Przewodniczący. − Kolejnym punktem porządku dziennego są oświadczenia Rady i Komisji w sprawie sytuacji w Birmie.

  Janez Lenarčič, urzędujący przewodniczący Rady. − (SL) Unia Europejska bacznie śledzi sytuację w Birmie, czyli w Myanmar. Aktywnie wspieramy starania, podejmowane w pierwszym rzędzie przez Organizację Narodów Zjednoczonych, w celu przyspieszenia przejścia do demokracji, pojednania i rozwoju kraju. Konsultujemy się także we wszystkich tych sprawach z naszymi azjatyckimi partnerami. Specjalny wysłannik UE, Piero Fassino, złożył Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie na temat sytuacji w Birmie/Związku Myanmar. Poinformował także Parlament o dostosowaniach z udziałem sąsiadów Birmy i innych członków ASEAN.

Jak wiadomo specjalny wysłannik ONZ ds. Birmy, Ibrahim Gambari, odwiedził ten kraj na początku marca. Muszę podkreślić nasze rozczarowanie tym, że jego wizyta nie przyniosła żadnych widocznych rezultatów. Przede wszystkim odnieśliśmy wrażenie, że władze Birmy nie były przygotowane na współpracę ze społecznością międzynarodową. Unia Europejska chciałaby, aby władze tego kraju przyjęły propozycje Ibrahima Gambari dotyczące dalszego procesu politycznego. Cała społeczność międzynarodowa zgadza się z tymi propozycjami, które nie są zbyt daleko idące.

UE i Ibrahim Gambari wskazują na podobne problemy. Oprócz tego UE regularnie wysyła Birmie/Myanmar ważne komunikaty polityczne. Jednym z takich ważnych komunikatów jest niedawna rezolucja Parlamentu Europejskiego dotycząca sytuacji w tym kraju. Naszym zasadniczym wspólnym przesłaniem jest przede wszystkim to, że pojednanie narodowe, stabilizacja i dobrobyt będą możliwe tylko dzięki wiarygodnemu i globalnemu procesowi demokratyzacji. Oto, dlaczego Unia Europejska pilnie śledzi reakcję opozycji na zbliżające się referendum w sprawie konstytucji.

Wzywamy władze Birmy, aby umożliwiły nieograniczoną i otwartą debatę na temat konstytucji przed referendum, aby zaprzestały prześladowania działaczy politycznych i aby uchyliły przepisy prawne, które ograniczają wolność wypowiedzi. Niezależnie od obecnej sytuacji Unia Europejska nie straciła nadziei, że władze Birmy zagwarantują wolne i uczciwe referendum i pozwolą na obecność obserwatorów międzynarodowych. Jest przygotowana, aby poprzeć obserwatorów z krajów ASEAN.

Wzywamy Birmę nie tylko do należytego przeprowadzenia referendum, ale także do zwolnienia więźniów politycznych i zaprzestania aresztowań. Rada wraz z Parlamentem Europejskim apeluje do Birmy o nieprzedłużanie aresztu domowego pani Aung San Suu Kyi. Mamy nadzieję, że Chiny i kraje ASEAN w przyszłości także będą popierać misję Ibrahima Gambari oraz stanowisko Rady Bezpieczeństwa ONZ. Wysłaliśmy to przesłanie kanałami dyplomatycznymi i za pośrednictwem naszego specjalnego wysłannika.

Na posiedzeniu Rady ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych, które odbędzie się w przyszłym tygodniu Unia Europejska zamierza przedłużyć ważność wspólnego stanowiska w sprawie Birmy. W ten sposób, mimo że sankcje nadal będą obowiązywać, możliwa będzie, aczkolwiek ograniczona, działalność humanitarna. Wzywamy partnerów międzynarodowych do zwiększenia pomocy, której obywatele Birmy pilnie potrzebują. Unia Europejska będzie nadal dostarczać taką pomoc. jj

  Jacques Barrot, wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej. − (FR) Panie przewodniczący, panie i panowie! Pani komisarz Ferrero-Waldner nie może wziąć udziału w dzisiejszym spotkaniu. W jej imieniu oraz w imieniu Komisji chciałbym powiedzieć kilka słów na temat Birmy.

Za kilka tygodni, dziesiątego maja, naród birmański zostanie poproszony o zatwierdzenie lub odrzucenie konstytucji. Unia Europejska i jej partnerzy uważają, że różne siły polityczne i grupy etniczne istniejące w Birmie były niedostatecznie zaangażowane w przygotowywanie projektu konstytucji. Rządząca junta robiła w ramach tego procesu co jej się podobało.

W konsekwencji konstytucja przewiduje, że 25% członków parlamentu będzie mianowane spośród wojskowych, a pozostałe 75% będzie wybierane. Jest możliwe, że Aung San Suu Kyi będzie mogła głosować w wyborach w 2010 r., a być może nawet kandydować, ale wydaje się, że reżim chce zamknąć jej drogę do objęcia pewnego dnia prezydentury Związku Myanmar. Chiny, Indie i ASEAN mają pewne wpływy: ich główną troską jest stabilizacja w Birmie oraz stosunki handlowe i inwestycje.

Ibrahim Gambari, specjalny wysłannik ONZ, nie był w stanie bardziej rozszerzyć procesu politycznego przy pomocy dyskretnej chińskiej dyplomacji i stwierdził, że skoncentruje się na sprawach gospodarczych, społecznych i humanitarnych.

Ze względu na brak wymiernych projektów w dniu 29 kwietnia Rada. ds. Ogólnych omówi wszystkie możliwe operacje, jakie Unia Europejska mogłaby przeprowadzić, aby wpłynąć na sytuację w Birmie. Chciałbym podkreślić, że celem Unii Europejskiej jest promowanie wyważonego podejścia do kwestii birmańskiej; przede wszystkim chodzi nam o obiektywne rezultaty. Dnia 19 listopada 2007 r. Rada przyjęła kolejną wersję wspólnego stanowiska, która wprowadza nowe sankcje. Rozporządzenie WE weszło w życie 10 marca, a jego doroczny przegląd ma odbyć się pod koniec bieżącego miesiąca.

Sankcje Unii Europejskiej są wyrazem naszego niezadowolenia z powolnego tempa postępu w kierunku demokracji, uporczywego przetrzymywania w areszcie licznych więźniów politycznych oraz łamania podstawowych wolności. Niemniej jednak oddziaływanie sankcji musi być regularnie analizowane w celu upewnienia się, że mają one bezpośredni wpływ na członków reżimu i na ich zasoby. W ramach ogólnej polityki współpracy Komisja utworzyła programy pomocy, które koncentrują się na zdrowiu i edukacji. Z przyjemnością zauważam, że Parlament Europejski wyraził swoje poparcie dla tych środków w ramach swego prawa do kontroli.

Jest to dodatek do pomocy humanitarnej ECHO, która ma wspierać kraje sąsiednie i birmańskich uchodźców w tym regionie. Nadal popieramy misję Ibrahima Gambari. Unia Europejska należy do Grupy przyjaciół, która łączy w Nowym Jorku pięciu stałych członków Rady Bezpieczeństwa ONZ, prezydium ASEAN-u, Indie, Japonię i Norwegię, którzy są zaangażowani w monitorowanie sytuacji w Birmie. Specjalny wysłannik UE ds. Birmy, Piero Fassini, odgrywa zasadniczą rolę we wspieraniu misji Ibrahima Gambari. Oto informacje, jakie chciałem państwu przekazać w imieniu pani komisarz Ferrero-Waldner.

  Geoffrey Van Orden, w imieniu grupy PPE-DE. - Panie przewodniczący! Dziś mówimy o Birmie, ponieważ ukierunkowane sankcje nałożone na ten kraj przez Unię Europejską powinny zostać przedłużone za pięć dni, a władze Birmy nie zaprzestają przygotowań do referendum w sprawie fikcyjnej konstytucji, które ma odbyć się już za dwa tygodnie.

Chcemy gorąco zaapelować do birmańskiego reżimu o podjęcie kroku, który leży zarówno w jego interesie, jak i w interesie narodu birmańskiego: o podjęcie działań koniecznych do ponownego przyłączenia się do społeczności międzynarodowej państw. Polityka podejrzliwej izolacji była testowana przez prawie cały czas istnienia Birmy jako niepodległego państwa i zawiodła. Zaszkodziła Birmie i zaszkodziła birmańskiemu narodowi.

W 1948 r. Birma była największym światowym eksporterem ryżu, producentem 75% drewna tekowego na świecie i najbogatszym krajem w Azji południowo-wschodniej. Sądzono, że będzie się bardzo szybko rozwijać. Dziś jej PKB na głowę mieszkańca jest niższe niż w Rwandzie czy Bangladeszu.

Gospodarka Birmy gwałtownie potrzebuje pomocy międzynarodowych organizacji finansowych, ale od czasu gdy Birma odwróciła się od demokracji, Azjatycki Bank Rozwoju, Bank Światowy i Międzynarodowy Fundusz Walutowy całkiem słusznie odmówiły udzielania jej dalszego wsparcia. Birmański reżim nie chciał się pogodzić z realiami międzynarodowymi, co spowodowało, że wiele krajów świata nałożyło na Birmę sankcje gospodarcze.

Birma potrzebuje przyjaciół, którzy pomogą chronić jej interesy narodowe na arenie międzynarodowej, ale nawet ASEAN całkiem słusznie zadeklarowało ostatnio, że nie będzie już dłużej bronić władz Birmy na żadnym forum międzynarodowym.

Mówimy rządowi Birmy: świat nie jest przeciwko wam, przestańcie tylko odwracać się do niego plecami. Nie musicie się bać społeczności międzynarodowej tak samo jak nie musicie się bać własnego narodu. Nie jest wam potrzebna dziewiąta co do wielkości armia na świecie i piętnasty co do wielkości budżet wojskowy. Nie musicie mieszkać w bunkrze. Uznajcie demokratyczne aspiracje własnego narodu, zaprzestańcie represji politycznych i umożliwcie siłom opozycyjnym pełny i swobodny udział w nowym procesie konstytucyjnym.

  Józef Pinior, w imieniu grupy PSE. - Panie przewodniczący! Po pierwsze chcemy wezwać reżim birmański do: uwolnienia przeciwników politycznych i ponad 1800 więźniów politycznych, w tym Aung San Suu Kyi, przywódców Studentów Pokolenia 88 oraz przywódców Ligi Narodowości Shan na Rzecz Demokracji aresztowanych w 2005 r.; do rozliczenia się ze wszystkich ofiar i osób zaginionych od czasu spacyfikowania we wrześniu ubiegłego roku protestów mnichów buddyjskich i działaczy demokratycznych, w tym do podania miejsca pobytu zaginionych mnichów i mniszek; do zapewnienia wjazdu do Birmy kolejnemu specjalnemu sprawozdawcy ONZ ds. sytuacji praw człowieka w Birmie oraz do zezwolenia opozycyjnym partiom politycznym na spotkanie ze specjalnych wysłannikiem.

Są realne obawy co do tak zwanego referendum: istnieje niebezpieczeństwo, że w obecnych, represyjnych warunkach referendum to umocni jedynie dalsze rządy wojska. Po ogłoszeniu referendum rząd wydał ustawę nr 1/2008, która odmawia prawa głosu członkom zakonów religijnych, w tym zakonnicom i zakonnikom. Ustawa przewiduje także wyrok trzech lat więzienia dla każdego, kto „poucza, rozdaje dokumenty, wykorzystuje plakaty lub w jakikolwiek inny sposób zakłóca głosowanie w punktach wyborczych oraz w miejscach publicznych lub prywatnych w celu zerwania referendum”.

Chcemy od rządu gwarancji, że utworzy niezależne komisje wyborcze, przygotuje właściwe spisy wyborców, zniesie długotrwałe restrykcje wobec mediów, pozwoli na wolność zrzeszania się, wypowiedzi i zgromadzeń w Birmie i uchyli wszystkie nowe uregulowania prawne, które uznają za przestępstwo słuszną debatę o referendum.

  Marco Cappato, w imieniu grupy ALDE. - (IT) Panie przewodniczący, panie i panowie! Panie komisarzu Barrot, mówił pan o wyważonym podejściu. Muszę powiedzieć, iż obawiam się, że jest to podejście nadmiernie bojaźliwe, przede wszystkim ze względu na informacje, o których ta izba musi wiedzieć, a mianowicie, że UE dysponuje instrumentami promowania demokracji i praw człowieka.

Są to nowe instrumenty i obecnie nie trzeba nawet mieć zezwolenia dyktatury danego kraju, aby móc rozdzielać tam środki finansowe. Dlatego też albo będziemy dyskutować o tym, co się tam dzieje jako widzowie, albo będziemy dyskutować jako ludzie, którzy zastanawiają się, co można zrobić. W takim przypadku musimy wiedzieć - już dziś - jak wydatkujemy te środki finansowe, komu możemy pomóc i w jaki sposób poradzimy sobie z przekazywaniem informacji do Birmy i z Birmy. Na przykład, powinniśmy się zastanowić ile pieniędzy jest wydawanych na tak zwaną wojnę z narkotykami, które to pieniądze w Birmie idą prosto do sejfów birmańskiego reżimu, aby mógł on dzięki nim skuteczniej represjonować własny naród, a wszystko to dzięki uprzejmości ONZ. My w Unii Europejskiej też musimy stawić czoło temu problemowi. W kwestii referendum nie chodzi tak bardzo o to, co pan powiedział, że nie są w nie wystarczająco zaangażowane wszystkie strony, ale o to, że referendum stanowi przykrywkę dla reżimu, aby mógł on dalej złośliwie łamać prawa człowieka i prawa obywatelskie w Birmie.

Chciałbym powiedzieć przedstawicielowi Rady, panu posłowi Lenarčičowi, że skoro mnisi byli bardzo zaangażowani w walkę bez użycia siły, a nawet zapłacili za tę walkę życiem, to sądzę, że pańskie oświadczenie dotyczące niezapraszania dalajlamy do Brukseli w celu tak potrzebnego dialogu politycznego z krajami UE, będzie miało - i już ma - negatywne oddziaływanie na pokojową walkę narodu birmańskiego, zwłaszcza mnichów.

  Brian Crowley, w imieniu grupy UEN. ) Panie Przewodniczący! W październiku świat mógł zobaczyć, jak tysiące mnichów buddyjskich i członków społeczeństwa maszerowało przez ulice Rangunu żądając od niesprawiedliwego i gwałtownego birmańskiego reżimu wolności i reform. Były to największe antyrządowe demonstracje od czasu krwawego stłumienia pierwszego ruchu demokratycznego w 1988 r.

Jeśli ktoś uważa, że sytuacja mogłaby być gorsza niż w ubiegłym roku, to wystarczy spojrzeć na dowody: ubóstwo, braki żywności, likwidowanie przeciwników politycznych, nieprzerwane więzienie laureatki nagrody im. Sacharowa i nagrody Nobla, ciągły ucisk i tłumienie wyrazu wszelkich alternatywnych poglądów.

Naszym obowiązkiem w Unii Europejskiej jest dalsze okazywanie zdecydowanego poparcia osobom biorącym udział w kampanii w Birmie, tak jak to uczyniliśmy we wrześniu 2007 r. Teraz mamy do czynienia z sytuacją, w której nowa konstytucja jest poddawana pod referendum i ta konstytucja została określona przez niektórych jako kolejny krok na drodze do przywrócenia demokracji, ale jednak przyznaje ona jedną czwartą miejsc w parlamencie przedstawicielom wojska; zabrania pani Aung San Suu Kyi kandydowania w wyborach, ponieważ jest ona żoną cudzoziemca, i zmusza ludzi do całkowitego posłuszeństwa dyktatowi junty.

Obecnie trzeba zaangażować Chiny w wywieranie nacisku na juntę w Birmie w celu zapewnienia, by naród birmański miał odpowiednią reprezentację, ale należy także okazać poparcie Bangladeszowi i Tajlandii, co pozwoli im zachęcić władze Birmy do nowego spojrzenia na sprawę. Musimy podwoić nasze starania w postaci sankcji i zdecydowanych działań politycznych, nie tylko na szczeblu europejskim, ale i ogólnoświatowym, a zwłaszcza w Organizacji Narodów Zjednoczonych. Wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej powinny na forum ONZ mówić jednym głosem w celu wywarcia nacisku na władze, aby podjęły działania na tym szczeblu.

  Hélène Flautre, imieniu grupy Verts/ALE. – (FR) Panie przewodniczący! Jak już powiedziano sytuacja humanitarna oraz w zakresie praw człowieka w Birmie pogarsza się i od następnej Rady ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych zależy powiedzenie o tym głośno i wyraźnie oraz przedefiniowanie działań realizowanych w ramach polityki europejskiej.

To, co początkowo wydawało się pozytywnym objawem, czyli słynna reforma konstytucyjna, szybko stało się projektem całkowicie makiawelicznym. Obecność wojskowych w rządzie zostanie w ten sposób formalnie włączona do konstytucji, wbrew wszelkim normom międzynarodowym oraz przy braku jakichkolwiek obserwatorów, natomiast ci wszyscy, którzy sprzeciwiają się obecnemu reżimowi są wyłączeni z reprezentacji wyborczej. Jest to całkowita farsa, która tylko jeszcze bardziej umocni w Birmie żelazne rządy junty.

Trzeba powiedzieć, że oznacza to porażkę strategii integrującej wdrażanej przez Unię Europejską i Narody Zjednoczone zarówno w samej Birmie, jak i na szczeblu regionalnym. Naszemu wysłannikowi nie pozwolono nawet wjechać do Birmy. Dziś nasza dwustronna strategia - sankcje/zachęty - musi zatem stać się bardziej skuteczna i bardziej skoncentrowana. Innymi słowy potrzebujemy lepszego, bardziej przenikliwego i bardziej regularnego stosowania już ustalonych kryteriów zgodnie z określonymi celami.

Nasze środki finansowe muszą całkowicie odizolować przedsiębiorstwa powiązane z juntą lub te, które w taki czy inny sposób pomagają w jej finansowaniu, a także osoby będące u władzy, które mogą wymykać się do innych krajów na zakupy i wysyłać dzieci do zagranicznych szkół. To samo dotyczy nakładanych na nie sankcji bankowych, które obecnie nie zakazują przelewów za pośrednictwem europejskich banków.

Jeśli chodzi o ASEAN, to negocjacje w sprawie umowy o wolnym handlu muszą być uważane za okazję do zapewnienia, że państwa sąsiednie powstrzymają się od realizacji jakiejkolwiek strategii, która mogłaby zrekompensować sankcje wobec Birmy.

Druga sprawa dotyczy zachęt. Jednocześnie musimy wspierać żywotne soki kraju: na szczeblu humanitarnym, co rozumie się samo przez się, ale także na szczeblu politycznym. Oznacza to publiczne potępienie władz Birmy, ujawnienie treści referendum i zastosowanych procedur oraz propagowanie z przekonaniem rządów prawa i podstawowych wolności za pośrednictwem projektów Europejskiej inicjatywy na rzecz demokracji i praw człowieka (EIDHR) Oznacza to również wspieranie i ochronę działalności na rzecz praw człowieka, ochronę dzieci przed przemocą oraz zwalczanie ich przymusowego poboru do zbrojnych frakcji.

  Luca Romagnoli (NI). - (IT) Panie przewodniczący, panie i panowie! Proszę nie uważać mnie za chinofoba, dlatego że w moich wystąpieniach często krytykuję stanowisko Chin. Myślę jednak, że nie można mieć wątpliwości co do sytuacji w Birmie i powszechnie znanych zobowiązań chińskiego rządu, który wspiera birmańską Radę Państwa. Są to ponadto te same zobowiązania, które Chiny mają w Darfurze, w Tybecie i w wielu innych częściach świata, w których łamane są prawa człowieka, także przez same Chiny.

Oczywiście mogę przecież dołączyć mój głos i poprzeć wyrazy oburzenia, odrazy i potępienia, które zazwyczaj są zawarte w naszych rezolucjach, ale nadal jestem sceptyczny co do ich skuteczności. Popieram wyraźne potępienie i ubolewam nad tym, że w ciągu 45 lat birmański reżim nie dokonał żadnego postępu w kwestii poszanowania praw człowieka i wolności sumienia.

Jak mógłbym nie potępić politycznego i etnicznego ucisku birmańskiego narodu? Rzeczywiście chciałbym skorzystać z okazji i przypomnieć zwłaszcza sprawę ludu Karenów, którzy z dumą przez dziesięciolecia bronią swojej tożsamości i tak samo zdecydowanie chciałbym potępić mechanizm dotyczący referendum zawarty w konstytucji, którą reżim stara się narzucić Birmie. Oczywiście, panie i panowie, na poziomie uczuciowym zgadzam się ze wszystkim, o czym mówi się w rezolucji, ale biorąc pod uwagę, że jak zwykle wszystko, co zawierają akty UE pozostaje na poziomie uczuć sądzę, że jest to absolutnie bezużyteczne. Jak wynika z rezolucji nawet przedłużenie ukierunkowanych sankcji nie przynosi pożądanych skutków.

W związku z tym z pewnością warto nawoływać do zaostrzenia sankcji, ale podobne naciski należy przede wszystkim wywierać na takie kraje, jak Chiny, Rosja i Indie, aby dzięki swoim wpływom gospodarczym i politycznym na rząd birmański współpracowały z Unią Europejską w tej dziedzinie i zaprzestały dostarczania broni i surowców strategicznych. W zasadzie zgadzam się także z punktami przedstawionymi bardzo przekonująco przez panią posłankę Flautre.

  Hartmut Nassauer (PPE-DE). - (DE) Panie przewodniczący, panie i panowie! Za kilka dni Rada postanowi, czy utrzyma sankcje oraz wspólne stanowisko w sprawie Birmy. W Birmie nie było istotnych zmian jeśli chodzi o demokrację, rządy prawa czy poszanowanie praw człowieka. Jest tam prawie 2000 więźniów politycznych. Przywódczyni opozycji Aung San Suu Kyi od lat przebywa w areszcie domowym. Krótko mówiąc, nie ma najmniejszego powodu, aby sankcje złagodzić.

Wprawdzie ogłoszono referendum konstytucyjne i opublikowano projekt konstytucji, ale brak im mandatu demokratycznego. Nie przeprowadzono konsultacji ze społeczeństwem, ani z demokratyczną opozycją. W projekcie konstytucji pełno jest uchybień wobec demokracji. To niedorzeczne, że jedna czwarta miejsc w parlamencie zostanie oddana wojsku. To niedorzeczne, że wyklucza się kandydatów pozostających w związku małżeńskim z cudzoziemcami lub których dzieci są obywatelami innego państwa. Wszystko to świadczy o braku postępu w kierunku demokracji.

Co należy uczynić? Popieram apele wypowiadane przez moich przedmówców, szczególnie wyważone uwagi mojego kolegi, Geoffreya van Ordena. Nie rozwiążemy jednak problemu Birmy sami. Bez pomocy Chińczyków junta by nie przetrwała. Oto dlaczego także Chińczycy są odpowiedzialni za to, co się tam dzieje. Chiny wypełniły próżnię gospodarczą stworzoną przez sankcje nałożone przez Zachód i czerpią z tego korzyści. Oto dlaczego należy zwrócić się do Chin, jeśli chcemy jakichkolwiek zmian sytuacji w Birmie.

Chciałbym także zaapelować do moich przyjaciół w Stowarzyszeniu Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN). Wiem, że moi przyjaciele z ASEAN-ie traktują wszelkie uwagi na temat Myanmar jako ingerencję w ich wewnętrzne sprawy, ale wiem również, że niepokoi ich sytuacja w tym kraju. Moje przesłanie dla nich jest takie, że Myanmar niszczy wizerunek ASEAN-u na świecie, a zatem także ASEAN musi wywierać naciski.

  Richard Howitt (PSE). - Panie przewodniczący! Jestem zadowolony z oświadczeń Rady i Komisji przedstawionych dzisiejszego popołudnia, ale wobec 700 więźniów politycznych zatrzymanych w wyniku zeszłorocznych demonstracji oraz wobec odmowy ze strony generała Than Shwe spotkania się ze specjalnym wysłannikiem ONZ, Ibrahimem Gambarim, ponowienie naszego wspólnego stanowiska sześć miesięcy później jest konieczne, choć nie wystarczy. Dlaczego nie rozszerzyć sankcji na ropę i gaz, które stanowią główne źródło finansowania reżimu? Jeżeli Stany Zjednoczone nakładają sankcje na finanse i bankowość, odmawiając reżimowi obcych walut, to dlaczego nie robi tego Unia Europejska? Jakie kroki można podjąć, aby umożliwić dotarcie pomocy humanitarnej do wschodniej Birmy, gdzie podobno 3000 wiosek zostało startych z powierzchni ziemi i gdzie europejskie agencje pomocowe są gotowe do działania? Mnisi buddyjscy piszą „nie” na ścianach swoich klasztorów, aby przekazać birmańskim cywilom swoje przesłanie w sprawie majowego referendum. Przesłaniem Europy dla Birmy musi także być głośne „nie” dla dyktatury i „tak” dla demokracji.

  Pierre Schapira (PSE). - (FR) Panie przewodniczący! Minęło sześć miesięcy od czasu, gdy demonstracje w Rangunie ujawniły światu poważne naruszenia praw człowieka, do których regularnie dochodzi w Birmie.

Niestety, wydaje się, że międzynarodowa opinia publiczna zdążyła już zapomnieć o tym znajdującym się w kryzysie kraju. Fakty są takie, że musimy zapewnić niewyczerpane poparcie birmańskiemu narodowi i przyjąć długofalową strategię, która wreszcie zagwarantuje poszanowanie demokracji, wolności prasy oraz wolności wyznania, wypowiedzi i stowarzyszania się.

Pomimo nacisków dyplomatycznych, pomimo wzorcowego działania Aung San Suu Kyi, która, muszę państwu przypomnieć, w 1990 r. otrzymała nagrodę im. Sacharowa, i pomimo starań międzynarodowego społeczeństwa obywatelskiego, sytuacja nie uległa poprawie: 400 000 mnichów buddyjskich nie będzie mogło wziąć udziału w referendum, ponieważ nie mają prawa głosu.

Ta niedopuszczalna sytuacja jest dowodem, że stosowane do tej pory naciski są niewystarczające. Sankcje wobec birmańskiego reżimu muszą zostać rozszerzone i ukierunkowane raczej na elity polityczne niż na ludność.

Przede wszystkim mam nadzieję, że działania UE zostaną wzmocnione. W celu zwiększenia świadomości społecznej, proszę, my prosimy, aby zapewnić Aung San Suu Kyi, która tę walkę ucieleśnia, swobodny wjazd do wszystkich europejskich stolic, co będzie stanowiło dowód na to, że jesteśmy zdecydowani dopilnować skutecznego promowania praw człowieka i wolności w Birmie.

  Katrin Saks (PSE). - (ET) Kiedy rano wchodzę do budynku Parlamentu w Brukseli Aung San Suu Kyi spogląda na mnie smutno z wielkiego plakatu i muszę wyznać, że każdego ranka czuję się zawstydzająco bezsilna.

Rezolucje, które niemal jednogłośnie przyjęliśmy, nie odniosły żadnych skutków. Słuchając dzisiaj wypowiedzi przedstawicieli Komisji i Rady, zwróciłam uwagę na retorykę: „Mamy nadzieję, chcemy, uważamy, jesteśmy zaniepokojeni”. Czy nie jest to zbyt powściągliwe stanowisko wobec takiego reżimu? Musimy mówić wyraźnie jednym głosem i dużo bardziej przekonująco.

Jak poczynić dalsze postępy? Zawsze wracamy do sankcji gospodarczych. Moim zdaniem jest to ewidentnie jedyna droga, aby wpłynąć na ten reżim; musimy oczywiście starannie kontrolować dokąd płynie nasza pomoc rozwojowa. Dalsze finansowanie powinno być uzależnione od bardzo konkretnych reform tego społeczeństwa.

  Ana Maria Gomes (PSE). - Panie przewodniczący! Byłam w Birmie i widziałam nędzę i ucisk, w jakim żyje ten naród. Haniebnym jest, że Europa nie zrobiła dość dużo, aby pomóc Birmańczykom - odważnym mnichom, więźniom politycznym, dzielnej przywódczyni Aung San Suu Kyi, w odzyskaniu wolności i pozbyciu się ciemiężycieli z junty.

Europa nie zrobiła dość dużo, aby zmobilizować wpływowych sąsiadów, takich jak Tajlandia, Malezja, Singapur, a zwłaszcza Indonezja, które mogły wesprzeć walkę o prawa człowieka i demokrację w Birmie.

Europa nie zrobiła dość dużo, aby wywrzeć naciski na Chiny i Indie, by zaprzestały w taki czy inny sposób wspierać birmańskich ciemiężycieli. Europa nie zrobiła dość dużo, aby powstrzymać i ukarać europejskie firmy, takie jak francuski Total, który nadal robi interesy w Birmie i w ten sposób pomaga opłacać mafię narkotykową i tyranów z junty. Europa musi zacząć działać i odmówić zaakceptowania farsy, jaką jest to referendum.

Pan przewodniczący Barroso i jego komisarze, którzy udają się dziś do Pekinu muszą rozmawiać stanowczo i jasno o obowiązkach Pekinu i Birmy oraz o jej smutnym położeniu. Obecna i następna prezydencja Rady musi działać stanowczo, aby zmienić sytuację tych ludzi poprzez ścisłe wdrażanie ustalonych sankcji oraz wywieranie nacisków na Radę Bezpieczeństwa ONZ, która powinna stanąć przeciwko birmańskim ciemiężycielom.

  Marios Matsakis (ALDE). - Panie przewodniczący! Wysoka izba zaczyna nałogowo wydawać rezolucje, rezolucje, które w bardzo dużym stopniu są całkowicie nieskuteczne. Przyzwyczailiśmy się także do stosowania sankcji, które również okazują się całkowicie nieskuteczne, ponieważ nie są wymierzone w tych, którzy mają obowiązek zmienić stan rzeczy, ale w zwykłych Birmańczyków, których życie staje się jeszcze cięższe.

Już wspomniano, że prawdziwym winowajcą w tym przypadku są Chiny. Czy kierujemy jakieś sankcje przeciwko Chinom? Nie! Rynek UE jest zalany wadliwymi towarami, które od nich kupujemy. Dlaczego nie zastosujemy żadnych sankcji wobec Chin, aby zobaczyć, w jaki sposób wpłynie to na sytuację w Birmie?

  Colm Burke (PPE-DE). - Panie przewodniczący! Zgadzam się w tej kwestii z moimi kolegami. Nie chodzi tylko o to, że nie było zmian przez wiele ostatnich miesięcy, ale o to, że nie było zmian przez 50 lat.

Codziennie łamane są prawa człowieka. Społeczności religijne nie protestują, jeśli nie są przekonane, że z krajem dzieje się naprawdę źle. Widzieliśmy to kilka miesięcy temu, gdy mnisi wyszli na ulicę ponieważ uważali, że mogą przekazać swoje przesłanie. Reakcja junty była inna: zadbała o natychmiastowe powstrzymanie i stłumienie protestów na ulicach, a morderstwa, które wydarzyły się zaraz potem były przerażające. I taki rząd pozostaje u władzy.

Głównymi winowajcami są tutaj firmy i kraje, które handlują z Birmą: te które dostarczają broń i kupują birmańskie produkty. Zgadzam się z moimi kolegami, że powinniśmy bardziej aktywnie zmuszać Chiny, aby zaczęły postępować z Birmą w inny sposób. Tylko tak możemy doprowadzić do zmian. Musimy także prowadzić dialog z tymi europejskimi firmami, które pomagają juncie. Jeżeli sami nie podejmiemy działań, to będzie nam bardzo trudno wymusić zmiany w innych krajach. Popieram ten projekt rezolucji.

  Jim Allister (NI). - Panie przewodniczący! Birma to jedno z tych zagadnień, które całkiem słusznie generuje stosowny wkład do skrzynek pocztowych posłów do PE.

Dostrzegam podobieństwa między Birmą i Zimbabwe. Gospodarki tych państw kiedyś były w rozkwicie. Potem rządy ich przeszły od demokracji do ucisku i wszystkiego, co się z tym wiąże: odrzucenia podstawowych wolności, skrajnego ubóstwa i terroru militarnemu.

Reakcja Europy wobec Birmy i wobec Zimbabwe jest również podobna. W tym aspekcie działamy zbyt nieśmiało. Wysłuchaliśmy dzisiaj przedstawicieli Komisji i Rady, ale co naprawdę mieli nam do powiedzenia? Bardzo niewiele.

Twierdzę, że musimy być znacznie bardziej zdecydowani. Musimy zwiększyć sankcje gospodarcze i inne, a także wprowadzić stosowne i całkowite embargo na broń. Musimy stosować naciski tam, gdzie być może będą one najbardziej skuteczne: na te reżimy, tych sympatyków, którzy tak jak Chiny, wspierają juntę. Może się to zmienić tylko wówczas, gdy zajmiemy się tymi, którzy ambiwalentnie odnoszą się do junty wojskowej.

  Janez Lenarčič, urzędujący przewodniczący Rady. − (SL) Już wspominałem, że na następnej sesji Rady ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych będzie omawiana kwestia Birmy i zostaną prawdopodobnie przyjęte pewne wnioski. Zajmę się tą sprawą później, ale teraz chciałbym odpowiedzieć na niektóre uwagi.

Zwrócę się najpierw do pana poseł Cappato. Chciałbym podkreślić, że jak dotąd Rada Europejska nie debatowała jeszcze nad możliwością zaproszenia dalajlamy na spotkanie z Radą ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych. Nie sądzę również, aby takie spotkanie mogło się kiedykolwiek odbyć. Gdyby miało miejsce, skoncentrowanoby się na Tybecie, a nie na Birmie, która jest w tej chwili przedmiotem debaty. Chciałbym jednak powiedzieć, że do poprawy sytuacji w Tybecie konieczny jest nie tyle dialog między Unią Europejską i dalajlamą, ale raczej dialog między Chinami i dalajlamą. Prezydencja słoweńska apelowała o to już kilkakrotnie.

Teraz jeśli chodzi o najbliższą sesję Rady ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych. Oczekujemy, że przedstawi ona wnioski i zdecyduje o ponownym wyrażeniu poważnego zaniepokojenia sytuacją w Birmie oraz wezwie władze Birmy do pilnych działań w celu doprowadzenia do legalnych cywilnych rządów i pojednania narodowego. Oczekujemy także, że Rada zaapeluje o otwartą debatę na temat referendum, które powinno być wolne i uczciwe. Oprócz tego, jak wspomniała pani posłanka Flautre, oczekujemy od władz Birmy, że zaproszą na referendum obserwatorów międzynarodowych.

Nie wątpię, że zostanie wydany apel o natychmiastowe zwolnienie wszystkich więźniów politycznych, o czym mówił pan poseł Howitt. Nie wątpię także, że jednocześnie zaapeluje o uwolnienie pani Aung San Suu Kyi. Spodziewamy się także, że sankcje, które jak słusznie zauważył pan poseł Van Orden, mają się skończyć, zostaną przedłużone na kolejne 12 miesięcy z możliwością zmiany, to znaczy zaostrzenia ich lub złagodzenia w dowolnym czasie, w zależności od sytuacji.

W kwestii broni, udzielam odpowiedzi panu posłowi Romagnoli: Unia Europejska zakazała eksportu wszelkiej broni lub związanych z nią materiałów do Birmy. To jest część sankcji Unii Europejskiej i spodziewany się, że zostanie ona przedłużona wraz z systemem lub mechanizmem sankcji. Próbujemy namówić inne państwa członkowskie, aby się do nas przyłączyły.

Na koniec powinienem dodać że, tak jak mówi pani posłanka Flautre, strategia ONZ wobec Birmy zawiodła. Ale można powiedzieć też, że nie przyniosła jeszcze owoców. Osobiście skłaniam się ku temu drugiemu stwierdzeniu.

  Jacques Barrot, wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej. − (FR) Panie przewodniczący! Bardzo uważnie wysłuchałem komentarzy, które odzwierciedlają fakt, że Birma jest jeszcze daleka od znalezienia drogi do demokracji, wszyscy aż nadto jesteśmy tego świadomi. Musimy nadal umacniać naszą politykę i w tym kontekście chciałbym wskazać, że niedawno zwiększyliśmy sankcje ukierunkowane na reżim, a w szczególności na jego przywódców. Rada obecnie zastanawia się nad możliwością rozszerzenia sankcji finansowych.

Chciałbym dodać, że jeżeli chodzi o więźniów politycznych to posiedzenie Rady ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych w dniu 29 kwietnia będzie okazją do ponownego przesłania reżimowi żądania, aby położył kres zastraszaniu i więzieniu. Jesteśmy niezwykle zaangażowani w okazywanie solidarności z Aung San Suu Kyi. Powinienem zaznaczyć, że nie możemy się kontaktować z nią osobiście, ale jesteśmy w kontakcie z członkami jej partii.

Niektórzy z państwa wspominali, że oprócz sankcji powinniśmy współpracować z krajami sąsiednimi, które pomogą nam wpływać na reżim w Birmie, a pani komisarz Ferrero-Waldner w przyszłym tygodniu poruszy sprawę Birmy w Chinach. Komisja robiła poczyniła pewne kroki w stronę rządu Tajlandii, poza tym zdaje się, że Indonezja także przygotowuje nową inicjatywę. Mają jednak państwo słuszność podkreślając znaczenie działania ze strony innych krajów regionu.

Chciałbym się teraz zająć problemem pomocy dla ludności. Naród birmański nie może płacić za stagnację polityczną, do której doprowadzili przywódcy. Jeśli chodzi o Europę, to potępienie i zwykła izolacja Myanmar nie wystarczy. Chciałbym zaznaczyć, że dostarczając pomoc staramy się podkreślać przy każdej okazji, że tylko dzięki lepszemu sprawowaniu rządów ze strony reżimu ta pomoc będzie tak skuteczna jak byśmy sobie tego życzyli.

Pan poseł Cappato w szczególności wyraził obawę o sposób monitorowania pomocy międzynarodowej. Muszę zaznaczyć, że pomoc międzynarodowa jest świadczona za pośrednictwem agencji ONZ i partnerów pozarządowych i mogę powiedzieć, że monitorujemy to bardzo starannie. Ma pan jednak słuszność poruszając tę sprawę.

Dlatego też uważam, że powinniśmy zastosować maksymalne naciski, aby zagwarantować dokonywanie szybszego postępu na drodze do demokracji przez Birmę. Jednocześnie musimy dopilnować, aby naród birmański nie musiał cierpieć jeszcze więcej w wyniku całkowitej izolacji, ponieważ to prawdopodobnie nie byłaby odpowiednia reakcja.

  Przewodniczący. − Zamykając debatę, otrzymałem sześć wniosków w sprawie rezolucji⁽¹⁾ zgodnie z art. 103 ust. 2 Regulaminu.

Debata została zamknięta.

Głosowanie odbędzie się w czwartek 24 kwietnia 2008 r.

Oświadczenia pisemne (art. 142 Regulaminu)

  James Nicholson (PPE-DE), na piśmie. - Z prawdziwym zadowoleniem przyjmuję tę rezolucję, która dowodzi stałego zaniepokojenia Parlamentu sytuacją w Birmie. Mamy obowiązek zadbać, aby wydarzenia w tym kraju „nie zniknęły z pola widzenia”.

Powszechnie wiadomo, że pomimo wielu zasobów i żyznej ziemi Birma pozostaje jednym z najuboższych krajów świata. Wiadomo również, że junta wojskowa odpowiada za szereg przypadków łamania praw człowieka, w tym brutalne traktowanie mnichów buddyjskich, którzy protestowali przeciwko reżimowi.

W świetle ostatnich wydarzeń, a mianowicie zamiaru wymuszenia przez juntę wojskową całkowicie niedemokratycznej i bezprawnej konstytucji, już najwyższy czas, aby Unia Europejska wykorzystała cały swój wpływ i spróbowała poprawić sytuację.

Skończył się czas na zwykłe dyskusje na arenie międzynarodowej o sytuacji w Birmie. Negocjacje między ONZ i władzami Birmy okazały się całkowicie nieskuteczne. Teraz pilnie potrzebne są sankcje ukierunkowane na juntę i współpracujące z nią firmy.

Całkowicie popieram rezolucję, która wzywa Radę do wprowadzenia szerszych i bardziej surowych sankcji wobec reżimu wojskowego w Birmie. Mam nadzieję, że w tym względzie za naszymi słowami pójdą czyny.