Πρόεδρος. – Το επόμενο σημείο είναι η συζήτηση έξι προτάσεων ψηφίσματος σχετικά με την κατάσταση στις Φιλιππίνες.⁽¹⁾

  Bernd Posselt, συντάκτης. . – (DE) Κυρία Πρόεδρε, Επίτροπε, παρακολουθώ την κατάσταση στις Φιλιππίνες από τότε που το ανεκδιήγητο ζεύγος Marcos κυβερνούσε τη χώρα. Από τότε, η μεγάλη αυτή νησιωτική δημοκρατία γνώρισε πολλά σκαμπανεβάσματα, περνώντας από περιόδους δικτατορίας σε περιόδους κατάκτησης ελευθεριών, από περιόδους οικονομικής κρίσης σε περιόδους προόδου σε ό,τι αφορά τη μετάβαση στην οικονομία της αγοράς. Η όποια όμως θετική εξέλιξη βούλιαζε στο τέλμα της διαφθοράς, της κακοδιαχείρισης και, δυστυχώς, των διαρκών παρεμβάσεων από απολυταρχικούς κύκλους.

Αν κοιτάξουμε στο χάρτη, θα δούμε ότι η νησιωτική δημοκρατία έχει εξέχουσα στρατηγική σημασία. Όπως και η Ινδονησία, ελέγχει ορισμένες θαλάσσιες οδούς πρωταρχικής και ζωτικής σημασίας, τόσο για την οικονομία μας, όσο και γι’ αυτήν της Ασίας. Η σταθερότητα στην περιοχή είναι συνεπώς ιδιαίτερα σημαντική και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο θα πρέπει να καταστήσουμε σαφές, σε όσους κατέχουν την εξουσία, ότι μόνο μέσω του διάλογου, μόνο μέσω του κράτους δικαίου, μόνο μέσω της ενίσχυσης της δημοκρατίας, των υποδομών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων θα μπορέσει επιτέλους αυτή η χώρα να αποκτήσει μακροπρόθεσμη σταθερότητα. Σε αντίθετη περίπτωση, θα βρίσκεται υπό τη διαρκή απειλή της κατάρρευσης και, αποσχιστικά κινήματα, κινήματα από μεμονωμένα νησιά, θρησκευτικά και πολιτιστικά κινήματα που αντιμάχονται το ένα το άλλο, θα συνιστούν απειλή για την ενότητα της χώρας. Το ζήτημα αυτό είναι επομένως καίριας σημασίας για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

  Erik Meijer, συντάκτης. – (NL) Κυρία Πρόεδρε, η δημιουργία πολλών κρατών σε άλλες περιοχές του πλανήτη είναι αποτέλεσμα ευρωπαϊκών παρεμβάσεων. Πρόκειται για κράτη που διαδέχθηκαν τις ευρωπαϊκές αποικίες, περιοχές που οι ευρωπαϊκές χώρες κατέκτησαν σε προηγούμενους αιώνες με σκοπό την εξασφάλιση φτηνών πρώτων υλών. Κύριος στόχος της κατάκτησης αποτέλεσε η εξόρυξη των μετάλλων, η εκμετάλλευση των τροπικών καλλιεργειών και, σε ορισμένες περιπτώσεις, των ανθρωπίνων όντων που επωλούντο ως σκλάβοι. Άνθρωποι με εντελώς διαφορετική γλώσσα και πολιτισμό βρέθηκαν να ζουν σε μία απ’ αυτές τις αποικίες αποκομμένοι από άλλους ανθρώπους με τους οποίους είχαν πολύ στενότερους γλωσσικούς και πολιτιστικούς δεσμούς.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες πήραν τον έλεγχο των Φιλιππινών από την προκάτοχο Ισπανία, το 1898 και διοίκησαν με αποικιοκρατικό τρόπο τα νησιά έως το 1946. Ως ανεξάρτητη, η χώρα απέκτησε φήμη κράτους με προβληματική διακυβέρνηση. Το ερώτημα είναι αν πρόκειται για σύμπτωση. Η δημιουργία τέτοιων κρατών δεν ήταν απόρροια της βούλησης των λαών. Δεν δημιουργήθηκαν από τη βάση. Η δημιουργία τους υπήρξε προϊόν άνωθεν αποφάσεων και έξωθεν επιδράσεων.

Κράτη σαν κι αυτό, δεν αποτελούν την καλύτερη δυνατή μαγιά, ούτε για τη δημιουργία ενός δημοκρατικού κράτους όπου κυριαρχεί το δίκαιο, ούτε για την ειρηνική επίλυση των κοινωνικών συγκρούσεων. Πολύ συχνά παραμένουν ενιαία με τη βία και η εξουσία του στρατού είναι μεγάλη. Συχνά, παρέχεται η δυνατότητα σε ξένες εταιρείες να δραστηριοποιηθούν, εταιρείες που κακοποιούν και απομυζούν περιβάλλον και εργαζομένους. Αποκτούν δε τη δυνατότητα να συμπεριφέρονται με φαύλο τρόπο, προσφέροντας στους κυβερνώντες των χωρών αυτών προνόμια και πλούτο.

Τέτοιου είδους καταχρήσεις δίνουν υπόσταση σε αντικινήματα. Αν το κράτος θεωρήσει ότι τα εν λόγω κινήματα δεν μπορούν να συμμετέχουν ειρηνικά ως νόμιμη αντιπολίτευση στο σύστημα διακυβέρνησης, το πιθανότερο είναι ότι αυτά θα ανατρέξουν στη χρήση βίας, ωθούμενα από το ένστικτο της αυτοσυντήρησης. Η κυβέρνηση θα απαντήσει με περισσότερη κρατική βία, χωρίς καν να παραδεχτεί ότι έτσι η βία διαιωνίζεται από το ίδιο το κράτος.

Από το 2001, εκτατοντάδες ακτιβιστές, συνδικαλιστές, δημοσιογράφοι και θρησκευτικοί ηγέτες έχουν σκοτωθεί ή απαχθεί. Οι αντιφρονούντες, μολονότι αφέθηκαν ελεύθεροι με δικαστική εντολή, οδηγήθηκαν εκ νέου στις φυλακές από τις κρατικές αρχές. Οι ένοχοι για δολοφονίες ή απαγωγές ουδέποτε εντοπίστηκαν και τιμωρήθηκαν. Απόπειρες διαμεσολάβησης από το εξωτερικό απαξιώθηκαν και τελικά διεκόπησαν.

Το ψήφισμα, δικαίως καλεί να καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες διαμεσολάβησης, συμβιβασμού και εξεύρεσης ειρηνικών λύσεων. Αν δεν ενσωματωθούν τα αντιπολιτευτικά κινήματα στο δημοκρατικό κράτος που θα σέβεται το κράτος δικαίου, η κατάσταση στις Φιλιππίνες θα παραμείνει χαοτική και οι συνθήκες διαβίωσης στη χώρα θα είναι κακές.

  Μάριος Ματσάκης, συντάκτης. − Κυρία Πρόεδρε, η κατάσταση στο Mindanao είναι σοβαρή, με εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες στο εσωτερικό της χώρας να ζουν σε απελπιστικές συνθήκες. Η μακροχρόνια εξέγερση είναι ένας από τους κυρίους λόγους που οδήγησαν στην αξιοθρήνητη κατάσταση που διαμορφώθηκε, αλλά σημαντικό ρόλο διεδραμάτισαν και οι όχι τόσο δημοκρατικές κυβερνήσεις των Φιλιππινών. Διεθνείς οργανισμοί, όπως το Συμβούλιο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του ΟΗΕ, επιρρίπτουν στις τελευταίες σοβαρές ευθύνες για την απίστευτη ατιμωρησία που επικρατεί σε ό,τι αφορά τις εξωδικαστικές εκτελέσεις και τις βίαιες εξαφανίσεις εκτοντάδων χιλιάδων πολιτών, οι δραστηριότητες των οποίων θεωρήθηκαν ότι αντιβαίνουν την επίσημη κυβερνητική πολιτική.

Πρέπει να δοθεί τέλος σ’ αυτήν την ατιμωρησία. Επιπλέον, η κυβέρνηση των Φιλιππινών πρέπει κατεπειγόντως να επαναλάβει τις διαπραγματεύσεις με το MILF. Επιβάλλεται να αποκηρύξουν τη βία αμφότερες οι πλευρές και να επιλύσουν τις διαφορές τους στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

  Leopold Józef Rutowicz, συντάκτης. – (PL) Κυρία Πρόεδρε, οι Φιλιππίνες είναι χώρα με πλούσια, αν και θλιβερή ιστορία. Η χώρα κατακτήθηκε από τους Ισπανούς το 1521, μετά από βίαια καταστολή της ισχυρής αντίστασης του ντόπιου πληθυσμού. Ύστερα από έξεγερση του 1916 ενάντια στην ισπανική κυριαρχία, οι Ηνωμένες Πολιτείες απέκτησαν τον έλεγχο των Φιλιππινών. Η χώρα απέκτησε πλήρη ανεξαρτησία το 1946, έπειτα από σύντομη περίοδο ιαπωνικής κατοχής, και τέλεσε επί σειρά ετών υπό το δικτατορικό καθεστώς του Πρόεδρου Marcos. Το 1983, δολοφονήθηκε ο Benigno Aquino, αρχηγός της δημοκρατικής αντιπολίτευσης. Στις Φιλιππίνες αναπτύσσουν δράση το Ισλαμικό Απελευθερωτικό Μέτωπο των Moro, καθώς και κομμουνιστές αντάρτες. Οι ομάδες κρούσης του Abu Sayyaf επιθυμούν την απόσχιση του νοτίου τμήματος του νησιωτικού συμπλέγματος από τις Φιλιππίνες. Η χώρα μαστίζεται από τη διαφθορά. Άνθρωποι πεθαίνουν κατά συρροή η θανατική ποινή εφαρμόζεται ευρύτατα, ενώ όλοι όσοι κρίνονται ενοχλητικοί από κάποιες ομάδες, πέφτουν θύματα μυστικών δολοφονιών. Οι όποιες απόπειρες ενσωμάτωσης και σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δημοκρατικών αρχών συναντούν σοβαρά εμπόδια στη χώρα αυτή. Η οικονομική ανάπτυξη των Φιλιππινών και η ένταξή της στο Σύνδεσμο των Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας αποτελούν θετικές ενδείξεις.

Το ψήφισμα, το οποίο υποστηρίζω, συνιστά τη συμβολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη λήψη συγκεκριμένων μέτρων για τον τερματισμό των εσωτερικών συγκρούσεων και στην επαναφορά των αρχών του κράτους δικαίου στις Φιλιππίνες.

  Raül Romeva i Rueda, συντάκτης. – (ES) Κυρία Πρόεδρε, όντως η περίπτωση των Φιλιππινών αποτελεί απόδειξη ότι στις ειρηνευτικές διαδικασίες κάποιες φορές απαιτείται πιο σφαιρική προσέγγιση.

Αυτή τη στιγμή εργαζόμαστε σε πολλά μέτωπα στις Φιλιππίνες και το κάθε ένα εξ αυτών απαιτεί διαφορετική προσέγγιση ανάλογα με το πλαίσιό του. Είναι επομένως σημαντικό να κατανοήσουμε την πολλαπλότητα των απαντήσεων. Υπάρχει ανθρωπιστική διάσταση στην ύποθεση των Φιλιππινών, αλλά υπάρχει σαφώς και πολιτική διάσταση, αμφότερες κεφαλαιώδεις αν θέλουμε να σημειωθεί πρόοδος στις αποτελματωμένες διαπραγματεύσεις. Τις ονομάζω αποτελματωμένες επειδή, ενώ φαίνονταν να εξελίσσονται ομαλώς το περασμένο καλοκαίρι, διεκόπησαν μετά από μία σειρά περιστατικών, με κυριότερο την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου να κηρύξει αντισυνταγματικό το μνημόνιο κατανόησης.

Η απόφαση αυτή προκάλεσε διακοπή των διαπραγματεύσεων, οπότε απαιτείται απάντηση της διεθνούς κοινότητας, και θα επιμείνω σ’ αυτό, σε δύο επίπεδα.

Το πρώτο αφορά στην ανθρωπιστική πτυχή. Είναι κατά τη γνώμη μου σαφές ότι η κατάσταση, όχι μόνο των 300.000 εκτοπισμένων, άλλα και των αναρίθμητων πλέον θυμάτων των εξαφανίσεων, των βασανιστηρίων και των κατά συρροή δολοφονιών χρήζει διερεύνησης και πολιτικής απάντησης από μέρους της κυβέρνησης, μετά από επίμονο αίτημα της διεθνούς κοινότητας.

Κατά δεύτερον, υπάρχει ανάγκη να δοθεί και πολιτική απάντηση. Η Νορβηγία διαπραγματεύεται από καιρό τη δημιουργία διαφόρων πλαισίων, προκειμένου να επιτευχθούν συμφωνίες επίλυσης της κατάστασης. Πρόκειται για ένα είδος παρασκηνιακής διπλωματίας ή «σιωπηρής διπλωματίας». Δεν είναι το είδος της διπλωματίας στο οποίο είμαστε συνηθισμένοι, τουλάχιστον σε ανώτατο επίπεδο, είναι όμως αναγκαίο.

Ορισμένες φορές είναι απόλυτα αναγκαία η παρουσία πρωταγωνιστών που διαδραματίζουν το ρόλο που διαδραματίζει αυτή τη στιγμή η Νορβηγία και θεωρώ ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει, όχι μόνο να αναπτύσσει ανάλογες δραστηριότητες, αλλά και να υποστηρίζει την όποια πρωτοβουλία που σκοπό έχει να ενθαρρύνει το διάλογο και να συνδράμει στην επίλυση των διαφορών που υπάρχουν μεταξύ των ποικίλων αντιμαχόμενων, την παρούσα περίοδο, ομάδων στις Φιλιππίνες.

  Ewa Tomaszewska, εξ ονόματος της Ομάδας UEN. – (PL) Κυρία Πρόεδρε, η διένεξη μεταξύ της κυβέρνησης των Φιλιππινών και του Ισλαμικού Μετώπου Απελευθέρωσης των Moro του Mindanao διαρκεί επί δεκαετίες. Συνοδεύτηκε από τρομοκρατικές επιθέσεις, που διέπραξε η οργάνωση του Abu Sayyaf καθώς και από απαγωγές και δολοφονίες. Το 2004, ώς και 116 άτομα έχασαν τη ζωή τους σε επίθεση σε οχηματαγωγό πλοίο στον κόλπο της Μανίλας. Σύμφωνα με την κυβέρνηση της χώρας, ο Abu Sayyaf συνεργάζεται με την al-Qaida. Οι απαγωγές συνεχίζονται. Οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις διεκόπησαν τον περασμένο Αύγουστο. Εν τω μεταξύ, η αυτονομιστική διένεξη έχει προκαλέσει 120.000 θύματα. Τα ανθρώπινα δικαιώματα παραβιάζονται σε τακτική βάση. Καλούμε όλα τα αντιμαχόμενα μέρη να αρχίσουν διαπραγματεύσεις προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία σε οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα. Υποστηρίζουμε όλες τις δράσεις που στοχεύουν στην επίτευξη βιώσιμης και δίκαιης ειρηνευτικής λύσης.

  Benita Ferrero-Waldner, Μέλος της Επιτροπής. − Κυρία Πρόεδρε, οι Φιλιππίνες, όπως προανέφεραν πολλά αξιότιμα Μέλη, βρίσκονται ακόμα αντιμέτωπες με μεγάλες προκλήσεις: από τη μία πλευρά υπάρχει το ζήτημα των μειονοτήτων του Mindanao και από την άλλη οι πολυάριθμες εξωδικαστικές εκτελέσεις. Έχουμε επίγνωση της κατάστασης.

Ωστόσο, οι Φιλιππίνες έχουν σημειώσει αξιόλογη πρόοδο όσον αφορά τις διεθνείς υποχρεώσεις τους για τη διασφάλιση και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με την κύρωση 12 διεθνών συνθηκών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την κατάργηση της θανατικής ποινής, που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην υποστήριξη του θέματος από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Επιτροπή και τα Κράτη Μέλη. Υπάρχει, επομένως μία ανάμεικτη εικόνα και θα πρέπει να εκτιμηθούν, τόσο οι θετικές, όσο και οι αρνητικές πλευρές.

Εντούτοις, η κατάσταση στον τομέα των δικαιωμάτων του ανθρώπου είναι πολύ δύσκολη και εκμεταλλευόμαστε τις τακτικές συναντήσεις ανώτατων στελεχών προκειμένου να εγείρουμε τέτοιου είδους ζητήματα. Τα ανθρώπινα δικαιώματα δικαιολογημένα βρίσκονται στο επίκεντρο των σχέσεών μας με τις Φιλιππίνες αλλά και εν όψει των Προεδρικών εκλογών του 2010. Βαδίζουμε ήδη προς αυτήν την κατεύθυνση.

Θα ήθελα συνεπώς να κάνω ειδική αναφορά στο μακροχρόνιο πρόβλημα, όπως προανέφερα, των εξωδικαστικών εκτελέσεων. Ο αριθμός δολοφονιών δημοσιογράφων, ακτιβιστών που προασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα γης έχει σαφώς ελαττωθεί τα δύο τελευταία χρόνια. Ωστόσο, παρατηρείται από καιρού εις καιρόν έξαρση των δολοφονιών και μια τέτοια έξαρση σημειώθηκε πολύ πρόσφατα. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι η πλειονότητα των αυτουργών διαφεύγει τη σύλληψη. Το γεγονός αυτό αποτελεί πολύ ευαίσθητο πολιτικό θέμα και έχει διαβρώσει την αξιοπιστία της κυβέρνησης.

Πρόκειται να δρομολογήσουμε μία «Αποστολή Δικαστικής Συνδρομής ΕΕ – Φιλιππινών» στο πλαίσιο του Μηχανισμού Σταθερότητας. Στόχος μας είναι η ενίσχυση των ικανοτήτων των δικαστικών αρχών των Φιλιππινών, περιλαμβανομένης της αστυνομίας και του στρατιωτικού προσωπικού, προκειμένου να τους παρασχεθεί συνδρομή στη διερεύνηση υποθέσεων εξωδικαστικών εκτελέσεων και να ασκηθούν ποινικές διώξεις στους ενόχους δολοφονιών.

Υπάρχουν επίσης σε εξέλιξη, τοπικής κλίμακας προγράμματα για την προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, χρηματοδοτούμενα από το Ευρωπαϊκό Μέσο για τη Δημοκρατία και τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Αυτά περιλαμβάνουν την παρακολούθηση και την εφαρμογή των διεθνών δεσμεύσεων στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δράσεις για την υποστήριξη της κύρωσης του Καταστατικού της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου και την εκπαίδευση του εκλογικού σώματος.

Κατά την παρούσα περίοδο βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία αξιολόγησης της συνεργασίας μας με όλες τις χώρες εταίρους στο πλαίσιο της Ενδιάμεσης Αξιολόγησης και υπάρχουν λόγοι να επιταχυνθούν οι προσπάθειές μας στους τομείς της χρηστής διακυβέρνησης, της δικαιοσύνης και του κράτους δικαίου, όσον αφορά τις Φιλιππίνες.

Όσον αφορά την ειρηνευτική διαδικασία στο Mindanao, η κυβέρνηση δηλώνει έτοιμη να αρχίσει εκ νέου τις συνομιλίες. Εμείς ενθαρρύνουμε την έγκαιρη επανάληψη των διαπραγματεύσεων μεταξύ των μερών και φυσικά την όποια διακριτική διαμεσολάβηση προκύψει. Στο μεσοδιάστημα, οι πολίτες για άλλη μια φορά υφίστανται τη σφοδρότητα της μακροχρόνιας διένεξης και η ECHO έχει προσφέρει πολύτιμη βοήθεια.

Εν κατακλείδι, οι τρέχουσες προτεραιότητες όσον αφορά τις σχέσεις μας με τις Φιλιππίνες, περιλαμβάνουν τις διαπραγματεύσεις για τη Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας (ΣΕΣΣ) που άρχισαν τον περασμένο μήνα στη Μανίλα. Στο πλαίσιο αυτό, ζητούμενο είναι να υπάρξει σύμπτωση απόψεων επί του θέματος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

  Πρόεδρος. – Η συζήτηση έληξε.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί στο τέλος των συζητήσεων.