SPRAWOZDANIE w sprawie Arabii Saudyjskiej – jej stosunków z UE oraz jej roli na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej

18.2.2014 - (2013/2147(INI))

Komisja Spraw Zagranicznych
Sprawozdawczyni: Ana Gomes

Procedura : 2013/2147(INI)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury :  
A7-0125/2014

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie Arabii Saudyjskiej – jej stosunków z UE oraz jej roli na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej

(2013/2147(INI))

Parlament Europejski,

–   uwzględniając umowę o współpracy z dnia 25 lutego 1989 r. między Unią Europejską a Radą Współpracy Państw Zatoki (RWPZ),

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 lipca 1990 r. w sprawie znaczenia umowy o wolnym handlu, która ma zostać zawarta między EWG a Radą Współpracy Państw Zatoki[1],

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 stycznia 1996 r. w sprawie Arabii Saudyjskiej[2],

–   uwzględniając porozumienie gospodarcze między państwami należącymi do RWPZ przyjęte w dniu 31 grudnia 2001 r. w Maskacie (Oman), oraz deklarację RWPZ z Ad-Dauhy z dnia 21 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia unii celnej dla Rady Współpracy Państw Zatoki,

–   uwzględniając ratyfikację w październiku 2004 r. przez Arabię Saudyjską Konwencji ONZ w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet, ze szczególnym uwzględnieniem jej art. 7 dotyczącego życia politycznego i publicznego,

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 marca 2005 r. w sprawie Arabii Saudyjskiej[3],

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 lipca 2006 r. w sprawie wolności słowa w Internecie[4],

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 maja 2007 r. w sprawie reform w świecie arabskim: jaką strategię powinna obrać Unia Europejska?[5],

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 grudnia 2007 r. w sprawie praw kobiet w Arabii Saudyjskiej[6],

–   uwzględniając sprawozdanie na temat wdrażania europejskiej strategii bezpieczeństwa – „Utrzymanie bezpieczeństwa w zmieniającym się świecie”, przyjęte przez Radę w grudniu 2008 r.,

–   uwzględniając wspólny komunikat z 19. spotkania ministerialnego UE-RWPZ z dnia 29 kwietnia 2009 r. w Maskacie,

–   uwzględniając wspólny program działań (2010–2013) na rzecz wdrożenia umowy o współpracy UE-RWPZ z 1989 r.,

–   uwzględniając rezolucję z dnia 20 maja 2010 r. w sprawie Unii na rzecz Regionu Morza Śródziemnego[7],

–   uwzględniając wspólny komunikat z 20. spotkania ministerialnego z dnia 14 czerwca 2010 r. w Luksemburgu,

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 24 marca 2011 r. w sprawie stosunków Unii Europejskiej z Radą Współpracy Państw Zatoki[8],

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 kwietnia 2011 r. w sprawie sytuacji w Syrii, Bahrajnie i Jemenie[9],

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 lipca 2011 r. w sprawie sytuacji w Syrii, Jemenie i Bahrajnie w kontekście sytuacji w świecie arabskim i w Afryce Północnej[10],

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 września 2011 r. w sprawie sytuacji w Syrii[11],

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 października 2011 r. w sprawie Bahrajnu[12],

–   uwzględniając swoje rezolucje w sprawie corocznych posiedzeń Komisji Praw Człowieka ONZ w Genewie (2000–2012),

–   uwzględniając wizytę przewodniczącej Podkomisji Praw Człowieka Parlamentu Europejskiego w imieniu przewodniczącego Martina Schulza w Arabii Saudyjskiej w dniach 24–25 listopada 2013 r.,

–   uwzględniając swoje roczne sprawozdania na temat praw człowieka,

–   uwzględniając art. 48 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych oraz opinię Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A7-0125/2014),

A.  mając na uwadze, że Królestwo Arabii Saudyjskiej jest wpływowym podmiotem politycznym, gospodarczym i religijnym na Bliskim Wschodzie i w świecie islamskim, wiodącym światowym producentem ropy naftowej oraz założycielem i wiodącym członkiem Rady Współpracy Państw Zatoki i grupy G-20; mając na uwadze, że Królestwo Arabii Saudyjskiej jest ważnym partnerem UE;

B.   mając na uwadze, że UE jest głównym partnerem handlowym Arabii Saudyjskiej odpowiadającym za 15% całkowitych obrotów handlowych, a Królestwo Arabii Saudyjskiej jest jedenastym pod względem znaczenia partnerem handlowym UE; mając na uwadze, że duża liczba przedsiębiorstw UE inwestuje w saudyjską gospodarkę, w szczególności w przemysł naftowy tego kraju, oraz że Królestwo Arabii Saudyjskiej jest ważnym rynkiem zbytu dla towarów przemysłowych z UE w takich dziedzinach, jak sektor obrony, transport, przemysł samochodowy, medyczny i chemiczny;

C.  mając na uwadze, że przywóz towarów z Królestwa Arabii Saudyjskiej do UE, a także wywóz towarów z UE do Królestwa Arabii Saudyjskiej znacznie wzrósł w latach 2010–2012;

D.  mając na uwadze, że wciąż nie zakończono rozpoczętych 20 lat temu negocjacji w sprawie umowy o wolnym handlu pomiędzy UE a RWPZ;

E.   mając na uwadze, że UE i Królestwo Arabii Saudyjskiej stoją przed wspólnymi wyzwaniami, których przyczyny i skutki mają charakter ogólnoświatowy, takimi jak szybko zmieniająca się gospodarka, migracje, bezpieczeństwo energetyczne, terroryzm międzynarodowy, rozprzestrzenianie broni masowego rażenia (BMR) oraz pogarszanie się stanu środowiska naturalnego;

F.   mając na uwadze, że w związku ze zmieniającymi się uwarunkowaniami politycznymi i strategicznymi w regionie Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej należy ponownie ocenić stosunki między UE a Królestwem Arabii Saudyjskiej;

G.  mając na uwadze, że Królestwo Arabii Saudyjskiej jest dziedziczną monarchią absolutną, w której nie jest wybierany parlament; mając na uwadze, że kraj ten stoi przed wyzwaniem sukcesji tronu; mając na uwadze, że liczba mieszkańców Królestwa Arabii Saudyjskiej wynosi 28 mln, z czego 9 mln to obcokrajowcy, a 10 mln to osoby poniżej 18. roku życia; mając na uwadze, że wdrażanie skromnych i stopniowych reform rozpoczęto w Królestwie Arabii Saudyjskiej już w 2001 r., ale nie zostały one zinstytucjonalizowane, więc można je łatwo cofnąć; mając na uwadze, że sytuacja tego kraju w dziedzinie praw człowieka jest fatalna i występuje zasadniczy rozdźwięk między zobowiązaniami międzynarodowymi tego kraju a ich realizacją;

H.  mając na uwadze, że pierwsze w Arabii Saudyjskiej wybory samorządowe w 2005 r. były pierwszymi wyborami w historii tego kraju; mając na uwadze, że w 2015 r. jedynie połowa członków rad miejskich zostanie powołana w wyniku wyborów, a druga połowa zostanie mianowana przez króla, tak jak dotychczas;

I.    mając na uwadze, że dopiero w tym roku do Rady Konsultacyjnej Królestwa Arabii Saudyjskiej (Madżlis asz-Szura) powołano po raz pierwszy 30 kobiet oraz mając na uwadze, że dopiero w 2015 r. kobiety będą mogły głosować w wyborach samorządowych;

J.    mając na uwadze, że w sprawozdaniu Banku Światowego pt. „Kobiety, biznes i prawo w 2014 r. – znoszenie ograniczeń dla wzmocnienia równości płci”[13] Arabia Saudyjska znalazła się na pierwszym miejscu w wykazie krajów, których prawo ogranicza potencjał gospodarczy kobiet;

K.  mając na uwadze, że Królestwo Arabii Saudyjskiej jest jedynym na świecie państwem, w którym kobietom nie wolno prowadzić pojazdów, i chociaż nie istnieje żadne oficjalne prawo zakazujące tego, w 1990 r. na mocy dekretu ministerialnego sformalizowano obowiązujący zakaz zwyczajowy i kobietom, które próbują prowadzić, grozi aresztowanie;

L.   mając na uwadze, że zgodnie z opracowanym przez UNDP wskaźnikiem nierówności płci (GII) za 2012 r. Arabia Saudyjska zajmuje 145. miejsce spośród 148 państw, co czyni ją jednym z państw, w którym w skali światowej występują największe nierówności; mając na uwadze, że według raportu „Global Gender Gap Report” za 2012 r. (opracowanego przez Światowe Forum Gospodarcze) udział kobiet w rynku pracy w Królestwie Arabii Saudyjskiej jest jednym z najmniejszych na świecie (133. miejsce na 135 państw);

M.  mając na uwadze, że w Królestwie Arabii Saudyjskiej wykonuje się karę śmierci za wiele przestępstw, a w 2013 r. wykonano ją na przynajmniej 24 osobach; mając na uwadze, że w roku 2011 karę śmierci wykonano na przynajmniej 80 osobach, podobną liczbę osób, w tym niepełnoletnich i obcokrajowców, ukarano śmiercią w 2012 r. – ponad trzykrotnie więcej niż w 2010 r.; mając na uwadze, że Królestwo Arabii Saudyjskiej jest jednym z niewielu państw, w których wciąż odbywają się publiczne egzekucje; mając na uwadze, że istnieją doniesienia o egzekucji kobiet w Arabii Saudyjskiej przez ukamienowanie, które to akty są sprzeczne ze standardami Komisji ONZ ds. Statusu Kobiet, potępiającej je jako barbarzyńską formę tortur;

N.  mając na uwadze, że Królestwo Arabii Saudyjskiej podjęło poważne i zdecydowane działania oraz przedsięwzięło rygorystyczne środki w celu zwalczenia terroryzmu i działalności finansowej powiązanej z terroryzmem; mając na uwadze, że Królestwo Arabii Saudyjskiej odgrywa jednocześnie wiodącą rolę w rozpowszechnianiu i promowaniu na świecie szczególnie rygorystycznej salafickiej/wahhabickiej interpretacji islamu; mając na uwadze, że najbardziej skrajne przejawy salafizmu/wahhabizmu stanowią inspirację dla organizacji terrorystycznych takich jak Al-Kaida i są zagrożeniem dla bezpieczeństwa światowego, w tym dla samego Królestwa Arabii Saudyjskiej; mając na uwadze, że Królestwo Arabii Saudyjskiej opracowało system kontroli transakcji finansowych w celu dopilnowania, by nie przekazywano żadnych środków finansowych organizacjom terrorystycznym – system ten należy dodatkowo wzmocnić;

O.  mając na uwadze, że eksperci ONZ w dziedzinie praw człowieka już od dawna wyrażają zaniepokojenie w związku ze zbyt szeroką gamą środków przeciwdziałania terroryzmowi, która obejmuje potajemne przetrzymywanie i która naraziła pokojowo nastawionych dysydentów na zatrzymania i pozbawienie wolności w wyniku oskarżenia o terroryzm; mając na uwadze, że międzynarodowe organizacje praw człowieka zwróciły się do króla Abd Allaha o odrzucenie ustawy o zwalczaniu terroryzmu przyjętej przez Radę Ministrów w dniu 16 grudnia 2013 r., ponieważ zbyt ogólnie definiuje się w niej terroryzm, co wprowadza niesprawiedliwe ograniczenia wolności wypowiedzi i potencjalnie prowadzi do uznania za przestępstwo wszelkich wypowiedzi krytycznych wobec rządu lub społeczeństwa Arabii Saudyjskiej;

P.   mając na uwadze, że wolność wypowiedzi oraz prasy i mediów, zarówno internetowych, jak i tradycyjnych, są zasadniczymi warunkami wstępnymi oraz katalizatorami demokratyzacji i reform, umożliwiają także niezbędny nadzór nad organami władzy;

Q.  mając na uwadze, że Królestwo Arabii Saudyjskiej zamieszkuje dynamiczna społeczność aktywistów internetowych i w państwie tym odnotowuje się największą na Bliskim Wschodzie liczbę użytkowników serwisu Twitter;

R.   mając na uwadze, że działalność organizacji praw człowieka w Królestwie Arabii Saudyjskiej podlega ścisłym ograniczeniom, o czym świadczy odmowa zarejestrowania przez władze Ośrodka Praw Człowieka Adala i Unii na rzecz Praw Człowieka; mając na uwadze, że organizacje charytatywne to wciąż jedyny dozwolony w Królestwie Arabii Saudyjskiej rodzaj organizacji społeczeństwa obywatelskiego;

S.   mając na uwadze, że Królestwo Arabii Saudyjskiej musi udoskonalić swoje prawa dotyczące praktyk religijnych, w szczególności prawa dotyczące publicznego praktykowania religii oraz mniejszości religijnych, w oparciu o prawdziwe wartości islamu, którego podstawą jest tolerancja wobec innych i akceptacja; mając na uwadze, że Królestwo Arabii Saudyjskiej odgrywa ważną rolę opiekuna dwóch świętych islamskich meczetów w Mekce i Medynie;

T.   mając na uwadze, że Królestwo Arabii Saudyjskiej w dalszym ciągu odpowiada za powszechne naruszenia podstawowych praw człowieka, pomimo zadeklarowania przed Radą Praw Człowieka ONZ zgody na przyjęcie licznych zaleceń wydanych w 2009 r. w powszechnym okresowym przeglądzie praw człowieka; mając na uwadze, że wśród zaleceń wymieniono reformę systemu sądownictwa karnego, który narusza najbardziej podstawowe normy międzynarodowe – zatrzymani nagminnie padają ofiarą systematycznego naruszania zasady sprawiedliwości proceduralnej ze względu na brak zebranego na piśmie kodeksu karnego, który jasno określałby, co stanowi przestępstwo; ponadto sędziowie mogą orzekać w zależności od własnej interpretacji prawa islamskiego i tradycji związanych z życiem proroka; mając na uwadze, że obecny minister sprawiedliwości podkreślił swój zamiar skodyfikowania szariatu i wydania wytycznych dotyczących wyroków;

U.  mając na uwadze, że w 2007 r. król Abd Allah zapoczątkował szereg stopniowych reform wymiaru sprawiedliwości, zatwierdzając plan nowego systemu sądowego, w tym ustanowienie sądu najwyższego oraz sądów szczególnych właściwych w dziedzinie handlu, prawa pracy i administracji;

V.  mając na uwadze, że ponad milion Etiopczyków, Banglijczyków, Hindusów, Filipińczyków, Pakistańczyków i Jemeńczyków odesłano w ostatnich miesiącach do krajów pochodzenia po wprowadzeniu reformy prawa pracy w celu obniżenia wysokiej liczby pracowników migrujących, aby zmniejszyć bezrobocie wśród obywateli Arabii Saudyjskiej; mając na uwadze, że przyspieszony napływ ogromnej liczby powracających pracowników stanowił nadzwyczajne obciążenie dla często ubogich i niestabilnych krajów pochodzenia;

W.  mając na uwadze, że dnia 12 listopada 2013 r. Zgromadzenie Ogólne ONZ wybrało Królestwo Arabii Saudyjskiej na członka Rady Praw Człowieka o trzyletniej kadencji, która rozpoczyna się dnia 1 stycznia 2014 r.;

X.  mając na uwadze, że rozpoczęcie dialogu pomiędzy Królestwem Arabii Saudyjskiej a UE na temat praw człowieka mogłoby stać się bardzo użyteczną okazją do wzmocnienia wzajemnego zrozumienia i promowania dalszych reform w tym kraju;

1.   uznaje wzajemną zależność UE i Królestwa Arabii Saudyjskiej w dziedzinie stabilności regionalnej, stosunków ze światem islamskim, przyszłości przemian w krajach arabskiej wiosny, izraelsko-palestyńskiego procesu pokojowego, wojny w Syrii, poprawy stosunków z Iranem, zwalczania terroryzmu, stabilności światowych rynków ropy naftowej i rynków finansowych, handlu, inwestycji oraz w kwestii zarządzania światowego, zwłaszcza za pośrednictwem Banku Światowego, Międzynarodowego Funduszu Walutowego i w ramach G-20; zaznacza, że – ze względu na ich położenie geopolityczne – na Królestwie Arabii Saudyjskiej i innych państwach członkowskich RWPZ skupiają się wyzwania w dziedzinie bezpieczeństwa o regionalnych i globalnych konsekwencjach;

2.   podziela niektóre obawy Królestwa Arabii Saudyjskiej, ale apeluje do rządu o czynne i konstruktywne zaangażowanie się w działania wspólnoty międzynarodowej; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje przede wszystkim zawarcie porozumienia pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Rosją w sprawie usunięcia broni chemicznej z Syrii przy jednoczesnym uniknięciu konfrontacji wojskowej;

3.   zwraca się także do Królestwa Arabii Saudyjskiej o czynne wsparcie niedawno zawartego porozumienia tymczasowego pomiędzy grupą UE3+3 a Iranem oraz o pomoc w znalezieniu dyplomatycznego rozwiązania nieuregulowanych kwestii broni jądrowej w ramach szerszego porozumienia w ciągu kolejnych sześciu miesięcy w trosce o pokój i bezpieczeństwo w całym regionie;

4.   podkreśla, że Europa jest zainteresowana pokojową i uporządkowaną ewolucją i procesem reformy politycznej w Królestwie Arabii Saudyjskiej, ponieważ jest to kluczowy czynnik długoterminowego pokoju, stabilności i rozwoju w tym regionie;

5.   wzywa Królestwo Arabii Saudyjskiej do zainicjowania dialogu z UE na temat praw człowieka, aby umożliwić lepsze zrozumienie i identyfikację koniecznych zmian;

6.   zwraca się do władz Królestwa Arabii Saudyjskiej o umożliwienie organizacjom praw człowieka działania poprzez ułatwienie procesu rejestracji ich pozwoleń; wyraża ubolewanie w związku z prześladowaniem działaczy na rzecz praw człowieka oraz pozbawianiem ich wolności bez przedstawienia zarzutów;

7.   wzywa władze Królestwa Arabii Saudyjskiej do umożliwienia niezależnego działania Krajowemu Stowarzyszeniu na rzecz Praw Człowieka oraz do przestrzegania norm ONZ dotyczących krajowych instytucji zajmujących się prawami człowieka (zasady paryskie);

8.   przypomina, że sytuacja Królestwa Arabii Saudyjskiej w dziedzinie praw człowieka została oceniona w ramach powszechnego okresowego przeglądu praw człowieka Rady Praw Człowieka w lutym 2009 r. oraz że władze Królestwa Arabii Saudyjskiej oficjalnie przyjęły znaczną liczbę zaleceń wystosowanych przez państwa członkowskie UE w trakcie tego przeglądu, w tym np. zalecenia wzywające do zniesienia opieki mężczyzny nad kobietą oraz służące ograniczeniu stosowania kary śmierci i kar cielesnych; oczekuje na większy postęp we wdrażaniu tych zaleceń oraz nawołuje Królestwo Arabii Saudyjskiej do przyjęcia konstruktywnego podejścia w odniesieniu do zaleceń przedstawionych w kontekście trwającego powszechnego okresowego przeglądu praw człowieka w 2013 r.;

9.   wyraża poważne zaniepokojenie w związku ze wciąż powszechnymi naruszeniami praw człowieka, takimi jak niesłuszne aresztowania i pozbawianie wolności, tortury, zakaz przemieszczania się, prześladowania sądowe oraz niesprawiedliwe procesy; jest szczególnie zaniepokojony coraz szerszym wykorzystywaniem rzekomych środków zwalczania terroryzmu jako narzędzi służących aresztowaniu obrońców praw człowieka oraz doniesieniami o coraz większej bezkarności tych, którzy naruszają prawa człowieka; wzywa rząd saudyjski do pilnego podjęcia działań w następstwie zaleceń zawartych w uniwersalnym okresowym przeglądzie praw człowieka z 2009 r., w tym do dalszego realizowania i intensyfikacji reformy sądownictwa;

10. z zadowoleniem przyjmuje zaangażowanie Królestwa Arabii Saudyjskiej w działania systemu ONZ na rzecz praw człowieka za pośrednictwem Rady Praw Człowieka oraz dotychczas ratyfikowanych przez to państwo powszechnych konwencji w zakresie praw człowieka; wzywa jednak Królestwo Arabii Saudyjskiej do podpisania i ratyfikowania pozostałych podstawowych traktatów i porozumień ONZ w zakresie praw człowieka, takich jak Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych, Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych oraz Międzynarodowa konwencja o ochronie praw wszystkich pracowników migrujących i członków ich rodzin;

11.  uważa, że w związku z wejściem Królestwa Arabii Saudyjskiej do Rady Praw Człowieka ONZ wzrosły światowe oczekiwania, by państwo to wykazało szczególne poszanowanie dla praw człowieka i demokracji, oraz zwraca się do Królestwa Arabii Saudyjskiej o zwielokrotnienie wysiłków na rzecz reform; oczekuje, że członkowie Rady Praw Człowieka będą w pełni współpracować w ramach procedur specjalnych tego organu oraz że wszyscy specjalni sprawozdawcy ONZ będą mogli odbyć niezakłócone wizyty, w szczególności zaś, że przyjęta zostanie wizyta specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania;

12.  zauważa, że w Królestwie Arabii Saudyjskiej zarejestrowano ponoć największą liczbę użytkowników serwisu Twitter na świecie, co dowodzi, że internetowe sieci społecznościowe odgrywają ważną rolę w tym kraju oraz że kobiety coraz częściej korzystają z internetu i z sieci społecznościowych; wzywa władze Królestwa Arabii Saudyjskiej do umożliwienia niezależnego działania prasy i mediów oraz do zagwarantowania wszystkim mieszkańcom Królestwa Arabii Saudyjskiej wolności słowa, zrzeszania się i organizowania pokojowych zgromadzeń; wyraża ubolewanie w związku z prześladowaniem działaczy i protestujących podczas pokojowych demonstracji; podkreśla, że pokojowa działalność na rzecz podstawowych praw lub wyrażanie krytycznych uwag w mediach społecznościowych stanowią wyraz niepodważalnego prawa, jak to podkreślił Parlament w swoim sprawozdaniu na temat wolności cyfrowej; podkreśla, że wolność prasy i mediów, zarówno internetowych, jak i tradycyjnych, ma zasadnicze znaczenie w wolnym społeczeństwie i odgrywa znaczącą rolę w kontrolowaniu władz;

13.  wzywa rząd Królestwa Arabii Saudyjskiej do wypełniania jego zobowiązań wynikających z szeregu dokumentów dotyczących praw człowieka, w tym Arabskiej karty praw człowieka, Konwencji o prawach dziecka, Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur oraz Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet;

14.  wzywa Królestwo Arabii Saudyjskiej do podpisania i ratyfikowania Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK);

15.  wzywa władze Królestwa Arabii Saudyjskiej do udoskonalenia systemu sądownictwa karnego, który opiera się na szariacie, tak aby zapewnić przestrzeganie norm międzynarodowych dotyczących procedur aresztowania, pozbawienia wolności oraz prowadzenia procesów, a także praw więźniów;

16.  wzywa władze Królestwa Arabii Saudyjskiej do uwolnienia więźniów sumienia, położenia kresu prześladowaniom sądowym i pozasądowym obrońców praw człowieka oraz do przyspieszenia wdrażania nowego prawa w dziedzinie organizacji pozarządowych, które zagwarantuje im możliwość rejestracji, swobodę działania i możliwość prowadzenia legalnych działań;

17.  wzywa Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ) do czynnego wspierania grup społeczeństwa obywatelskiego, które działają na rzecz poprawy poszanowania praw człowieka i demokracji w Arabii Saudyjskiej; wzywa delegaturę UE w Rijadzie do realizowania dynamicznego programu ochrony praw człowieka poprzez uczestniczenie w rozprawach sądowych w charakterze obserwatora i organizowanie wizyt w zakładach karnych;

18.  powtarza swój apel o całkowite zniesienie tortur, kar cielesnych i kary śmierci oraz wzywa do natychmiastowego moratorium na wykonywanie wyroków śmierci w Królestwie Arabii Saudyjskiej; ubolewa, że Królestwo Arabii Saudyjskiej nadal wymierza karę śmierci za bardzo wiele przestępstw; zwraca się także do władz saudyjskich o zreformowanie wymiaru sprawiedliwości, tak aby wyeliminować wszystkie rodzaje kar cielesnych; z zadowoleniem przyjmuje w tym kontekście niedawne przyjęcie przez Królestwo Arabii Saudyjskiej przepisów, zgodnie z którymi przemoc domowa jest przestępstwem;

19.  wyraża ubolewanie, że w styczniu zeszłego roku dokonano w Królestwie Arabii Saudyjskiej egzekucji poprzez ścięcie głowy; skazaną była Rizana Nafeek, pochodząca ze Sri Lanki pomoc domowa, która została ukarana za przestępstwo, którego rzekomo dopuściła się jako osoba nieletnia – dokonanie tej egzekucji stanowi jednoznaczne pogwałcenie Konwencji o prawach dziecka, wyraźnie zakazującej stosowania kary śmierci w odniesieniu do osób, które w chwili popełnienia przestępstwa nie ukończyły 18 lat;

20.  wzywa władze Królestwa Arabii Saudyjskiej do dopilnowania, by wszelkie zarzuty dotyczące stosowania tortur i innego brutalnego traktowania były dokładnie i bezstronnie badane, by wszystkich domniemanych sprawców tych czynów postawić przed sądem oraz by żadnych zeznań, które przypuszczalnie zostały uzyskane poprzez stosowanie tortur, nie można było wykorzystywać jako dowód w postępowaniu karnym;

21.  wyraża ubolewanie, że pomimo ratyfikowania Międzynarodowej konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur, powszechnie wykorzystuje się zeznania uzyskane pod przymusem lub wskutek tortur; apeluje do władz Królestwa Arabii Saudyjskiej o zagwarantowanie całkowitego wyeliminowania tortur z saudyjskiego wymiaru sprawiedliwości i więziennictwa;

22.  jest poważnie zaniepokojony tym, że Królestwo Arabii Saudyjskiej jest jednym z państw, w których wciąż praktykuje się kamienowanie; wzywa władze Królestwa Arabii Saudyjskiej do wprowadzenia przepisów zakazujących kamienowania, stanowiącego poważne naruszenie szeregu międzynarodowych dokumentów służących ochronie praw człowieka, których stroną jest Królestwo Arabii Saudyjskiej;

23.  wyraża ubolewanie, że władze Królestwa Arabii Saudyjskiej nie wystosowały zaproszenia do specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. tortur i specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. obrońców praw człowieka, pomimo zaleceń Biura Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka (OHCHR), by wszystkie państwa wystosowały oficjalne zaproszenia do specjalnych sprawozdawców ONZ;

24.  apeluje do władz Królestwa Arabii Saudyjskiej o poszanowanie publicznych praktyk religijnych dotyczących wszystkich wyznań; z zadowoleniem przyjmuje utworzenie w Wiedniu Międzynarodowego Centrum Dialogu Międzywyznaniowego i Międzykulturowego pod patronatem króla Abd Allaha Ibn Abd al-Aziza (KAICIID), którego celem jest zachęcanie do dialogu pomiędzy wyznawcami różnych religii, wywodzącymi się z różnych kultur na całym świecie; zachęca władze do szerzenia umiarkowania i tolerancji dla różnorodności religijnej na wszystkich szczeblach systemu kształcenia, w tym w instytucjach religijnych, jak też w publicznym dyskursie dostojników publicznych i urzędników państwowych;

25.  podkreśla konieczność poszanowania praw podstawowych wszystkich mniejszości religijnych; wzywa władze do podjęcia większych wysiłków, aby zapewnić tolerancję i współistnienie wszystkich grup religijnych; nalega na władze, aby w dalszym ciągu dokonywały przeglądu systemu edukacyjnego, tak aby wyeliminować istniejące dyskryminacyjne odniesienia do wyznawców innych religii lub osób o odmiennych przekonaniach;

26.  wzywa władze Królestwa Arabii Saudyjskiej do określenia wieku małżeńskiego i podjęcia kroków w celu zakazania małżeństw dzieci zgodnie z ratyfikowanymi przez Królestwo Arabii Saudyjskiej konwencjami: Konwencją o prawach dziecka i Konwencją w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW);

27.  zauważa, że 2013 r. król powołał pierwsze kobiety do Rady Konsultacyjnej Królestwa Arabii Saudyjskiej (Madżlis asz-Szura), w której jest obecnie 30 kobiet na 150 członków, oraz oczekuje dalszego rozwijania kontaktów i powiązań instytucjonalnych między Parlamentem Europejskim a Radą Madżlis asz-Szura; oczekuje wdrożenia oświadczenia króla, zgodnie z którym kobiety będą mogły głosować i kandydować w kolejnych wyborach samorządowych zaplanowanych na 2015 r., a następnie będą mogły głosować i kandydować we wszystkich pozostałych wyborach;

28.  wzywa władze do uchylenia systemu opieki mężczyzny nad kobietą oraz ostrzega, że stosowanie prawa chroniącego kobiety przed przemocą domową, przyjętego w dniu 26 sierpnia 2013 r., odniesie skutki, jedynie jeśli system opieki mężczyzny nad kobietą zostanie zniesiony, ponieważ ogranicza on zdolność kobiet do zgłaszania przypadków przemocy domowej czy niegodziwego traktowania w celach seksualnych; wzywa również władze Królestwa Arabii Saudyjskiej do eliminacji wszystkich restrykcji dotyczących korzystania z praw człowieka przez kobiety, w tym z praw dotyczących swobody przemieszczania się, zdrowia, edukacji, małżeństw, zatrudnienia, osobowości prawnej i prawa do pełnomocnika w postępowaniu sądowym, a także do eliminacji wszelkich form dyskryminacji kobiet w prawie rodzinnym oraz w życiu prywatnym i publicznym, aby promować ich uczestnictwo w życiu gospodarczym, społecznym, kulturalnym i politycznym; z zadowoleniem przyjmuje ogólnoświatową kampanię na rzecz zniesienia obowiązującego kobiety zakazu prowadzenia pojazdów; wzywa władze, by zaprzestały wywierania nacisków na tych, którzy opowiadają się za prawem kobiet do prowadzenia pojazdów; przypomina ponadto rządowi Arabii Saudyjskiej o jego zobowiązaniach wynikających z Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet i z Konwencji o prawach dziecka oraz o zobowiązaniach nałożonych nań na mocy rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 53/144, w której przyjęto deklarację ONZ o obrońcach praw człowieka; zwraca uwagę na konieczność promowania kampanii uwrażliwiających, a także kierowania ich do mężczyzn, aby również oni byli świadomi praw kobiet oraz ogólnych konsekwencji społecznych ich nieprzestrzegania; kładzie nacisk na konieczność rozpowszechniania tych informacji na obszarach wiejskich i odizolowanych na terenie całego kraju;

29.  z zadowoleniem przyjmuje najnowszą ustawę, która zezwala saudyjskim dziewczętom w prywatnych szkołach na uprawianie sportu, choć ubolewa, że prawa tego nie przyznano dziewczętom w szkołach publicznych; z zadowoleniem przyjmuje również dużą liczbę absolwentek uniwersytetów, która obecnie przewyższa liczbę absolwentów, oraz zachęca rząd do nasilenia starań na rzecz propagowania kształcenia kobiet; podkreśla jednak, że choć Saudyjki stanowią 57% absolwentów wyższych uczelni w tym kraju, jedynie 18% Saudyjek powyżej 15 roku życia podejmuje pracę zawodową – jest to jeden z najniższych wskaźników na świecie; wzywa rząd saudyjski do dokonania przeglądu i przeprowadzenia reformy systemu edukacji kobiet, tak by zwiększyć ich udział w życiu gospodarczym, skoncentrować się w większej mierze na poprawie ich kompetencji w dziedzinie przedsiębiorczości oraz sprostać wyzwaniom związanym z aspektem płci w otoczeniu regulacyjnym w celu poprawy dostępu kobiet do usług rządowych w zakresie udzielania zezwoleń na prowadzenie działalności; z zadowoleniem przyjmuje program szkoleń wprowadzony razem z Krajową Organizacją ds. Wspólnego Szkolenia, mający na celu przygotowanie dziewcząt do wejścia na rynek pracy, i podkreśla wysiłki władz saudyjskich podejmowane dla poprawy sytuacji dziewcząt w odniesieniu do szkoleń, a także dla zwiększenia ich możliwości w nowych sektorach zazwyczaj zarezerwowanych dla mężczyzn;

30.  zachęca Królestwo Arabii Saudyjskiej do podejmowania wysiłków na rzecz promowania zdobywania przez kobiety wyższego wykształcenia, czego skutkiem są nowe trendy edukacyjne w tym państwie; zauważa, że w 2011 r. liczba kobiet uczących się w szkołach wyższych wynosiła 473 725 (w stosunku do 429 842 mężczyzn), podczas gdy w 1961 r. jedynie 4 kobiety miały status studentek, a liczba kobiet, które ukończyły studia, wyniosła 59 948 (w stosunku do 55 842 mężczyzn); zauważa również, że wyrażona w procentach liczba uczennic i studentek na wszystkich szczeblach edukacji wzrosła z 33% w latach 1974–75 do 81% w 2013 r.; z zadowoleniem przyjmuje program stypendiów międzynarodowych, który umożliwił naukę za granicą 24 581 studentkom, które otrzymały stypendia;

31. z zadowoleniem przyjmuje pierwsze licencje wydane kobietom prawnikom, lecz ubolewa nad tym, że system prawny jest w rękach sędziów płci męskiej wywodzących się ze środowisk religijnych; odnotowuje trwającą obecnie stopniową kodyfikację szariatu i wzywa do jej przyspieszenia, ponieważ brak kodyfikacji i tradycji precedensów sądowych często skutkuje znaczną niepewnością co do zakresu i treści prawa krajowego oraz pomyłkami sądowymi; jest zdania, że zapewnienie niezawisłości sądów oraz odpowiedniego szkolenia prawniczego sędziów ma zasadnicze znaczenie;

32.  z zadowoleniem przyjmuje ratyfikowanie przez Królestwo Arabii Saudyjskiej czterech traktatów ONZ w dziedzinie praw człowieka, a mianowicie: Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW, ratyfikowanej w 2000 r.), Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania (CAT, 1997 r.), Konwencji o prawach dziecka (1996 r.) i Międzynarodowej konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji rasowej (1997 r.);

33. podkreśla znaczenie otwartej debaty wśród kobiet reprezentujących islamskie środowiska naukowe dotyczącej interpretowania tekstów religijnych z perspektywy praw kobiet i równouprawnienia;

34. podkreśla, że wszelkie negocjacje w sprawie unijnej umowy o wolnym handlu, która obejmuje swoim zakresem Arabię Saudyjska, muszą przede wszystkim przewidywać surowe zobowiązania zapewniające ochronę kobiet i dziewcząt;

35.  z zadowoleniem przyjmuje niedawną decyzję Ministerstwa Pracy w sprawie przyspieszenia procesu zatrudniania kobiet w różnych branżach sektora prywatnego, co doprowadziło do zwiększenia się liczby saudyjskich kobiet pracujących w sektorze prywatnym z 55 600 w 2010 r. do około 100 000 w 2011 r. i 215 840 pod koniec 2012 r.; z zadowoleniem przyjmuje decyzję Ministerstwa Pracy dotyczącą wprowadzania programów promujących zatrudnienie kobiet w ramach Funduszu Rozwoju Zasobów Ludzkich;

36.  wzywa władze do poprawy warunków pracy i lepszego traktowania pracowników napływowych, ze zwróceniem szczególnej uwagi na sytuację kobiet pracujących jako pomoc domowa, które są szczególnie narażone na przemoc seksualną i często są praktycznie niewolnicami; zachęca rząd saudyjski do kontynuowania reform prawa pracy, a przede wszystkim do całkowitego zniesienia systemu sponsorowania (tzw. systemu kafala), i z zadowoleniem przyjmuje niedawny wniosek przedstawiony rządowi przez Krajowe Stowarzyszenie na rzecz Praw Człowieka, aby rekrutację pracowników napływowych prowadzić raczej za pośrednictwem agencji działającej w ramach Ministerstwa Pracy; z zadowoleniem przyjmuje niedawne starania o wprowadzenie krajowego prawa pracy, aby zapewnić standardową ochronę pracowników zatrudnionych w gospodarstwach domowych oraz ściganie pracodawców odpowiedzialnych za nadużycia seksualne, fizyczne i łamanie praw pracowniczych;

37.  wzywa władze saudyjskie, by powstrzymały niedawne brutalne ataki wymierzone w pracowników migrujących oraz by uwolniły tysiące osób aresztowanych i przetrzymywanych w prowizorycznych ośrodkach, często ponoć bez zapewnienia im właściwych warunków lub opieki medycznej; zwraca się do krajów pochodzenia, by współpracowały z władzami saudyjskimi w celu zorganizowania powrotu tych pracowników do krajów pochodzenia przy jak najlepszym poszanowaniu praw człowieka; wyraża ubolewanie, że prawo pracy często nie jest wdrażane w zgodzie z normami międzynarodowymi oraz że wobec migrantów o nieuregulowanym statusie stosuje się nieuzasadnioną przemoc, tak jak miało to miejsce przy okazji interwencji w listopadzie 2013 r., podczas której zabito troje obywateli Etiopii, zatrzymano 33 000 osób, a około 200 000 migrantów o nieuregulowanym statusie deportowano;

38.  z zadowoleniem przyjmuje ratyfikowanie przez Królestwo Arabii Saudyjskiej niektórych głównych konwencji MOP, m.in. Konwencji nr 182 dotyczącej zakazu i natychmiastowych działań na rzecz eliminowania najgorszych form pracy dzieci; pochwala przystąpienie Królestwa Arabii Saudyjskiej do Protokołu o zapobieganiu, zwalczaniu oraz karaniu za handel ludźmi, w szczególności kobietami i dziećmi (protokołu z Palermo); oczekuje wprowadzenia reform prawnych i politycznych, które zagwarantują wdrożenie tych wszystkich traktatów międzynarodowych;

39.  zauważa, że Królestwo Arabii Saudyjskiej nie przyjęło niedawno nominacji na niestałego członka w Radzie Bezpieczeństwa ONZ;

40.  jest zdania, że rozwiązaniem narastających problemów w zakresie bezpieczeństwa przedmiotowego regionu jest ustanowienie wspólnych ram bezpieczeństwa, z których nie byłby wykluczony żaden kraj i w których uwzględnione zostałyby uzasadnione interesy wszystkich krajów dotyczące bezpieczeństwa;

41.  podkreśla zasadnicze znaczenie współpracy między UE a Królestwem Arabii Saudyjskiej dla walki z terroryzmem i brutalnym ekstremizmem oraz podkreśla, że aby była ona skuteczna, należy ją prowadzić przy poszanowaniu podstawowych praw człowieka i wolności obywatelskich; wzywa władze Królestwa Arabii Saudyjskiej do zwiększenia kontroli nad finansowaniem radykalnych bojówek poza granicami przez obywateli i organizacje charytatywne z Arabii Saudyjskiej; z zadowoleniem przyjmuje porozumienie w sprawie dotacji na rzecz uruchomienia Ośrodka ONZ ds. Walki z Terroryzmem podpisane przez Organizację Narodów Zjednoczonych i Królestwo Arabii Saudyjskiej dnia 19 września 2011 r. oraz decyzję Królestwa Arabii Saudyjskiej o finansowaniu działań tego ośrodka przez trzy lata;

42.  jest zaniepokojony tym, że wsparcie finansowe i polityczne udzielane przez Królestwo Arabii Saudyjskiej niektórym grupom politycznym i religijnym, zwłaszcza w Afryce Północnej, na Bliskim Wschodzie, w Azji, a w szczególności w Azji Południowej (w Pakistanie i Afganistanie), Czeczenii i Dagestanie, może skutkować wzmocnieniem sił fundamentalistycznych i obskuranckich, które zagrażają wysiłkom polegającym na pielęgnowaniu demokratycznych rządów i sprzeciwiają się uczestnictwu kobiet w życiu publicznym;

43.  wzywa władze Królestwa Arabii Saudyjskiej do współpracy z UE i partnerami międzynarodowymi w celu powstrzymania ruchów salafickich popierających antypaństwowe działania wojskowych rebeliantów w Mali, które prowadzą do destabilizacji całego regionu;

44.  podkreśla, że Królestwo Arabii Saudyjskiej jest kluczowym członkiem Grupy Przyjaciół Narodu Syryjskiego; wzywa Królestwo Arabii Saudyjskiej, by przyczyniło się do wypracowania pokojowego i uwzględniającego wszystkie strony rozwiązania konfliktu syryjskiego, zwłaszcza w drodze wsparcia rozmów podczas drugiej konferencji genewskiej, bez warunków wstępnych; apeluje również o aktywniejsze wsparcie i udzielenie wszelkiej możliwej pomocy humanitarnej narodowi syryjskiemu, który ucierpiał w wyniku wojny domowej w Syrii; wzywa Królestwo Arabii Saudyjskiej do zaprzestania wsparcia finansowego, militarnego i politycznego udzielanego grupom ekstremistycznym oraz do zachęcania innych państw, by uczyniły to samo;

45. ponawia apel do Królestwa Arabii Saudyjskiej o konstruktywny wkład w działania na rzecz pokojowych reform i dialogu narodowego w Bahrajnie oraz o mediacje w tym zakresie;

46.  wzywa władze Królestwa Arabii Saudyjskiej do włączenia się w pokojowy dialog z Iranem na temat stosunków dwustronnych i przyszłości regionu; ponadto z zadowoleniem przyjmuje wydane w dniu 24 listopada 2013 r. oświadczenie rządu Królestwa Arabii Saudyjskiej w sprawie wyniku porozumienia zawartego w Genewie z Iranem;

47.  wzywa UE i Królestwo Arabii Saudyjskiej do skutecznej współpracy w celu sprawiedliwego i trwałego zakończenia konfliktu między Izraelem a Palestyną;

48.  apeluje do instytucji UE o zwiększenie ich obecności w regionie i zacieśnienie stosunków roboczych z Królestwem Arabii Saudyjskiej poprzez zwiększenie zasobów, którymi dysponuje delegatura w Rijadzie, oraz poprzez zaplanowanie regularnych wizyt w tym państwie Wysokiej Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa;

49.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Wysokiej Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa / wiceprzewodniczącej Komisji Europejskiej, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, Sekretarzowi Generalnemu ONZ, Wysokiemu Komisarzowi Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka, królowi Abd Allahowi Ibn Abd al-Azizowi, rządowi Królestwa Arabii Saudyjskiej oraz Sekretarzowi Generalnemu Centrum Dialogu Narodowego Królestwa Arabii Saudyjskiej.

  • [1]  Dz.U. C 231 z 17.9.1990, s. 216.
  • [2]  Dz.U. C 032 z 5.2.1996, s. 75.
  • [3]  Dz.U. C 320 z 15.12.2005, s. 178.
  • [4]  Dz.U. C 303 E z 13.12.2006, s. 879.
  • [5]  Dz.U. C 76 E z 27.3.2008, s. 100.
  • [6]  Dz.U. C 323 E z 18.12.2008, s. 529.
  • [7]  Dz.U. C 161 E z 31.5.2011, s. 126.
  • [8]  Dz.U. C 247 E z 17.8.2012, s. 1.
  • [9]  Dz.U. C 296 E z 2.10.2012, s. 81.
  • [10]  Dz.U. C 33 E z 5.2.2013, s. 158.
  • [11]  Dz.U. C 51 E z 22.2.2013, s. 118.
  • [12]  Dz.U. C 48 E/228 z 18.2.2012, s. 238.
  • [13]  http://wbl.worldbank.org/~/media/FPDKM/WBL/Documents/Reports/2014/Women-Business-and-the-Law-2014-Key-Findings.pdf.

OPINIA Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (29.11.2013)

dla Komisji Spraw Zagranicznych

w sprawie Arabii Saudyjskiej – jej stosunków z UE oraz jej roli na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej
(2013/2147(INI))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Barbara Matera

WSKAZÓWKI

Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia zwraca się do Komisji Spraw Zagranicznych, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

A. mając na uwadze, że kobiety w Arabii Saudyjskiej nadal napotykają rozmaite formy dyskryminacji i segregacji w życiu prywatnym i publicznym oraz że muszą uzyskać zgodę męskiego opiekuna na niektóre z najbardziej podstawowych życiowych decyzji, zwłaszcza dotyczących niektórych procedur medycznych;

B.  mając na uwadze najnowsze działania podjęte przez rząd saudyjski w sferze propagowania i obrony praw kobiet, zwłaszcza w dziedzinie kształcenia, w zakresie procesu decyzyjnego oraz w kwestiach dotyczących zatrudnienia;

C. mając na uwadze, że w sprawozdaniu Banku Światowego pt. „Kobiety, biznes i prawo w 2014 r. – znoszenie ograniczeń dla wzmocnienia równości płci” Arabia Saudyjska znalazła się na pierwszym miejscu w wykazie krajów, których prawo ogranicza potencjał gospodarczy kobiet;

1.  z zadowoleniem przyjmuje poczynione przez Arabię Saudyjską zobowiązania na rzecz kobiet (bierne i czynne prawo wyborcze w wyborach samorządowych w 2015 r., powołanie 30 kobiet do Rady Szury, co stanowi 20% ogółu członków tej rady, wprowadzenie prawa chroniącego kobiety, dzieci i pomoce domowe przed nadużyciami, wydawanie pozwoleń umożliwiających kobietom prowadzenie praktyki prawniczej); wzywa władze saudyjskie do zadbania o to, aby środki podjęte w dziedzinie praw kobiet były stosowane zarówno w strefach miejskich, jak i na obszarach wiejskich; wzywa UE do kontynuowania dialogu z Arabią Saudyjską w celu wspierania dalszych reform służących poprawie sytuacji w zakresie równości płci, wzmocnieniu pozycji kobiet w społeczeństwie i wspieraniu ich dobrobytu, a także zachęca do zapraszania kobiet do negocjacji nad umowami dwustronnymi;

2.  ubolewa, że stosowanie prawa chroniącego kobiety przed przemocą domową, przyjętego w dniu 26 sierpnia 2013 r., nie odniesie skutków, dopóki w Arabii Saudyjskiej obowiązuje de facto system opieki mężczyzny nad kobietą, ograniczający zdolność kobiet do zgłaszania przypadków przemocy domowej czy nadużyć na tle seksualnym;

3.  przypomina znaczenie umocnienia praw politycznych, ekonomicznych i społecznych kobiet, zwłaszcza w zakresie prawa rodziny (np. w odniesieniu do małżeństwa, rozwodu, wychowania dzieci, praw rodziców, narodowości, dziedziczenia i zdolności prawnej itd.), zgodnie z instrumentami międzynarodowymi;

4.  wzywa rząd saudyjski do przyjęcia strategii wspierających kobiety i ich rolę w społeczeństwie obywatelskim, ich przedsiębiorczość i działalność polityczną oraz promujących edukację kobiet; w związku z tym wyraża uznanie z powodu rozpoczęcia przez władze krajowe przy współpracy organizacji społeczeństwa obywatelskiego kampanii informacyjnej uwrażliwiającej kobiety na ich prawa oraz na wprowadzone przepisy służące ich ochronie; zwraca uwagę na konieczność skierowania tego typu kampanii uwrażliwiających także do mężczyzn, aby byli oni świadomi praw kobiet oraz ogólnych konsekwencji społecznych ich nieprzestrzegania; kładzie nacisk na konieczność rozpowszechniania tych informacji na obszarach wiejskich i odizolowanych na terenie całego kraju;

5.  z zadowoleniem przyjmuje najnowszą ustawę, która zezwala saudyjskim dziewczętom w prywatnych szkołach na uprawianie sportu; ubolewa, że prawa tego nie przyznano dziewczętom w szkołach publicznych;

6.  uznając wysiłki władz saudyjskich podejmowane w dziedzinie wprowadzania przepisów na korzyść kobiet oraz przy promowaniu niedawno rozpoczętych debat na ten temat, wzywa saudyjski rząd do zniesienia ograniczeń w zakresie swobodnego przemieszczania się kobiet, szczególnie zakazu prowadzenia samochodu i ograniczeń w zakresie możliwości zatrudnienia, osobowości prawnej i reprezentowania w procesach sądowych;

7.  z zadowoleniem przyjmuje decyzje ministerstwa pracy podjęte we współpracy z funduszem rozwoju osobowego z myślą o przyspieszeniu i promowaniu zatrudniania kobiet w różnorodnych sektorach prywatnych i zwraca się do ministerstwa o dopilnowanie rzeczywistego wdrożenia i skutecznego nadzorowania tych środków;

8.  wzywa saudyjskie władze do zwalczania tradycji zmuszania do wczesnego zawierania małżeństwa, które stanowi naruszenie praw człowieka, będące źródłem społecznego niepokoju, stanowi formę tortury i przeszkodę dla rozwoju;

9.  wzywa rząd Arabii Saudyjskiej do reakcji na doniesienia o występujących w tym kraju przypadkach egzekucji przez ukamienowanie, poprzedzanych bądź nie postępowaniem sądowym, które to akty są sprzeczne ze standardami Komisji ONZ ds. Statusu Kobiet, określającej je jako barbarzyńską formę tortur;

10. podkreśla, że choć Saudyjki stanowią 57% absolwentów wyższych uczelni w tym kraju, jedynie 18% Saudyjek powyżej 15 roku życia podejmuje pracę zawodową – jest to jeden z najniższych wskaźników na świecie; domaga się, aby dziewczęta miały takie same możliwości w zakresie dostępu do kształcenia na poziomie szkół podstawowych i średnich co chłopcy;

11. wzywa rząd saudyjski do dokonania przeglądu i przeprowadzenia reformy systemu edukacji kobiet, tak by zwiększyć ich udział w życiu gospodarczym, skoncentrować się w większej mierze na poprawie ich kompetencji w dziedzinie przedsiębiorczości oraz sprostać wyzwaniom związanym z aspektem płci w otoczeniu regulacyjnym, tak by poprawić dostęp kobiet do usług rządowych w zakresie udzielania zezwoleń na prowadzenie działalności;

12. podkreśla i z zadowoleniem przyjmuje program szkoleń wprowadzony razem z krajową organizacją ds. wspólnego szkolenia, mający na celu przygotowanie dziewcząt do wejścia na rynek pracy, i podkreśla wysiłki władz saudyjskich podejmowane dla poprawy sytuacji dziewcząt w odniesieniu do szkoleń, a także dla zwiększenia możliwości w nowych sektorach zazwyczaj zarezerwowanych dla mężczyzn;

13. podkreśla znaczenie, jakiego nabrały w ostatnich latach blogi i używanie internetu oraz sieci społecznościowych, zwłaszcza wśród kobiet;

14. przypomina rządowi Arabii Saudyjskiej o jego zobowiązaniach wynikających z Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet i z Konwencji o prawach dziecka oraz o zobowiązaniach nałożonych nań na mocy rezolucji Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 53/144, w której przyjęto deklarację ONZ o obrońcach praw człowieka; na tej podstawie przypomina rządowi Arabii Saudyjskiej o jego obowiązku jednoznacznego uznawania zasady równości kobiet i mężczyzn oraz zakazu wszelkiej formy dyskryminacji lub przemocy wobec kobiet i dziewcząt, dlatego ubolewa nad niedawnym skazaniem dwóch saudyjskich działaczek społecznych na 10 miesięcy więzienia i zakazaniem im opuszczania kraju przez dwa lata za to, że uratowały kobietę, która padła ofiarą przemocy domowej;

15. wyraża ubolewanie, że prawa osób LGBT nie są uznawane przez rząd Arabii Saudyjskiej, i wyraża głęboki niepokój w związku z doniesieniami o łamaniu praw człowieka osób należących do grupy LGBT lub tych, w przypadku których istnieje takie przypuszczenie;

16. wzywa saudyjskie władze do dopilnowania pełnego i skutecznego wdrożenia środków prawnych przyjętych niedawno w dziedzinie ochrony pracowników zatrudnionych w gospodarstwach domowych oraz do zwrócenia szczególnej uwagi na imigrantki zatrudnione jako pomoc domowa, które doświadczają złego traktowania i żyją w warunkach niczym nie różniących się od niewolnictwa czy pracy przymusowej;

17. wzywa saudyjski rząd do wykorzystania swych wpływów jako jednego z wiodących państw w świecie islamu i świecie arabskim i podjęcia bardziej ukierunkowanych i skutecznych działań w celu ochrony i wspierania nietykalności, godności oraz podstawowych praw i wolności kobiet i dziewcząt, a także równowartości obu płci w zwykłym funkcjonowaniu społeczeństwa;

18. nawołuje UE, by w rozmowach z Arabią Saudyjską dotyczących praw człowieka apelowała o zapobieganie przemocy wobec kobiet, prowadzenie dochodzeń w sprawie takiej przemocy i jej ściganie, oraz domaga się, by Arabia Saudyjska propagowała znaczenie dialogu dotyczącego praw człowieka z innymi krajami trzecimi Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej;

19. podkreśla znaczenie otwartej debaty wśród kobiet reprezentujących islamskie środowiska naukowe dotyczącej interpretowania tekstów religijnych z perspektywy praw kobiet i równouprawnienia;

20 podkreśla, że wszelkie negocjacje w sprawie unijnych umów o wolnym handlu, które obejmują swoim zakresem również Arabię Saudyjska, muszą przede wszystkim przewidywać surowe zobowiązania zapewniające ochronę kobiet i dziewcząt;

21. zachęca rząd saudyjski do wspierania różnych form partnerstwa, wymiany dobrych praktyk oraz sieci, także międzynarodowych, wśród kobiet uprawiających zawody artystyczne czy inne zawody z dziedziny kultury, mediów i dziennikarstwa;

22. zachęca rząd saudyjski do wspierania i propagowania form dialogu międzykulturowego i międzywyznaniowego, zwłaszcza wśród kobiet;

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia

26.11.2013

 

 

 

Wynik głosowania końcowego

+:

–:

0:

25

0

0

Posłowie obecni podczas głosowania końcowego

Regina Bastos, Andrea Češková, Edite Estrela, Iratxe García Pérez, Zita Gurmai, Mikael Gustafsson, Mary Honeyball, Sophia in ‘t Veld, Silvana Koch-Mehrin, Rodi Kratsa-Tsagaropoulou, Constance Le Grip, Barbara Matera, Elisabeth Morin-Chartier, Antonyia Parvanova, Marc Tarabella, Britta Thomsen, Marina Yannakoudakis, Anna Záborská, Inês Cristina Zuber

Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Iñaki Irazabalbeitia Fernández, Kent Johansson, Nicole Kiil-Nielsen, Doris Pack

Zastępca(y) (art. 187 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Jill Evans, María Irigoyen Pérez

WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI

Data przyjęcia

6.2.2014

 

 

 

Wynik głosowania końcowego

+:

–:

0:

49

4

0

Posłowie obecni podczas głosowania końcowego

Bastiaan Belder, Hiltrud Breyer, Elmar Brok, Jerzy Buzek, Tarja Cronberg, Arnaud Danjean, Mário David, Mark Demesmaeker, Michael Gahler, Marietta Giannakou, Ana Gomes, Andrzej Grzyb, Richard Howitt, Liisa Jaakonsaari, Anneli Jäätteenmäki, Jelko Kacin, Tunne Kelam, Nicole Kiil-Nielsen, Maria Eleni Koppa, Andrey Kovatchev, Eduard Kukan, Vytautas Landsbergis, Ryszard Antoni Legutko, Krzysztof Lisek, Ulrike Lunacek, Marusya Lyubcheva, Willy Meyer, María Muñiz De Urquiza, Annemie Neyts-Uyttebroeck, Norica Nicolai, Raimon Obiols, Ria Oomen-Ruijten, Pier Antonio Panzeri, Ioan Mircea Paşcu, Bernd Posselt, Hans-Gert Pöttering, Cristian Dan Preda, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Nikolaos Salavrakos, György Schöpflin, Werner Schulz, Sophocles Sophocleous, Geoffrey Van Orden, Nikola Vuljanić, Boris Zala

Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Charalampos Angourakis, Reinhard Bütikofer, Véronique De Keyser, Kinga Gál, Antonio López-Istúriz White

Zastępca(y) (art. 187 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego

María Auxiliadora Correa Zamora, Leonidas Donskis, Marie-Christine Vergiat