3. Ίδρυση Οργανισμού θεμελιωδών δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης - Οργανισμός θεμελιωδών δικαιωμάτων (δραστηριότητες σχετικές με τον τίτλο VI της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (συζήτηση)
Πρόεδρος. – Η ημερήσια διάταξη προβλέπει την κοινή συζήτηση των ακόλουθων εκθέσεων:
- A6-0306/2006 της κ. Kinga Gál, εξ ονόματος της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για την ίδρυση Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης [COM(2005)0280 – C6-0288/2005 – 2005/0124(CNS)]
και
- A6-0282/2006 της κ. Magda Kósáné Kovács, εξ ονόματος της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για τη χορήγηση εξουσιοδότησης στον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκειμένου να ασκεί τις δραστηριότητές του στους τομείς που αναφέρονται στον τίτλο VI της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση [COM(2005)0280 – C6-0289/2005 – 2005/0125(CNS)].
Franco Frattini, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. (IT) Κύριε Πρόεδρε, πιστεύω ότι η σημερινή ημέρα σηματοδοτεί έναν σημαντικό σταθμό στην εξέταση ενός μέτρου εξαιρετικής σημασίας τόσο για την Επιτροπή όσο και για το Κοινοβούλιο. Η πρωτοβουλία αυτή, η οποία, πρώτον, εγκρίθηκε σύμφωνα με τους επίσημους κανόνες μιας διαδικασίας που δεν επιτρέπει τη συναπόφαση, προωθήθηκε εν συνεχεία με πολιτική απόφαση μέσω εξαιρετικά στενής συνεργασίας με το Κοινοβούλιο. Πράγματι, η μέθοδος του τριμερούς διαλόγου, που μας επέτρεψε να καταλήξουμε επανειλημμένα σε συμφωνία, αποτελεί μια πολιτική λύση και, μολονότι από θεσμική και νομική άποψη δεν πρόκειται δυστυχώς για επίσημη συναπόφαση, η πολιτική αυτή λύση μάς επέτρεψε έως τώρα να διατηρήσουμε μια εξαιρετική συνεργασία.
Θέλω να ευχαριστήσω τις εισηγήτριες, κκ. Gál και Kovács, για την καρποφόρο συνεργασία τους. Καταλήξαμε σε συμφωνία σε πάρα πολλά ζητήματα και εύχομαι εντός του έτους να βρεθεί λύση και στα λίγα σημεία που εκκρεμούν ακόμη, έτσι ώστε –όπως επανειλημμένως έχουν επαναλάβει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο και όπως εύχεται η Επιτροπή– να αρχίσει επιτέλους να λειτουργεί εντός του 2007 ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.
Μολονότι ο τελευταίος τριμερής διάλογος φάνηκε εξαιρετικά χρήσιμος, υπάρχουν ορισμένα σημεία που απαιτούν επιπλέον προβληματισμό και μελέτη. Τρία είναι τα ουσιαστικά ζητήματα, για τα οποία είχα μάλιστα συνομιλίες με τους υπουργούς Εσωτερικών κατά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου την προηγούμενη εβδομάδα στο Λουξεμβούργο και προσφάτως σε μια συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Το πρώτο ζήτημα αφορά συγκεκριμένα τις σχέσεις μεταξύ του μελλοντικού οργανισμού και του Συμβουλίου της Ευρώπης. Πρόθεση της Επιτροπής, εμού προσωπικώς και –είμαι βέβαιος– του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι να αποφευχθεί οποιαδήποτε επικάλυψη αρμοδιοτήτων μεταξύ του υπό σύσταση οργανισμού και του Συμβουλίου της Ευρώπης, το οποίο προσφέρει ήδη ένα εξαιρετικό έργο για την προστασία και την προώθηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Πιστεύω πως μπορούμε να επιδιώξουμε τον κοινό στόχο της συνεργασίας ανάμεσα στον οργανισμό και το Συμβούλιο της Ευρώπης στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων κάθε οργάνου.
Πρωταρχικό καθήκον του οργανισμού είναι να επιβλέπει, να επαγρυπνά και να συγκεντρώνει στοιχεία όσον αφορά την τήρηση της κοινοτικής νομοθεσίας, χωρίς να υπερβαίνει αυτό το πλαίσιο αρμοδιοτήτων. Το πρώτο σημείο, συνεπώς, αφορά τον απόλυτο σεβασμό των αρμοδιοτήτων του Συμβουλίου της Ευρώπης και την πρόθεση για συνεργασία. Το δεύτερο σημείο αφορά το γεωγραφικό πλαίσιο των αρμοδιοτήτων και των ευθυνών του οργανισμού. Θα θυμάστε ότι αρχικά υπήρχε μια θέση που περιόριζε το γεωγραφικό πλαίσιο εφαρμογής μόνον στα κράτη μέλη της Ένωσης. Ασφαλώς έγινε αμέσως αντιληπτή η ανάγκη επέκτασης των αρμοδιοτήτων των ευθυνών στις υποψήφιες προς ένταξη χώρες, οι οποίες, έστω και σε διαφορετικό βαθμό, βρίσκονται ήδη σε πορεία ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ετέθη επίσης το σοβαρό πρόβλημα των χωρών που βρίσκονται σε προενταξιακό στάδιο και τις οποίες αποκαλούμε εν δυνάμει υποψήφιες χώρες. Πρόκειται για μια εξαιρετικά σημαντική έννοια, καθώς αναφέρεται σε μια κρίσιμη για την Ευρώπη γεωγραφική περιοχή, όπως τα Δυτικά Βαλκάνια. Είναι χώρες οι οποίες, σε ορισμένες περιπτώσεις, διαπραγματεύονται, ενώ, σε άλλες, εφαρμόζουν συμφωνίες σύνδεσης και σταθεροποίησης με την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι οποίες αγγίζουν μεταξύ άλλων πολύ λεπτά ζητήματα όσον αφορά την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Εξ ου και η πρόταση να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής σε αυτές τις χώρες, με την οποία συμφώνησε το Συμβούλιο και συμπεριελήφθη στο κείμενο που εξετάζουμε σήμερα.
Επί του ζητήματος αυτού ορισμένα κράτη μέλη διατύπωσαν κάποιες επιφυλάξεις και το Συμβούλιο της Ευρώπης εξέφρασε βαθιά ανησυχία, την οποία είναι καθήκον μου να σας μεταφέρω. Πιστεύω, ωστόσο, ότι είναι δυνατόν να βρεθεί μια κατάλληλη λύση συμβιβασμού, η οποία δεν θα αποκλείει εντελώς την προοπτική να ενταχθούν και οι χώρες αυτές στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του οργανισμού. Μια λύση συμβιβασμού θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη και το γεγονός ότι ο οργανισμός αυτός, ο οποίος θα επιφορτισθεί ήδη με τις αρμοδιότητες του Παρατηρητηρίου της Βιέννης –ήτοι ρατσισμό, ξενοφοβία και αντισημιτισμό– στις οποίες θα προστεθούν νέες, θα ήταν καλύτερο, τουλάχιστον κατά την αρχική περίοδο λειτουργίας του, να επικεντρωθεί στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στις υποψήφιες προς ένταξη χώρες. Κρίνεται, συνεπώς, σκόπιμο να μην αποκλεισθεί το ενδεχόμενο να περιληφθούν οι χώρες που βρίσκονται σε προενταξιακό στάδιο, αλλά θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι επιφυλάξεις που εκφράζουν, αφενός, το Συμβούλιο της Ευρώπης και, αφετέρου, ορισμένα σημαντικά κράτη μέλη, τα οποία ήγειραν επισήμως αυτό το πρόβλημα στο Συμβούλιο του Λουξεμβούργου. Πρόκειται για ένα σημείο που θα χρειαστεί περαιτέρω προβληματισμό.
Το τρίτο και τελευταίο σημείο αφορά την ενσωμάτωση των λεγόμενων θεμάτων του «τρίτου πυλώνα», δηλαδή τη δικαστική και αστυνομική συνεργασία. Η Επιτροπή –και εγώ προσωπικά– ταχθήκαμε από την πρώτη στιγμή υπέρ μιας στρατηγικής που θα συμπεριλαμβάνει τα ζητήματα αυτά στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του οργανισμού, καθώς η στρατηγική αυτή κρίθηκε ως η καλύτερη και από το Κοινοβούλιο. Κατά την άποψή μου, θα ήταν πολύ δύσκολο να εξηγήσουμε στους ευρωπαίους πολίτες ότι πρόκειται να ιδρύσουμε έναν οργανισμό που θα ασχολείται με την προώθηση και την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, εξαιρώντας από το πλαίσιο αυτών των αρμοδιοτήτων τα ζητήματα της αστυνομικής συνεργασίας και της δικαστικής δραστηριότητας, για τα οποία υπάρχει αντικειμενική ανάγκη ελέγχου του πλήρους και απόλυτου σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων, επί παραδείγματι, ενός ανθρώπου που κατηγορείται ή είναι υπόδικος. Όπως γνωρίζετε ήδη, υπάρχει επίσης ένα πρόβλημα νομικής βάσης, στο οποίο δεν πρόκειται να σταθώ αυτήν τη στιγμή, αλλά για το οποίο υφίσταται ένα πολιτικό κίνητρο. Για να είναι χρήσιμος στους πολίτες αυτός ο οργανισμός, θα πρέπει οπωσδήποτε να συμπεριλάβει με κάποιον τρόπο τα θέματα που εντάσσονται στο πλαίσιο του τρίτου πυλώνα.
Καθήκον μας είναι να καταλήξουμε σε μια κοινά αποδεκτή πρόταση, η οποία ωστόσο δεν πρέπει να προβλέπει την αναβολή της απόφασης να συμπεριληφθούν ή όχι τα ζητήματα που σχετίζονται με τον τρίτο πυλώνα σε μια μεταγενέστερη φάση μετά την ίδρυση του οργανισμού. Αναβολή της απόφασης θα σήμαινε αποφυγή των ευθυνών και, κατά την άποψή μου, αυτό θα ήταν σφάλμα. Όπως γνωρίζετε, στο πλαίσιο του Συμβουλίου, ορισμένες μεγάλες χώρες της ΕΕ εμφανίζονται μάλλον απρόθυμες να δεχθούν αυτήν την ενσωμάτωση, προβάλλοντας εσωτερικά συνταγματικά προβλήματα. Προσωπικά, θεωρώ ότι τα προβλήματα αυτά μπορούν να ξεπεραστούν και ότι, στο συγκεκριμένο ζήτημα, το Κοινοβούλιο μπορεί να διαδραματίσει πολύ σημαντικό πολιτικό ρόλο.
Ολοκληρώνω εκφράζοντας την ελπίδα ότι, χάρη σε μια λύση συμβιβασμού, το Συμβούλιο θα αποδεχθεί το κείμενο το οποίο, μολονότι δεν εγκρίθηκε επισήμως με τη διαδικασία της συναπόφασης, μπορεί να εκφράσει τις κοινές προσπάθειες του Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής. Κυρίες και κύριοι, θα είναι ίσως η πρώτη περίπτωση που παραιτούμεθα λόγω κοινής πολιτικής βούλησης από την εφαρμογή των κανόνων που δεν επιτρέπουν την επίσημη διαδικασία συναπόφασης, καταλήγοντας ουσιαστικά διά της πολιτικής οδού σε μια κοινά αποδεκτή απόφαση. Εκτός από τον οργανισμό που θα αποκτήσει ασφαλώς πιο σταθερές βάσεις για να αναπτυχθεί μετά από ένα τέτοιο αποτέλεσμα, αυτό που συζητούμε εδώ θα αποτελέσει επίσης ένα καλό παράδειγμα για πολλούς άλλους τομείς, στους οποίους δεν εφαρμόζεται δυστυχώς ακόμη η διαδικασία της συναπόφασης.
Kinga Gál (PPE-DE), εισηγήτρια. – (HU) Αισθάνομαι υπερήφανη για τη συμμετοχή μου σε αυτήν τη διαδικασία, η οποία αποδεικνύει –όπως μόλις ανέφερε ο κ. Frattini κατά την ολοκλήρωση της ομιλίας του– ότι, πέρα από τις διατυπώσεις, η εποικοδομητική συνεργασία είναι εφικτή εφόσον υπάρχει κοινή βούληση.
Η ίδρυση του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων συνοδεύεται από πολυάριθμες συζητήσεις. Η έγκριση αυτής της έκθεσης είναι αποτέλεσμα μακράς σειράς έντονων συζητήσεων. Ιδιαίτερες ευχαριστίες οφείλουμε στον Επίτροπο Frattini, στην αυστριακή Προεδρία, καθώς και στη φινλανδική Προεδρία, για τη στάση την οποία τήρησε.
Καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, το Κοινοβούλιο υποστήριξε αμετακίνητα τη θέση ότι είναι αναγκαία η μεταρρύθμιση του υφιστάμενου Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου των Φαινομένων Ρατσισμού και Ξενοφοβίας, ώστε να επεκταθεί το πεδίο αρμοδιότητάς του στο σύνολο των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Οφείλουμε να επαγρυπνούμε σε αυτόν τον τομέα, όπως καταδεικνύουν με όλο και μεγαλύτερη ενάργεια περιστατικά καταστρατήγησης θεμελιωδών δικαιωμάτων στο εσωτερικό ορισμένων νέων κρατών μελών. Επιπλέον, χρειαζόμαστε αντικειμενικές πληροφορίες από αξιόπιστες κυβερνητικές και μη κυβερνητικές πηγές, ερευνητικά κέντρα και ποικίλους φορείς της κοινωνίας των πολιτών –όπως θρησκευτικές οργανώσεις– και πρέπει να συνεργαστούμε στενά μαζί τους για την προάσπιση των θεμελιωδών μας δικαιωμάτων.
Η πρόθεση δημιουργίας αυτού του οργανισμού έχει προκαλέσει και συνεχίζει να προκαλεί συζητήσεις στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης. Με σεβασμό στο έργο του Συμβουλίου της Ευρώπης και αναγνωρίζοντας τη σημασία και την αναγκαιότητά του, στο κείμενο για το οποίο καλούμαστε να ψηφίσουμε λαμβάνεται υπόψη η επισήμανση του εν λόγω οργάνου ότι ο οργανισμός δεν πρέπει επ’ ουδενί να αντιγράφει το έργο που ήδη επιτελεί το Συμβούλιο της Ευρώπης. Απεναντίας, η διάρθρωση και το δίκτυό του πρέπει να συνδράμουν το Συμβούλιο της Ευρώπης και, πάνω από όλα, τα όργανα λήψης αποφάσεων στην Ευρώπη: το Συμβούλιο, το Κοινοβούλιο και την Επιτροπή.
Το κείμενο που προτείνεται προς έγκριση αποτελεί αποδεκτό συμβιβασμό. Συγχρόνως, το Κοινοβούλιο εμμένει στην αρχική του θέση στον βαθμό που δεν υπάρχει συμφωνία στους κόλπους του Συμβουλίου σχετικά με ένα άκρως σημαντικό ζήτημα. Θεωρούμε σαφές ότι, εάν επιθυμούμε να δημιουργήσουμε έναν αποτελεσματικό οργανισμό και όχι έναν οργανισμό βιτρίνας –κάτι που θα μπορούσε να θεωρηθεί αλόγιστη σπατάλη χρημάτων, και ως προς αυτό συμφωνώ με όσους δεν επιθυμούν να στηρίξουν έναν τέτοιο άχρηστο οργανισμό– είναι προφανές ότι το πεδίο αρμοδιότητάς του πρέπει να επεκταθεί στην απόκτηση πληροφοριών, τη συλλογή στοιχείων και την εκπόνηση εκθέσεων για θέματα που υπάγονται στον τρίτο πυλώνα. Όπως διαπιστώνουμε καθημερινά, τα πιο ανησυχητικά φαινόμενα παρουσιάζονται ακριβώς στους τομείς της αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας. Επισημαίνω, για παράδειγμα, τα προβλήματα της εμπορίας παιδιών και γυναικών.
Προσβλέπουμε, συνεπώς, σε έναν αποδεκτό συμβιβασμό με το Συμβούλιο. Γι’ αυτό αναβάλλουμε την τελική ψηφοφορία και αναπέμπουμε την έκθεση στην Επιτροπή, με την ελπίδα ότι το Συμβούλιο θα αντιμετωπίσει με σοβαρότητα την απόφαση που το ίδιο έλαβε σχετικά με την ημερομηνία της 1ης Ιανουαρίου 2007. Υπερψηφίζοντας τις συμβιβαστικές τροπολογίες, τη συμβιβαστική διατύπωση στην οποία κατέληξε κατόπιν διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο της μακράς αυτής διαδικασίας, το Κοινοβούλιο επιθυμεί να αποστείλει ένα εμφατικό μήνυμα σχετικά με τη σημασία του συνολικού περιεχομένου του κειμένου αλλά και να υπενθυμίσει στο Συμβούλιο πως ό,τι πρόκειται να ακολουθήσει εξαρτάται πλέον από το ίδιο.
Στο κείμενο επί του οποίου θα ψηφίσουμε εξακολουθούν να υπάρχουν αναφορές στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, καθώς και στο άρθρο 7 της Συνθήκης, καθόσον το Κοινοβούλιο δεν μπορεί παρά να μετάσχει στην ίδρυση ενός οργανισμού ο οποίος θα συμβάλλει αποτελεσματικά και αποφασιστικά στην εξεύρεση λύσεων στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη. Εμφανίζονται διαρκώς νέα προβλήματα σχετικά με τα θεμελιώδη δικαιώματά μας, τα οποία χρήζουν προσοχής και αντιμετώπισης.
Πρέπει να συμβάλουμε με την ψήφο μας στην προώθηση λύσεων και να καταδείξουμε σαφώς αυτό που αναμένει από εμάς η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη: τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού, ανεξάρτητου αλλά υπόλογου οργανισμού. Σας ευχαριστώ για τη βοήθεια και τη στήριξή σας.
Magda Kósáné Kovács (PSE), εισηγήτρια. – (HU) Η απόφαση του Συμβουλίου με την οποία καλεί και εξουσιοδοτεί την Επιτροπή να καταθέσει πρόταση για την ίδρυση Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων έχει ξεπεράσει πλέον το νηπιακό της στάδιο. Ενώ έχουν περάσει τρία χρόνια, συνεχίζουμε να έχουμε την εντύπωση ότι δεν υπάρχει συναίνεση μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά ορισμένα θεμελιώδη ζητήματα.
Η διαδικασία εναρμόνισης μεταξύ των τριών οργάνων υπήρξε πολύ σημαντική, ευτυχής και διδακτική εμπειρία για όλους μας. Κατέδειξε ότι το Κοινοβούλιο, η Επιτροπή και οι εκπρόσωποι της σημερινής Προεδρίας μπόρεσαν να καταλήξουν σε συμφωνία ως προς τα σημαντικότερα ζητήματα, παρότι δεν έχει ακόμη επιτευχθεί παρόμοια συμφωνία μεταξύ του συνόλου των μελών του Συμβουλίου. Αυτή η αποτελεσματική εναρμόνιση, ακόμη και αν αφορά το μέλλον, ούτως ειπείν, μου δημιουργεί ιδιαίτερο αίσθημα σιγουριάς και αισιοδοξίας.
Κατά τη διάρκεια της προπαρασκευαστικής εργασίας, συμφωνήσαμε σχετικά με τις σημαντικότερες απαιτήσεις. Θα αναφέρω εδώ μόνον τις βασικότερες πτυχές: όλοι επιθυμούμε το εν λόγω όργανο να είναι ανεξάρτητο και υπόλογο, να είναι οργανωμένο με αποτελεσματικό τρόπο και η λειτουργία του να είναι διαφανής, έτσι ώστε να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στη λειτουργία των ευρωπαϊκών οργάνων.
Συμφωνήσαμε επίσης ως προς τα γενικά όρια των αρμοδιοτήτων του, καθώς –όπως επεσήμανε η κ. Gál– όλοι δεχόμαστε ότι ο οργανισμός πρέπει, πρωτίστως, να εστιάζει στα κράτη μέλη και στα θεσμικά τους όργανα. Ο οργανισμός πρέπει να έχει τη δυνατότητα να εκφέρει γνώμη σχετικά με την ευρωπαϊκή νομοθεσία σε θέματα θεμελιωδών δικαιωμάτων, καθώς και την αρμοδιότητα να παρακολουθεί την κατάσταση σε τρίτες χώρες, εντός ορισμένου γεωγραφικού χώρου, καθόσον δεν επιθυμούμε να απομακρύνουμε τον οργανισμό από τον βασικό χώρο εστίασής του, που είναι η Ευρωπαϊκή Κοινότητα.
Το έργο που μου ανατέθηκε ήταν να προτείνω στο Κοινοβούλιο ένα σχέδιο ψηφίσματος του Συμβουλίου, το οποίο προκάλεσε εκτεταμένες συζητήσεις, δεδομένου ότι δεν είχε επιτευχθεί και εξακολουθεί να μην έχει επιτευχθεί πλήρης συμφωνία όσον αφορά το εάν ο οργανισμός πρέπει να έχει αρμοδιότητες πέραν του πρώτου πυλώνα. Οφείλω να ενημερώσω τους συναδέλφους μου ότι, στο αρχικό μας κείμενο, συμφωνούσαμε με την επέκταση των αρμοδιοτήτων του οργανισμού στην εποπτεία οργάνων τα οποία ανήκουν στον δεύτερο πυλώνα. Δεδομένου ότι δεν φάνηκε να υπάρχει πιθανότητα επίτευξης συναίνεσης, απέσυρα αυτές τις προτάσεις, ως εισηγήτρια, πριν από την ψηφοφορία στην Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων.
Εντούτοις, πολλοί εξ ημών θεωρούμε ότι, αν υπαναχωρήσουμε ως προς το θέμα της διεύρυνσης του πεδίου αρμοδιοτήτων και της συμπερίληψης του τρίτου πυλώνα, θα υποβαθμιστεί η σημασία του οργανισμού. Για τον λόγο αυτό, εμμένουμε στη θέση μας, παρότι δεν απορρίψαμε ποτέ και εξακολουθούμε να μην απορρίπτουμε την ιδέα ενός συμβιβασμού, την ιδέα αμοιβαίων υποχωρήσεων. Συνεπώς, θέλω να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στην αυστριακή και τη φινλανδική Προεδρία, αλλά κυρίως στον Αντιπρόεδρο κ. Frattini, η αφοσίωση και η αποτελεσματικότητα του οποίου μας βοήθησαν να καταλήξουμε σε λύση.
Καλώ όλες και όλους τους συναδέλφους μου να στηρίξουν τις προτάσεις τις οποίες παρουσίασε η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών μαζί με τις συναφείς τροπολογίες. Στη συνέχεια, η αρμοδιότητα επανέρχεται στην Επιτροπή, η οποία οφείλει να υποβάλει προτάσεις στο Συμβούλιο, στο οποίο ευελπιστούμε ότι θα τύχουν της αναγκαίας στήριξης.
Cem Özdemir (Verts/ALE), συντάκτης γνωμοδότησης της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, θα ήθελα να υπενθυμίσω για άλλη μία φορά ότι η συζήτηση που διεξάγουμε σήμερα εδώ στο Σώμα ανάγεται σε μία απόφαση του Συμβουλίου του Δεκεμβρίου του 2004. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ασχολούμαστε σήμερα με τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Το Συμβούλιο δεν μπορεί τώρα να αποχωρήσει από την πίσω πόρτα για να αποφύγει τη συζήτηση επ’ αυτού του θέματος και να κάνει μονίμως σαν να είχαν τρελαθεί οι βουλευτές του Σώματος από την επιθυμία τους για ευρωπαϊκή γραφειοκρατία και σαν να μην είχε αυτό καμία σχέση με αυτά που ενδιαφέρουν τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Επίσης, είναι σημαντικό να υπογραμμίσουμε ότι το Σώμα διεξάγει συνομιλίες τόσο με την Επιτροπή όσο και με το Συμβούλιο για τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, στις οποίες καταβάλαμε προσπάθειες προκειμένου να έχει μία σαφή εντολή ο οργανισμός. Θα ήθελα να υπογραμμίσω ξανά ποιο είναι το ζητούμενο. Κανείς εδώ στο Σώμα δεν θέλει να διπλασιαστούν οι λειτουργικές δομές και όλοι συμφωνήσαμε σε έναν συμβιβασμό, δηλαδή να επικεντρωθεί η εντολή του οργανισμού στην προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων στα κράτη μέλη, σε υποψήφιες χώρες και, τέλος, σε χώρες με τις οποίες έχουμε συνάψει συμφωνίες σταθεροποίησης και σύνδεσης. Ανάλογες διευθετήσεις έχουν γίνει για τη διεξαγωγή διαβουλεύσεων με τα κράτη μέλη.
Επίσης, θα ήθελα να διευκρινίσω ξανά ότι τα συμφέροντα του Συμβουλίου της Ευρώπης λαμβάνονται επίσης ανάλογα υπόψη στο σχέδιο που επεξεργαζόμαστε. Τέλος, θα ήθελα με αυτήν την ευκαιρία να ευχαριστήσω για άλλη μία φορά την κ. Gál και την κ. Kovács για την εργασία τους.
Τώρα είναι η σειρά του Συμβουλίου να πράξει κάτι.
Jutta Haug (PSE), συντάκτρια γνωμοδότησης της Επιτροπής Προϋπολογισμών. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, θα μιλήσω εξ ονόματος της Επιτροπής Προϋπολογισμών, το οποίο πάντα σημαίνει ότι πρέπει να επικεντρώνεται κανείς περισσότερο στα οικονομικά και όχι τόσο στην ουσία της έκθεσης και έτσι, η γνωμοδότησή μου δεν αφορά την ουσία –οι συνάδελφοι είπαν ήδη όσα είναι απαραίτητα γι’ αυτό– αλλά τα οικονομικά.
Πράγματι, αντιμετωπίζουμε πρόβλημα με τη χρηματοδότηση του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα είναι ένας εντελώς νέος οργανισμός, όπως άλλωστε και ο Οργανισμός Χημικών Προϊόντων ή το Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων, και αν γίνει η έγκριση τόσο νωρίς όσο φανταζόμαστε, θα υπάρχει από το 2007. Ωστόσο, όλοι γνωρίζουμε ότι το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο, στην παράγραφο 47 της διοργανικής συμφωνίας μεταξύ Κοινοβουλίου, Συμβουλίου και Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία και την υγιή δημοσιονομική διαχείριση που συνήφθη στις 17 Μαΐου του τρέχοντος έτους, συμφώνησαν ότι το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο θα πρέπει να εξετάσουν τις διευθετήσεις της χρηματοδότησης και στη συνέχεια να συμφωνήσουν για τον τρόπο χρηματοδότησης των νέων οργανισμών.
Η Επιτροπή Προϋπολογισμών απηύθυνε ήδη πριν από τις θερινές διακοπές, τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους, έκκληση προς το Συμβούλιο να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις μαζί μας – το κάναμε μάλιστα αυτό επανειλημμένα. Μέχρι τώρα το Συμβούλιο δεν ανταποκρίθηκε. Ως εκ τούτου, στις διαβουλεύσεις που διεξήγαγε τώρα για το επόμενο δημοσιονομικό έτος, η Επιτροπή Προϋπολογισμών μετονόμασε και πάλι τη γραμμή του προϋπολογισμού στην οποία η Επιτροπή είχε δώσει τον τίτλο «Οργανισμός για τα ανθρώπινα δικαιώματα» σε γραμμή προϋπολογισμού για το «Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο των Φαινομένων Ρατσισμού και Ξενοφοβίας» και δημιούργησε μία νέα γραμμή προϋπολογισμού που φέρει την ένδειξη «για ενημέρωση». Ελπίζουμε ότι θα αποκτήσουμε προσεχώς μία νομική βάση και θα μπορέσουμε τότε να καταλήξουμε σε συμφωνία με το Συμβούλιο για τον τρόπο χρηματοδότησης του νέου οργανισμού.
Hubert Pirker, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, κυρίες και κύριοι, πέρα από όσα είπε η κ. Haug, επιτρέψτε μου να κάνω εξ ονόματος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών ορισμένες βασικές παρατηρήσεις για τους οργανισμούς.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αγωνίζεται εδώ και χρόνια ενάντια στη γραφειοκρατία, τις παράλληλες δομές και την υπερβολική γραφειοκρατία. Μολονότι ο αγώνας αυτός είναι πάντα δίκαιος, δεν είναι πάντα επιτυχημένος. Ταυτόχρονα όμως, η δημιουργία νέων οργανισμών υποστηρίχθηκε επανειλημμένα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο – αλλά κυρίως και από το Συμβούλιο. Εδώ έρχεται να προστεθεί και το αίτημα για νέες ελεγκτικές αρχές και μηχανισμούς. Οι συνέπειες καθίστανται προφανείς αν κοιτάξουμε την έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Έχουμε στο μεταξύ 16 οργανισμούς. Δεν ξέρω αν τους γνωρίζετε όλους και αν ξέρετε πού βρίσκονται. Στο μεταξύ, ωστόσο, στους εν λόγω οργανισμούς απασχολούνται παραπάνω από 2 300 εργαζόμενοι. Αν εξετάσετε τις δαπάνες, θα δείτε ότι τώρα ασφαλώς θα ξεπεράσουμε το όριο του δισεκατομμυρίου, μιλάμε δηλαδή για 1 000 εκατομμύρια ευρώ. Βλέποντας επιπλέον ότι το 60-70% των δαπανών πηγαίνουν αποκλειστικά και μόνον στη διοίκηση των οργανισμών αυτών, θα αναρωτηθείτε δικαιολογημένα πόσο εύλογη είναι η ύπαρξη των εν λόγω οργανισμών, και μάλιστα τη στιγμή που θα διαπιστώσετε ότι ούτως ή άλλως η εργασία γίνεται εν μέρει είτε στην Επιτροπή και στο Συμβούλιο είτε και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και ότι αυτά τα τρία θεσμικά όργανα θα μπορούσαν να κάνουν αυτήν τη δουλειά ακόμα καλύτερα και αποτελεσματικότερα. Αυτό είναι το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε.
Γνωρίζουμε ότι, φυσικά, οι οργανισμοί συνδέονται με γραφειοκρατικές δαπάνες που αυξάνονται δραματικά. Εξέτασα τα αριθμητικά στοιχεία: κάθε χρόνο σημειώνεται αύξηση των δαπανών μεταξύ 10% και 20% όσον αφορά το προσωπικό, που σε ορισμένους οργανισμούς φθάνει το 80-100%. Το ερώτημα, ωστόσο, είναι ποιος εξετάζει ποιες υπηρεσίες προσφέρουν πραγματικά οι οργανισμοί αυτοί, σε τι ωφελούν τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ποια προστιθέμενη αξία αντικατοπτρίζουν. Μπορεί μερικοί, ίσως μάλιστα και πολλοί, να είναι περιττοί. Θα πρέπει να αποτολμήσουμε κάποτε να εξετάσουμε πώς θα μπορούσαν να κατανεμηθούν καλύτερα τα εκάστοτε καθήκοντα και σε ποιες περιπτώσεις θα μπορούσαν να τα επιτελέσουν καλύτερα κάποιοι άλλοι.
Απευθύνω έκκληση να κάνουμε ένα διάλειμμα για να σκεφτούμε το θέμα και να εξετάσουμε τους υφιστάμενους 16 οργανισμούς ως προς την ποιότητα, την απόδοση και την προστιθέμενη αξία τους, καθώς και να εξετάσουμε το ενδεχόμενο να καταργήσουμε ορισμένους από αυτούς, εφόσον έχουν καταστεί περιττοί και δεν προσφέρουν πλέον υπηρεσίες, αντί να εξετάζουμε διαρκώς πού θα μπορούσαμε να ιδρύσουμε νέους.
Michael Cashman, εξ ονόματος της Ομάδας PSE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θέλω να ευχαριστήσω τον Επίτροπο για την αρμονική συνεργασία του με την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων στο θέμα αυτό. Από την παρέμβαση του κ. Pirker, θα διαπιστώσετε ότι η κ. Gál επωμίστηκε τεράστιο όγκο δουλειάς στην ομάδα της, και την συγχαίρω για τον τρόπο με τον οποίο εργάστηκε προκειμένου να επιτύχει τη συναίνεση όλων.
Επιτρέψτε μου να πω απλώς στον κ. Pirker ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουμε την παροιμιώδη έκφραση «τα λόγια πρέπει να συνοδεύονται από έργα». Το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο είναι να λέει κάποιος ότι «ανησυχεί» ή ότι «δεσμεύεται»· είναι πολύ πιο δύσκολη η υλοποίηση και η διάθεση πόρων, προκειμένου να επιτευχθεί το αποτέλεσμα που επιθυμούμε όλοι. Αναφερόμαστε συχνά στη «γραφειοκρατία» όταν εννοούμε ότι δεν θέλουμε να αποτρέψουμε τους ανθρώπους από το να κάνουν αυτό που δεν πρέπει. Στην προκειμένη περίπτωση, όσον αφορά την ενίσχυση των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η γραφειοκρατία είναι απολύτως απαραίτητη και, θα έλεγα, ευφυέστατη. Όσον αφορά το κόστος, αν και πάλι πούμε ότι θεωρούμε αξιόλογο κάτι αλλά δεν επενδύουμε πόρους σε αυτό, αποκαλύπτουμε την υποκρισία μας. Γι’ αυτό λοιπόν καλώ την κ. Gál να συνεχίσει το εξαίρετο έργο της. Πιστεύω ότι θα επιτευχθεί συμβιβασμός με το Συμβούλιο, επειδή η Επιτροπή απέδειξε ότι επιθυμεί να προσπαθήσει να κινήσει τη διαδικασία αυτού του συμβιβασμού.
Επιτρέψτε μου επίσης να πω στο Συμβούλιο της Ευρώπης ότι, παρότι αντιλαμβάνομαι πλήρως τις ανησυχίες που εκφράζει, όσο περισσότεροι είναι οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών τόσο καλύτερα. Με αυτόν τον οργανισμό δεν αντιγράφουμε τη δράση του Συμβουλίου της Ευρώπης· έχουμε υποχρεώσεις και στην ίδια την Ένωση, κυρίως βάσει των Συνθηκών: της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και, ασφαλώς, του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.
Τους τελευταίους μήνες και καθ’ όλη τη διάρκεια του τελευταίου έτους υπήρξαμε μάρτυρες ανησυχητικών εκφράσεων μίσους από πολιτικούς σε ορισμένες περιοχές της Ένωσης. Υπήρξαμε μάρτυρες της αύξησης όχι μόνον των εκφράσεων μίσους αλλά και της ρατσιστικής, ξενοφοβικής και ομοφυλοφοβικής βίας, και το Συμβούλιο δεν έκανε τίποτα στο πλαίσιο των άρθρων 6 και 7. Ενόψει της αδράνειας του Συμβουλίου, υπάρχει μήπως η παραμικρή αμφιβολία ότι χρειαζόμαστε έναν οργανισμό που θα παρακολουθεί, θα ανακοινώνει και θα διατυπώνει συστάσεις και, ως εκ τούτου, θα δεσμεύει κάθε κράτος μέλος να τηρεί τις διεθνείς υποχρεώσεις του; Είναι λογικό.
Τέλος, θέλω να πω το εξής: αν διαπιστώσουμε ότι κάποιο άτομο δέχεται επίθεση λόγω θρησκεύματος, γενετήσιου προσανατολισμού, φύλου, εθνικότητας ή για οποιονδήποτε άλλο λόγο και αδρανήσουμε, δημιουργούμε τις προϋποθέσεις που προκάλεσαν τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Άλλωστε, το όργανο αυτό δημιουργήθηκε από τις στάχτες του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου με τη δέσμευση ότι δεν θα αποστρέψουμε ποτέ το βλέμμα και δεν θα αντιπαρέλθουμε τη φοβερή βία που ο άνθρωπος ασκεί εις βάρος άλλων ανθρώπων.
Sarah Ludford, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, χαίρομαι ιδιαίτερα που δίνεται η δυνατότητα να συγχαρώ τις δύο εισηγήτριες του Κοινοβουλίου, την κ. Gál και την κ. Kósáné Kovács, για το θαυμάσιο έργο τους, καθώς και τον Επίτροπο κ. Frattini για τον δυναμικό τρόπο με τον οποίο στήριξε αυτήν τη διαδικασία. Ενώ δεν με ικανοποίησε ιδιαίτερα η χθεσινή στάση του σε μια συζήτηση για τις καταστάσεις με τα ονόματα επιβατών, σήμερα είμαι πολύ ευχαριστημένη μαζί του. Ήθελα επίσης να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στο Συμβούλιο, αλλά βεβαίως δεν είναι παρών κανένας εκπρόσωπός του.
Αυτός ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων δεν είναι ένα ακόμη ευρωπαϊκό θεσμικό όργανο. Πιστεύω ότι θα συμβάλει στο να αισθανθούν σίγουροι οι πολίτες της ΕΕ ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα υποστηρίζονται από τους «γραφειοκράτες των Βρυξελλών» και από τις κυβερνήσεις της ΕΕ, όταν εφαρμόζουν την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Θα ενισχύσει, λοιπόν, την εμπιστοσύνη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και φρονώ ότι πρόκειται, κατά συνέπεια, για το πλέον κατάλληλο δώρο που μπορεί να κάνει στον εαυτό της η ΕΕ για τα πεντηκοστά της γενέθλια, τα οποία θα γιορτάσει τον Μάρτιο του 2007.
Ελπίζω ότι θα συμβάλει επίσης στο να σταματήσει η πρακτική του «φουσκώματος» των οδηγιών της ΕΕ, στην οποία είναι μάλλον επιρρεπείς ορισμένες κυβερνήσεις. Παίρνουν έναν ευρωπαϊκό νόμο και, κατά τη μεταφορά του στην εθνική νομοθεσία, προσθέτουν στοιχεία τα οποία φυλάσσονταν στα συρτάρια κάποιου υπουργείου. Ας ελπίσουμε ότι θα περιοριστεί λίγο αυτή η πρακτική. Είναι όμως επίσης σημαντικό να συμπεριληφθούν θέματα δικαιοσύνης, ασφάλειας και αστυνόμευσης, καθόσον, λόγω της φύσης τους, τα μέτρα αστυνόμευσης, δικαστικής συνεργασίας και ποινικού δικαίου, αν και επιθυμητά, μάλλον εγείρουν ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Έχουμε, για παράδειγμα, το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης, αλλά εξακολουθούμε να μην προσφέρουμε συνοδευτικές διαδικαστικές εγγυήσεις για άτομα στα οποία απαγγέλλονται κατηγορίες και παραπέμπονται σε δίκη, ενώ είχαμε δεσμευτεί ότι θα το πράξουμε.
Δεν πιστεύω ότι αυτό υπονομεύει το Συμβούλιο της Ευρώπης, και συμφωνώ απολύτως με τον Michael Cashman στο εξής: ενισχύεται η υποστήριξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ευρώπη, αλλά πρέπει επίσης να συμπεριληφθούν αρμοδιότητες βάσει των άρθρων 6 και 7 της Συνθήκης. Πρέπει να ενισχύσουμε τη λειτουργία αξιολόγησης μεταξύ εταίρων και παρακολούθησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εάν επιθυμούμε να ενισχύσουμε την αμοιβαία εμπιστοσύνη και, επομένως, να δημιουργήσουμε προϋποθέσεις για την αμοιβαία αναγνώριση των δικαστικών αποφάσεων.
Johannes Voggenhuber, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE. – (DE) Κύριε Πρόεδρε, κύριε Επίτροπε, θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά εξ ονόματος της ομάδας μου τις εισηγήτριες κκ. Kovács και Gál. Αυτό δεν το λέω τυπικά, αλλά το λέω επειδή η εργασία αυτή ήταν πολύ κοπιαστική και επειδή και οι δύο εισηγήτριες εκπροσώπησαν μία ισχυρή και πειστική θέση του Κοινοβουλίου που συγκεντρώνει μεγάλη πλειοψηφία και ελπίζω ότι θα εντυπωσιάσει και το Συμβούλιο.
Το Σώμα ανέκαθεν θεωρούσε ότι είναι συνήγορος των θεμελιωδών δικαιωμάτων, αυτό άλλωστε είναι και το καθήκον του. Είναι φυσικό να είναι υπερασπιστές των θεμελιωδών δικαιωμάτων οι άμεσα εκλεγμένοι αντιπρόσωποι του λαού. Λυπάμαι, διότι αυτό δεν ελήφθη υπόψη από το Συμβούλιο κατά την εξέταση του θέματος της συναπόφασης, πράγμα που αποτέλεσε μειονέκτημα για την όλη συζήτηση.
Όποιος θέλει να διαπιστώσει αν οι πολιτικοί σκοπεύουν πραγματικά να επιφέρουν κάποια αποτελέσματα και ποιοι είναι οι εσώτατοι στόχοι τους, πρέπει να ρίξει μια ματιά στα μέσα με τα οποία εξοπλίζονται για να επιτύχουν αυτά που θέλουν. Ο κ. Pirker μάς υπενθύμισε προ ολίγου τη γραφειοκρατία που υπάρχει σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Τα μέσα για τη νομισματική πολιτική, την εσωτερική αγορά και το σύμφωνο σταθερότητας είναι σκληροί νόμοι, με άφθονο χρήμα, με κυρώσεις, δεσμευτικές προθεσμίες, μηχανισμούς επιτήρησης και άλλα πολλά. Δεν είχα ακούσει ποτέ μέχρι σήμερα τον κ. Pirker να μιλά τόσο δυνατά για τα μέσα που υπάρχουν για να επιβληθεί η δημοσιονομική και η οικονομική πολιτική, για τα μέσα επιτήρησης και ελέγχου, την πλήρη αποκάλυψη εθνικών δεδομένων, τους μηχανισμούς κυρώσεων, την εξουσία που δίδεται στα δικαστήρια – όλα όσα θα επιθυμούσε κανείς για να επιβάλει τους συγκεκριμένους στόχους της η πολιτική αυτή.
Όταν όμως πρόκειται για τη δημοκρατία και τα θεμελιώδη δικαιώματα, πρέπει να αρκεστούμε σε ήπιες συνεννοήσεις και συμφωνίες, σε μία δέσμη διαβεβαιώσεων χωρίς οποιεσδήποτε κυρώσεις, χωρίς εχέγγυα και χωρίς μηχανισμούς επιτήρησης. Αυτή είναι μία από τις αιτίες της κρίσης εμπιστοσύνης στην Ευρώπη. Οι οικονομικοί στόχοι επιβάλλονται με εξαιρετική σκληρότητα, ενώ τα συμφέροντα των ανθρώπων αποτελούν κατάλληλα θέματα για υποκριτικές δηλώσεις ή, άλλη μία φορά, για διαβεβαιώσεις.
Ωστόσο, κατά βάθος η κατάσταση είναι σοβαρή. Παρόλο που πέρασαν πολλά χρόνια, ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων δεν έχει τεθεί ακόμα σε ισχύ και δεν έχει καταστεί νομικά δεσμευτικός. Τα θέματα που αφορούν τις φυλακές της CIA, τη διαβίβαση δεδομένων, τους αργούς ρυθμούς των ερευνών και της συνεργασίας των κυβερνήσεων κλόνισαν την εμπιστοσύνη της κοινής γνώμης, που θα αργήσει να συνέλθει από όλα αυτά.
Στις προσπάθειές μας να καταπολεμήσουμε την τρομοκρατία, χάνουμε ολοένα και πιο πολύ την ικανότητα για ισορροπία μεταξύ της ελευθερίας και της ασφάλειας, και η κοινή γνώμη το αισθάνεται αυτό. Μία συνέπεια της προσωρινής αποτυχίας του Ευρωπαϊκού Συντάγματος ήταν ότι η διακυβερνητική συνεργασία έμεινε αυτό που ήταν και πριν, δηλαδή η μαύρη τρύπα της ευρωπαϊκής δημοκρατίας.
Η κυβέρνηση ενός κράτους μέλους –αναφέρομαι στην Πολωνία– εξετάζει φανερά τη θέσπιση της θανατικής ποινής. Ο βρετανός υπουργός Εσωτερικών ζήτησε από το βήμα του Σώματος μία πιο ήπια αντιμετώπιση της απαγόρευσης των βασανιστηρίων όσον αφορά τους τρομοκράτες. Ακόμα και σήμερα, δεν υπάρχει σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης σχετικά με τα άρθρα 6 και 7. Αντίθετα, κύριε Pirker, δυστυχώς τα μέσα για την επιβολή και τη διασφάλιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων δεν είναι ισότιμα με τα μέσα για την εφαρμογή της οικονομικής και νομισματικής πολιτικής.
Εδώ έχουμε να εκπληρώσουμε ένα καθήκον ζωτικής σημασίας και ένας λόγος που το θεωρούμε σημαντικό είναι πως τα θεμελιώδη δικαιώματα είναι αμέριστα. Φυσικά, στο επίκεντρο των αιτημάτων του Σώματος βρίσκεται η συνεργασία των κυβερνήσεων για το θέμα αυτό. Ο δεύτερος, και ιδίως ο τρίτος πυλώνας, πρέπει να συμπεριλαμβάνονται πλήρως στην αρμοδιότητα του οργανισμού, γιατί διαφορετικά οι πολίτες θα καταλάβουν ότι οι κυβερνήσεις δεν παίρνουν τόσο σοβαρά όσο θα έπρεπε τα δικαιώματά τους στον πιο ευαίσθητο τομέα της πολιτικής, που είναι τα θεμελιώδη δικαιώματα.
Giusto Catania, εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL. – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, πιστεύω πως είναι σωστό να επεκταθούν οι αρμοδιότητες και οι δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου των Φαινομένων Ρατσισμού και Ξενοφοβίας. Τα στοιχεία των τελευταίων ετών είναι ανησυχητικά. Όπως προκύπτει από τις ετήσιες εκθέσεις του Παρατηρητηρίου, σημειώθηκε αύξηση των φαινομένων που συνδέονται με τα ναρκωτικά. Συνεπώς, η ίδρυση του οργανισμού αυτού μπορεί να συμβάλει όχι μόνον στην παρακολούθηση των σοβαρών αυτών φαινομένων αλλά και στη δραστική τους καταπολέμηση. Είναι περίεργο το γεγονός ότι η Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών, διά στόματος του κ. Pirker, εκφράζει ανησυχίες για τη γραφειοκρατία και την αύξηση του κόστους, σε σχέση με ένα ζήτημα που αφορά την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Η αξία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν μπορεί να ποσοτικοποιηθεί οικονομικά. Η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων αποτελεί στοιχείο ταυτότητας που αντιπροσωπεύει τον μοναδικό, ίσως, δρόμο, για να καταστεί ισχυρή η Ευρώπη.
Περίμενα επίθεση –η οποία δεν υπήρξε– κατά των οργανισμών, συμπεριλαμβανομένου του Οργανισμού για τη Διαχείριση της Επιχειρησιακής Συνεργασίας στα Εξωτερικά Σύνορα, ο οποίος δεν ανέλαβε φέτος καμία δράση, ενώ δεν συνέβαλε στη βελτίωση της ζωής των πολιτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πιστεύω, αντιθέτως, ότι πρέπει να υπερασπισθούμε δυναμικά τη δράση και το μέλλον του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Το πρόβλημα της επικάλυψης των ρόλων δεν υφίσταται και, εν πάση περιπτώσει, δεν θα ανησυχούσα ακόμη και αν προέκυπταν παρόμοια προβλήματα, καθώς είμαι πεπεισμένος ότι η ύπαρξη περισσότερων οργανισμών και οργάνων, που ασχολούνται με την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δεν μπορεί παρά να συμβάλει στη βελτίωση της ζωής των ευρωπαίων πολιτών.
Αυτό που με ανησυχεί είναι η απουσία του Συμβουλίου. Ήδη εχθές, ο υπουργός εγκατέλειψε την αίθουσα, ενώ σήμερα διεξάγεται μια σημαντική διάσκεψη. Πιστεύω ωστόσο ότι, σε μια τέτοια συζήτηση, με δύο αντικρουόμενες θέσεις –τη δική μας και του Συμβουλίου– θα ήταν τουλάχιστον σκόπιμη η παρουσία εκπροσώπων του Συμβουλίου στο Σώμα.
Θεωρώ θετική την ανάληψη ενός ισχυρού ρόλου του Κοινοβουλίου στην ίδρυση του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, όπως θετική είναι και η άποψή μου για το έργο της κ. Gál και της κ. Kósáné Kovács, καθώς και του Επιτρόπου Frattini, ο οποίος επιβεβαίωσε τη θετική θέση του ενώπιον του Σώματος. Θα πρέπει, ωστόσο, να εξασφαλίσουμε και την ισχυρή συμμετοχή των ΜΚΟ και της ευρωπαϊκής κοινωνίας των πολιτών.
Wojciech Roszkowski, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (PL) Κύριε Πρόεδρε, παλαιότερα, η ιδεολογία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην υπονόμευση των καταστροφικών δυνάμεων του ολοκληρωτισμού. Ωστόσο, αυτή η ιδεολογία αρχίζει τώρα να μεταλλάσσεται, ή έχει μεταλλαχθεί, σε παρωδία της αρχικής της μορφής. Το δικαίωμα όλων σε όλα τα δικαιώματα αντί των υποχρεώσεων, η αντικατάσταση των δικαιωμάτων από προνόμια – αυτά είναι τα όρια του παραλογισμού προς τον οποίο κινούμαστε.
Τι ευγενής ονομασία: Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων! Ποια θα είναι, όμως, η μορφή του οργανισμού αυτού και ποια τα καθήκοντά του; Σύμφωνα με το σκεπτικό του αιτήματος δημιουργίας του εν λόγω οργανισμού, χρειάζεται περισσότερες αρμοδιότητες ώστε να μπορεί να υλοποιήσει τους στόχους της ΕΕ, περιλαμβανομένης της κοινής εξωτερικής πολιτικής. Ωστόσο, η διεύρυνση των αρμοδιοτήτων των κοινοτικών οργάνων απειλεί την αρχή της εθνικής κυριαρχίας και την επικουρικότητα. Επισείει, λόγου χάρη, την απειλή της εφαρμογής παράδοξων νομοθετικών πράξεων όπως το πρόσφατο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την ξενοφοβία. Το πρόβλημα έγκειται στον τρόπο με τον οποίο θα ασκεί ο οργανισμός τις αρμοδιότητές του. Θα αντιμετωπίζει άραγε γνήσιες απειλές κατά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή απλώς θα διαβάλλει κυβερνήσεις με τις οποίες έρχεται σε αντίθεση η πλειοψηφία στην ΕΕ για τον έναν ή τον άλλον λόγο; Από την άλλη μεριά, ίσως να επικεντρωθεί στην προώθηση προνομίων για ορισμένες μειονότητες, ή τελείως αόριστων εννοιών όπως η ισότητα των φύλων σε όλους τους τομείς, θέμα το οποίο έχω θίξει στο Σώμα κατά το παρελθόν.
Έχει προταθεί η διαγραφή της δημιουργίας του Φόρουμ Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων από την πρόταση ίδρυσης του οργανισμού. Το εν λόγω φόρουμ θα περιελάμβανε εκπροσώπους κοινωνικών, επαγγελματικών και εκκλησιαστικών οργανώσεων, καθώς και θρησκευτικών και φιλοσοφικών οργανώσεων. Τώρα, υπάρχει μόνον μια αόριστη υπόσχεση για συμμετοχή τους στον οργανισμό. Αυτό σημαίνει ότι όλες οι αποφάσεις θα λαμβάνονται από αξιωματούχους και πολιτικούς, οι οποίοι θα καταλήγουν σε αποφάσεις διά ψηφοφορίας. Οι αποφάσεις αυτές θα είναι, προφανώς, ουδέτερες. Πώς, όμως, θα λειτουργήσει στην πράξη αυτή η ουδετερότητα; Ας εξετάσουμε ένα πρόσφατο παράδειγμα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεισφέρει στο Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τη Δημογραφία, το οποίο συνδράμει την πρακτική των υποχρεωτικών αμβλώσεων σε αναπτυσσόμενες χώρες. Οι τροπολογίες της Ένωσης για την Ευρώπη των Εθνών απορρίφθηκαν και εφέτος κατά τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό. Απαιτήσαμε από την ΕΕ να μην στηρίζει προγράμματα τα οποία προάγουν τις υποχρεωτικές αμβλώσεις. Αυτό απορρέει από τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και τις προβλέψεις της διάσκεψης του Καΐρου του 1994. Παρεμπιπτόντως, το θέμα δεν συνδέεται με τη συζήτηση σχετικά με το κατά πόσον είναι νόμιμες οι αμβλώσεις. Αφορά την ελευθερία επιλογής, ένα θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, το οποίο υποτίθεται ότι αναγνωρίζει η πλειονότητα των βουλευτών σε τούτο το Σώμα. Εντούτοις, η πλειοψηφία των μελών της Επιτροπής Προϋπολογισμών απέρριψε αυτές τις τρεις τροπολογίες, στηρίζοντας έτσι πρακτικές εξαναγκασμού και απορρίπτοντας τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων στην περίπτωση τρίτων χωρών.
Ενώ μας βομβαρδίζουν διαρκώς με κοινοτοπίες σχετικά με τα δικαιώματα διαφόρων μειονοτήτων, η πλειονότητα των βουλευτών του ΕΚ θεωρεί ότι μπορούμε να χρησιμοποιούμε κοινοτικούς πόρους για τη χρηματοδότηση δραστηριοτήτων όπως οι υποχρεωτικές αμβλώσεις στην Κίνα, όπου οι γυναίκες των οποίων η εγκυμοσύνη δεν συνάδει με τις κυβερνητικές ποσοστώσεις υποχρεώνονται να προχωρήσουν σε άμβλωση παρά τη θέλησή τους, ακόμη και στον ένατο μήνα της κύησης. Στον δυτικό Τύπο παρουσιάστηκε πριν από ένα έτος μια σειρά δραστικών παραδειγμάτων τέτοιων ενεργειών· πού ήταν, όμως, τότε οι υπερασπιστές των δικαιωμάτων των γυναικών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων; Δεν είναι καν θέμα σεβασμού της αγέννητης ζωής· είναι θέμα σεβασμού θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι υποστηρικτές των αμβλώσεων ισχυρίζονται ότι το έμβρυο είναι τμήμα του σώματος μιας γυναίκας. Αν θέλετε τη γνώμη μου, κυρίες και κύριοι, εάν επρόκειτο για υποχρεωτικό ακρωτηριασμό ενός χεριού ή ενός ποδιού, θα είχε σίγουρα σημάνει συναγερμός. Το έμβρυο, όμως, δεν είναι καν τμήμα του σώματος. Είναι κάτι τελείως διαφορετικό. Ενώ ορισμένοι το θεωρούν ζωντανό οργανισμό, άλλοι θεωρούν ότι έχει μικρότερη αξία από οποιοδήποτε τμήμα του ανθρωπίνου σώματος. Αν η Ευρωπαϊκή Ένωση αγνοεί το δικαίωμα τεκνοποιίας των γυναικών εκτός των συνόρων της, πώς μπορεί να υπερασπιστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα στο εσωτερικό της; Αυτό αποτελεί τεράστιας κλίμακας υποκρισία. Συγχαρητήρια: η φιλελεύθερη δημοκρατία στηρίζει τον εξαναγκασμό!
Ύστερα από αυτήν την πρόσφατη εμπειρία, διατηρώ σοβαρές επιφυλάξεις σχετικά με το κατά πόσον ο προτεινόμενος Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων θα αποτελέσει ένα ακόμη μέσο πολιτικής χειραγώγησης, στο οποίο η κοινή λογική πάντοτε θα μειοψηφεί.
Johannes Blokland, εξ ονόματος της Ομάδας IND/DEM. – (NL) Κύριε Πρόεδρε, ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι πολιτικά αμφιλεγόμενος – σε βαθμό, μάλιστα, που ένα κράτος μέλος εξετάζει το ενδεχόμενο να ασκήσει δικαίωμα αρνησικυρίας. Η συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης εξέφρασε επίσης σοβαρές αντιρρήσεις, ενώ την περασμένη εβδομάδα ο πρόεδρός της ζήτησε την αναθεώρηση της πρότασης.
Υπάρχουν δύο βασικά επιχειρήματα κατά της ίδρυσης Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, τα οποία, δυστυχώς, δεν αντικρούει με πειστικό τρόπο η συμβιβαστική θέση την οποία πέτυχε η κ. Gál. Κατ’ εμέ, αυτός ο λόγος είναι αρκετός, ώστε να καταθέσω τροπολογία για την απόρριψη της πρότασης επί της οποίας καλούμαστε σήμερα να ψηφίσουμε. Ο προτεινόμενος οργανισμός θα επαναλαμβάνει άσκοπα τις δραστηριότητες του Συμβουλίου της Ευρώπης, του Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και του ΟΑΣΕ. Επιπλέον, εισάγει κατά τρόπο απαράδεκτο διακρίσεις μεταξύ των 25 κρατών μελών της ΕΕ και των υπολοίπων 21 ευρωπαϊκών χωρών. Δεύτερον, ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων εμποδίζει την ανάπτυξη καλών σχέσεων με τις γειτονικές μας χώρες σε αυτόν τον τομέα. Άλλωστε, στο πλαίσιο των διεθνών σχέσεων, διεξάγονται συνομιλίες και αναπτύσσεται διαρκής διάλογος μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τρίτων χωρών, ο οποίος δεν περιορίζεται στη διατύπωση επικρίσεων για θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά αφορά και άλλα θέματα.
Πολύ πρόσφατα, η ολλανδική Γερουσία απαγόρευσε ρητώς στην κυβέρνηση να υπερψηφίσει αυτήν την πρόταση. Δεδομένου ότι η άσκηση δικαιώματος αρνησικυρίας από τις Κάτω Χώρες μπορεί να αποφευχθεί μόνον εφόσον ληφθούν υπόψη οι προαναφερθείσες επικρίσεις, η ψηφοφορία πιθανότατα θα αναβληθεί.
Koenraad Dillen (NI). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, πολλοί εύχονται κάθε επιτυχία στον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, και, ενόψει πρόσφατων γεγονότων, θα την χρειαστεί. Υποθέτω ότι το έργο του εν λόγω οργανισμού είναι ήδη δύσκολο όσον αφορά τη διαφύλαξη της ελευθερίας της έκφρασης, αν μη τι άλλο. Εχθές, το Σώμα εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για τις εξελίξεις στη Ρωσία, και αυτό είναι απολύτως εύλογο, αν και η ελευθερία έκφρασης δεν έχει ανάγκη προστασίας μόνον στη Ρωσία. Επιτρέψτε μου να σας αναφέρω ορισμένα παραδείγματα. Στη χώρα μου, οι συνδικαλιστικές ενώσεις ανακοίνωσαν εχθές ότι θα αναζητήσουν όλα τα μέλη τους που έθεσαν υποψηφιότητα με το κόμμα μου, το Vlaams Belang, στις πρόσφατες εκλογές, προκειμένου να τα αποβάλουν. Αυτό ισοδυναμεί με Berufsverbot (απαγόρευση άσκησης επαγγέλματος) στην καρδιά της Ένωσης. Στη Γαλλία, ο δρ Redeker, καθηγητής φιλοσοφίας, είναι αναγκασμένος να κρύβεται ενόψει απειλών κατά της ζωής του, διότι το «ανεκτικό» Ισλάμ δεν ανέχεται την κριτική του ιερού Κορανίου του. Η Γαλλία απειλείται με οικονομικό μποϋκοτάζ από την Άγκυρα και την τουρκική κυβέρνηση, επειδή ο Charles Aznavour και ο πρόεδρος Σιράκ κάλεσαν, από το Yerevan, την Τουρκία να αναγνωρίσει τη γενοκτονία των Αρμενίων – κάτι που δυσαρεστεί τη λεγόμενη υποψήφια χώρα-πρότυπο.
Πράγματι, ο οργανισμός αυτός πρέπει να κάνει ακόμη πολλά, και όχι μόνον στη Ρωσία.
Timothy Kirkhope (PPE-DE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θέλω καταρχάς να ευχαριστήσω την κ. Gál για το επίπονο έργο της· φοβούμαι, όμως, ότι πρέπει να προβώ σε μια επισήμανση που μάλλον αποκλίνει από το κλίμα αυτών των συζητήσεων.
Ως πρώην μέλος της συνέλευσης για τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, προφανώς δεν έχω κανένα πρόβλημα με την προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά με προβληματίζει αυτή η πρόταση. Φρονώ ότι αυτός ο οργανισμός είναι περιττός· ο μόνος τρόπος για να ασκήσει αποτελεσματικά τις αρμοδιότητές του θα ήταν βάσει ενός Ευρωπαϊκού Συντάγματος, το οποίο ασφαλώς δεν επίκειται επί του παρόντος, ή μιας άλλης νομικής βάσης στο πλαίσιο κάποιας συνθήκης, κάτι που ασφαλώς δεν ισχύει.
Ο Χάρτης ερχόταν εξαρχής σε αντίθεση, κατά τη γνώμη μου, με τη Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του Συμβουλίου της Ευρώπης, που επίσης καλύπτει πολλές χώρες εκτός της ΕΕ. Τα άρθρα είναι πολύ διαφορετικά σε κάθε περίπτωση. Ανεξαρτήτως του τι υποστηρίζουμε, ο πολλαπλασιασμός των ευρωπαϊκών οργανισμών και των λειτουργιών τους θα προκαλέσει όχι μόνο αλληλεπικάλυψη αλλά και ανώφελη αύξηση της γραφειοκρατίας. Βεβαίως, θα είναι δαπανηρός, και θέλω να υπενθυμίσω στον κ. Cashman, ο οποίος ανέφερε τη φράση «τα λόγια πρέπει να συνοδεύονται από έργα», ότι δεν πρόκειται για δικά μου ή δικά του χρήματα – πρόκειται για χρήματα των ευρωπαίων πολιτών, και έχουμε την υποχρέωση να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί, κυρίως όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο δαπανούμε τα χρήματά τους όταν λαμβάνουμε τέτοιες πρωτοβουλίες.
Το υφιστάμενο όργανο στο οποίο, αν τελικά προχωρήσει, θα βασιστεί ο οργανισμός –το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο των Φαινομένων Ρατσισμού και Ξενοφοβίας– δεν υπήρξε στην πραγματικότητα ιδιαίτερα αντικειμενικό ή θετικό. Έθιξα στο Κοινοβούλιο πολλές φορές το ζήτημα της αποσιώπησης της έκθεσης του 2003 για τον αντισημιτισμό. Υπήρξε μεγάλη συζήτηση επ’ αυτού και αποδείχτηκε σαφώς ότι δεν υπήρξε η αντικειμενικότητα που απαιτείται κατά την εξέταση των ανθρωπίνων ή θεμελιωδών δικαιωμάτων, αλλά μάλλον μια υποκειμενική προσέγγιση από ορισμένους υπαλλήλους. Δεν θέλω να καταλήξουμε σε μια σύγκρουση μεταξύ των δύο οργανισμών –του Συμβουλίου της Ευρώπης και του δικού μας οργανισμού– η οποία μάλιστα θα συνοδεύεται από απουσία αντικειμενικότητας κατά τον χειρισμό υποθέσεων οι οποίες, αναμφίβολα, θα είναι πάντα ευαίσθητες.
Φρονώ ότι πρέπει να είμαστε εξαιρετικά προσεκτικοί. Ασφαλώς, μπορούμε να έχουμε τα όνειρα και τις προσδοκίες μας για τη βελτίωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όχι μόνον στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά κυρίως σε κράτη, όπως η Ρωσία και άλλα, στα οποία σαφώς δεν λαμβάνονται υπόψη. Ωστόσο, είναι σημαντικό να μην αυξήσουμε τον αριθμό των οργανισμών για πολιτικούς και μόνον λόγους. Πρέπει να εξετάσουμε τους υφιστάμενους οργανισμούς και τη δυνατότητά μας να πείθουμε στο υψηλότερο επίπεδο και να εκμεταλλευτούμε στο έπακρο αυτά τα μέσα πριν μπούμε σε αυτήν τη νέα περιπέτεια.
Martine Roure (PSE). – (FR) Κύριε Πρόεδρε, θέλω καταρχάς, ως εισαγωγή στις παρατηρήσεις μου, να μάθω αν ο κ. Pirker παρενέβη εξ ονόματος της ομάδας του ή εξ ονόματός του. Έχοντας ακούσει τον κ. Kirkhope, δεν είμαι πλέον βέβαιη. Ο πρώτος ομιλητής, ο κ. Pirker, υποτίθεται ότι θα εξέφραζε την άποψη της ομάδας του. Αφού τον ακούσαμε, αναρωτιέμαι ασφαλώς αν η Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών στηρίζει ή όχι την ίδια της την εισηγήτρια, την κ. Gál. Δεν είναι πια σαφές το πού βρισκόμαστε επί του παρόντος. Ωστόσο, στην Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, φάνηκε ότι συμφωνούμε· τουλάχιστον, αυτό αποδεικνύει η ψηφοφορία. Οφείλω να ομολογήσω ότι νιώθουμε λίγο σαστισμένοι από τη θέση της Ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών σήμερα, η οποία δεν ανταποκρίνεται σε καμία περίπτωση στη συζήτηση που διεξήχθη στην Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων. Τι σκοπό εξυπηρετούν τελικά οι συζητήσεις στην επιτροπή; Στην ομάδα μας, πάντως, υπήρξαμε συνεπείς.
Θέλω να ευχαριστήσω την κ. Gál και την κ. Kósáné Kovács για τις εξαιρετικές προτάσεις και για τις προσπάθειές τους, οι οποίες οδήγησαν σε έναν ευρέως αποδεκτό συμβιβασμό. Χαιρετίζουμε αυτήν την πρόταση της Επιτροπής για τη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου των Φαινομένων Ρατσισμού και Ξενοφοβίας και τη μετατροπή του σε Ευρωπαϊκό Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, επειδή η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να αποτελεί πρότυπο και να διασφαλίζει την καλύτερη προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών της.
Η πρωταρχική αρμοδιότητα ενός τέτοιου οργανισμού –και λυπάμαι που ορισμένοι από τους προηγούμενους ομιλητές έχουν αποχωρήσει– πρέπει να είναι η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων στα κράτη μέλη κατά προτεραιότητα. Αυτό δεν θα τον εμπόδιζε να ελέγχει και άλλες περιοχές, αλλά η πρώτη του προτεραιότητα πρέπει να είναι τα κράτη μέλη – ας τακτοποιήσουμε πρώτα τα του οίκου μας. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, υπήρξαμε μάρτυρες της αύξησης του εξτρεμισμού στην Ευρώπη, της δημόσιας έκφρασης εμπαθών ύβρεων. Πρέπει να παραμένουμε σε επαγρύπνηση όσον αφορά την υπεράσπιση των δικαιωμάτων του κάθε ατόμου, μια επαγρύπνηση που πρέπει να επεκταθεί μάλιστα στα όρια του Κοινοβουλίου μας. Πρέπει να επαγρυπνούμε όσον αφορά τις ρατσιστικές και ξενοφοβικές επιθέσεις. Η ειρήνη των κοινωνιών μας κινδυνεύει αν δεν εξοικειωθούμε με τον σεβασμό των διαφορών μας και την αποδοχή της πολυμορφίας μας.
Ο οργανισμός πρέπει να διασφαλίσει την αποτελεσματική μεταφορά της σχετικής ευρωπαϊκής νομοθεσίας στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών και τη σωστή εφαρμογή αυτής της νομοθεσίας. Θα διασφαλίσει ότι η νομοθεσία κάθε κράτους μέλους είναι σύμφωνη με τις ευρωπαϊκές μας αρχές. Διαθέτουμε, ασφαλώς, ένα εξαιρετικά λεπτομερές σώμα νομοθεσίας κατά των διακρίσεων, ενώ γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά ότι δεν έχει μεταφερθεί επαρκώς στα κράτη μέλη. Ο οργανισμός θα καταφέρει να επισημάνει προβλήματα και να παράσχει συμβουλές όσον αφορά τα καλύτερα μέσα εφαρμογής αυτής της νομοθεσίας. Θα είναι αρμόδιος για την εξέταση όλων των τομέων που καλύπτονται από τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, παρά το γεγονός ότι είναι αλήθεια πως δεν μπορεί ακόμα να αποτελέσει βάση νομικής προσφυγής. Πρέπει να υπενθυμιστεί ότι το Κοινοβούλιό μας ήταν ένας από τους εμπνευστές αυτού του Χάρτη, ο οποίος πρέπει να τεθεί στο επίκεντρο της διαδικασίας ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Αν ο οργανισμός δεν ασκεί αρμοδιότητες βάσει του τρίτου πυλώνα, θα προσφέρει λιγότερα από το υφιστάμενο Παρατηρητήριο. Επ’ αυτού συμφωνούμε όλοι. Στην πραγματικότητα, οι δραστηριότητες της αστυνομίας και της δικαιοσύνης βρίσκονται στο επίκεντρο των προσπαθειών για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Είναι λοιπόν σημαντικό ο οργανισμός να μπορεί να ασκεί αρμοδιότητες σε αυτόν τον τομέα· πρόκειται για μία από τις προτεραιότητες τις οποίες θεωρούσα ότι προσυπογράφει το σύνολο του Κοινοβουλίου. Αξίζει να υπενθυμιστεί ότι αυτή η πρόταση της Επιτροπής είναι αποτέλεσμα επανειλημμένων αιτημάτων του Συμβουλίου για τη δημιουργία ενός τέτοιου οργανισμού. Τον Δεκέμβριο του 2003, για παράδειγμα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρότεινε τη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του Παρατηρητηρίου της Βιέννης και η επιθυμία αυτή συμπεριλήφθηκε στο πρόγραμμα της Χάγης. Εν ολίγοις, πρέπει ασφαλώς να ξέρουμε τι θέλουμε.
Επομένως, στηρίζουμε τις εκθέσεις στο σύνολό τους και καλούμε το Συμβούλιο να λάβει υπόψη του τη θέση σχετικά με αυτό το θέμα που διατυπώθηκε στην Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων και εγκρίθηκε από σημαντική πλειοψηφία βουλευτών του Κοινοβουλίου.
Hubert Pirker (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να ξεκαθαρίσω απόλυτα στην κ. Roure ότι η Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών ασφαλώς εκτιμά και υποστηρίζει την εργασία της κ. Gál, η οποία το γνωρίζει καλά αυτό, και έτσι τίποτα δεν έχει αλλάξει από αυτήν την άποψη. Εκτιμούμε εξίσου το έργο του κ. Επιτρόπου, όπως όμως είπα εξαρχής, πρέπει να εξετάσουμε σε βάθος και γενικά το θέμα των οργανισμών. Εμείς θεωρούμε τα ανθρώπινα δικαιώματα αμέριστα, ο δε σεβασμός τους δεν είναι απλώς προαιρετικός. Κατά τη γνώμη μου, είναι αδιαμφισβήτητο ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα πρέπει να τηρούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στα κράτη που θέλουν να προσχωρήσουν σε αυτήν.
Για τον λόγο αυτό, είναι σωστό να εξεταστεί σε βάθος το θέμα των οργανισμών και της μορφής που θα λάβουν. Υποστηρίζω πλήρως την κ. Gál και τον κ. Επίτροπο, ωστόσο εμμένω σε όλες τις άλλες παρατηρήσεις μου, και τις υπογραμμίζω και πάλι.
Ona Juknevičienė (ALDE). – (LT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, το Κοινοβούλιο αντιδρά πάντα με τον ενδεδειγμένο τρόπο στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Έχω θίξει επανειλημμένα αυτό το θέμα στο παρόν Σώμα, ιδίως όσον αφορά τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας. Ωστόσο, δεν συνηθίζουμε να μιλούμε για τα ανθρώπινα δικαιώματα, για την προστασία και την καταστρατήγησή τους στην Κοινότητα. Ίσως πιστεύουμε ότι δεν αντιμετωπίζουμε αυτό το πρόβλημα, αλλά αυτό έχει ελάχιστη σημασία.
Θα αναφέρω ένα πραγματικό παράδειγμα. Το 2005, καταγγέλθηκαν οι ακόλουθες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων: αδιαφορία για το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή, ιδίως ως προς την ακρόαση ιδιωτικών συνομιλιών ή τη δημοσίευση προανακριτικού υλικού, πολιτικές παρεμβάσεις στο έργο των διωκτικών οργάνων και των δικαστηρίων, έλλειψη ανεξαρτησίας κατά την προδικαστική έρευνα και δίωξη, καταστρατήγηση του δικαιώματος σε δίκαιη δίκη, βάναυση και απάνθρωπη συμπεριφορά αστυνομικών, διακρίσεις, ρατσισμός, σωματεμπορία, κ.ο.κ.
Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, θα νομίζετε ίσως ότι αναφέρομαι πάλι στις δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας. Δυστυχώς, όλα αυτά συμβαίνουν στη χώρα μου, τη Λιθουανία, κατά δήλωση του λιθουανικού Ινστιτούτου Παρατήρησης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, την οποία επιβεβαιώνει ακόμη και ο πρόεδρος της Δημοκρατίας της Λιθουανίας. Σύμφωνα με τα όσα γράφονται στον Τύπο, η ανάπτυξη της δημοκρατίας στα δέκα νέα κράτη μέλη έχει σταματήσει. Συμφωνώ με αυτήν τη δήλωση και θεωρώ ότι η κατάσταση οφείλεται στο γεγονός ότι δεν υφίσταται πλέον η προενταξιακή πίεση. Ως εκ τούτου, φρονώ ότι ο νέος οργανισμός μπορεί να μας βοηθήσει να σημειώσουμε πρόοδο· εντούτοις, οι αρμοδιότητες που διαθέτει επί του παρόντος είναι ανεπαρκείς. Ο οργανισμός χρειάζεται πολύ ισχυρότερες αρμοδιότητες, προκειμένου να καταστεί αποτελεσματικό μέσο παρακολούθησης και διασφάλισης των δικαιωμάτων των πολιτών. Εξάλλου, η διασφάλιση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι καθήκον μας και ο λόγος για τον οποίο μας εξέλεξαν οι πολίτες της Κοινότητας.
(Χειροκροτήματα)
ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ κ. DOS SANTOS Αντιπροέδρου
Bernat Joan i Marí (Verts/ALE). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, στηρίζω το θαυμάσιο έργο που έχει συντελεστεί και θέλω να ευχαριστήσω την κ. Gál και την κ. Kósáné Kovács γι’ αυτό. Θεωρώ ότι ένας Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων είναι πολύ σημαντικός για την Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να προστατεύει και να διασφαλίζει τον σεβασμό αυτών των δικαιωμάτων σε όλη την Ένωση. Θέλω να θίξω μια πτυχή των θεμελιωδών δικαιωμάτων: τα δικαιώματα σχετικά με τη γλώσσα και τον πολιτισμό. Αυτά δεν προστατεύονται σαφώς σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη, ούτε σε ορισμένα κράτη που είναι υποψήφια για προσχώρηση. Ο οργανισμός αυτός θα ήταν ένα πολύ καλό μέσο επισήμανσης αυτής της πτυχής και διασφάλισης του σεβασμού των δικαιωμάτων απάτριδων πολιτών ή πολιτών που ανήκουν σε μειονότητες στο εσωτερικό των κρατών. Η Οικουμενική Διακήρυξη Γλωσσικών Δικαιωμάτων, που υπεγράφη στη Βαρκελώνη το 1996, αποτελεί αξιόλογο έγγραφο το οποίο πρέπει να ληφθεί υπόψη, ενώ φρονώ ότι κινούμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση. Προσβλέπω στην ομόφωνη απόφαση του Κοινοβουλίου.
Jiří Maštálka (GUE/NGL). – (CS) Κυρίες και κύριοι, συμφωνώ με την κ. Juknevičienė. Συχνά μιλάμε σε τούτο το Σώμα για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε τρίτες χώρες, ενώ σπανίως έχουμε την ευκαιρία να ενισχύσουμε την προστασία τους στο εσωτερικό των ιδίων των κρατών μελών μας. Η ίδρυση του Οργανισμού Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποτελεί, κατά τη γνώμη μου, ουσιαστικό βήμα προς την ορθή κατεύθυνση. Οι πολίτες μας έχουν σαφώς δικαίωμα να ενημερώνονται τεκμηριωμένα, συγκριτικά και αντικειμενικά σχετικά με τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τόσο στα κράτη μέλη τους όσο και στο σύνολο της Ευρώπης. Παρότι υποστηρίζω σε μεγάλο βαθμό την ίδρυση αυτού του οργανισμού, επιτρέψτε μου να θέσω ορισμένα θεμελιώδη ερωτήματα.
Πρώτον, ως πρώην μέλος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, το έργο του οποίου θαυμάζω ιδιαίτερα, θέλω να ρωτήσω πώς θα υλοποιηθεί στην πράξη αυτή η συνεργασία με τον οργανισμό, ώστε να μην υπάρξει επανάληψη δραστηριοτήτων, αλλά δραστηριότητες οι οποίες θα αλληλοσυμπληρώνονται.
Δεύτερον, ενόψει του γεγονότος ότι, στο πλαίσιο τουλάχιστον αυτής της πρότασης, ο οργανισμός θα είναι προσανατολισμένος σε στόχους και αξιολογήσεις, θέλω να ρωτήσω πώς μπορεί να διασφαλιστεί, κατά τον καθορισμό αυτών των τομέων ενδιαφέροντος, ότι ορισμένα κράτη μέλη δεν θα αγνοούν πολιτικώς ευαίσθητα θέματα.
Τρίτον, θέλω να τονίσω ότι το μεγαλύτερο μέρος του πληθωρισμού –τα δύο τρίτα τουλάχιστον– πρέπει να διατεθεί σε προγράμματα και όχι στην κάλυψη διοικητικών αναγκών ή την πρόσληψη προσωπικού.
Bogdan Pęk (IND/DEM). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, απ’ ό,τι φαίνεται, πρόκειται να δημιουργηθεί ένας ακόμη οργανισμός. Θα ισχύσει για μία ακόμη φορά ο νόμος του Πάρκινσον. Όποιος θεωρεί ότι μια ομάδα υψηλόμισθων γραφειοκρατών θα μπορέσει να βελτιώσει στην πράξη την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με τη λήψη διοικητικών μέτρων, είναι τουλάχιστον αφελής. Δεν θέλω να χρησιμοποιήσω πιο έντονες εκφράσεις. Η αύξηση του αριθμού των οργανισμών στον τομέα της πολιτικής αγαθοεργίας, ενόσω οι ίδιες αυτές πολιτικές ομάδες και το παρόν Κοινοβούλιο καταπνίγουν την οικονομική ελευθερία που θα μπορούσε να εξασφαλίσει τα χρήματα για την ουσιαστική βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των λαών της Ευρώπης αποτελεί πλάνη και κλασικό πολιτικό ατόπημα.
Γι’ αυτό θέλω σήμερα να καλέσω το Σώμα να εξετάσει το ποιος θα διασφαλίσει την αμεροληψία ενός οργανισμού ο οποίος θα απασχολεί εκατοντάδες υψηλόμισθους γραφειοκράτες, τη δραστηριότητα των οποίων δεν ελέγχει σχεδόν κανένας. Τα άτομα αυτά θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τον οργανισμό ως πολιτικό όπλο εναντίον ανεπιθύμητων προσώπων ή πολιτικών αντιπάλων, ή προκειμένου να επιτεθούν σε κυβερνήσεις οι οποίες δεν συμμορφώνονται με τη λεγόμενη πολιτική ορθότητα.
Φρονώ ότι αυτό είναι αντισυνταγματικό σε ορισμένα τουλάχιστον κράτη μέλη. Πρόκειται για εφαρμογή με πλάγια μέσα των αρχών ενός συντάγματος το οποίο έχει απορριφθεί. Οδηγεί σε αδιέξοδο και, κατά τη γνώμη μου, πρέπει να μελετήσουμε το θέμα πολύ προσεκτικά.
Paweł Bartłomiej Piskorski (NI). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, το θέμα που συζητούμε σήμερα σε αυτό το Σώμα δεν είναι το εάν πρέπει να γίνονται σεβαστά τα θεμελιώδη δικαιώματα. Δεν συζητούμε το κατά πόσον τα ανθρώπινα δικαιώματα διαδραματίζουν θεμελιώδη ρόλο στη λειτουργία μας στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το θέμα της συζήτησής μας είναι το κατά πόσον ένας ακόμη οργανισμός στο κοινοτικό σύστημα, μία ακόμη υπηρεσία η οποία θα κοστίσει δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, αποτελεί όντως μέσο το οποίο θα συμβάλει στην τήρηση και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όχι μόνον στο εσωτερικό των κρατών μελών αλλά και στις χώρες με τις οποίες έχουμε σχέσεις.
Εγώ, πάντως, απορρίπτω κατηγορηματικά την άποψη που υποστήριξαν ορισμένοι σε αυτό το Σώμα, ότι δηλαδή πρέπει να πείσουμε το εκλογικό μας σώμα ότι μας ενδιαφέρει ένα θέμα και, ως εκ τούτου, ιδρύουμε έναν αντίστοιχο οργανισμό. Αυτός ο τρόπος σκέψης είναι εσφαλμένος και οδηγεί σε σπατάλη πόρων. Το εκλογικό μας σώμα δεν θα πειστεί για το ενδιαφέρον μας. Το μόνο πράγμα για το οποίο θα βεβαιωθεί είναι ότι δαπανούμε τα χρήματά του, πράγμα που σημαίνει ότι θα απομακρυνθούμε ακόμη περισσότερο από τους πολίτες. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, του οποίου είμαστε όλοι μέλη, είναι ο πραγματικός οργανισμός ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Ευρώπης. Ασφαλώς και πρέπει να συλλέγουμε στοιχεία σχετικά με τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όμως πρέπει να το πράττουμε δαπανώντας χρήματα για τη στήριξη μη κυβερνητικών οργανώσεων, και όχι για μία ακόμη υπηρεσία στον κοινοτικό μηχανισμό.
Bogusław Sonik (PPE-DE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, επιτρέψτε μου να υπενθυμίσω στο Σώμα ότι πριν από έξι μήνες ιδρύσαμε το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων. Τώρα ιδρύουμε έναν ακόμη οργανισμό. Καταρχάς, θα αναφερθώ στις δηλώσεις της κ. Roure, η οποία κατηγορεί την πολιτική μου ομάδα, την Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών, ότι δεν εκφράζεται με ενιαίο τρόπο. Κυρία Roure, προσπαθήστε, σας παρακαλώ να καταλάβετε ότι τα μέλη ορισμένων κομμάτων έχουν δικαίωμα να εκφράζουν διαφορετικές απόψεις. Οι Σοσιαλιστές μπορεί να οφείλουν να υποστηρίζουν μια ενιαία, υποχρεωτική πολιτική γραμμή, όμως στη δική μας παράταξη ισχύουν διαφορετικοί κανόνες· θέλω, λοιπόν, να στηρίξω και εγώ με τη σειρά μου τις δηλώσεις του κ. Kirkhope.
Σκοπός του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ είναι να καλύψει ένα κενό στις δραστηριότητες της ΕΕ. Θα εστιάζεται στην εσωτερική λειτουργία της ΕΕ, καλύπτοντας τα θεσμικά όργανα και τα κράτη μέλη. Δυστυχώς, δίνεται ελάχιστη προσοχή στην εξωτερική πτυχή, η οποία εστιάζεται κυρίως στις υποψήφιες χώρες. Αυτός ο περιορισμός των δραστηριοτήτων του οργανισμού στηρίζεται στην άποψη ότι, για να είναι συνεπής η στάση μας στα θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πλαίσιο των διεθνών σχέσεων, απαιτείται συνεκτική εσωτερική πολιτική για τα θεμελιώδη δικαιώματα.
Σας υπενθυμίζω, όμως, ότι ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων είναι πολύ σοβαρότερο πρόβλημα σε πολλές χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιλαμβανομένων γειτονικών χωρών όπως η Ρωσία και η Λευκορωσία. Συνεπώς, η δραστηριότητα του οργανισμού δεν πρέπει να περιορίζεται στα κράτη μέλη, στα οποία τα ουσιαστικά προβλήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι ασύγκριτα πιο ασήμαντα σε σχέση με την κατάσταση εκτός των συνόρων της ΕΕ, ενόψει ιδίως του γεγονότος ότι όλα τα κράτη μέλη διαθέτουν κατάλληλα όργανα για τη διασφάλιση του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Φρονώ ότι χάσαμε μια ευκαιρία να ενισχύσουμε την εξωτερική πτυχή της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Σκοπός της πρότασης για την ίδρυση αυτού του οργανισμού είναι η διεύρυνση της εντολής του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου των Φαινομένων Ρατσισμού και Ξενοφοβίας και η δημιουργία ενός Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έτσι, θα δημιουργηθεί ένα ειδικευμένο κέντρο γνώσης σχετικά με τα θεμελιώδη δικαιώματα σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν θα είχα καμία αντίρρηση επ’ αυτού, πέρα από το γεγονός ότι ο οργανισμός πρέπει να ασχολείται επίσης με την τήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν θα είχα καμία αντίρρηση, αν η δημιουργία αυτού του νέου οργανισμού δεν κόστιζε στους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης περισσότερα από 150 εκατ. ευρώ. Ποιος ο λόγος να δαπανώνται χρήματα για ένα ακόμη όργανο όταν ο προϋπολογισμός για την περίοδο 2007-2013 είναι τόσο στενός;
Andrzej Jan Szejna (PSE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, ένας από τους στόχους που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η ενίσχυση της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των συμφερόντων των πολιτών της, καθώς και η προστασία της ελευθερίας και η προαγωγή της δημοκρατίας με βάση τα θεμελιώδη δικαιώματα. Αυτό καθιστά σημαντική την εξασφάλιση, για τα συναφή όργανα της Κοινότητας και των κρατών μελών, στήριξης και ειδικευμένης γνώσης στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ενόψει των ασυνήθιστα έντονων συζητήσεων και των πολιτικών αντιπαραθέσεων που διαδραματίζονται αυτήν την περίοδο στην Πολωνία, την Ουγγαρία και τη Σλοβακία, θεωρώ εξαιρετικά εύλογη αυτήν την πρόταση. Ένας Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως διάδοχος του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου των Φαινομένων Ρατσισμού και Ξενοφοβίας, θα ευθύνεται για τη συμπλήρωση υφιστάμενων μηχανισμών παρακολούθησης των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Ωστόσο, πρέπει να ληφθεί μέριμνα, ώστε να διασφαλιστεί η λειτουργία αυτού του νέου κοινοτικού οργάνου βάσει των αρχών της ανεξαρτησίας και της λογοδοσίας. Πρέπει, αφενός, να διασφαλίζεται η ανεξαρτησία του και, αφετέρου, πρέπει να λογοδοτεί πλήρως στα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για τον λόγο αυτό, πρέπει να είναι διαφανείς τόσο οι εσωτερικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων όσο και ο διορισμός των μελών αυτών των οργάνων λήψης αποφάσεων.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διαδραματίζει καίριο ρόλο στον τομέα των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Ο ρόλος του πρέπει, συνεπώς, να ληφθεί ιδιαίτερα υπόψη κατά τον καθορισμό της διάρθρωσης του οργανισμού, έτσι ώστε να ενισχυθεί η νομιμότητά του. Η Επιτροπή και το Κοινοβούλιο πρέπει να μετέχουν ενεργά στον καθορισμό του πολυετούς προγράμματος πλαισίου του εν λόγω οργανισμού. Εκτός από το βασικό πεδίο δραστηριότητας του οργανισμού, το οποίο συνίσταται στην υποβοήθηση του έργου των κοινοτικών οργάνων και των κρατών μελών, πρέπει να εξετάσουμε το ενδεχόμενο ανάπτυξης συνεργασίας με τρίτες χώρες, ώστε να διασφαλίσουμε την καλύτερη εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου και των εσωτερικών πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ειδικότερα, πρέπει να προαχθεί η συνεργασία με τις υποψήφιες χώρες, καθόσον αυτό θα επιτρέψει στην ΕΕ να στηρίξει τις προσπάθειές τους για την εναρμόνιση της εθνικής τους νομοθεσίας με το κοινοτικό δίκαιο.
Είναι σημαντικό να μην συμπίπτουν οι δραστηριότητες του οργανισμού με τις αντίστοιχες δραστηριότητες του Συμβουλίου της Ευρώπης, προκειμένου να αποφευχθεί η επικάλυψη και να αποβεί εποικοδομητική η συνεργασία μεταξύ των δύο οργάνων.
Anneli Jäätteenmäki (ALDE). – (FI) Κύριε Πρόεδρε, το Συμβούλιο της Ευρώπης είναι ο σημαντικότερος οργανισμός ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Ευρώπης, κάτι που θα συνεχίσει να ισχύει ακόμη και μετά την ίδρυση αυτού του οργανισμού. Το Συμβούλιο της Ευρώπης διαθέτει ευρύτατα δικαιώματα εποπτείας και παρακολούθησης. Ο υπό συζήτηση οργανισμός θα είναι τελείως διαφορετικός. Σκοπός του δεν θα είναι να παρακολουθεί τα κράτη μέλη αλλά να προσφέρει στα κράτη μέλη και στα θεσμικά όργανα της Ένωσης πληροφορίες και εμπειρογνωμοσύνη. Ο εν λόγω οργανισμός θα είναι μια υπηρεσία ενίσχυσης του έργου μας. Δεν θα εστιάζεται ποτέ σε επιμέρους χώρες, και δεν θα διερευνά επιμέρους περιστατικά ή παραβιάσεις, όπως πράττει το Συμβούλιο της Ευρώπης. Παρόλα αυτά, η δημιουργία στην ΕΕ μιας τέτοιας ανεξάρτητης υπηρεσίας για τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, του Οργανισμού Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, είναι επιβεβλημένη. Επιβάλλεται επίσης να συνεργάζεται στενά με το Συμβούλιο της Ευρώπης.
Επιπλέον, θέλω να υπογραμμίσω ότι, σε μια περίοδο κατά την οποία ενισχύονται οι εξουσίες των αστυνομικών αρχών και εξετάζουμε ή επιβάλλουμε πιο αυστηρά μέτρα κατά της τρομοκρατίας, είναι σημαντικό να εξετάσουμε συγχρόνως το πώς εφαρμόζονται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Άλλωστε, τα καθήκοντα αυτού του οργανισμού πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να επεκταθούν και στον τρίτο πυλώνα, έτσι ώστε να μπορεί να εφαρμοστεί η συνεργασία μεταξύ των αστυνομικών αρχών και η συνεργασία για την πάταξη της εγκληματικότητας. Για να επιτευχθεί ωστόσο πρόοδος, αυτή η συνεργασία, η συνεργασία μεταξύ των αστυνομικών αρχών και η συνεργασία για την πάταξη της εγκληματικότητας, μπορεί, νομίζω, να εφαρμοστεί με πιο περιορισμένο τρόπο από ό,τι προβλέπεται στην πρόταση της Επιτροπής, προκειμένου να εγκριθεί. Μακροπρόθεσμα, μάλιστα, η ΕΕ πρέπει επίσης να καλύψει τις αδυναμίες της, δεδομένου ότι δεν παρεμβαίνει όταν κράτη μέλη της καταστρατηγούν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Δεν διαθέτουμε κατάλληλους μηχανισμούς. Γνωρίζουμε ότι, επί του παρόντος, τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν λειτουργούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στους κόλπους της ΕΕ, οπότε πρέπει να εξετάζουμε και αυτά τα προβλήματα, και όχι να ενδιαφερόμαστε μόνον για ό,τι συμβαίνει εκτός της ΕΕ. Βεβαίως, είναι σημαντικό να παρακολουθούμε και να παρεμβαίνουμε σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων οπουδήποτε αυτές εκδηλώνονται, όμως η ΕΕ και τα κράτη μέλη της πρέπει, προφανώς, να διασφαλίζουν τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ιδίων των πολιτών και των κατοίκων τους.
Erik Meijer (GUE/NGL). – (NL) Κύριε Πρόεδρε, τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι ζήτημα οικουμενικού ενδιαφέροντος. Παρά τις σοβαρές αδυναμίες μας, η Ευρώπη είναι πρωτοπόρος σε αυτόν τον τομέα. Υπάρχουν συμφωνίες στο Συμβούλιο της Ευρώπης σχετικά με το επίπεδο προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που πρέπει να θεωρείται εγγυημένο τουλάχιστον στην Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών είναι δεσμευτική για 47 κράτη μέλη, 20 κράτη περισσότερα δηλαδή από τα 27 που θα ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2007. Ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων είναι, μετά το 2000, ο μέγιστος κοινός παρονομαστής των υφιστάμενων διατάξεων των εθνικών συνταγμάτων και αυτής της Ευρωπαϊκής Σύμβασης. Ο εν λόγω Χάρτης συμπεριλήφθηκε στη συνέχεια στο σχέδιο Συντάγματος ως κεφάλαιο II. Σε αυτό το πλαίσιο, ευλόγως έγινε αναφορά στην ισχύουσα Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, την οποία, ως εκ τούτου, θα συνυπέγραφε και η ΕΕ. Θα ήταν θετικό αν μπορέσει τώρα ο προτεινόμενος Οργανισμός Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων να λειτουργήσει ως απόδειξη της μεγαλύτερης έμφασης που αποδίδει η Ευρωπαϊκή Ένωση στα ανθρώπινα δικαιώματα έναντι της κοινής αγοράς. Ορισμένα μέλη της ομάδας μου θεωρούν ότι το μήνυμα που αποστέλλει, πρωτίστως, η πρόταση αυτή είναι εντελώς διαφορετικό, ενώ αποτελεί απόπειρα δημιουργίας κλίματος ανταγωνισμού με το Συμβούλιο της Ευρώπης και ευκαιρία προώθησης του κειμένου του Συντάγματος, το οποίο έχει ήδη απορριφθεί δύο φορές και με το οποίο διαφωνούμε.
Roger Knapman (IND/DEM). – (EN) Κύριε Πρόεδρε, το μαργαριτάρι της προηγούμενης εβδομάδας στο Σώμα ήταν η παροχή στην Eυρωπόλ νέων αρμοδιοτήτων αστυνόμευσης της Ευρωλάνδης, ενώ η ίδια η Eυρωπόλ τέθηκε υπεράνω του νόμου. Ούτε το Τρίτο Ράιχ δεν σκέφτηκε κάτι τέτοιο. Αυτήν την εβδομάδα συμβαίνει κάτι ακόμα καλύτερο: σχεδιάστηκε ένας Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων για να διασφαλίσει την τήρηση του Χάρτη από τα κράτη μέλη. Αυτό όμως είχε συμπεριληφθεί σε ένα αποτυχημένο Σύνταγμα της ΕΕ. Εξάλλου, η Γαλλία και οι Κάτω Χώρες άσκησαν το θεμελιώδες δικαίωμά τους να πουν «όχι» σε αυτό και, παρόλα αυτά, συνεχίζετε να προσπαθείτε να εισαγάγετε με ύπουλο τρόπο μεγάλα τμήματα του Συντάγματος διά της πλαγίας οδού.
Η κ. Gál ξεκινά, μάλιστα, τη δήλωσή της αναφέροντας ότι η αναστολή της συνταγματικής διαδικασίας αποτελεί την κατάλληλη στιγμή για την προώθηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Αυτό δεν είπατε; Το Πολιτικό Γραφείο θα είναι ικανοποιημένο από αυτήν τη δήλωση. Στην πραγματικότητα, αν τα θεμελιώδη δικαιώματα σήμαιναν κάτι στην ΕΕ, η δημοκρατική απόρριψη του Συντάγματος θα αποτελούσε την πλέον ακατάλληλη στιγμή να υποβληθεί μια τέτοια πρόταση.
Υπάρχει νομίζω ένα παλιό τραγούδι του Glen Miller που ξεκινάει κάπως έτσι: «Κοιμωμένη κοπελιά, κάνεις τη νύχτα μέρα» («Sleepy time Gal, you’re turning night into day»). Μπορεί να πιστεύετε πως μπορείτε να μετατρέψετε το «όχι» σε «ναι», αλλά όταν οι κοιμώμενοι ψηφοφόροι ξυπνήσουν, σύντομα θα το απορρίψουν.
Alessandro Battilocchio (NI). – (IT) Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, λαμβάνω τον λόγο εξ ονόματος του νέου Ιταλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος. Η πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για τη διεύρυνση των εξουσιών του σημερινού Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου των Φαινομένων Ρατσισμού και Ξενοφοβίας, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την ορθή κατεύθυνση. Σε μια δύσκολη ιστορική συγκυρία, κατά την οποία οι παγκόσμιες απαιτήσεις ασφάλειας και σταθερότητας συγκρούονται με τα δικαιώματα των πολιτών και οι διακρίσεις αποτελούν ακόμη και στον δυτικό κόσμο εστίες σοβαρών τριβών μεταξύ κοινοτήτων, εθνών, θρησκειών και μη προνομιούχων στρωμάτων, αποκτά θεμελιώδη σημασία η παρακολούθηση των φαινομένων αυτών μέσω ενός οργάνου που θα διαθέτει ισχυρή και ευρεία εντολή.
Τάσσομαι, συνεπώς, υπέρ της πρότασης διεύρυνσης των αρμοδιοτήτων του νέου Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και σε ζητήματα που αφορούν τον «τρίτο πυλώνα», και συνεπώς τη διακυβερνητική συνεργασία σε θέματα αστυνόμευσης, δικαιοσύνης, μετανάστευσης και τρομοκρατίας, καθώς οι τομείς αυτοί συνδέονται ολοένα και περισσότερο με την καθημερινή ζωή των Ευρωπαίων και, συνεπώς, με τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων που θεσπίζουν οι συνθήκες μας. Συμμερίζομαι επίσης την προσέγγιση του Κοινοβουλίου για την ενθάρρυνση του διαλόγου με την κοινωνία των πολιτών και τη συνεργασία με όλους τους φορείς, κυρίως τους μη κυβερνητικούς, οι οποίοι, τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, συμβάλλουν ουσιαστικά στη βελτίωση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Reinhard Rack (PPE-DE). – (DE) Κύριε Πρόεδρε, τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι ένα μεγάλο αγαθό που πρέπει να εργαστούμε για να το υπερασπιστούμε σε ολόκληρο τον κόσμο και, μολονότι γνωρίζω τα θλιβερά γεγονότα στη Ρωσία, θεωρώ ότι έχουμε ακόμα να κάνουμε πολλά και στις χώρες μας.
Τα άρθρα 6 και 7 της Συνθήκης ΕΕ είναι σημαντικοί ακρογωνιαίοι λίθοι, όμως δεν μπορούμε και δεν πρέπει να παραμείνουμε σε αυτά. Δεν θεωρούμε πως αρκεί να αναφερόμαστε μόνον επιπόλαια σε αυτά, επομένως όσες φορές και να πούμε, σε κάθε σχετική συζήτηση, πως αυτό που χρειαζόμαστε πρώτα απ’ όλα είναι ένας δικός μας, περιεκτικός κατάλογος ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών που θα έχει τη μορφή δεσμευτικής ευρωπαϊκής νομοθεσίας, είναι λίγες. Χρειαζόμαστε το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα και ο Ευρωπαϊκός Χάρτης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που θα περιλαμβάνεται σε αυτό πρέπει να καταστεί κάτι παραπάνω από μια απλή επίσημη δήλωση. Ο εορτασμός μπορεί να αρχίσει μόνον αφού γίνει δεσμευτική και άμεσα εφαρμόσιμη ευρωπαϊκή νομοθεσία, και αυτό αποτελεί προτεραιότητα τόσο για την Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) και των Ευρωπαίων Δημοκρατών, όσο και για τις άλλες ομάδες.
Δεδομένης της μεγάλης αξίας που δικαιολογημένα δίνουμε στα θεμελιώδη δικαιώματα, είναι επίσης αυτονόητο ότι όλες οι βασικές λειτουργίες που αφορούν την εξασφάλιση της τήρησης των θεμελιωδών δικαιωμάτων πρέπει να παραμείνουν κατά κύριο λόγο στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Οι λειτουργίες του οργανισμού, για τον οποίο συζητούμε σήμερα, πρέπει και είναι σωστό να έχουν αποκλειστικά και μόνον βοηθητικό χαρακτήρα, και ως προς αυτό έχω αμφιβολίες για το συγκεκριμένο έγγραφο.
Ο Επίτροπος Frattini είπε, μεταξύ άλλων, ότι ο οργανισμός θα παρακολουθεί αν τηρούνται τα θεμελιώδη δικαιώματα – στην περίπτωση αυτή, τι θα απογίνει το κύριο καθήκον της Επιτροπής; Για πολλά χρόνια δίδασκα τους φοιτητές μου στο πανεπιστήμιο ότι η Επιτροπή είναι ο θεματοφύλακας των Συνθηκών και τις περιφρουρεί και ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο είναι εκείνο που πρέπει να διασφαλίζει τη δικαστική προστασία της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, το κάνει δε εξαιρετικά καλά. Παρενθετικά, διατρέχουν οι δημοκρατικές και νομικές δομές στα κράτη μέλη μας πραγματικά τόσο μεγάλο κίνδυνο όσο ισχυρίστηκαν σήμερα ορισμένοι ομιλητές; Οι σημερινές αγορεύσεις ορισμένων συναδέλφων με έκαναν πραγματικά να ανησυχήσω.
Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό: ο πολιτικός έλεγχος των ευρωπαϊκών απαιτήσεων είναι ένα από τα ουσιώδη καθήκοντα του Σώματος, του ίδιου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, και αυτό δεν πρέπει να αλλάξει. Για τον λόγο αυτό, σχετικά με το θέμα των οργανισμών, η ομάδα μας αισθάνθηκε ανησυχία και ασχολήθηκε με ζητήματα τόσο εγκόσμια όπως η γραφειοκρατία, οι παράλληλες και οι διπλές δομές και η συμπληρωματική χρηματοδότηση.
Υποστηρίζουμε θερμά το έργο που επιτέλεσε και επιτελεί η κ. Gál. Τα προπαρασκευαστικά βήματα που έκανε στον τομέα αυτό είναι καλά και σημαντικά. Θα θέλαμε, ωστόσο, να ληφθεί υπόψη ότι είναι απαράδεκτο να μην είναι δεσμευτικές γι’ αυτόν τον οργανισμό οι κανόνες που ισχύουν για όλους τους άλλους. Αυτό αντίκειται στην κοινή λογική. Επίσης, η λειτουργία αξιολόγησης που προβλέπεται για τον εν λόγω οργανισμό είναι κάτι ακόμα που είναι σωστό να το αφήσουμε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και να μην το εκθέσουμε σε κίνδυνο με διπλές λειτουργίες.
Józef Pinior (PSE). – (PL) Κύριε Πρόεδρε, Επίτροπε Frattini, η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των πολιτικών δικαιωμάτων και ελευθεριών στον κόσμο σήμερα είναι ένας από τους σημαντικότερους τομείς δραστηριότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η αυξανόμενη σημασία της ΕΕ στις διεθνείς σχέσεις και η ανάπτυξη μιας κοινής εξωτερικής πολιτικής απαιτούν νέα όργανα τα οποία θα καταστήσουν δυνατή την πλήρη εκμετάλλευση των πολιτικών και οικονομικών δυνατοτήτων της Κοινότητας.
Η επέκταση του υφιστάμενου Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου των Φαινομένων Ρατσισμού και Ξενοφοβίας και η διεύρυνση της εντολής του, ώστε να μετατραπεί στον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, δημιουργούν τις βάσεις για έναν νέο οργανισμό ο οποίος θα καταστεί στο μέλλον ένα από τα σημαντικότερα ευρωπαϊκά όργανα.
Προκειμένου να μπορεί να εκπληρώσει αυτόν τον ρόλο, ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων πρέπει να διαθέτει ευρύτερες αρμοδιότητες σε θέματα που άπτονται της συνεργασίας μεταξύ των αστυνομικών αρχών, των δικαστικών αρχών και των δικαστικών συστημάτων, καθώς και της μετανάστευσης και της καταπολέμησης της τρομοκρατίας. Καταρχάς, λοιπόν, πρέπει να ενισχυθεί ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στον καθορισμό της εντολής και της διάρθρωσης του οργανισμού. Πρέπει να απαιτείται διαβούλευση μεταξύ του οργανισμού και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όσον αφορά τα πολυετή πλαίσια και τους υποψηφίους για τη θέση του διευθυντή. Η συμμετοχή στον οργανισμό πρέπει να είναι ανοικτή στις υποψήφιες χώρες και σε χώρες με τις οποίες έχει υπογραφεί συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης. Ο μελλοντικός οργανισμός πρέπει να διορίζει επιστημονική επιτροπή η οποία θα διασφαλίζει την υψηλή ακαδημαϊκή ποιότητα της λειτουργίας του, ενώ πρέπει επίσης να συνεργάζεται στενά με το Συμβούλιο της Ευρώπης, με το οποίο πρέπει να συντονίζει τις αρμοδιότητές του.
Θέλω επίσης να υπογραμμίσω ότι τα καθήκοντα του οργανισμού, ο οποίος θα αντικαταστήσει το Παρατηρητήριο των Φαινομένων Ρατσισμού και Ξενοφοβίας, πρέπει να συνεχίσουν να περιλαμβάνουν τον ρατσισμό, την ξενοφοβία, τον αντισημιτισμό και την προστασία των δικαιωμάτων των μειονοτήτων ως κεντρικές πτυχές για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Σε όλες τις εκθέσεις του οργανισμού πρέπει να λαμβάνονται πλήρως υπόψη τα θέματα ισότητας των φύλων.
Kinga Gál (PPE-DE), εισηγήτρια. – (EN) Κύριε Πρόεδρε, θέλω να ευχαριστήσω εσάς και τους συναδέλφους μου για τη βοήθεια και τη στήριξη που μου προσφέρατε. Όπως σας προειδοποίησα στην εισαγωγή μου, ο οργανισμός αποτελεί αντικείμενο έντονων συζητήσεων και προκαλεί αντιδράσεις. Πρέπει όμως να σας διαβεβαιώσω, απαντώντας στην ερώτηση της κ. Roure, ότι η Ομάδα ΕΛΚ-ΕΔ με στηρίζει και ότι, σε λίγα λεπτά, αυτή η στήριξη θα μετατραπεί σε ψήφους.
Θα υπάρξουν αντιπροσωπείες που θα καταψηφίσουν την έκθεση για διαφορετικούς λόγους, αμφισβητώντας κυρίως τον ρόλο των οργανισμών γενικά, όμως η Ομάδα ΕΛΚ-ΕΔ γνωρίζει καλά την ανάγκη προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Το έργο μου ως εισηγήτριας δεν ήταν εύκολο, όπως θα ακούσατε πριν, αν παρακολουθούσατε προσεκτικά τη συζήτηση. Επιτρέψτε μου όμως να υπογραμμίσω το γεγονός ότι υπάρχει μια απόφαση του Συμβουλίου για τη σύσταση Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων από το 2004, η οποία διευρύνει την εντολή του υφιστάμενου Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου των Φαινομένων Ρατσισμού και Ξενοφοβίας. Το Κοινοβούλιο, η Επιτροπή, καθώς και η αυστριακή και φινλανδική Προεδρία κατέβαλαν κάθε δυνατή προσπάθεια που θα μπορούσε να συμβάλει στη χρήσιμη, αποτελεσματική και αντικειμενική λειτουργία του οργανισμού. Αυτό ακριβώς προσδοκούν από εμάς οι κοινωνίες μας.
Magda Kósáné Kovács (PSE), εισηγήτρια. – (HU) Ίσως αυτό να είναι ασυνήθιστο αλλά, στην πρώτη μου πρόταση, θέλω να ευχαριστήσω την κ. Gál για τη συνεργασία της. Η πολύ χρήσιμη και αποτελεσματική συνεργασία που αναπτύχθηκε μεταξύ των δύο κοινοβουλευτικών ομάδων στους κόλπους της επιτροπής είναι πρωτίστως δικό της επίτευγμα.
Παρόλα αυτά, σήμερα κατέστη σαφές ότι δεν συμμερίζονται όλοι οι συνάδελφοί μας στο ΕΚ την πεποίθηση ότι η ένταξη στην ΕΕ δεν συνοδεύεται αυτομάτως από ένα σύστημα εγγυήσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα στα κράτη μέλη. Δεν αποδέχονται όλοι την ανάγκη περαιτέρω ανάπτυξης αυτού του συστήματος εγγυήσεων. Ορισμένοι ζητούν και προσδοκούν τη στήριξη των προσπαθειών τους. Ευχαριστώ όσους ζητούν βοήθεια, διότι επιθυμούν να βοηθήσουν και τις ίδιες τις χώρες τους. Ορισμένοι θεωρούν ότι τα κοινοτικά όργανα δεν πρέπει να παρεμβαίνουν στις ενέργειές τους σε τοπικό επίπεδο.
Είμαι υπερήφανη, διότι η πολιτική μου ομάδα στηρίζει και τις δύο προτάσεις, και τη δική μου και αυτή της κ. Gál, στο πλαίσιο κοινών αξιών. Λυπούμαι πολύ για το γεγονός ότι ορισμένοι εμπαίζουν αυτήν την προσπάθεια. Μια τέτοια στάση θα είχε πολύ μεγαλύτερη επιτυχία στο Hyde Park, νομίζω, παρά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Εν πάση περιπτώσει, καλώ όλες και όλους τους συναδέλφους μου βουλευτές του ΕΚ να ξεπεράσουν τον φόβο τους για τη γραφειοκρατία προς όφελος ενός κρίσιμου εγχειρήματος, και να αναρωτηθούν εάν δαπανούμε το σύνολο των πόρων του κοινού προϋπολογισμού με τόσο χρήσιμο τρόπο όσο τώρα ζητείται για τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Εξάλλου, είμαστε πάντα έτοιμοι να συνεργαστούμε για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των δημοσιονομικών μας δαπανών.
Προσβλέπω στη στήριξή σας γι’ αυτό το μείζον εγχείρημα.
Franco Frattini, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής. (IT) Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα και εγώ να ευχαριστήσω ακόμη μία φορά τις δύο εισηγήτριες και όλους όσοι έλαβαν τον λόγο. Κατά πρώτο λόγο, όπως εύχονται και οι δύο εισηγήτριες, διαπιστώνω πως είναι αναγκαίο να σχηματισθεί στο Κοινοβούλιο ευρεία πλειοψηφία για μια πρωτοβουλία που θα ματαίωνε σε αντίθετη περίπτωση την κοινή μας προσπάθεια. Εργασθήκαμε από κοινού για να αποκτήσει το Κοινοβούλιο μια ισχυρή και έγκυρη φωνή, έστω και χωρίς την επίσημη διαδικασία συναπόφασης. Η διάσπαση του Κοινοβουλίου θα μπορούσε να δώσει στο Συμβούλιο την εντύπωση ότι μπορεί να αποφασίσει μονομερώς. Πρόκειται για μια πολιτική αναγκαιότητα, καθώς άκουσα ορισμένους βουλευτές με επιρροή να αμφισβητούν ακόμη και τον λόγο ύπαρξης του οργανισμού.
Καταρχάς, θα πρέπει να προσδιορίσουμε με ακρίβεια τα ποσά που αναφέρονται. Άκουσα ότι ο οργανισμός θα κοστίσει 150 εκατομμύρια ευρώ. Δεν είναι αλήθεια! Για το 2007 ο οργανισμός θα κοστίσει 14 και όχι 150 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το 2010 το κόστος του θα έχει ανέλθει στα 21 και όχι στα 150 εκατομμύρια. Ως φυσικός διάδοχος του Παρατηρητηρίου της Βιέννης, στο οποίο εργάζονται 40 άνθρωποι, ο οργανισμός θα στελεχωθεί το 2007 με 50 υπαλλήλους, ήτοι μόλις 10 περισσότερους. Κυρίες και κύριοι, 50 υπάλληλοι αντιστοιχούν στο προσωπικό ενός μικρού ευρωπαϊκού δήμου 10 ή 15 χιλιάδων κατοίκων. Πιστεύετε πως δεν αξίζει τον κόπο να απασχολούμε 50 ανθρώπους για να διατηρείται υψηλό το επίπεδο επιφυλακής στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ευρώπη; Εγώ πιστεύω πως αξίζει τον κόπο.
Γιατί όμως χρειάζεται ένας οργανισμός; Ο οργανισμός χρειάζεται για να εξασφαλίζεται μια ανεξάρτητη αξιολόγηση, αυτό δηλαδή που υπογράμμισαν πολλοί βουλευτές. Άκουσα κάποιους να ερωτούν: «Τότε σε τι χρειάζεται η Επιτροπή;» Η Επιτροπή θα εργασθεί πολύ καλύτερα εάν έχει τη δυνατότητα να απευθύνεται σε έναν οργανισμό που θα μπορεί να προσφέρει με ανεξαρτησία στοιχεία αξιολόγησης και κρίσης. Θέλω να διαβεβαιώσω τον κ. Rack ότι θα εξακολουθήσουμε να ασκούμε τα καθήκοντά μας, τα οποία, στον τομέα αυτό, δεν είναι γραφειοκρατικά αλλά καθήκοντα πολιτικής υποστήριξης του έργου του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Να γιατί έχουμε ανάγκη από έναν ανεξάρτητο οργανισμό που θα παρέχει στοιχεία για την εκπόνηση των προτάσεών μας. Είναι προφανές ότι το έργο της Επιτροπής δεν θα σταματήσει, αλλά αντιθέτως θα ενισχυθεί.
Ποιος θα είναι ο ρόλος του Συμβουλίου της Ευρώπης; Το Συμβούλιο της Ευρώπης θα εξακολουθήσει να επιτελεί το έργο του. Επαναλαμβάνω: δεν επιθυμούμε επικαλύψεις και οι κανόνες των Συνθηκών εφαρμόζονται και σε αυτό το πλαίσιο. Ο οργανισμός θα είναι αρμόδιος να παρακολουθεί τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων βάσει του κοινοτικού δικαίου, μιας και, όπως γνωρίζετε, το Συμβούλιο της Ευρώπης δεν είναι αρμόδιο για θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων βάσει της κοινοτικής νομοθεσίας. Συνεπώς, το πλαίσιο δραστηριότητας των δύο οργάνων είναι εντελώς διαφορετικό, και αυτό είναι ένα στοιχείο που θέλουμε να διαφυλάξουμε.
Υπερασπίζομαι τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, ακριβώς γιατί δεν πιστεύω ότι πρέπει να χρησιμοποιηθεί για να εξαπολύει κατηγορίες εναντίον των κρατών μελών ή για να χρησιμεύει ως όργανο πολιτικού, εσωτερικού ίσως, αγώνα. Κάτι τέτοιο θα ήταν σφάλμα, και συμφωνώ με όσους υποστηρίζουν ότι δεν μπορεί να ανατεθεί σε υπαλλήλους η διατύπωση πολιτικών κρίσεων. Το καθήκον αυτό θα παραμείνει στα χέρια της Επιτροπής. Εμείς επιθυμούμε έναν οργανισμό που θα συμβάλει στην ενίσχυση της διαφάνειας στην Ευρώπη όσον αφορά τις εγγυήσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Αναφέρομαι στις πολιτικές ομάδες και στη δικαστική εξουσία στην Ευρώπη, γιατί θεωρώ πως θα πρέπει και αυτές να επιδιώκουν –πράγμα για το οποίο είμαι βέβαιος– τη διαφάνεια της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων στις δραστηριότητές τους. Πράγματι, η αξιοπρέπεια των αστυνομικών και δικαστικών οργάνων θα ενισχυθεί εάν διασφαλίζεται η πλήρης διαφάνεια στον τρόπο άσκησης των δραστηριοτήτων καταστολής του εγκλήματος. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία από την οποία θα ωφεληθούν και η οποία δεν στρέφεται εναντίον τους, καθώς δεν είναι βεβαίως αυτός ο στόχος του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.
Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.
Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί σήμερα στις 11.00.
(Η συνεδρίαση διακόπτεται στις 10.40 και συνεχίζεται στις 11.00)
Γραπτές δηλώσεις (άρθρο 142)
Gábor Harangozó (PSE). – (EN) Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρουσίαζε πάντα την προστασία και την προώθηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων ως έναν από τους βασικούς πολιτικούς της στόχους. Έτσι, η δημιουργία του οργανισμού για την προστασία και την προώθηση αυτών των δικαιωμάτων είναι ένα σημαντικό μέσο για την επίτευξη αυτού του στόχου εντός του πλαισίου του σχεδίου δράσης «Πρόγραμμα της Χάγης» που εγκρίθηκε πρόσφατα. Η ίδρυση αυτού του οργανισμού είναι επομένως ένα πολύ πρακτικό βήμα, καθώς πρόκειται για μια νέα πρωτοβουλία που θα επιτρέψει τη συλλογή και ανάλυση στοιχείων σε επίπεδο ΕΕ από ένα ουσιαστικά ανεξάρτητο κέντρο εμπειρογνωμόνων.
Ορισμένες προτάσεις της Επιτροπής ευλόγως προκάλεσαν ευρεία συζήτηση σχετικά με το πεδίο αρμοδιοτήτων ενός τέτοιου οργανισμού. Μέσω της διεύρυνσης της εντολής του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου των Φαινομένων Ρατσισμού και Ξενοφοβίας, πρέπει να διασφαλίσουμε, αφενός, ότι η έμφαση στον ρατσισμό και την ξενοφοβία θα παραμείνει χαρακτηριστικό του οργανισμού και, αφετέρου, ότι θα διατηρηθεί η ανεξαρτησία του οργανισμού, έναντι τόσο των θεσμικών οργάνων της ΕΕ όσο και των κρατών μελών. Παρά τις ανησυχίες αυτές, ευελπιστώ ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα επικροτήσει σε μεγάλο βαθμό, μέσω της ψηφοφορίας, το κείμενο που προτάθηκε από την εισηγήτρια.
Katalin Lévai (PSE). – (HU) Η τεράστια σημασία της ίδρυσης του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων είναι αναντίρρητη. Αποτελεί ουσιαστικά ορόσημο στον σημαντικό αγώνα για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ευρώπη. Συγχρόνως, πρέπει να δηλώσουμε εξαρχής ότι θα μπορέσει να εκπληρώσει τους στόχους του μόνον εφόσον του ανατεθούν ουσιαστικές αρμοδιότητες και του διατεθούν τα αναγκαία μέσα για την αποτελεσματική λειτουργία του. Διαφορετικά, θα μετατραπεί σε εσωστρεφή βιομηχανία παραγωγής εγγράφων, χωρίς πραγματική επιρροή.
Επιβάλλεται, συνεπώς, η δημιουργία ενός ανεξάρτητου οργανισμού με ουσιαστικές και ευρείες νομικές αρμοδιότητες ο οποίος θα μπορεί να παρέμβει αποτελεσματικά σε περιπτώσεις παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση στην καταπολέμηση των φαντασμάτων που αντιμετωπίζει η Ευρώπη: του ρατσισμού, της ξενοφοβίας και του αντισημιτισμού, που επανεμφανίζονται κατά καιρούς, και –ιδίως σε ορισμένα νέα ή υπό ένταξη κράτη μέλη στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη– των βιαιοτήτων και των διακρίσεων εις βάρος των Ρομ και άλλων εθνοτικών ή εθνικών μειονοτήτων. Δυστυχώς, τελευταία σημειώθηκαν αρκετά τέτοια περιστατικά τα οποία υπονομεύουν τις αξίες της Ευρώπης. Ο οργανισμός πρέπει, συνεπώς, να ασχοληθεί ιδιαίτερα με αυτά τα θέματα.
Προκύπτει ευθέως από την επιχειρηματολογία μου υπέρ ενός οργανισμού με ενισχυμένες αρμοδιότητες ότι το πεδίο αρμοδιότητάς του πρέπει αναπόφευκτα να καλύπτει τη δικαστική και αστυνομική συνεργασία, περιλαμβανομένων των θεμάτων που άπτονται της μετανάστευσης και της τρομοκρατίας, καθώς και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, των εγκλημάτων εις βάρος ανηλίκων, του εμπορίου ναρκωτικών και όπλων, της διαφθοράς και της απάτης. Υποστηρίζω, βεβαίως, επίσης την επέκτασή του στην κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας.
Χαιρετίζω την εντονότερη συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο έργο του οργανισμού, καθόσον θεωρώ ότι το μοναδικό άμεσα εκλεγμένο όργανο της Ένωσης είναι ένας από τους θεματοφύλακες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.