Ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ο παρών τίτλος περιλαμβάνει το πλήρες κείμενο του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής 'Eνωσης όπως αυτός υπογράφτηκε και διακηρύχθηκε από τους Προέδρους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής κατά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Νίκαιας στις 7 Δεκεμβρίου 2000.

Ο Χάρτης αυτός είναι αποτέλεσμα μιας πρωτότυπης διαδικασίας και χωρίς προηγούμενο στην ιστορία της Ευρωπαϊκής 'Eνωσης η οποία μπορεί να συνοψισθεί ως εξής:

• το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Κολωνίας (3/4 Ιουνίου 1999: EN - FR) έδωσε εντολή σε μία Συνέλευση να συντάξει σχέδιο,
• η Συνέλευση αυτή συστάθηκε τον Δεκέμβριο του 1999 (Βλέπε σε παράρτημα τη σύνθεση της Συνέλευσης: EN - FR) και ενέκρινε το σχέδιο στις 2 Οκτωβρίου 2000,
• το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μπιαρίτς (13/14 Οκτωβρίου 2000) συμφώνησε ομόφωνα επ' αυτού του σχεδίου και το διαβίβασε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Επιτροπή,
• το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμφώνησε στις 14 Νοεμβρίου 2000 και η Επιτροπή στις 6 Δεκεμβρίου 2000,
• εξ ονόματος των Οργάνων τους, οι Πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής υπόγραψαν και διακήρυξαν το Χάρτη στις 7 Δεκεμβρίου 2000 στη Νίκαια (EN - FR).

Ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής 'Eνωσης περιλαμβάνει σε ενιαίο κείμενο, για πρώτη φόρα στην ιστορία της Ευρωπαϊκής 'Eνωσης, το σύνολο των αστικών, πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων των ευρωπαίων πολιτών καθώς και όλων των προσώπων που ζουν στην επικράτεια της 'Eνωσης.

Τα δικαιώματα αυτά ομαδοποιούνται σε έξι μεγάλα κεφάλαια:

• Αξιοπρέπεια
• Ελευθερία
• Ισότητα
• Αλληλεγγύη
• Ιθαγένεια
• Δικαιοσύνη

Βασίζονται ιδίως στα θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες που αναγνωρίζονται από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, τις συνταγματικές παραδόσεις των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής 'Eνωσης, τον ευρωπαϊκό κοινωνικό Χάρτη του Συμβουλίου της Ευρώπης και τον κοινοτικό Χάρτη των θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων των εργαζομένων καθώς και άλλες διεθνείς συμβάσεις στις οποίες έχουν προσχωρήσει η Ευρωπαϊκή 'Eνωση ή τα κράτη μέλη της.

Το ζήτημα του νομικού καθεστώτος δηλαδή η δεσμευτική ισχύ του Χάρτη με την ενσωμάτωσή του στην ΣΕΕ ετέθη από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Κολωνίας που ξεκίνησε το εγχείρημα. Η Συνέλευση συνέταξε το σχέδιο του Χάρτη υπό το πρίσμα αυτής της ενδεχόμενης ενσωμάτωσης και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ετάχθη υπέρ αυτής. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Νίκαιας (πρβλ. παράρτημα Ι των συμπερασμάτων) αποφάσισε να εξετάσει το ζήτημα του νομικού καθεστώτος του Χάρτη στο πλαίσιο της συζήτησης για το μέλλον της Ευρωπαϊκής 'Eνωσης που ξεκίνησε από την 1η Ιανουαρίου 2001.

Δηλώσεις των Προέδρων: αποσπάσματα

Παράρτημα: Σύνθεση της Συνέλευσης (EN - FR)

Πλήρες κείμενο του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (54 άρθρα) σε όλες τις επίσημες γλώσσες της 'Ενωσης και την κελτική - pdf

Επεξηγήσεις της Συνέλευσης σχετικά με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων,
'Eγγραφο CONVENT 49 (11 Οκτωβρίου 2000) - pdf

Φωτογραφία της υπογραφής στη Νίκαια: Επιλέξτε μία φωτογραφία για να τη μεγεθύνετε

Ο κ. Jacques Chirac, Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου

"Στη Νίκαια, διακηρύξαμε τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής 'Eνωσης. Το κείμενο αυτό έχει πολύ μεγάλη πολιτική αξία. Στο μέλλον θα σταθμίσουμε όλη της τη σημασία και αποδίδω τιμή στη Συνέλευσή σας που συνέβαλε ευρέως στην εκπόνησή του".

(Στρασβούργο 12 Δεκεμβρίου 2000)

Η κ. Nicole Fontaine, Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

"Υπογράφω, σημαίνει δεσμεύομαι (...) Ας γνωρίζουν όλοι οι πολίτες γυναίκες και άνδρες της 'Eνωσης ότι από τώρα (...) ο Χάρτης θα είναι ο νόμος της Συνέλευσης (...). Θα είναι στο εξής η αναφορά μας για όλες τις πράξεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που θα έχουν άμεσο ή έμμεσο σύνδεσμο με τους πολίτες όλης της 'Eνωσης".

(Νίκαια 7 Δεκεμβρίου 2000)

Ο κ. Romano Prodi, Πρόεδρος της Επιτροπής

"Για την Επιτροπή, η διακήρυξη σηματοδοτεί τη δέσμευση των Οργάνων να σεβασθούν το Χάρτη σε όλες τις δράσεις και πολιτικές της 'Eνωσης (...). Οι πολίτες άνδρες και γυναίκες μπορούν να βασίζονται στην Επιτροπή προκειμένου αυτός να τύχει σεβασμού (...)".

(Νίκαια 7 Δεκεμβρίου 2000)