Parlament Europejski,

–   uwzględniając rezolucje Parlamentu Europejskiego z dnia 27 września 2007 r. w sprawie operacji EPBiO w Czadzie i w Republice Środkowoafrykańskiej(1) oraz z dnia 13 grudnia 2007 r. w sprawie wschodniego Czadu(2),

–   uwzględniając decyzję Rady 2008/101/WPZiB z dnia 28 stycznia 2008 r. dotyczącą przeprowadzenia wojskowej operacji pomostowej EUFOR w Czadzie i Republice Środkowoafrykańskiej (operacja EUFOR Czad/RŚA)(3),

–   uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1778(2007) z dnia 25 września 2007 r., która przewiduje wielowymiarową obecność międzynarodową we wschodnim Czadzie i w północno-wschodniej części Republiki Środkowoafrykańskiej (RŚA), w tym misji EUFOR w Czadzie i Republice Środkowoafrykańskiej w ramach EPBiO,

–   uwzględniając rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1769(2007) z dnia 31 lipca 2007 r., ustanawiającą, początkowo na okres dwunastu miesięcy, operację mieszaną Unii Afrykańskiej / Organizacji Narodów Zjednoczonych (UA/ONZ) w Darfurze (UNAMID),

–   uwzględniając porozumienie polityczne zawarte między Prezydentem Czadu i nieuzbrojoną opozycją w Ndżamenie w dniu 13 sierpnia 2007 r. w celu umocnienia procesu demokratyzacji w Czadzie przez wszystkie czadyjskie większościowe i opozycyjne partie polityczne oraz w ramach przygotowań do wyborów legislacyjnych zaplanowanych na rok 2009,

–   uwzględniając pakt o nieagresji zawarty dnia 13 marca 2008 r. w Dakarze między szefami państw Czadu i Sudanu przy okazji szczytu Organizacji Konferencji Islamskiej i pod patronatem prezydenta Abdoulaye Wade'a (Senegal) i prezydenta Omara Bongo (Gabon),

–   uwzględniając umowę z Kotonu o partnerstwie miedzy AKP i UE(4), a w szczególności rozdział poświęcony pomocy humanitarnej i pomocy nadzwyczajnej,

–   uwzględniając konwencje międzynarodowe i instrumenty ochrony praw człowieka,

–   uwzględniając art. 115 ust. 5 Regulaminu,

A.   zaniepokojony brakiem od dnia 3 lutego 2008 r. jakichkolwiek informacji o losie Ibni Oumara Mahamata Saleha, rzecznika koalicji partii politycznych opozycji demokratycznej, oraz o losie innych więźniów politycznych,

B.   zaniepokojony zatrzymaniem zwykłych zwolenników partii i przywódców opozycji po próbie obalenia przez rebeliantów prezydenta Idrissa Déby'ego Itno w lutym 2008 r.,

C.   mając na uwadze, że prezydent Déby wykorzystał obecny konflikt ze zbrojną opozycją jako przykrywkę do zatrzymania pokojowo nastawionych cywilnych przywódców opozycji,

D.   mając na uwadze, że czadyjskie siły bezpieczeństwa winne są popełnienia zabójstw pozasądowych, tortur oraz bezkarnie przeprowadzonych arbitralnych zatrzymań, a obrońcom praw człowieka i dziennikarzom wciąż grozi ryzyko zatrzymania, niesprawiedliwego procesu i pozbawienie wolności, co stanowi pogwałcenie wolności słowa,

E.   mając na uwadze, że prezydent Czadu wykorzystał stan wyjątkowy do uchylenia w drodze zarządzenia ustawy z 1994 r. o wolności prasy, oraz że międzynarodowi korespondenci prasowi napotykają ogromne trudności w wypełnianiu misji przekazywania informacji,

F.   mając na uwadze, że dekret prezydencki w sprawie powołania komisji śledczej odpowiedzialnej za zbadanie wydarzeń z dni 2-3 lutego 2008 r. nie zapewnił niezawisłości komisji,

G.   zaniepokojony stanem bezpieczeństwa we wschodniej części Czadu, który pogorszył się od roku 2006 w wyniku starć między czadyjskimi siłami bezpieczeństwa i czadyjskimi rebeliantami oraz wtargnięć bojówek dżandżałidów i zbrojnych grup z Sudanu, do czego należy dodać bandytyzm i zamachy na organizacje humanitarne,

H.   mając na uwadze, że rozwiązanie tego kryzysu wymaga zajęcia się jego pierwotnymi przyczynami w ramach wszechstronnego politycznego procesu pojednania przy wsparciu ludności w celu zapewnienia pokoju, bezpieczeństwa i rozwoju,

I.   mając na uwadze, ze nowy premier Czadu, Youssouf Saleh Abbas, stwierdził, że priorytetem jest wprowadzenie w życie wyżej wspomnianych porozumień z dnia 13 sierpnia 2007 r. pod patronatem Unii Europejskiej,

J.   mając na uwadze, że Koalicja partii politycznych opozycji demokratycznej opowiedziała się za zasadą rządu inkluzywnego,

K.  mając na uwadze ostatnie starcia, które miały miejsce na początku kwietnia 2008 r. między armią rządową a zbrojnymi siłami rebeliantów w regionie Adé,

L.   mając na uwadze negocjacje rozpoczęte w Trypolisie między przedstawicielami rządu a przedstawicielami sił rebelianckich,

M.   mając na uwadze, że w 12 obozach we wschodnim Czadzie przebywa już ponad 250 000 uchodźców sudańskich; mając na uwadze, że w lutym 2008 r. w wyniku narastającego napięcia w Darfurze odnotowano kolejny napływ co najmniej 12 000 uchodźców,

N.   mając na uwadze, że w Czadzie przebywa około 57 000 uchodźców z Republiki Środkowoafrykańskiej, z których większość przebywa w czterech obozach na południu kraju; mając na uwadze, że oprócz uchodźców we wschodnim Czadzie przebywa około 180 000 wysiedleńców wewnętrznych, którzy nieustannie się przemieszczają wewnątrz kraju, uciekając przed przemocą międzyetniczną; mając na uwadze, że wysłanie misji EUFOR może przyczynić się do powstania warunków umożliwiających powrót wysiedleńców wewnętrznych, lecz nie należy przyśpieszać tego powrotu,

O.  mając na uwadze, że w świetle obecnej sytuacji humanitarnej i obecnego stanu bezpieczeństwa podstawowe znaczenie ma wysłanie misji EUFOR upoważnionej przez Radę Bezpieczeństwa ONZ, zwłaszcza ze względu na spoczywającą na ONZ i UE "odpowiedzialność za ochronę" ludności cywilnej w tym regionie przy użyciu wszelkich koniecznych środków oraz za zapewnienie pomocy humanitarnej oraz bezpieczeństwa personelu organizacji humanitarnych,

P.   mając na uwadze, że szereg grup rebelianckich wciąż okupuje terytorium Czadu i przebywa po obu stronach granicy czadyjsko-sudańskiej,

Q.   mając na uwadze, że Czad oskarżył Sudan o złamanie paktu o nieagresji oraz o szkolenie i zbrojenie rebeliantów w celu ponowienia zamachów na rząd Czadu; mając na uwadze, że rząd sudański neguje wszelkie związki z rebeliantami,

R.   mając na uwadze, że grupa kontaktowa powołana na mocy porozumienia pokojowego podpisanego w Dakarze w dniu 13 marca 2008 r. podczas szczytu Organizacji Konferencji Islamskiej już musiała się spotkać w celu rozpatrzenia oskarżeń rządu czadyjskiego przeciwko rządowi sudańskiemu o wspieranie rebelii czadyjskiej,

S.   mając na uwadze gotowość, która wykazała UE, do odegrania roli mediatora w konflikcie,

T.   mając na uwadze, że pomocy humanitarnej potrzebuje obecnie ponad 4,5 mln ludności w Darfurze i wschodnim Czadzie, a walki utrudniają operacje Światowego Programu Żywieniowego (WFP) we wschodnim Czadzie, uniemożliwiając dostęp do niektórych obozów dla uchodźców i opóźniając wysyłki żywności do innych,

U.   mając na uwadze, że po rozszerzeniu konfliktu w Sudanie na Czad ludność cywilna w Czadzie cierpi wskutek naruszania praw człowieka, takiego jak palenie i ograbianie wsi na wschodzie kraju, a także przemoc wobec kobiet, w tym gwałty,

V.   mając na uwadze, że niestabilna sytuacja polityczna i konflikt zbrojny w Czadzie pogarsza sytuację uchodźców z Darfuru, zwłaszcza po ostatnich groźbach ze strony rządu czadyjskiego dotyczących wydalenia kolejnych wygnańców z Darfuru,

W.   mając na uwadze, że dotychczas zapewniono niecałe 20% z 290 mln dolarów, o które zwrócono się w apelu humanitarnym w sprawie Czadu w 2008 r., z którym wystąpiło osiem agencji ONZ i 14 organizacji pozarządowych,

X.   mając na uwadze, że przed WFP stoi obecnie przytłaczające wyzwanie dostarczenia sześciomiesięcznych zapasów żywnościowych do obozów dla uchodźców i ośrodków dla wysiedleńców wewnętrznych przed nadejściem pory deszczowej,

Y.   mając na uwadze, że znaczny wzrost cen żywności jest kolejnym wyzwaniem stojącym przed WFP, co oznacza, że w nadchodzących miesiącach agencja ta będzie wymagała jeszcze większego wsparcia, aby mogła sprostać potrzebom żywieniowym w regionie,

Z.   mając na uwadze, że ochrona dzieci musi stanowić priorytet o podstawowym znaczeniu oraz że dzieci czadyjskie padają ofiarą łamania praw człowieka, takich jak: naboru do sił i grup zbrojnych oraz wykorzystywania przez nie, uprowadzeń z różnych przyczyn, handlu ludźmi, gwałtu i innej przemocy na tle seksualnym, w szczególności wobec dziewcząt,

AA.   mając na uwadze, że w Czadzie zaledwie 20% dzieci uczęszcza do szkół, podczas gdy według szacunków 7-10 tys. dzieci (poniżej 18. roku życia) uważa się za żołnierzy-dzieci,

1.   zapewnia ludność czadyjską, a w szczególności ofiary trwającego konfliktu, o solidarności z nią;

2.   wyraża ogromne zaniepokojenie losem Ibni Oumara Mahamata Saleha, o którym brak jakichkolwiek informacji od momentu jego aresztowania w dniu 3 lutego 2008 r.; uważa, że władze Czadu ponoszą osobistą odpowiedzialność za jego stan zdrowia oraz wzywa je do podjęcia niezbędnych działań w celu jego niezwłocznego uwolnienia;

3.   potępia prześladowanie i arbitralne aresztowanie polityków opozycji i dziennikarzy; wzywa rząd Czadu do wyjaśnienia sytuacji wszystkich przetrzymywanych jeszcze opozycyjnych polityków lub dziennikarzy, do rozpatrzenia ich spraw zgodnie z zasadami leżącymi u podstawy praworządności, do zaprzestania arbitralnego zatrzymywania oraz do położenia kresu bezkarności i postawienia przed sądem osób odpowiedzialnych za naruszenie praw człowieka;

4.   wskazuje, że rząd Czadu jest zobowiązany na mocy przepisów prawa międzynarodowego do zawiadomienia rodzin o miejscu pobytu więźniów politycznych;

5.   zwraca się do rządu czadyjskiego o przestrzeganie wszystkich międzynarodowych instrumentów ochrony praw człowieka, których kraj ten jest stroną;

6.   zaznacza, że posła do parlamentu nie można pozbawiać wolności bez wcześniejszego zniesienia przysługującego mu immunitetu;

7.   podkreśla, że polityka w Czadzie powinna w większym stopniu uwzględniać aspekt etniczny i geograficzny kraju; podkreśla fakt, że kryzys w Darfurze nie jest przyczyną wszystkich trudności w Czadzie, ponieważ klęska humanitarna trwa jedynie od sześciu lat; podkreśla, że wewnętrzne problemy w Czadzie występują już od ponad czterdziestu lat; potępia wszelkie próby rządu Czadu zmierzające do wykorzystania Sudanu i Darfuru jako zasłony dymnej do ukrycia politycznego rozłamu w Czadzie, cp przedłuża polityczny niepokój w kraju;

8.   wzywa wszystkie partie, a w szczególności rząd czadyjski, do przestrzegania ich zobowiązań do stworzenia warunków do przeprowadzenia zaplanowanych na rok 2009 wolnych i uczciwych wyborów, zgodnie z międzynarodowymi normami;

9.   zaznacza, że trwałe rozwiązanie nie jest możliwe bez rzetelnego procesu narodowego pojednania i ogólnego dialogu z udziałem wszystkich podmiotów, w celu zapewnienia sprawiedliwego i pełnego pokoju opartego na praworządności i prawdziwej demokracji; przyjmuje do wiadomości wyrażony przez premiera zamiar wykonania porozumienia z dnia 13 sierpnia 2007 r.;

10.   ponownie stwierdza konieczność jak najszybszego podjęcia w samym Czadzie rzeczywistego, pełnego i wszechstronnego dialogu; podkreśla znaczenie włączenia grup rebeliantów w proces polityczny i zachęca wszystkie strony, w tym rząd Czadu i UE, do znalezienia możliwości negocjacji ze zbrojną opozycją, jeżeli tylko zgodzi się ona na pełne i bezwarunkowe zawieszenie broni;

11.   wzywa Unię Afrykańską do ułatwienia wszechstronnego i pełnego dialogu na rzecz ogólnego procesu pokojowego i przygotowania demokratycznych wyborów;

12.   wzywa UE do dalszego wykonania porozumienia z dnia 13 sierpnia 2007 r. w celu zapewnienia jak najszybszego wznowienia pełnego procesu politycznego pojednania, z poszanowaniem zasad demokracji;

13.   ponawia swój zasadniczy sprzeciw wobec wszelkich prób zbrojnego objęcia władzy; zdecydowanie potępia ciągłe działania zbrojne grup rebeliantów w Czadzie;

14.   uznaje użyteczność misji EUFOR w Czadzie i Republice Środkowoafrykańskiej dla zapewnienia, bezstronnie i w pełni neutralnie, bezpieczeństwa obozów dla uchodźców i wysiedleńców oraz organizacji humanitarnych; wyraża ubolewanie, że pod względem składu oddziałów EUFOR nie odzwierciedla ona w wystarczającym stopniu różnorodności Unii Europejskiej i wzywa państwa członkowskie, które dotychczas tego nie uczyniły, do wniesienia wkładu w zapewnienie niezbędnych sił wojskowych i sprzętu, aby podkreślić europejski wymiar misji; wzywa państwa członkowskie i Radę do uwzględnienia przy prowadzeniu misji kwestii płci i praw człowieka;

15.   podkreśla, że siły te muszą dysponować wszelkimi niezbędnymi środkami i stosować je w pełnej zgodności z międzynarodowymi przepisami o ochronie praw człowieka i prawem humanitarnym, w celu ochrony zagrożonej ludności cywilnej; wzywa siły uczestniczące w konflikcie do przestrzegania praw człowieka i prawa humanitarnego, do zaprzestania wszelkich ataków na uchodźców, przesiedleńców i ludność cywilną na obszarach objętych konfliktem, a także do umożliwienia agencjom humanitarnym niesienia pomocy cierpiącej ludności cywilnej;

16.   ponownie wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu pogarszającej się sytuacji humanitarnej i bezpieczeństwa w Czadzie oraz wzywa międzynarodową społeczność do zwiększenia pomocy w ramach apelu o pomoc humanitarną dla Czadu w 2008 r.; podkreśla, że datki są pilnie potrzebne dla zapewnienia zakupu żywności w najbliższych miesiącach, tak aby dotarła ona na czas do wschodnich terenów Czadu; podkreśla fakt, że tego typu finansowanie niezbędne jest z rocznym wyprzedzeniem, aby zapewnić zaspokojenie bieżących potrzeb;

17.   jest głęboko zaniepokojony niekorzystnym wpływem tej humanitarnej klęski na stabilność w regionie; proponuje jak najszybsze zwołanie międzynarodowej konferencji regionalnej, która zajęłaby się złożonymi stosunkami pomiędzy Czadem i krajami sąsiadującymi;

18.   wzywa w tym kontekście rządy Czadu i Sudanu do przestrzegania i utrzymania w mocy paktu o nieagresji z dnia 13 marca 2008 r.;

19.   wzywa rządy Czadu i Sudanu do natychmiastowego zaprzestania jakiegokolwiek wsparcia dla zbrojnych grup w Darfurze i we wschodnim Czadzie, wypełnienia zobowiązań do zapobiegania przekraczaniu wspólnej granicy przez uzbrojone grupy, do rozwiązania sporów w drodze politycznego dialogu oraz do podjęcia wszelkich niezbędnych działań w celu ustabilizowania obecnej sytuacji;

20.   wzywa do wykrycia, zgłaszania, ścigania i ukarania winnych naruszania praw człowieka, zbrodni przeciwko ludzkości, przemocy na tle seksualnym wobec kobiet i dzieci oraz przymusowej rekrutacji mężczyzn i dzieci w obozach dla uchodźców i ośrodkach dla przesiedleńców, zgodnie z międzynarodowymi przepisami o ochronie praw człowieka;

21.   popiera misję ONZ w Republice Środkowoafrykańskiej i Czadzie (MINURCAT) odpowiedzialną za wsparcie sądownictwa i więziennictwa w Czadzie oraz szkolenie "czadyjskiej policji ds. ochrony humanitarnej", która utrzymuje prawo i porządek w obozach dla uchodźców i przesiedleńców;

22.   podkreśla znaczenie publicznej kampanii informacyjnej o czytelnym przekazie tak, aby EUFOR mógł uświadomić cel swojej obecności w regionie nie tylko ludności lokalnej, lecz również organizacjom pozarządowym;

23.   wyraża rozczarowanie, że oddziały EUFOR wciąż nie zostały wysłane do regionu Gueredy, który jest jednym z najbardziej złożonych obszarów pod względem sporów etnicznych i napływu uchodźców; jest zaniepokojony pozostawieniem tego regionu bez szczególnej ochrony i wzywa do możliwie szybkiego wysłania oddziałów EUFOR w celu zapewnienia bezpieczeństwa w tym niebezpiecznym obszarze;

24.   podkreśla, że wszelkie rozwiązania problemu przesiedleńców w Czadzie muszą uwzględniać ludność lokalną oraz rząd; proponuje, by projekty na rzecz pojednania obejmowały przesiedleńców oraz społeczności lokalne;

25.   z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w dziesiątym Europejskim Funduszu Rozwoju (EFR) znajduje się zapis dotyczący odbudowy i odnowy obszarów, na których przebywają przesiedleńcy i uchodźcy;

26.   podkreśla, że konieczne jest umocnienie praw człowieka w czadyjskim systemie szkolnictwa oraz jak najszybsze wdrożenie planów działania na rzecz edukacji w zakresie praw człowieka w szkołach podstawowych i średnich; zauważa, że EUFOR mógłby odgrywać istotną rolę w zapobieganiu rekrutacji dzieci przez grupy rebeliantów poprzez współpracę z przywódcami społeczności, aby uwrażliwić ich na niebezpieczeństwo, na jakie narażone są dzieci;

27.   zwraca się z prośbą o zwolnienie wszystkich dzieci poniżej 18 roku życia z wszystkich jednostek Czadyjskiej Armii Narodowej (ANT), łącznie z bojówkami samoobrony i wszystkimi innymi ugrupowaniami paramilitarnymi, które otrzymują wsparcie rządu czadyjskiego, oraz o oddanie ich pod opiekę rodzin lub odpowiednich placówek zajmujących się ochroną dzieci;

28.   zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Unii Afrykańskiej, Sekretarzowi Generalnemu Narodów Zjednoczonych, współprzewodniczącym Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE, a także prezydentom, rządom i parlamentom Czadu, Republiki Środkowoafrykańskiej i Sudanu.

(1) Teksty przyjęte, P6_TA(2007)0419. (2) Teksty przyjęte, P6_TA(2007)0630. (3) Dz.U. L 34 z 8.2.2008, s. 39. (4) Dz.U. L 317 z 15.12.2000, s. 3.