ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με τα δημόσια οικονομικά στην ΟΝΕ - 2004
7.2.2005 - (2004/2268(INI))
Επιτροπή Οικονομικών και Νομισματικών Θεμάτων
Εισηγητής: Othmar Karas
ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ
σχετικά με τα δημόσια οικονομικά στην ΟΝΕ - 2004
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 24ης Ιουνίου 2004 προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τα δημόσια οικονομικά στην ΟΝΕ - 2004 (COM(2004)0425),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με ημερομηνία 3 Σεπτεμβρίου 2004 σχετικά με την ενίσχυση της οικονομικής διακυβέρνησης και την αποσαφήνιση της εφαρμογής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης (COM(2004)0581),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με ημερομηνία 27 Νοεμβρίου 2002 σχετικά με την ενίσχυση του συντονισμού των δημοσιονομικών πολιτικών (COM(2002)0668),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με ημερομηνία 27 Νοεμβρίου 2002 σχετικά με την αναγκαιότητα και τα μέσα αναβάθμισης της ποιότητας των δημοσιονομικών στατιστικών (COM(2002)0670),
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της Προεδρίας που εγκρίθηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβόνας στις 23 και 24 Μαρτίου 2000 και από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Γκέτενμποργκ στις 16 και 17 Ιουνίου 2001, που αναφέρονται ιδίως στην ήδη συμφωνηθείσα στρατηγική για την οικονομική ανάπτυξη, την πλήρη απασχόληση, την αειφόρο ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή,
– έχοντας υπόψη τα πορίσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Άμστερνταμ με ημερομηνία 16 και 17 Ιουνίου 1997 σχετικά με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, τον κανονισμό του Συμβουλίου (ΕΚ) αριθ. 1466/97 της 7ης Ιουλίου 1997 για την ενίσχυση της εποπτείας της δημοσιονομικής κατάστασης και την εποπτεία και το συντονισμό των οικονομικών πολιτικών[1], και τον κώδικα δεοντολογίας σχετικά με το περιεχόμενο και τη μορφή των προγραμμάτων σταθερότητας και σύγκλισης που ενέκρινε το Συμβούλιο ECOFIN της 10ης Ιουλίου 2001,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση του Συμβουλίου ECOFIN της 13ης Σεπτεμβρίου 2004 σχετικά με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης,
– έχοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 13ης Ιουλίου 2004[2] σχετικά με τα μέτρα του Συμβουλίου ECOFIN της 25ης Νοεμβρίου 2003,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 45 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (A6‑0025/2005),
A. λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η Προεδρία του Λουξεμβούργου έχει συμπεριλάβει στο πρόγραμμα εργασίας της την εξέταση των κανόνων λειτουργίας και την αποσαφήνιση της εφαρμογής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, καθώς και το γεγονός ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρόκειται να εγκρίνει ψήφισμα σχετικά με πιθανές αλλαγές στις ρυθμίσεις και τους κανόνες δεοντολογίας που διέπουν την εφαρμογή του την άνοιξη του 2005,
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά την παρελθούσα δεκαετία η κοινοτική οικονομία αναπτύχθηκε πολύ πιο κάτω από τις δυνατότητές της, με μείωση όχι μόνο στις ιδιωτικές επενδύσεις αλλά και στις ακαθάριστες δημόσιες επενδύσεις, με αποτέλεσμα να έχει πέσει από το 4% του ΑΕγχΠ στις αρχές τις δεκαετίας του 1970 στο 2,4% την εποχή του ευρώ, και ότι, μεταξύ άλλων, λόγω της μη πραγματοποίησης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων σε πολλά κράτη μέλη το ποσοστό αύξησης του ΑΕγχΠ για τη ζώνη ευρώ για άλλη μια φορά δεν ανήλθε στο ύψος των προσδοκιών,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι το 2003 το δημοσιονομικό έλλειμμα στη ζώνη του ευρώ ανήλθε στο 2,7% του ΑΕγχΠ, από 1,6% το 2001 και 1,1% το 2000, ενώ το 2004 προσέγγισε το κατώφλι του 3%, αγγίζοντας το 2,9% του ΑΕγχΠ,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι σχεδόν ισοσκελισμένο προϋπολογισμό είχαν επιτύχει, έως τα τέλη του 2002, μόνο τέσσερα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ –αντιπροσωπεύοντας από κοινού μόλις το 18% του ΑΕγχΠ της ζώνης του ευρώ– και μόλις πέντε κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ το έτος 2004· λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι, αντιθέτως, ο αριθμός των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ με δημοσιονομικό έλλειμμα άνω του 3% του ΑΕγχΠ αυξήθηκε από τρία σε τέσσερα· λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι, αφότου εγκρίθηκε το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, 12 κράτη μέλη έχουν παραβεί τις διατάξεις του ή τις διατάξεις της Συνθήκης, μεταξύ των οποίων πέντε κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ –Πορτογαλία, Γερμανία, Γαλλία, Κάτω Χώρες και Ελλάδα– και το Ηνωμένο Βασίλειο, για το οποίο ναι μεν δεν ισχύει η διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, το ίδιο όμως δεσμεύεται όμως από την απαίτηση που ορίζεται στο άρθρο 116, παράγραφος 4, της Συνθήκης, ότι «τα κράτη μέλη προσπαθούν να αποφεύγουν τα υπερβολικά κυβερνητικά ελλείμματα», αφού βρίσκεται στο δεύτερο στάδιο· λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι κινήθηκε επίσης διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος και κατά των έξι νέων κρατών μελών με έλλειμμα που υπερβαίνει το κατώφλι του 3%: Ουγγαρία, Δημοκρατία της Τσεχίας, Κύπρος, Μάλτα, Πολωνία και Σλοβακία,
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Σεπτέμβριο 2004, σε απάντηση στην προφανή διαφορά ανάμεσα στους κανόνες 1997 του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και στις πρόσφατες οικονομικές εξελίξεις, ο Επίτροπος Almunia υπέβαλε προτάσεις μεταρρύθμισης, η οποίες περιγράφονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής με θέμα "Δημόσια οικονομικά στην ΟΝΕ - 2004",
1. επισημαίνει ότι, κατά την άποψη της Επιτροπής, ο οικονομικός κύκλος φέρει μέρος μόνο της ευθύνης για τα υψηλότερα ονομαστικά ελλείμματα, τα οποία στην πραγματικότητα είναι σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα της επιλογής ορισμένων κρατών μελών να χαλαρώσουν τη δημοσιονομική πολιτική τους·
2. επισημαίνει ότι ορισμένα κράτη μέλη, παρότι κινήθηκαν διαδικασίες υπερβολικού ελλείμματος εναντίον τους, δεν έχουν προβεί στη λήψη μέτρων επαρκών για τη μείωση των ελλειμμάτων τους και ότι εξακολουθούν να υπάρχουν βάσιμοι λόγοι ανησυχίας σχετικά με την προοπτική μείωσης των ελλειμμάτων των κρατών αυτών κάτω του 3% του ΑΕγχΠ στο άμεσο μέλλον·
3. επισημαίνει τη σημασία θέσπισης τόσο πακέτων διαρθρωτικών αλλαγών όσο και επενδυτικών δραστηριοτήτων, τα οποία σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα θα αποδειχθούν ζωτικής σημασίας για την χρηματοοικονομική αειφορία, την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας και ανάπτυξης,
4. σημειώνει ότι η διαχείριση των οικονομικών αλλαγών στις χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης έχει σε ορισμένα νέα κράτη μέλη σοβαρές επιπτώσεις στα επίπεδα του δημοσιονομικού ελλείμματος και του δημόσιου χρέους τους·
5. υπογραμμίζει το γεγονός ότι δεν μπορούν να υπάρξουν εξαιρέσεις από τους κανόνες και τις διαδικασίες του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, και για το λόγο αυτό καλεί όλα τα θεσμικά όργανα να αναλάβουν την ευθύνη τους για την εφαρμογή, τον έλεγχο, καθώς και την τήρηση του Σύμφωνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης·
6. καλεί τα κράτη μέλη που δεν το έχουν πράξει ακόμα αφενός να μειώσουν δραστικά το έλλειμμά τους σε επίπεδα κάτω του 3% του ΑΕγχΠ, προκειμένου να διασφαλίσουν τη δημοσιονομική σταθερότητα και τη σταθερότητα των τιμών στη διευρυμένη Ευρωπαϊκή Ένωση, αφετέρου να φροντίσουν για τη συγκέντρωση επαρκών αποθεματικών σε περιόδους ευνοϊκών συνθηκών, ώστε σε χαλεπούς καιρούς να μπορούν να λαμβάνονται οικονομικά μέτρα χωρίς να υπάρχει κίνδυνος παραβίασης των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης·
7. υπογραμμίζει το πόσο σημαντικό είναι να βελτιωθούν οι δημοσιονομικές στατιστικές με πιο ορθούς και τυποποιημένους όρους, μεθόδους υπολογισμού και διαδικασίες, και επιδοκιμάζει την πρωτοβουλία της Επιτροπής να υποβάλει προτάσεις σχετικά με ελάχιστα πρότυπα για την ανεξαρτησία, ακεραιότητα και ποιότητα των εθνικών στατιστικών υπηρεσιών καθώς και την ενισχυμένη αρμοδιότητα της Eurostat να συντονίζει, ελέγχει και διεξάγει επί τόπου έλεγχο των στοιχείων που τις παραπέμπουν τα κράτη μέλη·
8. καλεί τα νέα κράτη μέλη να επιταχύνουν τη μεταρρύθμιση των δημόσιων οικονομικών τους μέσω της αναδιανομής των πόρων σε μια περαιτέρω κίνηση για τη διασφάλιση της πραγματικής σύγκλισης των οικονομιών τους, και να επικεντρωθούν περισσότερο στον εκσυγχρονισμό των συνταξιοδοτικών συστημάτων και των συστημάτων κοινωνικών παροχών, ώστε να στηρίξουν μια πιο αποτελεσματική πολιτική απασχόλησης·
9. τονίζει την ανάγκη για διαρκείς βελτιώσεις της φορολογικής διοίκησης και για θέσπιση ενός αποτελεσματικού συστήματος συλλογής φόρων, προκειμένου να καλλιεργηθεί το επιχειρηματικό πνεύμα και να ενθαρρυνθεί η δημιουργία νέων επιχειρήσεων·
10. υπενθυμίζει στα κράτη μέλη τη δέσμευσή τους στο πλαίσιο του Συμφώνου Ανάπτυξης και Σταθερότητας να καταρτίζουν προϋπολογισμούς «σχεδόν ισοσκελισμένους ή πλεονασματικούς»· θεωρεί ότι πρέπει να αποφεύγονται τα υπερβολικά ελλείμματα για να επιτυγχάνεται η σταθερότητα των τιμών και εξασφαλίζεται η βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών· συνιστά να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης για την οικονομική ανάπτυξη και περισσότερη προσοχή στην προστασία της βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών· προειδοποιεί δε ότι οι κρατικές δαπάνες διακυβεύουν τη σταθερότητα των τιμών, τα χαμηλά επιτόκια και τα επίπεδα των κρατικών επενδύσεων, επιπλέον δε μειώνουν την ικανότητα αντιμετώπισης της πρόκλησης των δημογραφικών αλλαγών και της γήρανσης του πληθυσμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση·
11. επαναλαμβάνει την έκκλησή του για υιοθέτηση μιας σαφούς μεθόδου που θα περιλαμβάνει ορισμό των «υψηλής ποιότητας δημόσιων δαπανών» για την ποσοτικοποίηση των δημοσιονομικών καταστάσεων και της συμβολής τους στην ανάπτυξη και στις επενδύσεις, με στόχο τη θετική συμβολή στην επίτευξη των στόχων της Λισσαβόνας· επιπλέον, ζητεί τον επαναπροσανατολισμό των δημόσιων δαπανών κατά τρόπο που θα διασφαλίζει ότι οι διάφορες γραμμές του προϋπολογισμού σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο θα αντικατοπτρίζουν τις βασικές πολιτικές προτεραιότητες που έχουν τεθεί για το 2010·
12. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, την Επιτροπή των Περιφερειών και τις κυβερνήσεις και κοινοβούλια των κρατών μελών.
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
|
Τίτλος |
Δημόσια οικονομικά στην ΟΝΕ - 2004 | ||||||||||||
|
Αριθμός διαδικασίας |
|||||||||||||
|
Κανονιστική βάση |
Άρθρο 45 | ||||||||||||
|
Επιτροπή αρμόδια επί της ουσίας |
ECON | ||||||||||||
|
Γνωμοδοτική(ές) επιτροπή(ες) |
BUDG 13.1.2005 |
|
|
|
| ||||||||
|
Αποφάσισε να μη γνωμοδοτήσει |
BUDG 31.1.2005 |
|
|
|
| ||||||||
|
Ενισχυμένη συνεργασία |
|
|
|
|
| ||||||||
|
Πρόταση/Προτάσεις ψηφίσματος που περιέχεται/ονται στην έκθεση |
|
|
| ||||||||||
|
Εισηγητής(ές) |
Othmar Karas |
| |||||||||||
|
Εισηγητής(ές) που αντικαταστάθηκε(καν) |
Bigliardo |
| |||||||||||
|
Εξέταση στην επιτροπή |
1.2.2005 |
2.2.2005 |
|
|
| ||||||||
|
Ημερομηνία έγκρισης |
2.2.2005 | ||||||||||||
|
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας |
υπέρ: κατά: αποχές: |
28 2 15 | |||||||||||
|
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Zsolt László Becsey, Pervenche Berès, Pier Luigi Bersani, Udo Bullmann, Ieke van den Burg, Elisa Ferreira, José Manuel García-Margallo y Marfil, Robert Goebbels, Gunnar Hökmark, Karsten Friedrich Hoppenstedt, Ian Hudghton, Christopher Huhne, Sophia in 't Veld, Othmar Karas, Piia-Noora Kauppi, Wolf Klinz, Christoph Konrad, Guntars Krasts, Enrico Letta, Gay Mitchell, Cristobal Montoro Romero, Joseph Muscat, John Purvis, Alexander Radwan, Bernhard Rapkay, Karin Riis-Jørgensen, Dariusz Rosati, Eoin Ryan, Antolín Sánchez Presedo, Manuel António dos Santos, Peter Skinner, Margarita Starkevičiūtė, Ivo Strejček, Sahra Wagenknecht | ||||||||||||
|
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Harald Ettl, Werner Langen, Alain Lipietz, Jules Maaten, Thomas Mann, Διαμάντω Μανωλάκου, Αντώνης Σαμαράς, Theresa Villiers, Corien Wortmann-Kool, Josef Zieleniec | ||||||||||||
|
Αναπληρωτές (άρθρο 178, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
| ||||||||||||
|
Ημερομηνία κατάθεσης – A[6] |
7.2.2005 |
A6-0025/2005 | |||||||||||
|
Παρατηρήσεις |
... | ||||||||||||