PROJEKT REZOLUCJI w sprawie Ukrainy
23.11.2010
zgodnie z art. 110 ust. 2 Regulaminu
Elmar Brok, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Michael Gahler, Ioannis Kasoulides, Gunnar Hökmark, Inese Vaidere, Paweł Zalewski, Cristian Dan Preda, Lena Kolarska-Bobińska, Joachim Zeller, Traian Ungureanu, Jan Kozłowski, Jacek Protasiewicz w imieniu grupy politycznej PPE
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B7-0650/2010
B7‑0673/2010
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie Ukrainy
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Ukrainy,
– uwzględniając wynik wyborów samorządowych, które odbyły się w dniu 31 października 2010 r.,
– uwzględniając rezolucję nr 1755 Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy w sprawie funkcjonowania instytucji demokratycznych na Ukrainie, przyjętą w dniu 5 października 2010 r.,
– uwzględniając sprawozdanie komitetu monitorującego Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, przyjęte w dniu 9 września 2010 r.,
– uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej w sprawie Ukrainy z dnia 16 września 2010 r.,
– uwzględniając oświadczenie i zalecenia z 14. posiedzenia Komisji Współpracy Parlamentarnej (KWP) UE-Ukraina, które odbyło się w dniach 22-23 marca 2010 r. w Brukseli,
– uwzględniając oświadczenie i zalecenia z 15. posiedzenia Komisji Współpracy Parlamentarnej UE-Ukraina, które odbyło się w dniach 4-5 listopada 2010 r. w Kijowie i Odessie,
– uwzględniając dokonane w ostatniej chwili zmiany w ukraińskiej ordynacji wyborczej, przyjęte przez Radę Najwyższą Ukrainy w czerwcu 2010 r., tuż przed wyborami samorządowymi,
– uwzględniając wspólne oświadczenie przyjęte na szczycie UE-Ukraina, który odbył się w dniu 4 grudnia 2009 r. w Kijowie,
– uwzględniając wspólne oświadczenie przyjęte na szczycie UE-Ukraina, który odbył się w dniu 22 listopada 2010 r. w Brukseli,
– uwzględniając wspólną deklarację w sprawie Partnerstwa Wschodniego ogłoszoną w dniu 7 maja 2009 r. w Pradze,
– uwzględniając umowę o partnerstwie i współpracy między Unią Europejską a Ukrainą, która weszła w życie z dniem 1 marca 1998 r., a także toczące się negocjacje w sprawie układu o stowarzyszeniu, który ma zastąpić tę umowę,
– uwzględniając krajowy program orientacyjny dla Ukrainy na lata 2011-2013,
– uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że Ukraina jest krajem europejskim o strategicznym znaczeniu dla UE; mając na uwadze, że wielkość, zasoby naturalne, ludność oraz położenie geograficzne Ukrainy nadają jej wyróżniającą pozycję w Europie oraz czynią z niej jeden z kluczowych podmiotów w regionie,
B. mając na uwadze, że zarówno nowo wybrany prezydent Ukrainy Wiktor Janukowycz, jak i ukraiński parlament (Rada Najwyższa Ukrainy) potwierdzają zdecydowane dążenie Ukrainy do członkostwa w Unii Europejskiej oraz że podjęto już ważne działania w kierunku dostosowania się do europejskich norm, takie jak zobowiązanie Ukrainy do wdrażania europejskich standardów w zakresie polityki gospodarczej i energetycznej (o czym świadczy m.in. przystąpienie do Wspólnoty Energetycznej) oraz uruchomienie kompleksowego programu reform gospodarczych, wspieranego przez MFW,
C. mając na uwadze, że rząd ukraiński przygotowuje kompleksowy plan reform, wzywa do uwzględniania w nim postulatów Parlamentu Europejskiego zawartych w rezolucji z dnia 25 lutego 2010 r.,
D. mając na uwadze, że Międzynarodowy Fundusz Walutowy przyznał Ukrainie promesę kredytową,
E. mając na uwadze, że pojawiły się doniesienia, zgodnie z którymi wolności demokratyczne takie jak wolność zgromadzeń, wolność wypowiedzi i wolność mediów były w ostatnich miesiącach pod presją,
F. mając na uwadze, że po wyborach prezydenckich występują coraz bardziej niepokojące oznaki erozji demokracji i pluralizmu, w szczególności traktowanie niektórych organizacji pozarządowych i indywidualne skargi dziennikarzy na naciski ze strony ich redakcji lub właścicieli środków przekazu, dotyczące relacjonowania lub nierelacjonowania niektórych wydarzeń, jak również nasilone i politycznie umotywowane działania ukraińskiej służby bezpieczeństwa oraz niewłaściwe wykorzystywanie zasobów administracyjnych i sądowych do celów politycznych,
G. mając na uwadze, że orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego Ukrainy z dnia 1 października 2010 r. przywraca konstytucję z 1996 r.; mając na uwadze, że stworzenie demokratycznego, skutecznego i trwałego systemu gwarantującego zachowanie równowagi politycznej powinno pozostać priorytetem, a proces realizacji tego zamierzenia powinien być otwarty i dostępny dla wszystkich partii politycznych i podmiotów na Ukrainie, przy czym powinien uwzględniać wszystkie zainteresowane strony,
H. mając na uwadze, że wybory do władz lokalnych i regionalnych odbyły się na Ukrainie w dniu 31 października 2010 r.; mając na uwadze, że pojawiły się głosy krytyczne w odniesieniu do niektórych aspektów organizacji tych wyborów, które nie spełniały europejskich standardów otwartości i uczciwości,
I. mając na uwadze, że nie wszystkim partiom pozwolono kandydować we wszystkich obwodach i miastach kraju,
J. mając na uwadze, że delegacja ad hoc PE obserwowała przebieg głosowania w dniu 31 października,
K. mając na uwadze, że podczas 14. szczytu UE-Ukraina, który odbył się w dniu 22 listopada 2010 r. w Brukseli, poczyniono dalsze postępy dotyczące programu współpracy dwustronnej dzięki uzgodnieniom co do planu działania na rzecz liberalizacji systemu wizowego i co do podpisania protokołu do obecnej umowy o partnerstwie i współpracy, umożliwiającego Ukrainie uczestnictwo w programach UE,
L. mając na uwadze, że w dniu 13 października 2010 r. przedstawiciel OBWE ds. wolności mediów stwierdził, iż Ukraina osiągnęła wysoki poziom wolności mediów, ale musi podjąć natychmiastowe działania, aby go zabezpieczyć, i wezwał rząd do powstrzymania się od wszelkich prób wywierania wpływu czy cenzurowania treści medialnych oraz do przestrzegania międzynarodowych norm i podjętych w ramach OBWE zobowiązań dotyczących wolności mediów,
1. podkreśla że Ukraina posiada europejską perspektywę, wynikającą z silnych więzi historycznych, kulturalnych i gospodarczych z Unią Europejską, oraz jest jednym z głównych partnerów Unii w jej wschodnim sąsiedztwie i wywiera znaczny wpływ na bezpieczeństwo, stabilność i dobrobyt całego kontynentu, a także w pełni popiera dążenia Ukrainy do realizacji kompleksowego programu reform gospodarczych;
2. w związku z tym wyraża zaniepokojenie zwiększającą się liczbą domniemań, a także wiarygodnych sprawozdań, dotyczących pojawiającej się na przestrzeni ostatnich miesięcy presji na demokratyczne wolności i prawa takie jak wolność zgromadzeń, wolność wypowiedzi i wolność mediów;
3. krytykuje wybory do władz lokalnych i regionalnych jako niezgodne z zasadami wolności, uczciwości i demokracji;
4. przypomina, że ordynacja wyborcza została jednostronnie zmieniona tuż przed wyborami, co było celowym działaniem na niekorzyść nowych partii i federacji partyjnych, oraz że w okresie przedwyborczym nie wszystkie partie mogły zarejestrować się w całym kraju pod swoją oficjalną nazwą;
5. przypomina, że w składzie wszystkich lub prawie wszystkich lokalnych i terytorialnych komisji wyborczych dominowała nowa partia rządząca na szczeblu krajowym, co w dużej części kraju stało w wyraźnej sprzeczności z lokalnymi wynikami poprzednich, a nawet ostatnich wyborów;
6. przypomina, że władze lokalne świadomie rejestrowały fikcyjne partie pod nazwą innych istniejących partii lub odmawiały rejestracji należycie uznanych przedstawicieli partii opozycyjnych, że największej partii opozycyjnej, która w wyborach prezydenckich na początku bieżącego roku zdobyła absolutną większość w Kijowie, Lwowie i innych okręgach, nie pozwolono wziąć udziału w wyborach samorządowych we Lwowie i innych regionach i gminach oraz że zniesiono gminne rady okręgowe w Kijowie, wskutek czego głosowanie w stolicy kraju nie odbyło się;
7. zdecydowanie krytykuje fakt, że stacje radiowe i telewizyjne o zasięgu ogólnokrajowym nierzetelnie lub nawet całkowicie nieobiektywnie przekazywały spektrum opinii w kraju;
8. z ubolewaniem zauważa, że w oświadczeniu i zaleceniach z 15. posiedzenia KWP UE‑Ukraina nie odniesiono się do niewystarczającego i zmanipulowanego przygotowania i przeprowadzenia wyborów do władz lokalnych i regionalnych na Ukrainie, chociaż naruszone zostały podstawowe zasady demokracji i międzynarodowe standardy dotyczące demokratycznych wyborów;
9. wzywa Radę Europejską, aby nie akceptowała regresu standardów demokratycznych w tych wyborach i aby domagała się realizacji ciągłego dążenia do demokracji, praworządności i przejrzystych procesów w polityce rządu;
10. wzywa władze do pełnego zbadania wszystkich domniemanych naruszeń praw i wolności oraz do usunięcia wszelkich wykrytych naruszeń; wzywa też do zbadania roli ukraińskiej służby bezpieczeństwa w zakłócaniu demokratycznego procesu;
11. wyraża zaniepokojenie ostatnimi wydarzeniami, które mogą negatywnie wpłynąć na wolność i pluralizm mediów; wzywa władze do podjęcia wszelkich niezbędnych działań, by chronić te jakże ważne aspekty społeczeństwa demokratycznego, oraz do powstrzymania się od wszelkich prób bezpośredniej lub pośredniej kontroli reportaży nadawanych przez media krajowe; podkreśla palącą potrzebę reformy prawa dotyczącego mediów i w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje niedawną propozycję dotyczącą publicznego radia i telewizji na Ukrainie; z zadowoleniem przyjmuje również publiczne zapewnienia ukraińskich władz dotyczące stworzenia ram prawnych dla mediów publicznych do końca tego roku; wzywa władze do zadbania, aby postępowania sądowe nie powodowały selektywnego odwoływania przyznanych częstotliwości nadawczych, oraz do dokonania przeglądu wszelkich decyzji czy nominacji, które mogłyby prowadzić do konfliktu interesów;
12. wzywa rząd Ukrainy do dostosowania przepisów dotyczących wolności mediów do standardów OBWE;
13. wyraża ubolewanie, że ordynacja wyborcza pozostaje stałym przedmiotem dyskusji, i zwraca uwagę, że prawo dotyczące wyborów samorządowych okazało się w przypadku Ukrainy niewłaściwe; wzywa wszystkie istotne podmioty polityczne ze strony rządu i opozycji do rozważenia środków na rzecz zwiększania zaufania kandydatów i wyborców do procesu wyborczego; podkreśla, że w sprawozdaniu misji obserwacji wyborów z ramienia OBWE/ODIHR określono wybory parlamentarne z 2007 r. jako w większości zgodne ze zobowiązaniami wobec OBWE i Rady Europy oraz z innymi standardami międzynarodowymi dotyczącymi demokratycznych wyborów, potwierdzając istnienie otwartego i konkurencyjnego środowiska dla przeprowadzenia wyborów, i podkreśla konieczność zagwarantowania tych zdobyczy w przyszłych wyborach;
14. podkreśla potrzebę zwiększenia wiarygodności i stabilności, niezależności i skuteczności instytucji, co zagwarantuje demokrację i rządy prawa oraz wesprze zgodny proces reformy konstytucyjnej w oparciu o wyraźny rozdział władzy oraz skuteczny system gwarantujący zachowanie równowagi między instytucjami państwowymi; podkreśla, że współpraca z Europejską Komisją na rzecz Demokracji przez Prawo (Komisja Wenecka) jest kluczowa dla zapewnienia pełnej zgodności obecnie opracowywanych pakietów reform prawodawczych z normami i wartościami europejskimi; wzywa do udziału w tym procesie wszystkie zainteresowane podmioty polityczne, w tym rząd i opozycję, wzywa też ukraińskie władze do zwrócenia się do Komisji Weneckiej o opinię w sprawie ostatecznych wersji projektów ustaw;
15. wzywa do przeprowadzenia kompleksowej i spójnej reformy sądownictwa, która zagwarantuje niezależność władz sądowniczych od organów wykonawczych i zapewni ich odporność na korupcję oraz, przy wsparciu ze strony niezależnych mediów, będzie zapobiegać potencjalnemu monopolizowaniu władzy w rękach którejkolwiek z sił politycznych na Ukrainie;
16. wzywa ukraiński parlament do uchwalenia projektu ustawy „w sprawie dostępu do informacji publicznych”, który został przygotowany przez posła Szewczenkę i uzyskał poparcie Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, oraz do stworzenia skutecznych mechanizmów jego wdrożenia; uważa, że przyczyni się to do dalszego wspierania walki z korupcją, za czym zdecydowanie opowiedzieli się ukraiński prezydent i premier;
17. z zadowoleniem przyjmuje plan działania na rzecz liberalizacji systemu wizowego dla Ukrainy w formie przyjętej na 14. szczycie UE-Ukraina, który odbył się w dniu 22 listopada 2010 r.; uważa plan działania za praktyczne narzędzie przyczyniające się do istotnych reform w odpowiednich dziedzinach, w szczególności do ugruntowania praworządności i poszanowania podstawowych swobód, oraz podkreśla, że te reformy będą miały kluczowe znaczenie dla osiągnięcia wskaźników niezbędnych do liberalizacji systemu wizowego; wzywa Komisję Europejską, aby wspierała władze ukraińskie w ich dążeniach do osiągnięcia liberalizacji systemu wizowego;
18. z zadowoleniem przyjmuje podpisanie protokołu do obowiązującej umowy o partnerstwie i współpracy, umożliwiającego Ukrainie udział w programach UE w dziedzinach takich jak biznes i przedsiębiorczość, energia i informacja, komunikacja i technologia;
19. wyraża zaniepokojenie przypadkami stosowania przemocy wobec dziennikarzy i ich zastraszania oraz zniknięciem w dniu 11 sierpnia 2010 r. reportera pisma „Nowy Styl” Wasyla Klymentiewa; wyraża przekonanie, że ukraińskie władze przyjmą wszelkie niezbędne środki na rzecz zakończenia dochodzenia;
20. wyraża zaniepokojenie wzrostem tendencji nacjonalistycznych w zachodnich regionach Ukrainy, o którym świadczy sukces wyborczy szowinistycznej partii nacjonalistycznej Swoboda, która, zdobywszy 20-30% głosów, już stała się jednym z najważniejszych podmiotów w regionie, oraz odnotowuje doniesienia medialne, według których ta partia polityczna jest powiązana ze zwolennikami nowej partii rządzącej na szczeblu krajowym;
21. biorąc pod uwagę pomoc makrofinansową w wysokości 500 mln EUR przyznaną Ukrainie przez UE w 2010 r., z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie UE do zapewnienia dodatkowego wsparcia poprzez pomoc makrofinansową w wysokości 610 mln EUR, jednak zaznacza, że wszelka pomoc finansowa powinna być zdecydowanie związana z kontynuacją reform, ich zgodnością ze standardami UE, a także przestrzeganiem praworządności;
22. wzywa Komisję Europejską do wynegocjowania kompleksowej i dogłębnej umowy o wolnym handlu z Ukrainą w taki sposób, aby jej postanowienia mogły nie tylko otworzyć rynki UE i Ukrainy dla obopólnie korzystnego handlu, lecz także wspierać modernizację ukraińskiej gospodarki;
23. zobowiązuje swego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom państw członkowskich, prezydentowi, rządowi i parlamentowi Ukrainy oraz Zgromadzeniu Parlamentarnemu Rady Europy i OBWE.