Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την Τέταρτη Παγκόσμια Διάσκεψη για τις Γυναίκες που πραγματοποιήθηκε στο Πεκίνο τον Σεπτέμβριο του 1995, τη Δήλωση και την Πλατφόρμα Δράσης που εγκρίθηκαν στο Πεκίνο και, επίσης, τα επακόλουθα έγγραφα αποτελεσμάτων που εγκρίθηκαν,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, το οποίο τονίζει τις κοινές αξίες των κρατών μελών, όπως είναι ο πλουραλισμός, η απαγόρευση των διακρίσεων, η ανεκτικότητα, η δικαιοσύνη, η αλληλεγγύη και η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών,

–  έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδιαιτέρως τα άρθρα 1, 2, 3, 4, 5, 21 και 23,

–  έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του 1948,

–  έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών του 1979 για την Εξάλειψη όλων των Μορφών Διακρίσεων κατά των Γυναικών (CEDAW),

–  έχοντας υπόψη το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για την Ισότητα των Φύλων (2011-2020), που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Μάρτιο του 2011(1),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο: «Στρατηγική για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών 2010-2015» (COM(2010)0491),

–  έχοντας υπόψη τη γενική έκθεση την οποία εκπόνησε το 2009 η σουηδική Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο «Πεκίνο, 15 χρόνια μετά: Το Πρόγραμμα Δράσης και η Ευρωπαϊκή Ένωση», στην οποία επισημαίνονται τα εμπόδια που παρακωλύουν, επί του παρόντος, την πλήρη πραγμάτωση της ισότητας των φύλων,

–  έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 2ας και 3ης Ιουνίου 2005, στα οποία τα κράτη μέλη και η Επιτροπή καλούνται να ενισχύσουν τους θεσμικούς μηχανισμούς για την προώθηση της ισότητας των φύλων και να θεσπίσουν πλαίσιο για την αξιολόγηση της εφαρμογής του Προγράμματος Δράσης του Πεκίνου, ώστε να εξασφαλισθεί συνεκτικότερη και συστηματικότερη παρακολούθηση της προόδου,

–  έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του, της 15ης Ιουνίου 1995 σχετικά με την Τέταρτη Παγκόσμια Διάσκεψη για τις Γυναίκες στο Πεκίνο με θέμα: «Ισότητα, Ανάπτυξη και Ειρήνη»(2)·της 10ης Μαρτίου 2005 σχετικά με τη συνέχεια που δόθηκε στην Τέταρτη Παγκόσμια Διάσκεψη για την Πλατφόρμα Δράσης υπέρ των Γυναικών (Πεκίνο +10)(3)·και της 25ης Φεβρουαρίου 2010 σχετικά με το «Πεκίνο, 15 χρόνια μετά» – Πρόγραμμα Δράσης του ΟΗΕ για την Ισότητα των Φύλων(4),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Μαρτίου 2003 σχετικά με την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο(5),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 18ης Ιανουαρίου 2007 σχετικά με την ολοκληρωμένη προσέγγιση της ισότητας γυναικών και ανδρών στις εργασίες των κοινοβουλευτικών επιτροπών(6),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 22ας Απριλίου 2009 σχετικά με την ολοκληρωμένη προσέγγιση της ισότητας ανδρών και γυναικών στις εργασίες των κοινοβουλευτικών επιτροπών και αντιπροσωπειών(7),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 7ης Μαΐου 2009 σχετικά με την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στις εξωτερικές σχέσεις της ΕΕ(8),

–  έχοντας υπόψη το πρωτοποριακό έργο του Συμβουλίου της Ευρώπης για την ολοκληρωμένη προσέγγιση της ισότητας των φύλων και ειδικότερα τη «Δήλωση για την εφαρμογή στην πράξη της ισότητας των φύλων» (Declaration on Making Gender Equality a Reality) που εξεδόθη εν συνεχεία της 119ης συνόδου της Επιτροπής Υπουργών(9),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων (A7-0351/2011),

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου σημαίνει περισσότερα από την απλή προαγωγή της ισότητας μέσω της εφαρμογής ειδικών μέτρων στήριξης των γυναικών ή του υποεκπροσωπούμενου φύλου σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά, επιπλέον, συνεπάγεται την κινητοποίηση όλων των γενικών πολιτικών και μέτρων με τον ειδικό σκοπό να επιτευχθεί η ισότητα των φύλων·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΟΗΕ έχει καθιερώσει τον ΟΗΕ Γυναικών, ο οποίος από την 1η Ιανουαρίου 2011 έχει ενισχύσει τη θεσμική διάρθρωση του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών για την υποστήριξη της ισότητας των φύλων και της χειραφέτησης των γυναικών, εντός του πλαισίου της Δήλωσης και της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου(10)·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 8 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης θεσπίζει την αρχή της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου, ορίζοντας ότι, σε όλες τις δράσεις της, η Ένωση επιδιώκει να εξαλειφθούν οι ανισότητες και να προαχθεί η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση ορίζει την αρχή της ισότητας των φύλων, καθώς αναφέρει ότι η Ένωση βασίζεται στις αξίες του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας, του κράτους δικαίου, καθώς και του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες και ότι οι αξίες αυτές είναι κοινές στα κράτη μέλη εντός κοινωνίας που χαρακτηρίζεται από τον πλουραλισμό, την απαγόρευση των διακρίσεων, την ανοχή, τη δικαιοσύνη, την αλληλεγγύη και την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών·

Ε.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, η συμπερίληψη της διάστασης του φύλου στο νομοθετικό και πολιτικό έργο του Κοινοβουλίου μπορεί να επιτευχθεί καλύτερα μέσω εξειδικευμένων τροπολογιών σε σχέδια εκθέσεων, οι οποίες κατατίθενται στην επί της ουσίας αρμόδια επιτροπή με τη μορφή τροπολογιών υπέρ της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου – στρατηγική την οποία εφαρμόζει συστηματικά η Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων από το 2009·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή η διαδικασία έχει χρησιμοποιηθεί επιτυχώς για την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στα πρόσφατα ψηφίσματα της 18ης Μαΐου 2010 σχετικά με τις βασικές ικανότητες για έναν κόσμο που αλλάζει: εφαρμογή του προγράμματος εργασίας «Εκπαίδευση και κατάρτιση 2010»(11) και της 8ης Ιουνίου 2011 σχετικά με την ενδιάμεση αξιολόγηση του έβδομου προγράμματος πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις δράσεις έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης(12)·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη συμμετέχουν σε όλα τα μείζονα διεθνή πλαίσια για την ισότητα των φύλων και τα δικαιώματα των γυναικών και ότι υπάρχουν αρκετά έγγραφα πολιτικής σε επίπεδο ΕΕ, λαμβάνοντας ωστόσο υπόψη ότι η πρακτική δέσμευση για την προώθηση της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου και της χειραφέτησης των γυναικών πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω, καθότι η πρόοδος στην εφαρμογή των υφιστάμενων εγγράφων πολιτικής είναι περιορισμένη και οι πόροι του προϋπολογισμού που προορίζονται ειδικώς για τα ζητήματα του φύλου είναι ανεπαρκείς·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή, εκτός από τη στρατηγική της για την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών (2010-2015), έχει καθορίσει βασικές δράσεις τις οποίες πρέπει να υλοποιήσει καθεμία από τις επιμέρους γενικές διευθύνσεις της – στοιχείο που καταδεικνύει ότι η ΕΕ προσανατολίζεται σε μια πιο ολιστική και συνεκτική προσέγγιση της ενσωμάτωσης της ισότητας των φύλων στις πολιτικές(13)·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή έχει δεσμευτεί η ίδια, στο πλαίσιο του Χάρτη της για τα δικαιώματα των γυναικών(14), να ενισχύσει τη διάσταση του φύλου σε όλες τις πολιτικές της καθ' όλη τη διάρκεια της θητείας της·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE) έχει ως ρόλο να αναπτύσσει, να αναλύει, να αξιολογεί και να διαδίδει μεθοδολογικά εργαλεία που υποβοηθούν την ενσωμάτωση της ισότητας των φύλων σε όλες τις κοινοτικές πολιτικές και τις συνακόλουθες εθνικές πολιτικές και να στηρίζει την ενσωμάτωση της διάστασης της ισότητας των φύλων σε όλα τα κοινοτικά όργανα και οργανισμούς(15)·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτείται στενή συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE), στο ρόλο του να διαδίδει ακριβή μεθοδολογικά εργαλεία και νε στόχο την αποτελεσματικότερη αξιολόγηση της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου στο έργο του ΕΚ·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποβλέπει στην εφαρμογή της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου ως αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας χάραξης των πολιτικών της, μεταξύ άλλων μέσω της διενέργειας εκτιμήσεων και αξιολογήσεων των επιπτώσεων στα φύλα, και έχει καταρτίσει για τον σκοπό αυτόν έναν «Οδηγό για την εκτίμηση των επιπτώσεων ανάλογα με το φύλο» (Guide to gender impact assessment)(16)·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πολιτική της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου συμπληρώνει αλλά δεν υποκαθιστά τις ειδικές πολιτικές για την ισότητα και τις θετικές δράσεις, στο πλαίσιο μιας διττής προσέγγισης για την επίτευξη του στόχου της ισότητας των φύλων·

ΙΔ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διακρίσεις με βάση το φύλο έχουν δυσμενείς επιπτώσεις για τα διεμφυλικά άτομα, και λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολιτικές και οι δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της Επιτροπής και αρκετών κρατών μελών στο πεδίο της ισότητας των φύλων περιλαμβάνουν σε ολοένα μεγαλύτερο βαθμό την ταυτότητα φύλου·

ΙΕ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η πλειονότητα των κοινοβουλευτικών επιτροπών αποδίδει εν γένει σημασία στην ολοκληρωμένη προσέγγιση της ισότητας γυναικών και ανδρών (π.χ. στο πλαίσιο του νομοθετικού τους έργου, των θεσμικών τους σχέσεων με την Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων, της κατάρτισης σχεδίων δράσης για την ισότητα κ.ά.), ενώ ορισμένες, λίγες, επιτροπές δεν ενδιαφέρονται για το ζήτημα αυτό παρά μόνο σπάνια ή ποτέ·

1.  δεσμεύεται να εγκρίνει και να εφαρμόζει τακτικά σχέδιο πολιτικής για την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στο Κοινοβούλιο, με γενικό στόχο την προαγωγή της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών μέσω της πραγματικής και αποτελεσματικής ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου σε όλες τις πολιτικές και τις δραστηριότητές του, έτσι ώστε να αποτιμώνται οι διαφορετικές επιπτώσεις των μέτρων στις γυναίκες και τους άνδρες, να συντονίζονται οι υφιστάμενες πρωτοβουλίες και να καθορίζονται στόχοι και προτεραιότητες, καθώς και τα μέσα επίτευξής τους·

2.  δηλώνει ότι ο βασικός στόχος της πολιτικής του για την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου κατά την προσεχή τριετή περίοδο θα πρέπει να αποβλέπει στην επίτευξη της συνεπέστερης και αποτελεσματικότερης εφαρμογής της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου στο σύνολο των εργασιών του Κοινοβουλίου, βάσει των ακόλουθων προτεραιοτήτων:

3.  καλεί την αρμόδια επιτροπή του να εξετάσει πώς θα μπορέσει να ενσωματωθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στον Κανονισμό η διαδικασία σύμφωνα με την οποία η Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων εγκρίνει τροπολογίες σε συγκεκριμένη έκθεση με τις οποίες υπογραμμίζει τον αντίκτυπο ενός τομέα πολιτικής ανάλογα με το φύλο, σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα και τις διαδικασίες τις οποίες ορίζει η αρμόδια επιτροπή·

4.  καλεί τις επιτροπές του Κοινοβουλίου που είναι αρμόδιες για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) και τα διαρθρωτικά ταμεία να αξιολογήσουν τις επιπτώσεις στα φύλα των προτεινόμενων προτεραιοτήτων δαπανών, πηγών εσόδων και εργαλείων διακυβέρνησης πριν από την έγκριση του ΠΔΠ, ούτως ώστε να διασφαλισθεί ότι το ΠΔΠ μετά το 2013 θα είναι ευαισθητοποιημένο ως προς τη διάσταση του φύλου, και συνεπώς να εγγυηθούν ότι όλα τα χρηματοδοτικά προγράμματα της ΕΕ θα διαθέτουν στόχους που θα αφορούν την ισότητα των φύλων στους ιδρυτικούς τους κανονισμούς και ότι θα κατανέμουν ειδική χρηματοδότηση για μέτρα προς την επίτευξη των στόχων αυτών·

5.  συγχαίρει το δίκτυο του Κοινοβουλίου για την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου και τις κοινοβουλευτικές επιτροπές που έθεσαν σε εφαρμογή στις εργασίες τους την ολοκληρωμένη προσέγγιση της ισότητας των φύλων και καλεί τις υπόλοιπες επιτροπές να διασφαλίσουν ότι δεσμεύονται έναντι της στρατηγικής της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου και να την εφαρμόσουν έμπρακτα στις εργασίες τους·

6.  τονίζει την ανάγκη να παρασχεθούν κατάλληλα εργαλεία στις κοινοβουλευτικές επιτροπές που θα τους δώσουν τη δυνατότητα να κατανοήσουν πλήρως την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου, όπως δείκτες, δεδομένα και στατιστικά στοιχεία για κάθε φύλο ξεχωριστά, και να κατανεμηθούν οι δημοσιονομικοί πόροι με βάση την ισότητα των φύλων, κατά τέτοιον τρόπο ώστε να ενθαρρυνθούν οι επιτροπές να αξιοποιήσουν την εμπειρογνωμοσύνη, σε εσωτερικό επίπεδο, των υπαλλήλων τους (γραμματεία της αντίστοιχης επιτροπής, τμήμα πολιτικής, βιβλιοθήκη κ.λπ.) και την εμπειρογνωμοσύνη σε εξωτερικό επίπεδο στο πλαίσιο άλλων τοπικών, περιφερειακών, εθνικών και υπερεθνικών θεσμικών οργάνων, είτε δημόσιων είτε ιδιωτικών, καθώς και στο πλαίσιο μικρομεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων και πανεπιστημίων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ισότητας των φύλων·

7.  επικροτεί τις ειδικές πρωτοβουλίες που έχουν αναλάβει πολλές κοινοβουλευτικές επιτροπές στον εν λόγω τομέα, μεταξύ άλλων την εκπόνηση έκθεσης πρωτοβουλίας σχετικά με τον ρόλο των γυναικών στον τομέα της γεωργίας και στις αγροτικές περιοχές από την Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου, και τη διοργάνωση δημόσιας ακρόασης σχετικά με τον ρόλο των γυναικών στη βιώσιμη ανάπτυξη των αλιευτικών ζωνών από την Επιτροπή Αλιείας·

8.  καταλήγει στο συμπέρασμα, βάσει του ερωτηματολογίου που υποβλήθηκε στους προέδρους και τους αντιπροέδρους οι οποίοι είναι αρμόδιοι για την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στις κοινοβουλευτικές επιτροπές, ότι η ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στις εργασίες των επιτροπών του Κοινοβουλίου παρουσιάζει έντονες διαφοροποιήσεις και είναι σε μεγάλο βαθμό προαιρετική, καθώς σε ορισμένους τομείς δίνεται ιδιαίτερα έντονη έμφαση στα θέματα που άπτονται του φύλου, ενώ σε άλλους τομείς καταγράφεται ελάχιστη ή καμία δραστηριότητα·

9.  επικροτεί το έργο των διακοινοβουλευτικών αντιπροσωπειών και των αποστολών εκλογικών παρατηρητών και τις προσπάθειές τους, στο πλαίσιο των σχέσεών τους με τα κοινοβούλια τρίτων χωρών, να θίγουν ζητήματα τα οποία άπτονται της ισότητας των φύλων και της χειραφέτησης των γυναικών μέσω της συστηματικότερης παρακολούθησης και ενασχόλησης με θέματα όπως ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων και η μητρική θνησιμότητα, καθώς και μέσω της στενότερης συνεργασίας με την Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων για τη διοργάνωση κοινών συναντήσεων και την ανταλλαγή πληροφοριών σε αυτούς τους τομείς·

10.  ζητεί από την Επιτροπή να επισημάνει και να ιεραρχήσει τις ανισότητες των φύλων με πιο συνεπή και συστηματικό τρόπο, κατά τον προγραμματισμό και την υλοποίηση όλων των πολιτικών, και εκφράζει την πεποίθηση ότι η ενσωμάτωση των ζητημάτων που άπτονται του φύλου σε όλες τις πολιτικές πρέπει να βελτιωθεί προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της ισότητας των φύλων·

11.  επαναλαμβάνει την ανάγκη να επικεντρωθεί η προσοχή στις σχέσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών οι οποίες δημιουργούν και διαιωνίζουν τις ανισότητες των φύλων·

12.  είναι της άποψης ότι το έργο του Κοινοβουλίου στον τομέα της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου πρέπει να περιλαμβάνει επίσης την ταυτότητα φύλου και να αξιολογεί τις επιπτώσεις των πολιτικών και δραστηριοτήτων στα διεμφυλικά άτομα· καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη την ταυτότητα φύλου σε όλες τις δραστηριότητες και πολιτικές στο πεδίο της ισότητας των φύλων·

13.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στο Συμβούλιο της Ευρώπης.

(1) Παράρτημα των συμπερασμάτων του Συμβουλίου της 7ης Μαρτίου 2011. (2) ΕΕ C 166 της 3.7.1995, σ. 92. (3) ΕΕ C 320 E της 15.12.2005, σ. 247. (4) ΕΕ C 348 E της 21.12.2010, σ. 11. (5) ΕΕ C 61 E της 10.3.2004, σ. 384. (6) ΕΕ C 244 E της 18.10.2007, σ. 225. (7) ΕΕ C 184 E της 8.7.2010, σ. 18. (8) ΕΕ C 212 E της 5.8.2010, σ. 32. (9) 119η σύνοδος της Επιτροπής Υπουργών, Μαδρίτη, 12 Μαΐου 2009. (10) Απόφαση αριθ. 64/289 της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, της 21ης Ιουλίου 2010, σχετικά με τη συνεκτικότητα στο σύνολο του συστήματος (System-wide coherence). (11) EE C 161 E της 31.5.2011, σ. 8. (12) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TΑ(2011)0256. (13) Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με θέμα Δράσεις για την εφαρμογή της στρατηγικής για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών (2010-2015) (SEC(2010)1079). (14) Ανακοίνωση με θέμα «Ενίσχυση της δέσμευσης για την ισότητα γυναικών και ανδρών: Χάρτης για τα δικαιώματα των γυναικών» (COM(2010)0078). (15) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1922/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2006, περί ιδρύσεως Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (ΕΕ L 403 της 30.12.2006, σ. 9). (16) http://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=4376&langId=en.