Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του, συγκεκριμένα δε εκείνο της 18ης Απριλίου 2013 σχετικά με την έκθεση προόδου του 2012 για την Τουρκία(1),

–  έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

–  έχοντας υπόψη το διαπραγματευτικό πλαίσιο για την Τουρκία, της 3ης Οκτωβρίου 2005,

–  έχοντας υπόψη την απόφαση του Συμβουλίου 2008/157/ΕΚ, της 18ης Φεβρουαρίου 2008, για τις αρχές, τις προτεραιότητες και τις προϋποθέσεις που περιλαμβάνονται στην εταιρική σχέση για την προσχώρηση της Τουρκικής Δημοκρατίας(2) («εταιρική σχέση για την προσχώρηση»), καθώς και τις προηγούμενες αποφάσεις του Συμβουλίου σχετικά με την εταιρική σχέση για την προσχώρηση του 2001, του 2003 και του 2006,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 110 παράγραφοι 2 και 4 του Κανονισμού του,

Α.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής 31 Μαΐου 2013 η τουρκική αστυνομία χρησιμοποίησε υπέρμετρη βία στην προσπάθειά της να διαλύσει ομάδα διαδηλωτών η οποία πραγματοποιεί εδώ και εβδομάδες διαμαρτυρία κατά της σχεδιαζόμενης κοπής δέντρων στο πλαίσιο νέου κατασκευαστικού έργου στο πάρκο Γκεζί, το οποίο βρίσκεται στην περιοχή της πλατείας Ταξίμ στην Κωνσταντινούπολη·

Β.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η βίαιη επέμβαση της αστυνομίας οδήγησε σε συγκρούσεις με τους διαδηλωτές, οι οποίες γρήγορα εξαπλώθηκαν σε άλλες πόλεις της Τουρκίας, και λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συγκρούσεις αυτές οδήγησαν σε τέσσερις νεκρούς και πάνω από χίλιους τραυματίες, μαζικές συλλήψεις και σημαντικές ζημιές σε ιδιωτική και δημόσια περιουσία· λαμβάνοντας υπόψη ότι έγινε εκτεταμένη χρήση δακρυγόνων, με ευθείες βολές των κανίστρων των δακρυγόνων εναντίον των διαδηλωτών και με σοβαρούς τραυματισμούς·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαδηλώσεις έχουν κερδίσει την υποστήριξη διαφόρων στρωμάτων της τουρκικής κοινωνίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι άνδρες και γυναίκες συμμετείχαν εξίσου στις διαδηλώσεις·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι σκληρές καταδικαστικές δηλώσεις εκ μέρους της τουρκικής κυβέρνησης δεν υπήρξαν καθόλου εποικοδομητικές·

Ε.   λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 34 του τουρκικού συντάγματος εγγυάται το δικαίωμα στην οργάνωση ειρηνικών και άοπλων συγκεντρώσεων και διαδηλώσεων χωρίς προηγούμενη άδεια· λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 26 εγγυάται την ελευθερία της έκφρασης και ότι τα άρθρα 27 και 28 εγγυώνται την ελευθερία της έκφρασης και την απρόσκοπτη διάδοση των ιδεών·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαμαρτυρίες συνδέονται επίσης με την ανησυχία σε ορισμένους τομείς της τουρκικής κοινωνίας σχετικά με σειρά πρόσφατων αποφάσεων και νομοθετικών πράξεων για ζητήματα όπως οι περιορισμοί στην πώληση οινοπνευματωδών ποτών και οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαδηλωτές εκφράζουν όλο και μεγαλύτερες ανησυχίες σε σχέση με την παρατηρούμενη έλλειψη εκπροσώπησης των μειονοτήτων, την αυταρχική διακυβέρνηση και την απουσία κράτους δικαίου και χρηστής διακυβέρνησης καθώς και δίκαιης δίκης και νομότυπης διαδικασίας στην Τουρκία·

Η.  λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κύρια μέσα ενημέρωσης της Τουρκίας παρέμειναν σιωπηλά όσον αφορά τις διαδηλώσεις και ότι πραγματοποιήθηκαν συλλήψεις χρηστών του Twitter·

Θ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η Τουρκία ως χώρα υποψήφια για προσχώρηση στην ΕΕ έχει την υποχρέωση να σέβεται και να προάγει τη δημοκρατία και να ενισχύει τις δημοκρατικές αρχές και τα ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Επίτροπος Füle και η Ύπατη Εκπρόσωπος/Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Catherine Ashton αντέδρασαν στα γεγονότα αυτά·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελευθερία του συνέρχεσθαι, η ελευθερία έκφρασης (μεταξύ άλλων με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τόσο στο διαδίκτυο όσο και εκτός αυτού) και η ελευθερία του Τύπου είναι θεμελιώδεις αρχές της ΕΕ·

1.  εκφράζει τα ειλικρινή συλλυπητήριά του στις οικογένειες των διαδηλωτών και των αστυνομικών που έχασαν τη ζωή τους, και εύχεται ταχεία ανάρρωση στους πολλούς τραυματίες·

2.  εκφράζει έντονη ανησυχία σχετικά με τη δυσανάλογη και υπερβολική χρήση βίας με την οποία αντέδρασε η τουρκική αστυνομία στις ειρηνικές και νόμιμες διαδηλώσεις στο πάρκο Γκεζί της Κωνσταντινούπολης, και καλεί τις τουρκικές αρχές να διερευνήσουν ενδελεχώς τα περιστατικά αστυνομικής βίας, να προσαγάγουν ενώπιον της δικαιοσύνης τους υπεύθυνους και να αποζημιώσουν τα θύματα· προειδοποιεί την τουρκική κυβέρνηση να μη λάβει σκληρά μέτρα εναντίον των ειρηνικών διαδηλωτών, και καλεί επίμονα τον πρωθυπουργό να υιοθετήσει ενωτική και διαλλακτική θέση έτσι ώστε να αποφευχθεί οιαδήποτε περαιτέρω κλιμάκωση·

3.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, παρά την ανακοίνωση από τις τουρκικές αρχές ότι θα διενεργήσουν συνομιλίες με μερικούς από τους ηγέτες της διαμαρτυρίας, η αστυνομική βία μέσα και γύρω από την πλατεία Ταξίμ συνεχίζεται, οπότε ουσιαστικά σβήνουν οι προοπτικές για συνομιλίες μεταξύ της κυβέρνησης και των διαδηλωτών·

4.  καλεί τις τουρκικές αρχές να εγγυηθούν και να σεβαστούν τα δικαιώματα όλων των πολιτών για ελευθερία της έκφρασης, ειρηνική συνάθροιση και ειρηνική διαμαρτυρία· ζητεί την άμεση απελευθέρωση όλων των ειρηνικών διαδηλωτών που συνελήφθησαν και κρατούνται σήμερα στις φυλακές· απαιτεί όλοι οι κρατούμενοι να έχουν απεριόριστη πρόσβαση σε δικηγόρους της επιλογής τους· ζητεί πληροφορίες για τους ακριβείς αριθμούς των κρατουμένων και των τραυματιών·

5.  αποδοκιμάζει τις αντιδράσεις της τουρκικής κυβέρνησης και του πρωθυπουργού Ερντογάν, ο οποίος συνέβαλε στην περαιτέρω πόλωση, με την απροθυμία του να λάβει μέτρα συμφιλίωσης, να ζητήσει συγγνώμη και να προσπαθήσει να κατανοήσει τις αντιδράσεις τμήματος του τουρκικού πληθυσμού·

6.  χαιρετίζει τη μετριοπαθή αντίδραση του προέδρου Γκιουλ και τη συγγνώμη που απηύθυνε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Αρίντς στους τραυματίες διαδηλωτές, καθώς και τον διάλογο τους με την «Πλατφόρμα Ταξίμ» και προσωπικότητες της πολιτικής αντιπολίτευσης με σκοπό την εκτόνωση της έντασης· υπογραμμίζει τη σημασία του διαλόγου μεταξύ της τουρκικής κυβέρνησης και των ειρηνικών διαδηλωτών·

7.  υπενθυμίζει στην Τουρκία ότι σε μια πλουραλιστική δημοκρατία χωρίς αποκλεισμούς θα πρέπει να εξασφαλίζεται η εκπροσώπηση όλων των πολιτών, και ότι η πλειοψηφία έχει την ευθύνη να φροντίζει για τη συμμετοχή της αντιπολίτευσης και της κοινωνίας των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων· υπενθυμίζει επίσης στα κόμματα της αντιπολίτευσης την ευθύνη τους να καταβάλουν προσπάθειες για τη δημιουργία μιας δημοκρατικής πολιτικής κουλτούρας με σεβασμό προς τις διαφορετικές γνώμες και απόψεις·

8.  εκφράζει την ανησυχία του για τη συνεχιζόμενη αντιπαράθεση μεταξύ των πολιτικών κομμάτων και την έλλειψη προθυμίας από πλευράς κυβέρνησης και αντιπολίτευσης να εργαστούν για την επίτευξη συναίνεσης επί των βασικών μεταρρυθμίσεων· παροτρύνει όλους τους πολιτικούς φορείς, την κυβέρνηση και την αντιπολίτευση να συνεργαστούν για να ενισχύσουν τον πολιτικό πλουραλισμό στους κρατικούς θεσμούς και να προωθήσουν τον εκσυγχρονισμό και τον εκδημοκρατισμό του κράτους και της κοινωνίας·

9.  επισημαίνει τον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζει ένα σύστημα ελέγχων και ισορροπιών στη διακυβέρνηση ενός σύγχρονου δημοκρατικού κράτους, στοιχείο που θα πρέπει να αντικατοπτρίζεται στην εν εξελίξει συνταγματική διαδικασία, και το οποίο πρέπει να βασίζεται στην αρχή της διάκρισης των εξουσιών και της ισορροπίας μεταξύ της εκτελεστικής, της νομοθετικής και της δικαστικής λειτουργίας, στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, και ιδιαίτερα της ελευθερίας της έκφρασης και της ελευθερίας του Τύπου, και σε μια συμμετοχική πολιτική κουλτούρα που θα αντικατοπτρίζει πράγματι τον πλουραλισμό μιας δημοκρατικής κοινωνίας· πιστεύει ότι αυτή καθαυτή η διοργάνωση ειρηνικών και νόμιμων διαμαρτυριών μαρτυρεί την ζωτικότητα της τουρκικής κοινωνίας των πολιτών· υπενθυμίζει στην Τουρκία τη σημασία των συνεχιζόμενων προσπαθειών για περαιτέρω βελτίωση των δημοκρατικών θεσμών της, του κράτους δικαίου και του σεβασμού των θεμελιωδών ελευθεριών·

10.  τονίζει την ανάγκη συνεχούς και εντατικής κατάρτισης των δυνάμεων της αστυνομίας και του δικαστικού κλάδου, τόσο κατά τη διάρκεια της βασικής εκπαίδευσης όσο και κατά τη διάρκεια της ενεργούς σταδιοδρομίας τους, σε σχέση με την εφαρμογή του Πρωτοκόλλου της Κωνσταντινούπολης, μιας δέσμης διεθνών κατευθυντηρίων γραμμών κατά των βασανιστηρίων και της κακομεταχείρισης, και σε σχέση με την υπεροχή των ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών·

11.  καλεί τις τοπικές και εθνικές αρχές της Τουρκίας να ξεκινήσουν δημόσιες διαβουλεύσεις όσον αφορά όλα τα σχέδια αστικής και περιφερειακής ανάπτυξης· υπενθυμίζει την ανάγκη για εξισορρόπηση της οικονομικής ανάπτυξης με κοινωνικούς, περιβαλλοντικούς, πολιτιστικούς και ιστορικούς παράγοντες· ζητεί να υποβάλλονται σε εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων όλα ανεξαιρέτως τα σχετικά έργα στην Τουρκία·

12.  παρατηρεί ότι το πρωτοφανές κύμα διαμαρτυριών αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη δυσαρέσκεια σε τμήματα του τουρκικού πληθυσμού όσον αφορά την ρύθμιση του τρόπου ζωής· επαναλαμβάνει ότι σε μια δημοκρατική πολιτεία οι κυβερνήσεις πρέπει να προάγουν την ανοχή και να εξασφαλίζουν την ελευθερία του θρησκεύματος και των πεποιθήσεων για όλους τους πολίτες· καλεί την κυβέρνηση να σέβεται τον πλουραλισμό και την πολυμορφία της τουρκικής κοινωνίας και να προστατεύει τον κοσμικό τρόπο ζωής·

13.  προειδοποιεί ότι η αστυνομική καταστολή υπονομεύει την αξιοπιστία της Τουρκίας ως περιφερειακής δύναμης που έχει ταχθεί ενεργά υπέρ της μετάβασης στη δημοκρατία στη νότια γειτονία·

14.  υπενθυμίζει ότι η ελευθερία έκφρασης και ο πλουραλισμός των μέσων βρίσκονται στο επίκεντρο των ευρωπαϊκών αξιών και ότι σε μια πραγματικά δημοκρατική, ελεύθερη και πλουραλιστική κοινωνία απαιτείται πραγματική ελευθερία έκφρασης· υπενθυμίζει ότι η ελευθερία έκφρασης ισχύει για πληροφορίες και ιδέες που γίνονται ευμενώς δεκτές ή θεωρούνται αβλαβείς, αλλά ισχύει επίσης, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, για πληροφορίες και ιδέες που προσβάλλουν, σκανδαλίζουν ή ενοχλούν το κράτος ή οποιαδήποτε ομάδα του πληθυσμού·

15.  εκφράζει την ανησυχία του για την επιδείνωση της κατάστασης όσον αφορά την ελευθερία του Τύπου, για ορισμένα περιστατικά λογοκρισίας και για την αυξανόμενη αυτολογοκρισία που παρατηρείται στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένου του Διαδικτύου· καλεί την τουρκική κυβέρνηση να υπερασπιστεί την ελευθερία του Τύπου· τονίζει ότι η ύπαρξη ανεξάρτητου Τύπου είναι ζωτικής σημασίας για μια δημοκρατική κοινωνία και επισημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, τον ουσιαστικό ρόλο που καλείται να διαδραματίσει η δικαιοσύνη στην προστασία και ενίσχυση της ελευθερίας του Τύπου προκειμένου να εξασφαλιστεί ένας δημόσιος χώρος ελεύθερου και χωρίς αποκλεισμούς διαλόγου· εκφράζει την ανησυχία του για τον μεγάλο αριθμό φυλακισμένων δημοσιογράφων και για τις εν εξελίξει δίκες σε βάρος δημοσιογράφων· ζητεί την απελευθέρωση ακτιβιστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης· θεωρεί εξαιρετικά λυπηρή την απόφαση του RTUK (Ανώτατο Συμβούλιο της Τουρκικής Ραδιοτηλεόρασης) να τιμωρήσει τα τηλεοπτικά κανάλια που έχουν καλύψει τα γεγονότα στο πάρκο Γκεζί από την αρχή με την αιτιολογία ότι βλάπτουν τη σωματική, ηθική και πνευματική ανάπτυξη των παιδιών και των νέων·

16.  επαναλαμβάνει την ανησυχία του για το γεγονός ότι τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης ανήκουν και είναι συγκεντρωμένα σε μεγάλους ομίλους με ευρύ πεδίο επιχειρηματικών συμφερόντων· επαναλαμβάνει την έκκλησή του για τη θέσπιση νέου νόμου για τα μέσα ενημέρωσης, ο οποίος θα καλύπτει, μεταξύ άλλων, τα ζητήματα της ανεξαρτησίας, της ιδιοκτησίας και του διοικητικού ελέγχου τους·

17.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, την Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας/Αντιπρόεδρο της Επιτροπής, τον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης, τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών και την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της Δημοκρατίας της Τουρκίας.

(1) Κείμενα που εγκρίθηκαν P7_TA(2013)0184. (2) ΕΕ L 51 της 26.2.2008, σ. 4.