De Voorzitter. − Aan de orde is het debat over zes ontwerpresoluties over de Noordelijke Kaukasus, in het bijzonder de zaak-Oleg Orlov⁽¹⁾.

  Heidi Hautala, auteur. − (EN) Mijnheer de Voorzitter, ik wil zeggen dat deze resolutie over de situatie in de Noordelijke Kaukasus, en in het bijzonder de zaak van Oleg Orlov, een van de meest terechte resoluties is die deze Vergadering sinds lange tijd heeft aangenomen.

De tragische toestand in de Noordelijke Kaukasus is de afgelopen jaren alleen nog maar erger geworden, met wijdverbreide mensenrechtenschendingen die nog steeds het dagelijks leven van de gemeenschappen in Tsjetsjenië, Ossetië, Dagestan, Noord-Ossetië en Kabardië-Balkarië beïnvloeden.

Het geweld is zeker nog niet voorbij. Afgelopen dinsdag nog zijn er ten minste zes mensen omgekomen bij een aanslag op het Tsjetsjeense parlementsgebouw in Grozny. Minstens zeventien mensen raakten gewond, van wie de meesten burgers. Op 9 september kwamen zeventien mensen om het leven en raakten veel anderen gewond bij een bomaanslag in Vladikavkaz, de hoofdstad van Noord-Ossetië.

Voor de drama’s uit het verleden is ook nooit verantwoording afgelegd. De families van de slachtoffers in Beslan weten nog steeds niet wat er met hun kinderen en dierbaren is gebeurd, hoe ze zijn gestorven en waar hun lichamen zijn.

De vicieuze cirkel van geweld en straffeloosheid heeft niet alleen de gemeenschappen verward en verlamd, maar het feit dat het niet gelukt is om de situatie onder controle te krijgen, heeft er ook toe geleid dat het geweld zich verder verspreid heeft dan de grenzen van de Noord-Kaukasische republieken.

Terwijl de burgers van Moskou het trauma van terrorisme hebben gevoeld, vrezen Tsjetsjeense vluchtelingen in Europa vervolging en zelfs moord. Mensen verdwijnen zelfs in de hoofdstad, Moskou, en in Sint-Petersburg, zoals afgelopen jaar is gebeurd.

Dit moet een keer ophouden. Dat de winnaar van de Sacharov-prijs van 2009, de heer Orlov, in staat van beschuldiging is gesteld, kan het punt zijn waarop Europa eindelijk zegt dat het genoeg is geweest.

De EU moet nu samenwerken met de Raad van Europa aan het uitstekende verslag dat is opgesteld door Dick Marty over rechtsmiddelen voor mensenrechtenschendingen in de Noordelijke Kaukasus.

  Marietje Schaake, auteur. − (EN) Mijnheer de Voorzitter, vandaag heeft Voorzitter Buzek de winnaar van de Sacharov-prijs van dit jaar bekendgemaakt. Deze prijs belichaamt de vrijheid van denken, een essentiële Europese vrijheid en een recht dat wij namens onze burgers in de hele wereld nastreven.

In reactie op de Nobelprijs voor de vrede heeft Voorzitter Buzek een krachtig beroep gedaan op China om Liu Xiao Bo vrij te laten en daarbij zei hij: “Vrijheid is geen bedreiging, maar vrijheid kan op veel manieren worden bedreigd.” Dat geldt ook voor de mensen die opkomen voor de mensenrechten in de Noordelijke Kaukasus.

De winnaars van de Sacharov-prijs van vorig jaar, Oleg Orlov, Sergei Kovaljov en Ljudmila Aleksejeva van Memorial, hebben hun prijs niet persoonlijk in ontvangst kunnen nemen doordat hun vrijheid wordt bedreigd. De EU investeert enorm in haar betrekkingen met Rusland en we zijn verbonden via de Raad van Europa en de OVSE.

Rusland heeft dus beloofd de mensenrechten en de rechtsstaat te beschermen en te bevorderen, maar de werkelijkheid is heel anders. Intimidatie van journalisten en activisten van het maatschappelijk middenveld is schering en inslag, verdwijningen van mensenrechtenverdedigers komen stelselmatig voor en er is geen vrijheid van meningsuiting, ook niet op het internet. Het ontbreken van een rechtsstaat heeft ertoe geleid dat het Europees Hof voor de Rechten van de Mens nu 20 000 zaken uit de Russische Federatie in behandeling heeft.

Rusland heeft het recht om terrorisme in de Noordelijke Kaukasus te bestrijden, maar als de rechtsstaat niet wordt gehandhaafd werkt dat contraproductief voor de stabiliteit. Rusland heeft echt geen excuus om zijn eigen beloften over mensenrechten niet na te komen.

We kijken ernaar uit en zullen erop toezien dat de vertegenwoordigers van Memorial de vrijheid hebben om naar dit Parlement te komen, om zo de vrijheden en rechten te symboliseren die alle burgers van de Noordelijke Kaukasus zouden moeten hebben.

  Mitro Repo, auteur. − (FI) Mijnheer de Voorzitter, ik maak mij grote zorgen over de toenemende sfeer van angst waarin mensenrechtenverdedigers in Rusland moeten leven. Wij zijn onze steun verschuldigd aan Oleg Orlov, aan wie wij vorig jaar de Sacharov-prijs gaven. Zijn enige misdaad is dat hij over de mensenrechten in Rusland heeft gesproken.

Ook in de Europese Unie worden fundamentele rechten geschonden, maar wat in Rusland gebeurt, is totaal iets anders. Wij moeten alle vormen van terrorisme en radicaal extremisme bestrijden met alle mogelijke legale middelen, ook met de middelen die het maatschappelijk middenveld ons biedt. Er is niet langer behoefte aan onderdrukking in de Noordelijke Kaukasus, maar eerder aan dialoog. In plaats van misdaden moet er nu meer respect komen voor de wet en de mensenrechten.

Rechtvaardigheid wordt altijd op objectieve en subjectieve wijze gerealiseerd. In de Noordelijke Kaukasus betekent dit dat misdadigers moeten worden berecht en er rekening moet worden gehouden met de behoeften van de slachtoffers van misdaad. Het aannemen van deze verklaring is een duidelijke en adequate steun aan Orlov en alle andere voorvechters van de mensenrechten. Wij mogen deze zaak niet vergeten wanneer wij over nieuwe betrekkingen tussen de Europese Unie en Rusland onderhandelen. Rusland moet de mensenrechten respecteren om een echte rol in Europa te kunnen spelen en moet het Europese ethos accepteren: Europa staat aan de kant van de mensen en is niet tegen mensen.

  Ryszard Czarnecki, auteur. − (PL) In de communistische tijd, toen de vakbond Solidariteit in Polen streed voor mensenrechten en democratie, was het motto “Geen vrijheid zonder Solidariteit” algemeen gangbaar. Vandaag kunnen we tegen de achtergrond van de gebeurtenissen in de Noordelijke Kaukasus en in andere gedeelten van Rusland, zeggen dat er geen stabiliteit is zonder rechtsstaat.

Het is erg belangrijk om deze verschijnselen in één adem te noemen. Er kan geen sprake zijn van economische en politieke betrekkingen met Rusland als we de mensenrechten in dit land negeren. Het is eigenlijk een systeem van communicerende vaten, het zijn geen twee aparte onderwerpen. Eerlijkheid gebiedt ons niet alleen te spreken over de ontdooiende betrekkingen met het grote Rusland, we moeten ook van Moskou eisen dat het de mensenrechten eerbiedigt, ook van iemand die de Sacharov-prijs heeft gewonnen. Dit is een ongewone klap in het gezicht van het Europees Parlement en de Europese Unie.

  Marie-Christine Vergiat, auteur. – (FR) Mijnheer de Voorzitter, ik wil gebruik maken van deze toespraak om ons gezamenlijk af te vragen waar de Sacharov-prijs toe dient.

Ik wil allereerst mijn collega´s bedanken, en in het bijzonder mevrouw Hautala, voor haar reactie op mijn vraag over de situatie van de heer Orlov. De heer Orlov is namelijk een van de drie leiders van de organisatie Memorial, waaraan wij vorig jaar de Sacharov-prijs hebben toegekend.

Door deze prijs toe te kennen, hebben wij de inzet beloond van degenen die de situatie in Tsjetsjenië nog aan de kaak durven te stellen. Het was symbolisch, want het was enkele maanden na de moord op mevrouw Natalia Estemirova, een moord die de heer Orlov streng veroordeeld had. We wisten dat de Tsjetsjeense president haatgevoelens koesterde jegens de heer Orlov en dat hij een aanklacht tegen hem had ingediend. In januari 2010 zijn de heer Orlov en Memorial veroordeeld en wij hebben niets gezegd. Op 6 juli jongstleden is de heer Orlov opnieuw aangeklaagd en er hangt hem nu een gevangenisstraf van drie jaar boven het hoofd.

Wanneer we de Sacharov-prijs uitreiken, dan proberen we de aandacht te vestigen op het werk van mannen en vrouwen die strijden voor democratie en mensenrechten, en door hun die prijs toe te kennen nemen we hen in bescherming.

Maar wat hebben we gedaan voor de heer Orlov en voor al diegenen die de mensenrechten verdedigen in Rusland en Tsjetsjenië? Op welke wijze hebben we de dialoog van de Europese Unie ontwikkeld, zodat de mensenrechten eindelijk zouden worden nageleefd in de Noordelijke Kaukasus? Kunnen wij zonder iets te zeggen toestaan dat er, meer dan een jaar na de moord op mevrouw Estemirova, geen enkele gerechtelijke vervolging is ingesteld? Kunnen we toestaan dat verdedigers van mensenrechten worden opgepakt en gemolesteerd en dat zij verdwijnen zonder enige reactie van de rechtbanken?

Ik zou bijna willen zeggen: "waar dienen wij nog voor, als wij vergadering na vergadering schendingen van de mensenrechten veroordelen, zonder dat dat de Commissie verhindert om gewoon door te gaan met zogenaamde constructieve dialogen, en zij ons blijft zeggen dat er vooruitgang is, maar niet op het gebied van de mensenrechten en de rechtspraak?" Wanneer houden wij eens op met het verloochenen van de zogenaamde fundamentele waarden ten gunste van economische en politieke belangen van bepaalde lidstaten? Misschien zouden we geloofwaardiger zijn, dames en heren, als onze bijeenkomsten niet naar het einde van de donderdagmiddag werden geschoven, en als wij met wat meer mensen aanwezig zouden zijn bij deze debatten.

  Bernd Posselt, auteur. − (DE) Mijnheer de Voorzitter, de Noordelijke Kaukasus is vroeger het slachtoffer geworden van het tsaristische kolonialisme en is het slachtoffer geworden van een poging tot volkerenmoord door het stalinistische regime, en helaas vonden er na de ondergang van de Sovjet-Unie twee meedogenloze oorlogen plaats, die in genocide aan kleine volkeren als de Tsjetsjenen uitmondden. Er kan worden gesteld dat de Noordelijke Kaukasus ook vandaag de dag een regio is waar kleine, brute satellietregimes als dat van de heer Kadyrov de mensenrechten op grove wijze schenden. Wij veroordelen elke vorm van terrorisme door welke partij dan ook, maar dit regime heeft niets te maken met democratie of de rechtsstaat.

Om een eind te maken aan deze situatie is een trias nodig in de vorm van samenwerking tussen de Raad van Europa en zijn Hof voor de rechten van de mens, het Europees Parlement als motor van de Europese Unie en de mensenrechtenorganisaties in deze regio, die de Russische machthebbers van de buitenwereld trachten af te schermen. Memorial is in dit verband van centraal belang. Daarom eisen wij niet alleen dat Oleg Orlov onmiddellijk met rust wordt gelaten, maar wij roepen op tot het verlenen van ondersteuning aan zijn lovenswaardige inzet voor de mensenrechten. Dat zijn we hem en zijn medestanders, de volkeren van de Noordelijke Kaukasus, maar ook onze vermoorde vriendin en medestrijdster Estemirova, die velen van ons persoonlijk hebben gekend, verschuldigd. De moord op Natalia Estemirova moet eindelijk worden opgelost. We zijn het haar verplicht ervoor te zorgen dat de mensenrechten en de rechtsstaat in de Noordelijke Kaukasus eindelijk worden geëerbiedigd.

  Jarosław Leszek Wałęsa, namens de PPE-Fractie. – (PL) Enige tijd geleden heeft Oleg Orlov gezegd dat de afwijzing door de machthebbers van de belangrijkste kwestie − die van de mensenrechten − het grootste probleem is van de Noordelijke Kaukasus. De schending van de mensenrechten destabiliseert de Noordelijke Kaukasus, verlengt het conflict, vermindert de kans op een oplossing en steunt de facto de terroristische ondergrondse.

Mensenrechtenorganisaties als Memorial verdienen onze steun, omdat zij onmisbaar zijn voor de ontwikkeling van een stabiele en vrije samenleving. Daarnaast zijn ze ook nodig voor het tot stand brengen van echte en blijvende stabiliteit. Daarom moeten we deze organisaties steunen. Tegelijkertijd is het nodig om alle laakbare daden die daar gepleegd worden, aan de kaak te stellen. We moeten ons inzetten voor het stijgende aantal verdwijningen en we mogen het lijden van de ontheemden niet vergeten.

  Alexander Mirsky namens de S&D-Fractie. – (LV) Dank u, mijnheer de Voorzitter. Ik sta volledig achter het deel van de resolutie waarin wordt gesteld dat de mensenrechten in de Noordelijke Kaukasus moeten worden geëerbiedigd. Ik ben zeer bekend met de situatie in de Kaukasus, omdat ik daar meerdere keren ben geweest. Tegelijkertijd wil ik opmerken dat de titel ‘mensenrechtenactivist’ de heer Orlov nog niet het recht geeft om de president van de Republiek Tsjetsjenië van moord te beschuldigen. Als de heer Orlov van mening is dat de Sacharov-prijs een vrijbrief is voor onbezonnen beweringen, dan heeft hij het mis. Het Europees Parlement hoeft niet op te treden als de advocaat van Orlov. Laat Orlov zijn gelijk maar aantonen in de rechtbank. Als dit niet voor een Russische rechtbank geschiedt, dan kan het voor het Europese Hof. Wij hebben niet het recht om in dit geschil partij te kiezen. Wij moeten de rechtbanken hun werk laten doen. Toch wil ik de heer Orlov van advies dienen: denk goed na voordat u spreekt. Smaad is een misdrijf. Dank u.

  Adam Bielan, namens de ECR-Fractie. – (PL) Paradoxaal genoeg discussiëren we op de dag dat we ons besluit over de toekenning van de Sacharov-prijs 2010 wereldkundig maken, over de vervolging van een van de winnaars van deze prijs van vorig jaar. Zoals u weet heeft Oleg Orlov samen met andere leden van de organisatie Memorial deze prijs vorig jaar ontvangen voor de compromisloze en moedige strijd voor de waarheid over de Russische misdaden die zijn gepleegd in de Tsjetsjeense Republiek.

We spreken vandaag over de verdere vervolging van Oleg Orlov omdat hij onbevreesd opheldering eist over alle omstandigheden rond de dood van Natalia Estemirova, hoofd van Memorial in Tsjetsjenië. Hierbij mogen we niet vergeten dat de maatregelen die ‘president’ Ramzan Kadyrov heeft genomen tegen de heer Orlov niet mogelijk waren geweest zonder steun van het Kremlin. Daarom doe ik een oproep aan alle autoriteiten van de Europese Unie, waaronder de Commissie en de Raad, om druk uit te oefenen op president Medvedev om dit soort vervolgingen in Tsjetsjenië te beteugelen.

  Elena Băsescu (PPE). – (RO) Geweld en terrorisme zijn bijna alledaagse verschijnselen in de republieken in de Noordelijke Kaukasus. De aanval die vorige week op het Tsjetsjeense parlement is gepleegd benadrukt dat de islamistische opstand de stabiliteit van de gehele regio in gevaar brengt. Vijftien jaar na het uitbreken van de oorlogen in Tsjetsjenië zijn er nog altijd tachtigduizend ontheemden in de regio. Ook de situatie voor mensenrechtenactivisten is verontrustend, met berichten over talloze willekeurige ontvoeringen en veroordelingen. De zaak tegen Oleg Orlov maakt deel uit van een reeks processen die zijn aangespannen zonder enige deugdelijke rechtsgrond. Hij zou een gevangenisstraf van drie jaar kunnen krijgen omdat hij de president van Tsjetsjenië had beschuldig van betrokkenheid bij de moord op Natalia Estemirova in 2009.

Ik wil erop wijzen dat in de onderzoeken die na de dood van deze vrouw zijn ingesteld tot nu toe nog geen enkele vooruitgang is geboekt. Daarom vind ik dat de Russische federale autoriteiten aanvullende maatregelen moeten nemen om ervoor te zorgen dat dit soort onderzoeken op de juiste wijze worden uitgevoerd, ook als het gaat om leden van de organisatie Memorial.

  Eija-Riitta Korhola (PPE). − (FI) Mijnheer de Voorzitter, het bekendste en gewelddadigste conflict in de Noordelijke Kaukasus is het conflict dat met de eerste Tsjetsjeense oorlog begon. Dat gaat nog steeds door, ook al heeft het zich verspreid, vooral naar Dagestan en Ingoesjetië. Zonder een standpunt in te nemen over in hoeverre er sprake is van een vrijheidsoorlog, een oorlog tegen terrorisme of iets anders, kunnen wij het feit niet negeren dat er bijna 100 000 interne vluchtelingen zijn en de mensenrechtensituatie er zeer slecht is.

De mensenrechtenactivisten aan wie wij vorig jaar de Sacharov-prijs gaven, zijn dragende krachten in de organisatie Memorial, die een belangrijke rol speelt in de Noordelijke Kaukasus. Toen Oleg Orlov afgelopen december de prijs kwam ophalen, antwoordde hij op een vraag over de gevaren van zijn werk, dat het grootste probleem is dat de dreiging afkomstig is van vertegenwoordigers van de overheid. Weinigen zullen aan deze woorden van hem twijfelen.

Anna Politkovskaja was vooral bekend als iemand die opkwam voor de mensenrechten van de Tsjetsjenen. De Russische agent Litvinenko, die in Londen werd vergiftigd, had het Russische optreden in Tsjetsjenië bekritiseerd. Natalia Estemirova, die vorig jaar werd vermoord, onthulde dat de veiligheidsdiensten eveneens in Tsjetsjenië betrokken waren bij gewelddadigheden en executies. De lijst van soortgelijke onopgeloste moorden is nog veel langer. Het is daarom van wezenlijk belang dat de Europese Unie deze zaken ter sprake blijft brengen.

  Bogusław Sonik (PPE). - (PL) Ik wil beginnen met een correctie op een uitspraak die een van de afgevaardigden heeft gedaan. Ons is verteld dat vertegenwoordigers van Memorial niet naar het Parlement konden komen om de Sacharov-prijs in ontvangst te nemen, maar ze waren er wel. Het waren de “Dames in het Wit” die de prijs niet in ontvangst konden nemen omdat ze Havana niet mochten verlaten.

In het verslag uit juni 2010 dat is opgesteld door de parlementaire vergadering van de Raad van Europa bevindt zich informatie over nieuwe gevallen van schendingen van de mensenrechten in de Noordelijke Kaukasus. De Russische autoriteiten houden vol dat zij zich inspannen om de regio te stabiliseren, echter de straffeloosheid van de schendingen van de mensenrechten en het ontbreken van een rechtsstaat staan nog steeds daadwerkelijke en langdurige stabiliteit van deze regio in de weg. De burgerbevolking is nog altijd blootgesteld aan geweld. Marteling en mishandeling, gedwongen verdwijningen, willekeurige moorden en arrestaties zijn alomtegenwoordig. Onderzoeken naar schendingen van de mensenrechten zijn ineffectief en gebrekkig. Meestal is het enige resultaat dat de daders ongestraft blijven, waardoor het wantrouwen tegenover regeringsinstellingen en het gehele justitiële systeem verder wordt gevoed.

Het is onze plicht om alle mogelijke stappen te zetten om niet alleen de situatie in de Noordelijke Kaukasus permanent in de gaten te houden, maar ook om een rechtsstaat te garanderen, om burgerinitiatieven en democratische initiatieven te ondersteunen en om de rechteloosheid in deze regio een halt toe te roepen.

  Miroslav Mikolášik (PPE). - (SK) Naar mijn oordeel vormt de veronachtzaming van het allerbelangrijkste, namelijk de eerbiediging van individuele mensenrechten, het voornaamste probleem in de Noordelijke Kaukasus. Dergelijke schendingen van de mensenrechten leiden tot destabilisering in de regio en verscherpen het conflict, dat tevens langer voortsleept. De kans dat er een oplossing komt, neemt af en er ontstaat een voedingsbodem voor reactionaire, terroristische groeperingen.

Ramzan Kadyrov, die de macht in Tsjetsjenië in handen heeft, draagt niet bij tot stabiliteit. Hij heeft zich ontpopt tot de absolute heerser van deze republiek, die de wet tart of deze verkeerd interpreteert, zodat hij de fundamentele mensenrechten links kan laten liggen. Bovendien worden misstanden met bepaalde individuen wellicht niet bekendgemaakt noch besproken. Oleg Orlov, lid van Memorial, is een droevig voorbeeld van de vervolging van mensenrechtenactivisten. Het is tragisch dat deze situatie nog steeds niet is opgelost. Het Europees Parlement heeft dan ook de morele verplichting om de gebeurtenissen in de regio op de voet te volgen en regelmatig aan te dringen op de eerbiediging van rechten die de burgers en mensenrechtenorganisaties in de Russische Federatie ondanks officiële retoriek vandaag de dag nog steeds niet hebben.

  Corina Creţu (S&D). – (RO) Ook ik voel mij verplicht mijn solidariteit uit te spreken met Oleg Orlov en het mensenrechtencentrum Memorial, dat hij leidt. Zij hebben vorig jaar van het Europees Parlement de Sacharov-prijs voor de vrijheid van denken gekregen.

De veroordeling voor het belasteren van de Tsjetsjeense president en het proces dat is aangespannen tegen Oleg Orlov, die nu jarenlang de gevangenis zou kunnen ingaan, zijn een vreselijk hoogtepunt in een reeks ontmoedigende vervolgingen van mensenrechtenactivisten, waaronder de meest verschrikkelijke inzake de ontvoering van en moord op Natalia Estemirova, de coördinator van Memorial in Tsjetsjenië. Ik voel me verplicht protest aan te tekenen tegen deze meedogenloze, herhaaldelijke schendingen van de mensenrechten die worden gerechtvaardigd door de noodzaak het terrorisme te bestrijden, tegen de straffeloosheid van degenen die zich schuldig hebben gemaakt aan ernstige misdaden en misstanden, alsmede tegen de Russische autoriteiten die deze situatie tolereren, hetgeen de geloofwaardigheid van hun inzet voor de democratie aantast.

  Jaromír Kohlíček (GUE/NGL). - (CS) Ik wil stilstaan bij de vraag hoe het toch mogelijk is dat we hier de hele tijd alleen maar over de mensenrechten van een relatief kleine groep mensen spreken en absoluut geen oog hebben voor de kern van de zaak. Het probleem in de Noordelijke Kaukasus zit hem in de verregaande inmenging van goed opgeleide en gewapende wahabieten die het gebied om duidelijke redenen binnendringen.

Als u niet weet waar de wahabieten vandaan komen en waar ze hun financiering vandaan halen, dan kan ik u vertellen dat dit uit dezelfde bronnen is als die waarover men spreekt in verband met andere terroristische organisaties. Deze kern van de zaak, dus de redenen waarom er in verschillende delen van de Noordelijke Kaukasus flagrante schendingen van de mensenrechten voorkomen, ontbreekt helaas volledig in deze resolutie. Uiteraard dienen de mensenrechten te worden nageleefd, maar dan moeten wel eerst de voorwaarden daartoe geschapen worden. En zolang terroristische organisaties externe financieringsbronnen hebben, en die hebben ze helaas te over, dan wordt het wel erg moeilijk om die voorwaarden daadwerkelijk tot stand te brengen. En daar zwijgt de resolutie helaas in alle toonaarden over.

  Ana Gomes (S&D). - (EN) Mijnheer de Voorzitter, ik sta volledig achter deze resolutie, die wordt gesteund door mijn fractie en die oproept tot actie voor het steunen van de winnaar van de Sacharov-prijs, Oleg Orlov, en alles waarvoor hij staat – namelijk verzet tegen de mensenrechtenschendingen die voortduren in de Noordelijke Kaukasus.

Ik wil in dit verband zeggen dat ik mijzelf en mijn fractie niet herken in de woorden van de heer Mirsky, die eerder heeft gesproken en kritiek uitte op Oleg Orlov, door te zeggen dat hij zijn status als mensenrechtenverdediger niet mag gebruiken om zich af te zetten tegen de heer Kadyrov. Elke zichzelf respecterende democraat weet dat je geen titel nodig hebt, dat je geen mensenrechtenverdediger hoeft te zijn en dat je geen deel hoeft uit te maken van Memorial of een Sacharov-prijs hoeft te hebben gewonnen om het democratische recht te hebben om kritiek te mogen leveren op een staatshoofd of regeringsleider.

Ik wil ook van de gelegenheid gebruikmaken om te steunen wat onze collega Raül Romeva i Rueda eerder heeft gezegd. Hij vroeg de aandacht van dit Parlement – en van de Commissie en de Raad en in het bijzonder van mevrouw Ashton – voor de gevaarlijke situatie die zich ontwikkelt in de Westelijke Sahara. Ik wil haar verzoeken in te grijpen om te voorkomen dat de Marokkaanse autoriteiten de inwoners van de Westelijke Sahara die strijden tegen de illegale bezetting, oppakken.

(Spreekster wordt door de Voorzitter onderbroken)

  Máire Geoghegan-Quinn, lid van de Commissie. – (EN) Mijnheer de Voorzitter, ik wil u bedanken voor het feit dat u de mensenrechtensituatie in de Noordelijke Kaukasus ter sprake hebt gebracht.

Hoewel de antiterroristische operatie in Tsjetsjenië sinds vorig jaar officieel voorbij is, zijn het geweld en het klimaat van straffeloosheid daar nog altijd aanwezig, en dat geldt nog sterker voor het aangrenzende Dagestan en voor Ingoesjetië.

De gewapende aanslag die afgelopen dinsdag plaatsvond in het parlement in Grozny herinnerde ons weer eens aan het feit dat de situatie instabiel en gevaarlijk blijft.

De hoge vertegenwoordiger voor het buitenlands en veiligheidsbeleid/vicevoorzitter mevrouw Ashton heeft deze aanval veroordeeld en heeft gesteld dat terroristisch geweld en zelfmoordaanslagen in geen enkele omstandigheid te verantwoorden zijn.

Ik wil van de gelegenheid gebruikmaken om mijn oprechte medeleven te betuigen aan de families van de slachtoffers. In dit geval waren de slachtoffers een burger en twee politiemensen die hun werk deden. Niet alleen de terroristische aanslagen gaan door in de Noordelijke Kaukasus, maar ook de regelmatige aanslagen op mensenrechtenverdedigers en journalisten en de daders van die aanslagen worden zelden berecht.

We eren alle mensen die het leven hebben gelaten en degenen die in zo’n omgeving blijven werken. Veel activisten, juristen en onafhankelijke journalisten in de Russische Federatie hebben te maken met geweld, bedreiging en intimidatie.

De lasterzaken tegen Oleg Orlov, hoofd van het mensenrechtencentrum Memorial, en de voorzitter van de Moskou-Helsinki Groep, Ljudmila Aleksejeva, moeten worden gezien in deze context van intimidatie. De verklaringen van de heer Orlov, die worden bestreden door president Kadyrov, hadden betrekking op het feit dat de moordenaar van Memorial-activiste Natalia Estemirova, hoewel zijn identiteit bekend is, nooit voor het gerecht is gebracht.

De Europese Commissie houdt het tweede proces van de heer Orlov, dat op dit moment loopt, nauwlettend in de gaten. De EU roept Rusland op zich te houden aan de beloften die het heeft gedaan als lid van de Verenigde Naties, de OVSE en de Raad van Europa. President Medvedev heeft zich uitgesproken tegen wat hij het juridische nihilisme noemde dat hoogtij viert in Rusland. De EU is bereid Rusland te helpen bij het hervormen van zijn rechtsstelsel.

Er zijn concrete activiteiten voorbereid in nauwe samenwerking met het kabinet van de president en de Raad van Europa.

De EU hecht veel waarde aan de gelegenheid die zij heeft om haar zorgen over de mensenrechten met de Russische autoriteiten te bespreken. We zijn blij met de open houding die president Medvedev aanneemt in de besprekingen met de EU over deze kwesties. De reguliere mensenrechtenbesprekingen op deskundigenniveau tussen de EU en Rusland bieden een kans om het bereik van deze discussies te vergroten.

  De Voorzitter. − Het debat is gesloten.

Wij gaan nu over tot de stemming.

(Uitslagen en nadere bijzonderheden betreffende de stemmingen: zie notulen)

Schriftelijke verklaringen (artikel 149)

  Monica Luisa Macovei (PPE), schriftelijk. – (EN) Ik wil mijn oprechte medeleven en zorg uitspreken voor het toenemende aantal vermoorde of verdwenen burgers van de Kaukasusregio, in het bijzonder Natalia Estemirova. De toename van het geweld en de verdwijningen van mensenrechtenactivisten en politieke tegenstanders in de Noordelijke Kaukasus sinds 2009 is zorgwekkend. Deze conflicten en mensenrechtenschendingen destabiliseren de regio en belemmeren de vrede en welvaart. Ik verzoek de Russische autoriteiten met klem de bescherming van mensenrechtenverdedigers, onder wie de medewerkers van Memorial, te verbeteren. De regering moet streven naar veroordeling van de daders van ontvoeringen en moorden, in plaats van personen zoals Oleg Orlov, die deze kwesties aan het licht brengen, de mond te snoeren. Ik veroordeel het handelen van de autoriteiten bij het onderzoeken van mensenrechtenorganisaties, evenals de strafrechtelijke aanklachten die op dit moment worden ingediend tegen Oleg Orlov omdat hij zijn mening heeft gegeven. Ik roep de Commissie op deze kwesties te benadrukken in haar dialoog met Rusland.

  Zbigniew Ziobro (ECR), schriftelijk. – (PL) De laatste tijd wordt er in de media veel gesproken over een nieuw hoofdstuk in de betrekkingen tussen de Europese Unie en de Russische Federatie. De gezamenlijke Duits-Russische Nord Stream-gaspijpleiding of het voorstel van Nicolas Sarkozy om Rusland op te nemen in het Europese veiligheidssysteem zijn hier de vruchten van.

Het lijkt erop dat de besluitvormers van de EU in hun euforie over de nieuwe economische overeenkomsten de gevallen van Anna Politkovskaja en Natalia Estemirova alweer vergeten zijn. De Unie is al jaren gebaseerd op de overtuiging dat als mensen in bepaalde zin gelijk zijn, die gelijkheid dan voor iedereen in alle opzichten geldt. Onze prioriteit is daarom onveranderd de strijd voor de eerbiediging van de beginselen van de rechtsstaat, burgerlijke vrijheden en menselijke waardigheid. Een krachtige reactie van de Europese Unie op de herhaalde schendingen van de mensenrechten in Rusland en het drama van de democratische oppositie is noodzakelijk.

De media melden dat op iedere 31e dag van de maand in Russische steden manifestaties plaatsvinden, georganiseerd door de beweging ‘Strategie-31’. Haar leden manifesteren ter verdediging van de vrijheden van vergadering, vereniging, manifestatie en posten die worden gegarandeerd in artikel 31 van de grondwet van de Russische Federatie. Vanaf het begin van haar activiteiten ondervindt deze beweging tegenwerking van de autoriteiten. Manifestaties worden iedere keer uiteengejaagd door de speciale politie-eenheid OMON en deelnemers worden getreiterd en geslagen, afgevoerd naar plekken diep in de bossen en daar achtergelaten, of gearresteerd en vastgehouden in gevangenissen zonder dat hiervoor een formele reden wordt gegeven. De Unie is verplicht om deze activiteiten te onderzoeken en een luid protest uit te spreken. Dit wordt van ons verwacht, niet alleen door de Russische burgers maar door de hele Europese samenleving.