Przewodniczący. − Kolejnym punktem porządku obrad jest debata nad sześcioma projektami rezolucji w sprawie zabójstwa albinosów w Tanzanii⁽¹⁾.

  Ryszard Czarnecki, autor. − Panie Przewodniczący! W XXI wieku zabija się ludzi tylko z tego powodu, że są albinosami. Ma to miejsce w Tanzanii, w kraju, w którym ponad jedna trzecia mieszkańców żyje poniżej progu ubóstwa. O skali tego zjawiska świadczy fakt, że w ostatnim czasie aresztowano 173 osoby pod zarzutem zabójstwa lub okaleczenia albinosów. W ciągu ostatniego półrocza zabito lub okaleczono właśnie z tego powodu 25 osób.

Możemy mówić o bardzo dużej populacji albinosów na świecie. W praktyce 50 osób na milion to albinosi. Ale tylko w Tanzanii są tak okrutnie traktowani. Ich krew i części ciała są przeznaczane na handel, przy czym odpowiedzialność spoczywa tutaj na animistycznych szamanach, na gangach, które są przez nich wynajmowane, a także, co trzeba podkreślić, na policji, która przymyka na to oko.

Kończąc, chciałem powiedzieć, że nasz protest tutaj będzie skuteczny tylko wtedy, kiedy albinosom w Tanzanii zapewni się opiekę zdrowotną, edukację i możliwość integracji ze społeczeństwem.

  Laima Liucija Andrikienė, autorka. – (LT) Panie przewodniczący! Omawiamy dzisiaj przypadek dyskryminacji mniejszości. Mniejszością tą są albinosi, którzy są zabijani i okaleczani w Tanzanii, włącznie z małymi dziećmi. Jest to poważny problem w całej Afryce Subsaharyjskiej. Pragnę państwu przypomnieć, że na świecie jedna osoba na 20 tys. jest dotknięta albinizmem. Jak wspomniał mój przedmówca, szamani w Tanzanii sprzedają odcięte części ciała i krew albinosów górnikom i rybakom, którzy naiwnie wierzą, że mogą im one przynieść szczęście, zdrowie i bogactwo. Nasze stanowisko jest bardzo jasne – zabójstwa albinosów i ich dyskryminacja są niedopuszczalne i nie należy ich tolerować. Rząd tanzański musi podjąć konkretne środki, aby położyć kres tej straszliwej sytuacji. Rząd i prezydent Tanzanii rozpoczęli już wdrażanie środków, co doceniamy, lecz to nie wystarczy. Sprawa sądowa, podczas której zostaną osądzone 173 osoby podejrzane o zabójstwa albinosów, będzie papierkiem lakmusowym postawy władz tanzańskich. Winni muszą ponieść karę. Jednakże najlepszym sposobem rozwiązania tego problemu byłoby zagwarantowanie wszystkim obywatelom tego kraju, włącznie z albinosami, lepszej edukacji i odpowiedniej opieki zdrowotnej. Społeczność międzynarodowa, jak również Unia Europejska, powinny udzielić pomocy w rozwiązaniu tych problemów. Większość ludzi z albinizmem umiera na raka skóry przed osiągnięciem 30 roku życia.

  Marios Matsakis, autor. − Panie przewodniczący! Osoby z genetycznym defektem albinizmu, poza tym, że cierpią na poważne problemy zdrowotne, doświadczają w różnym stopniu dyskryminacji w skali międzynarodowej.

Jednak niedawno w Afryce Subsaharyjskiej, a zwłaszcza w Tanzanii, albinosi padli ofiarą bezprzykładnych, barbarzyńskich ataków i okaleczenia, a części ich ciała zostały wykorzystane przez szamanów jako składniki do produkcji mikstur, które rzekomo mają zapewnić ludziom bogactwo. Poza tym, że ewidentnie mamy tu do czynienia z przestępczością, taka sytuacja wskazuje także na to, iż jest o ogromnie zacofane społeczeństwo, w którym nadal stosowane są brutalne praktyki szamańskie.

Rząd Tanzanii jest zobowiązany do podjęcia, w sposób szybki i zdecydowany, działań w następujących aspektach: po pierwsze, ochrona wszystkich albinosów przed kolejnymi atakami; po drugie, przeprowadzenie dochodzenia w sprawie wszystkich przestępstw przeciwko albinosom i postawienie odpowiedzialnych przed sądem; po trzecie, zapewnienie swoim obywatelom wystarczającego wykształcenia, by uwolnić ich od przekleństwa czarów i zabobonów, i po czwarte, zapewnienie wszystkim albinosom jak najlepszej opieki zdrowotnej i pomocy socjalnej, jakiej potrzebują do prowadzenia prawie normalnego, bezpiecznego i spokojnego życia.

  Erik Meijer, autor. – (NL) Panie przewodniczący! To, co dzieje się w Tanzanii, nie jest aktem przemocy popełnionym przez państwo. Dyskryminacja i stosowanie przemocy to praktyki, które przetrwały od czasów cywilizacji judeochrześcijańskiej i islamskiej, gdy nie zakładano, że wszyscy ludzie są równi.

W Tanzanii żyje 150 tys. mieszkańców, którzy z powodu braku barwnika w skórze zwanego melaniną, który odpowiada za wytwarzanie pigmentu, mają czerwone oczy, białą skórę i białe włosy. Są oni uważani za wytwór sił nieczystych. Wielu z nich jest mordowanych, po czym obdziera się ich ze skóry, a inne części ich ciała są używane w rytuałach magicznych. Tanzania, ze względu na dużą liczbę albinosów, jest największym dostawcą części ludzkiego ciała na całą Afrykę.

Położenie kresu tym przerażającym praktykom nie będzie możliwe bez aktywnego edukowania zwykłych ludzi w Tanzanii i w całej Afryce, zapewnienia albinosom lepszej opieki zdrowotnej i lepszego dostępu do prominentnych stanowisk. Rząd tanzański podejmuje środki w celu zapewnienia im ochrony, co obejmuje rejestr wszystkich albinosów, jednak bez zmiany nastawienia do położenia albinosów rejestr ten może być niewłaściwie wykorzystany w przyszłości tj. w celu wyśledzenia tych ludzi i ich eksterminacji. W latach 40.tych mieliśmy w Europie złe doświadczenia z rejestracją zagrożonych grup ludności.

  Charles Tannock, w imieniu grupy PPE-DE. – Panie przewodniczący! W dzisiejszych czasach ciężki los albinosów w Tanzanii wydaje się niewiarygodny. Gdy po raz pierwszy usłyszałem o tej sprawie, wydawała mi się ona niczym wyjęta prosto z powieści Josepha Conrada „Jądro ciemności”. Chciałbym wierzyć w odrodzenie i potencjał Afryki podobnie jak wielu innych posłów tej Izby, ale morderstwa albinosów dla ich części ciała nie przyczyniają się ani trochę do poprawy wizerunku tego kontynentu na forum międzynarodowym. To smutne, lecz cierpienia albinosów nie są typowe tylko dla Tanzanii, ale występują w całej Afryce.

Abstrahując od konsekwencji zdrowotnych albinizmu w tropikach, włącznie z wysokim zagrożeniem straszliwym rakiem skóry, stopniem narażenia na straszliwego raka skóry, cierpiący w milczeniu albinosi są w najlepszym razie traktowani jak dziwolągi lub wybryk natury, a w najgorszym mordowani dla zaspokojenia popytu na specyfiki szamańskie, które jest bliższa czarnoksięstwu, jakie znamy z czasów średniowiecza niż medycynie ludowej.

UE powinna bez wahania rozpocząć kampanię w tej sprawie i wywierać nacisk na takie kraje jak Tanzania, gdzie ewidentnie taki brak poszanowania praw człowieka i godności ludzkiej jest na porządku dziennym. Niemniej jednak otuchy dodała mi wiadomość, że tanzański prezydent zaapelował do swojego narodu o zmianę tradycyjnych praktyk i zwyczajów. Miejmy nadzieję, że inni przywódcy w Afryce powtórzą to ważne przesłanie.

  Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, w imieniu grupy PSE. – Panie Przewodniczący! W marcu bieżącego roku doszło do brutalnego zabójstwa oraz okaleczenia ponad 25 albinosów, w tym dzieci, którzy zamieszkiwali region jeziora Wiktorii. Na terenach tych już wcześniej dochodziło do aktów agresji wobec osób, którym przypisywano posiadanie tzw. nadprzyrodzonych zdolności.

Zważywszy, iż 36% tanzańskiej ludności żyje poniżej granicy ubóstwa, praktycznie bez dostępu do opieki medycznej, stałą praktyką jest zwracanie się o pomoc do lokalnych szamanów. Wiara w nadprzyrodzone zdolności potęgowana jest także niskim poziomem wykształcenia lokalnej ludności, która dodatkowo neguje także wszystko, co inne. Ofiarą otwartej dyskryminacji ze względu na swoją odmienność padli właśnie albinosi, wyjątkowo licznie zamieszkujący tereny Afryki subsaharyjskiej. Odmawia się im prawa nie tylko do opieki medycznej, ale także społecznej i prawnej. Dyskryminacja w życiu codziennym, w szkołach, instytucjach publicznych oraz na rynku pracy jest praktyką codzienną. Albinosi czują się upokarzani na każdym kroku i traktowani jak obywatele drugiej kategorii.

Ukaranie winnych za zabójstwa, przy jednoczesnej pracy u podstaw w celu podniesienia świadomości tanzańskiego społeczeństwa, mogłoby przeciwdziałać istniejącej nietolerancji oraz ukrócić akty agresji wobec albinosów w przyszłości. Niezbędne jest w tym celu poparcie podjętych już przez tanzański rząd inicjatyw, w tym specjalnej ochrony dla albinoskich dzieci oraz współpraca ze społeczeństwem obywatelskim i organizacjami pozarządowymi. Koncentracja działań musi obejmować przede wszystkim tereny wiejskie, gdzie świadomość społeczna jest najniższa. Ponadto Komisja oraz państwa członkowskie Unii powinny silnie wspierać doraźne działania podjęte przez Tanzańskie Stowarzyszenie Albinosów. Zaś dalsze kroki powinny zmierzać ku zapewnieniu ludności albinoskiej pełnych praw w dostępie do edukacji, rynku pracy, a także ochrony społecznej i zdrowotnej.

  Ewa Tomaszewska, w imieniu grupy UEN. – Panie Przewodniczący! Od marca zamordowano w Tanzanii 25 osób – albinosów – w związku z odbywającymi się tam zabobonnymi praktykami. Wynikają one z wierzeń, że części ciała albinosów – nogi, ręce, włosy i krew – czynią człowieka zdrowym, szczęśliwym i bogatym. Ostatnia ofiara to 7-miesięczne dziecko. W ubiegłym roku także 25 albinosów straciło życie.

Praktyki okultystyczne mają miejsce u wybrzeży jeziora Wiktorii, na terenach rolniczych, także wśród rybaków i górników. Albinosi są często przedmiotem dyskryminacji i szykan. Prezydent Jakaya Kikwete, używając policji, stara się zlokalizować ukrywających się albinosów, deklarując zapewnienie im ochrony. Nie budzi to jednak z ich strony zaufania, ponieważ obawiają się uczestników praktyk okultystycznych, także wśród policjantów. Morderstwa albinosów są organizowane przez gang szamanów. Aresztowano 173 osoby z tego środowiska pod zarzutem udziału w zbrodni.

Nominację albinoski – pani Al-Shymai Kwegyir – na członka parlamentu w uznaniu za jej walkę z dyskryminacją, dokonaną na wniosek prezydenta, przyjmujemy za krok w dobrym kierunku. Popieramy działania Tanzańskiego Stowarzyszenia Albinosów i oczekujemy od Komisji jej realnego wsparcia.

  Urszula Krupa, w imieniu grupy IND/DEM. – Panie Przewodniczący! Omawiany dzisiaj problem łamania praw człowieka dotyczy podzwrotnikowej Tanzanii, gdzie albinosi są dyskryminowani, podobnie jak w wielu krajach Afryki.

Jednak szczególnie brutalnie zabijani w Tanzanii, gdzie w ostatnim roku straciło życie ponad 25 osób. Z 39 mln Tanzańczyków 270 tys. cierpi na genetyczny defekt spowodowany występowaniem recesywnego genu warunkującego brak barwnika w skórze, co naraża albinosów na zaburzenia wzroku, oparzenia skóry, nowotwory i przedwczesny zgon. Aby doszło do ujawnienia defektu oboje rodziców musi być nosicielami tego genu. Kobiety rodzące albinoskie dzieci zmuszane są do rozwodów, a dzieci traktowane jako klątwa nałożona na rodzinę, opętanie przez nieczyste duchy lub jako zwierzęta, choć z drugiej strony szamani rozpuszczają wieści o magicznych właściwościach białej skóry albinosów, która ma być pomocna w zdobywaniu powodzenia i bogactwa. Prowadzi to do ich zabijania, wraz z brutalnym ćwiartowaniem i używaniem do wytwarzania eliksirów.

Trudno podejrzewać, co jest celem i powodem tego barbarzyństwa, ale być może jest to próba eliminacji chorych z defektami genetycznymi. Mimo, że ostatnio rząd potępia stosowanie przemocy wobec białoskórych Afrykańczyków, propaguje akcję edukacyjną, a nawet wybrano parlamentarzystkę cierpiącą na albinizm, to jednak dramat tych osób trwa nadal. Ponadto brakuje środków finansowych na odzież ochronną i inną pomoc zepchniętej na margines, dyskryminowanej ludności, której uniemożliwia się także pracę i naukę.

Protesty i apele społeczności międzynarodowej oraz pomoc edukacyjna i finansowa mogą pomóc w przeciwdziałaniu tego typu ekstremalnej dyskryminacji i wymóc stosowanie postępowań prawnych w stosunku do zatrzymanych 173 pseudo-szamanów, oskarżanych o zbrodnicze działania, podżeganie do zabójstw i handel ludzkimi organami.

  Avril Doyle (PPE-DE). - Panie przewodniczący! Pragnę jedynie dodać kilka słów wsparcia do wypowiedzi moich przedmówców ze wszystkich stron sali, którzy relacjonowali przerażającą historię traktowania albinosów w Tanzanii. Wiem, że dzieje się to także w innych częściach Afryki, ale tu koncentrujemy się na Tanzanii – usłyszeliśmy o 270 tys. albinosach, którzy są dyskryminowani, zepchnięci na margines, brutalnie traktowani i mordowani dla swoich części ciała z powodu zabobonów, czarów i różnych praktyk okultystycznych.

Podnosząc tę kwestię tutaj (pochwalam wszystkich moich przedmówców, którzy ją poruszyli oraz tych, którzy umieścili ten punkt w porządku obrad), dołączamy nasz głos – głos Parlamentu Europejskiego – do międzynarodowych głosów protestu, mając nadzieję, że rząd tanzański – i inni – wysłuchają nas.

Jest to głównie kwestia edukacji, lecz przede wszystkim musimy zapewnić albinosom ochronę w ramach ich własnych społeczności; potrzebujemy pełnego dochodzenia. Fakt, że niektóre siły policyjne stanowią część problemu i nie można im zaufać, że przyczynią się do jego rozwiązania, jest niezwykle niepokojący.

  Benita Ferrero-Waldner, komisarz. − Panie przewodniczący! Podzielamy głębokie oburzenie Parlamentu z powodu wzrastającej liczby ataków na albinosów w Tanzanii, odrażającego, nielegalnego handlu częściami ich ciała podyktowanymi praktykami medycyny ludowej, zabobonami i praktykami szamańskimi.

W szczególności podzielamy zaniepokojenie, które ostatnio wyraził Komitet ONZ ds. Eliminacji Dyskryminacji Kobiet, że na przykład kobiety i dziewczynki-albinoski są szczególnym celem rytualnych zabójstw. Potępiamy wszelkie formy dyskryminacji i prześladowania i zobowiązujemy się popierać polityki i działania służące ich wykorzenieniu.

Trzeba przyznać, że rząd Tanzanii także zobowiązał się do położenia kresu tym praktykom i podniesienia świadomości społecznej na temat albinizmu. W związku z tym z zadowoleniem przyjmujemy nominację albinoski na posła do parlamentu, niedawne aresztowania niektórych szamanów oraz zobowiązanie prezydenta do postawienia odpowiedzialnych przed sądem, o czym już wspomniano.

Ponadto ściśle monitorujemy ogólną sytuację w zakresie praw człowieka w Tanzanii we współpracy z państwami członkowskimi i innymi partnerami w dziedzinie rozwoju. Niektóre państwa członkowskie i inni partnerzy wspierają takie organizacje, jak Centrum ds. Prawnych i Praw Człowieka, które regularnie monitoruje ewentualne naruszenia praw człowieka. Jako członek grupy donatorów ds. zarządzania Komisja nadal będzie koordynować reakcje donatorów, w tym Stowarzyszenia Albinosów, na poruszane problemy.

Ponadto Komisja wraz z państwami członkowskimi w Tanzanii poruszy ten problem w dialogu politycznym z władzami tanzańskimi.

Finansowany przez Europejski Fundusz Rozwoju w wysokości 3 mln EUR program na rzecz społeczeństwa obywatelskiego pomoże w budowaniu świadomości: organizowane są warsztaty na temat sytuacji albinosów a w regionie Mwanza w północnej Tanzanii wkrótce będzie realizowana kampania uczulająca społeczeństwo na ten problem.

A zatem, generalnie rzecz biorąc, poruszamy tę kwestię, korzystając z formy regularnych dialogów. Kwestie te są także oczywiście poruszane w naszych bieżących pracach dotyczących funduszy publicznych oraz sektorów ochrony zdrowia, edukacji i zatrudnienia. Uważamy, że niezależny i dobrze funkcjonujące sądownictwo jest sprawą nadrzędną.

W związku z powyższym jako Komisja w naszych kontaktach z władzami będziemy stale podkreślać znaczenie podjęcia odpowiednich działań prawnych przeciwko sprawcom tych okrutnych czynów.

Skontaktujemy się także z szanowną panią Kway-Geer, pierwszą albinoską posłanką do parlamentu Tanzanii (wspominaliśmy już o niej) i przedyskutujemy z nią działania możliwe do podjęcia, gdyż ona lepiej wie i może nam powiedzieć, co można zrobić. Wreszcie, razem z prezydencją przedyskutujemy tę sprawę na uroczystości z okazji 60. rocznicy podpisania Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka planowanej w Tanzanii na 10 grudnia 2008 r.

  Przewodniczący. − Debata została zamknięta.

Głosowanie odbędzie się natychmiast po zakończeniu debat.