PROJEKT REZOLUCJI w sprawie wykorzystywania uzbrojonych dronów
24.2.2014 - (2014/2567(RSP))
zgodnie z art. 110 ust. 2 Regulaminu
Barbara Lochbihler, Tarja Cronberg, Jean Lambert, Rui Tavares, Reinhard Bütikofer, Judith Sargentini, Ulrike Lunacek, Nicole Kiil-Nielsen, Raül Romeva i Rueda, Iñaki Irazabalbeitia Fernández w imieniu grupy Verts/ALE
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B7-0201/2014
B7‑0202/2014
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie wykorzystywania uzbrojonych dronów
Parlament Europejski,
– uwzględniając sprawozdania w sprawie wykorzystywania uzbrojonych dronów: sprawozdania specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. pozasądowych, doraźnych i arbitralnych egzekucji z dnia 28 maja 2010 r. i 13 września 2013 r. oraz sprawozdanie specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. propagowania i ochrony praw człowieka i podstawowych wolności w warunkach walki z terroryzmem z dnia 18 września 2013 r.,
– uwzględniając sprawozdanie specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. pozasądowych, doraźnych i arbitralnych egzekucji Christofa Heynsa z dnia 13 września 2013 r.,
– uwzględniając oświadczenie wydane przez Sekretarza Generalnego ONZ Ban Ki-moona w dniu 13 sierpnia 2013 r. w sprawie wykorzystywania uzbrojonych dronów,
– uwzględniając wysłuchanie z dnia 25 kwietnia 2013 r. w sprawie wpływu wykorzystywania dronów na prawa człowieka, zorganizowane przez parlamentarną Podkomisję Praw Człowieka wraz z Podkomisją Bezpieczeństwa i Obrony,
– uwzględniając swoją analizę z dnia 3 maja 2013 r. zatytułowaną „Wpływ wykorzystywania dronów i zdalnie sterowanych robotów w działaniach wojennych na prawa człowieka”,
– uwzględniając konkluzje Rady z dni 19 i 20 grudnia 2013 r. w sprawie przygotowań do programu europejskiego bezzałogowego systemu powietrznego (BSP) nowej generacji zdolnego do długodystansowych lotów na średnim pułapie w latach 2020-2025,
– uwzględniając artykuł 110 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że wykorzystywanie bezzałogowych systemów powietrznych (zwanych dalej dronami) w śmiercionośnych operacjach eksterytorialnych nasiliło się gwałtownie w ostatnich dziesięciu latach; mając na uwadze, że kraje, w których udokumentowano ataki dronów, obejmują Afganistan, Pakistan, Jemen, Libię, Irak, Somalię i Palestynę (Strefę Gazy); mając na uwadze, że według doniesień USA, Wielka Brytania, Izrael i Turcja przeprowadzały ataki przy użyciu dronów; mając na uwadze, że liczba krajów mogących korzystać z dronów prawdopodobnie znacznie się zwiększy w niedalekiej przyszłości;
B. mając na uwadze, że wspomniane ataki dronów zostały przeprowadzone w dalece nieprzejrzysty i nieodpowiedzialny sposób;
C. mając na uwadze, że według doniesień wskutek ataków dronów zginęło lub zostało poważnie rannych tysiące cywilów; mając na uwadze, że trudno jest oszacować te liczby ze względu na brak przejrzystości i przeszkody w skutecznym prowadzeniu śledztwa;
D. mając na uwadze, że według doniesień do niektórych operacji ukierunkowanych zabójstw, w wyniku których odnotowano ofiary śmiertelne, miała zostać użyta infrastruktura pomocnicza w bazach USA w państwach członkowskich, np. w Niemczech;
E. mając na uwadze, że udokumentowano fakt, iż strategie zakładające ataki przy użyciu dronów powodują znaczne szkody w codziennym życiu zwykłych obywateli w odnośnych krajach, w tym głęboki lęk i traumę psychologiczną, przerwanie działalności gospodarczej i społecznej oraz ograniczony dostęp do edukacji wśród dotkniętych tym problemem społeczności;
F. mając na uwadze, że art. 51 ust. 2 dodatkowego protokołu I do konwencji genewskich stanowi, iż „zabronione są akty i groźby przemocy, których głównym celem jest zastraszenie ludności cywilnej”;
G. mając na uwadze, że rozprzestrzenianie się technologii uzbrojonych dronów wraz z coraz bardziej asymetrycznym charakterem współczesnych konfliktów stawia bezprecedensowe wyzwania przed prawem międzynarodowym; mając na uwadze, że czołowi eksperci ONZ potępili brak odpowiedzialności i przejrzystości;
H. mając na uwadze, że międzynarodowe prawo dotyczące praw człowieka zabrania samowolnego zabijania, w tym również w sytuacji konfliktu zbrojnego; mając na uwadze, że międzynarodowe prawo humanitarne nie dopuszcza ukierunkowanego zabójstwa osób znajdujących się w krajach nieprowadzących wojny;
I. mając na uwadze, że w konfliktach zbrojnych, w których ludność cywilna ginie wskutek ataków dronów, państwa mają obowiązek przeprowadzić natychmiastowe, niezależne i bezstronne śledztwo oraz przedstawić opinii publicznej szczegółowe wyjaśnienia, a także zapewnić dostęp do środków odwoławczych;
J. mając na uwadze, że ataki przy użyciu dronów dokonywane przez jedno państwo na terytorium innego państwa bez jego zgody stanowią pogwałcenie prawa międzynarodowego oraz integralności terytorialnej i suwerenności tego państwa, a także – według Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości – mogą oznaczać akt agresji;
1. wyraża poważne zaniepokojenie z powodu zagrożenia dla pokoju i bezpieczeństwa na świecie, jakie niesie ze sobą wykorzystywanie uzbrojonych dronów poza międzynarodowymi ramami prawnymi; usilnie nalega, by UE wystąpiła ze współmierną propozycją polityczną – zarówno na szczeblu europejskim, jak i światowym – stając na straży praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego;
2. zdecydowanie potępia terroryzm i wyraża przekonanie, że należy go zwalczać w granicach litery prawa; odnotowuje, że nie ma miejsca międzynarodowy konflikt zbrojny między USA a Al-Kaidą i powiązanymi z nią komórkami zgodnie z zasadami określonymi w Karcie Narodów Zjednoczonych, oraz potępia obecne praktyki ukierunkowanych zabójstw poza konfliktami zbrojnymi jako naruszanie prawa międzynarodowego, co stanowi groźny precedens, który inne państwa mogą próbować wykorzystać w celu uniknięcia odpowiedzialności za bezprawne zabójstwa w przyszłości;
3. wzywa państwa członkowskie do zobowiązania się do dopilnowania, by w przypadku gdy istnieją zasadne podstawy do przypuszczenia, że osoba lub jednostka w ich jurysdykcji może być zamieszana w bezprawne ukierunkowane zabójstwo zagranicą, podejmowane były środki zgodnie z ich wewnętrznymi i międzynarodowymi zobowiązaniami prawnymi w celu przeprowadzenia dochodzenia i postawienia osoby odpowiedzialnej przed obliczem wymiaru sprawiedliwości;
4. wzywa wszystkie państwa posiadające technologię uzbrojonych dronów do: (i) publicznego ujawnienia podstawy prawnej wykorzystywania dronów, określenia odpowiedzialności operacyjnej i dostarczenia informacji o ofiarach ataków z użyciem dronów, zwłaszcza wśród ludności cywilnej; (ii) zapewnienia przeprowadzenia natychmiastowych, gruntownych, niezależnych i bezstronnych śledztw we wszystkich przypadkach, w których istnieją uzasadnione podstawy, by sądzić, że ataki dronów skutkowały bezprawnym zabijaniem; (iii) zadbania o to, by właściwe kryteria obejmowały bezstronne śledztwa w przypadku domniemanych naruszeń prawa międzynarodowego i krajowego, wsparcie dla ofiar cywilnych oraz rekompensatę i inne środki dochodzenia roszczeń dla ich rodzin; (iv) umożliwienia kontroli sądowej ataków dronów oraz zapewnienia ofiarom bezprawnych ataków dronów faktycznego dostępu do środków odwoławczych;
5. wzywa wiceprzewodniczącą Komisji / wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, państwa członkowskie, Radę i Komisję do:
a) sprzeciwienia się praktyce pozasądowych ukierunkowanych zabójstw i zakazania jej;
b) dopilnowania, by państwa członkowskie – zgodnie ze swoimi zobowiązaniami prawnymi – nie dopuszczały się bezprawnych ukierunkowanych zabójstw lub nie ułatwiały dokonywania takich zabójstw innym państwom;
c) uwzględnienia uzbrojonych dronów w odpowiednich europejskich i międzynarodowych systemach rozbrojenia i kontroli zbrojeń;
d) działania na rzecz zakazu badań nad ewentualnymi przyszłymi w pełni automatycznymi systemami uzbrojenia umożliwiającymi przeprowadzanie ataków bez interwencji człowieka, rozwijania takich systemów, ich nabywania i eksportowania;
e) przyjęcia wspólnego stanowiska UE w sprawie uzbrojonych dronów;
6. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, Radzie, parlamentom państw członkowskich i Komisji.