SPRAWOZDANIE w sprawie raportu rocznego Rady dla Parlamentu Europejskiego dotyczącego głównych aspektów i podstawowych wyborów Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, z uwzględnieniem wskazań finansowych dla budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich - 2003 r.

21 marca 2005 r. - (8412/2004 – 2004/2172(INI))

Komisja Spraw Zagranicznych
Sprawozdawca: Elmar Brok
PR_INI_art47-1


Procedura : 2004/2172(INI)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury :  
A6-0062/2005
Teksty złożone :
A6-0062/2005
Teksty przyjęte :

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie raportu rocznego Rady dla Parlamentu Europejskiego dotyczącego głównych aspektów i podstawowych wyborów Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, z uwzględnieniem wskazań finansowych dla budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich - 2003 r. (8412/2004 - 2004/2172(INI))

Parlament Europejski,

–       uwzględniając Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy podpisany w Rzymie dnia 29 października 2004 r.,

–       uwzględniając Strategię Bezpieczeństwa Europejskiego (ESS) przyjętą przez Radę Europejską dnia 12 grudnia 2003 r.,

–       uwzględniając Raport Roczny Rady za 2003 r. (8412/2004),

–       uwzględniając Porozumienie Międzyinstytucjonalne z dnia 6 maja 1999 r. zawarte między Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej i poprawy procedury budżetowej [1], pkt H, ust. 40,

–       uwzględniając art. 21 Traktatu UE,

-       uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 stycznia 2005 r. dotyczącą Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy[2].

–       uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 października 2003 r. dotyczącą postępu w wykonaniu wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa[3],

–       uwzględniając swoją rezolucję z dnia 29 stycznia 2004 r. dotyczącą relacji między Unią Europejską i Organizacją Narodów Zjednoczonych[4],

–       uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 listopada 2003 r., „Szersza Europa – sąsiedztwo: nowe ramy dla relacji z naszymi wschodnimi i południowymi sąsiadami”[5],

–       uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 kwietnia 2003 r. dotyczącą nowej europejskiej architektury bezpieczeństwa i obrony – jej priorytetów i braków[6],

–       uwzględniając swoje zalecenia dla Rady z dnia 26 lutego 2004 r. w sprawie stosunków między Unią Europejską i Rosją[7],

–       uwzględniając swoje rezolucje z dnia 22 kwietnia 2004 r. dotyczące stanu Partnerstwa Transatlantyckiego w przededniu szczytu UE-USA w Dublinie, w dniach 25-26 czerwca 2004 r.[8] i z dnia 13 stycznia 2005 r. dotyczącą stosunków transatlantyckich[9],

–       uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 października 2003 r. dotyczącą pokoju i godności na Bliskim Wschodzie[10],

–       uwzględniając swoje zalecenia dla Rady z dnia 24 września 2003 r. w sprawie sytuacji w Iraku[11],

–       uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 lutego 2004 r. dotyczącą Afganistanu; wyzwania i perspektywy[12],

–       uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 listopada 2001 r. dotyczącą światowego partnerstwa i wspólnej strategii na rzecz relacji między Unią Europejską i Ameryką Łacińską[13],

-       uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 stycznia 2005 r. dotyczącą niedawnego kataklizmu tsunami na Oceanie Indyjskim[14]

–       uwzględniając Wnioski Prezydencji Rady Europejskiej w Brukseli w dniach 16-17 grudnia 2004 r. i w szczególności swoje decyzje w sprawie terroryzmu i spraw zewnętrznych,

–       uwzględniając art. 112 ust. 1 Regulaminu,

–       uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych i opinię Komisji Budżetowej (A6-0062/2005),

A.  mając na uwadze, że Parlament jest zdania, iż prowadzono z nim niewystarczające konsultacje, jak to przewiduje art. 21 Traktatu o Unii Europejskiej, w związku z obecną praktyką Rady polegającą na zwykłym przekazywaniu opisowej listy działań za poprzedni rok zamiast konsultowania się z Parlamentem w sprawie głównych aspektów i podstawowych wyborów na następny rok,

B.  mając na uwadze, że w związku z tym należy zaprzestać dotychczasowej praktyki i zastąpić ją inną, zapewniającą rzeczywiste konsultacje z Parlamentem, jak jest o tym mowa wyżej, prowadząc do jego większego zaangażowania,

C.  mając na uwadze, że duch i treść Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy podpisanego w Rzymie dnia 24 października 2004 r., choć jeszcze nie ratyfikowanego, powinny już wywierać istotny wpływ odnośnie realizacji Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa UE (WPZiB) na rok 2005 i lata następne,

D.  mając na uwadze, że Parlament wielokrotnie wyrażał swoje poglądy dotyczące sposobu, w jaki przebiegać powinny relacje z niektórymi regionami i krajami, oraz w świetle lepszej równowagi w celu rozszerzenia globalnego charakteru działań zewnętrznych Unii,

E.  mając na uwadze, że obecne finansowanie WPZiB i Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony (ESDP) jest zupełnie nieodpowiednie, zarówno pod względem ilości, jak i jakości, oraz z uwzględnieniem odpowiedzialności demokratycznej,

1.  Chociaż wyraża zadowolenie ze sposobu, w jaki Wysoki Przedstawiciel/Sekretarz Generalny Rady w pełnym zakresie informował Parlament o postępach dotyczących głównych kwestii WPZiB, dobitnie odrzuca podejście a posteriori prezentowane do tej pory przez Radę, polegające na przedstawianiu opisowej listy działań w zakresie WPZiB realizowanych w poprzednich latach i uważa, że taka praktyka stanowi wyraźne naruszenie art. 21 Traktatu o Unii Europejskiej i Porozumienia Międzyinstytucjonalnego z dnia 6 maja 1999 r. w zakresie konsultacji z Parlamentem Europejskim;

2.  żąda zatem od Rady, aby zaprzestała dotychczasowej praktyki i zastąpiła ją podejściem a priori, w ramach którego Rada będzie konsultować się z Parlamentem na początku każdego roku w sprawie głównych aspektów i podstawowych wyborów przewidywanych przez Radę na ten rok, w kwestiach globalnych i przekrojowych, a także w sprawie priorytetów planowanych dla różnych obszarów geograficznych; równocześnie zwraca się do Rady, aby przedstawiała sprawozdania czy uwzględniony został wkład Parlamentu Europejskiego, a jeżeli tak – w jaki sposób;

3.  zamierza przyczynić się do wysiłków zmierzających do wzrostu odpowiedzialności demokratycznej dotyczącej zagadnień związanych z WPZiB poprzez organizowanie regularnych dyskusji z parlamentami krajowymi w ramach kwartalnej wymiany poglądów z Wysokim Przedstawicielem/Sekretarzem Generalnym Rady i Komisarzem ds. stosunków zewnętrznych, włączając w to dyskusje dotyczące poprawek proponowanych przez parlamenty krajowe do Raportu Rocznego Parlamentu dotyczącego WPZiB;

4. zachęca Radę i Wysokiego Przedstawiciela/Sekretarza Generalnego Rady do zorganizowania w Parlamencie Europejskim oraz w parlamentach krajowych dorocznych debat na temat Strategii Bezpieczeństwa;

5.  zachęca zarówno Radę, jak i Państwa Członkowskie do dalszego parlamentarnego nadzoru ESDP, na poziomie krajowym, poprzez rozszerzanie roli, jaką parlamenty krajowe odgrywają w autoryzowaniu działań podejmowanych w ramach ESDP; oraz na poziomie europejskim, poprzez przyznanie Parlamentowi wiodącej roli w nadzorowaniu całego budżetu WPZiB;

6.  nalega, by Rada zadbała o większy rygor i polityczne zaangażowanie we wdrażaniu swoich instrumentów politycznych, takich jak polityka sankcji;

Główne aspekty i podstawowe wybory WPZiB na 2005 r. po podpisaniu Traktatu Konstytucyjnego

7. jest zdania, że duch (i treść) postanowień nowego Traktatu w kwestiach dotyczących WPZiB powinny być stosowane już teraz, tak jak to już stało się w przypadku utworzenia Europejskiej Agencji Obrony, koncepcji „grupy bojowej”, ustanowienia rozwiniętej Polityki Sąsiedztwa UE, która powinna mieć znacznie większe znaczenie niż aktualna Polityka Sąsiedztwa, i zastosowania klauzuli politycznej solidarności w celu przeciwdziałania zagrożeniom i atakom terrorystycznym, walka z ich konsekwencjami powinna odbywać się poprzez skuteczną koordynację odpowiednich działań, w tym zarówno obecnych jak i przyszłych środków obrony cywilnej, odnosi się to również do klauzuli wzajemnej obrony oferowanej w przypadku napaści zbrojnej na Państwa Członkowskie Unii Europejskiej;

8. w związku z tym zwraca się z prośbą o otrzymywanie informacji na równi z Radą oraz o większe zaangażowanie go we wszystkie przyszłe projekty przedstawiane przez Wiceprzewodniczącego Komisji/ministra spraw zagranicznych UE, dotyczących przygotowania Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa na 2005 r.;

9. wyraża pragnienie, aby przyszła Europejska Służba Działań Zewnętrznych odgrywała kluczową rolę w obszarze działań zewnętrznych, asystując ministrowi spraw zagranicznych UE/Wiceprzewodniczącemu Komisji; w każdym wypadku przypomina o potrzebie zachowania kompetencji Parlamentu i odpowiedzialności nowych Służb w całości wobec Parlamentu, a szczególnie odnośnie włączenia elementów Komisji do nowych Służb (DG ds. Stosunków Zewnętrznych, Delegacji WE itp.); zwraca się z prośbą o perspektywę dalszego rozwoju elementów międzyrządowych (którą powinny przedstawić w szczególności Państwa Członkowskie), tak aby przyszłe Służby mogły działać według zintegrowanego modelu Wspólnoty jako część Komisji, przy jednoczesnym zachowaniu całkowitej lojalności wobec Rady w kwestiach międzyrządowych;

10. zwraca się do Rady, aby dołożyła wszelkich starań w celu nadania realnego znaczenia klauzuli solidarności w dziedzinie obrony przewidzianej w Traktacie Konstytucyjnym, jak tylko Traktat ten wejdzie w życie;

11. uważa, że konieczne jest, aby Komisarz ds. Stosunków Zewnętrznych i Wysoki Przedstawiciel ds. WPZiB obecnie, kiedy podpisano Traktat Konstytucyjny, zastosowali nowe standardy poprzez pełne informowanie, konsultowanie i większe angażowanie Parlamentu we wszelkie kwestie dotyczące WPZiB i ESDP; podkreśla szczególnie potrzebę zapewnienia odpowiedzialności demokratycznej za wszystkie działania podejmowane przez Europejską Agencję Obrony;

12. z zadowoleniem przyjmuje fakt utworzenia Europejskiej Agencji Obrony i Wstępnego Działania Komisji w zakresie badań nad bezpieczeństwem; uważa, że w średnioterminowym planie finansowym należy rocznie przewidzieć odpowiednią kwotę na badania nad bezpieczeństwem;

13. zwraca się do Rady, aby również regularnie konsultowała się z Parlamentem Europejskim w sprawie głównych aspektów i podstawowych wyborów w związku z polityką ESDP oraz informowała Parlament na temat jej rozwoju zgodnie z art. I-41 ust. 8 Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy; takie konsultacje powinny odbywać się w ten sam sposób jaki jest wymagany wyżej dla WPZiB;

Szczegółowe propozycje dotyczące zagadnień globalnych i przekrojowych na 2005 r.

14. z zadowoleniem przyjmuje Strategię Bezpieczeństwa Unii Europejskiej przyjętą w dniu 12 grudnia 2003 r.; w pełni zgadza się z jej całościowym podejściem cywilno-wojskowym i najistotniejszymi koncepcjami prewencyjnego zaangażowania i skutecznego multilateralizmu, które muszą również charakteryzować WPZiB i ESDP, oraz odwołuje się do raportu na temat strategii sporządzanego obecnie przez Komisję Spraw Zagranicznych; podkreśla potrzebę rozwoju zdolności do szybkiego reagowania w przypadku kataklizmów i katastrof humanitarnych;

15. podkreśla w związku z powyższym - podobnie jak to uczyniono w Strategii Bezpieczeństwa - potrzebę stworzenia odpowiedniej kultury bezpieczeństwa i dlatego w pełni popiera rozpoczęte obecnie prace nad implementacją koncepcji unijnego systemu kształcenia w dziedzinie ESDP. Utworzenie i rozwój Kolegium Europejskiego Bezpieczeństwa i Obrony musi zapewnić w przyszłości Instytucjom UE i Państwom Członkowskim dobrze wykształcony personel, który będzie mógł skutecznie pracować w dziedzinie ESDP. W tym celu Kolegium musi posiadać solidne podstawy organizacyjne i zapewnione odpowiednie finansowanie;

16.      w pełni popiera podejmowane obecnie wspólne wysiłki we wdrożeniu Strategii UE przeciwko rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia, pamiętając o zmianie w 2005 r. Traktatu ONZ w sprawie nierozprzestrzeniania broni jądrowej oraz aktywnej roli, jaką powinna odgrywać UE w tym kontekście i w zakresie wdrożenia rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ 1540 (2004); odnosi się do swych poprzednich stanowisk na temat broni strzeleckiej, jak również do swojej rezolucji z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie rewizji Konwencji Ottawskiej dotyczącej min przeciwpiechotnych; ponawia swoje wsparcie dotyczące zaostrzenia Kodeksu Postępowania w dziedzinie Eksportu Broni oraz orędownictwa UE na rzecz międzynarodowego Traktatu o Handlu Bronią;

17. podkreśla swą silną wiarę w to, że rozbrojenie jądrowe w istotny sposób przyczyni się do międzynarodowego bezpieczeństwa i strategicznej stabilności oraz zmniejszenia ryzyka rozprzestrzeniania broni jądrowej; wzywa te Państwa Członkowski, które dysponują arsenałem broni jądrowej do wypełnienia zobowiązań nałożonych na nie art. 6 Układu o Nierozprzestrzenianiu Broni Jądrowej; nalega, by na zbliżającej się konferencji przeglądowej Układu o Nierozprzestrzenianiu Broni Jądrowej Państwa Członkowskie poparły nową międzynarodową inicjatywę dotyczącą nowych zagrożeń jądrowych, jak zaproponował Sekretarz Generalny ONZ, Koffi Annan oraz Mohammed El Baradei, dyrektor Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, rozbrojenia jądrowego i aktywizacji Konferencji Rozbrojeniowej ONZ;

18. podziela pogląd Rady Europejskiej, że walka z terroryzmem będzie nadal priorytetem UE i kluczowym elementem jej polityki stosunków zewnętrznych, jednak ponownie zaznacza, że nie może to nastąpić kosztem praw człowieka i swobód obywatelskich oraz proponuje, by zwiększyć spójność i stanowczość polityki unijnej w zakresie zwalczania terroryzmu wobec krajów trzecich poprzez:

a) rozszerzenie dialogu politycznego na temat terroryzmu z partnerami zewnętrznymi,

b) wzmocnienie współpracy z organizacjami międzynarodowymi i regionalnymi (a w szczególności z Komitetem Antyterrorystycznym ONZ i z NATO) i w szczególności przywrócenie autorytetu NZ,

c) wdrożenie deklaracji UE-USA z 2004 r. dotyczącej zwalczania terroryzmu,

d) wzmocnienie strategii Komisji w zakresie pomocy celowej, określonej w takich programach jak CARDS, TACIS, MEDA itp., i charakteryzującej się podejściem opierającym się na współpracy, obejmującym obszary priorytetowe UNSCR 1373,

e) wzmocnienie wykorzystania Mechanizmów Szybkiego Reagowania Cywilnego/Wojskowego,

f) ścisłe przestrzeganie klauzuli antyterrorystycznej zawartej w umowach z krajami zagrożonymi ryzykiem terroryzmu lub konkretnymi działaniami związanymi z terroryzmem, takimi jak rekrutacja, szkolenie lub finansowanie, lub z jakimkolwiek innym krajem stanowiącym potencjalne ryzyko dla Unii; uważa, że w związku z tym należy zwrócić uwagę na propozycję złożoną przez Parlament w 2002 r. dotyczącą stworzenia Międzyinstytucjonalnego Kodeksu Postępowania w związku z polityką zewnętrzną Unii,

g) pełne wykorzystanie w razie konieczności poszczególnych działań ESDP,

h) zapewnienie zgodności z międzynarodowym prawem humanitarnym i prawami człowieka w odniesieniu do wszelkich podejmowanych działań,

i) zapewnienie aktywnego udziału Unii Europejskiej w pokojowym i sprawiedliwym rozwiązywaniu nagromadzonych przez lata problemów regionalnych, przy poszanowaniu decyzji ONZ i roli tej organizacji na arenie międzynarodowej oraz stawiając czoło najważniejszym problemom społecznym (biedzie, wykluczeniu społecznemu), które są pożywką dla przemocy i terroryzmu;

19. przywiązuje najwyższą wagę do własnego wkładu w walkę z terroryzmem; wzywa zatem Komisję Spraw Zagranicznych oraz Komisję Wolności Obywatelskich do ustalenia odpowiedniej procedury, w celu przygotowania zaleceń w tej materii, które będą kierowane zarówno do Rady, jak i Komisji; w związku z powyższym wzywa Radę do szczegółowego informowania i konsultowania Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych na temat unijnej listy organizacji terrorystycznych; w związku z powyższym z zadowoleniem przyjmuje pozytywną reakcję prezydencji luksemburskiej;

20. uważa, że w przypadku wystąpienia katastrof naturalnych należy udostępnić możliwości stworzone przez Radę i Komisję w sferze cywilno-wojskowej, w tym cywilno-wojskową Komórkę Planowania i narzędzia takie jak GALILEO i GMES;

Priorytety Parlamentu dla różnych obszarów geograficznych na 2005 r.

21. zwraca się do Rady, aby niezwłocznie podjęła ona kroki w celu poprawy istniejącego braku równowagi, pod względem geograficznym, odzwierciedlonego w aktach WPZiB przyjętych w trakcie ostatnich dziesięciu lat, tak by było możliwe osiągnięcie równowagi pomiędzy różnymi regionami, zgodnie z globalnymi ambicjami Unii; zwraca się do Rady, aby w szczególności osiągnęła równowagę pod względem geograficznym pomiędzy wysiłkami skierowanymi na Wschód w związku z rozszerzeniem, a ponownymi wysiłkami skierowanymi na południowy obszar Morza Śródziemnego; podkreśla jednak, że nie powinna przy tej okazji doprowadzić do powodującego ochłodzenie stosunków zmniejszonego zainteresowania osiągniętymi przez UE postępami w regionie Zachodnich Bałkanów, na Ukrainie i w Gruzji;

22. w związku z tym zaleca, aby Komisja podjęła niezbędne kroki umożliwiające UE wykorzystanie istniejących dobrych stosunków z niektórymi regionami geograficznymi (poprzez międzyregionalne, wielostronne lub dwustronne umowy stowarzyszeniowe itp.) w celu wzmocnienia jej wielostronnej siły przy działaniach z krajami wschodzącymi i regionami, z którymi takie dobre stosunki nie zostały jeszcze nawiązane; podkreśla też, że zwiększenie znaczenia stosunków sąsiedzkich UE nie może nastąpić kosztem kluczowych stosunków i solidarności pomiędzy UE a krajami rozwijającymi się na całym świecie;

23. przywiązuje jednak najwyższą wagę przede wszystkim do sukcesywnego rozszerzania Unii, zgodnie z decyzją Rady Europejskiej z dnia 16-17 grudnia 2004 r. a po drugie do rozwoju Europejskiej Polityki Sąsiedztwa jako najwyższego priorytetu Unii w jej politycznym planie działań na 2005 r., w tym również Europejskiego Obszaru Ekonomicznego dla krajów europejskich; zwraca uwagę na najwyższą wagę podejmowania wszelkich wysiłków w celu osiągnięcia pokojowego i godnego rozwiązania konfliktu bliskowschodniego na podstawie mapy drogowej ustanowionej przez tzw. kwartet bliskowschodni (USA, UE, ONZ i Rosję) i wdrożenia Strategicznego Partnerstwa z krajami basenu Morza Śródziemnego i Bliskiego Wschodu, zgodnie z decyzją Rady Europejskiej z czerwca 2004 r.; przyjmuje z zadowoleniem niedawne spotkanie pomiędzy Arielem Sharonem i Abu Mazem w Sharm el-Sheikh; nalega również, aby podejmowano natężone wysiłki w celu przyczynienia się do rozwiązania innych dotychczasowych lub przewidywalnych konfliktów i kryzysów, takich jak konflikty w Kosowie, Darfurze, Somalii, regionie Wielkich Jezior Afrykańskich, Iranie i Korei Północnej (KRLD) oraz aby dążyć do postępu społecznego na świecie, zgodnie z Milenijnymi Celami Rozwoju ONZ;

24.przywiązuje najwyższe znaczenie do kontynuacji i dalszego rozwijania Europejskiej Strategii dla Bałkanów Zachodnich, mając na uwadze stopniową integrację państw tego regionu z instytucjami europejskimi, szczególnie w świetle ważnych decyzji jakie zostaną podjęte w drugim półroczu 2005 r. w sprawie statusu Kosowa;

25.jest gotów do współpracy z Radą i Komisją w zakresie długoterminowego strategicznego procesu wprowadzania zmian w Serbii i Czarnogórze łącznie z Kosowem w celu stworzenia dla ludności tego regionu w przyszłości możliwości wspólnego życia w pokoju w UE;

26. oczekuje ścisłej współpracy z Radą i Komisją w celu politycznego i gospodarczego zabezpieczenia rozpoczętego procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie;

27. uważa za istotne, by UE i USA konstruktywnie kształtowały wzajemne stosunki, a NATO stało się ponownie miejscem równorzędnej debaty, w której instrumenty dotyczące prewencji, zarządzania kryzysowego i potencjału militarnego powinny znajdować się w rozsądnej równowadze; wyraża przekonanie, że przyjęcie wspólnego stanowiska (EP - Kongres Amerykański) w sprawie kwestii międzynarodowych we wspólnym interesie (walka z terroryzmem, konflikty regionalne, rozprzestrzenianie broni masowego rażenia, współpraca w dziedzinie energetyki, zmiany klimatyczne, itd.) ma zasadnicze znaczenie i wyraża przekonanie, że szczególnie obecnie w 2005 r., w dziesiątą rocznicę deklaracji madryckiej, stosunki transatlantyckie powinny nabrać nowego rozmachu: zakończenie tworzenia rynku transatlantyckiego do 2015 r. - uaktualnienie Nowej Agendy Transatlantyckiej przy jak najszybszym, i najpóźniej za dwa lata, wprowadzeniu w życie Porozumienia o Partnerstwie Transatlantyckim;

28. podkreśla potrzebę ścisłej współpracy między UE i USA odnośnie globalnych gospodarczych, politycznych i związanych z bezpieczeństwem zagadnień; wzywa do stworzenia nowego transatlantyckiego programu, w celu ustanowienia dialogu dotyczącego globalnych zagadnień;

29. nalega, by Rada omówiła z Parlamentem Europejskim koncepcję „Partnerstwa Strategicznego” z krajami trzecimi, opartego obowiązkowo na podzielaniu i promocji wspólnych wartości; w związku z powyższym wzywa do przeprowadzenia ogólnej oceny strategicznego partnerstwa z Federacją Rosyjską oraz Chinami;

30. zwraca się zarówno do Rady, jak i do Komisji, aby dołożyły wszelkich starań w celu zapewnienia bliskich stosunków z Rosją, odzwierciedlających nasze wspólne interesy i wartości i opartych na pełnym poszanowaniu praw człowieka, rządów prawa i demokracji;

31. w związku z powyższym popiera propozycję Rady dotyczącą wspólnego zarządzania kryzysami przez UE i Rosję w odniesieniu do konfliktów w regionie Naddniestrza i Południowego Kaukazu; zwraca uwagę, że wojna w Czeczenii komplikuje ustanowienie prawdziwego partnerstwa i ponawia swoje wezwanie do politycznego rozwiązania konfliktu, przy zaangażowaniu wszystkich demokratycznych warstw czeczeńskiego społeczeństwa;

32. wyraża ubolewanie nad faktem, że stosunki z Chinami polepszyły się wyłącznie w dziedzinie handlu i gospodarki, natomiast na polu praw człowieka i w kwestii demokracji nie dokonano żadnych znaczących postępów; w związku z powyższym wzywa Radę do utrzymania embarga na broń oraz do znalezienia rozwiązania ułatwiającego dialog, zmniejszającego napięcie i zachęcającego do rozbrojenia w stosunkach z Tajwanem, wyrażając wsparcie dla Tajwanu jako modelu demokracji dla całych Chin;

33. wyraża głębokie zaniepokojenie wywołane znaczną liczbą rakiet rozmieszczonych w regionie południowych Chin, wymierzonych w kierunku Cieśniny Tajwańskiej, jak i zamiarem Chińskiej Republiki Ludowej dotyczącym uchwalenia tzw. ustawy antysecesyjnej, która w nieuzasadniony sposób zaostrzy sytuację po obu stronach Cieśniny; wzywa Chińską Republikę Ludową oraz władze ChRL na Tajwanie do ponownego podjęcia rozmów politycznych w oparciu o obustronne zrozumienie i uznanie, w celu promowania stabilności, demokracji, praw człowieka i rządów prawa w Azji Wschodniej;

34. popiera wysiłki podejmowane przez Wielką Brytanię, Francję, Niemcy oraz Radę i Komisję na rzecz zachęcenia Iranu do stania się aktywnym i łagodzącym spory partnerem w regionie, okazującym pełne poszanowanie dla kwestii praw człowieka oraz zapewnienia, by nie rozwijał programu broni jądrowej; podkreśla też, że dowody na dalsze rozwijanie programu dotyczącego tego typu broni będą miały bardzo poważne konsekwencje dla stosunków UE-Iran;

35. opowiada się za dalszym zwiększeniem zaangażowania Europy w Afganistanie oraz rzetelnym i dającym się zaplanować średnioterminowo finansowaniem tego zadania; jest za podjęciem wzmocnionych wysiłków zmierzających do odbudowy międzynarodowej wspólnoty; szczególne znaczenie przywiązuje przy tym do organizacji systemu oświaty, poprawy sytuacji kobiet i dzieci, rozbrojenia i procesu ponownej integracji oraz rozwoju i wprowadzania rozwiązań gospodarczych stanowiących alternatywę do uprawy opium;

36. wzywa Radę do jak najszybszego rozpoczęcia procedury mającej na celu przyjęcie w ramach WPZiB wspólnego stanowiska w sprawie Iraku;

37. w tym kontekście wyraża swoje głębokie zaniepokojenie oświadczeniem wydanym przez Koreańską Republikę Ludowo-Demokratyczną dnia 10 lutego 2005 r., w którym wyraża ona swoje zamierzenie zawieszenia na czas nieokreślony uczestnictwa Korei w wielostronnych rozmowach na temat jej programu jądrowego;

38.powołuje się na swoje liczne rezolucje i sprawozdania dotyczące różnych obszarów geograficznych, które zawierają cenny wkład w debatę na temat sposobu, w jaki polityka Unii wobec tych obszarów geograficznych powinna się rozwijać, w celu osiągnięcia właściwej równowagi, o której mowa powyżej;

39. raz jeszcze podkreśla aktywną rolę, jaką Unia musi odgrywać w swoich stosunkach z krajami trzecimi w zakresie wspierania praw człowieka i zapewnienia realizacji Milenijnych Celów Rozwoju, jako ważnych i integralnych elementów WPZiB oraz ESDP;

40. wskazuje na zgodne działania podjęte przez UE podczas ostatnich wyborów na Ukrainie, jako dobry przykład sposobu, w jaki różne instytucje europejskie, działając razem z Państwami Członkowskimi, powinny reagować i odgrywać wiodącą rolę, kiedy w grę wchodzą wspólne europejskie interesy i wartości; zobowiązuje się do popierania dalszych działań dotyczących Ukrainy, bowiem niedawne wypadki stanowią wyraźnie poważne wyzwanie również dla Unii;

41. wzywa Radę, Komisję oraz Państwa Członkowskie do rozważenia, poza środkami przewidzianymi w planie działań w ramach Wspólnej Polityki Sąsiedztwa, innych form stowarzyszenia z Ukrainą, przedstawiając temu państwu jasną perspektywę europejską i odpowiadając na aspiracje wykazane przez ogromną większość narodu ukraińskiego, prowadząc być może w efekcie do wstąpienia Ukrainy do UE;

Pogląd Parlamentu na rolę Unii w niektórych wielostronnych organizacjach

42. w oczekiwaniu na wejście w życie nowego Traktatu Konstytucyjnego, który wyraźnie nadaje Unii osobowość prawną, zaleca, aby podjęto konieczne kroki w celu zwiększenia reprezentacji Unii w różnych wielostronnych organizacjach, a szczególnie w ONZ, Międzynarodowym Trybunale Karnym, OBWE, Radzie Europy i wszystkich innych odpowiednich forach; wzywa Radę i Komisję do zaangażowania w przypadkach, w których okaże się to stosowne, posłów do Parlamentu Europejskiego, aby osiągnąć ww. cel; podkreśla w szczególności potrzebę nasilenia stosunków UE z OBWE i Radą Europy, jak również z ONZ; zwraca się, aby Parlamentowi przydzielono rolę odpowiadającą wysokiemu szczeblowi dyplomacji parlamentarnej, dzięki której przyczynia się on do rozwoju WPZiB;

43. jest zdania, że Unia jako całość powinna odgrywać główną rolę w ramach systemu ONZ i powinna wspierać reformę ONZ zgodnie z propozycjami zawartymi w sprawozdaniu Panelu Wysokiego Szczebla ds. Zagrożeń, Wyzwań i Zmian;

Pogląd Parlamentu na finansowanie WPZiB w 2005 r.

44. powtarza, że odpowiedź na pięć głównych zagrożeń dla bezpieczeństwa europejskiego, zawartych w Europejskiej Strategii Bezpieczeństwa (terroryzm, rozprzestrzenianie broni masowego rażenia, konflikty regionalne, upadek państw i przestępczość zorganizowana), będzie wymagać długoterminowego zewnętrznego zaangażowania przy wykorzystaniu wszystkich dostępnych instrumentów, w tym poważnych inwestycji w badania w dziedzinie bezpieczeństwa i zapobiegania konfliktom, obejmującego identyfikację konkretnych i trwałych kompromisów budżetowych, wyraźnie zaznaczonych w przyszłej Perspektywie Finansowej na lata 2007-2013;

45. nalega, aby nie było możliwe dalsze dzielenie finansowania wydatków cywilnych i wojskowych szczególnie w kontekście operacji ESDP, a bardziej szczegółowo – operacji podejmowanych wyłącznie przez Unię i planowanych oraz realizowanych poprzez jej Komórkę Cywilno-Wojskową;

46. w związku z tym ponownie podkreśla, że łączne koszty operacji wojskowych w ramach ESDP powinny być finansowane z budżetu Wspólnoty (co już ma miejsce w sferze cywilnej w wypadku operacji policyjnych), a nie z budżetu zależnego lub funduszu założycielskiego Państw Członkowskich, tak jak to się dzieje obecnie;

47. w tym celu przypomina o nowych możliwościach, jakie daje finansowanie przyszłych interwencji prowadzonych przez planowane „humanitarne grupy bojowe” w przypadkach klęsk żywiołowych, które wymagają połączenia wojskowych i cywilnych środków pomocowych, jak to miało ostatnio miejsce w przypadku kataklizmu tsunami w Azji Południowej; w związku z powyższym wzywa Radę i Komisję do przedstawienia nowej propozycji, która uwzględniać będzie również propozycję Parlamentu Europejskiego dotyczącą Europejskiego Cywilnego Korpusu Pokojowego oraz ustanowienia Europejskiego Ochotniczego Korpusu Pomocy Humanitarnej, zgodnie z art. III-321 Konstytucji;

48. zwraca się do Rady, aby w wypadku jakichkolwiek przyszłych działań ESDP w walce z terroryzmem, w przeciwieństwie do obecnych reguł takich jak zasada „samodzielne finansowanie swojego udziału przez poszczególne państwa ” lub jakichkolwiek ustaleń ad hoc, jak tzw. „Mechanizm Athena”, rozważyła możliwość finansowania łącznego kosztu takich operacji z budżetu Wspólnoty;

*

* *

49. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, parlamentom Państw Członkowskich, Sekretarzowi Generalnemu ONZ, Sekretarzowi Generalnemu NATO i Przewodniczącemu Rady Europy.

EXPLANATORY STATEMENT

On 30 April 2004, the Council submitted to the Parliament its annual report entitled on the main aspects and basic choices of CFSP, including the financial implications for the general budget of the European Communities (point H, paragraph 40, of the Interinstitutional Agreement of 6 May 1999) corresponding to 2003. As clearly stated by the Council the scope of the 2003 report is limited to the description of CFSP activities. In fact the report merely accounts for some 10 pages whereas the remaining 118 pages include seven annexes containing in a descriptive manner the list of the global and horizontal items, the priorities in the different geographical areas, the situation as far as the multilateral fora is concerned, some perspectives for future action and a certain number of legal acts regarding financial questions and legal acts. While recognising that such a structural presentation corresponds to a former established demand of this Parliament regarding the structure of the annual report, the real fact remains that the a posteriori presentation by the Council does not in any way correspond to the right of the Parliament to be adequately consulted rather than just informed on the main aspects and the basic choices of the CFSP. That is why the first recommendation of the rapporteur will be rejected such a posteriori approach and to ask the Council to revoke such practice and replace it by an a priori approach by which the European Parliament is consulted at the beginning of each year on the main aspects and basic choices foreseen by the Council for that year both on the global and horizontal items, as well as on the priorities planned for the different geographical areas. Further asks the Council to subsequently report on whether and, if so, how the European Parliament's contribution has been taken into account.

As stated by the Council in its report, the key political developments in 2003 were basically the adoption of the new European Security Strategy by the European Council of 12 December 2003, alongside the adoption of the EU Strategy against the proliferation of WMDs, the development of the military capabilities needed for the European Union crisis management including the declaration on the Union's operational capabilities under the Helsinki Deadline Goal (despite recognition of various shortfalls), the creation of the European Defence Agency and the launching of two civilian ESDP operations and the first two military operations (Operation Concordia and Operation Artemis). Moreover, two comprehensive frameworks for permanent relations between the European Union and the United Nations on the one side and the European Union and NATO on the other side were also agreed. However, the most significant development which took place before the presentation of the report in April 2004 was undoubtedly the preparatory work (European Convention and subsequent IGC) which would ultimately lead to the signature of the Treaty establishing the European Constitution on 29 October 2004.

Some foreseeable implications of the signing of the Constitutional Treaty on the main aspects and basic choices of CFSP for 2005

For this reason, and accordingly to the previous paragraph, rather than re-exam the past 2003 events referred to in the Council's report, the rapporteur prefers to include in the Parliament's reaction insistence on an a priori approach from now on. Thereby presenting the main aspects and basic choices of CFSP for 2005 in the aftermath of the signing of the Constitutional Treaty.

As already outlined by our Committee, the Constitutional Treaty includes a certain number of improvements in the field of CFSP, first of all by including new definitions of the principles and objectives of the Union's external action, especially those concerning compliance by the EU Common Foreign and Security Policy with international law and observance of the principles of the United Nations Charter. Secondly by grouping all the relevant articles of the current treaties covering the various aspects of the Union's external action within the new single Title V of Part III. Thirdly, by attributing a legal personality to the Union. Above all, by creating the new post of Union Minister for Foreign Affairs accountable both to the European Parliament and the European Council. Finally, by the creation of the European External Action Service.

It should now be equally noted that the Constitutional Treaty also includes a number of major improvements in the field of ESDP, including an updating of the Petersburg tasks, multinational forces set up by Member States available to the ESDP, compromise to progressively improving military capabilities and setting up a European Armaments, Research and Military Capabilities Agency, European decisions as a new instrument for the implementation of the CFSP/ESDP, execution of ESDP tasks, within the Union framework, by a group of Member States, permanent structured cooperation between Member States which fulfil higher military capabilities criteria within the Union framework for the most demanding tasks, mutual solidarity clause establishing an obligation of aid and assistance by all the means within the power of each Member State towards any other Member State that is a victim of armed aggression on its territory (without prejudice to the security and defence policy of certain Member States or the role played by NATO for certain other Member States) and a solidarity clause for mutual assistance to prevent terrorist threats or terrorist attacks or in the event of a disaster.

From the rapporteur's point of view therefore most, if not, all, of the above-mentioned improvements both in the CFSP and ESDP field should, as from now, be already taking effect, at least in political terms, without waiting for the formal ratification of the Constitutional Treaty. This should apply specifically to the main aspects and basic choices for CFSP for 2005.

Reference to some global and horizontal items for 2005

In addition to the institutional developments referred to in the previous paragraph, from the rapporteur's viewpoint, special attention should be paid to the main threats to European Security referred to in the European Security Strategy. That means terrorism, proliferation of WMDs, regional conflict, state failure and organised crime. Given the fact that this issue is already the subject of an important AFET report, it would be preferable that these questions be left for in-depth treatment in the framework of that report. It should be underlined however that the ideas of 'preventive engagement' and 'effective multilateralism' should be considered as two of the most significant contributions for European security. In particular, and contrary to the view of those who believe that this bid for multilateralism stems from weakness as opposed to the unilateral tendency of stronger powers, the rapporteur's viewpoint is that multilateral aspirations rather denote a higher level of political organisation, learned from European experience of centuries of ongoing conflict, war and human disaster. The quest for a strong international society, well-functioning international institutions and a rule-based international order sought in this strategy is a clear objective which perfectly fits such a higher level of political organisation. However, one capital issue which has not been addressed by the European Security Strategy due probably to its controversial nature is when will resorting to force be necessary and legitimate. We cannot but agree with the European Security Strategy that the fundamental framework for international relations must be the United Nations Charter and that the United Nations Security Council has the primary responsibility for the maintenance of international peace and security. It remains unclear however under which circumstances it would be legitimate to make use of force as a last resort for EU actions.

However, some reference will be given to concerted European action against terrorism. Europe is now a target as well as a base for terrorism and European countries have already been victims of attack. The Parliament shares the view that the fight against terrorism blurs the traditional distinction between foreign and domestic policy and is ready to make proposals on the full integration of the fight against terrorism into the EU's external relations policy. The EU produces 25% of Global GDP, provides more than 50% of world-wide ODA and 40 % of UN budget. It is one of the most important global economic partners and has signed agreements of various types with more than 122 countries. The Union is well placed therefore to have a decisive say in the fight against terrorism by making coherent use of the immense strength and influence derived from its economic, commercial and aid links. This report includes therefore some initial proposals as well as the recommendation to set up a joint working group integrated from AFET and LIBE Committees to undertake ongoing work on this issue.

European Parliament views on the geographical areas for 2005

An overview of the distribution by geographical areas of CFSP actions from 1993 to 2003 shows the priority which in real terms has been given to the different areas. It should be noted that the area which has been a first priority was the Western Balkans and Eastern Europe with some 120 different CFSP acts followed by sub-Saharan Africa with some 60 acts, Asia with some 25 acts, the Mediterranean and the Middle East with less than 20 acts as well as the Confederation of Independent States (CIS) with some 15 acts, the region with the least acts being Latin America and the Caribbean (with less than half a dozen acts). Should we examine the list in the light of the different horizontal issues, the question of armaments, disarmament and non-proliferation would come in first place with some 40 acts, followed by the then rising ESDP with less than 20 acts, but well before conflict prevention and the fight against terrorism which both account for less than half a dozen acts. It is clear that since then and in the perspective of 2005, this horizontal analysis has dramatically changed with terrorism and ESDP in particular being now the object of the most acts. It is of the utmost importance, therefore, as far as the geographical question is concerned, to correct the clear imbalance attached to the different geographical areas so that the CFSP becomes a real global policy for the Union and not just a simple amount of certain priorities areas. Parliament has recommended in a large number of resolutions devoted to the different areas the way in which the policy of the Union towards each area should be carried out and there is no need to repeat such an exhaustive list. Suffice to insist therefore as the current report does on the necessity of a more fair balance among regions so that the Union can eventually take advantage of its special relations with some areas to supports its views when dealing with other emerging areas and countries where there is not such established special relationship.

European Parliament views on the financing of CFSP for 2005

The European Parliament has repeatedly expressed the view that the responsibility of the Union to honour its commitments on a number of crucial issues such as the global fight against poverty, the promotion of human rights and democracy and the links with partner countries around the world require that sufficient financial means are provided. In addition, it is becoming more and more evident that the artificial distinction between military and civil expenditure is no longer tenable, especially having in mind the joint civil and military philosophy which inspires the Union conflict prevention and crisis management policy as well as the latest developments in the field of the ESDP, in particular when it comes to EU autonomous operations planned and conducted exclusively by European means.

This is in fact a key element of the European Parliament's viewpoint, in clear and particular disagreement with current formulae of setting aside funds for ESDP operations which present at least two main failures: firstly, the well known fact that such funds escape the democratic control of both national parliaments and the European Parliament; secondly, and probably worse, the evidence that these kind of funds are normally financed via different mechanisms which as a final result put the main financial strain on those Member States providing the largest number of troops with the subsequent effect that those Member States become more reluctant to engage significantly in future operations. The time has come to end this vicious circle and the present report includes therefore some proposals in this regard.

PROCEDURA

Tytuł

Raport roczny Rady dla Parlamentu Europejskiego dotyczący głównych aspektów i podstawowych wyborów Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, z uwzględnieniem wskazań finansowych dla budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich - 2003 r

Numer procedury

2004/2172(INI)

Podstawa przepisowa

art. 112 ust.1

Komisja przedmiotowo właściwa
  Data udzielenia zgody ogłoszona na posiedzeniu

AFET
28.10.2004 r.

Komisja(e) wyznaczona(e) do wydania opinii
  Data ogłoszenia na posiedzeniu

 

 

 

 

 

Opinia niewydana
  Data wydania decyzji

 

 

 

 

 

Ściślejsza współpraca
  Data ogłoszenia na posiedzeniu

 

 

 

 

 

Projekt(y) rezolucji zawarty(e) w sprawozdaniu

 

 

 

Sprawozdawca(y)
  Data powołania

Elmar Brok
13.09.2004 r.

 

Sprawozdawca(y) zastąpiony/zastąpieni

 

 

Rozpatrzenie w komisji

18.01.2005r

15.03.2005r,

 

 

 

Data zatwierdzenia

16.03.2005 r.

Wynik głosowania

za:

przeciw:

wstrzymujących się:

47

13

0

Posłowie obecni podczas końcowego głosowania

Bastiaan Belder, Monika Beňová, André Brie, Elmar Brok, Philip Claeys, Simon Coveney, Véronique De Keyser, Giorgos Dimitrakopoulos, Anna Elżbieta Fotyga, Maciej Marian Giertych, Ana Maria Gomes, Alfred Gomolka, Anna Ibrisagic, Toomas Hendrik Ilves, Ioannis Kasoulides, Bogdan Klich, Helmut Kuhne, Joost Lagendijk, Vytautas Landsbergis, Armin Laschet, Willy Meyer Pleite, Francisco José Millán Mon, Annemie Neyts-Uyttebroeck, Raimon Obiols i Germà, Vural Öger, Justas Vincas Paleckis, Mirosław Mariusz Piotrowski, Tobias Pflüger, Bernd Posselt, Michel Rocard, Raül Romeva i Rueda, Libor Rouček, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, György Schöpflin, Gitte Seeberg, Ursula Stenzel, István Szent-Iványi, Charles Tannock, Inese Vaidere, Geoffrey Van Orden, Ari Vatanen, Paavo Väyrynen, Karl von Wogau, Jan Marinus Wiersma, Luis Yañez-Barnuevo García, Josef Zieleniec

Zastępcy obecni podczas końcowego głosowania

Laima Liucija Andrikienė, Alexandra Dobolyi, Árpád Duka-Zólyomi, Michl Ebner, Milan Horáček, Jaromír Kohlíček, Jaime Mayor Oreja, Erik Meijer, Pasqualina Napoletano, Janusz Onyszkiewicz, Doris Pack, Józef Pinior, Aloyzas Sakalas, Inger Segelström

Zastępcy (art. 178 ust. 2) obecni podczas końcowego głosowania

 

Data złożenia - A[6]

21.03.2005 r.

A6-0062/2005

Uwagi