ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στο Διαδίκτυο
4.3.2015 - (2015/2564(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού
Martina Anderson, Kateřina Konečná, Malin Björk, Lynn Boylan, Matt Carthy, Liadh Ní Riada, Δημήτριος Παπαδημούλης, Κώστας Χρυσόγονος, Σοφία Σακοράφα, Marisa Matias εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL
B8‑0227/2015
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στο Διαδίκτυο
Tο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού, της 20ής Nοεμβρίου 1989, και τα πρωτόκολλα αυτής,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 24 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για το έγκλημα στον κυβερνοχώρο, της 23ης Nοεμβρίου 2001,
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των παιδιών κατά της γενετήσιας εκμετάλλευσης και κακοποίησης, της 25ης Οκτωβρίου 2007,
– έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για την προαγωγή και την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού,
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2011/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών και της παιδικής πορνογραφίας και την αντικατάσταση της απόφασης-πλαίσιο 2004/68/ΔΕΥ του Συμβουλίου,
– έχοντας υπόψη το Γενικό Σχόλιο αριθ. 14 (2013) της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού σχετικά με το δικαίωμα του παιδιού να είναι το υπέρτατο συμφέρον του πρωταρχικό μέλημα,
– έχοντας υπόψη το θεματολόγιο της ΕΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού, που εγκρίθηκε τον Φεβρουάριο του 2011,
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Μια ξεχωριστή θέση για τα παιδιά στην εξωτερική δράση της ΕΕ» (COM(2008)0055),
– έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για την προαγωγή και την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού,
– έχοντας υπόψη τη στρατηγική της ΕΕ για την εξάλειψη της εμπορίας ανθρώπων (2012–2016), ιδίως τις διατάξεις για τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης κατευθυντηρίων γραμμών για τα συστήματα προστασίας των παιδιών και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών·
– έχοντας υπόψη τη συζήτησή του στην ολομέλεια της 12ης Φεβρουαρίου 2015 σχετικά με την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης των παιδιών στο Διαδίκτυο,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η σεξουαλική κακοποίηση και η σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών, συμπεριλαμβανόμενης της παιδικής πορνογραφίας, συνιστούν σοβαρές παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων και δη του δικαιώματος των παιδιών στην προστασία και τη φροντίδα που έχουν ανάγκη ώστε να προασπίζονται τα δικαιώματά τους, όπως ορίζει η Σύμβαση του 1989 των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού (UNCRC) και ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης·
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι σοβαρά ποινικά αδικήματα όπως η σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών και η παιδική πορνογραφία απαιτούν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που θα καλύπτει την προστασία και την φροντίδα των παιδιών που έπεσαν θύματα, την πρόληψη, την δίωξη των δραστών, ενώ το κράτος οφείλει να εφαρμόσει πλήρως την UNCRC, με ιδιαίτερη έμφαση στις γενικές αρχές, στο άρθρο 2 σχετικά με την απαγόρευση των διακρίσεων, στο άρθρο 6 σχετικά με το δικαίωμα στη ζωή, στην επιβίωση και στην ανάπτυξη και στο άρθρο 12 σχετικά με το δικαίωμα του παιδιού στο να εκφράζει τη γνώμη του και να λαμβάνεται αυτή υπόψη·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στο άρθρο 3 της UNCRC, το οποίο ορίζει ότι το υπέρτατο συμφέρον του παιδιού πρέπει να αποτελεί την κύρια προτεραιότητα οποτεδήποτε λαμβάνονται μέτρα για την πάταξη των αδικημάτων αυτών και για την αντιμετώπιση των επιπτώσεών τους, σε απόλυτη συμμόρφωση με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα παιδιά έχουν το δικαίωμα, σύμφωνα με το άρθρο 13 της UNCRC και με την επιφύλαξη κάθε νόμιμου και αναγκαίου περιορισμού, να εκφράζονται ελεύθερα και άρα, μεταξύ άλλων, να αναζητούν, να μαθαίνουν και να μεταδίδουν πληροφορίες· λαμβάνοντας επιπλέον υπόψη το δικαίωμα του παιδιού, βάσει του άρθρου 17 της UNCRC, να έχει πρόσβαση σε πληροροφορίες και γνώσεις προερχόμενες από διάφορες εθνικές και διεθνείς πηγές, συμπεριλαμβανομένων των μέσων ενημέρωσης αλλά με την επιφύλαξη της ενθαρρυνόμενης από το κράτος διαμόρφωσης των κατάλληλων κατευθυντηρίων γραμμών για την προστασία του παιδιού από πληροφορίες και ιδέες επιβλαβείς για την ευημερία του·
E. λαμβάνοντας υπόψη ότι στο Γενικό Σχόλιο αριθ. 13 της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού σχετικά με το δικαίωμα του παιδιού να είναι απαλλαγμένο από κάθε μορφή βίας επισημαίνεται ότι το δικαίωμα του παιδιού να ζητείται και να ακούγεται με προσοχή η γνώμη του πρέπει να διαφυλάσσεται συστηματικά σε όλες τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, καθώς και ότι η ενδυνάμωση της αυτοπεποίθησης και η συμμετοχή του παιδιού πρέπει να αποτελούν το επίκεντρο όλων των μεθοδολογιών και προγραμμάτων παιδικής μέριμνας και προστασίας[1]·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στο Γενικό Σχόλιο αριθ. 16 της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, σχετικά με τις κρατικές υποχρεώσεις όσον αφορά τον αντίκτυπο των επιχειρήσεων στα δικαιώματα του παιδιού[2], επισημαίνονται επίσης οι κίνδυνοι που δημιουργεί το Διαδίκτυο και αποσαφηνίζονται οι ευθύνες του επιχειρηματικού κόσμου ως προς την παροχή πληροφόρησης σε παιδιά και νέους ούτως ώστε να μπορούν να διαχειριστούν αποτελεσματικά τους κινδύνους και να γνωρίζουν που μπορούν να απευθυνθούν για βοήθεια, ενώ συνιστάται επίσης στον επιχειρηματικό κόσμο να συντονίσει τις προσπάθειές του με εκείνες του τομέα της τεχνολογίας της πληροφορίας και των επικοινωνιών προκειμένου να διαμορφωθούν και να τεθούν σε εφαρμογή επαρκή μέτρα προστασίας των παιδιών από βίαιο ή ακατάλληλο περιεχόμενο στο Διαδίκτυο·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η άγρα παιδιών για σεξουαλικούς σκοπούς και σεξουαλική εκμετάλλευση αποτελεί στο πλαίσιο του Διαδικτύου απειλή με ειδικά χαρακτηριστικά, δεδομένου ότι αυτό παρέχει μία άνευ προηγουμένου ανωνυμία στους χρήστες αφού καθιστά δυνατή την απόκρυψη της πραγματικής ταυτότητας και των προσωπικών χαρακτηριστικών τους, όπως, για παράδειγμα, το στοιχείο της ηλικίας τους·
H. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Διαδίκτυο εκθέτει τα παιδιά σε κινδύνους μέσω φαινομένων όπως η παιδική πορνογραφία, η ανταλλαγή υλικού σχετικά με βία, το έγκλημα στον κυβερνοχώρο, οι απειλές, ο εκφοβισμός, η αθέμιτη προσέγγιση παιδιών, η πρόσβαση των παιδιών σε αγαθά και υπηρεσίες που βάσει του νόμου υπόκεινται σε περιορισμούς ή είναι ακατάλληλα για την ηλικία τους ή η απόκτηση των αγαθών και υπηρεσιών αυτών από παιδιά, η έκθεση σε ακατάλληλες για ανήλικους, επιθετικές ή παραπλανητικές διαφημίσεις, η εξαπάτηση, η κλοπή ταυτότητας, η απάτη και παρόμοιοι κίνδυνοι οικονομικής φύσης που ενδέχεται να οδηγήσουν σε τραυματικές εμπειρίες·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω του διεθνικού χαρακτήρα τους, η εκμετάλλευση παιδιών και συγκεκριμένα η σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών στο διαδίκτυο – συμπεριλαμβανομένων της διάδοσης υλικού σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών στο διαδίκτυο και της άγρας παιδιών στον κυβερνοχώρο – εξακολουθεί να αποτελεί μείζονα λόγο ανησυχίας για τις αρχές επιβολής του νόμου, ενώ τα αδικήματα κυμαίνονται από τον σεξουαλικό εκβιασμό και τη σεξουαλική αποπλάνηση μέχρι τη δημιουργία και τη ζωντανή μετάδοση υλικού κακοποίησης παιδιών και θέτουν ιδιαίτερα δύσκολα προβλήματα στους ερευνητές λόγω των τεχνολογικών καινοτομιών που επιτρέπουν στους δράστες ευκολότερη και ταχύτερη πρόσβαση σε τέτοιο υλικό, συμπεριλαμβανομένων των κυνηγών παιδιών στο διαδίκτυο, ·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέτρα που λαμβάνουν τα κράτη μέλη κατά του παράνομου διαδικτυακού περιεχομένου δεν είναι πάντοτε αποτελεσματικά, δεν στηρίζονται σε επαρκείς πόρους και δεν εφαρμόζονται πλήρως, ενώ προϋποθέτουν αναπόφευκτα διαφορετικές προσεγγίσεις όσον αφορά τα μέτρα πρόληψης επιβλαβούς περιεχομένου· λαμβάνοντας επίσης υπόψη την έλλειψη στα κράτη μέλη επαρκών πόρων για τη δημιουργία εκπαιδευτικών προγραμμάτων που απευθύνονται σε παιδιά και γονείς και αποσκοπούν στην ασφάλεια των παιδιών στο Διαδίκτυο·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το ζήτημα της προστασίας των ανηλίκων στον ψηφιακό κόσμο πρέπει να αντιμετωπιστεί σε ρυθμιστικό επίπεδο με μέτρα μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας, όπως η παροχή πρόσθετων πόρων, η ανάθεση στους αρμόδιους φορείς των κρατών μελών του συντονισμού των δράσεων για την προφύλαξη των παιδιών από τους κινδύνους του Διαδικτύου και η αύξηση των πόρων που διατίθενται για την διερεύνηση και τη δίωξη αδικημάτων·
1. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν το παρόν ψήφισμα, να εφαρμόσουν πλήρως το άρθρο 12 της UNCRC και να διαβουλευτούν απευθείας με παιδιά και νέους και να λάβουν υπόψη τις γνώμες τους·
2. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τη συνεργασία μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου, εντός των εθνικών συνόρων αλλά και μεταξύ κρατών μελών, με στόχο την αποτελεσματικότερη διερεύνηση και εξάρθρωση των δικτύων σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, ενώ ταυτόχρονα θα δίνεται προτεραιότητα στα δικαιώματα και την ασφάλεια των ενεχόμενων παιδιών· επισημαίνει ότι υπέρτατη προτεραιότητα σε όλες αυτές τις δραστηριότητες πρέπει να είναι τα συμφέροντα του παιδιού·
3. επισημαίνει την ανάγκη μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης, τόσο στο εσωτερικό των κρατών μελών όσο και μεταξύ τους, προκειμένου να προστατευτούν τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των παιδιών στον μέγιστο δυνατό βαθμό και να εξασφαλιστούν αποτελεσματικές δικλείδες ασφαλείας, συνεκτικότητα, καταπολέμηση του εγκλήματος, ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, προστασία των καταναλωτών και προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων·
4. αντιλαμβάνεται ότι ο ρόλος, τα καθήκοντα και οι ευθύνες του κράτους και του ιδιωτικού τομέα διαφέρουν σε ό,τι αφορά τις έρευνες, τις διώξεις, το δικαίωμα στην προστασία της ιδιωτικής ζωής και των προσωπικών δεδομένων· αντιλαμβάνεται την αναγκαιότητα της δέουσας νομικής και δικαστικής εποπτείας και του προσδιορισμού του τι είναι νόμιμο και τι αναγκαίο στο πλαίσιο των συμφερόντων των παιδιών και προκειμένου για την προστασία τους από σεξουαλική κακοποίηση στο Διαδίκτυο και ζητεί από τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου, άλλους κρατικούς αρμόδιους φορείς, τις δικαστικές αρχές και, εφόσον κρίνεται σκόπιμο, αναγκαίο και σύννομο, από τον κλάδο των ΤΠΕ, τους παρόχους υπηρεσιών διαδικτύου, τον τραπεζικό τομέα και από μη κυβερνητικές οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένων των οργανώσεων υποστήριξης των νέων και των παιδιών, να εδραιώσουν αποδοτική σχέση εργασίας και ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ τους προκειμένου να διασφαλίζονται τα δικαιώματα και η προστασία των παιδιών στο διαδίκτυο και να θεωρούνται τα παιδιά ευάλωτα άτομα βάσει του νόμου· καλεί την Επιτροπή να αναλάβει την πρωτοβουλία να ζητήσει από όλα τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα για την αντιμετώπιση όλων των μορφών άγρας παιδιών και εκφοβισμού στον κυβερνοχώρο·
5. επισημαίνει ότι οποιαδήποτε μέτρα περιορισμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων στο Διαδίκτυο οφείλουν να είναι αναγκαία και αναλογικά, να συνάδουν με την νομοθεσία των κρατών μελών και της Ένωσης και να συμμορφώνονται με τις διατάξεις της UNCRC για τα δικαιώματα των παιδιών· υπενθυμίζει ότι οποιοδήποτε παράνομο επιγραμμικό περιεχόμενο πρέπει να απαλείφεται πάραυτα βάσει των ενδεδειγμένων νόμιμων διαδικασιών· υπενθυμίζει περαιτέρω ότι οποιαδήποτε απάλειψη παράνομου επιγραμμικού περιεχομένου με την συνδρομή του κλάδου ΤΠΕ μπορεί να λάβει χώρα μόνο κατόπιν δικαστικής άδειας· επισημαίνει πόσο σημαντική είναι η προσήλωση στις δέουσες νομικές διαδικασίες και στην αρχή του διαχωρισμού των εξουσιών·
6. ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν εθνικά σημεία επαφής στα οποία θα αναφέρονται εγκληματικά και επιβλαβή περιεχόμενα και πράξεις και να διαθέσουν τους κατάλληλους προς τον σκοπό αυτό πόρους·
7. υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να λάβουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να διασφαλίσουν ότι πρόσωπα που φοβούνται ότι μπορεί να διαπράξουν οποιοδήποτε από τα αδικήματα που σχετίζονται με την σεξουαλική κακοποίηση και την σεξουαλική εκμετάλλευση θα έχουν πρόσβαση, κατά περίπτωση, σε αποτελεσματικά προγράμματα ή μέτρα παρέμβασης που έχουν σχεδιαστεί με στόχο την αξιολόγηση και την πρόληψη του κινδύνου διάπραξης τέτοιων αδικημάτων·
8. καλεί την Επιτροπή να προβεί σε περαιτέρω αξιολογήσεις των επιχειρηματικών μοντέλων εμπορικής διανομής στις κρυμμένες υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της παρακολούθησης των εμπορικών αγορών του Βαθέος και του Σκοτεινού Διαδικτύου, προκειμένου να προσδιοριστεί κατά πόσον η διάδοση της σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών στο Διαδίκτυο για εμπορικούς σκοπούς αποτελεί ενδεχομένως συνέπεια της συνεχιζόμενης μετάβασης από το σύνηθες σύστημα πληρωμών σε μια νέα και ως επί το πλείστον ανεξέλεγκτη ψηφιακή οικονομία·
9. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντείνουν τη συνεργασία τους με τους εκπροσώπους των εναλλακτικών συστημάτων πληρωμών, με σκοπό τον εντοπισμό μέσων αποτελεσματικότερης συνεργασίας με τις αρχές επιβολής του νόμου, συμπεριλαμβανομένης της κοινής κατάρτισης για τον καλύτερο εντοπισμό των διαδικασιών πληρωμής που σχετίζονται με την εμπορική διανομή υλικού κακοποίησης παιδιών·
10. καλεί την Επιτροπή να επισπεύσει την δημοσίευση της αξιολόγησής σχετικά με το κατά πόσον τα κράτη μέλη έλαβαν τα αναγκαία μέτρα για να συμμορφωθούν με την οδηγία 2011/92/ΕΕ και να υποβάλει την έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μέχρι τον Ιούνιο του 2015·
11. αναθέτει στην Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων να αξιολογήσει και να παρακολουθήσει περαιτέρω τις πρόσφατες εξελίξεις και να διενεργήσει ενδελεχή ανάλυση του σημερινού πλαισίου πολιτικής για την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στο Διαδίκτυο, υπό μορφή έκθεσης εφαρμογής σχετικά με την οδηγία 2011/92/ΕΕ και να υποβάλει έκθεση στην ολομέλεια εντός ενός έτους.