PROJEKT REZOLUCJI w sprawie sytuacji w Iraku i Syrii oraz ofensywy Islamskiego Państwa w Iraku i Lewancie (ISIS), w tym prześladowania mniejszości
16.9.2014 - (2014/2843(RSP))
złożony zgodnie z art. 123 ust. 2 Regulaminu
Victor Boştinaru, Richard Howitt, Ana Gomes, Kati Piri, Liisa Jaakonsaari, Gilles Pargneaux, Boris Zala, Goffredo Maria Bettini, Elena Valenciano Martínez-Orozco, Silvia Costa, Nicola Caputo, Andi Cristea, Demetris Papadakis, Miroslav Poche w imieniu grupy S&D
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B8-0109/2014
B8‑0138/2014
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji w Iraku i Syrii oraz ofensywy Islamskiego Państwa w Iraku i Lewancie (ISIS), w tym również prześladowania mniejszości
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Iraku, w szczególności rezolucję z dnia 17 lipca 2014 r. w sprawie sytuacji w Iraku[1] i Syrii,
– uwzględniając Umowę o partnerstwie i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi z jednej strony a Republiką Iraku z drugiej strony, a także uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 stycznia 2013 r. w sprawie umowy o partnerstwie i współpracy między UE a Irakiem,
– uwzględniając konkluzje Rady do Spraw Zagranicznych dotyczące Iraku i Syrii, w szczególności konkluzje z dnia 30 sierpnia 2014 r.,
– uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,
– uwzględniając art. 123 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że sytuacja humanitarna i w zakresie bezpieczeństwa w Iraku i Syrii uległa dramatycznemu pogorszeniu w wyniku okupacji części terytorium tych krajów przez Islamskie Państwo w Iraku i Lewancie; mając na uwadze, że wyobcowanie mniejszości sunnickiej przez rząd Nouriego Al‑Malikiego w Iraku odegrało ważną rolę w procesie zdobywania poparcia przez Islamskie Państwo w Iraku i Lewancie wśród irackich sunnitów;
B. mając na uwadze, że ISIS dopuszcza się masowych zabójstw i łamania praw człowieka na masową skalę na kontrolowanym przez siebie terytorium, zwłaszcza w przypadku mniejszości etnicznych i religijnych; mając na uwadze, że w północnym Iraku ISIS przeprowadziło czystki etniczne na historyczną skalę, których celem były społeczności niearabskie i muzułmanie inni niż suniccy oraz które doprowadziły do zabicia lub uprowadzenia tysięcy osób i zmuszenia ponad 830 tysięcy innych do ucieczki z obszarów znajdujących się pod kontrolą ISIS od 10 czerwca 2014 r.; mając na uwadze, że do grup będących celem tych działań należą jazydzi, chrześcijanie asyryjscy, szyiccy Turkmeni, jarsanici, szyiccy Szabakowie, sabejscy mandejczycy oraz wielu Arabów i muzułmanów sunnickich, których uważa się za przeciwników ISIS;
C. uwzględniając podbój terytoriów w Iraku i Syrii, po którym nastąpiło narzucenie rygorystycznej interpretacji prawa szariatu pod inspiracją ekstremistycznej odmiany wahhabizmu, obejmującej dyskryminację kobiet i dzieci, niszczenie szyickich, sufickich, sunnickich i chrześcijańskich świątyń i miejsc kultu oraz inne akty okrucieństwa wobec ludności cywilnej;
D. mając na uwadze, że ISIS ogłosiło ustanowienie islamskiego kalifatu w Iraku i Syrii; mając na uwadze, że ISIS nie uznaje granic zaakceptowanych na szczeblu międzynarodowym i oświadczyło, iż zamierza rozszerzyć islamski kalifat na inne kraje, w których żyje większość muzułmańska;
E. mając na uwadze, że ISIS i inne organizacje ekstremistyczne działające w Iraku i Syrii otrzymują środki finansowe od zamożnych darczyńców, zwłaszcza z Arabii Saudyjskiej, Kataru, Kuwejtu i Zjednoczonych Emiratów Arabskich;
F. mając na uwadze, że poszczególne państwa członkowskie UE postanowiły udzielić Irakowi, w tym również regionalnym władzom kurdyjskim, pomocy wojskowej, aby powstrzymać ISIS i zmusić je do odwrotu;
G. mając na uwadze, że prezydent Stanów Zjednoczonych Barak Obama ogłosił strategię walki z ISIS, która obejmuje również element wojskowy i utworzenie koalicji z udziałem najważniejszych podmiotów w regionie, takich jak Turcja, Arabia Saudyjska, Jordania i Liban;
H. mając na uwadze, że przywódcy Islamskiej Republiki Iranu zasygnalizowali gotowość do współpracy w ramach działań pod egidą Stanów Zjednoczonych mających na celu zwalczanie ISIS;
I. mając na uwadze, że w Iraku powstał nowy rząd pod przewodnictwem premiera Haidera Al‑Abadiego oraz że stwarza on szansę na zajęcie się uzasadnionymi obawami mniejszości sunnickiej w tym kraju;
J. mając na uwadze, że według doniesień do walki po stronie ISIS włączyły się setki zagranicznych bojowników, w tym wielu z państw członkowskich UE; mając na uwadze, że owi unijni obywatele są uznawani przez rządy państw członkowskich za zagrożenie dla bezpieczeństwa;
K. mając na uwadze, że UE uznała obciążenie dla regionu Kurdystanu i regionalnego rządu Kurdystanu, jakim jest przyjmowanie dużej liczby uchodźców wewnętrznych;
L. mając na uwadze, że z szacunków ONZ wynika, iż prawie 4,67 mln osób, z czego prawie 1 mln to dzieci, żyje w trudno dostępnych rejonach Iraku i Syrii, gdzie wg doniesień sytuacja humanitarna pogarsza się;
1. wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu szybko pogarszającej się sytuacji humanitarnej i w zakresie bezpieczeństwa w Iraku i Syrii, czego przyczyną jest okupacja części terytoriów tych krajów przez Islamskie Państwo w Iraku i Lewancie; zdecydowanie potępia ataki, jakich ISIS dopuszcza się wobec obywateli Iraku i Syrii, prowadzące do doraźnych egzekucji, łamania praw człowieka na masową skalę, narzucania rygorystycznej interpretacji prawa szariatu, niszczenia miejsc kultu i dziedzictwa historycznego, kulturowego i artystycznego regionu, a także do innych aktów okrucieństwa; ostrzega, że ekstremistyczne antyszyickie i antychrześcijańskie poglądy ISIS zwiększają ryzyko zabójstw na tle religijnym na masową skalę, w sytuacji gdyby ISIS miało utrzymać kontrolę nad terytorium, które opanowało, a także rozszerzać swoje wpływy;
2. zdecydowanie potępia ataki na cele cywilne, w tym szpitale, szkoły i miejsca kultu, oraz stosowanie egzekucji i przemocy seksualnej przez ISIS w Iraku i Syrii; podkreśla, że sprawcy tych aktów nie powinni pozostać bezkarni; jest głęboko zaniepokojony kryzysem humanitarnym i przesiedleniami ludności cywilnej na masową skalę;
3. wzywa społeczność międzynarodową do koordynowania wysiłków mających na celu ochronę wszystkich cywilnych ofiar tego konfliktu bez względu na ich pochodzenie etniczne i religię oraz do zwrócenia szczególnej uwagi na grupy najsłabsze, takie jak jazydzi, przeciwko którym ISIS przeprowadziło brutalną kampanię w celu zniszczenia ich społeczności w Iraku;
4. ponownie podkreśla swój kategoryczny sprzeciw wobec ogłoszenia przez przywódców ISIS kalifatu islamskiego oraz wszelkich jednostronnych siłowych zmian granic uznawanych na arenie międzynarodowej;
5. podkreśla, że utworzenie i ekspansja kalifatu islamskiego oraz działalność innych grup ekstremistycznych w Iraku i Syrii stanowi bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa krajów europejskich;
6. z zadowoleniem przyjmuje wysiłki podejmowane przez USA w celu przeciwdziałania zagrożeniu ze strony ISIS w Iraku i Syrii, w tym również przy pomocy niezbędnych środków wojskowych;
7. z zadowoleniem przyjmuje decyzję przyjętą w dniu 15 września 2014 r. na szczycie w Paryżu przez koalicję 30 krajów, na mocy której zobowiązano się do wspierania nowego rządu Iraku w prowadzonej przezeń walce z zastosowaniem wszelkich niezbędnych środków, w tym również udzielenia mu odpowiedniej pomocy wojskowej;
8. popiera decyzje podejmowane przez poszczególne państwa członkowskie UE o dostarczaniu Irakowi, w tym również regionalnym władzom Kurdów, sprzętu wojskowego; wzywa Radę do wprowadzenia mechanizmów monitorowania, koordynacji i rejestrowania ilości i celu przeznaczenia broni dostarczanej Irakowi przez poszczególne państwa członkowskie; docenia poświęcenie i determinację kurdyjskich sił zbrojnych, które starają się powstrzymać zagrożenie stwarzane przez ISIS;
9. podkreśla konieczność podjęcia przez kraje w regionie skoordynowanych działań, aby przeciwstawić się zagrożeniu ze strony ISIS; wzywa wszystkie podmioty regionalne do uczynienia wszystkiego, co w ich mocy, aby powstrzymać wszelkie działania podejmowane przez organy urzędowe lub podmioty prywatne z myślą o propagowaniu i szerzeniu słowem i czynem ekstremistycznych ideologii islamskich, takich jak wahhabizm; wzywa wspólnotę międzynarodową, zwłaszcza UE, do ułatwiania regionalnego dialogu na temat problemów, przed jakimi stoi Bliski Wschód, oraz do włączenia doń wszystkich ważnych stron, w szczególności Iranu i Arabii Saudyjskiej;
10. jest zaniepokojony rozwojem handlu między Turcją a terytoriami znajdującymi się pod kontrolą ISIS; wzywa Turcję do jasnego i jednoznacznego zobowiązania się do przeciwdziałania wspólnemu zagrożeniu dla bezpieczeństwa, jakie stwarza ISIS;
11. podkreśla, że ISIS jest objęte embargiem na broń i zamrożeniem aktywów na mocy rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1267 (1999 r.) i 1989 (2011 r.); podkreśla znaczenie szybkiego i skutecznego wdrożenia tych środków; wzywa Radę do rozważenia możliwości skuteczniejszego zastosowania innych istniejących środków restrykcyjnych, zwłaszcza uniemożliwienia ISIS czerpania zysków z nielegalnej sprzedaży ropy naftowej lub sprzedaży innych zasobów na rynkach międzynarodowych; jest głęboko zaniepokojony doniesieniami o tym, że niektóre państwa członkowskie UE prowadzą z ISIS nielegalny handel ropą naftową; zwraca się do Komisji z pytaniem, czy może ona potwierdzić te doniesienia, a jeżeli tak – wzywa Komisję do wskazania tych państw członkowskich, aby nielegalny handel ropą naftową został natychmiast przerwany;
12. z zadowoleniem przyjmuje powstanie nowego rządu w Iraku pod przewodnictwem premiera Haidera Al‑Abadiego oraz wzywa ten rząd do wykorzystania nadarzającej się okazji w celu skonstruowania prawdziwie reprezentatywnego rządu z programem prac przewidującym zaangażowanie wszystkich stron; podkreśla, że taki rząd powinien należycie odzwierciedlać polityczną, religijną i etniczną różnorodność irackiego społeczeństwa, nie pomijając jego sunnickiej mniejszości, aby położyć kres rozlewowi krwi i podziałom kraju;
13. podkreśla potrzebę zbadania wszystkich możliwości skutecznego przeciwstawienia się zagrożeniu ze strony ISIS w Syrii przy pełnym poszanowaniu prawa międzynarodowego; podkreśla, że w perspektywie długoterminowej jedynie trwałe i pluralistyczne rozwiązanie polityczne obejmujące pokojowe przejście na rzeczywiście reprezentatywne rządy w Syrii przyczyniłoby się do zneutralizowania zagrożenia ze strony ISIS i innych organizacji ekstremistycznych;
14. wzywa Radę do przyspieszenia wdrażania pakietu środków UE w celu wsparcia wysiłków państw członkowskich, co Rada uzgodniła w czerwcu 2013 r., a w szczególności w celu zapobiegania radykalizacji i ekstremizmowi, skuteczniejszej wymiany informacji, w tym również z odpowiednimi krajami trzecimi, a także powstrzymywania od podejrzanych podróży oraz wykrywania i przerywania takich podróży, zwłaszcza poprzez wdrożenie unijnego systemu danych dotyczących przelotu pasażera, jak i sprawdzania oraz sądowego ścigania zagranicznych bojowników;
15. wzywa Komisję i państwa członkowskie do przyjęcia specjalnych działań z myślą o sytuacji kobiet w Iraku i Syrii, do zagwarantowania im wolności i przestrzegania ich najbardziej podstawowych praw, a także do przyjęcia środków mających na celu zapobieganie wykorzystywaniu kobiet i dzieci, znęcaniu się nad nimi i stosowaniu wobec nich przemocy, w szczególności jeżeli chodzi o przedwczesne wydawanie dziewcząt za mąż; jest szczególnie zaniepokojony nasileniem się wszelkich rodzajów przemocy w stosunku do kobiet jazydzkich, które są więzione, gwałcone, wykorzystywane seksualnie i sprzedawane przez członków ISIS;
16. wyraża zaniepokojenie rosnącą liczbą przypadków rekrutowania dzieci i młodzieży w Iraku i Syrii; zachęca Komisję do podjęcia rozmów z partnerami, w tym również z organizacjami międzynarodowymi, z myślą o przygotowaniu kompleksowego programu jako odpowiedzi na potrzebę ochrony dzieci i kobiet przed skutkami konfliktu zbrojnego;
17. wzywa swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Radzie, Komisji, specjalnemu przedstawicielowi UE do spraw praw człowieka, rządom i parlamentom państw członkowskich, rządowi i Radzie Reprezentantów Iraku, regionalnemu rządowi Kurdystanu, sekretarzowi generalnemu Narodów Zjednoczonych oraz Radzie Praw Człowieka ONZ.
- [1] Teksty przyjęte, P8_TA(2014)0011.