Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με το Αζερμπαϊτζάν και το Νότιο Καύκασο και ειδικότερα τη σύστασή του, της 26ης Φεβρουαρίου 2004, προς το Συμβούλιο σχετικά με την πολιτική της ΕΕ απέναντι στο Νότιο Καύκασο(1),

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ης Νοεμβρίου 2003 με θέμα "Ευρύτερη Ευρώπη - Γειτονικές σχέσεις: ένα νέο πλαίσιο σχέσεων με τους γείτονές μας στα ανατολικά και νότια σύνορά μας"(2),

–   έχοντας υπόψη τη συμφωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας με το Αζερμπαϊτζάν που τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου 1999, στην οποία κατοχυρώνεται ο σεβασμός της δημοκρατίας, των αρχών του διεθνούς δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων,

–   έχοντας υπόψη την Έκθεση Χώρας της Επιτροπής για το Αζερμπαϊτζάν της 2ας Μαρτίου 2005,

–   έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων και Εξωτερικών Σχέσεων της ΕΕ στις 25 και 26 Απριλίου 2005 και τη Δήλωση της Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της 24ης Μαΐου 2005, σχετικά με τα γεγονότα στο Baku,

–   έχοντας υπόψη τις κοινές συστάσεις σχετικά με τον εκλογικό νόμο και την εκλογική διοίκηση στο Αζερμπαϊτζάν, από την Επιτροπή της Βενετίας και από το Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ODIHR) του ΟΑΣΕ της 1ης Ιουνίου 2005, καθώς και την έκθεση του ΟΑΣΕ για τη δοκιμαστική παρακολούθηση της κατάστασης στο Αζερμπαϊτζάν της 4ης Φεβρουαρίου 2005,

–   έχοντας υπόψη τις συστάσεις της 6ης συνεδρίασης της Επιτροπής Κοινοβουλευτικής Συνεργασίας ΕΕ-Αζερμπαϊτζάν η οποία διεξήχθη στο Baku στις 18-19 Απριλίου 2005,

–   έχοντας υπόψη τη συμπερίληψη του Αζερμπαϊτζάν στην ευρωπαϊκή πολιτική για τους γείτονες και την απόφαση να εφαρμοσθούν προγράμματα δράσης για τις τρεις χώρες του Νότιου Καυκάσου,

–   έχοντας υπόψη ότι το Αζερμπαϊτζάν είναι μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, καθώς και τα επανειλημμένα ψηφίσματα της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με την κατάσταση στο Αζερμπαϊτζάν,

–   έχοντας υπόψη το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα και ιδίως τα άρθρα 19 και 21 που εγγυώνται το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης και των ειρηνικών συγκεντρώσεων,

–   έχοντας υπόψη τη δήλωση της Προεδρίας της ΕΕ στις 19 Μαΐου 2005 σχετικά με το Αζερμπαϊτζάν, με την οποία χαιρετίζεται το διάταγμα του Προέδρου Ilham Aliyev σχετικά με τη βελτίωση της πρακτικής των εκλογών στο Αζερμπαϊτζάν,

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 115, παράγραφος 5, του Κανονισμού του,

A.   λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Δήμαρχος του Baku αρνήθηκε να δώσει άδεια σε κόμματα της αντιπολίτευσης για να πραγματοποιήσουν διαδήλωση στις 21 Μαΐου 2005, κάτι το οποίο αντιβαίνει στο πνεύμα του Προεδρικού Διατάγματος της 12ης Μαΐου 2005 το οποίο έδινε εντολή στις αρχές της τοπικής αυτοδιοίκησης να επιτρέπουν πολιτικές συγκεντρώσεις και να βρίσκουν τους κατάλληλους χώρους για την πραγματοποίησή τους,

B.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η προσπάθεια της αντιπολίτευσης να πραγματοποιήσει συγκέντρωση στις 21 Μαΐου 2005 στο Baku αντιμετωπίστηκε με βία και με αστυνομική σκληρότητα εναντίον δημοσιογράφων και πολιτών που συμμετείχαν στη διαδήλωση, ορισμένοι από τους οποίους παρέμειναν κρατούμενοι επί πολλές ημέρες,

Γ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 31 Μαΐου 2005 οι αρχές της χώρας συνέλαβαν δεκάδες νέους ακτιβιστές για διανομή φυλλαδίων,

Δ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η νέα διαδήλωση της αντιπολίτευσης πραγματοποιήθηκε χωρίς επεισόδια στο Baku στις 4 Ιουνίου 2005 αφού πρώτα επιτεύχθηκε συμφωνία με τις αρχές,

E.   λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εκπρόσωποι της ΕΕ εξέφρασαν την ανησυχία τους για τη σύλληψη διαδηλωτών και ηγετών της αντιπολίτευσης τη στιγμή που ασκούσαν την ελευθερία του συνέρχεσθαι, δεδομένου ότι σε μια δημοκρατική κοινωνία μια από τις κεφαλαιώδεις ελευθερίες είναι η έκφραση πολιτικών απόψεων,

ΣΤ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που οι αρχές χρησιμοποίησαν υπέρμετρη βία για να καταστείλουν την αντιπολίτευση· πράγματι, τον Οκτώβριο 2003, σε συνέχεια ταραχών που συνόδευσαν τις ιδιαίτερα αμφιλεγόμενες προεδρικές εκλογές, επτά μέλη της αντιπολίτευσης συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν σε ποινές πενταετούς φυλάκισης, αλλά αργότερα τους δόθηκε χάρη,

Ζ.   επισημαίνοντας ότι, σύμφωνα με τα συμπεράσματα του ΟΑΣΕ, οι δημοτικές εκλογές του Δεκεμβρίου 2004 "δεν ανταποκρίθηκαν, σε μια σειρά τομείς, στα διεθνή πρότυπα δημοκρατικών εκλογών" αν και η κατάσταση κατά την ημέρα της διεξαγωγής των εκλογών εκτιμήθηκε σε γενικές γραμμές ως αποδεκτή, και αν και αναφέρθηκαν ορισμένες τεχνικές βελτιώσεις σε σχέση με τις προηγούμενες προεδρικές εκλογές του 2003,

Η.   λαμβάνοντας υπόψη ότι ενόψει των κοινοβουλευτικών εκλογών του Νοεμβρίου 2005, ο Πρόεδρος IIham Aliyev εξέδωσε στις 12 Μαΐου 2005 εκτελεστικό διάταγμα με θέμα την "Βελτίωση της Εκλογικής Πρακτικής στη Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν",

Θ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι τα συμπεράσματα της έκθεσης του ΟΑΣΕ σχετικά με την παρακολούθηση των δικών στο Αζερμπαϊτζάν δείχνουν ότι από ορισμένες σημαντικές απόψεις οι δίκες σαφώς δεν ανταποκρίνονται στις υφιστάμενες νομικές απαιτήσεις του Αζερμπαϊτζάν, καθώς και στις διεθνείς δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η χώρα σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κράτους δικαίου,

I.   λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δημοσιογράφοι παρατηρούν μόνιμη και ανησυχητική επιδείνωση της κατάστασης της ελευθερίας του Τύπου στη χώρα,

K.  ΙA. έχοντας υπόψη τη γενικά δύσκολη κοινωνική και πολιτική κατάσταση που συνδέεται με την ανεπίλυτη σύγκρουση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, η οποία έχει οδηγήσει σε τεράστιο βάρος για τη χώρα λόγω των προσφύγων και των εσωτερικά εκτοπισμένων,

1.   εκφράζει τη λύπη του για την απόφαση που έλαβε ο δήμαρχος του Baku να αρνηθεί να χορηγήσει άδεια για την πραγματοποίηση διαδήλωσης της αντιπολίτευσης στις 21 Μαΐου 2005· καταδικάζει έντονα την υπέρμετρη χρήση βίας από την αστυνομία εναντίον μελών της αντιπολίτευσης και νέων ακτιβιστών που ασκούσαν το δικαίωμά τους στην ελευθερία της έκφρασης και στην ειρηνική συγκέντρωση·

2.   επισημαίνει ότι η σύλληψη και κράτηση των ακτιβιστών της αντιπολίτευσης είχε πολιτικά κίνητρα· χαιρετίζει την απελευθέρωση των συλληφθέντων και καλεί να διερευνηθούν πλήρως τα γεγονότα, συμπεριλαμβανομένης της ευθύνης της αστυνομίας·

3.   καταδικάζει έντονα τη δολοφονία του δημοσιογράφου Elmar Huseynov τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους και επαναλαμβάνει τη στήριξή του υπέρ της πολυφωνίας, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου· καλεί τις αρχές να καταβάλουν κάθε προσπάθεια ώστε οι δράστες να οδηγηθούν στη δικαιοσύνη· ζητεί επιμόνως από την κυβέρνηση να άρει τους περιορισμούς που έχουν επιβληθεί στα μέσα ενημέρωσης, να σταματήσει τις οχλήσεις, τον εκφοβισμό και τις κρατήσεις δημοσιογράφων που τολμούν να επικρίνουν την κυβέρνηση και να προστατεύσει την προσωπική ασφάλεια και την επαγγελματική ακεραιότητα των δημοσιογράφων που ασκούν τα καθήκοντά τους·

4.   καλεί το Αζερμπαϊτζάν να εξασφαλίσει την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και να εγγυηθεί τα έμφυτα και αναπαλλοτρίωτα θεμελιώδη δικαιώματα των προσώπων που βρίσκονται υπό κράτηση· καλεί τις αρχές να λάβουν μέτρα για να διορθώσουν τις αδυναμίες που παρατηρούνται στις δίκες και παροτρύνει ως προς το θέμα αυτό την κυβέρνηση να εφαρμόσει τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με την μεταχείριση των πολιτικών κρατουμένων, ύστερα από εκτενείς και αξιόπιστες καταγγελίες για βασανιστήρια και κακομεταχείριση·

5.   χαιρετίζει την απόφαση των αρχών του Αζερμπαϊτζάν να δώσουν χάρη στα 114 άτομα που είχαν φυλακισθεί σε σχέση με τις ταραχές που ακολούθησαν τις προεδρικές εκλογές του 2003, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που χαρακτηρίστηκαν πολιτικοί κρατούμενοι από το Συμβούλιο της Ευρώπης, καθώς και των επτά ηγετών της αντιπολίτευσης που είχαν καταδικασθεί για συμμετοχή στις μαζικές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας· υποστηρίζει ότι αυτό θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει θετικό βήμα προς την εγκαθίδρυση πολιτικής πολυφωνίας στο Αζερμπαϊτζάν και ζητεί την απελευθέρωση όλων των υπόλοιπων πολιτικών κρατουμένων·

6.   χαιρετίζει το Προεδρικό Διάταγμα με το οποίο δίνεται εντολή στις εκτελεστικές αρχές να διασφαλίσουν την ελευθερία του συνέρχεσθαι, να καταρτίσουν ακριβείς εκλογικούς καταλόγους, να μεριμνήσουν για την ίση πρόσβαση όλων των υποψηφίων στα μέσα ενημέρωσης και να εξασφαλίσουν ότι κανένας δεν διώκεται για τις πολιτικές του πεποιθήσεις· καλεί τις αρχές να εξασφαλίσουν την πλήρη εφαρμογή αυτού του διατάγματος και των περαιτέρω μεταρρυθμίσεων, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα σε όλα τα επίπεδα·

7.   καλεί την κυβέρνηση να εξασφαλίσει ότι οι επικείμενες κοινοβουλευτικές εκλογές τον Νοέμβριο 2005 θα είναι ελεύθερες και δίκαιες και ότι οι ακτιβιστές και οι υποψήφιοι της αντιπολίτευσης δεν θα υποστούν καταστολή κατά καμία μορφή ή έννοια·

8.   ζητεί να καταβληθούν εκ νέου προσπάθειες από όλες τις πλευρές στις συνομιλίες στρογγυλής τραπέζης μεταξύ του κυβερνώντος κόμματος και των κομμάτων της αντιπολίτευσης, οι οποίες αποβλέπουν στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης στις εκλογικές διαδικασίες και στην ελαχιστοποίηση του κινδύνου νοθείας·

9.   ζητεί να αναπτυχθεί στη χώρα επαρκής αριθμός διεθνών παρατηρητών για τις εκλογές, συμπεριλαμβανομένης αντιπροσωπείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου·

10.   φρονεί ότι το Πρόγραμμα Δράσης για το Αζερμπαϊτζάν πρέπει να εστιάζεται στην ανάπτυξη πραγματικής δημοκρατίας και το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου· καλεί την Επιτροπή, από αυτή την άποψη, να συντονίσει τη δράση της με το Συμβούλιο της Ευρώπης και να καταβάλει κάθε προσπάθεια για την υποστήριξη και την ανάπτυξη της εύθραυστης κοινωνίας των πολιτών στο Αζερμπαϊτζάν·

11.   υποστηρίζει το συνεχιζόμενο διάλογο μεταξύ της κυβέρνησης του Αζερμπαϊτζάν και του ΟΑΣΕ/ODIHR και της Επιτροπής Βενετίας του Συμβουλίου της Ευρώπης· χαιρετίζει την έκθεση της Αποστολής Εκτίμησης Αναγκών του ODIHR τον Ιούνιο·

12.   αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, στον Πρόεδρο, την κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν, καθώς και στις κοινοβουλευτικές συνελεύσεις του ΟΑΣΕ και του Συμβουλίου της Ευρώπης.

(1) ΕΕ C 98 Ε της 23.4.2004, σ. 193. (2) ΕΕ C 87 Ε της 7.4.2004, σ. 506.