ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με στρατηγική της ΕΕ για τους αστέγους
8.1.2014 - (2013/2994(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 110 παράγραφος 2 του Κανονισμού
Niccolò Rinaldi, Marielle de Sarnez εξ ονόματος της Ομάδας ALDE
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B7-0008/2014
B7‑0009/2014
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με στρατηγική της ΕΕ για τους αστέγους
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, συγκεκριμένα τα άρθρα 2 και 3,
– έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συγκεκριμένα το άρθρο 9,
– έχοντας υπόψη τον αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη του Συμβουλίου της Ευρώπης, συγκεκριμένα το άρθρο 31,
– έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συγκεκριμένα το άρθρο 34,
– έχοντας υπόψη τη γραπτή δήλωσή του της 10ης Δεκεμβρίου 2007 σχετικά με την εξάλειψη του προβλήματος των αστέγων[1],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Σεπτεμβρίου 2011 σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για τους αστέγους[2],
– έχοντας υπόψη το άρθρο 110, παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι το φαινόμενο της έλλειψης στέγης έχει αναχθεί σε σαφή προτεραιότητα της πολιτικής της ΕΕ κατά της φτώχειας, στο πλαίσιο της στρατηγικής Ευρώπη 2020 και της δέσμης μέτρων της ΕΕ για κοινωνικές επενδύσεις·
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι το φαινόμενο της έλλειψης στέγης εξακολουθεί να πλήττει ανθρώπους σε όλα τα κράτη μέλη και αποτελεί απαράδεκτη παραβίαση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη στέγης συνιστά την πλέον ακραία μορφή φτώχειας και στέρησης και αποτελεί φαινόμενο που εντάθηκε κατά τα τελευταία έτη σε όλα σχεδόν κράτη μέλη·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη που έχουν πληγεί από την οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση βιώνουν μία άνευ προηγουμένου αύξηση του φαινομένου των αστέγων·
E. λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Σεπτέμβριο 2011 το Κοινοβούλιο ενέκρινε με συντριπτική πλειοψηφία ψήφισμα που ζητούσε μια ενιαία ευρωπαϊκή στρατηγική υποστηριζόμενη από εθνικές και περιφερειακές στρατηγικές, με μακροπρόθεσμο στόχο την εξάλειψη του φαινομένου των αστέγων.
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στη στρογγυλή τράπεζα υπουργών σχετικά με το φαινόμενο των αστέγων που διεξήχθη στη Λουβαίν την 1η Μαρτίου 2013 με πρωτοβουλία της Ιρλανδικής Προεδρίας συμφωνήθηκαν έξι αρχές·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι πλείονες φορείς της ΕΕ, όπως είναι το Συμβούλιο Απασχόλησης, Κοινωνικής Πολιτικής, Υγείας και Καταναλωτών, η Επιτροπή των Περιφερειών, η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και το Κοινοβούλιο έχουν καλέσει την Επιτροπή να αναπτύξει στρατηγική της ΕΕ σχετικά με τους αστέγους ή κάτι παρόμοιο·
H. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο συντονισμός σε επίπεδο ΕΕ της πολιτικής για τους άστεγους στο πλαίσιο της ανοιχτής μεθόδου συντονισμού για την κοινωνική προστασία και την κοινωνική ένταξη και της στρατηγικής Ευρώπη 2020 έχει ενισχύσει τις προσπάθειες σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο κατά την παρελθούσα δεκαετία προσδίδοντάς τους προστιθέμενη αξία και λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει ανάγκη και ζήτηση για περαιτέρω ανάπτυξη αυτού του έργου με μία περισσότερο στρατηγικού χαρακτήρα και σε μακροπρόθεσμη κλίμακα προσέγγιση·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το φαινόμενο των αστέγων είναι από τη φύση του ένα πολυσχιδές πρόβλημα που απαιτεί μια πολυσχιδή απόκριση σε επίπεδο πολιτικής·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι τεκμηριώνεται διαρκώς καλύτερα ότι οι με γνώμονα τη στέγαση προσεγγίσεις του φαινομένου των αστέγων είναι οι πλέον αποτελεσματικές·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η στρατηγική Ευρώπη 2020 και ο πρωταρχικός της στόχος που είναι η άρση του κινδύνου της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού για τουλάχιστον 20 εκατομμύρια ανθρώπους έως το 2020, που επίσης αποσκοπεί στη μείωση του φαινομένου των αστέγων, απαιτεί να καταβληθούν νέες προσπάθειες από τα κράτη μέλη και την ΕΕ·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι βασικό στοιχείο της στρατηγικής Ευρώπη 2020 είναι η εμβληματική πρωτοβουλία Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα για την Καταπολέμηση της Φτώχειας και του Κοινωνικού Αποκλεισμού, όπου περιλαμβάνονται πλείονες δράσεις που σχετίζονται με την έλλειψη στέγης οι οποίες δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το φαινόμενο των αστέγων έρχεται διαρκώς περισσότερο στο προσκήνιο στο πλαίσιο του εξαμήνου της ΕΕ, με πλείονα κράτη μέλη να εγγράφουν τους αστέγους ως προτεραιότητα στην καταπολέμηση της φτώχειας στα εθνικά προγράμματα μεταρρύθμισης 2012 και 2013·
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το τρέχον πλαίσιο πολιτικής της ΕΕ και η κοινωνική πραγματικότητα επί τόπου ευνοούν την ανάληψη ενισχυμένης και περισσότερο φιλόδοξης δράσης σχετικά με το φαινόμενο των αστέγων στο επίπεδο της ΕΕ·
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκής Διάσκεψης Συναίνεσης του Δεκεμβρίου 2010 παρέχει σταθερή βάση για περισσότερο φιλόδοξη δράση της ΕΕ σχετικά με τους αστέγους·
ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι την άμεση ευθύνη για την αντιμετώπιση του φαινομένου των αστέγων την έχουν τα κράτη μέλη, συγκεκριμένα δε οι περιφερειακές και τοπικές αρχές, και λαμβάνοντας υπόψη ότι μία στρατηγική της ΕΕ έχει να διαδραματίσει συμπληρωματικό ρόλο
ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι δυνατή η ενίσχυση του ρόλου της Επιτροπής εντός των πεδίων αρμοδιότητας που έχει επί του παρόντος και με τήρηση της αρχής της επικουρικότητας·
ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΓΔ Απασχόλησης είναι ο πλέον κατάλληλος φορέας για να ηγηθεί της προσπάθειας σχετικά με το φαινόμενο των αστέγων, αλλά και διάφορες άλλες ΓΔ θα πρέπει να επιληφθούν των αστέγων στο πλαίσιο των δικών τους τομέων αρμοδιότητας·
ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι αυξάνεται ο αριθμός των κρατών μελών που έχουν ολιστική στρατηγική για τους αστέγους και που θα μπορούσαν να αποκομίσουν οφέλη από μία ευρωπαϊκή συνεργασία για να αναπτύξουν περαιτέρω τις πολιτικές τους·
Κ. λαμβάνοντας υπόψη ότι σε μερικά κράτη μέλη οι δημόσιες αρχές έχουν λάβει μέτρα επιβολής κυρώσεων κατά των αστέγων ή ποινικοποίησης του φαινομένου, κινήσεις που δεν σέβονται τα θεμελιώδη δικαιώματα των αστέγων·
ΚΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ποινικοποίηση του φαινομένου των αστέγων δεν συνάδει με μία σύγχρονη δημοκρατική κοινωνία και συνιστά την επιβολή διπλής ποινής στους ήδη κοινωνικά αποκλεισμένους και φτωχούς·
1. παροτρύνει την Επιτροπή να αναπτύξει χωρίς περαιτέρω χρονοτριβή μία στρατηγική της ΕΕ για το φαινόμενο των αστέγων ακολουθώντας τα όσα ορίζονται στο ψήφισμα του Κοινοβουλίου της 14ης Σεπτεμβρίου 2011 σχετικά με στρατηγική της ΕΕ για τους άστεγους και σε προτάσεις από άλλα θεσμικά όργανα και οργανισμούς της ΕΕ·
2. θεωρεί ότι μία στρατηγική της ΕΕ για τους άστεγους πρέπει να σέβεται πλήρως τη Συνθήκη της Λισαβόνας η οποία επιβεβαιώνει «τον ουσιώδη ρόλο και την ευρεία διακριτική ευχέρεια των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών στην παροχή, ανάθεση και οργάνωση υπηρεσιών γενικού οικονομικού συμφέροντος όσο το δυνατόν εγγύτερα στις ανάγκες των χρηστών»· θεωρεί ότι αρμόδια για την καταπολέμηση του φαινομένου των αστέγων είναι τα κράτη μέλη και ότι μία στρατηγική της ΕΕ για τους αστέγους θα πρέπει συνεπώς να στηρίζει τα κράτη μέλη στην ανάληψη αυτής της ευθύνης τους κατά τον πλέον αποτελεσματικό δυνατό τρόπο τηρώντας παράλληλα πλήρως την αρχή της επικουρικότητας·
3. καλεί την Επιτροπή να συγκροτήσει ομάδα εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου για να την στηρίζει στην προπαρασκευή και την περαιτέρω ανάπτυξη μιας στρατηγικής της ΕΕ για τους αστέγους·
4. καλεί την Επιτροπή να εξετάσει δεόντως τις παραπομπές στους αστέγους στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις προς τα κράτη μέλη όπου απαιτείται να σημειωθεί επειγόντως πρόοδος για τους αστέγους· καλεί τα κράτη μέλη να εγγράψουν εκτενέστερα το φαινόμενο των αστέγων στα εθνικά τους προγράμματα μεταρρύθμισης·
5. προσκαλεί την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει το πρόγραμμα για την κοινωνική αλλαγή και την καινοτομία (EaSI) ως κύρια πηγή πόρων για μία στρατηγική της ΕΕ για να χρηματοδοτήσει την έρευνα και τις διακρατικές ανταλλαγές, να διευρύνει δε τη συνεργασία της με βασικούς Ευρωπαίους εταίρους, όπως είναι η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εθνικών Οργανώσεων που εργάζονται με τους Αστέγους (FEANTSA) και το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Ανταλλαγών σχετικά με Τοπικές Στρατηγικές για τους Αστέγους (HABITACT)·
6. καλεί την Επιτροπή να εγγράψει τους αστέγους σε όλους του σχετικούς τομείς πολιτικής της ΕΕ· ενθαρρύνει την Επιτροπή να επιτύχει τη συμμετοχή διαφόρων Γενικών Διευθύνσεων στην ανάπτυξη και υλοποίηση μιας στρατηγικής της ΕΕ για τους αστέγους υπό την ηγεσία της Γενικής Διεύθυνσης Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ένταξης·
7. καλεί την Επιτροπή να εστιασθεί στα εξής ως θέματα προτεραιότητας για μία στρατηγική της ΕΕ για τους αστέγους:
• προσεγγίσεις του φαινομένου των αστέγων που αποσκοπούν στη διευκόλυνση της εξασφάλισης στέγης / στην πρωτοβουλία "Η στέγη πριν απ´ όλα " ("Housing first")
• σύνδεση μεταξύ της ελεύθερης κυκλοφορίας και των αστέγων·
• ποιότητα των υπηρεσιών για τους αστέγους·
• πρόληψη του φαινομένου των αστέγων·
• άστεγοι νέοι·
8. καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να εξετάσουν το ενδεχόμενο θέσπισης εγγύησης για να εξασφαλίζεται ότι ουδείς αναγκάζεται να κοιμηθεί έξω λόγω έλλειψης υπηρεσιών (κατεπείγοντος χαρακτήρα) προσαρμοσμένων στις ανάγκες του/της· θεωρεί ότι αυτή η εγγύηση θα μπορούσε να ακολουθήσει το πρότυπο της Εγγύησης για τη Νεολαία, η οποία βασίζεται σε σύσταση του Συμβουλίου, θα μπορούσε δε να χρησιμοποιήσει την ίδια διοικητική δομή·
9. υπενθυμίζει για τα βασικά στοιχεία μιας στρατηγικής της ΕΕ σχετικά με τους αστέγους το ψήφισμά του της 14ης Σεπτεμβρίου 2011 για τους αστέγους, επιθυμεί δε να τονίσει ειδικότερα τα εξής στοιχεία:
• τακτική ευρωπαϊκή παρακολούθηση της προόδου των κρατών μελών σχετικά με τους αστέγους·
• δείκτης της ΕΕ σχετικά με το φαινόμενο των αστέγων·
• έρευνα και συσσώρευση γνώσεων σχετικά με πολιτικές και υπηρεσίες για αστέγους, περιλαμβανομένων και μελετών κόστους-αποτελεσματικότητας·
• κοινωνική καινοτομία στις πολιτικές και υπηρεσίες για τους αστέγους, περιλαμβανομένων της δοκιμής και της ανοδικής κλιμάκωσης καινοτόμων λύσεων·
• σύνδεση με τα ταμεία της ΕΕ, ειδικότερα το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς του Απόρους·
10. καλεί τα κράτη μέλη και την Προεδρία της ΕΕ να διοργανώνουν σε τακτική βάση Ευρωπαϊκή Στρογγυλή Τράπεζα Υπουργών της ΕΕ αρμοδίων για τους αστέγους, όπως εγκαινιάσθηκε από την Ιρλανδική Προεδρία τον Μάρτιο 2013· καλεί την Επιτροπή να παρέχει πρακτική και οικονομική στήριξη για την εν λόγω συνάντηση·
11. καλεί τα κράτη μέλη να αναπτύξουν περιεκτικές στρατηγικές για τους αστέγους που να έχουν γνώμονα τη στέγαση και να περιέχουν στο επίκεντρό τους την πρόληψη και οι οποίες να λαμβάνουν υπόψη την καθοδήγηση που παρέχει η ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο ‘Στοχεύοντας στις κοινωνικές επενδύσεις για την ανάπτυξη και τη συνοχή’ και το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής «Αντιμετώπιση του προβλήματος των άστεγων στην Ευρωπαϊκή Ένωση»·
12. παροτρύνει τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA) να ασχοληθεί περισσότερο με τις επιπτώσεις της ακραίας φτώχειας όσον αφορά την πρόσβαση στα θεμελιώδη δικαιώματα και την πλήρη άσκηση αυτών, έχοντας κατά νου ότι η πραγμάτωση του δικαιώματος στη στέγαση είναι ζωτικής σημασίας για την υλοποίηση ενός ολόκληρου φάσματος άλλων δικαιωμάτων, περιλαμβανομένων πλειόνων πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων· προτείνει να εστιάσει ο FRA το έργο του στην ποινικοποίηση του φαινομένου των αστέγων ως παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων·
13. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, την Επιτροπή των Περιφερειών, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, την Επιτροπή για την Κοινωνική Προστασία, καθώς και στο Συμβούλιο της Ευρώπης.