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, πρέπει να υπερισχύουν έναντι άλλων παραμέτρων όταν αξιολογούνται περιστατικά στα οποία χρησιμοποιούνται τεχνολογίες διπλής χρήσης με τρόπο που ενδέχεται να περιορίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα·

55.  εκφράζει τη λύπη του για την ενεργό συνεργασία ορισμένων ευρωπαϊκών εταιρειών, καθώς και διεθνών εταιρειών που εμπορεύονται τεχνολογίες διπλής χρήσης, υπό συνθήκες κατά τις οποίες οι εταιρείες αυτές γνωρίζουν τις επιζήμιες επιπτώσεις που έχει στα ανθρώπινα δικαιώματα η εμπορική τους συναλλαγή με καθεστώτα των οποίων οι ενέργειες παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα·

56.  παροτρύνει την Επιτροπή να αποκλείσει δημοσίως τις εταιρείες που συμμετέχουν σε τέτοιες δραστηριότητες από τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων της ΕΕ, από τη χρηματοδότηση για την έρευνα και την ανάπτυξη και από οποιαδήποτε άλλη οικονομική υποστήριξη·

o
o   o

57.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, την Αντιπρόεδρο/Ύπατη Εκπρόσωπο, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) ΕΕ L 335 της 13.12.2008, σ. 99.
(2) ΕΕ C 103 της 27.3.2015, σ. 1.
(3) Συνθήκη για το εμπόριο όπλων, UN, 13-27217.
(4) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2014)0081.
(5) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0215.
(6) ΕΕ L 341 της 18.12.2013, σ. 56.
(7) ΕΕ L 134 της 29.5.2009, σ. 1.
(8) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P8_TA(2015)0288.
(9) ΕΕ L 146 της 10.6.2009, σ. 1.
(10) ΕΕ L 156 της 25.6.2003, σ. 79.
(11) http://www.wassenaar.org/controllists/, ‘list of dual-use goods and technologies and munitions list’ - διακανονισμός Wassenaar για τον έλεγχο εξαγωγής συμβατικών όπλων, ειδών και τεχνολογιών διπλής χρήσης, 25 Μαρτίου 2015.
(12) A/HRC/RES/24/35
(13) Trends in international arms transfers, 2014, SIPRI Fact Sheet, Μάρτιος 2015.
(14) IANSA, Oxfam International and Saferworld, ‘Africa’s missing billions – International arms flows and the cost of conflict’, 2007.
(15) ‘Global Burden of Armed Violence 2015: Every Body Counts’ – report of the Geneva Declaration on Armed Violence and Development.
(16) Exploring Tomorrow’s Organised Crime‘, Europol (2015).

Ανακοίνωση νομικού περιεχομένου - Πολιτική απορρήτου