De Voorzitter. Aan de orde is het debat over zes ontwerpresoluties over Bangladesh.⁽¹⁾

  Jaromír Kohlíček (GUE/NGL), auteur. – (CS) Dames en heren, Bangladesh is een van ’s werelds meest overbevolkte en armste landen. In de jaren veertig van de vorige eeuw was Bangladesh onderverdeeld in twee gebieden, op basis van religie, maar dat bracht geen rust in de toen al gecompliceerde situatie. De onafhankelijkheidsoorlog met Pakistan die volgde, verergerde de extreme armoede alleen maar, en niet alleen in de provincies.

In de grondwet van het land is een speciaal mechanisme opgenomen waarmee de macht tijdens de voorbereidingen van verkiezingen in handen wordt gegeven van de zittende regering. Het is over de hele wereld bekend dat microkredieten en doorslaand succes zijn. Minder bekend is dat dit succes, in een overwegend islamitisch land, te danken is aan de inzet van vrouwen. Zoals in elk overbevolkt en extreem arm land zijn er enorme problemen met een inadequate infrastructuur en met religieuze en etnische intolerantie. Ik denk dat deze problemen kunnen worden verminderd en dat de seculiere traditie kan winnen.

Een moeilijk probleem bij alle verkiezingen, en niet alleen in ontwikkelingslanden, is de vraag wie er mogen stemmen. In Bangladesh wordt het probleem nog vergroot door het feit dat een deel van de bevolking analfabeet is. Het tweede belangrijke punt, na feitelijk correcte kiesregisters, is dat kandidaten de kans moeten krijgen om hun manifesten te presenteren. Het wekt geen verwondering dat dit in de voorgestelde tekst ook wordt opgemerkt. Ik wil op dit punt benadrukken dat ik niet van mening ben dat de erkenning of accreditatie van journalisten door een land als maatstaf voor democratisering kan dienen. In ieder geval is persvrijheid nauw verbonden met de democratische wedijver tussen ideeën en manifesten. Daar mag onder geen enkele omstandigheid aan getornd worden in de aanloop naar verkiezingen. Op dezelfde wijze is het de verantwoordelijkheid van regeringen om terroristische groepen uit te schakelen.

Een ingewikkelder probleem is hoe het woord terrorist moet worden gedefinieerd en hoe het terrorisme in een democratische samenleving moet worden bestreden. Tijdens de vorige bijeenkomst van de groep voor samenwerking met de Zuidoost-Aziatische landen, die ik de eer had te mogen voorzitten, was de visie van de deelnemers dat er echte democratische verkiezingen kunnen plaatsvinden in Bangladesh.

De opmerkingen die in de ontwerpresolutie zijn vervat, kwamen bovendrijven tijdens de bijeenkomst die ik heb voorgezeten, en ik denk dat het zenden van een waarnemingsmissie door het Europees Parlement een bijdrage zal leveren aan een democratische gang van zaken tijdens de verkiezingen.

De Confederale Fractie Europees Unitair Links/Noords Groen Links steunt de ontwerpresolutie die voor ons ligt. Ik ben van mening dat we het democratiseringsproces in Bangladesh moeten ondersteunen, en daarbij hoort dat we helpen om deze verkiezingen zo democratisch mogelijk te laten verlopen.

  Frédérique Ries (ALDE), auteur. – (FR) Mijnheer de Voorzitter, Bangladesh, een land dat democratie, eerbiediging van de mensenrechten, onafhankelijkheid van de rechtspraak en persvrijheid van oudsher hoog in het vaandel draagt, valt nu ten prooi aan een gewelddadig islamitisch fundamentalisme. Het laatste rapport van Verslaggevers zonder Grenzen maakt melding van honderden gevallen waarin de persvrijheid aan banden is gelegd. Alleen dit jaar al zijn drie journalisten gedood, ten minste 95 anderen gemolesteerd, en tientallen, zoniet honderden correspondenten zijn het land ontvlucht na te zijn geïntimideerd wegens artikelen die als “niet-islamitisch” worden beschouwd.

Ik zou graag willen dat het Parlement in een spoeddebat zijn oordeel zou geven over deze situatie omdat Salah Choudhury momenteel in Dhaka terechtstaat wegens laster. Deze journalist, directeur van Weekly Blitz, is een fervent voorstander van een gematigde islam en pleit voor openheid, de dialoog tussen de religies en de erkenning door zijn land van de staat Israël. Om deze redenen en uitsluitend om deze redenen, hangt hem de doodstraf boven het hoofd.

Wij verzoeken de Commissie toe te zien op het verloop van dit proces om ervoor te zorgen dat de rechten van de beklaagde en de internationale verdragen inzake de persvrijheid gerespecteerd worden.

En omdat ik nog enkele seconden spreektijd heb, wil ik mijn steun uitspreken voor de pogingen van de interim-regering om ervoor te zorgen dat de aanloop naar de verkiezingen eveneens voldoet aan de internationale democratische normen: samenstellen van een behoorlijk kiezersregister, een echt onafhankelijke kiescommissie en uiteraard, ik kom er wederom op terug, het evenwicht en de vrijheid van de media gedurende de verkiezingscampagne. We weten namelijk dat de particuliere televisiekanalen van het land nauwelijks kunnen afwijken van het regeringsstandpunt als ze hun licentie niet willen verliezen.

Twee terroristische bestuurders zijn gearresteerd in Bangladesh; de ontwapening van de islamitische milities die in de aanloop naar de verkiezingen proberen druk uit te oefenen op de kiezers moeten verder ontwapend worden. Wij verwachten van de regering dat ze ook op dit punt haar toezeggingen gestand doet.

  Lidia Joanna Geringer de Oedenberg (PSE), auteur. – (PL) Mijnheer de Voorzitter, Bangladesh is een zeer belangrijke partner voor de Europese Unie. Het is een land dat de laatste jaren een aanzienlijke economische groei heeft gekend. De beroemdste inwoner van het land is op dit moment Mohammad Junus, die dit jaar de Nobelprijs voor de vrede in ontvangst mocht nemen voor zijn bijdrage aan de strijd tegen armoede met behulp van een systeem van microkredieten.

Bangladesh heeft echter niet enkel met armoede te kampen, maar ook met corruptie en met de steeds vijandigere houding van aanhangers van de islam. De benoeming van de overgangsregering onder leiding van president Iajuddin Ahmed werd door de Bengalese samenleving heftig betwist. Uit verslagen van internationale waarnemers en van de Awami League blijkt dat de regering op onwettige wijze 13 miljoen namen heeft toegevoegd aan de kieslijsten voor de aanstaande verkiezingen. De overgangsregering zou zich garant moeten stellen voor vrije verkiezingen die aan de internationale normen voldoen. Er moet worden gegarandeerd dat de verkiezingscommissie op een autonome manier kan functioneren. Bovendien moet het kiesregister geloofwaardig zijn.

Het lijdt geen twijfel dat de basis voor politieke stabiliteit in het land te vinden is in een akkoord over een gemeenschappelijk economisch programma tussen de Bangladesh Nationalist Party, de Awami League en de overige partijen. Een dergelijk programma is onontbeerlijk om de levensomstandigheden van de Bengalese bevolking te verbeteren en hun burgervrijheden te bevorderen. Op basis van de voornaamste internationale overeenkomsten op het gebied van de rechten van de mens is de overgangsregering verplicht de strijd aan te binden met de wetteloosheid, evenals met de onrechtmatige executies en folteringen die doorgaans het werk zijn van de politie en de ordediensten.

Op dit moment ziet de situatie er als volgt uit: het afgelopen jaar zijn er drie journalisten vermoord en bijna honderd individuen werden het slachtoffer van intimidatie of fysiek geweld. Medewerkers van niet-gouvernementele organisaties hebben het steeds zwaarder te verduren. De religieuze minderheden, hindoes en christenen, verkeren voordurend in gevaar. Verkrachting en mensenhandel, in het bijzonder van vrouwen en kinderen, zijn schering en inslag. Het lijkt alsof de democratische traditie die het land in de loop der tijd heeft opgebouwd, nu volledig tenietgaat ten gevolge van het toenemende geweld van islamitische fundamentalisten.

De Raad en de Europese Commissie zouden de mensenrechtensituatie in Bangladesh nauwgezet moeten volgen. Voorts zouden ze over de eerbiediging van de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid moeten waken. Laat ons hopen dat de geplande waarnemingsmissie van de Europese Unie, die toezicht moet houden bij de naderende verkiezingen in Bangladesh in januari, er mee voor kan zorgen dat het verkiezingsproces op een democratische manier verloopt.

  Thomas Mann (PPE-DE), auteur. – (DE) Mijnheer de Voorzitter, het begon allemaal twee weken geleden met een omstreden televisietoespraak van Khadela Zia, de scheidend minister-president van Bangladesh. Als gevolg daarvan kwam het in de hoofdstad Dhaka tot hevige gevechten. Drie mensen werden gedood, honderden raakten gewond.

Het verwijt van de oppositie luidt dat Zia op sleutelposities in haar interim-regering sympathisanten heeft benoemd. Het hoofd van de kiescommissie zou partijdig zijn en in het kiesregister zouden 13 miljoen ongeldige namen voorkomen. Aan het begin van de week kwam het opnieuw tot geweldsuitbarstingen. Alle toegangswegen tot Dhaka over land en water waren geblokkeerd, journalisten werden aangevallen en raakten zwaar gewond. Twintigduizend veiligheidstroepen zetten bij rellen traangas en rubberkogels in: er waren zeventien doden en duizenden gewonden te betreuren.

De aanvallen van islamisten op aanhangers van andere godsdiensten nemen toe. Namens de PPE-DE-Fractie veroordeel ik de bloedige gewelddaden, de voortdurende aanvallen op christenen, ahmadi’s en hindoes door islamistische extremisten, en de door mijn collega's reeds veroordeelde onderdrukking van de persvrijheid.

De regerende Bangladesh Nationalist Party en de oppositie van de Awami League moeten nu voor eens en altijd hun persoonlijke vetes laten voor wat ze zijn en doelgerichte gesprekken gaan voeren. De verkiezingsdatum is vastgesteld en moet worden gehaald. Daarvoor moet de kiescommissie nu voorbereidingen treffen en met name voor een kloppend kiesregister zorgen.

Er moet zo snel mogelijk een eind worden gemaakt aan de huidige situatie – die neerkomt op een burgeroorlog – en de islamisten moeten worden ontwapend. De burgers moeten hun stemrecht zonder angst voor represailles kunnen uitoefenen, zodat de democratie in het land een eerlijke kans houdt.

Ik verheug mij over de bereidheid van de Europese Commissie om verkiezingswaarnemers naar Bangladesh te sturen en ook het Europees Parlement moet daartoe besluiten.

  Gérard Onesta (Verts/ALE), auteur. – (FR) Mijnheer de Voorzitter, geachte Commissaris, enkele weken geleden heeft het Europees Parlement, in het kader van zijn interparlementaire delegatie voor betrekkingen met de landen in Zuid-Azië, talrijke vertegenwoordigers uit de burgermaatschappij van Bangladesh uitgenodigd voor een bezoek, en dat was buitengewoon interessant.

Het was heel interessant om de reactie te zien van de ambassadeur van Bangladesh, die net die dag was benoemd, de arme man, en die bij deze gelegenheid kennismaakte met het Parlement: hij heeft gezien welke ravage democratie en transparantie kunnen aanrichten wanneer ze toegepast worden! Wij hebben veel geleerd die dag, hetgeen erg nuttig was omdat de aanwezige vertegenwoordigers van uw Commissie aan het begin van de ochtend niet bepaald stonden te springen om ter plekke te gaan controleren wat er gebeurde. Na te hebben gehoord wat we allemaal hebben gehoord, konden ze niet anders dan erkennen, na afloop van de ontmoeting, dat ingrijpen noodzakelijk was, gezien de ernst van de situatie ter plaatse.

Ik zal niet terugkomen op wat mijn collega’s hebben gezegd over de armoede, de corruptie, het geweld en de martelpraktijken – praktijken waaraan niet alleen de eskaders van verschillende milities, maar ook de ordetroepen zich schuldig maken. De cijfers zijn vreselijk: in 2005 zijn 2297 gevallen van marteling door de ordetroepen geregistreerd. Ik noem de zaak van de journalist Salah Uddin Shoaib Choudhury, tegen wie de doodstraf is geëist enkel en alleen omdat hij zijn mening heeft geuit: dat is absoluut onaanvaardbaar! Commissaris, ik zou tevens een cijfer kunnen noemen dat afkomstig is van onze Commissie: uw eigen diensten schatten het aantal ongeldige namen dat aan de kieslijsten is toegevoegd op ruim 13 miljoen. Hoe kunnen we van verkiezingen praten als nu al duidelijk is dat de fraude zo grootschalig en zo georganiseerd zal zijn?

Daarom moet de Commissie, bovenop de goedkeuring die de overgrote meerderheid van ons naar ik hoop vandaag aan de ontwerpresolutie zal hechten, echt alles in het werk stellen om ter plaatse signalen af te geven opdat de regering snel de bakens verzet, om deze in overeenstemming te brengen met de democratische normen die enkele jaren geleden in dit land golden, en om daarmee een einde te maken aan het institutionele geweld dat helaas ontaardt in sociale onlusten.

  Charles Tannock, namens de PPE-DE-Fractie. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, het moet een absolute prioriteit voor de EU zijn om te waarborgen dat er volgend jaar vrije en eerlijke verkiezingen plaatsvinden in Bangladesh, een traditioneel seculier, democratisch land met 140 miljoen inwoners,.

Sinds de oprichting in 1971 vormde Bangladesh in de islamitische wereld jarenlang de uitzondering op de regel, omdat het een onafhankelijke koers voer als vreedzame, democratische Bengaalse staat. Helaas is er sinds 2001 sprake van een islamisering van Bangladesh, door pogingen van islamisten om het vacuüm op te vullen dat werd achtergelaten door de strijdende seculiere groeperingen. Bij de NGO Task Force against Torture zijn meer dan 500 gevallen bekend van foltering en intimidatie door moslimfundamentalisten, die tevens aanhangers van de Communistische Partij hebben vermoord. Ook hindoes, Ahmadiyya-moslims, christenen, stammen van de Chittagong Hill Tracts en boeddhisten zijn het doelwit geweest.

De sociale onrust leidde tot demonstraties en rellen toen de oppositionele Awami League de stemlijst en de onpartijdigheid van de kiescommissie in twijfel trok, en zelfs de integriteit van de oorspronkelijke kandidaat voor het premierschap van de overgangsregering ter discussie stelde.

Volgens artikel 1 stoelt de samenwerkingsovereenkomst tussen de EU en Bangladesh uit 2000 op eerbied voor democratische beginselen. Schending van die beginselen kan leiden tot opschorting van de overeenkomst en daarmee van het belangrijke stelsel van algemene preferenties van de EU en de externe hulp van de EU, die 70 procent bedraagt van de totale externe steun die Bangladesh ontvangt

De EU en alle grote donorlanden moeten de handen ineenslaan en in de periode voorafgaand aan de voor komende januari geplande parlementsverkiezingen blijven aandringen op hervormingen en volledige eerbiediging van de democratische beginselen, persvrijheid en mensenrechten voor alle burgers van Bangladesh. We moeten op korte termijn een aanzienlijk aantal politieke waarnemers van het Europees Parlement sturen. Deze verkiezingen zijn van cruciaal belang en het is uiterst belangrijk dat de EU zichtbaar aanwezig blijft tijdens de gehele zittingsperiode van de overgangsregering, omdat anders een gefrustreerde, machtbeluste generaal het misschien wel in zijn hoofd haalt een militaire coup te plegen.

  Marek Aleksander Czarnecki, namens de UEN-Fractie. – (PL) Mijnheer de Voorzitter, zoals alle aanwezigen wellicht weten, steken de volkeren die de delta van de Ganges en de Brahmaputra bewonen, hun bewondering voor de Afghaanse Taliban niet onder stoelen of banken. Bovendien willen ze hun land omvormen naar het voorbeeld van het Islamitisch Emiraat Afghanistan van Mullah Omar. Om hun doelstellingen te bereiken, nemen de heilige strijders gewetenloos hun toevlucht tot geweld.

Het is betreurenswaardig dat de Bengalese regering niet ernstig genoeg heeft gereageerd op de eerste waarschuwingen over de snelle ontwikkeling van deze terroristische groeperingen. Al snel werd immers duidelijk dat het helemaal niet ging om hersenspinsels van jaloerse oppositieleiders of sensatiebeluste journalisten. Velen van hen die geprobeerd hebben om de waarheid aan het licht te brengen, hebben dat met de dood moeten bekopen. Vele anderen zijn onder druk gezet om het land te verlaten.

Met het oog hierop vind ik het geruststellend dat er recentelijk twee individuen zijn aangehouden die ervan verdacht worden aan het hoofd te staan van terroristische organisaties. We mogen het hier echter niet bij laten. Als we de situatie in Bangladesh van naderbij beschouwen, stellen we vast dat het land al jarenlang niet voldoet aan de algemeen erkende Europese normen inzake mensenrechten, ondanks de drastische maatregelen die de regering heeft genomen om het extremistische geweld tegenover leden van religieuze minderheden te beteugelen. Angstaanjagende, verbijsterende praktijken behoren in dit land nog steeds tot de dagdagelijkse realiteit.

Het land wordt nog door tal van andere problemen getroffen. Derhalve steun ik ten volle het besluit van de Europese Commissie om een verkiezingswaarnemingsmissie naar Bangladesh te zenden en om het Europees Parlement te verzoeken dat eveneens te doen.

  Kathy Sinnott, namens de IND/DEM-Fractie. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, als leden van het Europees Parlement beweren wij ons in te zetten voor de mensenrechten. Ik hoop daarom dat we een krachtig standpunt zullen innemen ten aanzien van de benarde situatie van de heer Choudhury.

De heer Choudhury is een journalist die is aangeklaagd wegens opruiing, naar aanleiding van een aantal door hem gepubliceerde artikelen die in de ogen van de Bengalese autoriteiten pro-Israël waren en kritisch ten aanzien van het moslimfundamentalisme. Met zijn pleidooi voor gematigdheid en dialoog is ongetwijfeld ieder lid van dit Parlement het eens. Niets van wat hij heeft gezegd is ongegrond en in ieder modern democratisch land zouden zijn artikelen als objectieve, informatieve stukken worden beschouwd.

In Bangladesh, waar de heer Choudhury vanwege zijn artikelen is aangeklaagd en waar hij mogelijk ter dood veroordeeld zal worden, is dat echter niet het geval. Hij is met de dood bedreigd, aangevallen, opgesloten, geslagen en gefolterd. De heer Choudhury wacht een oneerlijk proces en hij maakt weinig kans op rechtvaardigheid. De hoofdrechter heeft in openbare rechtszitting gezegd dat de heer Choudhury de gevoelens van de moslims heeft gekrenkt. Het is duidelijk dat de rechter hoopt op een doodvonnis.

Als leden van het Europees Parlement mogen we niet lijdzaam toezien wanneer een onschuldige journalist een oneerlijk proces en waarschijnlijk de doodstraf boven het hoofd hangt. Het doet me deugd dat in de resolutie specifiek wordt verwezen naar zijn situatie, en ik ben ook blij met de steun voor vrije en eerlijke verkiezingen in Bangladesh.

(Applaus)

  Olli Rehn, lid van de Commissie. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, de Commissie deelt de bezorgdheid van het Parlement en is blij met dit debat over Bangladesh.

Voor de breekbare democratie in dit dichtbevolkte land is een kritiek moment aangebroken. Bij de komende verkiezingen staat veel op het spel. Helaas bieden het institutionele kader en de vijandigheid tussen de twee belangrijkste politieke partijen weinig hoop op een vreedzaam en democratisch verloop van de verkiezingen.

De afgelopen weken en maanden hebben de Commissie en de zeven lidstaten die in Dhaka vertegenwoordigd zijn, evenals de internationale gemeenschap in ruimere zin, intensieve contacten gehad met de leiders van de grootste partijen en de belanghebbenden bij de verkiezingen, en er bij allen op aangedrongen een akkoord te bereiken over een verkiezingskader waarin alle partijen vertrouwen hebben. Door de regionale trojka van de Europese Unie in februari, plaatselijke vertegenwoordigers van het EU-voorzitterschap, en tijdens meerdere bezoeken op hoog niveau van de Commissie en de lidstaten is steeds gewezen op de noodzaak van onpartijdig bestuur van het land door de overgangsregering in de aanloop naar de verkiezingen, een neutrale kiescommissie en een geloofwaardige stemlijst.

Zoals u misschien weet, heeft commissaris Ferrero-Waldner de politieke beslissing genomen een verkiezingswaarnemingsmissie van de EU naar deze verkiezingen te sturen. De voorbereidingen van die verkiezingswaarnemingsmissie, met inbegrip van interne procedures binnen de instellingen in verband met het financieren van de missie, zijn nu gaande. In haar brief aan de president of Chief Advisor, vermeldt ze bovengenoemde kwesties als de voornaamste punten van zorg van de Europese Unie.

De missie zou ongeveer zes weken voor de verkiezingsdag ter plaatse moeten zijn, en daarna nog twee à drie weken in het land blijven, om toe te zien op de periode na de verkiezingen, vooral – helaas – met het oog op eventueel geweld na de verkiezingen, met name tegen minderheden.

Het veelvuldige geweld tegen journalisten baart ook de Commissie zorgen. Het feit dat Bangladesh in het laatste verslag van Verslaggevers zonder Grenzen een extreem gevaarlijke plaats voor journalisten genoemd wordt, zegt helaas genoeg. De Commissie heeft intimidatie en de grote mate van straffeloosheid ten aanzien van geweld tegen journalisten in dit land altijd consequent veroordeeld.

  De Voorzitter. Het debat is gesloten.

De stemming vindt na afloop van de debatten plaats.