Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 21 listopada 2013 r. w sprawie komunikatu Komisji zatytułowanego „Wzmocnienie społecznego wymiaru unii gospodarczej i walutowej” (2013/2841(RSP))
Parlament Europejski,
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 2 października 2013 r. zatytułowany „Wzmocnienie społecznego wymiaru unii gospodarczej i walutowej” (COM(2013)0690),
– uwzględniając sprawozdanie przewodniczącego Rady Europejskiej Hermana Van Rompuya złożone do Rady Europejskiej w dniu 26 czerwca 2012 r. zatytułowane „W kierunku faktycznej unii gospodarczej i walutowej”(1),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 30 listopada 2012 r. zatytułowany „Plan działania na rzecz pogłębionej i rzeczywistej unii gospodarczej i walutowej: Otwarcie debaty europejskiej” (COM(2012)0777),
– uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 14 grudnia 2012 r. w sprawie planu działania na rzecz ukończenia tworzenia unii gospodarczej i walutowej(2),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 marca 2013 r. zatytułowany „W kierunku pogłębionej i rzeczywistej unii gospodarczej i walutowej: Wprowadzenie instrumentu na rzecz konwergencji i konkurencyjności”, COM(2013)0165),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 marca 2013 r. zatytułowany „W kierunku pogłębionej i rzeczywistej unii gospodarczej i walutowej: Koordynacja ex ante planów zasadniczych reform polityki gospodarczej”, (COM(2013)0166),
– uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 14 marca 2013 r.(3), 28 czerwca 2013 r.(4) oraz 25 października 2013 r.(5),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 listopada 2012 r. zatytułowaną „W kierunku rzeczywistej unii gospodarczej i walutowej”(6),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 lutego 2013 r. zatytułowany „Inwestycje społeczne na rzecz wzrostu i spójności, w tym wdrażanie Europejskiego Funduszu Społecznego na lata 2014–2020” (COM(2013)0083) i swoją rezolucję z dnia 12 czerwca 2013 r. na ten sam temat(7),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 października 2013 r. w sprawie europejskiego semestru na potrzeby koordynacji polityki gospodarczej: realizacja priorytetów na rok 2013(8),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 października 2009 r. pt. „Solidarność w zdrowiu: zmniejszanie nierówności zdrowotnych w UE” (COM(2009)0567),0567),
– uwzględniając wysłuchanie publiczne zorganizowane przez Komisję Zatrudnienia i Spraw Socjalnych w dniu 9 lipca 2013 r. na temat „Społeczny wymiar unii gospodarczej i walutowej - Europejski system świadczeń dla bezrobotnych”,
– uwzględniając dokument na temat automatycznych stabilizatorów z dnia 4 października 2013 r. przygotowany przez grupę roboczą Dyrekcji Generalnej Komisji ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego,
– uwzględniając informator polityczny z dnia 13 września 2013 r. przygotowany przez Centrum Polityki Europejskiej pt. „Wypracowując wymiar społeczny głębokiej i rzeczywistej unii gospodarczej i walutowej”,
– uwzględniając strategię opracowaną przez Notre Europe na temat systemu ubezpieczenia od szoku cyklicznego w strefie euro z września 2013 r.,
– uwzględniając dokument Międzynarodowego Funduszu Monetarnego zatytułowany „W kierunku unii podatkowej strefy euro” z września 2013 r.(9),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 lipca 2013 r. zatytułowaną „Wpływ kryzysu na dostęp słabszych grup społecznych do usług opieki”(10),
– uwzględniając kwartalny przegląd zatrudnienia i sytuacji społecznej w UE opublikowany przez Komisję Europejską w październiku 2013 r.,
– uwzględniając pytanie skierowane do Komisji na temat społecznego wymiaru unii gospodarczej i walutowej (O-000122/2013 – B7‑0524/2013),
A. mając na uwadze, że bezrobocie w UE osiągnęło alarmujący poziom 26,6 mln osób(11),
B. mając na uwadze, że bezrobocie wśród ludzi młodych osiągnęło niespotykane dotąd poziomy – średnio 23 % w całej UE,
C. mając na uwadze, że długoterminowe bezrobocie wzrosło w większości państw członkowskich i osiągnęło poziom wyższy niż kiedykolwiek w całej UE,
D. mając na uwadze, że rośnie bezrobocie strukturalne i brak powiązania między podażą a popytem na jakość i na ilość pracy,
E. mając na uwadze, że od 2007 r. wzrasta poziom ubóstwa w UE, a dochody gospodarstw domowych spadają, co powoduje, że 24,2 % ludności UE obecnie znajduje się w sytuacji zagrożenia ubóstwem lub wykluczeniem społecznym,
F. mając na uwadze, że ubóstwo pracujących stale wzrasta od początku kryzysu,
G. mając na uwadze, że wzrost liczby gospodarstw dotkniętych ubóstwem pracujących i bezrobociem powoduje zwiększenie się liczby dzieci żyjących w biedzie,
H. mając na uwadze, że zwiększają się nierówności w państwach członkowskich i pomiędzy nimi, szczególnie w strefie euro,
I. mając na uwadze, że między państwami członkowskimi UE utrzymują się różnice powodujące szybką polaryzację stóp bezrobocia, a różnice te zwiększają się między regionami i grupami społecznymi w niektórych państwach,
J. mając na uwadze, że nierówności społeczne szybciej rosną w strefie euro niż w całej UE,
K. mając na uwadze, że przegląd sytuacji w dziedzinie ochrony socjalnej określił najważniejsze tendencje społeczne, które należy obserwować,
L. mając na uwadze, że stopa bezrobocia na peryferiach strefy euro osiągnęła w 2012 r. średnio 17,3 %, a w centrum strefy euro – 7,1 %,
M. mając na uwadze, że średni odsetek młodych ludzi nieuczęszczających do szkoły, niezatrudnionych i nieodbywających szkoleń osiągnął 22,4 % na peryferiach strefy euro w porównaniu z 11,4 % w jej centrum,
N. mając na uwadze, że poziom ubóstwa wzrósł w 2/3 państw członkowskich, ale ustabilizował się w pozostałej 1/3,
O. mając na uwadze, że podjęto ważne kroki zmierzające do wzmocnienia zarządzania gospodarczego w UE, mając jednak na uwadze, że zagrożona jest obecnie realizacja celów strategii „Europa 2020”;
P. mając na uwadze, że dyskusje na temat nierówności społecznych powinny być równie ważne jak dyskusje nad nierównościami makroekonomicznymi;
Q. mając na uwadze, że Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych w dniu 9 lipca 2013 r. odbyła wysłuchanie publiczne na temat „Społeczny wymiar unii gospodarczej i walutowej - Europejski system świadczeń dla bezrobotnych”, podczas którego przedyskutowano i zbadano koncepcję automatycznych stabilizatorów na szczeblu strefy euro i możliwe sposoby ich wprowadzenia;
R. mając na uwadze, że trojka potwierdziła, że autentyczny udział partnerów społecznych i silny dialog społeczny, także na szczeblu krajowym, są najważniejsze dla sukcesu wszelkich reform, a szczególności reform unii gospodarczej i walutowej,
S. mając na uwadze, że sytuacja gospodarcza w niektórych państwach członkowskich doprowadziła do pogorszenia jakości zatrudnienia, ochrony socjalnej oraz norm bezpieczeństwa i higieny pracy;
1. z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji zatytułowany „Wzmocnienie społecznego wymiaru unii gospodarczej i walutowej” i uważa, że jest to kolejny krok w budowaniu wymiaru społecznego unii,
2. wyraźnie uznaje, że wdrożenie wymiaru społecznego unii gospodarczej i walutowej podlega zasadzie pomocniczości, a najlepszym sposobem na jego realizację jest stosowanie metody najlepszych praktyk oraz metody wzajemnych ocen na szczeblu europejskim;
3. twierdzi jednak, że niezbędne są bardziej konkretne propozycje mające na celu zapewnienie przestrzegania wymiaru społecznego w zarządzaniu gospodarką;
4. wzywa, aby względy społeczne legły u podstaw integracji europejskiej i zostały uwzględnione we wszystkich strategiach politycznych i inicjatywach UE;
5. uważa, że wymiar społeczny powinien stanowić czynnik pojednawczy i kompromisowy w odniesieniu do kwestii wzajemnego uczenia się;
6. zauważa, że celem wymiaru społecznego unii jest zapewnienie zabezpieczenia społecznego i wystarczającego poziomu życia obecnych i przyszłych pokoleń; uważa za ważne, by obywatele UE zauważyli, że ich Unia jest zdolna do wspierania postępu społecznego;
7. uważa, że rozwój społecznej Europy w celu stworzenia unii społecznej jest konsekwencją integracji europejskiej;
8. popiera proponowane ustanowienie tablicy wyników najważniejszych wskaźników zatrudnienia i kwestii społecznych stanowiącej uzupełnienie procedury dotyczącej zakłóceń równowagi makroekonomicznej w celu większej przejrzystości społecznych skutków polityki gospodarczej i innych dziedzin polityki poprzez oceny wpływu ni kontrolę ex ante i ex post, i która mogłaby zostać wykorzystana przy sporządzaniu wspólnego sprawozdania Komisji na temat zatrudnienia;
9. odrzuca wszelką harmonizację lub dostosowanie, które skutkują obniżeniem standardów społecznych w państwach członkowskich;
10. ubolewa, że proponowane wskaźniki są możliwym sposobem zapewnienia całościowego objęcia nimi sytuacji zatrudnienia i spraw społecznych w państwach członkowskich;
11. wzywa Komisję do uwzględniania we wszystkich odpowiednich wskaźnikach kwestii płci;
12. wzywa do dobrowolnego uwzględniania w proponowanym wskaźniku bezrobocia młodych osób do 30 roku życia, jak się to przewiduje w inicjatywie dotyczącej gwarancji dla młodzieży;
13. wzywa do wprowadzenia do tablicy wyników wskaźników dotyczących ubóstwa dzieci, dostępu do opieki zdrowotnej, sytuacji bezdomności, a także wskaźnika godnej pracy, tak by właściwie ocenić sytuację społeczną w UE;
14. wzywa Radę i Komisję do podjęcia konkretnych działań na rzecz zwiększenia przejrzystości społecznych skutków strategii politycznych i reform poprzez ocenę wpływu ex-ante oraz ex-post i nadzór nad reformami politycznymi;
15. wzywa Radę do określenia konkretnych poziomów referencyjnych dla wskaźników zatrudnienia i sytuacji społecznej w postaci unijnej płaszczyzny ochrony socjalnej, tak by wspierać konwergencję społeczną o wysokich standardach oraz postęp społeczny,
16. zwraca się do Komisji i państw członkowskich o ustanowienie mechanizmu pozwalającego partnerom społecznym na udział w określaniu definicji wskaźników zatrudnienia i sytuacji społecznej;
17. podkreśla potrzebę wsparcia dużego potencjału przedsiębiorczości społecznej wraz ze wszystkimi aspektami innowacji społecznych na szczeblu europejskim w celu wsparcia krajowych systemów socjalnych, wzrostu gospodarczego i tworzenia nowych miejsc pracy w zielonej i białej gospodarce, zwłaszcza dla młodych ludzi we wszystkich państwach członkowskich i regionach;
18. podkreśla potrzebę zapewnienia, by monitoring zmian w sytuacji społecznej i zatrudnienia mógł przyczyniać się lepszego rozumienia i prowadził do zmniejszania różnic w sytuacji społecznej między państwami członkowskimi i zapobiegania dumpingowi społecznemu;
19. wzywa Komisję do kontrolowania zgodności sprawozdań wszystkich państw członkowskich z celami strategii „Europa 2020”, w szczególności w zakresie zatrudnienia i ograniczania ubóstwa, oraz do uważnego przyglądania się wzajemnym związkom i współzależnościom między strategiami politycznymi;
20. ubolewa nad tym, że Komisja w wyżej wspomnianym komunikacie z dnia 2 października 2013 r. nie rozważa w sposób wystarczający roli i sposobów działania stabilizatorów;
21. z zadowoleniem przyjmuje proponowane zaangażowanie partnerów społecznych w proces semestru europejskiego, m.in. w komisji dialogu społecznego przed corocznym przyjęciem rocznej analizy wzrostu gospodarczego;
22. z zadowoleniem przyjmuje wezwanie do optymalnego korzystania z budżetu UE w celu rozwijania społecznego wymiaru unii i dalszego wspierania dobrowolnej mobilności pracowników w celu osiągnięcia maksymalnych korzyści z potencjału zatrudnienia w UE;
23. wzywa partnerów społecznych do odgrywania jeszcze aktywniejszej roli w semestrze europejskim; ubolewa nad zbyt formalnym charakterem dialogu makroekonomicznego;
24. wzywa Komisję pełniejszego uwzględnienia przy sporządzaniu analizy wzrostu gospodarczego na rok 2014 wyżej wspomnianej rezolucji z dnia 20 października 2013 r., komunikatu Komisji z dnia 2 października 2013 r. i rezolucji Parlamentu w tej samej sprawie;
25. przypomina, że dobre rządy w ramach unii gospodarczej i walutowej mogą być skuteczne i przynieść efekty tylko wówczas, gdy zaangażowanie wykażą wszystkie zainteresowane strony, w tym partnerzy społeczni; zachęca Komisję i państwa członkowskie do zadbania o to, aby wszystkie zainteresowane strony, w tym partnerzy społeczni, byli zaangażowani w zarządzanie gospodarką, a zwłaszcza w proces semestru europejskiego;
26. zwraca się do Rady Europejskiej, by na posiedzeniu w grudniu 2013 r. określiła kroki zmierzające do wzmocnienia społecznego aspektu unii gospodarczej i walutowej;
27. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Komisji, Radzie Europejskiej i Radzie.