Przewodniczący – Kolejnym punktem porządku dziennego jest sprawozdanie pani poseł Any Gomes, w imieniu Komisji Spraw Zagranicznych, zawierające projekt zalecenia Parlamentu Europejskiego dla Rady w sprawie negocjacji dotyczących umowy ramowej między UE a Libią (A7-0368/2010) [2010/2268(INI)].

  Ana Gomes, sprawozdawczyni – (PT) Panie Przewodniczący! Libia zajmuje strategiczną pozycję, jeśli chodzi o kontrolowanie napływu imigrantów do Europy, jak również – dodatkowo – ze względu na znaczące zasoby energetyczne i ogromny potencjał jako nasz sąsiad i partner w strefie Maghrebu.

Niektóre państwa członkowskie są w bliskich stosunkach z Libią; ważne jest jednak, aby takie stosunki były należycie umocowane w podstawowych wartościach i interesach Unii. Dlatego też popieramy budowanie stosunków z Libią poprzez ustanowienie umowy ramowej obejmującej różne obszary współpracy, nakierowanej na pobudzanie zasadniczego dialogu politycznego.

Nie możemy jednak zapominać, że Libią rządzi dyktatorski reżim, który w historii dopuszczał się poważnych naruszeń praw człowieka, ataków terrorystycznych i ingerencji w sprawy innych państw, jakkolwiek w ostatnich kilku latach przejawiał oznaki, że pragnie zmienić kurs o 180 stopni. W związku z tym umowa ramowa z Libią może uzyskać poparcie Parlamentu w przypadku spełnienia określonych warunków. Warunek sine qua non jest taki, że Libia musi ponownie umożliwić Wysokiemu Komisarzowi Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR) działanie na swoim terytorium, z rozszerzonym mandatem. Powiem to całkiem wyraźnie: nie będzie UNHCR – nie będzie umowy.

Należy przekonać Libię, aby ratyfikowała konwencję genewską o uchodźcach. Jako że jest już ona stroną afrykańskiej konwencji dotyczącej statusu uchodźców, trudno zrozumieć, dlaczego status uchodźcy nie jest uznawany w ramach jej wewnętrznego porządku prawnego.

Każda umowa o readmisji pomiędzy UE a Libią musi wykluczać wszystkie osoby, które twierdzą, że ubiegają się o azyl, są uchodźcami lub osobami wymagającymi międzynarodowej ochrony; umowy takie należy stosować w pełnej zgodności z zasadą non-refoulement. Nie może ponownie dochodzić do takich krytycznych sytuacji, jak ta z zeszłego lata, kiedy to grupowe wydalenie z Libii zagrażało 400 Erytrejczykom.

Unia Europejska musi zachęcać Libię do przyjęcia takich rozwiązań prawnych i społecznych, które wpłyną na poprawę nieludzkich warunków, w jakich żyją niemal dwa miliony imigrantów pracujących w Libii – czyli niemal jedna czwarta ludności. Ci imigranci zasługują na ochronę prawną i nie mogą dłużej być traktowani jak abeedzi – niewolnicy. Unia Europejska musi zainwestować we wspólne programy zwalczania rozwijającego się handlu ludźmi, którego następstwa są zgubne zwłaszcza dla kobiet i dzieci. Unia Europejska musi zwiększyć wsparcie dla Międzynarodowej Organizacji do spraw Migracji i wszystkich organizacji pomagających migrantom przebywającym w Libii, jako w kraju tranzytowym, co umożliwi polepszenie warunków bytowania migrantów internowanych w ośrodkach detencyjnych, które znowu zaczynają się zapełniać, pomimo ich nagłego opróżnienia w połowie ubiegłego roku.

Unia nie może wstrzymywać się przed przekonaniem Libii, aby ta zobowiązała się wprowadzić moratorium na stosowanie kary śmierci. Najważniejsze jest zażądanie, by władze libijskie publikowały informacje dotyczące tożsamości straconych obywateli Libii oraz innych krajów. Unia musi nalegać na ratyfikację przez Libię Rzymskiego statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego. W ramach współpracy Unia musi zachęcać do wprowadzania reform służących modernizacji struktur społecznych, politycznych i sądowniczych, które otworzą ten kraj na świat, dadzą społeczeństwu dostęp do niezależnych źródeł informacji, będą wspierać niezależność środków masowego przekazu i stanowić inwestycję w budowę zdolności instytucjonalnej organizacji pracowniczych i innych organizacji typowych dla społeczeństwa obywatelskiego. Rewolucja Bouaziziego w Tunezji z całą pewnością będzie mieć reperkusje w sąsiedniej Libii i nawet reżim Kaddafiego potrafi to zrozumieć.

Musimy wzmocnić wsparcie, jakie otrzymuje libijski sektor zdrowia za pośrednictwem planu działań dla Benghazi poprzez rozszerzenie go na inne centra medyczne i włączenie w jego zakres innego rodzaju potrzeb dotyczących zdrowia publicznego. Rozumiemy, że negocjacje pomiędzy Komisją Europejską a Libią są na zaawansowanym etapie, chociaż pojawiły się pewne trudności, jeśli chodzi o współpracę w dziedzinach handlu i energetyki.

Z naszego punktu widzenia korzystne byłoby rychłe założenie biura UE w Trypolisie, co ułatwiłoby negocjacje i monitorowanie rozwoju sytuacji w Libii.

Panie Komisarzu! Wraz z tymi zaleceniami kierujemy do Komisji prośbę o udostępnienie szczegółowych informacji dotyczących linii budżetowych wykorzystywanych i planowanych we współpracy z Libią. Mam nadzieję, że doprowadzi Pan do szybkiego udostępnienia nam tych informacji.

Na koniec pragnę zaznaczyć, że dopiero niedawno Parlament miał możliwość wyrażenia zgody na udzielenie Radzie mandatu do negocjacji. Taka sytuacja jest nie do przyjęcia i nie może dłużej trwać. Na koniec pragnę przekazać podziękowania za współpracę wszystkim kontrsprawozdawcom, których udział był niezbędny do osiągnięcia szerokiego porozumienia, jakie udało się zbudować w potencjalnie tak kontrowersyjnej kwestii.

  Štefan Füle, komisarz – Panie Przewodniczący! Dziękuję, że dał mi Pan możliwość przedstawienia temu Parlamentowi informacji dotyczących negocjacji w sprawie umowy ramowej między UE a Libią.

Komisja i Parlament Europejski już teraz ściśle współpracują w sprawie Libii. Jesteśmy obopólnie zainteresowani korzystnym rozwojem naszych stosunków z Libią, która jest ważnym sąsiadem. W tym kontekście chciałbym szczególnie pogratulować delegacji Parlamentu do spraw stosunków z państwami Maghrebu osiągniętego w czasie wizyty w Trypolisie porozumienia, które rzeczywiście przewiduje regularne konsultacje z libijskim parlamentem.

Jestem zdecydowany zapewnić dalszą bliską współpracę pomiędzy naszymi instytucjami. W szczególności jestem gotów regularnie informować Parlament Europejski o najnowszych wydarzeniach dotyczących negocjacji w sprawie umowy ramowej. Wiem, że po każdej sesji negocjacyjnej nasz główny negocjator podaje Państwu najnowsze wiadomości.

Pozwolę sobie przekazać Państwu nieco informacji o najnowszych wydarzeniach. W połowie listopada zakończyliśmy dziewiątą rundę negocjacji w Trypolisie. Następna jest zaplanowana na dni 24-26 stycznia w Brukseli. Od czasu rozpoczęcia negocjacji przed ponad dwoma laty dokonaliśmy obiecującego postępu. W istocie, wstępnie uzgodniliśmy preambułę i sześć z dziesięciu tytułów umowy. W szczególności osiągnęliśmy wstępne porozumienie w sprawie tytułu dotyczącego dialogu politycznego, który zawiera ważne odniesienia do poszanowania praw człowieka, walki z bronią masowej zagłady, walki z terroryzmem itp. Libia zgodziła się ustanowić regularny dialog dotyczący praw człowieka i swobód podstawowych, co było dla nas kluczowym celem. Rzeczywiście jesteśmy bardzo zadowoleni z wyników uzyskanych w trakcie rozmów dotyczących tego tytułu.

Jak Państwo zapewne wiedzą, jest kilka nieuregulowanych jeszcze spraw – chodzi mianowicie o kwestie energii i handlu. Surowce energetyczne to rdzeń libijskiej gospodarki – w istocie to 70 % libijskiego PKB. Dlatego też uwaga i troska, jakimi Libia darzy tę kwestię, są zrozumiałe. Jeśli chodzi o handel, Libia ma ograniczone doświadczenie w negocjowaniu skomplikowanych umów handlowych. Stąd też postęp na tym polu jest umiarkowany. Specjaliści z obu stron spotykają się bardzo regularnie, chcąc zagwarantować, byśmy możliwie najszybciej mogli osiągnąć porozumienie w tych dwóch sprawach; są jednak pewne trudne kwestie polityczne.

Jedna z nich to sprawa statutu rzymskiego. Libia kategorycznie odmawia wyraźnego powoływania się na statut rzymski. Jest jednak gotowa zobowiązać się do współpracy z Unią Europejską w walce z bezkarnością osób łamiących prawo, w szczególności tych popełniających przestępstwa zdefiniowane w statucie rzymskim.

Istnieją również trudności w dziedzinie imigracji – zwłaszcza z uwagi na to, że Libia odmawia readmisji obywateli krajów trzecich. Uwzględniłem zalecenie tego Parlamentu dotyczące właśnie tego aspektu negocjacji i z całą pewnością omówię to z państwami członkowskimi.

Podobnie w sprawie migracji – mogę zapewnić Państwa tu zebranych, że jesteśmy gotowi dopilnować, by Libia przestrzegała swoich międzynarodowych zobowiązań dotyczących zasady non-refoulement. To dla Unii Europejskiej bardzo ważne. Uważamy również za ważne, aby Libia możliwie najszybciej zaczęła stosować się do konwencji genewskiej z 1951 roku i protokołu do tej konwencji z 1967 roku dotyczącego statusu uchodźców. Należy jednak zauważyć, że Libia daje do zrozumienia, iż nie zamierza respektować tej konwencji.

Chciałbym również podkreślić, że uważnie śledzimy negocjacje pomiędzy Libią a UNHCR w nadziei, że uda się znaleźć zadowalające rozwiązanie, które umożliwi UNHCR wykonywanie jej mandatu w całości i w bezpiecznym otoczeniu prawnym.

Ogólniej rzecz ujmując, w październiku osiągnęliśmy porozumienie zmierzające do poszerzania współpracy z Libią we wszystkich sprawach dotyczących migracji, w tym w kwestiach dotyczących międzynarodowej ochrony, poprawy warunków bytowych imigrantów w Libii, zarządzania migracjami i kontroli na granicach. Jest to korzystne, ponieważ musimy wspólnie z Libią pracować nad rozwiązaniem wszystkich wyzwań, z jakimi styka się ona w związku z migracją.

Wreszcie pozwolę sobie zakończyć na kwestii wytycznych negocjacyjnych, o dostęp do których raz po raz wnioskuje ten Parlament. Jestem w pełni świadom zobowiązań, jakie stwarza art. 218 traktatu lizbońskiego. Jak Państwo wiedzą, wytyczne negocjacyjne są dokumentami niejawnymi Rady. Z tego też powodu Rada musiała przeanalizować Państwa prośbę w sposób przekrojowy. Miło mi Państwa poinformować, że debata ta została zakończona i Rada – jak być może Państwo wiedzą – udostępniła wytyczne negocjacyjne dotyczące umowy ramowej między Unią Europejską a Libią, postępując według uzgodnionych procedur i przepisów Rady dotyczących bezpieczeństwa. Rada powiadomiła o tym fakcie przewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych.

  Ioannis Kasoulides, w imieniu grupy PPE – Panie Przewodniczący! Rada z czerwca 2009 roku zaleciła, aby przyznać priorytet zawarciu umów o readmisji z Libią i Turcją, które uważa się za główne bramy nielegalnej imigracji do Europy.

Brama libijska ma wpływ przede wszystkim na Maltę i Włochy. Masowy napływ nielegalnych imigrantów na Maltę grozi zmianą jej krajobrazu demograficznego. Chociaż wszyscy uznają zasadę wspólnej odpowiedzialności, w praktyce niewiele się robi, by zmienić ten stan rzeczy. Liczba osób przybywających na Maltę spadła tylko w momencie, gdy Włochy, których problem ten dotyczy w równym stopniu, zawarły z Libią dwustronną umowę, na mocy której Libia wzięła na siebie odpowiedzialność za patrolowanie swoich wybrzeży i portów.

Tym, czego potrzebujemy, jest umowa o readmisji w kontekście umowy ramowej. Negocjacje są trudne, ale popieramy wysiłki Komisji i zachęcamy, by ponawiała je aż do skutku.

Wyrażamy uznanie dla umowy w sprawie migracji i współpracy zawartej w październiku ubiegłego roku przez Komisję i Libię. Bardzo ważne jest przygotowanie Libii pod kątem takich spraw, jak system ochrony dla osób ubiegających się o azyl, zarządzanie granicami lądowymi, dostosowanie ustawodawstwa do afrykańskiej konwencji o uchodźcach oraz zarządzanie przepływem migrantów.

Znamy sytuację w dziedzinie praw człowieka, wiemy o zależnym sądownictwie, warunkach przetrzymywania ludzi, torturach i karze śmierci w Libii. Niemniej umowa o readmisji jest konieczna. Nie dotyczy to osób mających prawo do azylu, potrzebujących ochrony politycznej lub narażonych na złe traktowanie w Libii, przy czym zasada non-refoulement odnosi się do wszystkich.

  Pier Antonio Panzeri, w imieniu grupy S&D – (IT) Panie Przewodniczący, Panie i Panowie! Moim zdaniem praca, jaką wykonała pani poseł Gomes stanowi istotny wkład w to, co powinna robić Komisja w kontekście ustaleń dotyczących umowy ramowej.

Libia bez wątpienia odgrywa decydującą rolę w walce z terroryzmem, w misji utrzymywania pokoju i bezpieczeństwa w Afryce, w walce z nielegalną imigracją w regionie śródziemnomorskim oraz w sektorze energetyki. Naszym celem w kontekście strategii Unii Europejskiej musi być więc konsolidacja procesu integracji Libii z międzynarodowym systemem politycznym i gospodarczym w oparciu o wspólne zasady.

Aby do tego doprowadzić, należy postawić Libii pewne warunki – i do tego wzywają autorzy zalecenia. Przede wszystkim, jeśli chodzi o imigrację, Libia jest wyraźnie krajem tranzytowym. Jest to niezmiernie ważny temat, ale nie można postrzegać go tylko w kategoriach bezpieczeństwa, powstrzymywania imigracji i wydalania uchodźców.

Zagadnienie to obejmuje potrzebę, aby był tam rząd, który realizowałby grupę polityk gospodarczych i społecznych pozwalających sprostać wyzwaniu, jakie stwarza migracja, kwestie dotyczące uznawania uchodźców politycznych i ratyfikacji przez Libię konwencji genewskiej, na koniec, problem readmisji imigrantów w oparciu o konkretne gwarancje dotyczące zapewnienia imigrantom odpowiednich warunków życia.

Następnie mamy kwestię zapoczątkowania reform gospodarczych i demokratycznych, które stwarzałyby w tym ważnym kraju więcej przestrzeni dla demokracji. Powinniśmy w większej mierze uwzględnić tę sprawę, jak na to wskazują wydarzenia w sąsiedniej Tunezji.

I wreszcie – w zaleceniu tym znajduje się też apel o refleksję nad sprawą umów dwustronnych. Umowy takie mogą oczywiście stanowić istotny wkład w rozpoznawanie i rozwiązywanie trudności, nie stanowią jednak ostatecznej odpowiedzi. Na przykład trudności, jakie mamy z włoskimi kutrami rybackimi dowodzą, że opcja umowy dwustronnej nie jest rozwiązaniem w przypadku takich problemów. Teraz jednak w ramach rewizji polityk partnerstwa i sąsiedztwa pojawił się apel o ponowne przeanalizowanie kwestii libijskiej w nowych ramach, czyli z udziałem Parlamentu.

Wielu z nas apelowało o ujawnienie zakresu mandatu Rady odnoszącego się do umowy ramowej. W tym względzie, Panie Komisarzu, istnieje realna potrzeba, by zwolnić kroku i w coraz większym stopniu angażować Parlament Europejski w proces kształtowania nowych polityk dotyczących krajów położonych na południe od Europy.

  Kristiina Ojuland, w imieniu grupy ALDE – Panie Przewodniczący! Przede wszystkim chciałabym podziękować sprawozdawczyni za znakomitą pracę, jaką włożyła w próby pogodzenia ze sobą stanowisk wszystkich grup w Parlamencie Europejskim.

Co się tyczy tego sprawozdania, chciałabym podkreślić, jak ważne jest odniesienie się do sytuacji przebywających w Libii imigrantów, którzy próbują przekroczyć Morze Śródziemne. Potrafię w pełni zrozumieć obawy położonych na południu państw członkowskich dotyczące napływu nielegalnych imigrantów oraz presję, jaką wywiera on na ich budżety i w ogóle na społeczeństwo.

Jednakże mając na uwadze interesy państw członkowskich, nie możemy usuwać w cień europejskich wartości. UE nie może sobie pozwolić na to, by mieć na rękach krew jakiegokolwiek uchodźcy czy osoby ubiegającej się o azyl. Żadna zawierana przez UE i jej państwa członkowskie umowa z Libią nie może prowadzić do nieludzkiego traktowania, tortur czy stracenia kogokolwiek. Dlatego też poczuliśmy się pokrzepieni słysząc, że pan komisarz dostrzega postępy w stosunkach między UE a Libią i w negocjacjach.

  Franziska Katharina Brantner, w imieniu grupy Verts/ALE – Panie Przewodniczący! W Tunezji byliśmy świadkami powstania ludzi przeciw represyjnemu i brutalnemu reżimowi, który od lat odmawiał im podstawowych praw człowieka. To wielki wstyd dla UE, że od wielu lat popieraliśmy tę dyktaturę. Co gorsza, istnieje ryzyko, że UE popełni te same błędy w stosunku do kraju sąsiadującego z Tunezją – Libii.

Jeżeli Komisja i Rada nie zmienią kursu, w dalszym ciągu będą wspierać kolejnego dyktatora w tym regionie w imię stabilności, kontroli granic i migracji. Reżim Kaddafiego, jednego z najlepszych – co mogliśmy niedawno znów ujrzeć – przyjaciół Bena Alego, regularnie narusza prawa człowieka w odniesieniu do własnych obywateli, a zwłaszcza przyjezdnych pracowników. Niemniej UE i kilka jej państw członkowskich wchodzi w coraz bliższe kontakty z Libią, a UE negocjuje nawet tę umowę ramową.

Dlatego też wzywam Radę i Komisję, aby zauważyły, że nieszczęście wisi w powietrzu i dopilnowały, by przed podpisaniem z Libią jakiejkolwiek umowy spełnione zostały następujące warunki.

W pierwszej kolejności Libia musi ratyfikować i wdrożyć konwencję ONZ dotyczącą uchodźców i umożliwić UNHCR pełen dostęp do tego kraju; po drugie musi udzielić imigrantom gwarancji odpowiedniej ochrony i praw i przyjąć takie prawo azylowe, które będzie uwzględniało zasadę non-refoulement; po trzecie, nie można podpisywać z Libią żadnej umowy o readmisji, dopóki nie zniknie zagrożenie, że imigranci spotkają się w Libii z nieludzkim i poniżającym traktowaniem.

Wobec powyższego, jako że nie sądzę, by stało się to prędko, naprawdę życzę Komisji fiaska w negocjacjach w sprawie umowy o readmisji. Ponadto Parlament musi być w pełni informowany na wszystkich etapach procesu negocjacji.

Zieloni zdecydowanie sprzeciwiają się wszelkim nieczystym układom z takim dyktatorem jak Kaddafi, zawieranym za plecami imigrantów i obywateli libijskich. Dalsze wsparcie UE dla tego represyjnego reżimu ani nie jest zgodne z wartościami UE i jej zobowiązaniami prawnymi, ani też nie służy jej długofalowym interesom w tym regionie. Jak można teraz wyraźnie zabserwować w Tunezji, tylko demokratyczne i wolne państwo może być prawdziwie stabilne i zamożne.

Upewnijmy się, że UE nie popełni dwa razy tego samego błędu.

  Charles Tannock, w imieniu grupy ECR – Panie Przewodniczący! Libia to kraj, gdzie rutynowo łamie się prawa człowieka, a demokracja nie istnieje. Od czasu dojścia do władzy 41 lat temu pułkownik Kaddafi nigdy nie brał udziału w wyborach. I do tego zakazane jest tworzenie partii politycznych.

Kaddafi to afrykański Fidel Castro. Próbuje przedstawiać siebie jako pełnego dobrej woli ojca swego narodu, a nawet twierdzi, że nie pełni żadnej formalnej roli w hierarchii państwa. W moim kraju, w Wielkiej Brytanii, znamy go z innej strony – jako sponsora terroryzmu, a zwłaszcza zamachu bombowego nad Lockerbie w 1988 roku.

Aby odzyskać twarz na arenie międzynarodowej, wypłacił on pogrążonym w żałobie rodzinom – jak sądzę na własny koszt – odszkodowania. Prawda jest jednak taka, że gdyby nie libijskie ogromne rezerwy ropy i gazu, oryginał Kaddafi skazany byłby przez Zachód na całkowity ostracyzm. Kaddafi wykorzystuje te zasoby jako środek nacisku na UE; w szczególności starał się podzielić Radę próbując zjednać sobie czołowych polityków niektórych państw członkowskich.

Niemniej jednak, mając na uwadze względy pragmatyczne, zgadzam się, że serdeczne stosunki handlowe i dyplomatyczne między UE a Libią na mocy umowy ramowej są potrzebne. Boję się jednak, że wszystko, co robimy, naprawdę prowadzi do umacniania władzy Kaddafiego, która w odpowiednim czasie nieuchronnie przejdzie w ręce jednego z jego synów w ramach sukcesji dynastycznej, podobnej do tej w Korei Północnej.

  Takis Hadjigeorgiou, w imieniu grupy GUE/NGL– (EL) Panie Przewodniczący! Pragnę zacząć od złożenia podziękowań sprawozdawczyni i panu komisarzowi Fülemu za przybycie tutaj. Uznajemy, że w tym wrażliwym pod każdym względem regionie, jakim jest region śródziemnomorski, należy czynić ciągłe wysiłki na rzecz budowania zrozumienia i współpracy – współpracy na równych prawach, w której uwzględnione zostaną asymetrie i nierówności w różnych sektorach rozwoju pomiędzy krajami regionu śródziemnomorskiego oraz pomiędzy Unią Europejską a sąsiadującymi z nią krajami w tym regionie. Celem tej współpracy powinien być trwały pokój. Można to osiągnąć poprzez dialog prowadzony w oparciu o wzajemny szacunek, w związku z czym musimy być otwarci na obustronne wpływy. W takich ramach jesteśmy zwolennikami wzmocnienia relacji pomiędzy Unią Europejską a Libią.

Są jednak pewne delikatne kwestie, którym należy poświęcić szczególną uwagę w trakcie rozwijania tych relacji. Chciałbym tu powiedzieć głównie o kwestiach uchodźców, imigrantów i umowy o readmisji. Celem jest uzyskanie umowy o readmisji z Libią jako elementu umowy ramowej, omawianej przez Unię Europejską i Libię. Jeżeli umowa taka zostanie podpisana bez żadnych towarzyszących jej reform służących poprawie warunków socjalnych i ekonomicznych imigrantów, to przyczyni się ona do trwającego łamania praw człowieka, to zaś będzie oznaczało, że będziemy popierać przymusowy powrót imigrantów do warunków, które nie gwarantują im ani bezpieczeństwa, ani minimalnego, akceptowalnego standardu życia.

Musimy żądać, aby władze libijskie w należyty sposób uznały obecność wysokiego komisarza ONZ ds. uchodźców. Musimy też zająć się delikatną sprawą, jaką jest kara śmierci. Właściwe byłoby staranie się o taką umowę, na mocy której stosowanie kary śmierci w Libii zostałoby zawieszone, a docelowo – zniesione.

  Fiorello Provera, w imieniu grupy EFD – (IT) Panie Przewodniczący, Panie i Panowie! Jestem za zawarciem umowy ramowej między Unią Europejską a Libią, ponieważ w porównaniu z tym, co było, jest to krok naprzód w tak istotnych sprawach jak imigracja, współpraca w kwestiach gospodarczych i ochrony zdrowia, a zwłaszcza walki z AIDS, oraz – w pewnej mierze – program energetyczny.

Kolejnym ważnym tematem jest kontrola przez Libię działalności terrorystów – nie tylko na jej własnym terytorium, ale też na południowych granicach kraju. W sprawie umowy pomiędzy Radą a rządem libijskim dokonał się postęp, który dotyczy także takich zasad ogólnych, jak statut rzymski i konwencja ONZ w sprawie uchodźców. Wiele pozostaje do zrobienia – i to jest oczywiste – ale ważne jest, aby Parlament popierał już wynegocjowaną umowę bez ponownego poddawania jej pod dyskusję i narażania się na ryzyko utraty dotychczasowych osiągnięć.

Mam nadzieję, że współpraca pomiędzy Unią Europejską a Libią przyniesie takie same rezultaty, jak traktat o przyjaźni pomiędzy Libią a Włochami, dzięki któremu rozstrzygnięto między innymi długoletni spór o kolonialną przeszłość tego kraju. Jeżeli trzeba porozumiewać się z rządami i krajami w szczegółowych sprawach, nie można wybierać, z kim się rozmawia.

  Barry Madlener (NI) – (NL) Panie Przewodniczący! Komisja Europejska dała Libii – rozbójniczemu państwu i jego dyktatorowi Kaddafiemu nowy produkt eksportowy. Produkcja ropy naftowej nie jest dziś jedynym sposobem Libii na zarabianie pieniędzy. Libia bogaci się również na szantażowaniu Europy. Dyktator Kaddafi zainkasuje 60 milionów euro z pieniędzy europejskich podatników w zamian za to, że uniemożliwi poszukiwaczom szczęścia z Afryki dotarcie do Europy. Te 60 milionów euro to zaledwie początek, ponieważ pan Kaddafi już teraz domaga się, aby kwotę tę zwiększyć do 5 miliardów euro rocznie, a swoje żądania popiera groźbami. Być może Komisja Europejska dała się zwieść niewinnemu obliczu Kaddafiego, ale ja temu człowiekowi nie ufam za grosz.

Mam tu ze sobą kilka artykułów prasowych z ostatnich paru lat: „Kaddafi żąda miliardów od UE. Libia wywiera nacisk na Londyn i Edynburg”; „Kaddafi chce więcej pieniędzy – w przeciwnym razie pozwoli by Europa stała się czarna”; „Kaddafi: Islam musi stać się religią Europy”. „Kaddafi odrzuca demokrację na rzecz ścisłego przestrzegania prawa szariatu”; „Kaddafi wykorzystuje 30 milionów Afrykanów, którzy pragną przybyć do Europy, w charakterze karty przetargowej”; „Kaddafi chce rozpocząć świętą wojnę – dżihad przeciw Szwajcarii”.

Szanowni Posłowie Parlamentu Europejskiego! Nie powinniśmy nagradzać tego drania Kaddafiego. Jeżeli Libia nadal będzie umożliwiać tak wielkiej liczbie uchodźców swobodny wstęp do Europy, powinniśmy go ukarać. Nie powinniśmy też nagradzać uchodźców statusem uchodźcy czy prawem do stałego pobytu. Powinno się odsyłać ich z powrotem – prosto do Afryki. Nagradzanie uchodźców statusem uchodźcy, korzyściami i programami szkoleniowymi obarczy nas jeszcze większym strumieniem osób poszukujących azylu; wiele z nich utonie, próbując postawić stopę na kontynencie europejskim. Hojna i nieudolna polityka azylowa Unii Europejskiej jest prawdziwą przyczyną potężnego napływu osób poszukujących azylu.

  Alf Svensson (PPE) – (SV) Panie Przewodniczący! Libia jest całkiem dobra w podpisywaniu umów międzynarodowych, lecz wydaje się mieć równie wiele wprawy w powstrzymywaniu się od realizacji postanowień tych umów. To hańba, że Libia ma miejsce i prawo głosu w Radzie Praw Człowieka ONZ. Nawiasem mówiąc, hańbą jest również to, że takimi samymi prawami cieszy się Arabia Saudyjska. Potężna presja ze strony największego partnera handlowego, jakim jest UE, naprawdę powinna zmusić Libię do zwracania uwagi na to, co oznacza i z czym się wiąże poszanowanie praw człowieka i swobód.

Jak wszyscy wiemy, stosunki UE z Libią dotyczą różnych aspektów tego, jak należy traktować uchodźców. Dopóki Rada i Komisja nie będą potrafiły przekonać Libii, aby umożliwiła wysokiemu komisarzowi Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. uchodźców legalny pobyt w tym kraju, nie będziemy mogli czuć choćby najmniejszego cienia zaufania co do sposobu, w jaki uchodźcy są w Libii traktowani.

Libijski przywódca to mistrz kaprysów i niesolidności. Teraz UE jest bliska zawarcia z nim umowy ramowej. Nie mam na to wpływu, lecz jestem ciekaw, co też określenie „ramowa” może oznaczać dla reżimu takiego jak reżim pułkownika Kaddafiego, który okazuje niczym nieskrępowany brak szacunku, jeśli chodzi o kwestie dotyczące praw człowieka. Wiemy, że Libia nagminnie dyskryminuje przyjezdnych pracowników z uwagi na ich narodowość i że mają tam miejsce rasistowskie prześladowania przyjezdnych pracowników z Afryki.

Godność ludzka jest ważniejsza od pieniędzy. Dlatego też respektowanie praw człowieka i swobód musi być naprawdę tak ważne, aby uniemożliwiało nam przekazywanie ludzi państwu, w którym praktykuje się tortury lub inne formy nieludzkiego traktowania. Przy okazji jest to coś, czego wymagają karty Unii Europejskiej.

  Corina Creţu (S&D) – (RO) Panie Przewodniczący! Libia jest trzecim co do wielkości dostawcą ropy i gazu do Unii Europejskiej, podczas gdy Unia jest głównym partnerem handlowym Libii, odpowiedzialnym za ponad dwie trzecie całkowitego wolumenu handlu tego kraju. Musimy również wziąć pod uwagę postępy, jakie czynią władze w Trypolisie, które z powodzeniem wyprowadziły to państwo z izolacji i embarga na drogę do coraz większej otwartości oraz dynamiki gospodarczej i dyplomatycznej.

Jednak Unia Europejska nie jest tylko wspólnotą interesów gospodarczych, lecz opiera się na zestawie wartości, których nie możemy się wyrzec ze względów natury pragmatycznej. Trzeba przyznać, że Libia już nie sponsoruje terroryzmu, że przerwała swój program badań jądrowych, zgodziła się na wypłatę odszkodowań dla rodzin ofiar ataku terrorystycznego, zwolniła bułgarskie pielęgniarki skazane na śmierć za zakażanie wirusem HIV i zawarła umowy z niektórymi państwami europejskimi. Myślę że musimy wspierać ten postęp, jednakże partnerstwo pomiędzy Unią Europejską a Libią musi posiadać solidne fundamenty moralne.

W tym kontekście, w sprawozdaniu poseł Gomes, której pragnę pogratulować wykonanego zadania, podkreślone zostały poważne niedociągnięcia w zakresie praw człowieka, na które jesteśmy zobowiązani zareagować. W zeszłym roku przyjęliśmy rezolucję, w której wnioskowaliśmy, by Libia zniosła karę śmierci. Wierzę, że z naszej strony właściwe byłoby, gdybyśmy ponowili ten wniosek o zniesienie kary śmierci i poparli go żądaniem przestrzegania norm międzynarodowych dotyczących uczciwości prawnej, tym bardziej, że ofiarami nadużyć padają cudzoziemcy.

Szczególną uwagę należy poświęcić problemowi imigrantów i uchodźców, zarówno tych wydalanych przez Libię do swych krajów pochodzenia, gdzie ich życiu zagraża poważne niebezpieczeństwo, jak i tych zawracanych przez Włochy do Libii, gdzie mogą ich spotkać brutalne represje. Z drugiej strony należy wywrzeć nacisk na przyjęcie przez Libię ustawodawstwa azylowego i udzielenie zgody na otwarcie tam biura Wysokiego Komisarza Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców, które prowadziło w Libii rejestr prawie 13 tysięcy uchodźców i osób ubiegających się o azyl.

Jeśli chodzi o umowę o readmisji będącą częścią umowy ramowej między UE a Libią, wzywam Radę, aby zaniechała tego planu, ponieważ w jego ramach dochodziłoby do repatriacji osób do kraju, który systematycznie łamie prawa człowieka. Nie można przyjąć polityki rządu Berlusconiego za przykład do naśladowania. Włoski wyjątek nie może stać się europejską regułą.

  Sonia Alfano (ALDE) – (IT) Panie Przewodniczący, Panie i Panowie! To prawie nie do uwierzenia, że instytucje europejskie nadal chcą zawrzeć umowę ramową z taką dyktaturą jak libijska.

Nie możemy dalej powtarzać, że Libię łączą z państwami członkowskimi Unii Europejskiej bardzo ważne stosunki handlowe i że funkcjonuje ona jako partner Unii Europejskiej w basenie śródziemnomorskim, odsuwając poszanowanie praw człowieka na dalszy plan.

Najważniejszym dla nas warunkiem rozpoczęcia wiarygodnego dialogu z Libią jest ratyfikacja przez ten kraj konwencji genewskiej. Nie możemy przehandlować za interesy gospodarcze ludzkich istnień – nie tylko istnień obywateli libijskich, ale też ludzi z innych krajów, którzy uciekają przed wojnami domowymi i prześladowaniami religijnymi i trafiają do Libii tylko po to, by znaleźć tam śmierć i straszliwe tortury.

Naszym obowiązkiem jest pamiętanie o tysiącach wołających o pomoc ludzi przetrzymywanych w libijskich więzieniach. Nie możemy zapomnieć o potwornościach, jakie wyszły na jaw w więzieniu Gandufa.

Obywatele Libii nie mogą korzystać z wielu praw politycznych i obywatelskich, takich jak wolność wypowiedzi, zgromadzeń i stowarzyszania się. Poprawka ustna grupy Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańskich Demokratów), której celem jest zastąpienie terminu „traktat” w punkcie B uzasadnienia sformułowaniem „porozumienie między Włochami a Libią w sprawie wspólnych patroli przybrzeżnych” jest absolutnie niedopuszczalna, i delegacja włoska partii Italia dei Valori będzie głosować przeciw tej poprawce.

Umowa między Włochami a Libią jest znacznie bardziej złożona: jest to traktat, który zawiera szczegółowe warunki dotyczące spraw bardziej skomplikowanych niż wspólne patrole przybrzeżne. Aby Parlament Europejski mógł pozostać wiarygodny, musi nazywać rzeczy po imieniu nawet wtedy, gdy może się to okazać kłopotliwe.

Należy wszcząć odrębną dyskusję w imieniu UNHCR – agencji ONZ ds. uchodźców, która nie ma możliwości prowadzenia w Libii swojej pracy i jest oskarżana przez reżim libijski o niewiarygodne nadużycia i zbrodnie. Czy to są podstawy do wprowadzania w życie umów? Nie możemy wchodzić w układy ani z terrorystami, ani z dyktatorami. Jesteśmy Parlamentem Europejskim, a nie zarządem gospodarczego giganta.

  Hélène Flautre (Verts/ALE) – (FR) Panie Przewodniczący! Chciałabym podziękować pani poseł Gomes za to, że dała nam szansę przeprowadzenia dyskusji nad mandatem do negocjacji, który jest rzeczywiście kontrowersyjny, podobnie jak treść samych negocjacji. Przykład Tunezji powinien służyć jako ostrzeżenie, że musimy postępować bardzo ostrożnie, zwłaszcza co się tyczy sposobu, w jaki zdajemy relacje z tych negocjacji.

Nie możemy tak po prostu odfajkowywać sukcesów w miarę postępu negocjacji i świętować, że taki reżim, jak reżim Kaddafiego może zgodzić się na przykład na wprowadzenie określonych odniesień do praw człowieka – ponieważ bardzo dobrze znane są przypadki poważnego naruszania wszystkich praw podstawowych. Co więcej, wszyscy przybywający na nasze wybrzeża migranci, chociaż jest ich coraz mniej, wielokrotnie powtarzają, że woleliby raczej utopić się po drodze do Europy niż wracać do Libii z uwagi na gwałty, tortury, nadużycia, przymusową repatriację, masowe wypędzenia i akty rasizmu. O tym już mówiliśmy, a ja powtórzę: lista poważnych przypadków masowego łamania praw człowieka należnych imigrantom jest długa.

A więc tak, oczywiście – myślę, że jest bezwzględnie pilne, abyśmy robili wszystko co w naszej mocy w kierunku poprawy sytuacji tych ludzi. Jest to zadanie wysokiego komisarza ONZ ds. uchodźców, a nasze zadanie polega na udzieleniu pomocy wskazanym przez komisarza osobom w osiedleniu się w nowym miejscu. Takie jest też zadanie organizacji społeczeństwa obywatelskiego, których wpływ na miejscu jest teraz niesłychanie ograniczony i wymaga wzmocnienia za pomocą wszelkich możliwych środków.

Uważam, że jeśli naprawdę chcemy postępować zgodnie z celami, jakie wyznaczyliśmy w traktatach dla naszej polityki zagranicznej, to czeka nas długa droga, zanim będziemy mogli wysyłać pozostających nielegalnie w UE imigrantów do Libii.

  David Campbell Bannerman (EFD) – Panie Przewodniczący! W 2007 roku prezydent Sarkozy zaprzeczył istnieniu jakiegokolwiek związku pomiędzy zwolnieniem z Libii pięciu bułgarskich pielęgniarek a libijskim zamówieniem na francuskie rakiety o wartości 240 milionów euro.

Broń ta została sprzedana krajowi odpowiedzialnemu za zamach bombowy nad Lockerbie i za dostarczanie broni terrorystom. Nawet syn Kaddafiego sugerował, że pomiędzy tymi dwiema transakcjami istnieje pewien związek. Chodziło tu o broń w zamian za więźniów.

W 2004 roku UE zniosła embargo na dostawy broni do Libii w zamian za kontrolę migracji. To była broń w zamian za granice.

Teraz „London Times” donosi, że baronessa Ashton nagle chce uchylić embargo na dostawy broni do Chin, które zostało wprowadzone z powodu masakry na placu Tiananmen, mówiąc, że jest to „główna przeszkoda na drodze rozwoju ściślejszej współpracy między UE a Chinami”.

Ja raczej uważam, że jest to główna przeszkoda na drodze do ratowania euro – czyż nie? Podobnie jak w przypadku tamtego układu z Libią, wydaje się, że UE tak rozpaczliwie pragnie ratować teraz euro, że jest gotowa zaryzykować nasze wspólne bezpieczeństwo, ponieważ tylko Chińczycy mają dość pieniędzy, by ratować euro. To jest broń za obligacje. Chińskie rezerwy dewizowe wynoszą 2,9 biliona dolarów. Chiny zakupiły już obligacje greckie, hiszpańskie i portugalskie. Jednakże Chiny to również taki kraj, który zakazuje używania w swoich wyszukiwarkach słowa „demokracja” i corocznie przeprowadza egzekucje tysięcy ludzi.

A zatem zapytuję z całą szczerością, jak nisko będzie płaszczyć się UE, by ratować euro?

  Andreas Mölzer (NI) – (DE) Panie Przewodniczący! Obalenie rządu Tunezji wywołało fale uderzeniową w sąsiednich krajach regionu Maghrebu, rządzonych głównie przez dyktatury. Dotyczy to także Libii. Radykalna zmiana tego rodzaju jest oczywiście także szansą dla demokracji, ale tylko wtedy, gdy nie mogą jej wyzyskać islamscy agitatorzy.

Te niepokoje z całą pewnością nie pozostaną bez znaczenia dla kwestii napływu uchodźców. Dlatego też jest ważne, abyśmy bliżej współpracowali z państwami Afryki nad problemem uchodźców. Jednak żądanie pułkownika Kaddafiego, aby Unia Europejska płaciła Afryce co najmniej 5 miliardów euro rocznie za walkę z nielegalną imigracją to zdecydowanie krok w niewłaściwym kierunku. Kraje Unii Europejskiej już płacą miliardy euro w postaci pomocy rozwojowej. Moim zdaniem ten system pomocy wymaga pilnej rewizji, która miałaby zagwarantować, by pomoc ta nie żywiła dłużej dyktatur i skorumpowanych reżimów, lecz trafiła do ludzi, którzy naprawdę jej potrzebują.

Ponadto trudna sytuacja chrześcijan w krajach islamskich musi otrzymać w hierarchii stosunków zagranicznych UE wyższy priorytet.

  Wolfgang Kreissl-Dörfler (S&D) – (DE) Panie Przewodniczący, Panie Komisarzu Füle! Jesteśmy odpowiedzialni za wszystkich mężczyzn, kobiety i dzieci, którzy szukają u nas schronienia, ponieważ ich życie jest zagrożone. Ta odpowiedzialność wynika z jednej strony z wartości moralnych, które reprezentuje dziś Europa, oraz z osobistej historii wielu Europejczyków, o której w tym kontekście często się zapomina – a z drugiej strony, z gwarancji prawnych udzielonych w międzynarodowych traktatach i konwencjach.

Skoro podejmujemy się odpowiedzialności, musimy być również gotowi przyjąć towarzyszący jej ciężar. Oznacza to jego równy podział pomiędzy państwa członkowskie. Z całą pewnością nie oznacza to złożenia całej odpowiedzialności na barki kilku krajów, których granice akurat pokrywają się z granicami zewnętrznymi UE ani też – a jest to praktyka naganna, na którą nie mogę się zgodzić – płacenia takim reżimom, jak dyktatura Kaddafiego, za uwolnienie nas od tego ciężaru.

Nie mylmy pojęć. Jeśli będziemy potrafili powstrzymać ludzi przed podjęciem niebezpiecznej podróży, w której ich życie może być zagrożone, to jest to coś dobrego. Jednak pułkownik Kaddafi i jego reżim nie są zainteresowani ratowaniem życia ani ochroną ludzi. Interesują ich tylko twarde fakty finansowe. Unia Europejska powinna strzec się, by nie zostać wspólnikiem reżimu, który okazuje prawom człowieka całkowite lekceważenie.

Odwiedzałem obozy w Libii i widziałem, co się w nich dzieje. Mieliśmy okazję rozmawiać z odpowiedzialnymi za nie ludźmi. Ich nie interesują ani prawa człowieka, ani możliwość udzielenia ludziom schronienia. Skarżyli się, że nie daliśmy im kanonierek, co pozwoliłoby im skuteczniej bronić granic. Dobrze zrobiliśmy, że nie zaopatrzyliśmy pułkownika Kaddafiego w żadne okręty, ponieważ mogłyby one stać się narzędziami o podwójnym zastosowaniu. Musimy wziąć to pod uwagę. Nie wolno nam zdradzać naszych wartości tylko dlatego, że chcemy zyskać korzyści gospodarcze lub umowę o readmisji. Jestem też zdania, że powinniśmy zastanowić się nad mandatem do negocjacji dla wszystkich posłów tego Parlamentu, a nie tylko dla nielicznych. Tajna dyplomacja nie przyniesie nam dużo większych postępów, zwłaszcza nie po doświadczeniach, jakie my w Unii Europejskiej mieliśmy z tym reżimem – nie można tu użyć żadnej innej nazwy – pułkownika Kaddafiego. Jest to kolejna sprawa, o której nie powinniśmy zapominać. Apeluję, aby Państwo tego dopilnowali. Pani poseł Gomes wymieniła wszystkie kryteria, które należy spełnić, jeśli mamy kiedykolwiek osiągnąć etap umowy.

  Simon Busuttil (PPE) – (MT) Panie Przewodniczący! Ci, którzy są przeciwni umowie z Libią, powinni docenić fakt, że jest to nasz sąsiad. Nie można ignorować sąsiadów. Trzeba znaleźć jakiś sposób na życie z sąsiadem, przy czym nie musi to koniecznie oznaczać zgody na jego sposób załatwiania spraw.

Tym koleżankom i kolegom, którzy nie pochodzą z kraju sąsiadującego z Libią bardzo wygodnie jest krytykować tę umowę, ale znacznie trudniej przychodzi krajom śródziemnomorskim, położonym blisko Libii, znalezienie sposobu na współpracę z tym krajem.

To prawda, że przedmiotowa umowa powinna również obejmować rozdział dotyczący imigracji, a także umowę o readmisji. Bez wątpienia dokument ten musi obejmować także prawo do międzynarodowej ochrony dla tych wszystkich, którzy starają się o azyl.

  Francisco José Millán Mon (PPE) – (ES) Panie Przewodniczący! Ta debata w sprawie Libii odbywa się w czasie, gdy bardzo znaczące zmiany zachodzą w innym sąsiadującym z nami krajem śródziemnomorskim – Tunezją.

Zawsze wierzyłem, że Unia Europejska musi wspomagać promowanie poważnych reform w regionie śródziemnomorskim w celu stworzenia obszaru wolności i dobrobytu. Odnoszę się tu do moich wystąpień w tym Parlamencie w ostatnich latach, w których wielokrotnie powtarzałem, że polityka Unii nie może skupiać się po prostu na utrzymywaniu status quo.

Nie jest to jednak główny przedmiot dzisiejszej debaty, jest nim umowa ramowa z Libią. Chciałbym podkreślić potrzebę prowadzenia współpracy z Libią w zakresie zarządzania przepływem migrantów, włączając w to readmisję nielegalnych imigrantów, w tym także obywateli krajów trzecich, podobnie jak w przypadku wszystkich zawieranych przez Unię umów o readmisji.

Zgoda na te elementy stanowiska Libii, które są sprzeczne z tą umową będzie mieć zgubne skutki z uwagi na newralgiczne położenie Libii jako kraju tranzytowego; będzie to również bardzo zły sygnał dla negocjacji z Marokiem i Algierią w sprawie umów o readmisji, które od lat tkwią w martwym punkcie.

Musimy więc także nalegać, aby władze libijskie przestrzegały praw uchodźców, w tym – jak już mówiliśmy – zasady non-refoulement.

  Salvatore Iacolino (PPE) – (IT) Panie Przewodniczący, Panie i Panowie! Kraje Maghrebu przechodzą trudny okres. Krwawe starcia w Tunezji z kilku ostatnich dni są na to ostatecznym dowodem.

Na obecnym etapie historii byłby to poważny błąd, gdybyśmy nie uznali naglącej i stanowczej potrzeby wzmocnienia stosunków z Libią, która leży w sercu regionu śródziemnomorskiego i odgrywa żywotną rolę w powstrzymywaniu i regulacji przepływu imigrantów. Pomimo wszystkich związanych z nią sprzeczności – a byłem w Libii z panią poseł Gomes – nie ma wątpliwości, że umowa ramowa z całą pewnością może przyczynić się do walki z terroryzmem oraz do kwestii swobód podstawowych i surowców energetycznych. Lekceważenie Libii i Maghrebu naprawdę będzie bardzo poważnym błędem.

Za punkt odniesienia służy tutaj traktat o przyjaźni z Włochami, który można zastosować dla zapewnienia, że ta umowa ramowa będzie naprawdę dobra.

  Štefan Füle, komisarz – Panie Przewodniczący! Dziękuję posłom za ich spostrzeżenia. Prześlę sprawozdawczyni, pani poseł Gomes, więcej szczegółów dotyczących krajowych planów indykatywnych na lata 2011-2013, zgodnie z którymi na realizację naszych programów w Libii przeznaczonych zostało 60 milionów euro.

Jestem w pełni świadomy, że w relacjach z Libią niektóre tematy nastręczają problemów. Pomimo to Unia Europejska wybrała rozwiązanie polegające na budowaniu stosunków z Libią, co ma umożliwić zajmowanie się w sposób otwarty i konstruktywny wszystkimi sprawami, w tym tak delikatnymi jak prawa człowieka, poszanowanie podstawowych wolności i prawa imigrantów.

W zeszłym roku odwiedziłem wspólnie z Cecilią Malmström ośrodek detencyjny na Pustyni Libijskiej. Nie mam najmniejszych złudzeń co do wyzwań, przed jakimi stoimy. Miałem również okazję zrozumieć, jaka jest alternatywa dla naszego zaangażowania w dziedzinie migracji.

Pozwolę sobie dodać trzecią, osobistą uwagę: tymi negocjacjami nikogo nie nagradzamy, lecz dbamy o nasze interesy w sposób zgodny z wartościami, w które wierzymy. Libia okazuje pełną gotowość do pogłębienia stosunków z Unią Europejską. Uważamy to za korzystne i jesteśmy zdania, że Unia Europejska powinna kontynuować politykę zaangażowania. Jestem oczywiście gotów dopilnować, by odbywało się to z całkowitą przejrzystością i z uwzględnieniem stanowiska Parlamentu Europejskiego.

PRZEWODNICZY: LÁSZLÓ TŐKÉS
Wiceprzewodniczący

  Ana Gomes, sprawozdawczyni – Panie Przewodniczący! Chciałabym podziękować wszystkim moim koleżankom i kolegom, którzy brali udział w dzisiejszej debacie.

Myślę, że w trakcie tej debaty jasne stały się dylematy, przed którymi stoimy. Po mojej wizycie w Libii w listopadzie 2010 roku, w składzie delegacji pod przewodnictwem naszego kolegi, pana posła Panzeriego, doszłam do wniosku, że musimy nadal forsować politykę zaangażowania. Zdajemy sobie sprawę z tego, że mamy do czynienia z trudnym partnerem do rozmów, ale przesadą byłaby zmiana tego kursu, ponieważ istnieją zobowiązania humanitarne w stosunku do ludzi tak bardzo cierpiących w Libii, a w szczególności do imigrantów, którzy przemieszczają się przez jej terytorium i muszą znosić panującą tam sytuację.

Sądzę, że wiele tych trudności wynika z faktu, że reżim ten jest izolowany. Pomimo trudności i choć nie mamy złudzeń, że szybko dojdziemy do porozumienia albo że wszystkie postawione przez nas warunki zostaną spełnione, musimy kontynuować taki kurs. Moim zdaniem to nie podlega dyskusji.

Istotnie, w tym sensie, bardzo ważne jest posiadanie stałej delegacji UE w Trypolisie, myślę bowiem – podobnie jak mówiło tu wielu posłów – że to, co dzieje się teraz w Tunezji musi nieuchronnie przynieść reperkusje w Libii, pomimo istniejących różnic. W przypadku Libii mamy do czynienia z sytuacją pod wieloma względami odmienną, z uwagi na całkowitą zależność tego narodu od dochodów ze sprzedaży ropy.

Niemniej myślę, że przesłanie jest takie, iż pomimo różnego postrzegania przez nas sytuacji na obecnym etapie, jesteśmy gotowi uważnie śledzić prowadzone przez Komisję negocjacje. Jestem wdzięczna za spotkania informacyjne, w których braliśmy udział, a które były bardzo pożyteczne. Będziemy śledzić je bardzo pilnie i w dowolnym czasie będziemy gotowi przedstawić nasze zalecenia.

Myślę, że bardzo szeroka zgodność, jaką udało nam się osiągnąć we współpracy z moimi kontrsprawozdawcami i wszystkimi innymi, stanowi bardzo wyraźne przesłanie – dla Rady i dla Komisji, której zadaniem jest prowadzenie negocjacji, ale też i dla naszych libijskich partnerów – mówiące o tym, jakie postulaty należy koniecznie spełnić, jeżeli mamy osiągnąć poprawę, którą chcielibyśmy widzieć w stosunkach dwustronnych, a także w kluczowej kwestii poszanowania praw człowieka w Libii. To przesłanie jest bardzo wyraźne.

  Przewodniczący – Zamykam debatę.

Głosowanie odbędzie się we czwartek 20 stycznia 2011 r.

Oświadczenia pisemne (art. 149 Regulaminu)

  David Martin (S&D), na piśmie – Z zadowoleniem przyjmuję otwarcie negocjacji pomiędzy UE a Libią, które jest krokiem w kierunku rozwijania nowych stosunków przez UE w regionie śródziemnomorskim i w Afryce. Uznaję również współpracę z Libią za użyteczną w kontekście zajmowania się takimi kwestiami, jak bezpieczeństwo i stabilność, migracja, zdrowie publiczne, zmiana klimatu, energia i kultura.

Wzywam jednakże Radę i Komisję, aby naciskały na ratyfikację i wdrożenie przez Libię konwencji genewskiej dotyczącej statusu uchodźców z 1951 roku oraz protokołu do tej konwencji z 1967 roku, jak również pełną współpracę z UNHCR – tak, by zagwarantować imigrantom odpowiednią ochronę i prawa oraz przyjąć takie prawo azylowe, na mocy którego uznawane będą odpowiednio status uchodźców i ich prawa, szczególnie takie jak zakaz stosowania zbiorowych wydaleń i zasada non-refoulement.

Przypominam również Radzie i Komisji o obowiązku zapewnienia przez nie pełnej zgodności polityki zewnętrznej UE z kartą praw podstawowych, a w szczególności z jej art. 19, zawierającym zakaz stosowania zbiorowych wydaleń i wprowadzającym zasadę non-refoulement. Wzywam Radę i Komisję, aby zażądały od libijskich władz podpisania protokołu ustaleń, na mocy którego UNHCR uzyskałaby obecność prawną w tym kraju, z mandatem do prowadzenia w pełnym przysługującym UNHCR zakresie działań w dziedzinie dostępu i ochrony.