Het Europees Parlement,

–   gezien de conclusies van het voorzitterschap van de Europese Raad van Thessaloniki (19-20 juni 2003) en de daaraan gehechte bijlage: "De agenda van Thessaloniki voor de westelijke Balkan: op weg naar Europese integratie",

–   gezien het besluit van de Raad van 7 november 2005 om onderhandelingen te beginnen met Bosnië en Herzegovina (BiH) over een stabilisatie- en associatieovereenkomst (SAO),

–   gezien het feit dat de SAO op 4 december 2007 is geparafeerd en op 16 juni 2008 is ondertekend,

–   gezien de ontwerpstabilisatie- en associatieovereenkomst tussen de Europese Gemeenschappen en hun lidstaten enerzijds en Bosnië en Herzegovina anderzijds (8226/2008),

–   gezien de routekaart voor visumliberalisatie die de Commissie op 5 juni 2008 aan BiH heeft gepresenteerd,

–   gezien de Interimovereenkomst betreffende de handel en aanverwante zaken tussen de Europese Gemeenschap enerzijds en Bosnië-Herzegovina anderzijds, de daaraan gehechte bijlagen en protocollen, alsmede de gemeenschappelijke verklaring en de verklaring van de Gemeenschap die aan de slotakte zijn gehecht,

–   gelet op artikel 103, lid 2, van zijn Reglement,

A.   overwegende dat de SAO de eerste alomvattende internationale overeenkomst tussen BiH en de Europese Unie is waarin een contractuele relatie tussen de twee partijen tot stand wordt gebracht, die de overgang van BiH naar een volledig functionerende staat, waarvan de toekomst in de Europese Unie ligt - zoals is verklaard tijdens de bovengenoemde Europese Raad van Thessaloniki - zal vergemakkelijken,

B.   overwegende dat de SAO de economie van BiH kan stimuleren, daar zij bepalingen bevat die het land verplichten om zijn markt te liberaliseren, waardoor het concurrentievermogen van zijn bedrijven zal groeien en investeringen worden aangetrokken, om zijn rechtsstelsel te moderniseren door het efficiënter en transparanter te maken, en om de wet- en regelgeving van BiH geleidelijk aan te passen aan het acquis communautaire,

C.   overwegende dat de interimovereenkomst, die sinds 1 juli 2008 van kracht is; voorziet in de gedeeltelijke afschaffing van de meeste handelsbeperkingen tussen beide partijen en de economie van BiH op korte termijn onder druk kan zetten als gevolg van concurrentie van producten uit de EU en daling van douane-inkomsten,

D.   overwegende dat de SAO bepalingen bevat inzake de versterking van de instellingen, de consolidering van de rechtsstaat en de eerbiediging van de mensenrechten, met inbegrip van de rechten van minderheden,

E.   overwegende dat de overeenkomst samenwerking tussen de partijen voorschrijft op gevoelige gebieden zoals visumregeling, grensbewaking, asiel en migratie, witwassen, bestrijding van terrorisme en bestrijding van de georganiseerde misdaad,

F.   overwegende dat de uitvoering van de overeengekomen hervorming van het politieapparaat van BiH gezien moet worden als onderdeel van het streven van het land om beter in staat te zijn om bovengenoemde kwesties aan te pakken,

G.   overwegende dat de overeenkomst ook ten doel heeft het peil van het algemeen onderwijs en beroepsonderwijs en -opleidingen, evenals het jeugdbeleid en het jeugdwerk, met inbegrip van niet-formele scholing, in BiH te verbeteren,

H.   overwegende dat er grotere inspanningen nodig zijn om de verdeling langs etnische lijnen op te heffen en een werkelijke verzoening tussen de partijen tot stand te brengen; overwegende dat deze inspanningen in het bijzonder op de jongere generaties moeten worden gericht, door middel van gemeenschappelijke onderwijsprogramma's in beide entiteiten en door ontwikkeling van een gemeenschappelijk begrip van de recente ragische gebeurtenissen die zich in het land hebben afgespeeld,

I.   overwegende dat BiH nog steeds in veel opzichten een land is dat is verdeeld langs etnische lijnen, wat een beletsel vormt voor de overgang van het land naar een goed functionerende staat en democratie,

J.   overwegende dat het EU-lidmaatschap voor BiH als één enkele staat haalbaar is, maar niet voor de entiteiten, die geen autonome soevereiniteit genieten; overwegende dat het dus in het belang van de entiteiten is om ervoor te zorgen dat BiH een volledig functionele staat is die aan alle criteria en verplichtingen voor het lidmaatschap kan voldoen,

K.   overwegende dat er nog steeds 125 072 personen officieel als ontheemd staan geregistreerd, waarvan, volgens de regering van BiH, 8 000 binnenlands ontheemden nog steeds in collectieve centra leven, vooral omdat er in de gebieden waar zij vandaan komen geen passende woonruimte, infrastructuur en werkgelegenheid is,

L.   gezien het feit dat de non-gouvernementele organisaties (NGO's) die in BiH actief zijn uitstekend werk hebben verricht met hun pogingen het draaglijker maken van de situatie van de binnenlands ontheemden en vluchtelingen,

M.   overwegende dat er ook 45 000 mensen officieel geregistreerd zijn die hulp nodig hebben bij de terugkeer naar hun woonplaats van voor de oorlog,

N.   overwegende dat oorlogsmisdaden op nationaal en plaatselijk niveau met gelijke vasthoudendheid, middelen en doelmatigheid moeten worden vervolgd,

1.   verwelkomt de ondertekening van deze belangrijke overeenkomst en verzoekt alle EU-lidstaten met klem deze snel te ratificeren; is ervan overtuigd dat deze de Europese vooruitzichten van BiH consolideert en voor dit land een unieke gelegenheid vormt om vrede, stabiliteit en welvaart tot stand te brengen;

2.   herinnert de politieke leiders er in het bijzonder aan dat zij de hoofdverantwoordelijkheid dragen om deze kans te grijpen door voldoende blijk te geven van een vooruitziende blik en vastberadenheid bij de gezamenlijke uitvoering van hervormingen op alle niveaus - staat, entiteit en lokaal bestuur - om het land te moderniseren en het efficiënter te maken en meer in overeenstemming te brengen met de EU-normen, met name door alle onnodige wettelijke en bestuursrechtelijke belemmeringen af te schaffen en de administratieve structuren te stroomlijnen; is van mening dat de federale overheidsinstanties snel concrete stappen in deze richting moeten nemen;

3.   herinnert in dit verband aan de verplichting van BiH om in overeenstemming met de SAO en de interim-overeenkomst onder andere:

4.   is van mening dat de SAO de economie van BiH een krachtige impuls kan geven omdat deze bepalingen bevat die het land verplichten tot marktliberalisering, waardoor het concurrentievermogen van zijn bedrijfsleven wordt vergroot en het land aantrekkelijker wordt voor investeerders, en tot het moderniseren van zijn wettelijk kader door dit efficiënter en transparanter te maken; spoort de autoriteiten van BiH aan de nodige maatregelen te nemen om de rechtstreekse buitenlandse investeringen in het land te vergroten;

5.   is van mening dat bovengenoemde maatregelen betekenen dat de bestuurlijke capaciteit van BiH op alle niveaus versterkt moet worden, ook op het niveau van de staat, die erop moet toezien en ervoor moet zorgen dat de verplichtingen die uit de SAO voortvloeien worden nageleefd, ongeacht de vraag welke organen verantwoordelijk zijn voor de tenuitvoerlegging van de SAO;

6.   herinnert eraan dat beide entiteiten vooruitgang moeten boeken in het privatiseringsproces, maar benadrukt dat dit proces onder transparante omstandigheden, binnen een adequaat regulerings- en rechtskader, moet worden uitgevoerd en dat de opbrengsten ervan moeten worden geïnvesteerd om een duurzame economische ontwikkeling in het land te bevorderen;

7.   roept het parlement van BiH op om in nauwe samenwerking met de parlementen van de entiteiten toe te zien op de tenuitvoerlegging van de SAO en de vaststelling van wetgeving betreffende de SAO en het Europees partnerschap te vergemakkelijken;

8.   is ervan overtuigd dat bepalingen betreffende samenwerking op gebieden zoals visumverstrekking, grensbewaking, migratie en bestrijding van de georganiseerde misdaad en terrorisme een krachtige impuls zullen vormen in BiH om op basis van de onlangs goedgekeurde politiehervorming verder te gaan met de bevordering van samenwerking tussen de verschillende politie-instanties en de harmonisatie van procedures en praktijken; roept de politiemissie van de EU in BiH op om bij te dragen aan dit proces;

9.   uit zijn tevredenheid over het feit dat de overeenkomst tevens het beginsel huldigt dat bij de toegang tot de stelsels van onderwijs en beroepsopleiding van BiH niet gediscrimineerd mag worden op grond van geslacht, etnische origine of religie; denkt dat serieuze pogingen moeten worden ondernomen om de huidige segregationistische structuren in het land te doorbreken; is van mening dat onderwijs en de vertrouwdheid die mensen met elkaar krijgen door vanaf jonge leeftijd samen te leven essentieel zijn voor het verzoeningsproces;

10.   meent dat de EU samenwerking op het gebied van wetenschappelijk onderwijs en onderzoek moet bevorderen, met inbegrip van uitwisseling van docenten, tussen BiH en andere landen van de regio en tussen deze landen en de lidstaten van de EU; wijst in dit verband op de bijdrage die EU-programma's kunnen leveren aan deze doelstelling en de noodzaak om dringend een nationaal agentschap op te richten dat zich bezig houdt met de uitvoering van deze programma's, die nu zijn open gesteld voor landen van de westelijke Balkan;

11.   verzoekt de onderwijsinstanties in BiH met klem om nu eindelijk het nationale agentschap te installeren dat nodig is om de deelname van de burgers van BiH mogelijk te maken aan de mobiliteitsprogramma's van de Gemeenschap die op verzoek van het Parlement open zijn gesteld voor de landen in de westelijke Balkan; is van mening dat de desbetreffende communautaire programma's niet alleen de mobiliteit van studenten en onderzoekers moeten vergroten, maar ook de samenwerking over en weer tussen onderwijsinstellingen van de entiteiten moeten bevorderen;

(1) Verordening (EG) nr. 1085/2006 van de Raad van 17 juli 2006 tot invoering van een instrument voor pretoetredingssteun (IPA) (PB L 210 van 31.7.2006, blz. 82).