Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–  έχοντας υπόψη την 29η ετήσια έκθεση για τον έλεγχο της εφαρμογής του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2011) (COM(2012)0714),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής με τίτλο «Έκθεση αξιολόγησης της πρωτοβουλίας “EU PILOT”» (COM(2010)0070),

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής με τίτλο «Δεύτερη έκθεση αξιολόγησης της πρωτοβουλίας “EU PILOT”» (COM(2011)0930),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 5ης Σεπτεμβρίου 2007 με τίτλο «Μια Ευρώπη αποτελεσμάτων – εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου» (COM(2007)0502),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 20ής Μαρτίου 2002 όσον αφορά τις σχέσεις με τον καταγγέλλοντα στον τομέα των παραβάσεων του κοινοτικού δικαίου (COM(2002)0141),

–  έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 2ας Απριλίου 2012 με τίτλο «Επικαιροποίηση του χειρισμού των σχέσεων με τους καταγγέλλοντες όσον αφορά την εφαρμογή του δικαίου της Ένωσης» (COM(2012)0154),

–  έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Σεπτεμβρίου 2011 σχετικά με την 27η ετήσια έκθεση για τον έλεγχο της εφαρμογής του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2009)(1),

–  έχοντας υπόψη τη νομική γνωμοδότηση της 26ης Νοεμβρίου 2013 της Νομικής Υπηρεσίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με τίτλο «Access to information about pre-infringement cases in the context of the EU Pilot and the annual report on the monitoring of the application of EU law» (Πρόσβαση σε πληροφορίες για υποθέσεις που βρίσκονται στο στάδιο που προηγείται της κίνησης διαδικασίας επί παραβάσει στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας EU Pilot και της ετήσιας έκθεσης για τον έλεγχο της εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ),

–  έχοντας υπόψη τα έγγραφα εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής που συνοδεύουν την 29η ετήσια έκθεση για τον έλεγχο της εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ (SWD(2012)0399 και SWD(2012)0400),

–  έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού του,

–  έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων και της Επιτροπής Αναφορών (A7-0055/2014),

A.  λαμβάνοντας υπόψη ότι η Συνθήκη της Λισαβόνας εισήγαγε ορισμένες νέες νομικές βάσεις με σκοπό να διευκολυνθεί η μεταφορά, η εφαρμογή και η επιβολή του δικαίου της ΕΕ·

B.  λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 41 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ορίζει το δικαίωμα σε χρηστή διοίκηση ως το δικαίωμα κάθε προσώπου σε αμερόληπτη, δίκαιη και εντός ευλόγου προθεσμίας εξέταση των υποθέσεών του από τα θεσμικά όργανα·

Γ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 298 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), κατά την εκπλήρωση της αποστολής τους, τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οι οργανισμοί της Ένωσης στηρίζονται σε ευρωπαϊκή διοίκηση ανοιχτή, αποτελεσματική και ανεξάρτητη·

Δ.  λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη Νομική Υπηρεσία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η πρωτοβουλία EU Pilot, μία διαδικτυακή πλατφόρμα που χρησιμοποιούν τα κράτη μέλη και η Επιτροπή προκειμένου να αποσαφηνίζουν το πραγματικό και νομικό πλαίσιο για τα προβλήματα που προκύπτουν σε σχέση με την εφαρμογή του ενωσιακού δικαίου, δεν έχει νομικό καθεστώς, και λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη συμφωνία-πλαίσιο για τις σχέσεις μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η τελευταία πρέπει να θέτει στη διάθεση του Κοινοβουλίου συνοπτικές πληροφορίες σχετικά με όλες τις διαδικασίες επί παραβάσει ήδη από το στάδιο της προειδοποιητικής επιστολής, αλλά και κατά περίπτωση, και μπορεί να αρνηθεί την πρόσβαση μόνο σε δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας EU Pilot·

1.  επιβεβαιώνει ότι το άρθρο 17 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) ορίζει τον θεμελιώδη ρόλο της Επιτροπής ως «θεματοφύλακα των Συνθηκών»· επισημαίνει, εν προκειμένω, ότι η εξουσία και το καθήκον της Επιτροπής να επιβλέπει την εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ και, μεταξύ άλλων, να κινεί διαδικασίες επί παραβάσει κατά κράτους μέλους το οποίο έχει παραβεί υποχρέωσή του εκ των Συνθηκών(2), αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της ενωσιακής έννομης τάξης και, υπό αυτήν την έννοια, συνάδει με την ιδέα μιας Ένωσης που βασίζεται στο κράτος δικαίου·

2.  επισημαίνει ότι, σύμφωνα με την ετήσια έκθεσή της(3), η Επιτροπή μείωσε τον αριθμό των νέων διαδικασιών επί παραβάσει κατά τα τελευταία έτη, κινώντας 2 900 τέτοιες διαδικασίες το 2009, 2 100 το 2010 και 1 775 το 2011· επισημαίνει ακόμη ότι, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση, σημειώνεται αύξηση των περιπτώσεων καθυστερημένης μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο κατά τα τελευταία έτη (1185 το 2011, 855 το 2010, 531 το 2009) και ότι οι τέσσερις περισσότερο επιρρεπείς σε παραβάσεις τομείς πολιτικής είναι το περιβάλλον (17%), η εσωτερική αγορά (15%), οι μεταφορές (15%) και η φορολογία (12%)·

3.  διαπιστώνει τη φθίνουσα αναλογία των υποθέσεων παραβάσεων (60,4%) που περατώθηκαν το 2011 προτού φθάσουν στο Δικαστήριο, σε σύγκριση με το 88% των υποθέσεων το 2010· πιστεύει ότι, έχει ζωτική σημασία να συνεχισθεί ο προσεκτικός έλεγχος των ενεργειών των κρατών μελών, λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένες από τις αναφορές προς το Κοινοβούλιο και ορισμένες από τις καταγγελίες προς την Επιτροπή αφορούν σε προβλήματα που εξακολουθούν να υφίστανται ακόμα και μετά την περάτωση της υπόθεσης·

4.  επισημαίνει ότι συνολικά 399 υποθέσεις παραβάσεων περατώθηκαν, διότι το κράτος μέλος απέδειξε τη συμμόρφωσή του με το ενωσιακό δίκαιο, καταβάλλοντας σοβαρές προσπάθειες να αντιμετωπίσει την παράβαση, χωρίς δικαστικές διαδικασίες· επισημαίνει επίσης ότι το Δικαστήριο εξέδωσε 62 αποφάσεις δυνάμει του άρθρου 258 της ΣΛΕΕ το 2011, εκ των οποίων 53 αποφάσεις (85 %) απηχούσαν τις απόψεις της Επιτροπής·

5.  εκφράζει την ανησυχία του για τη σταθερή αύξηση των παραβάσεων για καθυστερημένη μεταφορά από τα κράτη μέλη, λαμβάνοντας υπόψη ότι 763 υποθέσεις καθυστερημένης μεταφοράς εκκρεμούσαν στο τέλος του 2011, αντιπροσωπεύοντας αύξηση κατά 60% σε σχέση με τα αντίστοιχα στοιχεία για το προηγούμενο έτος·

6.  επισημαίνει ότι στα τέλη του 2011 η Επιτροπή παρέπεμψε την πρώτη παράβαση για καθυστερημένη μεταφορά στο Δικαστήριο με αίτημα για επιβολή οικονομικών κυρώσεων, σύμφωνα με το άρθρο 260 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ·

7.  θεωρεί, ωστόσο, ότι τα εν λόγω στατιστικά στοιχεία δεν αντικατοπτρίζουν με ακρίβεια το πραγματικό έλλειμμα συμμόρφωσης προς το δίκαιο της ΕΕ αλλά αντιπροσωπεύουν μόνο τις σοβαρότερες παραβιάσεις ή τις καταγγελίες που υποβλήθηκαν από πρόσωπα ή οργανισμούς με ισχυρή φωνή· επισημαίνει ότι η Επιτροπή, επί του παρόντος, δεν διαθέτει ούτε την πολιτική ούτε τους πόρους για τον συστηματικό εντοπισμό και την δίωξη όλων των περιπτώσεων μη εφαρμογής(4)·

8.  εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι η συμφωνία μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ σχετικά με τις δηλώσεις στις οποίες εκτίθεται η σχέση μεταξύ του περιεχομένου μιας οδηγίας και των αντίστοιχων τμημάτων των πράξεων μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο(«πίνακες αντιστοιχίας») τέθηκε σε ισχύ την 1η Νοεμβρίου 2011 και, ως εκ τούτου, δεν ήταν δυνατό να αξιολογηθεί η εφαρμογή της στην παρούσα ετήσια έκθεση·

9.  αναμένει από την Επιτροπή να παράσχει μια πρώτη επισκόπηση των δηλώσεων αυτών έως την 1η Νοεμβρίου 2014, όπως είχε δεσμευτεί στην ετήσια έκθεση·

10.  πιστεύει ότι, όσον αφορά τη λειτουργία των διαδικασιών επί παραβάσει, σύμφωνα με τα άρθρα 258 και 260 της ΣΛΕΕ, η Επιτροπή πρέπει να διασφαλίσει ότι οι αναφορές προς το Κοινοβούλιο και οι καταγγελίες προς την Επιτροπή τυγχάνουν ισότιμης αντιμετώπισης·

11.  τονίζει ότι οι αναφορές που υποβάλλουν οι πολίτες της ΕΕ αφορούν παραβιάσεις του ενωσιακού δικαίου ιδίως στους τομείς των θεμελιωδών δικαιωμάτων, του περιβάλλοντος, της εσωτερικής αγοράς και των δικαιωμάτων κυριότητας· θεωρεί ότι από τις αναφορές προκύπτει ότι εξακολουθούν να υφίστανται συχνές και εκτεταμένες περιπτώσεις πλημμελούς μεταφοράς ή κακής εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης·

12.  καλεί την Επιτροπή να καταστήσει τη συμμόρφωση προς το δίκαιο της ΕΕ πραγματική πολιτική προτεραιότητα που πρέπει να επιδιωχθεί σε στενή συνεργασία με το Κοινοβούλιο, το οποίο έχει καθήκον α) να εξασφαλίζει ότι η Επιτροπή παραμένει πολιτικά υπόλογη και β), ως συννομοθέτης, να διασφαλίζει ότι τηρείται πλήρως ενήμερο προκειμένου να βελτιώνει συνεχώς το νομοθετικό του έργο·

13.  σημειώνει ότι είναι απαραίτητο να χρησιμοποιούνται συστηματικά στις διαδικασίες εξέτασης καταγγελιών εργαλεία που προωθούν τη συμμόρφωση και να ασκείται το δικαίωμα ελέγχου από το ΕΚ·

14.  σημειώνει ότι η διαδικασία επί παραβάσει αποτελείται από δύο στάδια: το διοικητικό στάδιο (έρευνα) και το δικαστικό στάδιο ενώπιον του Δικαστηρίου· σημειώνει ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι «οι πολίτες, οι επιχειρήσεις και οι οργανώσεις των ενδιαφερόμενων μερών συμβάλλουν σημαντικά (...) επισημαίνοντας ελλείψεις όσον αφορά τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο ή/και την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ από τις αρχές των κρατών μελών»· σημειώνει, ακόμη, ότι μόλις εντοπιστούν, τα προβλήματα εξετάζονται με διμερείς συζητήσεις μεταξύ της Επιτροπής και του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους με σκοπό την επίλυσή τους, στο μέτρο του δυνατού, με τη χρησιμοποίηση της πρότυπης πρωτοβουλίας της ΕΕ («EU Pilot»)(5)·

15.  επισημαίνει, εν προκειμένω, ότι η πρωτοβουλία EU Pilot ορίζεται ως πρότυπη πρωτοβουλία για «διμερείς συζητήσεις μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών»(6), η οποία δεν έχει νομικό καθεστώς αλλά αποτελεί απλώς ένα εργαλείο στο πλαίσιο της διοικητικής αυτονομίας της Επιτροπής(7) κατά το στάδιο που προηγείται της διαδικασίας επί παραβάσει·

16.  εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η πρωτοβουλία EU Pilot στερείται νομικού καθεστώτος και θεωρεί ότι «η νομιμότητα μπορεί να διασφαλιστεί μόνο με διευκόλυνση της διαφάνειας, της συμμετοχής των καταγγελόντων και [του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου] στην πρωτοβουλία EU Pilot», καθώς και ότι η νομιμότητα μπορεί να διασφαλιστεί μέσω της έγκρισης το συντομότερο δυνατόν μιας νομικά δεσμευτικής πράξης η οποία θα περιέχει τους κανόνες που διέπουν ολόκληρη τη διαδικασία που περιλαμβάνει τόσο το στάδιο που προηγείται της διαδικασίας επί παραβάσει όσο και την ίδια τη διαδικασία επί παραβάσει, όπως αναφέρεται σε μία πρόσφατη μελέτη του Κοινοβουλίου(8)· θεωρεί ότι μια τέτοια νομικά δεσμευτική πράξη θα πρέπει να διασαφηνίζει τα νόμιμα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μεμονωμένων καταγγελλόντων και της Επιτροπής, αντίστοιχα, και ότι πρέπει να επιδιώκει να καταστήσει δυνατή τη συμμετοχή των καταγγελλόντων στην πρωτοβουλία EU Pilot, κατά το μέτρο του δυνατού, διασφαλίζοντας τουλάχιστον ότι αυτοί ενημερώνονται για τα διάφορα στάδια της διαδικασίας·

17.  εκφράζει τη λύπη του, στη συνάρτηση αυτή, για το γεγονός ότι δεν δόθηκε συνέχεια σε προηγούμενα ψηφίσματά του, ιδίως στην έκκλησή του για θέσπιση δεσμευτικών κανόνων υπό μορφή κανονισμού δυνάμει του άρθρου 298 της ΣΛΕΕ στους οποίους να προσδιορίζονται οι διάφορες πτυχές της διαδικασίας επί παραβάσει και της διαδικασίας που προηγείται αυτής –συμπεριλαμβανομένων των κοινοποιήσεων, των δεσμευτικών προθεσμιών, του δικαιώματος ακρόασης, της υποχρέωσης αιτιολόγησης, καθώς και του δικαιώματος κάθε προσώπου να έχει πρόσβαση στον φάκελό του– με σκοπό την ενίσχυση των δικαιωμάτων των πολιτών και την εξασφάλιση της διαφάνειας·

18.  υποστηρίζει ότι η εφαρμογή της πρότυπης πρωτοβουλίας της ΕΕ («EU Pilot») θα πρέπει να ενισχυθεί από την άποψη της διαφάνειας έναντι των καταγγελλόντων· ζητεί πρόσβαση στη βάση δεδομένων, στην οποία συλλέγονται όλες οι καταγγελίες, προκειμένου να μπορεί το Κοινοβούλιο να επιτελεί την αποστολή του που συνιστάται στο να ελέγχει το ρόλο της Επιτροπής ως θεματοφύλακα των Συνθηκών·

19.  υπογραμμίζει τη σημασία της καλής διοικητικής πρακτικής και ζητεί τη θέσπιση ενός «κώδικα διαδικασίας» με τη μορφή κανονισμού, με νομική βάση το άρθρο 298 της ΣΛΕΕ, που καθορίζει τις διάφορες πτυχές της διαδικασίας για παράβαση.

20.  καλεί, για μία ακόμη φορά συνεπώς την Επιτροπή να προτείνει δεσμευτικούς κανόνες υπό μορφή κανονισμού δυνάμει της νέας νομικής βάσης που προβλέπει το άρθρο 298 της ΣΛΕΕ, προκειμένου να διασφαλιστεί ο πλήρης σεβασμός του δικαιώματος των πολιτών σε χρηστή διοίκηση, όπως αναφέρεται στο άρθρο 41 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων·

21.  υπενθυμίζει ότι στην αναθεωρημένη συμφωνία-πλαίσιο για τις σχέσεις της με το Κοινοβούλιο, η Επιτροπή αναλαμβάνει να «θέτει στη διάθεση του Κοινοβουλίου συνοπτικές πληροφορίες σχετικά με όλες τις διαδικασίες επί παραβάσει ήδη από το στάδιο της προειδοποιητικής επιστολής, συμπεριλαμβανομένων, εφόσον ζητηθεί, από το Κοινοβούλιο, των ζητημάτων στα οποία αναφέρεται η διαδικασία επί παραβάσει», και προσδοκά ότι αυτή η ρήτρα θα εφαρμόζεται στην πράξη με καλή πίστη·

22.  επαναλαμβάνει, ως εκ τούτου, ότι το Κοινοβούλιο δικαιούται να λαμβάνει λεπτομερή πληροφόρηση για ειδικές πράξεις ή διατάξεις που εγείρουν προβλήματα μεταφοράς του δικαίου, καθώς και για τον αριθμό καταγγελιών για ειδικές πράξεις ή διατάξεις(9), και ότι, ενώ η Επιτροπή δικαιούται να απαγορεύσει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την πρόσβαση σε δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα της βάσης δεδομένων της πρωτοβουλίας EU pilot, το Κοινοβούλιο δικαιούται να ζητεί πληροφορίες σε ανωνυμοποιημένη μορφή προκειμένου να έχει πλήρη γνώση όλων των σχετικών πτυχών της μεταφοράς και της εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης(10)·

23.  επικροτεί το γεγονός ότι όλα τα κράτη μέλη συμμετέχουν στην πρωτοβουλία «EU Pilot»· ελπίζει ότι αυτό θα οδηγήσει σε περαιτέρω μείωση του αριθμού των διαδικασιών επί παραβάσει· ζητεί να διατεθούν στους πολίτες περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την εν λόγω πρωτοβουλία·

24.  θεωρεί το ζήτημα της πρωτοβουλίας EU Pilot και, γενικότερα, των παραβάσεων του δικαίου της ΕΕ και της πρόσβασης του Κοινοβουλίου σε συναφείς πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία επί παραβάσει και με τη διαδικασία που προηγείται αυτής, ως σημαντικό σημείο της ατζέντας για μια μελλοντική διοργανική συμφωνία·

25.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στο Δικαστήριο, στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή και στα κοινοβούλια των κρατών μελών·

(1) ΕΕ C 51 E της 22.2.2013, σ. 66. (2) Τα άρθρα 258 και 260 της ΣΛΕΕ ορίζουν τις εξουσίες της Επιτροπής όσον αφορά την κίνηση διαδικασιών επί παραβάσει κατά των κρατών μελών. Ειδικότερα, το άρθρο 258 ορίζει ότι η Επιτροπή διατυπώνει αιτιολογημένη γνώμη αν κρίνει ότι ένα κράτος μέλος έχει παραβεί υποχρέωσή του εκ των Συνθηκών. (3) 29η έκθεση της Επιτροπής για τον έλεγχο της εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ (2011) (COM(2012)0714), σ. 2-3. (4) Μελέτη που εκπονήθηκε από το Κοινοβούλιο, Θεματικό Τμήμα Γ, «Tools for Ensuring Implementation and Application of EU Law and Evaluation of their Effectiveness» (Εργαλεία για τη διασφάλιση της εφαρμογής και της ισχύος του δικαίου της ΕΕ και αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς τους), Βρυξέλλες 2013, σ. 11. (5) Έκθεση της Επιτροπής (COM(2012)0714), σ. 7 (6) Βλέπε χωρίο που παρατίθεται στην προηγούμενη παράγραφο. (7) «Access to information about pre-infringement cases in the context of the EU Pilot and the annual report on the monitoring of the application of EU law», νομική γνωμοδότηση της 26ης Νοεμβρίου 2013 της Νομικής Υπηρεσίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. (8) «Tools for Ensuring Implementation and Application of EU Law and Evaluation of their Effectiveness» (Εργαλεία για τη διασφάλιση της εφαρμογής και της ισχύος του ενωσιακού δικαίου και αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς τους), σ. 13. (9) «Access to information about pre-infringement cases in the context of the EU Pilot and the annual report on the monitoring of the application of EU law», σ. 4. (10) ο.π. Η Επιτροπή δημοσιεύει ήδη πολλές πληροφορίες στην ετήσια έκθεσή της για την εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ·