Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 13ης Σεπτεμβρίου 2012 με τίτλο «Γαλάζια ανάπτυξη – ευκαιρίες για βιώσιμη ανάπτυξη στους τομείς της θάλασσας και της ναυτιλίας» (COM(2012)0494),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής της 11ης Σεπτεμβρίου 2012 με τίτλο «Η πρόοδος που έχει σημειωθεί όσον αφορά την ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική της ΕΕ» (COM(2012)0491), και το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SWD(2012)0255),

–  έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη της Λεμεσού της 8ης Οκτώβριου 2012 για μια θαλάσσια και ναυτιλιακή ατζέντα ανάπτυξης και απασχόλησης,

–  έχοντας υπόψη την Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία ετέθη σε ισχύ στις 16 Νοεμβρίου 1994,

–  έχοντας υπόψη την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση πλαισίου για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό και την ολοκληρωμένη διαχείριση των παράκτιων ζωνών (COM(2013)0133),

–  έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής της 31ης Οκτωβρίου 2012 με τίτλο «Επισκόπηση των πολιτικών, της νομοθεσίας και των πρωτοβουλιών της ΕΕ σχετικά με τα θαλάσσια απορρίμματα» (SWD(2012)0365),

–  έχοντας υπόψη την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής της 29ης Αυγούστου 2012 με τίτλο «Γνώσεις για τη θάλασσα το 2020: από τη χαρτογράφηση του βυθού στις ωκεάνιες προβλέψεις» (COM(2012)0473),

–  έχοντας υπόψη τη Λευκή Βίβλο της Επιτροπής της 28ης Μαρτίου 2011 με τίτλο «Χάρτης πορείας για έναν Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Μεταφορών – Για ένα ανταγωνιστικό και ενεργειακά αποδοτικό σύστημα μεταφορών» (COM(2011)0144),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 30ής Ιουνίου 2010 με τίτλο «Η Ευρώπη, ο πρώτος τουριστικός προορισμός στον κόσμο – ένα νέο πλαίσιο πολιτικής για τον ευρωπαϊκό τουρισμό» (COM(2010)0352),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 21ης Ιανουαρίου 2009 με τίτλο «Ανακοίνωση και σχέδιο δράσης για τη δημιουργία ευρωπαϊκού χώρου θαλάσσιων μεταφορών χωρίς σύνορα» (COM(2009)0010),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 10ης Οκτωβρίου 2007 με τίτλο «Μια ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική για την Ευρωπαϊκή Ένωση» (COM(2007)0575),

–  έχοντας υπόψη την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής της 7ης Ιουνίου 2006 με τίτλο «Προς μια μελλοντική θαλάσσια πολιτική για την Ένωση: Ένα ευρωπαϊκό όραμα για τους ωκεανούς και τις θάλασσες» (COM(2006)0275),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 27ης Σεπτεμβρίου 2011 σχετικά με την Ευρώπη, τον πρώτο τουριστικό προορισμό στον κόσμο – ένα νέο πλαίσιο πολιτικής για τον τουρισμό στην Ευρώπη(1),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 21ης Οκτωβρίου 2010 σχετικά με την Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική (ΟΘΠ) – Αξιολόγηση της προόδου που σημειώθηκε και νέες προκλήσεις(2),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 5ης Μαΐου 2010 σχετικά με τους στρατηγικούς στόχους και τις συστάσεις πολιτικής της ΕΕ για τις θαλάσσιες μεταφορές μέχρι το 2018(3),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2008 σχετικά με τις πτυχές περιφερειακής ανάπτυξης των επιπτώσεων του τουρισμού στις παράλιες περιοχές(4),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Μαΐου 2008 για μια Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική της ΕΕ(5),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Ιουλίου 2007 σχετικά με μια μελλοντική Θαλάσσια Πολιτική για την Ευρωπαϊκή Ένωση: ένα ευρωπαϊκό όραμα για τους ωκεανούς και τις θάλασσες(6),

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 20ής Μαρτίου 2013 με θέμα «Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών – Γαλάζια ανάπτυξη: ευκαιρίες για βιώσιμη ανάπτυξη στους τομείς της θάλασσας και της ναυτιλίας»,

–  έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών της 31ης Ιανουαρίου 2013 με θέμα «Γαλάζια ανάπτυξη - ευκαιρίες για βιώσιμη ανάπτυξη στους τομείς της θάλασσας και της ναυτιλίας»,

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης και της Επιτροπής Αλιείας (A7-0209/2013),

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι άνω του 70% της επιφάνειας της γης καλύπτεται από ωκεανούς και θάλασσες, που μπορούν να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στην αντιμετώπιση των μακροπρόθεσμων προκλήσεων που παρουσιάζονται στην ΕΕ, όπως η κλιματική αλλαγή και η παγκόσμια ανταγωνιστικότητα·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι στην επικράτεια της ΕΕ υπάρχουν έξι μεγάλες παράλιες ζώνες (του Ατλαντικού, της Βόρειας Θάλασσας, της Βαλτικής, του Εύξεινου Πόντου, της Μεσογείου και οι εξόχως απόκεντρες περιφέρειες), οι οποίες παρουσιάζουν διαφορές ως προς τους εδαφικούς πόρους και το είδος των δραστηριοτήτων που αναπτύσσουν·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το ήμισυ περίπου του ευρωπαϊκού πληθυσμού κατοικεί κατά μήκος των 89.000 χιλιομέτρων των ευρωπαϊκών ακτών, και ότι οι περιφερειακές και τοπικές αρχές πρέπει να συνεκτιμούν αυτή τη δημογραφική πίεση κατά την εφαρμογή των δημοσίων πολιτικών·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η τεχνολογική πρόοδος και η αναζήτηση νέων πηγών βιώσιμης ανάπτυξης αναμένεται να αυξήσουν το μέγεθος της θαλάσσιας οικονομίας σε 590 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το 2020, εξασφαλίζοντας συνολικά 7 εκατομμύρια θέσεις εργασίας·

E.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η αναμενόμενη αύξηση της ανθρώπινης δραστηριότητας θα λάβει χώρα σε ένα εύθραυστο θαλάσσιο περιβάλλον, στο οποίο μόνο το 10% των θαλάσσιων οικοτόπων και το 2% των θαλάσσιων ειδών βρίσκονται σε καλή κατάσταση, γεγονός που δείχνει ότι οι θαλάσσιες οικονομικές δραστηριότητες δεν θα πρέπει να υπονομεύσουν τη βιωσιμότητα του θαλάσσιου περιβάλλοντος·

ΣΤ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η επένδυση στο φυσικό και ανθρώπινο κεφάλαιο είναι ουσιώδους σημασίας για την αντιμετώπιση των σημερινών προκλήσεων, πρώτες μεταξύ των οποίων είναι η οικονομική και κοινωνική βιωσιμότητα των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, η καλή οικολογική κατάσταση και η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, για την αντιμετώπιση της διάβρωσης των ακτών και της οξίνισης των θαλασσών και για τη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα υγιή και παραγωγικά οικοσυστήματα έχουν ζωτική σημασία για την ανάπτυξη μιας βιώσιμης και ανταγωνιστικής γαλάζιας οικονομίας·

Ζ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η διάσταση και η εμβέλεια των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των τομέων προτεραιότητας της Γαλάζιας Ανάπτυξης είναι εξαιρετικά ασαφείς και εν δυνάμει επιβλαβείς δεδομένης της περιορισμένης γνώσης μας για την πολυσύνθετη περιπλοκότητα των θαλασσίων οικοσυστημάτων και ότι, συνεπώς, οι σχετικές αποφάσεις θα πρέπει να διέπονται από την αρχή της προφύλαξης που κατοχυρώνεται με το άρθρο 191 παράγραφος 2 της Συνθήκης για την λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ)·

H.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας της παράλιας και θαλάσσιας πολιτικής εγγράφεται στο γενικό πλαίσιο της περιόδου προγραμματισμού 2014-2020 με σκοπό την υλοποίηση των στόχων της στρατηγικής ΕΕ 2020·

Θ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο στόχος της έξυπνης, βιώσιμης και συμμετοχικής ανάπτυξης στις παράλιες και νησιωτικές περιοχές πρέπει να βασιστεί σε μια σοβαρή ανάλυση των συστημικών και διαρθρωτικών μειονεκτημάτων που χαρακτηρίζουν αυτές τις περιοχές·

Ι.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε ό,τι αφορά τις θαλάσσιες μεταφορές, το νησιωτικό σύστημα της ΕΕ υφίσταται ένα κόστος σημαντικά μεγαλύτερο από ό,τι άλλες παράλιες ζώνες της ΕΕ·

ΙΑ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι ο εποχικός χαρακτήρας των τουριστικών δραστηριοτήτων εμποδίζει σημαντικά την ανάπτυξη των παράλιων και νησιωτικών περιοχών και ότι πρέπει να εκπονηθεί μια ειδική στρατηγική για την αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού·

ΙΒ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει ανάγκη συντονισμού μεταξύ των μακροπεριφερειακών στρατηγικών και των αντίστοιχων σχεδίων δράσης της Ένωσης για τις θαλάσσιες λεκάνες της·

ΙΓ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η παρούσα έκθεση αποτελεί τον «οδικό χάρτη» του Κοινοβουλίου για την περαιτέρω προώθηση της γαλάζιας ανάπτυξης·

Γενικό πλαίσιο

1.  εκφράζει ικανοποίηση για την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη γαλάζια ανάπτυξη, η οποία αποτελεί τη θαλάσσια διάσταση της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και μια σαφή ένδειξη των δυνατοτήτων της θαλάσσιας οικονομίας για δημιουργία έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης και ευκαιριών απασχόλησης·

2.  χαιρετίζει την έκθεση της Επιτροπής σχετικά με την πρόοδο της Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Πολιτικής (ΟΘΠ) της ΕΕ, επαναλαμβάνοντας την υποστήριξή του για την ΟΘΠ και υπογραμμίζοντας ότι η προώθησή της παραμένει το κύριο μέσο για την ενίσχυση της γαλάζιας ανάπτυξης·

3.  αναγνωρίζει ότι, στο μέλλον, οι θάλασσες και οι ωκεανοί θα διαδραματίζουν έναν συνεχώς κεντρικότερο ρόλο στην παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη· θεωρεί ότι η στρατηγική «Γαλάζια Ανάπτυξη», ως τμήμα της ολοκληρωμένης θαλάσσιας πολιτικής, θα ευνοήσει τη δημιουργία συνεργειών και την καθιέρωση συντονισμένων πολιτικών, δημιουργώντας με τον τρόπο αυτό ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία και συμβάλλοντας στη δημιουργία θέσεων εργασίας στους θαλάσσιους κλάδους·

4.  πιστεύει ότι, προκειμένου να τονωθεί η ανταγωνιστικότητα των θαλάσσιων οικονομικών κλάδων της Ένωσης στην παγκόσμια αγορά, οι τοπικές, περιφερειακές, εθνικές και ευρωπαϊκές αρχές θα πρέπει να δημιουργήσουν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για βιώσιμη ανάπτυξη, όπως συστήματα θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού, αναβάθμιση των υποδομών, πρόσβαση σε επαγγελματικές δεξιότητες και εξασφάλιση χρηματοδότησης· τονίζει τη σημασία της διάχυσης πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών μέσω της δημιουργίας μιας ειδικής ενωσιακής πλατφόρμας·

5.  επισημαίνει ότι η εξασφάλιση επαρκούς χρηματοδότησης θα αποτελέσει πρόκληση για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) που δραστηριοποιούνται στους τομείς της γαλάζιας ανάπτυξης, και, ως εκ τούτου, χαιρετίζει πρωτοβουλίες όπως οι νέοι κανόνες της ΕΕ για τις εταιρείες επιχειρηματικού κεφαλαίου, που θα διευκολύνουν την πρόσβαση των ΜΜΕ σε χρηματοδότηση·

6.  πιστεύει ότι, σε μια εποχή περικοπής δημοσίων επενδύσεων στα κράτη μέλη, είναι επιτακτική ανάγκη οι αναπτυξιακές πολιτικές και κυρίως τα έργα υψηλού κόστους, όπως αυτά των μεταφορών, των επικοινωνιακών και των ενεργειακών υποδομών, να λαμβάνουν επαρκή χρηματοδότηση κατά τη διάρκεια της προγραμματικής περιόδου 2014-2020 και μετά από αυτήν· καλεί τα κράτη μέλη να διοχετεύσουν διαθέσιμους πόρους των ευρωπαϊκών ταμείων και των χρηματοδοτικών μηχανισμών σε έργα της γαλάζιας οικονομίας·

7.  τονίζει τη σημασία που έχει να ληφθούν υπόψη, ιδίως στο επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2014-2020, οι ιδιαίτερες ανάγκες των κρατών μελών στα οποία εφαρμόζονται προγράμματα διάσωσης, τα οποία αντιμετωπίζουν αυξημένες δυσκολίες όσον αφορά την ανάληψη έργων μεγάλου κόστους, καθώς και εκείνες των εξόχως απόκεντρων και των νησιωτικών περιφερειών, που παρουσιάζουν διαρθρωτικούς περιορισμούς εξαιτίας της μεγάλης απόστασης και των φυσικών χαρακτηριστικών τους·

8.  διαπιστώνει τις συνθήκες την οικονομικής κρίσης και τα κοινωνικά προβλήματα που υπάρχουν σε πολλές περιοχές της ΕΕ και ιδιαίτερα στις νησιωτικές, κυρίως στη Μεσόγειο και ειδικότερα σε εκείνες που απέχουν από την ηπειρωτική στεριά· υπογραμμίζει ότι η μεγάλη απόσταση των νησιών σε σχέση με την ευρωπαϊκή ενιαία αγορά τα εκθέτει σε φαινόμενα οικονομικής και βιομηχανικής στασιμότητας και αποπληθυσμού, που πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο ειδικών μέτρων εκ μέρους των θεσμικών οργάνων της ΕΕ· καλεί συνεπώς την Επιτροπή να εξετάσει τη δυνατότητα δημιουργίας ελεύθερων ζωνών ως μέσου που, με τη μείωση της φορολογίας και με την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων, θα μπορούσε να αναχαιτίσει την υφεσιακή δίνη που πλήττει τις νησιωτικές περιοχές, δημιουργώντας οικονομική μεγέθυνση και ανάπτυξη·

9.  επισημαίνει τον ρόλο των στρατηγικών για τις θαλάσσιες λεκάνες όσον αφορά την ενίσχυση της περιφερειακής ανάπτυξης καθώς και της οικονομικής, εδαφικής και κοινωνικής συνοχής, την αναζωογόνηση της ευρωπαϊκής οικονομίας, την ενθάρρυνση της γαλάζιας ανάπτυξης, την δημιουργία θέσεων απασχόλησης και την προστασία της θαλάσσιας και της παράλιας βιοποικιλότητας· ζητεί, οι στρατηγικές αυτές, που συνδέονται με υφιστάμενες και μελλοντικές μακροπεριφερειακές στρατηγικές, να αναπτυχθούν αποτελεσματικά, για όλες τις ευρωπαϊκές θαλάσσιες λεκάνες, και οι κατάλληλοι ενωσιακοί και άλλοι χρηματοδοτικοί και διοικητικοί πόροι να αφιερωθούν στην εφαρμογή τους· πιστεύει ότι πρέπει να ενισχυθεί ο ρόλος των περιφερειών κατά την επεξεργασία των ενωσιακών στρατηγικών για τις θαλάσσιες λεκάνες, αναγνωρίζει, στην κατεύθυνση αυτή, τη συμβολή της περιφερειακής και διασυνοριακής συνεργασίας για την αντιμετώπιση των προβλημάτων των παράλιων και θαλάσσιων περιφερειών·

10.  επικροτεί την επιτευχθείσα πρόοδο στην υλοποίηση της στρατηγικής της ΕΕ για την περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας και εκείνης για την περιοχή του Ατλαντικού και επαναλαμβάνει το αίτημά του προς την Επιτροπή για τη διαμόρφωση μιας στρατηγικής της ΕΕ για την περιοχή του Ευξείνου Πόντου·

11.  ζητεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και από τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν με θέρμη τη δημιουργία περιφερειακών και διασυνοριακών ναυτιλιακών συνεργατικών σχηματισμών (maritime clusters)· τονίζει τη στρατηγική σημασία τους ως πόλων αριστείας για τις οικονομικές δραστηριότητες που συνδέονται με τη γαλάζια ανάπτυξη· εκτιμά ότι η προώθησή τους προάγει την από κοινού χρήση γνώσεων και βέλτιστων πρακτικών και τις συνέργειες μεταξύ των κλάδων της γαλάζιας οικονομίας, προωθώντας ταυτόχρονα την προσέλκυση επενδύσεων·

12.  τονίζει την εγγενή σχέση μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης και αλλαγής του κλίματος και επισημαίνει ότι όλες οι θαλάσσιες δραστηριότητες θα πρέπει να ενισχύουν τη στρατηγική της ΕΕ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, προκειμένου να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα της Ευρώπης στην κλιματική μεταβολή·

13.  υπογραμμίζει, ιδίως, ότι η αυξημένη οικονομική δραστηριότητα που συνδέεται με την γαλάζια ανάπτυξη δεν μπορεί να γίνει εις βάρος των θαλάσσιων και παράλιων οικοσυστημάτων, τα οποία είναι εξαιρετικά ευαίσθητα και μεταξύ των πρώτων που πλήττονται από τις επιπτώσεις της κλιματικής μεταβολής· τονίζει ότι η γαλάζια ανάπτυξη θα πρέπει να είναι συμβατή με τους περιβαλλοντικούς στόχους και την οικοσυστημική προσέγγιση της οδηγίας πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική, καθώς και την οδηγία για την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, και υπενθυμίζει ότι, σε περιπτώσεις αβεβαιότητας, πρέπει να τηρείται η αρχή της προφύλαξης· τονίζει ότι όλες οι οικονομικές δραστηριότητες που σχετίζονται με τη γαλάζια ανάπτυξη πρέπει να εγγυώνται την ασφάλεια και ακεραιότητα του θαλασσίου χώρου·

14.  σημειώνει με ανησυχία τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των απορριμμάτων στη θάλασσα, σε όλες τις ευρωπαϊκές θαλάσσιες λεκάνες, και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να επικεντρωθούν στην πλήρη εφαρμογή και εκτέλεση των σχετικών οδηγιών της ΕΕ, όπως αυτών για τη διαχείριση των αποβλήτων, τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής αποβλήτων πλοίου, την ποιότητα του νερού και τη θαλάσσια στρατηγική·

15.  τονίζει ότι όλες οι θαλάσσιες δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που λαμβάνουν χώρα στο πλαίσιο της ΟΘΠ, θα πρέπει να πραγματοποιούνται σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS)· υπογραμμίζει την ανάγκη για κοινή προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά την εξερεύνηση, εκμετάλλευση, διατήρηση και διαχείριση των φυσικών πόρων της θάλασσας, η οποία να εξασφαλίζει την αποτελεσματική και ασφαλή οριοθέτηση των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών (ΑΟΖ) μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και τρίτων χωρών, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο·

16.  τονίζει, στο πλαίσιο αυτό, την ανάγκη για νομική ασφάλεια για όλους τους ενδιαφερόμενους που αναζητούν επενδύσεις σε θαλάσσιες περιοχές και στηρίζει την παροχή νέων κινήτρων για την τόνωση της εκμετάλλευσης των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών των κρατών μελών·

Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός και Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράλιων Ζωνών

17.  χαιρετίζει τη νομοθετική πρόταση της Επιτροπής για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό (ΘΧΣ) και την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράκτιων Ζωνών (ΟΔΠΖ) ως αναγκαία μέτρα για τη διαχείριση του αυξανόμενου αριθμού θαλάσσιων και παράλιων δραστηριοτήτων και την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, και για την αρμονική συνύπαρξη των δραστηριοτήτων και την αποτροπή προστριβών στη χρήση των παράλιων και θαλασσίων περιοχών· εκτιμά αναγκαίο να δοθεί στο πλαίσιο αυτό προτεραιότητα σε μια οικοσυστημική προσέγγιση της διαχείρισης των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων στις ακτές και στη θάλασσα·

18.  επισημαίνει ότι ο ΘΧΣ αναμένεται να οδηγήσει σε μείωση του κόστους των επιχειρήσεων και σε βελτίωση του επενδυτικού κλίματος, ενώ η ΟΔΠΖ θα διευκολύνει το συντονισμό των δραστηριοτήτων στην παράκτια ζώνη και θα επιφέρει μια συνολική βελτίωση της διακυβέρνησης της ζώνης αυτής·

19.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν τη διάδοση βέλτιστων πρακτικών καθώς και την αξιοποίηση των διδαγμάτων που αντλήθηκαν από σχετικές προπαρασκευαστικές ενέργειες, δεδομένου ότι υφίστανται σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά την ανάπτυξη συστημάτων διαχείρισης του θαλάσσιου και του παράλιου χώρου· εκτιμά, εντούτοις, ότι στον τομέα αυτόν απαιτείται μια κατάλληλη προσέγγιση, ώστε να αφεθεί στα κράτη μέλη η δυνατότητα να εφαρμόζουν τις ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές θαλάσσιας και παράλιας χωροταξίας λαμβάνοντας υπόψη τις τοπικές ιδιαιτερότητες και ανάγκες, σε συνεννόηση με τις τοπικές αρχές·

20.  εκτιμά αναγκαία την ενίσχυση της διεπαφής στεριάς-θάλασσας στα θέματα χωροταξίας, ώστε να διασφαλιστεί η συνέχεια στις ανθρώπινες δραστηριότητες και στην αλυσίδα εφοδιασμού όπως και η σύνδεση των ακτών με την ενδοχώρα τους· εκτιμά ότι τούτο θα επέτρεπε την άρση του «παραμεθόριου συνδρόμου» που ενδεχομένως προκαλεί η ακτογραμμή·

21.  τονίζει ότι τα κενά επιστημονικής γνώσης σχετικά με τις θαλάσσιες δραστηριότητες και το περιβάλλον τους συνιστούν εμπόδια για τον χωροταξικό σχεδιασμό και αναδεικνύουν τη σημασία της πρωτοβουλίας «Γνώσεις για τη θάλασσα 2020» και των συγκεκριμένων στόχων της, όπως η χαρτογράφηση του θαλάσσιου βυθού των ευρωπαϊκών υδάτων μέχρι το 2020· θεωρεί ότι η χαρτογράφηση των θαλασσίων βυθών πρέπει να είναι ομοιόμορφη, ώστε οι διάφοροι ενδιαφερόμενοι ευρωπαϊκοί φορείς, όπως τα ερευνητικά κέντρα, τα πανεπιστήμια και οι δημόσιες αρχές, να μπορούν να έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες·

22.  παροτρύνει την Επιτροπή να συνδράμει τα κράτη μέλη στην προσπάθεια δρομολόγησης προγράμματος χαρτογράφησης και καταγραφής ναυαγίων και υποβρυχίων αρχαιολογικών χώρων, που αποτελούν σημαντικό τμήμα της ιστορικής και πολιτιστικής παρακαταθήκης της Ένωσης· τονίζει ότι είναι ανάγκη να υποστηριχθεί η κατανόηση και μελέτη τέτοιων χώρων και να καταβληθεί προσπάθεια ώστε να αποτραπεί η λεηλασία που υφίστανται, καθιστώντας με αυτόν τον τρόπο δυνατή την δέουσα διαφύλαξή τους·

Θαλάσσιες δεξιότητες και απασχόληση

23.  θεωρεί ότι η συνολική απασχόληση στη γαλάζια οικονομία δύναται να υπερβεί την εκτίμηση των 7 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας έως το 2020, εφόσον υποστηριχθεί από πολιτικές κατάρτισης που να εξασφαλίζουν ένα ευκίνητο εργατικό δυναμικό με επαρκή εξειδίκευση και εμπειρία·

24.  επαναλαμβάνει την έκκλησή του για μια ουσιαστική βελτίωση των συνθηκών εργασίας, υγείας και ασφάλειας, στα θαλάσσια επαγγέλματα· ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εντείνουν τις προσπάθειές τους σε αυτό τον τομέα ώστε να καταστήσουν πιο σίγουρες τις επαγγελματικές σταδιοδρομίες και να βελτιώσουν έτσι την ελκυστικότητα των επαγγελμάτων που σχετίζονται με τη γαλάζια ανάπτυξη και τους συναφείς κλάδους·

25.  τονίζει την ανάγκη να βελτιωθούν οι συνθήκες εργασίας των ναυτικών με τα κατάλληλα μέσα, να ενσωματωθεί στο δίκαιο της Ένωσης η Σύμβαση Ναυτικής Εργασίας της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) και να προταθεί ένα πρόγραμμα για την εκπαίδευση και κατάρτιση των ναυτικών, και συγκεκριμένα για την πρόσληψη νέων, συμπεριλαμβανομένων και των προερχόμενων από τρίτες χώρες·

26.  καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί στενά και να υποστηρίξει τις προσπάθειες σε περιφερειακό επίπεδο για την αξιολόγηση των ικανοτήτων και των επαγγελμάτων που θα απαιτηθούν από τους γαλάζιους οικονομικούς κλάδους, καθώς και να εξασφαλίσει ότι πρωτοβουλίες όπως το «Πανόραμα Δεξιοτήτων ΕΕ» αντανακλούν τις ανάγκες της γαλάζιας οικονομίας·

27.  θεωρεί ότι η Επιτροπή πρέπει, από κοινού με τα κράτη μέλη, να ετοιμάσει ένα σχέδιο δράσης για την προαγωγή των επαγγελμάτων που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με τη γαλάζια οικονομία, ώστε να προσελκύονται σε αυτά οι πολίτες·

28.  καλεί την Επιτροπή να προωθήσει πρωτοβουλίες για την κινητικότητα των εργαζομένων μεταξύ οικονομικών κλάδων και μεταξύ κρατών μελών, για παράδειγμα μία πολυετή δράση για την ανταλλαγή σπουδαστών, καθηγητών και νέων επαγγελματιών, τύπου Erasmus· υποστηρίζει τη συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων και παρόχων κατάρτισης με στόχο την προετοιμασία των αποφοίτων για θέσεις εργασίας σε νέους τομείς·

29.  καλεί την Επιτροπή να συνεργαστεί με εκπροσώπους των θαλάσσιων οικονομικών κλάδων και με φορείς παροχής εκπαίδευσης με σκοπό τη σύσταση και τη χρηματοδότηση «Ευρωπαϊκών Τομεακών Συμβουλίων για την απασχόληση και τις δεξιότητες», με στόχο να καταγραφούν οι θέσεις εργασίας, οι αλλαγές στις απαιτούμενες δεξιότητες και οι σχετικές ανάγκες εκπαίδευσης·

30.  καλεί την Επιτροπή να δρομολογήσει μια πρωτοβουλία υπέρ της κινητικότητας των ερευνητών, ειδικά στις παράλιες περιοχές, και ιδίως σε σχέση με τους τομείς του τουρισμού, της ενέργειας και της βιοτεχνολογίας, κατά το πρότυπο του προγράμματος Erasmus, προς υλοποίηση κατά προτεραιότητα κατά τις μη τουριστικές περιόδους του έτους, με σκοπό τη βιώσιμη εξισορρόπηση των ανθρώπινων ροών στα όλο και πιο ευπαθή οικοσυστήματα και τη βελτιστοποίηση ταυτόχρονα της χρήσης των υποδομών των παράλιων και νησιωτικών περιοχών·

Έρευνα και καινοτομία

31.  παρατηρεί ότι η ερευνητική ικανότητα της ΕΕ στους τομείς της θάλασσας είναι παγκοσμίου εμβέλειας και καθίσταται πολύ σημαντική για μια τεκμηριωμένη χάραξη πολιτικής και για μια επιχειρηματικότητα με κινητήριο δύναμη την καινοτομία· αναγνωρίζει ταυτόχρονα τη δυσκολία που συναντά ο επιχειρηματικός κόσμος στην προσπάθεια να αξιοποιήσει εμπορικά το προϊόν της έρευνας·

32.  επισημαίνει ότι το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» έχει τη δυνατότητα, με απλούστερες διαδικασίες και με μια καλύτερη υποστήριξη της καινοτομίας, να παράσχει σημαντική συνδρομή στην έρευνα των τομέων της θάλασσας και της ναυτιλίας προκειμένου να ενισχυθεί η διείσδυση στην αγορά του προϊόντος της έρευνας, οικοδομώντας πάνω στην εμπειρία που αποκτήθηκε από τα έργα του προγράμματος «Ωκεανοί του Μέλλοντος»·

33.  καλεί την Επιτροπή να επικαιροποιήσει, μέχρι το 2014, την στρατηγική της ΕΕ για τη θαλάσσια και ναυτιλιακή έρευνα, υποβάλλοντας προτάσεις για συγκεκριμένα μέτρα βελτίωσης τόσο των συνεργειών όσο και της διάδοσης της γνώσης μεταξύ των ερευνητών της ΕΕ·

34.  παρατηρεί ότι μόνο τα υγιή θαλασσινά οικοσυστήματα μπορούν να αποτελέσουν βάση για μια βιώσιμη γαλάζια οικονομία σε σταθερές βάσεις· καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει την έρευνα σχετικά με τις σωρευτικές επιπτώσεις που έχουν οι διάφορες ανθρώπινες χρήσεις του θαλάσσιου περιβάλλοντος και οι θαλάσσιες δραστηριότητες σε όλους τους τομείς·

35.  καλεί την Επιτροπή να εφαρμόσει επαρκή μακροπρόθεσμη περιβαλλοντική εποπτεία και να διεξαγάγει έρευνα σχετικά με συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης·

36.  επισημαίνει την σημασία προγραμμάτων όπως το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Θαλάσσιων Παρατηρήσεων και Δεδομένων (EMODnet), για την διευκόλυνση της ανταλλαγής και της διάθεσης των ερευνητικών δεδομένων·

Ναυτιλία και ναυπηγική βιομηχανία

37.  σημειώνει με ανησυχία ότι η ναυτιλία εντός της ΕΕ εξακολουθεί να επιβαρύνεται από υπερβολικές διοικητικές και τελωνειακές διαδικασίες που θέτουν σε κίνδυνο το όραμα ενός ευρωπαϊκού χώρου θαλάσσιων μεταφορών και εμποδίζουν την οικονομική μεγέθυνση του κλάδου, και ιδιαίτερα του θαλάσσιου καμποτάζ και των θαλάσσιων αρτηριών· εκτιμά πως είναι ανάγκη να προωθηθεί μια ομοιογενής κανονιστική ρύθμιση της ενδοκοινοτικής θαλάσσιας ναυτιλίας, ως στοιχείο απαραίτητο για την εξασφάλιση της ελεύθερης κυκλοφορίας αγαθών και προσώπων στα ενωσιακά ύδατα·

38.  εκφράζει την ικανοποίησή του για την επιτυχία του πιλοτικού προγράμματος «Γαλάζια Ζώνη» και καλεί την Επιτροπή να υποβάλει τις αναγκαίες νομοθετικές προτάσεις για τη δημιουργία της Γαλάζιας Ζώνης, συμπεριλαμβανομένης της αναγκαίας αναθεώρησης του τελωνειακού κώδικα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εντός του 2013·

39.  επισημαίνει ότι η προώθηση των θαλάσσιων μεταφορών συμβάλλει όχι μόνο στην οικονομική ανάπτυξη και την απασχόληση, αλλά και στο στόχο που έχει θέσει η «Λευκή Βίβλος για έναν Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Μεταφορών» για τη μετατόπιση του 50% των οδικών εμπορευματικών μεταφορών προς τις σιδηροδρομικές και πλωτές μεταφορές μέχρι το 2050·

40.  τονίζει την ανάγκη για διεύρυνση του ρόλου των θαλάσσιων αρτηριών ως κύριων ευρωπαϊκών αξόνων και υπογραμμίζει ότι, προκειμένου να διασφαλιστεί μακροπρόθεσμα η ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών θαλασσίων μεταφορών, είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν αλυσίδες μεταφοράς συνεχούς ροής, τόσο για επιβάτες όσο και για φορτία, για όλα τα μεταφορικά μέσα· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει μια ανακοίνωση για τις θαλάσσιες αρτηρίες, την πρόοδο που έχει σημειωθεί και τις μελλοντικές προοπτικές· πιστεύει ότι τα μεγάλα νησιά θα πρέπει να ενταχθούν πλήρως στις θαλάσσιες αρτηρίες, προκειμένου να γίνουν πιο προσπελάσιμα και να αυξηθεί η οικονομική ανταγωνιστικότητά τους·

41.  επισημαίνει ότι η ασφάλεια στην θάλασσα είναι κρίσιμης σημασίας για την βιώσιμη προαγωγή των θαλασσίων μεταφορών, τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και την απασχόληση στα ναυτικά επαγγέλματα, καθώς και για την προώθηση βιώσιμων περιβαλλοντικών προτύπων σε αυτόν τον τομέα· επισημαίνει ότι η αρχή της πρόληψης πρέπει να εφαρμόζεται εν όψει νέων κινδύνων και προκειμένου να αποτρέπονται καταστροφές κάθε τύπου στις θαλάσσιες μεταφορές· παρατηρεί ότι η σχετική δράση πρέπει να αναλαμβάνεται στους κόλπους της ΕΕ αλλά και σε διεθνές επίπεδο, κυρίως στους κόλπους του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού·

42.  τονίζει ότι η εφαρμογή της Τρίτης Δέσμης για την Ασφάλεια στη Θάλασσα έχει ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της ποιότητας των ευρωπαϊκών νηολογίων, της δραστηριότητας των νηογνωμόνων, της επιθεώρησης των σκαφών στους λιμένες, της παρακολούθησης της κυκλοφορίας των σκαφών, της έρευνας των ατυχημάτων και της προστασίας των θυμάτων· καλεί τα κράτη μέλη να επισπεύσουν την αποτελεσματική εφαρμογή αυτής της νομοθετικής δέσμης·

43.  τονίζει ότι η πολιτική για τις θαλάσσιες μεταφορές πρέπει να λαμβάνει υπόψη όλες τις σχετικές οικονομικές, περιβαλλοντικές και υγειονομικές ανησυχίες· καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί στενά τις επιπτώσεις που έχει η συμμόρφωση του ναυτιλιακού τομέα της ΕΕ με τις απαιτήσεις σε σχέση με το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία και, εφόσον είναι αναγκαίο, να προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για την αντιμετώπιση των αρνητικών συνεπειών στην ανταγωνιστικότητά του· σημειώνει ότι οι νομικές απαιτήσεις που σχετίζονται με τη διάλυση πλοίων και την περιεκτικότητα των ναυτιλιακών καυσίμων σε θείο θα πρέπει να εξασφαλίζουν υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος, χωρίς να επηρεάζεται παράλληλα ο στόχος της μετατόπισης μεταφορικού όγκου από το οδικό δίκτυο στη θάλασσα, σύμφωνα με την πολιτική της Ένωσης για την κλιματική αλλαγή·

44.  καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να επισπεύσουν σημαντικά τις προσπάθειές τους όσον αφορά την επίτευξη διεθνούς συμφωνίας σχετικά με την μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που οφείλονται στις θαλάσσιες μεταφορές, έχοντας υπόψη τις ολοένα αυξανόμενες επιπτώσεις των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από πλοία·

45.  τονίζει ότι τα φιλικά προς το περιβάλλον καύσιμα, όπως το υγροποιημένο φυσικό αέριο, μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια επίτευξης του στόχου της ΕΕ για μείωση των εκπομπών CO2 που οφείλονται σε καύσιμα πλοίων κατά 40% τουλάχιστον μέχρι το 2050·

46.  τονίζει ότι είναι ανάγκη να υποστηριχθεί η ανάπτυξη αποτελεσματικών και βιώσιμων λιμενικών υπηρεσιών και υποδομών, ικανών να ανταποκριθούν στην αναμενόμενη αύξηση των θαλασσίων μεταφορών και να συμβάλουν στη μείωση των περιβαλλοντικών και ηχητικών οχλήσεων, με τη μετατόπιση των μεταφορών από τη στεριά προς τη θάλασσα και τη διασφάλιση της εύρυθμης μετάβασης προσώπων και αγαθών από το ένα μεταφορικό μέσο στο άλλο· θεωρεί σκόπιμη την παράλληλη ανάπτυξη, στα ευρωπαϊκά λιμάνια, των ναυπηγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων και των διαλυτηρίων·

47.  τονίζει τις δυνατότητες που υπάρχουν για τη δημιουργία εφοδιαστικών πλατφορμών οι οποίες θα διευκολύνουν τη μεταφορά εμπορευμάτων μεταξύ της Ευρώπης και των άλλων παγκόσμιων οικονομιών· υπογραμμίζει τη στρατηγική σημασία των θαλάσσιων μεταφορών και των συνδέσεων μεταξύ των εξόχως απόκεντρων και των ηπειρωτικών περιοχών·

48.  τονίζει ότι ο τομέας της ναυπηγικής βιομηχανίας της ΕΕ έχει τη δυνατότητα να αυξήσει τη συμβολή του στην ανάπτυξη και την απασχόληση με την αξιοποίηση των ευκαιριών που προκύπτουν από τη ζήτηση για «καθαρά πλοία» (αυξημένης ενεργειακής απόδοσης και μειωμένων ρύπων SOx, NOx), καθώς και για σκάφη και δομές που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή και λειτουργία υπεράκτιων αιολικών πάρκων· καλεί την ναυπηγική βιομηχανία της ΕΕ να αξιοποιήσει αυτή την ευκαιρία, ιδίως εν όψει της αναμενόμενης αύξησης των θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων κατά μήκος της ακτογραμμής της ΕΕ·

49.  καλεί το Συμβούλιο να καταλήξει σε συμφωνία με το Κοινοβούλιο για την έγκριση ενός κανονισμού που θα επιτρέπει τη διάλυση πλοίων με τρόπο που θα σέβεται το περιβάλλον και τις συνθήκες εργασίας των εργαζομένων, ώστε η ναυπηγική βιομηχανία της ΕΕ να καταστεί ανταγωνιστική στην ανακύκλωση των υλικών·

50.  καλεί την Επιτροπή να διευκολύνει την εφαρμογή της στρατηγικής «LeaderSHIP 2020», υποστηρίζοντας τα μέτρα που έχουν προσδιοριστεί για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της ευρωπαϊκής ναυπηγικής βιομηχανίας, όπως η πρόσβαση σε χρηματοδότηση, οι δεξιότητες και η διεθνής ανταγωνιστικότητα·

Θαλάσσιος και παράκτιος τουρισμός

51.  καλεί τα κράτη μέλη να στηρίξουν, με την άμεση συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών, καθώς και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, πρωτοβουλίες ανάπτυξης και αναβάθμισης των βιώσιμων τουριστικών υποδομών, με ιδιαίτερη έμφαση στις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία και των ατόμων μειωμένης κινητικότητας, και να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να εξαλείψουν φαινόμενα γραφειοκρατίας και αδιαφάνειας στον κλάδο, με ταυτόχρονο σεβασμό της ισχύουσας περιβαλλοντικής νομοθεσίας·

52.  ζητεί την προώθηση του τουρισμού και την διατήρησή του ως κινητήριας δύναμης για την ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης σε παράλιες περιοχές· θεωρεί ότι ένα υγιεινό περιβάλλον είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη κάθε είδους τουρισμού στις παράλιες περιοχές και ότι, κατά συνέπεια, είναι σκόπιμο να καταβληθεί κάθε απαραίτητη προσπάθεια για την προστασία του· τονίζει την ανάγκη να προβλεφθούν βιώσιμες υποδομές για την δημιουργία νέων μορφών τουρισμού, ειδικότερα για τους τομείς του τουρισμού με δυνατότητες μεγάλης ανάπτυξης, όπως ο οικο-αγροτο-αλιευτικός τουρισμός και τα βιώσιμα θαλάσσια αθλήματα· επιδοκιμάζει πρωτοβουλίες για την προώθηση διασυνοριακών τουριστικών στρατηγικών με βάση την θαλάσσια λεκάνη·

53.  τονίζει ότι η προστασία της ευρωπαϊκής ακτογραμμής από τη διάβρωση, η διαφύλαξη της περιβαλλοντικής και ζωικής παρακαταθήκης της Ευρώπης και η βελτίωση της ποιότητας του νερού παραμένουν σημαντικά ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν· επισημαίνει συνεπώς την ανάγκη κατάλληλων επενδύσεων σε αυτούς τους τομείς προκειμένου να αναπτυχθεί βιώσιμος παραθαλάσσιος και υποβρύχιος τουρισμός καλής ποιότητας·

54.  τονίζει ότι πρέπει να σχεδιαστούν μέτρα για την εκμετάλλευση και αξιοποίηση της παράλιας, ναυτιλιακής και θαλάσσιας κληρονομιάς, παράλληλα με μέτρα διατήρησης και αποκατάστασής της·

55.  σημειώνει τη σημασία της δημιουργίας ή αναβάθμισης εξειδικευμένων σχολών υψηλού επιπέδου (διοίκησης και οικονομίας τουριστικών επιχειρήσεων, τουριστικών επαγγελμάτων, ναυτικών σχολών, σχολών μαγείρων, κ.λπ.), και προσφοράς βελτιωμένης κατάρτισης που θα ενισχύσουν την ποιότητα των παρεχομένων τουριστικών υπηρεσιών και προϊόντων, τη χρήση νέων τεχνολογιών και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή·

56.  τονίζει την ανάγκη απλοποίησης των διαδικασιών έκδοσης θεωρήσεων, μείωσης του κόστους και χορήγησης θεωρήσεων πολλαπλών εισόδων σε επισκέπτες από τρίτες χώρες και κυρίως από τις χώρες BRIC· καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει και να εφαρμόσει άμεσα νέους, «έξυπνους» τρόπους χορήγησης τουριστικών θεωρήσεων, με στόχο τη μεγιστοποίηση του εισερχόμενου τουριστικού ρεύματος·

57.  τονίζει ότι ο τομέας της κρουαζιέρας αποτελεί σημαντικό οικονομικό πόρο για τα ευρωπαϊκά λιμάνια και τις τοπικές κοινωνίες που τα περιβάλλουν, ενώ είναι ζωτικής σημασίας και για την ανάπτυξη και τη χρήση ενεργειακώς αποδοτικότερων πλοίων με χαμηλότερες εκπομπές· ενθαρρύνει τον σχεδιασμό ελκυστικών τουριστικών προγραμμάτων που αποβλέπουν στην επαύξηση της εμπειρίας των επισκεπτών δίνοντας έμφαση στη ναυτική, πολιτιστική και ιστορική σημασία των λιμενικών προορισμών·

58.  καλεί την Επιτροπή να εντείνει τις προσπάθειές της για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών λιμένων μέσω της υποστήριξης και του συντονισμού των λιμενικών υποδομών και της αναβάθμισης των προσφερόμενων υπηρεσιών (π.χ. προσαρμογή στις απαιτήσεις του Σένγκεν), ώστε να καταστούν ελκυστικότερα τα ευρωπαϊκά λιμάνια για τα κρουαζιερόπλοια και επωφελέστερα για τις τοπικές και αλιευτικές κοινωνίες, δίνοντάς τους έτσι τη δυνατότητα να διαφοροποιήσουν τις δραστηριότητές τους· καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των λιμένων στις νησιωτικές και τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες·

59.  απευθύνει έκκληση ώστε στα έργα εκσυγχρονισμού και επέκτασης των λιμένων να είναι υποχρεωτικό στους επιβατικούς τερματικούς σταθμούς καθώς και στα νέα επιβατηγά πλοία να υπάρχει πρόβλεψη για τα άτομα με μειωμένη κινητικότητα·

60.  υπενθυμίζει τη σημασία των παράκτιων και ποντοπόρων μεταφορών επιβατών, κυρίως μέσω επιβατηγών πλοίων και κρουαζιερόπλοιων, και σημειώνει ότι έχει τεθεί σε ισχύ ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1177/2010 για τα δικαιώματα των επιβατών στις θαλάσσιες μεταφορές, που αναμένεται να βοηθήσει στην ανάπτυξη ενός ποιοτικού θαλάσσιου τουρισμού· καλεί προς το σκοπό αυτό την Επιτροπή να πραγματοποιήσει μια εκστρατεία βελτίωσης της ποιότητας των επιβατηγών μεταφορών και των κρουαζιερών όσον αφορά τα δικαιώματα των επιβατών, βάσει των βέλτιστων πρακτικών των εταιρειών·

61.  υπογραμμίζει τη σημασία του κλάδου των σκαφών αναψυχής (yachting) και του ναυταθλητισμού για τον θαλάσσιο τουρισμό· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει, στο πλαίσιο της προσεχούς ανακοίνωσής της για τον θαλάσσιο τουρισμό, τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις του κλάδου, τις δυνατότητες εναρμόνισης και απλοποίησης, σε επίπεδο ΕΕ, των κανόνων για την έκδοση αδειών λειτουργίας, τις προϋποθέσεις ναυσιπλοΐας και λειτουργίας, τις απαιτήσεις ασφάλειας, συντήρησης και επισκευής των σκαφών αναψυχής και την αμοιβαία αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων του κλάδου·

62.  τονίζει εκ νέου την σημασία του θαλάσσιου τουρισμού για ορισμένες παραθαλάσσιες ευρωπαϊκές περιοχές· καλεί την Επιτροπή να εκπονήσει μελέτη επιπτώσεων για να διαπιστωθεί κατά πόσο η οδηγία 2006/123/ΕΚ θα μπορούσε να έχει αρνητικό αντίκτυπο στις ΜΜΕ σε αυτόν τον τομέα και, εφόσον κριθεί αναγκαίο, να προτείνει μέτρα για να μετριαστεί αυτός ο αντίκτυπος και να εξασφαλιστεί ότι τα ειδικά χαρακτηριστικά αυτής της επαγγελματικής κατηγορίας θα λαμβάνονται υπόψη κατά την εφαρμογή της οδηγίας·

63.  καλεί την Επιτροπή να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη, τις περιφέρειες, τις αυτόνομες περιοχές και τους λοιπούς ενδιαφερόμενους φορείς των παράλιων και νησιωτικών περιοχών να αναπτύξουν και να υλοποιήσουν με συστηματικό τρόπο την πρωτοβουλία «αρχαίες εμπορικές οδοί», που εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο στο πλαίσιο του προϋπολογισμού του 2013, τόσο σε επίπεδο λεκάνης της Μεσογείου όσο και σε επίπεδο άλλων ευρωπαϊκών θαλασσίων λεκανών, με σκοπό κυρίως τη διαφοροποίηση των τουριστικών προϊόντων και τον περιορισμό του εποχιακού χαρακτήρα του τουρισμού·

64.  καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει τον θαλάσσιο και παράλιο τουρισμό σε συναφείς δράσεις και προγράμματα, όπως το πρόγραμμα «EDEN − Ευρωπαϊκοί Προορισμοί Αριστείας» και το πρόγραμμα «Καλυψώ» και να υποστηρίξει πρωτοβουλίες που ενθαρρύνουν τη διαφοροποίηση του παράκτιου, θαλάσσιου και ναυτικού τουρισμού, και που συμβάλλουν στον περιορισμό του εποχιακού χαρακτήρα των τουριστικών δραστηριοτήτων και θέσεων εργασίας και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή· εκτιμά επ´ αυτού ότι η διαφοροποίηση της τουριστικής προσφοράς μπορεί να συμβάλει στο να γίνουν πιο ελκυστικές οι θαλάσσιες περιφέρειες και να μπορέσουν να ξεπεράσουν το παραδοσιακό μοντέλο προσφοράς που στηρίζεται στο τρίπτυχο «ήλιος, άμμος και θάλασσα»·

65.  ζητεί την προαγωγή των θαλασσίων θερέτρων ώστε να αντιμετωπισθεί το φαινόμενο της εποχικότητας και να επιτευχθεί ένα πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα στις τοπικές και περιφερειακές οικονομίες, χάρη στην ενσωμάτωση των αλιευτικών κοινοτήτων και στην ισορροπία ανάμεσα σε οικονομική μεγέθυνση και βιωσιμότητα·

66.  καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη τη συμβολή και τον ρόλο της τοπικής και παραδοσιακής γαστρονομίας στην ανάπτυξη του ευρωπαϊκού παράκτιου τουρισμού· θεωρεί αναγκαία την αξιοποίηση και το συντονισμό των υφιστάμενων πολιτικών και εργαλείων καθώς και την επεξεργασία νέων προγραμμάτων και δράσεων, ώστε να ενθαρρυνθούν οι συνέργειες, ιδίως μεταξύ των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) του πρωτογενούς και του τριτογενούς τομέα στις παράλιες περιοχές της ΕΕ·

67.  παροτρύνει την Επιτροπή να συμπεριλάβει στο «Εικονικό Παρατηρητήριο Τουρισμού» ένα τμήμα αφιερωμένο στον θαλάσσιο και παράλιο τουρισμό που θα συνδέει ερευνητικά ινστιτούτα, επιχειρήσεις και δημόσιες αρχές, με σκοπό την προώθηση της έρευνας της αγοράς, την παροχή − σε επιχειρήσεις και δημόσιες αρχές − πληροφοριών μακροπρόθεσμης εμβέλειας σχετικά με την εξέλιξη της προσφοράς και της ζήτησης, καθώς και τη δημιουργία ευνοϊκότερων επιχειρηματικών συνθηκών, προσφέροντας ταυτόχρονα πληροφορίες για τις σχέσεις μεταξύ βιοποικιλότητας, προστασίας του κλίματος και βιώσιμων τουριστικών πρωτοβουλιών·

Γαλάζια ενέργεια

68.  σημειώνει ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί μία από τις κύριες απειλές για τη θαλάσσια βιοποικιλότητα παγκοσμίως και ότι οι ενεργειακές πτυχές μιας στρατηγικής γαλάζιας ανάπτυξης πρέπει να βασίζονται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στην ενεργειακή αποδοτικότητα·

69.  αντιλαμβάνεται την σημασία των θαλασσών και των ωκεανών της ΕΕ για την ενεργειακή ασφάλειά της και για την διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών και των διαδρομών του ενεργειακού εφοδιασμού της·

70.  επισημαίνει τις δυνατότητες της υπεράκτιας αιολικής, παλιρροϊκής, κυματικής και της θερμικής ενέργειας των ωκεανών, καθώς και του συμβατικού υπεράκτιου ενεργειακού τομέα, για την παραγωγή βιώσιμων θέσεων απασχόλησης σε παράλιες περιοχές, τη μείωση των εκπομπών και τη συμβολή στους μεσο-μακροπρόθεσμους ενεργειακούς στόχους της ΕΕ· τονίζει το γεγονός ότι θα απαιτηθούν σημαντικές επενδύσεις για την αναδιάταξη των συνδέσεων με το δίκτυο και την ικανότητα μεταφοράς ώστε να μεγιστοποιηθούν αυτές οι δυνατότητες·

71.  τονίζει ότι η γαλάζια ενέργεια αποτελεί κεφάλαιο για την ευρωπαϊκή θαλάσσια οικονομία· προτρέπει την Επιτροπή να συμβάλει στην υλοποίηση των δυνατοτήτων της γαλάζιας ενέργειας μέσω των στρατηγικών για τις θαλάσσιες λεκάνες, δίδοντας ιδιαίτερη προσοχή στις δυνατότητες των εξόχως απόκεντρων περιφερειών, που απορρέουν από τη γεωγραφική τους θέση και από τα φυσικά τους χαρακτηριστικά·

72.  καλεί την Επιτροπή να στηρίξει ενεργά την παγκόσμια πρωτοπορία της ΕΕ σε αυτόν τον τομέα, με την ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής βιομηχανικής στρατηγικής για τη γαλάζια ενέργεια, όπως έχει κάνει στο παρελθόν για άλλους κλάδους·

73.  καλεί την Επιτροπή να υιοθετήσει, στην προσεχή σχετική ανακοίνωσή της, μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την ανάπτυξη των θαλάσσιων πηγών ενέργειας, αξιοποιώντας τις συνέργειες μεταξύ υπεράκτιας αιολικής και άλλων μορφών ανανεώσιμων θαλάσσιων πηγών ενέργειας· τονίζει ότι πρέπει η αντιμετώπιση αυτή να επιτρέψει την προσφορά ενός πλήρους και βιώσιμου ενεργειακού μείγματος που θα σέβεται την αρχή της προφύλαξης και θα εγγυάται την ασφάλεια και ακεραιότητα της ναυσιπλοΐας και θα προβλέπει την ανάπτυξη των κατάλληλων υποδομών για τη μεταφορά της ενέργειας που παράγεται στη θάλασσα μέχρι τη στεριά και τη διασύνδεση με το συμβατικό ηλεκτρικό δίκτυο·

74.  καλεί τα κράτη μέλη να εργαστούν από κοινού προκειμένου να διευκολύνουν την με βιώσιμο τρόπο κατασκευή του υπεράκτιου δικτύου ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη Βόρειο Θάλασσα· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση για ένα αντίστοιχο ρυθμιστικό πλαίσιο·

Αλιεία και ιχθυοκαλλιέργεια

75.  τονίζει ότι η υδατοκαλλιέργεια και η αλιεία πρέπει να συμβάλλουν στη βιώσιμη παραγωγή τροφίμων σε ολόκληρη την Ένωση και στη μακροπρόθεσμη επισιτιστική ασφάλεια, καθώς και στην προστασία των καταναλωτών· θεωρεί ότι πρέπει να δοθεί ώθηση στην ανάπτυξη και την καινοτομία στον τομέα της βιώσιμης υδατοκαλλιέργειας και της βιομηχανίας επεξεργασίας αλιευτικών προϊόντων, μέσω της μείωσης της γραφειοκρατίας και της δημιουργίας ευκαιριών απασχόλησης στους εν λόγω τομείς, στοιχείο που θα βελτιώσει την ποιότητα της ζωής τόσο στις παράλιες περιοχές όσο και στην ύπαιθρο·

76.  τονίζει τη σημασία ανάπτυξης της βιώσιμης υδατοκαλλιέργειας στην προσπάθεια μείωσης τόσο της υπεραλίευσης των ευρωπαϊκών ιχθυαποθεμάτων όσο και της εξάρτησης από εισαγωγές ψαριών από τρίτες χώρες, που υπερβαίνουν το 60% των ψαριών που καταναλώνονται εντός της ΕΕ·

77.  επισημαίνει ότι οι υδατοκαλλιέργειες της ΕΕ παρέχουν ήδη 80.000 θέσεις εργασίας και έχουν τη δυνατότητα να βελτιώσουν σημαντικά τις οικονομίες των παράλιων κοινοτήτων, λαμβανομένης υπόψη της εκτίμησης του ΟΗΕ ότι η παραγωγή των εκτρεφόμενων ψαριών θα υπερβεί εκείνη των συμβατικών αλιευμάτων το 2019·

78.  καλεί την Επιτροπή, στις προσεχείς στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές για την υδατοκαλλιέργεια στην ΕΕ, να προωθήσει τις υδατοκαλλιέργειες ανοιχτής θάλασσας, οι οποίες μπορούν να συνδυαστούν με εγκαταστάσεις γαλάζιας ενέργειας, ώστε να μειωθούν οι πιέσεις που ασκούν οι υπερεντατικές υδατοκαλλιέργειες στα παράκτια οικοσυστήματα και σε άλλες δραστηριότητες· τονίζει την ανάγκη απλοποίησης του διοικητικού φόρτου και εξασφάλισης των κατάλληλων για τη δραστηριότητα αυτή χώρων στα αντίστοιχα σχέδια ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδιασμού των κρατών μελών·

79.  τονίζει τη σημασία του μελλοντικού Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ), το οποίο για πρώτη φορά συνδυάζει τη χρηματοδότηση της ολοκληρωμένης θαλάσσιας πολιτικής και της αλιείας, καθώς και τη σημασία της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, για τη στήριξη της βιώσιμης και περιβαλλοντικά φιλικής ανάπτυξης της αλιείας, υδατοκαλλιέργειας και επεξεργασίας αλιευτικών προϊόντων και για τη διαφοροποίηση των εσόδων των κοινοτήτων αλιέων που εξαρτώνται από αυτούς τους τομείς, ιδίως σε ό,τι αφορά την παράκτια και μικρής κλίμακας αλιεία, καθώς και την επαγγελματική κατάρτιση των γυναικών και των νέων, και την προσέλκυση νέων επιχειρηματιών στον κλάδο·

80.  αναγνωρίζει ότι η προστασία των θαλάσσιων συνόρων της Ευρώπης αποτελεί πρόκληση για τα κράτη μέλη· θεωρεί ότι μια επιτυχής γαλάζια οικονομία προϋποθέτει ασφαλή θαλάσσια σύνορα της ΕΕ, ώστε να εξασφαλίζεται η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, η διενέργεια ελέγχων της αλιείας, η καταπολέμηση της παράνομης αλιείας και η επιβολή του νόμου· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία που έχει η δημιουργία μιας ευρωπαϊκής ακτοφυλακής για τον συντονισμό των επιχειρήσεων και της εποπτείας στη θάλασσα· υπογραμμίζει περαιτέρω τη σημασία της αναβάθμισης των πρωτοβουλιών περιφερειακής συνεργασίας για την αλιεία·

Θαλάσσια εξόρυξη ορυκτών

81.  αναγνωρίζει την ύπαρξη ευνοϊκών συνθηκών για τη θαλάσσια εξόρυξη ορυκτών· τονίζει ωστόσο ότι το περιβάλλον του θαλάσσιου βυθού συνδέεται με τον υπόλοιπο πλανήτη με ανταλλαγές ύλης, ενέργειας και βιοποικιλότητας, οι οποίες αν διαταραχθούν μπορεί να προκαλέσουν απρόβλεπτες μεταβολές των αποθεμάτων των ψαριών και απώλεια της βιοποικιλότητας·

82.  καλεί την Επιτροπή να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της εξορυκτικής δραστηριότητας στον θαλάσσιο βυθό, και ιδίως σε πολύ ευαίσθητα θαλάσσια περιβάλλοντα, να στηρίξει σχετικά ερευνητικά έργα, να εφαρμόσει την αρχή της προφύλαξης και να συνεργαστεί με τις αρχές τρίτων χωρών που εμπλέκονται στον τομέα, σε μια προσπάθεια να καλυφθούν ταχύτερα τα υφιστάμενα κενά επιστημονικής γνώσης·

83.  αντιλαμβάνεται ότι μια αποδοτικότερη χρήση των πόρων, σε συνδυασμό με ενισχυμένες πολιτικές ανακύκλωσης, παρέχει την δυνατότητα για μία πιο αποτελεσματική ως προς το κόστος και βιώσιμη προσέγγιση του προβλήματος της κάλυψης των αναγκών μας σε ορυκτές ύλες, σε σχέση με την εντατική εκμετάλλευση υποβρύχιων πόρων· θεωρεί λυπηρές τις ελλείψεις στο θέμα της ανακύκλωσης των πρώτων υλών και των σπανίων γαιών, που συμβάλλουν στην αύξηση των απορριμμάτων, και ζητεί να ληφθούν μέτρα για την προώθηση των βιομηχανιών ανακύκλωσης, ως εναλλακτικής στην υποθαλάσσια εξορυκτική δραστηριότητα· επισημαίνει τις μακροπρόθεσμες ευκαιρίες απασχόλησης που προσφέρει αυτή η εναλλακτική προσέγγιση·

Γαλάζια βιοτεχνολογία

84.  αναγνωρίζει ότι η γαλάζια βιοτεχνολογία μπορεί να δημιουργήσει απασχόληση υψηλής εξειδίκευσης και να προσφέρει σε κρίσιμους τομείς όπως η υγεία, η διατροφή και η καινοτομία· χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να υποστηρίξει την έρευνα και την καινοτομία που απαιτούνται για την προώθηση της δραστηριότητας αυτής στο πεδίο της επιχειρηματικότητας·

85.  επισημαίνει τις δυνατότητες που κρύβει η θαλάσσια βιοποικιλότητα για τον κλάδο της γαλάζιας βιοτεχνολογίας, ιδίως στα βαθιά ύδατα που εξακολουθούν να παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητα, αλλά τονίζει την ανάγκη προσεκτικής εξερεύνησης αυτού του εξαιρετικά ευπαθούς οικοσυστήματος·

86.  καλεί την Επιτροπή να προσδιορίσει σαφώς τα προβλήματα αλλά και τις προκλήσεις που άπτονται της γαλάζιας βιοτεχνολογίας (π.χ. βιονανοτεχνολογία, βιοϋλικά και εισαγωγή γενετικά τροποποιημένων ψαριών, οστρακόδερμων και μικροοργανισμών) και να εφαρμόσει μία επιστημονικά θεμιτή προσέγγιση, βασισμένη στην αρχή της προφύλαξης, προκειμένου να προσδιορίσει, να αξιολογήσει και να διαχειριστεί τους συναφείς κινδύνους κατά του περιβάλλοντος και της υγείας·

87.  καλεί την Επιτροπή να προωθήσει συμπράξεις του ιδιωτικού τομέα με ερευνητικά ινστιτούτα καθώς και διασυνοριακές συμπράξεις, όπως το Ευρωπαϊκό Κέντρο Θαλάσσιας Βιολογικής Έρευνας, δεδομένου ότι η θαλάσσια βιοτεχνολογία και η πρόσβαση στη θαλάσσια βιοποικιλότητα απαιτούν επιστημονική τεχνογνωσία και εξελιγμένο και ακριβό εξοπλισμό·

o
o   o

88.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) ΕΕ C 56 E της 26.2.2013, σ. 41. (2) ΕΕ C 70 E της 8.3.2012, σ. 70. (3) ΕΕ C 81 Ε της 15.3.2011, σ. 10. (4) ΕΕ C 45 Ε της 23.2.2010, σ. 1. (5) ΕΕ C 279 Ε της 19.11.2009, σ. 30. (6) ΕΕ C 175 Ε της 10.7.2008, σ. 531.