ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την ενσωμάτωση περιβαλλοντικών απαιτήσεων στον τομέα των μεταφορών και την εσωτερίκευση του εξωτερικού κόστους
16.2.2009 - (2008/2240(INI))
Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού
Εισηγητής: Georg Jarzembowski
ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ
σχετικά με την ενσωμάτωση περιβαλλοντικών απαιτήσεων στον τομέα των μεταφορών και την εσωτερίκευση του εξωτερικού κόστους
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 8ης Ιουλίου 2008 με θέμα «Πιο οικολογικές μεταφορές» (COM(2008)0433),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 8ης Ιουλίου 2008 με θέμα «Στρατηγική για την εσωτερίκευση του εξωτερικού κόστους» (COM(2008)0435),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 8ης Ιουλίου 2008 με θέμα «Μέτρα περιορισμού του σιδηροδρομικού θορύβου για τον υφιστάμενο στόλο» (COM(2008)0432),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Ιουλίου 2007 με θέμα «Η Ευρώπη σε συνεχή κίνηση - Βιώσιμη κινητικότητα στην ήπειρό μας»[1],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Μαρτίου 2008 με θέμα «H ευρωπαϊκή πολιτική των βιώσιμων μεταφορών, λαμβάνοντας υπόψη τις ευρωπαϊκές πολιτικές για την ενέργεια και το περιβάλλον»[2],
– έχοντας υπόψη το άρθρο 45 του Κανονισμού,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού (A6-0055/2009),
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η μείωση των αερίων του θερμοκηπίου κατά 20%, η αύξηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κατά 20% και η μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης κατά 20%, όλα μέχρι το 2020,
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή παρουσίασε σειρά προτάσεων που σχετίζονται με την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής με σκοπό τις πιο οικολογικές μεταφορές, αλλά, σε σχέση με την ανάληψη της απαιτούμενης δράσης, το μόνο που έπραξε ήταν η έκδοση ανακοίνωσης για την εσωτερίκευση του εξωτερικού κόστους, ανακοίνωσης για τον περιορισμό του σιδηροδρομικού θορύβου, καθώς και ειδικής νομοθετικής πρότασης για την αναθεώρηση των διοδίων στα βαρέα φορτηγά οχήματα,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 11, παράγραφος 3, της οδηγίας για το ευρωπαϊκό σήμα τελών κυκλοφορίας[3] καθόριζε ήδη το 2006 ότι: Το πρότυπο αυτό πρέπει να συνοδεύεται από ανάλυση των επιπτώσεων από τον εσωτερικό καταλογισμό των εξωτερικών δαπανών για όλα τα μέσα μεταφοράς και μια στρατηγική για τη σταδιακή εφαρμογή του προτύπου αυτού σε όλα τα μέσα μεταφοράς»·
Η έκθεση αυτή και το πρότυπο συνοδεύονται, εφόσον απαιτείται, από προτάσεις προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για περαιτέρω αναθεώρηση της παρούσας οδηγίας.
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή παρουσιάζει με πειστικό τρόπο την επιβάρυνση της υγείας του πληθυσμού από το θόρυβο των σιδηροδρόμων· ωστόσο, ως ακρογωνιαίο λίθο στην πρωτοβουλία της για τον περιορισμό του σιδηροδρομικού θορύβου ορίζει απλώς την απαίτηση για την τοποθέτηση, στα εμπορευματικά βαγόνια, φρένων που δεν είναι ιδιαίτερα θορυβώδη,
Πιο οικολογικές μεταφορές
1. επικροτεί την ανακοίνωση της Επιτροπής για πιο οικολογικές μεταφορές ως ένα σημαντικό πρώτο, αποσπασματικό βήμα για μια διεξοδική ανάλυση για πιο οικολογικές μεταφορές στους πολλούς και ποικίλους τρόπους μεταφοράς, καθώς και ως αναγνώριση της σημασίας και της ανάγκης να καταστούν οι μεταφορές πιο αποτελεσματικές στο πλαίσιο της καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής·
2. υπογραμμίζει το μεγάλο όφελος της κινητικότητας για την ποιότητα ζωής των πολιτών, την ανάπτυξη και την απασχόληση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την κοινωνικοοικονομική και εδαφική συνοχή, το εμπόριο με τρίτες χώρες, καθώς και για τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους που ασχολούνται άμεσα ή έμμεσα με τον τομέα των μεταφορών και την εφοδιαστική·
3. αναγνωρίζει ότι, εκτός από τις θετικές της συνέπειες και το γεγονός ότι είναι απαραίτητη για την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνικοοικονομική και εδαφική συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η κινητικότητα έχει και αρνητικές επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον και τον άνθρωπο και τάσσεται, ως εκ τούτου, υπέρ της συνέχισης της οικολογικής διαμόρφωσης του τομέα των μεταφορών - λαμβάνοντας υπόψη το δικαιολογημένο ενδιαφέρον των πολιτών και των επιχειρήσεων για την κινητικότητα - που θα αναιρεί ή τουλάχιστον θα περιορίζει τις επιβλαβείς επιπτώσεις των μεταφορών, σύμφωνα με τους στόχους της Ένωσης για την καταπολέμηση της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη ως το 2020·
4. επιδοκιμάζει το γεγονός ότι η Επιτροπή παρουσίασε στην ανακοίνωσή της κατάλογο των μέχρι τώρα δράσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προώθηση μιας αειφόρου πολιτικής των μεταφορών·
5. εκφράζει τη λύπη του διότι η Επιτροπή δεν παρουσίασε ολοκληρωμένο σχέδιο για μια πιο οικολογική διαμόρφωση των μεταφορών, δηλαδή που θα καλύπτει όλους τους τομείς των μεταφορών· επισημαίνει, ωστόσο, ότι η Επιτροπή έχει ήδη αναλάβει προκαταρκτικές πρωτοβουλίες που αναμένεται να οδηγήσουν εντέλει σε μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την εσωτερίκευση του εξωτερικού κόστους σε όλα τα μέσα μεταφοράς, αλλά, μέχρι στιγμής:
- παρουσίασε μόνο μια αποσπασματική προσέγγιση, υποβάλλοντας μια πρώτη βασική δέσμη κατευθυντήριων γραμμών για την εκτίμηση του εξωτερικού κόστους των μεταφορών και την εσωτερίκευσή του σε επιμέρους τομείς (βλ. εγχειρίδιο για την εκτίμηση του εξωτερικού κόστους των μεταφορών),
- επέλεξε πάλι μια σταδιακή λύση, ξεκινώντας με ειδική πρόταση για την άμεση εφαρμογή υψηλότερων τελών για τα βαρέα φορτηγά οχήματα, με την τροποποίηση της οδηγίας για το ευρωπαϊκό σήμα τελών κυκλοφορίας που έχει ως στόχο να επιτρέψει στα κράτη μέλη να επιβάλλουν χρεώσεις για το εξωτερικό κόστος, αλλά ακόμη και αυτό μόνο για τα κράτη μέλη που το επιθυμούν, και,
- παρουσίασε κατάλογο επιλογών και μελλοντικών μέτρων για τη μείωση του θορύβου των σιδηροδρόμων·
6. καλεί, για το λόγο αυτό, την Επιτροπή να αναπτύξει τα απαραίτητα για όλους τους τρόπους μεταφοράς μέτρα και μέσα με σκοπό την περαιτέρω οικολογική διαμόρφωση των μεταφορών, λαμβανομένων υπόψη των ισχυουσών διεθνών συμβάσεων και των μέτρων που έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή στους διάφορους τομείς των μεταφορών· να διεξαγάγει, σε συνάρτηση με τις προτάσεις αυτές, επιστημονικά τεκμηριωμένες αξιολογήσεις επιπτώσεων των επιμέρους μέτρων και των συνεπειών τους στον ανταγωνισμό μεταξύ των τρόπων μεταφοράς καθώς και του αντίκτυπού τους στο κόστος της κινητικότητας και στην ανταγωνιστικότητα, και να παρουσιάσει στη συνέχεια, βάσει όλων αυτών, ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για πιο οικολογικές μεταφορές που θα περιλαμβάνει συγκεκριμένες νομοθετικές προτάσεις·
Εσωτερίκευση του εξωτερικού κόστους
7. επισημαίνει ότι, στην ανακοίνωσή της για τη στρατηγική εσωτερίκευσης του εξωτερικού κόστους, η Επιτροπή δεν εκπλήρωσε την εντολή του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου βάσει του άρθρου 11, παράγραφος 3, της οδηγίας για το ευρωπαϊκό σήμα τελών κυκλοφορίας, διότι –όπως παραδέχεται η ίδια– δεν εκπόνησε και δεν υπέβαλε ένα γενικώς εφαρμόσιμο, διαφανές και συνεκτικό πρότυπο για την αξιολόγηση όλων των εξωτερικών δαπανών, δεδομένου ότι δεν προέβη σε ανάλυση των επιπτώσεων σε όλους τους τρόπους μεταφοράς και, σε πρακτικό επίπεδο, παρουσίασε μόνο για τα βαρέα φορτηγά οχήματα ένα πρώτο βήμα στρατηγικής για τη βαθμιαία εφαρμογή του προτύπου σε όλους τους τρόπους μεταφοράς·
8. διαπιστώνει ότι η Επιτροπή, στην ανακοίνωσή της, προέβη σε δηλώσεις για τον υπολογισμό των εξωτερικών δαπανών για τους διάφορους τρόπους μεταφοράς, χρησιμοποιώντας ιδίως το προαναφερθέν εγχειρίδιο και τα τεχνικά παραρτήματα τα οποία, εξαιτίας των διαφορετικών απόψεων που περιλαμβάνουν, αποσαφήνισαν μόνον ορισμένα σημεία·
9. διαπιστώνει ότι η Επιτροπή, στην ανακοίνωσή της, δεν παρουσίασε επιστημονικά εύλογες αιτιολογήσεις για τον καταλογισμό επιμέρους εξωτερικών δαπανών στους διάφορους τρόπους μεταφοράς και υιοθέτησε μια, όπως τη χαρακτηρίζει, «ρεαλιστική προσέγγιση με βάση το μέσο κόστος»· υποστηρίζει σε γενικές γραμμές τη βάση που χρησιμοποίησε η Επιτροπή για την τιμολόγηση του οριακού κοινωνικού κόστους, σύμφωνα με τη Λευκή Βίβλο για τις μεταφορές του 2001·
10. εκφράζει ακόμη την απογοήτευσή του διότι, πέραν της συμβολής αυτής, οι θετικές συνέπειες των μεταφορών όσον αφορά την οικονομική ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα («θετικoί εξωγενείς παράγοντες») δεν έχουν διερευνηθεί σε σημαντικό βαθμό και δεν έχουν ληφθεί υπόψη στους υπολογισμούς της Επιτροπής, σε αντίθεση με το εξωτερικό κόστος το οποίο έχει αποτελέσει αντικείμενο εκτενούς εργασίας· αναγνωρίζει, ωστόσο, το ρόλο της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει» και αναμένει να αναπτύξει η Επιτροπή με περαιτέρω ενέργειες αυτή τη ρεαλιστική προσέγγιση· αναγνωρίζει τη μέχρι σήμερα συμβολή των διαφόρων τρόπων μεταφοράς υπό μορφή γενικών φόρων, τελών κυκλοφορίας, φόρων οχημάτων και φόρων ορυκτελαίων και διοδίων ως αντιστάθμισμα των πραγματικών δαπανών κατασκευής και συντήρησης των υποδομών και τη θεωρεί αφετηρία για το μελλοντικό έργο·
11. επισημαίνει το γεγονός ότι η Επιτροπή, στην ανακοίνωσή της, δεν προσπάθησε καν να εκτιμήσει και να αξιολογήσει τις επιπτώσεις της μεθόδου που προτείνει για την εσωτερίκευση του εξωτερικού κόστους στον ανταγωνισμό μεταξύ των διαφόρων τρόπων μεταφοράς καθώς στο κόστος της κινητικότητας και στην ανταγωνιστικότητα και καλεί την Επιτροπή να το πράξει στο πλαίσιο της υποβολής περαιτέρω προτάσεων για ένα πιο οικολογικό τομέα μεταφορών·
12. θεωρεί επίσης παράλειψη το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν πρότεινε μέτρα για το μετριασμό του αντίκτυπου της αύξησης των μεγάλων αποστάσεων που προέκυψε από τη διεύρυνση της ΕΕ και δεν προέβη στην παραμικρή πρόβλεψη σχετικά με τις συνέπειες της εφαρμογής της, ιδίως στα κράτη μέλη με γεωγραφικούς φραγμούς και σε εκείνα που δεν διαθέτουν ακόμα εναλλακτικές λύσεις πολυτροπικών μεταφορών· ζητεί, ως εκ τούτου, από την Επιτροπή να αντιμετωπίσει αυτά τα μειονεκτήματα στο πλαίσιο της επικείμενης αναθεώρησης των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών (ΔΕΔ)·
13. ενθαρρύνει την Επιτροπή, για το σκοπό αυτό, να υποβάλει συμπληρωματική πρόταση για διαδρόμους πολυτροπικής κινητικότητας («πράσινους διαδρόμους») στο πλαίσιο της αναθεώρησης των ΔΕΔ, αντισταθμίζοντας τους φραγμούς που επιβάλλει η παρούσα πρόταση με την παροχή προσβασιμότητας και κινητικότητας χωρίς εμπόδια·
14. διαπιστώνει ότι η συμπεριφορά της Επιτροπής είναι γεμάτη αντιφάσεις αφού αφενός θεωρεί βέβαια εύλογη την επιβολή της εσωτερίκευσης των εξωτερικών δαπανών και στα επιβατηγά αυτοκίνητα, αλλά δεν παρουσιάζει καν σχετικούς υπολογισμούς, παρά αφήνει στα κράτη μέλη την ελευθερία να επιβάλλουν τέλη στα επιβατηγά αυτοκίνητα κατά την κρίση τους· ζητεί ως εκ τούτου από την Επιτροπή να δημοσιεύσει μια μεθοδολογία για την εσωτερίκευση του εξωτερικού κόστους των μεμονωμένων οχημάτων ούτως ώστε να παρασχεθούν στα κράτη μέλη κατευθυντήριες γραμμές σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας·
15. ζητεί από την Επιτροπή, πρώτον, να μεριμνήσει άμεσα για την υποβολή συγκεκριμένων προτάσεων για όλους τους τρόπους μεταφοράς και, δεύτερον, να εκπληρώσει αποτελεσματικά την εντολή του άρθρου 11, παράγραφος 3, της οδηγίας για το ευρωπαϊκό σήμα τελών κυκλοφορίας του 2006, με την υποβολή εκτενούς σχεδίου για τον υπολογισμό και τον καταλογισμό των εξωτερικών δαπανών και την αξιολόγηση των επιπτώσεών τους βάσει ενός κατανοητού προτύπου·
Περιορισμός του σιδηροδρομικού θορύβου
16. αναγνωρίζει ότι στην ανακοίνωσή της για μέτρα περιορισμού του σιδηροδρομικού θορύβου για τον υφιστάμενο στόλο, η Επιτροπή ανταποκρίνεται στην ανάγκη περιορισμού της όχλησης του πληθυσμού που ζει κατά μήκος των σιδηροδρομικών δικτύων από το θόρυβο, ιδίως από τα εμπορευματικά βαγόνια·
17. υπογραμμίζει ότι η μετασκευή των βαγονιών με λογικό κόστος προϋποθέτει την όσο το δυνατό ταχύτερη επίλυση των υφιστάμενων τεχνικών εμποδίων πριν από την έγκριση τυχόν δεσμευτικών νομοθετικών μέτρων·
18. καλεί την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση οδηγίας για την επιβολή τελών πρόσβασης τροχιάς για τις μηχανές έλξης και τα βαγόνια σε συνάρτηση µε το θόρυβο προκειμένου να δημιουργηθούν όσο το δυνατόν γρηγορότερα κίνητρα για τη σύντομη μετασκευή των οχημάτων, έτσι ώστε να μην προκαλούν πολύ θόρυβο μέσω αντικατάστασης των πέδιλων πέδης τους· εκτιμά ότι, εάν και όπου αυτό κριθεί αναγκαίο, μπορούν να εξετασθούν και βραχυπρόθεσμα μέτρα και ότι κανένα νομοθετικό μέτρο δεν θα πρέπει να έχει αρνητικές επιπτώσεις στον τομέα των σιδηροδρομικών μεταφορών στο πλαίσιο του διατροπικού ανταγωνισμού·
19. αναμένει η Επιτροπή να παρουσιάσει στην πρότασή της έναν εφαρμόσιμο τρόπο για να εξασφαλιστεί, μέσω του καθορισμού του προορισμού των εσόδων, ότι η αναβάθμιση δεν θα περιορίζεται σε βαγόνια που ανήκουν σε σιδηροδρομικές επιχειρήσεις, αλλά θα επεκταθεί επίσης σε βαγόνια άλλων εταιρειών που μεταφέρονται από τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις·
o
o o
20. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τον παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.
- [1] ΕΕ C 175E, 10.7.2008, σελ.556.
- [2] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2008)0087.
- [3] Οδηγία 1999/62/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Ιουνίου 1999, περί επιβολής τελών στα βαρέα φορτηγά οχήματα που χρησιμοποιούν ορισμένα έργα υποδομής (ΕΕ L 187, 20.7.1999, σ. 42).
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
Ο εισηγητής απέφυγε συνειδητά να συντάξει γραπτή αιτιολογική έκθεση για την έκθεση πρωτοβουλίας. Η έκθεση πρωτοβουλίας πρέπει να είναι αυτή καθαυτή κατανοητή και εύλογη για τους πολίτες, την οικονομία και την κοινωνία, αφού το Κοινοβούλιο δεν ψηφίζει ούτε δημοσιεύει αιτιολογικές εκθέσεις.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
|
Ημερομηνία έγκρισης |
11.2.2009 |
|
|
|
||
|
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας |
+: –: 0: |
26 16 0 |
||||
|
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Gabriele Albertini, Etelka Barsi-Pataky, Paolo Costa, Michael Cramer, Luis de Grandes Pascual, Arūnas Degutis, Christine De Veyrac, Petr Duchoň, Saïd El Khadraoui, Robert Evans, Emanuel Jardim Fernandes, Francesco Ferrari, Brigitte Fouré, Mathieu Grosch, Georg Jarzembowski, Stanisław Jałowiecki, Timothy Kirkhope, Jaromír Kohlíček, Sepp Kusstatscher, Jörg Leichtfried, Bogusław Liberadzki, Erik Meijer, Josu Ortuondo Larrea, Reinhard Rack, Ulrike Rodust, Gilles Savary, Renate Sommer, Dirk Sterckx, Michel Teychenné, Silvia-Adriana Ţicău, Yannick Vaugrenard, Armando Veneto, Roberts Zīle, Ρόδη Κράτσα-Τσαγκαροπούλου |
|||||
|
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Johannes Blokland, Armando França, Lily Jacobs, Elisabeth Jeggle, Eleonora Lo Curto, Ari Vatanen, Corien Wortmann-Kool |
|||||
|
Αναπληρωτές (άρθρο 178, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Samuli Pohjamo |
|||||