Na toghcháin Eorpacha: do dheis labhartha
Tugann na toghcháin Eorpacha an siad deis duit do vóta a úsáid chun cinntí a dhéanamh maidir le todhchaí na hEorpa.
Trí vóta a chaitheamh sna toghcháin Eorpacha, feidhmíonn tú do cheart daonlathach chun páirt a ghlacadh sna cinntí a dhéantar faoi thodhchaí na hEorpa. Ina theannta sin, tugann tú dlisteanacht don Pharlaimint atá bunriachtanach más mian léi a dualgaisí a chomhlíonadh.
An tábhacht a bhaineann leis na toghcháin Eorpacha
Is é atá i gceist leis na toghcháin Eorpacha rogha a dhéanamh maidir le cé atá uait chun do leasanna a chosaint in AE. Ní hamháin go ndéanann feisirí reachtaíocht nua a dhearadh agus a chinneadh, ach vótálann siad freisin ar chomhaontuithe nua trádála, déanann siad grinnscrúdú ar institiúidí eile an Aontais agus seiceálann siad go bhfuil airgead AE á chaitheamh mar is cóir, chomh maith le himscrúduithe ar shaincheisteanna áirithe a sheoladh.
Faigh amach faoi na feisirí atá ag déanamh ionadaíocht ar do thírse faoi láthair. Bíonn na toghcháin ar siúl gach cúig bliana agus is iad na toghcháin thrasnáisiúnta is mó ar domhan iad. I ndiaidh na dtoghchán, caitheann an Pharlaimint vótaí chun ceann nua an Choimisiúin Eorpaigh a thoghadh, arb é comhlacht feidhmiúcháin AE é, agus chun an fhoireann iomlán de Choimisinéirí a fhormheas. Reachtáladh na toghcháin is déanaí i mí an Mheitimh 2024 – caith súil ar thorthaí na dtoghchán anseo.
Rinne an Pharlaimint feachtas faisnéise neamhpháirtíneach ag impí ar dhaoine vóta a chaitheamh sna toghcháin. Ghlac saoránaigh páirt san fheachtas seo i bhfoirm phobal lecheile.eu, tionscnamh arna reachtáil ag Parlaimint na hEorpa a thugann an cumas do dhaoine páirt ghníomhach a ghlacadh i ndaonlathas na hEorpa.
An chaoi a n-oibríonn an vótáil
Cé go bhfuil roinnt rialacha comhchoiteanna ann a bhaineann leis na toghcháin, is féidir le roinnt gnéithe a bheith éagsúil ó thír go tír, mar shampla, cibé is féidir vóta a chaitheamh tríd an bpost nó ó áit thar lear.
Is féidir le laethanta toghcháin a bheith difriúil chomh maith. Cuirtear tús le na toghcháin, de ghnáth, ar an Déardaoin (an lá a gcaitear vóta de ghnáth san Ísiltír) agus cuirtear deireadh leo ar an Domhnach (an lá a mbíonn na toghcháin ann, de ghnáth, i bhformhór na dtíortha).
Braitheann an líon Feisirí a thoghtar i ngach tír ar mhéid an daonra agus tugtar níos mó suíochán do thíortha beaga ná mar a gheobhaidís dá leanfaí próiseas na comhréireachta go docht. I láthair na huaire, is ó sheisear do Mhálta, do Lucsamburg agus don Chipir go 96 don Ghearmáin an líon Feisirí.
Is iad na páirtithe polaitiúla náisiúnta a chuireann iarrthóirí ar aghaidh don toghchán, ach a luaithe a thoghtar na Feisirí, socraíonn an chuid is mó acu dul le grúpa polaitiúil trasnáisiúnta. Tá an chuid is mó de na páirtithe náisiúnta cleamhnaithe le páirtí polaitiúil tras-Eorpach.
Tuilleadh eolais maidir leis na rialacha toghchánaíochta i ngach tír in AE.