Przewodniczący. – Następnym punktem porządku dziennego jest debata dotycząca sześciu projektów rezolucji w sprawie kary śmierci, a w szczególności w sprawie przypadku Troya Davisa⁽¹⁾.

  Marios Matsakis, autor. − Panie przewodniczący! To Zgromadzenie zajęło wyraźne i zdecydowane stanowisko w sprawie kary śmierci. Popiera ono jej zniesienie i potrzebę bezzwłocznego wprowadzenia zakazu egzekucji tam, gdzie nadal obowiązuje kara śmierci.

Taka sytuacja panuje w wielu stanach Stanów Zjednoczonych Ameryki, takich jak Georgia, gdzie Troy Davis czeka na wykonanie prawomocnego wyroku śmierci, które ma nastąpić pod koniec czerwca. Wygląda na to, że przede wszystkim, oprócz względów ideologicznych i humanistycznych przemawiających przeciwko egzekucjom istot ludzkich, w przypadku Troya Davisa występują dodatkowe powody w postaci poważnych wątpliwości co do solidności i rzetelności dowodów, które doprowadziły do jego skazania.

Uważamy, że takie wątpliwości uzasadniają tok rozumowania każdej jednostki korzystającej ze zdrowego rozsądku, która dochodzi do wniosku, że w tym przypadku należy zapewnić ponowne rozpatrzenie sprawy. Dlatego wzywamy właściwe organy w Stanach Zjednoczonych Ameryki, aby zarządziły ponowne rozpatrzenie sprawy Troya Davisa, a jeśli znowu zostanie on uznany za winnego, by zamieniły jego wyrok śmierci na dożywocie.

Ponadto jeszcze raz zwracamy się do rządu Stanów Zjednoczonych i do wszystkich rządów na świecie, które nadal stosują karę śmierci, by zniosły ją w interesie ludzkości. W szczególności zwracamy się do rządów takich krajów jak Chiny, Iran, Pakistan i Arabia Saudyjska, gdzie nadal regularnie wykonuje się karę śmierci i gdzie często czyni się to w niezwykle potworny i barbarzyński sposób, aby zaprzestały egzekucji.

  Ryszard Czarnecki, autor. − Panie Przewodniczący! Nie chciałbym, aby nasza debata była debatą na temat kary śmierci jako takiej. Ponieważ nie ma co ukrywać, że w tej sprawie są różne zdania, wydaje mi się, iż powinniśmy mówić o bardzo konkretnym przypadku człowieka, który został skazany na karę śmierci, a potem siedmiu z dziewięciu świadków jego oskarżenia wycofało zeznania. To jest sytuacja bardzo konkretna. Nie chciałbym, żebyśmy uciekali abstrakcyjnie do debaty, czy kara śmierci jest rzeczą absolutnie złą czy też nie. Nie chcę w tej chwili wzywać, żeby władze amerykańskie zmieniły prawo, które w 1972 r., czyli 36 lat temu, przywróciło prawo kary śmierci. Mówimy o konkretnym, niesłychanie kontrowersyjnym przypadku. Rzeczywiście warto bronić pana Davisa i pokazywać, że są sytuacje, w których warto interweniować. Przestrzegałbym przed uogólnieniami, dlatego też nie podpisałem tej wspólnej rezolucji.

  Jean Lambert, autor. − Panie przewodniczący! Ta sprawa z pewnością jest pilna, gdyż, jak słyszeliśmy, egzekucja ma zostać przeprowadzona pod koniec bieżącego miesiąca. Chciałbym zatem zaapelować do każdego członka tego Zgromadzenia i do wszystkich przysłuchujących się tej debacie, aby osobiście zwrócili się do rządu amerykańskiego – i do rządu stanu Georgia – w celu sprawdzenia, czy we wspomnianym wypadku można zastosować akt łaski. Później, w razie potrzeby, będziemy dążyć do ponownego rozpatrzenia sprawy. Będziemy przynajmniej mieć żywego człowieka i będzie można wznowić proces. Uważam, że bardzo ważne jest to, abyśmy przyjęli osobistą odpowiedzialność za tę sprawę oraz byśmy zabiegali o wyrażenie protestu przez Parlament Europejski.

Rzeczywiście, w tym konkretnym wypadku dowody – jak słyszeliśmy od wielu świadków – zostały wycofane i podważone. Zespół stanu Georgia ds. oceny kary śmierci Amerykańskiej Izby Adwokackiej opublikował raport analizujący warunki obecne w tym konkretnym stanie i uznał, iż jednym z największych dostrzeżonych problemów jest niewłaściwa obrona oraz obawa, że oskarżeni oczekujący na wykonanie wyroku śmierci mogli nie uzyskać właściwej obrony w czasie procesów. Zwrócono uwagę na to, że Georgia jest jedynym stanem, który nie zapewnia więźniom oczekującym na wykonanie wyroku śmierci obrońców mogących wnieść apelację po ogłoszeniu wyroku.

Istnieje zatem kilka powodów, które powinny budzić bardzo poważne obawy w związku z konkretną sprawą przywołaną w tytule rezolucji dotyczącej kary śmierci, czyli ze sprawą Troya Davisa. Chciałbym jednak poruszyć kwestię innych przypadków, w szczególności tego, co dzieje się obecnie z niektórymi osobami spośród tych, które nadal są przetrzymywane w Guantánamo. Jedna konkretna sprawa dotyczy rezydenta Wielkiej Brytanii Binyamina Mohameda, który jest tam więziony już ponad sześć lat i prawdopodobnie stanie przed komisją wojskową, która niechybnie wyda na niego wyrok śmierci.

Ten parlament i cała Unia Europejska ma bardzo zdecydowane poglądy na temat kary śmierci. Uważamy, że cywilizowane społeczeństwa nie powinny jej stosować i że istnieje stanowczo zbyt wiele powodów, by nie wydawać wyroków śmierci. Myślę, że przypadek Troya Davisa jest klasycznym przykładem prawdziwych problemów związanych ze stosowaniem kary śmierci.

Jeszcze raz chciałbym nie tylko wyrazić poparcie dla treści tej konkretnej rezolucji, lecz również wezwać nas wszystkich i każdego z osobna, abyśmy jako odpowiedzialne jednostki również podjęli działania, wyrażając zaniepokojenie tą konkretną sprawą.

  Laima Liucija Andrikienė, autorka. – (LT) Parlament Europejski przyjął sporo rozporządzeń zachęcających do zniesienia kary śmierci i egzekucji albo przynajmniej do zakazania wykonywania egzekucji w krajach, gdzie nadal stosuje się karę śmierci.

Dzisiaj my, Parlament Europejski, wspieramy człowieka, którego nie mieliśmy okazji poznać, Troya Davisa, który ma zostać stracony pod koniec tego miesiąca. Czy potraficie wyobrazić sobie siebie na jego miejscu: czeka 17 lat na oczyszczenie z zarzutów lub na egzekucję, podczas gdy silne dowody przemawiają za tym, że jest niewinny, podczas gdy siedmiu świadków, którzy wcześniej zeznawali przeciwko niemu, wycofało zeznania itd. Znamy sporo przypadków, gdzie człowiek został stracony, a jego niewinności dowiedziono już po egzekucji. Znamy mnóstwo przypadków, gdzie na ludzi wydaje się wyrok śmierci, lecz unikają oni egzekucji dzięki odkryciu nowych dowodów świadczących o ich niewinności.

Dlatego dziś po raz kolejny wzywamy wszystkie kraje świata, w których nadal stosuje się karę śmierci, by niezwłocznie podjęły środki w celu jej zniesienia. Dziś wyraźnie opowiadamy się przeciwko karze śmierci, stając w obronie konkretnego człowieka oraz błagając właściwe sądy Stanów Zjednoczonych Ameryki, by ponownie rozpatrzyły sprawę Troya Davisa i zamiast kary śmierci wydały łagodniejszy wyrok.

Moim zdaniem wspieranie konkretnego człowieka i podjęcie próby ochronienia go przed egzekucją, nawet jeśli popełnił ogromny błąd, jest najlepszym sposobem na bardzo zdecydowane zajęcie stanowiska w sprawie potrzeby zniesienia kary śmierci.

  Ana Maria Gomes, autorka. − (PT) Panie przewodniczący! Pierwszym prawem człowieka jest nienaruszalność życia. Kara śmierci jest najbardziej niegodziwym spośród wszystkich przejawów pogardy dla godności, cywilizacji i postępu. Właśnie teraz, dokładnie w chwili, gdy oddychamy i swobodnie rozmawiamy, pewien człowiek, Troy Davis, siedzi zamknięty w celi, odliczając ostatnie minuty życia. Czeka on na wykonanie wyroku śmierci od ponad 15 lat i nigdy nie przyznawał się do popełnienia zarzucanej mu zbrodni. Niektóre z zeznających przeciwko niemu osób odwołały wcześniejsze słowa lub zaprzeczyły własnym zeznaniom złożonym pod policyjnym przymusem. Nie ma wyraźnego, obiektywnego i przekonującego dowodu w tej sprawie. Wydanie wyroku śmierci na Troya Davisa przez władze stanu Georgia stoi w całkowitej sprzeczności z zakazem stosowania kary śmierci przyjętym w grudniu ubiegłego roku przez Zgromadzenie Generalne ONZ.

Choć wspomniany zakaz nie jest prawnie wiążący, posiada on ogromne znaczenie moralne i polityczne. Od Stanów Zjednoczonych Ameryki, które nie przestrzegają tego zakazu, zależy teraz dokonanie przeglądu własnej polityki w celu zniesienia kary śmierci i uszanowania wszystkich praw człowieka. Dzięki tej sprawie stan Georgia ma teraz okazję ponownie nadać najbardziej podstawowym wartościom demokracji znaczenie, na jakie zasługują. Niedawno komisarz Louis Michel usłyszał od samego prezydenta Sudanu Omara al-Bashira, że nie przekazałby on osób oskarżonych o zbrodnie przeciwko ludzkości Międzynarodowemu Trybunałowi Karnemu, podobnie jak nie robią tego Stany Zjednoczone Ameryki. Przykład, jaki dają Stany Zjednoczone Ameryki w tych dwóch dziedzinach jest hańbiący i musimy zastosować wobec Stanów Zjednoczonych wszelkie możliwe środki, by pokazać, że nie możemy zaakceptować takiego stanowiska i okropnego przykładu dawanemu całemu światu w dziedzinie praw człowieka.

Zatem zgodnie z żądaniami zawartymi w rezolucji, sprawą najwyższej wagi jest to, aby prezydencja Unii Europejskiej i delegacja Komisji Europejskiej w Waszyngtonie podjęły działania w celu niedopuszczenia do wykonania wyroku na Troyu Davisie oraz by Stany Zjednoczone Ameryki dokonały skutecznego przeglądu swojego stanowiska w sprawie kary śmierci.

  Józef Pinior, w imieniu grupy PSE. – Panie Przewodniczący! W roku 2007 dokonano na świecie ok. 1252 egzekucji w 24 krajach. Realna liczba była bez wątpienia wyższa. 88% tych egzekucji w 2007 roku dokonano w Chinach, Iranie, Arabii Saudyjskiej, Pakistanie oraz w Stanach Zjednoczonych.

Chciałem poruszyć dwie kwestie w dzisiejszej debacie. Po pierwsze, absolutnie nie zgadzam się z tym, co powiedział poseł Ryszard Czarnecki, że ta sprawa jest przedmiotem różnic w łonie Unii Europejskiej. Tak nie jest. Posłowi Czarneckiemu chciałem przypomnieć oficjalne stanowisko doktryny Kościoła rzymsko-katolickiego, także osobisty pogląd papieża Jana Pawła II, który był przeciwny stosowaniu kary śmierci. Wydaje mi się, że to powinno być bardzo wyraźne wskazanie dla posła Czarneckiego, jakie jest stanowisko większości w tej sprawie w krajach Unii Europejskiej.

Druga sprawa to oczywiście ta bieżąca sytuacja związana z sytuacją Troya Davisa w Stanach Zjednoczonych, na którym ma być wykonana kara śmierci. Musimy zrobić wszystko, żeby wykonanie tej kary śmierci zostało wstrzymane i żeby mógł się odbyć proces rewizyjny oraz ewentualna zamiana na dożywocie, jeśli zostanie mu udowodniona wina.

  Dumitru Oprea (PPE-DE). – (RO) Po 1990 r. przeszło 40 krajów zrezygnowało z kary śmierci i obecnie ponad 120 krajów prawnie zakazuje stosowania jej.

Na szczeblu europejskim, zgodnie z europejską Konwencją o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, która zawiera art. 2 dotyczący prawa do życia i protokół 6 art. 1 „Zniesienie kary śmierci”, nikt nie może być skazany na taką karę ani nie może nastąpić jej wykonanie.

Cały świat poznał szokujące dane statystyczne. W 2006 r. ponad 1591 osób zostało straconych, a w 55 krajach skazano na karę śmierci ponad 3861 ludzi.

Uważam, że żaden człowiek nie ma prawa odbierać życia drugiej istocie ludzkiej. Jak można zabrać coś, co nie należy do nas? Nie jestem nawet w stanie wyobrazić sobie czegoś takiego, zwłaszcza że w krajach stosujących karę śmierci liczba poważnych przestępstw wcale nie zmalała.

Proponujemy, aby zastąpić karę śmierci karą pozbawienia wolności.

  Janusz Onyszkiewicz (ALDE). - Panie Przewodniczący! Nasza dyskusja musi oczywiście zatrącić o sprawę fundamentalną, a mianowicie w ogóle celowości czy też moralnego aspektu tego rodzaju werdyktów sądowych jak skazanie kogoś na karę śmierci. Jednym z argumentów, który jest, myślę, bardzo istotny w tej dyskusji, jest wątpliwość, czy naprawdę ktoś, kto został oskarżony w sposób absolutnie ostateczny może być uznany za winnego zarzucanego mu czynu. W każdej innej sytuacji zawsze jest możliwość wycofania się z tego werdyktu i przywrócenia kogoś do normalnego życia. W wypadku kary śmierci tej możliwości nie ma. W związku z tym poza czysto moralnymi, niesłychanie ważnymi aspektami, także i ten aspekt prawny musi być brany pod uwagę. Szczególnie w tym przypadku, o którym dyskutujemy, gdy są tak duże wątpliwości co do zasadności oskarżenia.

  Ewa Tomaszewska. − (PL) Panie Przewodniczący! Każdy powinien mieć prawo do uczciwego procesu. W tym przypadku, kiedy istnieje wiele wątpliwości co do winy, a siedmiu świadków wycofało swoje zeznania, istnieje konieczność ponownego rozpatrzenia sprawy. Kolejna sprawa, o której mówili już przedmówcy: jest to problem nieodwracalności kary śmierci. Jeśli są wątpliwości, to tym bardziej kary tej nie wolno stosować.

  Maciej Marian Giertych (NI). - Panie przewodniczący! Chciałbym skorzystać z okazji stwarzanej przez tę debatę, aby wezwać do ustanowienia zakazu stosowania kary śmierci wobec niewinnych nienarodzonych istot ludzkich. Najwyższy czas, by cywilizowane kraje położyły kres praktykowaniu aborcji.

  Olli Rehn, komisja. − Panie przewodniczący! Unia Europejska jest zdecydowanie przeciwna stosowaniu kary śmierci i aktywnie pracuje na rzecz zniesienia tej kary na całym świecie.

W krajach, które nadal stosują karę śmierci, UE dąży do stopniowego ograniczania jej zasięgu oraz do wprowadzenia zakazu w celu całkowitego wyeliminowania kary śmierci.

Wytyczne dla polityki UE wobec krajów trzecich dotyczące kary śmierci przyjęte w 1998 r. i poddane przeglądowi w 2008 r. ustanawiają ramy dla działania UE. Obejmują one deklaracje lub kroki dyplomatyczne podejmowane na forach międzynarodowych i skierowane do krajów trzecich, w tym do Stanów Zjednoczonych Ameryki.

W wypadku Stanów Zjednoczonych Ameryki UE jest głęboko zaniepokojona wznowieniem egzekucji po zniesieniu w maju faktycznego zakazu stosowania kary śmierci.

Wielokrotnie wzywaliśmy rząd Stanów Zjednoczonych, aby ponownie wprowadził zakaz stosowania kary śmierci na szczeblu federalnym i mamy nadzieję, że w dającej się przewidzieć przeszłości Stany Zjednoczone rozważą prawne zniesienie kary śmierci.

Zapoznaliśmy się z projektem rezolucji Parlamentu Europejskiego dotyczącej przypadku pana Troya Davisa. Nasza delegacja w Waszyngtonie poinformowała, że gubernator Georgii nie podpisał jeszcze rozkazu wykonania egzekucji i że najwidoczniej nie spieszy się, aby to zrobić.

Komisja Europejska wraz z państwami członkowskimi UE i z prezydencją będzie oczywiście bardzo uważnie śledziła tę sprawę.

  Przewodniczący. – Debata została zamknięta.

Głosowanie odbędzie się na zakończenie debat.

  Neena Gill (PSE). - Panie przewodniczący! Pan poseł Matsakis nawiązał do mojej osoby w swoim wcześniejszym przemówieniu i chcę odpowiedzieć na jego słowa. Nie chciałam nadużywać systemu „catch the eye” przy okazji innej debaty, która dotyczyła ważnej kwestii kary śmierci. Uważam jednak, że pan poseł wspomniał o mnie, nie rozumiejąc systemu spraw pilnych. Chciałabym jedynie wyjaśnić, że byłam zaangażowana w kilka pilnych spraw i sądzę, że jest to najmniej przejrzysty i otwarty z naszych systemów.

Moja grupa oczywiście nad tym debatuje, lecz sprawy pilne uzgadniane są tylko w czwartki przed Strasburgiem, a wcześniej, we wtorek, odbywa się godzinne posiedzenie, na którym pospiesznie się je przygotowuje.

Uważam, że niektóre z tych spraw wcale nie są pilne i powinny zostać poddane właściwej debacie w tym parlamencie, by mógł on zachować swą wiarygodność.