Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 39 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 18ης Ιανουαρίου 2011 σχετικά με την αναγνώριση της γεωργίας ως στρατηγικού τομέα στο πλαίσιο της επισιτιστικής ασφάλειας(1),

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 7ης Σεπτεμβρίου 2010 σχετικά με τα δίκαια εισοδήματα για τους αγρότες: βελτίωση της λειτουργίας της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων στην Ευρώπη(2),

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 8ης Ιουλίου 2010 σχετικά με το μέλλον της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής μετά το 2013(3),

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 5ης Μαΐου 2010 σχετικά με τη γεωργία της ΕΕ και την κλιματική αλλαγή(4),

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 26ης Μαρτίου 2009 σχετικά με τις τιμές των τροφίμων στην Ευρώπη(5),

–   έχοντας υπόψη την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση διευκόλυνσης για την ταχεία αντιμετώπιση των διογκούμενων τιμών των τροφίμων στις αναπτυσσόμενες χώρες (COM(2008)0450),

–   έχοντας υπόψη τις οκτώ συστάσεις προς την G20 που δημοσίευσε ο ειδικός εισηγητής των Ηνωμένων Εθνών για το δικαίωμα στη διατροφή, στις 29 Ιανουαρίου 2011,

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 2ας Φεβρουαρίου 2011 σχετικά με την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αφορούν τις αγορές βασικών εμπορευμάτων και τις πρώτες ύλες (COM(2011)0025),

–   έχοντας υπόψη τη δήλωση του Μαπούτο σχετικά με τη γεωργία και την επισιτιστική ασφάλεια, που υπεγράφη το 2003, στο πλαίσιο της οποίας οι αφρικανικές κυβερνήσεις δεσμεύτηκαν να διαθέτουν το 10 % τουλάχιστον των ετήσιων εθνικών προϋπολογισμών τους στη γεωργία,

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 110, παράγραφος 2, του Κανονισμού του,

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τιμές των τροφίμων ανέβηκαν στα ύψη για έβδομο συναπτό μήνα μεταξύ 2010 και 2011, φτάνοντας στα υψηλότερα επίπεδα από τότε που ο FAO άρχισε να τις μετρά, το 1990· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αυξήσεις των τιμών των βασικών αγαθών έχουν μετατραπεί σε αποσταθεροποιητικό παράγοντα στην παγκόσμια οικονομία και πυροδότησαν εξεγέρσεις και αναταραχές σε μια σειρά αναπτυσσόμενων χωρών και πιο πρόσφατα στην Αλγερία, την Τυνησία και την Αίγυπτο,

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Οργανισμού Επισιτισμού και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), ο αριθμός των ανθρώπων που υποσιτίζονται στον κόσμο έφτασε τα 925 εκατομμύρια το 2010 και η αύξηση των τιμών των τροφίμων, σε συνδυασμό με απρόβλεπτες ελλείψεις στην προσφορά, ενδέχεται να προκαλέσει περαιτέρω αύξηση του αριθμού αυτού· λαμβάνοντας υπόψη ότι 29 χώρες στον κόσμο δυσκολεύονται να προμηθευτούν τρόφιμα και έχουν ανάγκη από εξωτερική επισιτιστική βοήθεια,

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσφατη αστάθεια των τιμών των τροφίμων και των βασικών αγαθών προκαλεί σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τη λειτουργία της ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση των τιμών των τροφίμων πλήττει κυρίως τους πλέον ευάλωτους πληθυσμούς και χώρες, τόσο στις αναπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υψηλές τιμές στα τρόφιμα βυθίζουν εκατομμύρια ανθρώπων στην επισιτιστική ανασφάλεια, απειλώντας μακροπρόθεσμα την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τον FAO, επισιτιστική ασφάλεια σημαίνει δικαίωμα στη διατροφή και πρόσβαση όλων σε υγιεινή διατροφή,

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθεί να υπάρχει φτώχεια και πείνα· λαμβάνοντας υπόψη ότι 79 εκατομμύρια άτομα στην ΕΕ εξακολουθούν να ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας (60 % του μέσου εισοδήματος της χώρας στην οποία ζουν)· λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι, τον περασμένο χειμώνα, 16 εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ έλαβαν επισιτιστική βοήθεια από φιλανθρωπικές οργανώσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι η επισιτιστική ασφάλεια είναι κεντρικό θέμα για την Ευρώπη και απαιτεί συντονισμό μεταξύ των διαφόρων τομεακών πολιτικών σε επίπεδο ΕΕ και ευρύτερα, συγκεκριμένα δε της ΚΓΠ, της ενεργειακής πολιτικής, της πολιτικής στους τομείς της έρευνας, της ανάπτυξης και του εμπορίου,

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η παγκόσμια οικονομική ύφεση και η αύξηση των τιμών των τροφίμων και των καυσίμων έχουν επιδεινώσει την επισιτιστική κατάσταση σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, ιδιαίτερα στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες (ΛΑΧ), ανακόπτοντας με αυτό τον τρόπο την πρόοδο που σημειώθηκε την τελευταία δεκαετία στο θέμα του περιορισμού της φτώχειας,

Παράγοντες που συμβάλλουν στην αύξηση των τιμών των τροφίμων

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η επάρκεια της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων είναι δυνατόν να υπονομεύεται τακτικά από διάφορους παράγοντες, στους οποίους περιλαμβάνονται τα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως οι πλημμύρες και οι ξηρασίες που παρατηρούνται ολοένα συχνότερα λόγω της αλλαγής του κλίματος, η περιορισμένη διαθεσιμότητα φυσικών πόρων και η αυξανόμενη ζήτηση τροφίμων, η στενή σχέση μεταξύ ενεργειακής και επισιτιστικής ασφάλειας σε μια φάση που τα παγκόσμια αποθέματα τροφίμων βρίσκονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, η αυξανόμενη παραγωγή βιοκαυσίμων, η αυξανόμενη χρήση σπόρων στη διατροφή του ζωικού κεφαλαίου, η αυξανόμενη κερδοσκοπία στα βασικά προϊόντα διατροφής, η αυξανόμενη εξάρτηση από τις εισαγωγές τροφίμων σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες λόγω συρράξεων ή αποτυχημένων πολιτικών επισιτιστικής ασφάλειας,

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αντίκτυπος της αλλαγής του κλίματος στη γεωργία, και κυρίως η μείωση της απόδοσης των καλλιεργειών λόγω επανειλημμένων φαινομένων λειψυδρίας, ξηρασίας ή, αντίθετα, πλημμυρών και κατολισθήσεων, πλήττει έντονα τις γεωργικές δραστηριότητες στην ΕΕ και τις αναπτυσσόμενες χώρες, αμφότερες σε περιορισμένο μόνο βαθμό αυτάρκεις σε πολλά γεωργικά βασικά αγαθά,

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόκληση συνίσταται στην παραγωγή «περισσότερων με λιγότερα», με έμφαση στη βιώσιμη παραγωγή, εξαιτίας της πίεσης που ασκείται στους φυσικούς πόρους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενίσχυση της γεωργικής παραγωγής στις αναπτυσσόμενες χώρες θα αυξήσει την ανθεκτικότητα και την ικανότητα προσαρμογής σε κλυδωνισμούς στον τομέα των τροφίμων,

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσφατη αστάθεια των τιμών προκαλεί ανησυχίες σχετικά με τη λειτουργία της ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Βελτίωση της λειτουργίας της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων στην Ευρώπη» (COM(2009)0591) εντοπίζει σοβαρά προβλήματα στην αλυσίδα εφοδιασμού, όπως κατάχρηση δεσπόζουσας αγοραστικής ισχύος, αθέμιτες πρακτικές στη σύναψη συμβάσεων (συμπεριλαμβανομένων καθυστερήσεων στις πληρωμές), μονομερείς τροποποιήσεις συμβάσεων, προκαταβολές για την πρόσβαση στις διαπραγματεύσεις, περιορισμένη πρόσβαση στην αγορά, έλλειψη πληροφοριών σχετικά με τη διαμόρφωση των τιμών και την κατανομή περιθωρίων κέρδους σε όλο το μήκος της αλυσίδας τροφίμων, σε στενή σύνδεση με την αυξημένη συγκέντρωση στους τομείς εισροών, χονδρικής και λιανικής πώλησης· λαμβάνοντας υπόψη ότι ολόκληρη η αλυσίδα εφοδιασμού πρέπει να συνυπολογίζεται κατά την ανάλυση των τιμών των τροφίμων και της εξέλιξής τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας των τροφίμων είναι κατακερματισμένος και ότι η αλυσίδα εφοδιασμού είναι επιμήκης και ιδιαίτερα περίπλοκη και εμπλέκει πολλούς μεσάζοντες,

Αστάθεια τιμών, εισόδημα αγροτών, βοήθεια στις αναπτυσσόμενες χώρες

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διακυμάνσεις των τιμών των βασικών προϊόντων ενδέχεται να αποτελέσουν εντονότερο και μονιμότερο χαρακτηριστικό της παγκόσμιας αγοράς· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υψηλότερες τιμές στα τρόφιμα δεν μεταφράζονται αυτομάτως σε υψηλότερα γεωργικά εισοδήματα, κυρίως λόγω της ταχύτητας με την οποία αυξάνεται το κόστος των γεωργικών εισροών και της αυξανόμενης απόκλισης μεταξύ των τιμών παραγωγού και καταναλωτή· λαμβάνοντας υπόψη ότι το προερχόμενο από την αλυσίδα διατροφής μερίδιο του εισοδήματος των αγροτών έχει μειωθεί σημαντικά ενώ αντιθέτως τα κέρδη του τομέα επεξεργασίας τροφίμων και του λιανικού εμπορίου αυξάνονται διαρκώς· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τιμές καταναλωτή έχουν αυξηθεί· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 30 % τουλάχιστον της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων σπαταλάται σε διάφορα σημεία της διατροφικής αλυσίδας,

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το μερίδιο της βοήθειας που διατίθεται στη γεωργία και την ανάπτυξη της υπαίθρου στις αναπτυσσόμενες χώρες έχει μειωθεί δραματικά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επενδύσεις σε βιώσιμα συστήματα διατροφής στις αναπτυσσόμενες χώρες μειώθηκαν λόγω της αλλαγής των προτεραιοτήτων και της στροφής προς την παραγωγή με σκοπό την εξαγωγή, με αποτέλεσμα να αποδυναμωθούν ακόμη περισσότερο οι τοπικές δυνατότητες παραγωγής και διανομής επαρκών τροφίμων σε δίκαιες τιμές· λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλές αναπτυσσόμενες χώρες δεν αξιοποιούν πλήρως το δυναμικό παραγωγής τροφίμων τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι σοβαρό εμπόδιο στην αύξηση της γεωργικής παραγωγής στις αναπτυσσόμενες χώρες συνιστά το γεγονός ότι οι μικροί γεωργοί συχνά δεν έχουν πρόσβαση σε μικροπιστώσεις για επενδύσεις, ενίοτε λόγω του ότι δεν τους ανήκει η γη,

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι μεγάλα τεμάχια γης, ιδιαίτερα στον αναπτυσσόμενο κόσμο, έχουν αγοραστεί από διεθνείς εταιρείες, συχνά χωρίς τη συναίνεση των ιδιοκτητών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η γη αυτή δεν χρησιμοποιείται πάντα για την παραγωγή τροφίμων, αλλά μπορεί να χρησιμοποιείται για την παραγωγή βασικών προϊόντων που προορίζονται για εξαγωγή, όπως η ξυλεία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση αυτή απειλεί το δυναμικό παραγωγής τροφίμων των αναπτυσσόμενων χωρών,

Χρεία βελτίωσης της επισιτιστικής ασφάλειας

1.  δηλώνει ότι η παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια αποτελεί εξαιρετικά επείγον ζήτημα για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τον αναπτυσσόμενο κόσμο και ζητεί άμεση και αδιάλειπτη δράση για την κατοχύρωση της επισιτιστικής ασφάλειας τόσο των πολιτών της ΕΕ, όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο· τονίζει ότι τα τρόφιμα πρέπει να διατίθενται στους καταναλωτές σε λογικές τιμές, ενώ παράλληλα πρέπει να εξασφαλιστεί ένα δίκαιο βιοτικό επίπεδο για τους αγρότες·

2.  τονίζει ότι το δικαίωμα στην επισιτιστική ασφάλεια συνιστά βασικό και θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα και ότι επιτυγχάνεται όταν όλοι οι άνθρωποι, σε κάθε χρονική στιγμή, έχουν φυσική και οικονομική πρόσβαση σε κατάλληλη, ασφαλή (από υγειονομική άποψη) και θρεπτική διατροφή, για να μπορούν να ικανοποιούν τις διατροφικές τους ανάγκες και προτιμήσεις για μια δραστήρια και υγιή ζωή·

3.  τονίζει ότι ένας ισχυρός και βιώσιμος γεωργικός τομέας σε ολόκληρη την ΕΕ καθώς και μια ακμαία και βιώσιμη αγροτική ανάπτυξη, που διασφαλίζεται από μια ισχυρή ΚΓΠ, είναι βασικές συνιστώσες για την αντιμετώπιση της πρόκλησης που αποτελεί η επισιτιστική ασφάλεια· τονίζει τη σημασία της ΚΓΠ ως μέσου για την διασφάλιση της παραγωγής τροφίμων στην Ευρωπαϊκή Ένωση·

4.  τονίζει ότι η ΕΕ έχει χρέος να διασφαλίσει την επισιτιστική ασφάλεια των πολιτών της και ότι η διατήρηση των γεωργικών δραστηριοτήτων εντός της ΕΕ έχει καίρια σημασία από αυτή την άποψη· επισημαίνει την πτώση των αγροτικών εισοδημάτων στην ΕΕ, λόγω του αυξανόμενου κόστους παραγωγής και της αστάθειας των τιμών, πράγμα που επιδρά αρνητικά στην ικανότητα των αγροτών να διατηρούν την παραγωγή· επισημαίνει το κόστος που καλούνται να επωμιστούν οι ευρωπαίοι αγρότες για να ανταποκριθούν στις υψηλότερες παγκόσμιες προδιαγραφές όσον αφορά την ασφάλεια των τροφίμων, το περιβάλλον, την καλή μεταχείριση των ζώων και την απασχόληση· τονίζει ότι οι αγρότες πρέπει να αποζημιώνονται για αυτό το πρόσθετο κόστος και για την παροχή δημόσιων αγαθών στην κοινωνία·

Προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής

5.  γνωρίζει ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί σημαντική πρόκληση για την επισιτιστική ασφάλεια, ειδικότερα λόγω της αύξησης της συχνότητας και του εύρους των κλιματικών φαινομένων, όπως είναι οι ξηρασίες, οι πλημμύρες, οι πυρκαγιές και οι καταιγίδες, που θα προκαλέσουν μείωση των φυσικών πόρων και των αποδόσεων των γεωργικών καλλιεργειών· εκφράζει την ανησυχία του για τις μονομερείς δράσεις που αναλαμβάνουν χώρες ή περιφέρειες που πλήττονται από κλιματικά φαινόμενα και για τις αλυσιδωτές επιπτώσεις αυτών των μέτρων στις παγκόσμιες αγορές· καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς την εφαρμογή της σχετικής με την κλιματική αλλαγή νομοθεσίας στα κράτη μέλη· τονίζει ότι απαιτείται επειγόντως η ανάληψη δράσεων για το μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτή, που θα στοχεύουν στην αύξηση της βιωσιμότητας τόσο από περιβαλλοντική όσο και από οικονομική άποψη· παροτρύνει τα κράτη μέλη να διαμορφώσουν κατάλληλα μέτρα πρόληψης και διαχείρισης κινδύνου προκειμένου να περιορίσουν τις αρνητικές επιπτώσεις των φυσικών καταστροφών στη γεωργική παραγωγή·

6.  ζητεί συντονισμένη δράση και καλύτερη συνεργασία στο θέμα της κλιματικής αλλαγής μεταξύ ΕΕ και αναπτυσσόμενων χωρών, ιδίως όσον αφορά τη μεταφορά τεχνολογίας και την οικοδόμηση δυνατοτήτων· τονίζει ότι η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής πρέπει να ενσωματωθεί σε όλες τις συναφείς πολιτικές της ΕΕ, περιλαμβανομένης της αναπτυξιακής συνεργασίας, και ότι η εκπαίδευση πρέπει να επικεντρωθεί στην προσαρμογή στην αλλαγή του κλίματος και τις ορθές πρακτικές στον τομέα της διαχείρισης των γαιών, όπως η διαχείριση των εδαφών και του ύδατος, ώστε να αποσοβηθεί η απώλεια γεωργικών γαιών εξαιτίας της διάβρωσης του εδάφους ή της αλάτωσης·

Αύξηση της αναπτυξιακής βοήθειας

7.  τονίζει ότι η γεωργία είναι τομέας ζωτικής σημασίας στις περισσότερες αναπτυσσόμενες χώρες, που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τα βασικά αγαθά, τα οποία είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στις διακυμάνσεις των τιμών·

8.  καλεί την ΕΕ να υποστηρίξει την αγροτική ανάπτυξη, αυξάνοντας τις επενδύσεις στη γεωργία και την επισιτιστική ασφάλεια και δίδοντας ιδιαίτερη προσοχή στις επείγουσες επισιτιστικές ανάγκες, στη γεωργία μικρής κλίμακας και στα προγράμματα κοινωνικής προστασίας· επισημαίνει ότι είναι σημαντικό να αναβαθμιστεί η γεωργία στον αναπτυσσόμενο κόσμο και να διατεθεί ικανό μέρος της εξωτερικής αναπτυξιακής βοήθειας της ΕΕ στο γεωργικό τομέα· εκφράζει τη λύπη του για τη δραστική μείωση της αναπτυξιακής βοήθειας που διατίθεται στη γεωργία από τη δεκαετία του «80 και χαιρετίζει την αναγνώριση της ανάγκης να αντιστραφεί η τάση αυτή·

9.  ζητεί από την Επιτροπή να θέσει τη γεωργία ως προτεραιότητα μιας στοχευμένης, υπεύθυνης, ουσιαστικής και υπό διαφανή διαχείριση αναπτυξιακής βοήθειας, υποστηρίζοντας, μεταξύ άλλων, την πρόσβαση των αγροτών στην αγορά· ζητεί σημαντικές αυξήσεις της αναπτυξιακής βοήθειας που διατίθεται στη γεωργία και σε επενδύσεις για την κατάρτιση στις υπηρεσίες ενισχυμένης διάδοσης και στην αποκεντρωμένη έρευνα στον τομέα της γεωργίας, προκειμένου οι αγρότες να αποκτήσουν βιώσιμες τεχνικές που θα τους επιτρέπουν να παράγουν αποτελεσματικότερα, προστατεύοντας ταυτόχρονα το περιβάλλον τους και εξασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό μακροπρόθεσμα την επισιτιστική ασφάλεια, επωφελούμενοι επαρκούς κρατικής υποστήριξης, όπως πρόσβαση στα δάνεια και τους σπόρους·

10.  καλεί την ΕΕ και τις αναπτυσσόμενες χώρες να προωθήσουν την απόκτηση εγγείου ιδιοκτησίας ως εργαλείου που συμβάλλει στον περιορισμό της φτώχειας και εγγυάται την επισιτιστική ασφάλεια, ενισχύοντας τα δικαιώματα ιδιοκτησίας και διευκολύνοντας την πρόσβαση των αγροτών, των μικρών επιχειρήσεων και τον τοπικών κοινωνιών στη μη κερδοσκοπική μικροπίστωση· τονίζει τη σημασία των νέων επενδύσεων για την ενίσχυση των ικανοτήτων των μικρών γεωργών, των τεχνολογιών αποτελεσματικότερης διαχείρισης των υδάτων και της αποκατάστασης των θρεπτικών ουσιών του εδάφους·

11.  τονίζει ότι είναι αναγκαίο να καθιερωθούν καλύτερες μέθοδοι γεωργικής παραγωγής στις αναπτυσσόμενες χώρες, συμπεριλαμβανομένων τεχνολογιών χαμηλού κόστους, να δημιουργηθούν δυνατότητες έρευνας στον τομέα της γεωργίας και να αυξηθεί η παραγωγικότητα, ούτως ώστε να ενισχυθεί η βιωσιμότητα και να μετριασθούν οι αρνητικές επιπτώσεις της επισιτιστικής ανασφάλειας·

12.  τονίζει ότι η ανθρωπιστική επισιτιστική βοήθεια θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένη στις ανάγκες, τις προκλήσεις και τους διαρθρωτικούς περιορισμούς στις αναπτυσσόμενες χώρες· υπογραμμίζει, εν προκειμένω, ότι, στο πλαίσιο της επισιτιστικής βοήθειας, είναι σημαντικό να λαμβάνονται υπόψη η τοπική παραγωγή, η διανομή, οι ικανότητες μεταφοράς και εμπορίας αυτών των χωρών, που συμβάλλουν στην οικοδόμηση των θεμελίων για τη μακροπρόθεσμη επισιτιστική τους ασφάλεια·

Εισόδημα των παραγωγών και πρόσβαση στις εισροές

13.  σημειώνει ότι στους παράγοντες που επηρεάζουν περισσότερο το μηχανισμό μετάδοσης των τιμών και τη διαφορά μεταξύ τιμών παραγωγού και καταναλωτή συγκαταλέγονται: η αύξηση της συγκέντρωσης κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων, ο βαθμός επεξεργασίας των προϊόντων, οι αυξήσεις των τιμών που σχετίζονται με άλλους παράγοντες εξωτερικού κόστους και η κερδοσκοπία στον τομέα των βασικών γεωργικών αγαθών·

14.  σημειώνει ότι κόστος των γεωργικών εισροών αυξάνεται με ταχύτερο ρυθμό από τις τιμές των βασικών γεωργικών προϊόντων· εκφράζει την ανησυχία του μήπως τούτο οδηγήσει σε μείωση της γεωργικής παραγωγής, γεγονός που θα επιτείνει την επισιτιστική κρίση στην ΕΕ και τον πλανήτη· τονίζει ότι η συγκέντρωση στον τομέα των εισροών έχει καταστροφικές συνέπειες για τη βιωσιμότητα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, διότι ευνοείται η εξάρτηση από περιορισμένο αριθμό εταιρειών για την αγορά σπόρων και εξειδικευμένων λιπασμάτων· ζητεί από την Επιτροπή να εξασφαλίσει, στο πλαίσιο της αυξανόμενης ενοποίησης, τη λειτουργία μιας ελεύθερης αγοράς στον τομέα των εισροών, συμβάλλοντας στον εφοδιασμό τροφίμων·

15.  εκφράζει την ανησυχία του για τα χαμηλά εισοδήματα των γεωργών στην ΕΕ· τονίζει ότι τα μειωμένα εισοδήματα εξαιτίας της ανόδου του κόστους παραγωγής και της αστάθειας των τιμών επιδρούν αρνητικά στην ικανότητα των αγροτών να διατηρήσουν την παραγωγή και ότι, ως εκ τούτου, οι αγρότες δεν επωφελούνται από την αύξηση των τιμών των τροφίμων· πιστεύει ακράδαντα ότι η επισιτιστική ασφάλεια θα τεθεί σε κίνδυνο σε περίπτωση που τα θέματα αυτά δεν αντιμετωπιστούν με ικανοποιητικό τρόπο·

Παραγωγή τροφίμων και ενέργειας

16.  υπενθυμίζει ότι η ενεργειακή ασφάλεια και η επισιτιστική ασφάλεια συνδέονται πολύ στενά μεταξύ τους· αναγνωρίζει ότι οι ενεργειακές δαπάνες αποτελούν παράγοντα κλειδί για τον καθορισμό του επιπέδου κερδοφορίας της γεωργίας, η οποία εξαρτάται κυρίως από το πετρέλαιο· υποστηρίζει μέτρα που δίνουν κίνητρα στους αγρότες να γίνουν ενεργειακά αποδοτικότεροι και να αναπτύξουν εναλλακτικές πηγές ενεργειακού εφοδιασμού· ζητεί από την ΕΕ και τις εθνικές κυβερνήσεις να ξεκινήσουν εκστρατείες και να εφαρμόσουν διαρθρωτικές αλλαγές για την ελαχιστοποίηση της σπατάλης τροφίμων·

17.  θεωρεί, εντούτοις, ότι η αυξανόμενη τάση για ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και για επίτευξη των στόχων του 2020 πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις επιπτώσεις στην παραγωγή τροφίμων και τον εφοδιασμό σε τρόφιμα· τονίζει τη λεπτή ισορροπία που υπάρχει στην αντιμετώπιση των προκλήσεων σε σχέση με τα τρόφιμα και τα καύσιμα·

Έρευνα

18.  υπογραμμίζει τη σημασία μιας χρηματοδοτούμενης από το δημόσιο τομέα έρευνας που θα χρησιμεύσει στην προαγωγή της επισιτιστικής ασφάλειας· ζητεί επενδύσεις όχι μόνο στην έρευνα νέων τεχνολογιών, αλλά και σφαιρικών και βιώσιμων γεωργικών συστημάτων που θα εξυπηρετούν το στόχο της μακροπρόθεσμης επισιτιστικής ασφάλειας· επισημαίνει εν προκειμένω τον πρωτοπόρο ρόλο που θα μπορούσε να διαδραματίσει στον τομέα αυτό για παράδειγμα μια τεχνολογική πλατφόρμα της ΕΕ για την έρευνα σχετικά με την οικολογική γεωργία·

Διαφάνεια στις αγορές βασικών αγαθών και δράση κατά της κερδοσκοπίας

19.  χαιρετίζει τις προσπάθειες για τη συνειδητοποίηση των μηχανισμών διαμόρφωσης των τιμών των τροφίμων που καταβάλλονται σε διεθνές επίπεδο (ιδίως την πρωτοβουλία της γαλλικής προεδρίας της G20 και την τρίτη σύνοδο κορυφής Υπουργών Γεωργίας στο Βερολίνο)· ζητεί από την Επιτροπή να επιδιώξει να υπάρξει μεγαλύτερη σαφήνεια όσον αφορά όλους τους παράγοντες που επηρεάζουν βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα τις διακυμάνσεις των τιμών των βασικών προϊόντων διατροφής, ιδίως ως προς το βαθμό αλληλεπίδρασης μεταξύ όλων των μορφών κερδοσκοπίας και των διακυμάνσεων στις τιμές των γεωργικών προϊόντων, καθώς και τη σύνδεση μεταξύ ενεργειακών αγορών και τιμών των τροφίμων· θεωρεί ότι μία τόσο διεξοδική οικονομική ανάλυση των μηχανισμών διαμόρφωσης των τιμών των τροφίμων θα δώσει στους υπεύθυνους για τη λήψη αποφάσεων σε επίπεδο ΕΕ περισσότερες δυνατότητες να λαμβάνουν επίκαιρα και κατάλληλα μέτρα για το μετριασμό των συνεπειών των διακυμάνσεων στις τιμές των τροφίμων·

20.  λαμβάνει υπό σημείωση την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τις προκλήσεις που αφορούν τις αγορές βασικών αγαθών και τις πρώτες ύλες και εκφράζει την ικανοποίησή του για την προσοχή που έχει δώσει μέχρι σήμερα η Επιτροπή στο ζήτημα αυτό· καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει καλύτερη ροή πληροφοριών που θα παρέχει έγκαιρα και ποιοτικά στοιχεία για τις εξελίξεις στις αγορές, λαμβάνοντας υπόψη το ζήτημα της μετατόπισης των αποθεμάτων· τονίζει, ωστόσο, ότι η βελτίωση της ροής πληροφοριών αφ« εαυτής δεν αποτελεί λύση για να αντιμετωπιστεί η αστάθεια στις αγορές· πιστεύει ότι είναι ίσως αναγκαία μια δυναμικότερη προσέγγιση για την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος, ιδίως όσον αφορά την αύξηση της διαφάνειας στις αγορές βασικών αγαθών· τονίζει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αγρότες σε καιρούς εξαιρετικής αστάθειας στην αγορά και τις τιμές· εφιστά την προσοχή στις δυσκολίες που συναντούν οι αγρότες στην προσπάθεια εκ των προτέρων σχεδιασμού σε καιρούς εξαιρετικής αστάθειας· καλεί επειγόντως την Επιτροπή να θεσπίσει ουσιαστικά και ισχυρά μέτρα για την αντιμετώπιση της αστάθειας στις αγορές γεωργικών προϊόντων· πιστεύει ότι τούτο θα έχει καθοριστική σημασία για τη διατήρηση της παραγωγής στην ΕΕ·

21.  τονίζει ότι δεν είναι δυνατόν να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα κατά των μεγάλων διακυμάνσεων των τιμών χωρίς κατάλληλα αποθέματα παρέμβασης ή στρατηγικά αποθέματα· θεωρεί επομένως ότι ο ρόλος των μέσων παρέμβασης στην αγορά πρέπει να είναι καίριος στη μελλοντική ΚΓΠ·

22.  ζητεί μεγαλύτερη διαφάνεια, καλύτερη ποιότητα και έγκαιρη πληροφόρηση για τα αποθέματα βασικών προϊόντων διατροφής και τη διαμόρφωση των τιμών σε διεθνές επίπεδο, όπως ζητήθηκε στην πρόσφατη ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αφορούν τις αγορές βασικών εμπορευμάτων και τις πρώτες ύλες· ζητεί από την Επιτροπή να λάβει τα μέτρα που είναι απαραίτητα για την καταπολέμηση της υπερβολικής κερδοσκοπίας στις αγορές αγαθών· υπογραμμίζει ότι τα μέτρα αυτά πρέπει να ληφθούν στο πλαίσιο των προσπαθειών ρύθμισης των χρηματοπιστωτικών αγορών σε παγκόσμιο επίπεδο και σε επίπεδο ΕΕ·

23.  καλεί τη G20 να συντονίσει τη δημιουργία μηχανισμών πρόληψης κατά των υπερβολικών διακυμάνσεων των τιμών και να καταβάλει προσπάθειες για τη θέσπιση ρυθμίσεων ειδικά σχεδιασμένων για την αντιμετώπιση των επισιτιστικών και γεωργικών κρίσεων· καλεί τη G20 να εξασφαλίσει τη σύγκλιση των ρυθμίσεων σχετικά με τα τρόφιμα και τα βασικά γεωργικά αγαθά και να διασφαλίσει τη συμμετοχή χωρών που δεν ανήκουν στη G20· ζητεί να συντονίζονται σε διεθνές επίπεδο οι λύσεις για την καταπολέμηση της εξαιρετικά μεγάλης αστάθειας των τιμών· ζητεί οι καταχρήσεις και οι πράξεις αισχροκέρδειας που αφορούν γεωργικές τιμές να καταπολεμώνται σε διεθνές επίπεδο δεδομένου ότι ενδέχεται να θέτουν σε κίνδυνο την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια· καταδικάζει τις δραστηριότητες των κερδοσκόπων στα παγκόσμια βασικά προϊόντα, στις γεωργικές πρώτες ύλες και στον τομέα της ενέργειας, δραστηριότητες που συμβάλλουν στην αύξηση της αστάθειας των τιμών και στην επιδείνωση της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης·

24.  καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει κατάλληλες προτάσεις στις επικείμενες αναθεωρήσεις της οδηγίας για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων και της οδηγίας για την κατάχρηση της αγοράς, ούτως ώστε να αντιμετωπισθούν οι ανησυχίες στις αγορές τροφίμων και βασικών γεωργικών αγαθών·

25.  υποστηρίζει, σε αυτό το πλαίσιο, την αναθεώρηση της ισχύουσας νομοθεσίας για τους χρηματοδοτικούς μηχανισμούς, με στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας των εμπορικών συναλλαγών· υπενθυμίζει ότι τα χρηματοπιστωτικά μέσα θα πρέπει να υπηρετούν την οικονομία και να βοηθούν τη γεωργική παραγωγή να ξεπερνά τις κρίσεις και τα κλιματικά φαινόμενα· συγχρόνως δεν θα πρέπει να επιτραπεί στην κερδοσκοπία να απειλεί αποδοτικές, κατά τα άλλα, γεωργικές εκμεταλλεύσεις·

26.  υπογραμμίζει το σημαντικό ρόλο που προβλέπεται σήμερα για την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ΕΑΚΑΑ) όσον αφορά την εποπτεία των αγορών βασικών αγαθών· καλεί την Επιτροπή να προβληματιστεί σχετικά με τη δυνατότητα εκχώρησης στην ΕΑΚΑΑ περισσότερων εξουσιών για την πρόληψη της χειραγώγησης και των καταχρήσεων στις αγορές βασικών αγαθών·

27.  τάσσεται υπέρ μιας πιο δυναμικής ευρωπαϊκής δράσης για την καταπολέμηση του προβλήματος της χειραγώγησης των τιμών, στην οποία θα περιλαμβάνεται ανάθεση εντολής στις κανονιστικές αρχές και στις αρχές εποπτείας περί περιορισμού της κερδοσκοπίας· πιστεύει ότι τα παράγωγα βασικών προϊόντων διαφέρουν από άλλα χρηματοπιστωτικά παράγωγα· ζητεί από την Επιτροπή να μεριμνήσει ώστε οι συναλλαγές που αφορούν τα παράγωγα ειδών διατροφής να περιορίζονται, κατά το μέγιστο δυνατόν, στους επενδυτές που συνδέονται άμεσα με τις γεωργικές αγορές·

28.  θεωρεί ότι θα ήταν χρήσιμο ένα στοχοθετημένο παγκόσμιο σύστημα αποκεντρωμένων περιφερειακών και τοπικών αποθεμάτων σε τρόφιμα (αποθέματα έκτακτης ανάγκης για τη μείωση της πείνας και περιφερειακά αποθέματα για τη ρύθμιση των τιμών των βασικών αγαθών και για την ανακούφιση της πείνας σε καιρούς εκτίναξης των τιμών), το οποίο θα συνέβαλε στη διευκόλυνση των παγκόσμιων συναλλαγών κατά τις περιόδους εκτίναξης των τιμών, θα προλάμβανε την επιστροφή του προστατευτισμού και θα μείωνε την ένταση στις παγκόσμιες αγορές ειδών διατροφής· εκτιμά ότι η διαχείριση των αποθεμάτων αυτών πρέπει να γίνεται στα πιο κατάλληλα επίπεδα, στα οποία συμπεριλαμβάνονται οι τοπικές, περιφερειακές και εθνικές αρχές και ένα συντονιστικό όργανο υπό την αιγίδα του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών για τη Διατροφή και τη Γεωργία, το οποίο θα κάνει χρήση της εμπειρίας του FΑΟ και του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών·

Εμπόριο

29.  απαιτεί από τους διαπραγματευτές της ΕΕ να περιλάβουν θέματα που δεν σχετίζονται με το εμπόριο στις διαπραγματεύσεις του ΠΟΕ, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι εισαγωγές γεωργικών προϊόντων από τρίτες χώρες παρέχουν στους ευρωπαίους καταναλωτές τις ίδιες εγγυήσεις με αυτές που παρέχουν οι αγρότες της ΕΕ σε επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος, καλής μεταχείρισης των ζώων, ασφάλειας των τροφίμων και ποιότητας· επιβεβαιώνει στη στήριξή του σε μια ισόρροπη και έγκαιρη συμφωνία που θα επιτευχθεί σε επίπεδο ΠΟΕ, ως βασικού στοιχείου για την επίτευξη της επισιτιστικής ασφάλειας· υπενθυμίζει στο πλαίσιο αυτό ότι τα αδικαιολόγητα διμερή εμπόδια στις συναλλαγές συντείνουν στην ανεπάρκεια του παγκόσμιου εφοδιασμού τροφίμων· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι οι διεθνείς και διμερείς εμπορικές συμφωνίες παρέχουν ένα βιώσιμο μέλλον στους ευρωπαίους γεωργούς και διαφυλάσσουν την παραγωγή τροφίμων της ΕΕ, τη γεωργία μικρής κλίμακας και την καθολική πρόσβαση στη διατροφή·

30.  ζητεί από τις κυβερνήσεις των κρατών μελών, σε συμφωνία με τις συστάσεις του FAO, να μην εγκρίνουν μέτρα περιορισμού στις εξαγωγές δεδομένου ότι προκαλούν μεγαλύτερη αβεβαιότητα στις αγορές και να διαταράσσουν τις παγκόσμιες αγορές και, ως εκ τούτου, επιφέρουν ενδεχομένως περαιτέρω άνοδο των τιμών σε παγκόσμιο επίπεδο·

o
o   o

31.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2011)0006. (2) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2010)0302. (3) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2010)0286. (4) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2010)0131. (5) EE C 117 Ε, 6.5.2010, σ. 180.