SPRAWOZDANIE w sprawie projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącego prawa właściwego dla zobowiązań pozakontraktowych (“Rzym II”)

27.6.2005 - (COM(2003)0427 – C5‑0338/2003 – 2003/0168(COD)) - ***I

Komisja Prawna
Sprawozdawca: Diana Wallis

Procedura : 2003/0168(COD)

Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji

Dokument w ramach procedury :

A6-0211/2005

Teksty złożone :

A6-0211/2005

Debaty :

PV 05/07/2005 - 17

Głosowanie :

PV 06/07/2005 - 4.12

Teksty przyjęte :

P6_TA(2005)0284

PROJEKT REZOLUCJI LEGISLACYJNEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
OPINIA KOMISJI WOLNOŚCI OBYWATELSKICH, SPRAWIEDLIWOŚCI I SPRAW WEWNĘTRZNYCH
PROCEDURA

PROJEKT REZOLUCJI LEGISLACYJNEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącego prawa właściwego dla zobowiązań pozakontraktowych („Rzym II”)

(COM(2003)0427 – C5‑0338/2003 – 2003/0168(COD))

(Procedura współdecyzji: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

– uwzględniając projekt Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2003)0427)[1],

– uwzględniając art. 251 ust. 2 oraz art. 61 litera c) Traktatu WE, zgodnie z którymi projekt został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C5‑0338/2003),

– uwzględniając art. 51 Regulaminu,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej oraz opinie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A6‑0211/2005),

1. zatwierdza po poprawkach projekt Komisji;

2. zwraca się do Komisji o ponowną konsultację, jeśli uzna ona za stosowne wprowadzenie znaczących zmian do swojego projektu lub zastąpienie go innym tekstem;

3. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji.

Tekst proponowany przez Komisję		Poprawki Parlamentu

Poprawka 1

Punkt uzasadnienia 5

(5) Zakres tego rozporządzenia musi być określony w taki sposób, aby był spójny z rozporządzeniem (WE) nr 44/2001 i Konwencją rzymską z 1980 r.	(5) Zakres i przepisy niniejszego rozporządzenia muszą być określone w taki sposób, aby były spójne z rozporządzeniem Rady (WE) nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych oraz z rozporządzeniem (WE) nr ../... w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych ("Rzym I").

Uzasadnienie

Jest oczywiste, że rozporządzenie powinno być spójne nie tylko z Konwencją Rzymską z 1980 r., która nadal będzie obowiązywać ze względu na to, że Dania nie uczestniczy w przyjęciu tego rozporządzenia, lecz także z nowym rozporządzeniem, które pojawi się w wyniku projektu Rzym I.

Poprawka 2

Punkt uzasadnienia 5 a (nowy)

(5a) Troska o spójność prawa wspólnotowego wymaga, aby niniejsze rozporządzenie było bez uszczerbku dla przepisów związanych z lub mających wpływ na właściwe prawo, zawartych w instrumentach ustawodawstwa wtórnego innych niż niniejsze rozporządzenie, jak przepisy dotyczące kolizji przepisów prawnych w konkretnych sprawach, przeważające obowiązkowe przepisy pochodzenia wspólnotowego oraz podstawowe przepisy prawne dotyczące rynku wewnętrznego. W związku z tym niniejsze rozporządzenie powinno popierać właściwe funkcjonowanie rynku wewnętrznego, w szczególności swobodny przepływ towarów i usług.

Uzasadnienie

This amendment, which is based on the wording of the Commission's recital 19, should be read together with the amendment to Article 1 (Material scope, which should read "substantive scope"). It is essential that the rules of this Regulation should not hamper the proper functioning of the Internal Market.

Poprawka 3

Punkt uzasadnienia 7

(7) Zasada lex loci delicti commissi stanowi podstawowe rozwiązanie w przypadku zobowiązań pozakontraktowych praktycznie we wszystkich Państwach Członkowskich, ale jej praktyczne zastosowanie, w przypadku gdy czynniki składowe sprawy są usytuowane w wielu krajach wygląda inaczej. Sytuacja taka rodzi brak pewności prawnej.

(7) W celu zmniejszenia braku pewności prawnej konieczne jest istnienie we wszystkich Państwach Członkowskich jak najbardziej jednolitych przepisów dotyczących kolizji przepisów prawnych. Jednakże potrzeba pewności prawnej musi być zawsze podporządkowana przeważającej potrzebie wymierzania sprawiedliwości w poszczególnych przypadkach i w konsekwencji sądy muszą mieć swobodę postępowania zgodnie ze swoim uznaniem. Co więcej, konieczne jest poszanowanie intencji stron, jeżeli jednoznacznie dokonały wyboru prawa mającego zastosowanie do czynu zakazanego lub deliktu, lub jeżeli takiego wyboru może dokonać sąd.

Uzasadnienie

Whereas to select the lex loci delicti commissi as the basic solution has its attractions, more flexibility needs to be built into the rules so as to allow the courts to do justice in individual cases. Moreover, it is important to respect party autonomy.

Poprawka 4

Punkt uzasadnienia 8

(8) Jednolity przepis musi służyć większej przewidywalności decyzji sądów i zapewniać odpowiedni punkt ciężkości między interesami osoby uważanej za odpowiedzialną i osoby, która odniosła szkody. Związek z krajem, w którym nastąpiła bezpośrednia szkoda (lex loci delicti commissi) zapewnia odpowiedni punkt ciężkości między interesami osoby, która spowodowała szkodę i osoby, która poniosła szkodę, a także odzwierciedla nowoczesne podejście do odpowiedzialności cywilnej i rozwoju systemów ścisłej odpowiedzialności.

(8) Niniejsze rozporządzenie powinno służyć większej przewidywalności decyzji sądów i zapewniać odpowiedni punkt ciężkości między interesami osoby uważanej za odpowiedzialną i osoby, która odniosła szkody. Powinno również zaspokajać racjonalne oczekiwania stron, umożliwiając sądom zastosowanie takiego podejścia do kwestii prawa właściwego dla danego sporu, które odpowiada potrzebom handlu i transakcji międzynarodowych we Wspólnocie Państw nieposiadającej granic wewnętrznych.

Uzasadnienie

See the justification to the amendment to recital 7. Moreover, it is uncertain what the "modern approach to civil liability"is. Also it is not felt that the reference to systems of strict liability is necessary.

Poprawka 5

Punkt uzasadnienia 8a (nowy)

	8a) Przepisy dotyczące sprzeczności przepisów prawnych określone w niniejszym rozporządzeniu obejmują również zobowiązania oparte na ścisłej odpowiedzialności, a zharmonizowane przepisy dotyczące czynników wiążących mają również zastosowanie do kwestii zdolności do ponoszenia odpowiedzialności za czyn niedozwolony/delikt.

Uzasadnienie

In view in particular (but not only) of the obligations arising from traffic accidents based on the strict liability of the vehicle owner, it is important to make it plain that the conflict rules also cover strict liability. It is also worth making it clear that the harmonised rules on connecting factors apply to the question of the capacity to incur liability in tort/delect.

Poprawka 6

Punkt uzasadnienia 9

(9) Należy ustanowić szczegółowe przepisy dotyczące konkretnych czynów niedozwolonych/deliktów w sytuacji, gdy ogólny przepis nie pozwala na utrzymanie punktu ciężkości między wchodzącymi w grę interesami.	skreślony

Uzasadnienie

This recital is unnecessary in view of the new approach adopted herein.

Poprawka 7

Punkt uzasadnienia 10

(10) Jeżeli chodzi o odpowiedzialność za wady produktu, to przepis dotyczący kolizji przepisów prawnych musi spełniać cele sprawiedliwego podziału ryzyka nieodłącznego w nowoczesnym społeczeństwie wysokich technologii, ochrony zdrowia konsumentów, stymulowania innowacji, zabezpieczenia niezakłóconej konkurencji i ułatwiania handlu. Związek z prawem miejsca, w którym zamieszkuje na stałe osoba, która poniosła szkodę wraz z klauzulą przewidywalności, jest zrównoważonym rozwiązaniem odnośnie do tych celów.

skreślony

Uzasadnienie

It is considered that the general rules can cater perfectly well for product liability cases.

Poprawka 8

Punkt uzasadnienia 11

(11) W sprawach nieuczciwej konkurencji przepis dotyczący kolizji przepisów prawnych musi chronić konkurentów, konsumentów i społeczeństwo oraz gwarantować prawidłowe funkcjonowanie gospodarki rynkowej. Powiązanie z prawem odnośnego rynku generalnie spełnia te cele, chociaż w szczególnych przypadkach odpowiednie mogą być inne przepisy.	skreślony

Uzasadnienie

It is considered that the general rules can cater perfectly well for cases involving unfair competition. Moreover, it is uncertain what exactly is intended to be covered by "matters of unfair competition". In the event that it should be regarded as imperative to have a special rule for "matters of unfair competition", a definition clause should be included.

Poprawka 9

Punkt uzasadnienia 12

(12) W związku z Kartą Praw Podstawowych Unii Europejskiej i Europejską Konwencją Praw o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności przepis dotyczący kolizji przepisów prawnych musi zachowywać punkt ciężkości w odniesieniu do pogwałcenia prywatności i praw do wizerunku. Poszanowanie podstawowych zasad mających zastosowanie w Państwach Członkowskich odnośnie do wolności prasy musi być zapewnione w specjalnej klauzuli gwarancyjnej.	(12) Konieczny jest specjalny przepis dotyczący przypadków pogwałcenia prywatności i praw do wizerunku, w szczególności z powodu roli odgrywanej przez media w społeczeństwie i w celu uwzględnienia orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich¹. W szczególności można uznać istnienie ewidentnie bliższego związku z konkretnym krajem, uwzględniając takie czynniki jak kraj, do którego publikacja lub emisja jest głównie skierowana, język publikacji lub emisji, bądź wielkość sprzedaży lub liczba odbiorców w danym kraju jako procent łącznej sprzedaży lub liczby odbiorców. Podobne względy powinny mieć zastosowanie w odniesieniu do publikacji w Internecie.
	¹ Sprawa C-68/93 Fiona Shevill i inni [1995] ECR I-415.

Uzasadnienie

See the justification to the first amendment to Article 6.

Poprawka 10

Punkt uzasadnienia 12 a (nowy)

(12a) Zróżnicowane podejście do praw związanych z wizerunkiem oraz bogate tradycje prasy w Unii Europejskiej powodują konieczność stworzenia jednolitych założeń i norm rozstrzygania sporów w świecie komunikacji działającym coraz bardziej w perspektywie kontynentalnej. Szczególnie ze względu na charakter wolności prasy, który wymaga ochrony, oraz jej funkcję dla społeczeństwa, zalecana jest współpraca z tymi mediami, które w odpowiedzialny sposób traktują prawa związane z wizerunkiem, i które gotowe są zorganizować się, by w drodze konsensusu stworzyć dobrowolnie zobowiązujący „Europejski Kodeks Mediów” i/lub „Europejską Radę Mediów”, która w celu ujednolicania orzecznictwa sądowego ustanowi ujednolicające wytyczne w sprawie podejmowania decyzji. Wzywa się Komisję do równoczesnego wspierania możliwości przeprowadzenia takiego procesu.

Poprawka 11

Punkt uzasadnienia 13

(13) Jeżeli chodzi o pogwałcenie środowiska, art. 174 Traktatu, który przewiduje konieczność istnienia wysokiego poziomu ochrony w oparciu o zasadę ostrożności oraz zasadę działania zapobiegawczego, zasadę pierwszeństwa naprawiania szkody u źródła oraz zasadę, że zanieczyszczający płaci, w pełni usprawiedliwia zasadę dyskryminacji pozytywnej na rzecz osoby, która poniosła szkodę.

skreślony

Uzasadnienie

It is considered that the general rules can cater perfectly well for violations of the environment. Moreover, it is uncertain what is meant by "violations of the environment" and this Regulation should be concerned solely with what the applicable law should be, not with the substantive law on environmental liability. In the event that it should be regarded as imperative to have a special rule for "violations of the environment", a definition clause should be included.

Poprawka 12

Punkt uzasadnienia 14

(14) Jeżeli chodzi o pogwałcenie praw własności intelektualnej, należy zachowywać powszechnie uznaną zasadę lex loci protectionis. Dla celów niniejszego rozporządzenia określenie prawa własności intelektualnej oznacza prawa autorskie, prawa pokrewne, sui generis prawo do ochrony baz danych i prawa własności przemysłowej.	(14) Jeżeli chodzi o naruszenie praw własności intelektualnej, należy zachowywać powszechnie uznaną zasadę lex loci protectionis. Dla celów niniejszego rozporządzenia, wyrażenie prawa własności intelektualnej powinno być rozumiane jako oznaczające prawa autorskie i prawa pokrewne, sui generis prawo do ochrony baz danych i prawa własności przemysłowej.

Uzasadnienie

Seeks toimprove the terminology of the English version.

Poprawka 13

Punkt uzasadnienia 15

(15) Podobne przepisy należałoby przewidzieć dla przypadków, gdy szkoda jest spowodowana przez czyn inny niż czyn niedozwolony lub delikt, taki jak bezpodstawne wzbogacenie się i nieuprawnione przedstawicielstwo.	(15) Specjalne przepisy należałoby określić w odniesieniu do odpowiedzialności wynikającej z bezpodstawnego wzbogacenia się lub nieuprawnionego przedstawicielstwa.

Uzasadnienie

Special rules should be laid down for non-contractual liability arising out of unjust enrichment or agency without authority.

Poprawka 14

Punkt uzasadnienia 18

(18) W celu zachowania właściwej równowagi interesów pomiędzy stronami należy uwzględnić przepisy dotyczące bezpieczeństwa i postępowania kraju, w którym doszło do wyrządzenia szkody, nawet jeżeli do zobowiązań pozakontraktowych ma zastosowanie inne prawo.

(18) W celu zachowania właściwej równowagi interesów pomiędzy stronami należy, o ile to właściwe, uwzględnić przepisy dotyczące bezpieczeństwa i postępowania kraju, w którym doszło do wyrządzenia szkody, nawet jeżeli do zobowiązań pozakontraktowych ma zastosowanie inne prawo. Powyższa zasada nie powinna obowiązywać w odniesieniu do pogwałcenia praw związanych z wizerunkiem oraz uczciwej konkurencji.

Uzasadnienie

It makes sense to take account of local rules of safety and conduct in connection with traffic accidents, for instance, but not with competition violations or violations of law relating to the personality. In those areas, it is often difficult to establish which local rules of conduct should be taken into account. The reference to fair competition can be omitted if the rapporteur's Amendment 9 is adopted.

Poprawka 15

Punkt uzasadnienia 18a (nowy)

	18a) Prawo właściwe dla zobowiązań pozakontraktowych wynikających ze sporów zbiorowych, zawiśniętych lub prowadzonych, powinno być prawem kraju, w którym spory te mają miejsce lub miały miejsce.

Uzasadnienie

The rights of workers to take collective action, including strike action, guaranteed under national law must not be undermined.

Poprawka 16

Punkt uzasadnienia 18b (nowy)

	18b) W celu zapewnienia, aby kwestia prawa właściwego została należycie rozpatrzona przez strony i sąd, strony powinny mieć obowiązek poinformowania sądu w dokumencie wszczynającym postępowanie oraz obronę o prawie lub przepisach, które ich zdaniem są właściwe do całości lub części roszczenia.

Uzasadnienie

This simple requirement will ensure that the issue of applicable law is duly considered by both the parties and the court, thus helping to ensure legal certainty.

Poprawka 17

Punkt uzasadnienia 19

(19) Troska o spójność prawa wspólnotowego wymaga, aby niniejsze rozporządzenie było bez uszczerbku dla przepisów związanych z lub mających wpływ na właściwe prawo, zawartych w traktatach lub instrumentach ustawodawstwa wtórnego innych niż niniejsze rozporządzenie, jak przepisy dotyczące kolizji przepisów prawnych w konkretnych sprawach, przeważające obowiązkowe przepisy pochodzenia wspólnotowego, wyjątki dotyczące porządku publicznego Wspólnoty oraz konkretne przepisy dotyczące rynku wewnętrznego. Co więcej, niniejsze rozporządzenie nie ma powodować, ani jego stosowanie doprowadzić do powstania przeszkód we właściwym funkcjonowaniu rynku wewnętrznego, w szczególności w swobodnym przepływie towarów i usług.

skreślony

Uzasadnienie

This recital has been amended and renumbered recital 5a.

Poprawka 18

Artykuł 1 ustęp 1

1. W sytuacjach związanych z kolizją przepisów prawnych niniejsze rozporządzenie stosuje się do zobowiązań pozakontraktowych w sprawach cywilnych i handlowych.

1. W sytuacjach związanych z kolizją przepisów prawnych niniejsze rozporządzenie stosuje się do zobowiązań pozakontraktowych w sprawach cywilnych i handlowych. Wyłącznie dla celów niniejszego rozporządzenia bezpodstawne wzbogacenie się oraz prowadzenie spraw osób trzecich bez upoważnienia uznaje się za łamanie zobowiązań pozakontraktowych.

Niniejsze rozporządzenie nie stosuje się do spraw skarbowych, celnych i administracyjnych.

Niniejsze rozporządzenie nie stosuje się do spraw skarbowych, celnych i administracyjnych, bądź odpowiedzialności administracji publicznej w odniesieniu do czynności lub zaniedbań zaistniałych podczas wykonywania jej obowiązków.

Uzasadnienie

The concepts referred to in the Regulation are in several legal systems considered as quasi-contractual and thus different in kind from extracontractual obligations in the strict sense. The aim of this first change is to include the former concepts while ensuring that they are not identified with the latter.

The second change entails excluding the liability of public administrations from the scope of the Regulation, so as to ensure that they are not subject to the law of another country. This is especially important for those Member States where, for purposes of obligation, acts under the headings of both 'iure gestiones' and 'iure imperio' are governed by the same regime.

Poprawka 19

Artykuł 1 ustęp 2 litera b)

b) zobowiązania pozakontraktowe wynikające z systemów wspólnoty majątkowej małżonków i dziedziczenia;	b) zobowiązania pozakontraktowe wynikające lub mogące wynikać z systemów wspólnoty majątkowej małżonków, systemów majątkowych stosunków uznawanych przez prawo właściwe dla takich stosunków za posiadające skutki porównywalne ze skutkami związku małżeńskiego i dziedziczenia;

Uzasadnienie

The amendment to point b) makes it clear that not only marital property regime questions, but also property regime questions in connection with similar relationships in law (e.g. extra-marital cohabitation) are excluded from the substantive scope of the regulation.

Poprawka 20

Artykuł 1 ustęp 2 litera d)

d) osobista odpowiedzialność prawna urzędników i członków jako takich za długi spółki lub firmy lub innych osób prawnych lub mających osobowość prawną oraz osobista odpowiedzialność prawna osób odpowiedzialnych za prowadzenie ustawowych kontroli zewnętrznych dokumentów księgowych;	d) zobowiązania pozakontraktowe wynikające lub mogące wynikać z osobistej odpowiedzialności urzędników i członków jako takich za zobowiązania spółki lub firmy lub innych osób prawnych lub mających osobowość prawną oraz osobista odpowiedzialność audytorów spółki lub jej członków podczas ustawowych kontroli zewnętrznych dokumentów księgowych;

Uzasadnienie

Technical, grammatical and terminological correction.

Poprawka 21

Artykuł 1 ustęp 2 litera e)

(e) zobowiązania pozakontraktowe likwidatorów, kuratorów i beneficjentów powiernictwa;	(e) zobowiązania pozakontraktowe likwidatorów, kuratorów i beneficjentów powiernictwa utworzonego dobrowolnie;

Uzasadnienie

The first limb of this amendment reflects the concern that two different conflicts regimes might apply, say, where a potential purchaser of a company brings claims against the vendor's financial advisers and the company's auditors.

The second limb relating to trusts is designed to ensure greater consistency with the 1985 Hague Convention on recognition of trusts and to avoid difficulty or confusion arising from the employment of the trust in common-law jurisdictions as a device for dealing with situations such as unjust enrichment.

Poprawka 22

Artykuł 1 ustęp 2 litera (f-a) (nowa)

	f-a) dowody i procedura, bez uszczerbku dla art. 16 i 17.

Uzasadnienie

This amendment takes account of the universal principle of 'lex fori' within private international law that the law applicable to procedural questions, including questions of evidence, is not the law governing the substantive legal relationship ('lex causae'), but, rather, the procedural law of the forum.

Poprawka 23

Artykuł 1 ustęp 2 litera (f-b) (nowa)

	f-b) odpowiedzialność za działania władz państwowych, w tym odpowiedzialność służbowa powołanych urzędników publicznych.

Uzasadnienie

Legal certainty is served by excluding liability for acts of public authority from the scope of the regulation. The special nature of the liability of public office holders in some Member States for their actions should also be taken into account.

Poprawka 24

Artykuł 1 ustęp 2 a (nowy)

	2a. Niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć wpływu na stosowanie lub przyjmowanie aktów instytucji Wspólnot Europejskich, które:
	(a) w związku z konkretnymi sprawami ustanawiają przepisy dotyczące wyboru prawa związane z zobowiązaniami pozakontraktowymi; lub
	(b) ustanawiają przepisy, które mają zastosowanie niezależnie od praw krajowych regulujących przedmiotowe zobowiązania pozakontraktowe na mocy niniejszego rozporządzenia; lub
	(c) uniemożliwiają zastosowanie przepisu lub przepisów prawa sądu lub prawa wskazanego przez niniejsze rozporządzenie; lub
	(d) ustanawiają przepisy mające przyczyniać się do właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego, na tyle na ile mogą być stosowane wraz z prawem wskazanym przez przepisy międzynarodowego prawa prywatnego.

Uzasadnienie

It is better to deal with the substantive scope of the Regulation in a single article, clearly delimiting where Community law displaces the rules of private international law. The new indent (d) is intended to cover existing Internal Market instruments such as the television without frontiers and the e-commerce directives.

Poprawka 25

Rozdział II, Sekcja I, Artykuł 2 a (nowy)

	Artykuł 2a Wolność wyboru
	1. Strony mogą uzgodnić, w drodze umowy zawartej po zaistnieniu sporu, lub w przypadku istnienia wcześniejszych rynkowych stosunków handlowych między handlowcami o równej sile przetargowej, w drodze swobodnie wynegocjowanej umowy zawartej przez zaistnieniem sporu, o poddaniu zobowiązań pozakontraktowych wybranemu przez siebie prawu. Wybór musi być wyrażony lub odpowiednio potwierdzony przez okoliczności sprawy. Nie może to mieć wpływu na prawa i zobowiązania osób trzecich i ma być bez uszczerbku dla stosowania przepisów obowiązkowych w rozumieniu art. 12.
	2. Wybór prawa dokonany przez strony nie powinien pozbawiać pracownika, będącego stroną umowy o pracę, ochrony, którą zapewniłyby mu przepisy ustawowe
	a) kraju, w którym pracuje wykonując umowę o pracę; lub
	b) jeżeli pracownik nie wykonuje swojej pracy w określonym kraju, prawa kraju, w którym mieści się siedziba firmy, przez którą został zatrudniony; lub
	c) w kraju, z którym umowa jest najbardziej związana.
	3. Jeżeli wszystkie inne elementy sytuacji w czasie poniesienia straty lub szkody są zlokalizowane w co najmniej jednym Państwie Członkowskim, wybór prawa właściwego przez strony nie może wykluczać stosowania postanowień prawa wspólnotowego.

Uzasadnienie

It seems more logical to move the former Article 10 to the beginning of the Regulation, since it is clear that if the parties have reached an agreement between them as to the applicable law, account should be taken of the parties' intention before applying exogenous rules in order to determine the applicable law. This also promotes judicial economy.

In addition, there seems to be no reason why parties in an arms-length commercial relationship should not be able to agree on the law applicable to any claim in tort/delict before any such claim arises. This may be convenient to businesses wishing to regulate all potential aspects of their relationship from the outset. However, the wording of this amendment is designed to exclude consumer contracts and agreements not freely negotiated (such as standard-form contracts - contrats d'adhésion) where the contracting parties do not have equal bargaining power (e.g. insurance, franchise and licensing contracts). There also seems to be no reason why such agreements cannot be concluded in relation to intellectual property.

The new provisions relating to contracts of employment and consumer contracts reflect the position under the Rome Convention on contractual obligations.

Poprawka 26

Artykuł 3

1. Prawem właściwym dla zobowiązania pozakontraktowego jest prawo kraju, w którym szkoda powstaje lub może powstać, niezależnie od kraju, w którym zaistniało wydarzenie powodujące szkodę i niezależnie od kraju lub krajów, w którym powstają pośrednie skutki tego wydarzenia.	1. W braku porozumienia w rozumieniu art. 2 oraz jeżeli w niniejszym rozporządzeniu nie postanowiono inaczej, prawem właściwym dla zobowiązania pozakontraktowego wynikającego z czynu niedozwolonego lub deliktu jest prawo kraju, w którym szkoda powstaje lub może powstać, niezależnie od kraju, w którym zaistniało wydarzenie powodujące szkodę i niezależnie od kraju lub krajów, w którym powstają pośrednie skutki tego wydarzenia.
2. Jednakże, jeżeli osoba uważana za odpowiedzialną i osoba, która poniosła szkodę zamieszkują na stałe w tym samym kraju w czasie zaistnienia szkody, zobowiązanie pozakontraktowe jest regulowane przez prawo tego kraju.	1a. Jednakże w przypadku szkód poniesionych przez osobę w wyniku wypadków w ruchu drogowym i mając na uwadze dyrektywę w sprawie ubezpieczeń komunikacyjnych, sąd, który zajmuje się wnioskiem i ubezpieczyciel odpowiedzialnego kierowcy powinni, w celu ustalenia typu roszczenia dotyczącego zaistniałej szkody i wysokości roszczenia, zastosować przepisy obowiązujące w miejscu stałego zamieszkania ofiary, chyba że będzie to niesprawiedliwe dla ofiary. W odniesieniu do odpowiedzialności, właściwym prawem jest prawo stosowane w miejscu, gdzie nastąpił wypadek.
3. Bez wpływu na ust. 1 i 2, jeżeli ze wszystkich okoliczności sprawy jasno wynika, że zobowiązanie pozakontraktowe jest ewidentnie bliżej związane z innym krajem, stosuje się prawo tego innego kraju. Ewidentnie bliższy związek z innym krajem może się opierać w szczególności na istniejącym wcześniej stosunku między stronami, jak kontrakt ściśle związany z przedmiotowym zobowiązaniem pozakontraktowym.	2. . Bez wpływu na ust. 1 i w drodze wyjątku, jeżeli ze wszystkich okoliczności sprawy jasno wynika, że zobowiązanie pozakontraktowe jest ewidentnie bliżej związane z innym krajem, stosuje się prawo tego innego kraju.
	Czynnikami, które mogą być brane pod uwagę jako ewidentnie łączące zobowiązanie pozakontraktowe z innym krajem :
	(a) jeżeli chodzi o straty i zdolność prawną, fakt iż osoba(y) uważana(e) za odpowiedzialną(e) i osoba(y), która(e) poniosła(y) szkodę lub stratę zamieszkują na stałe w tym samym kraju lub jeżeli odnośne prawa kraju stałego zamieszkania osoby uważanej za odpowiedzialną i osoby, która poniosła szkodę lub stratę są w istocie swojej identyczne;
	b) istnienie między stronami wcześniejszego stosunku prawnego lub faktycznego, takiego jak na przykład umowa, który jest ściśle związany z danym zobowiązaniem pozakontraktowym;
	c) potrzeba pewności, możliwości przewidzenia lub jednolitości skutku;
	d) ochrona uprawnionych oczekiwań;
	e) polityki powodujące zastosowanie prawa zagranicznego i konsekwencje zastosowania tego prawa.
	3. Rozstrzygając kwestię prawa właściwego sąd rozpatrujący sprawę powinien w razie potrzeby każdy element poddać sporu oddzielnej analizie

Uzasadnienie

For the sake of clarity, consistency and an appropriate measure of flexibility, the rapporteur has opted for a flexible general rule which should apply to all torts/delicts in the absence of a choice of law or of special rules set out in the succeeding articles, together with a provision indicating circumstances in which, exceptionally, that rule may be displaced by virtue of the existence of a manifestly closer connection with a country other than that indicated by the general rule. It is considered that this provision can cater for product liability, unfair competition and violations of the environment.

The rapporteur considers that, in so far as it is provided that each specific issue of an international dispute requires separate analysis, courts can avoid all potentially applicable statuta odiosa, by applying, where necessary, dépeçage (see Friedrich K. Juenger, The Problem with Private International Law, Rome 1999, Centro di studi e recerche di diritto comparato e straniero).

This is reinforced by point 2(c), which enables the court seised to decline to apply a provision or provisions of foreign law whose consequences would be repugnant.

This approach is designed to maximise legal certainty while allowing courts to use their discretion in choosing the solution which best accords with the need to do justice to the victim and with the reasonable expectations of the parties, whilst minimising the risk of forum shopping.

Paradoxically, excessively rigid - ostensibly simple - rules do not necessarily lead to greater legal certainty or to predictability of outcome, which is so important for practitioners. For instance, such rules often result in the courts using recategorisation of issues as procedural in order to do justice in particular cases.

Under the provisions of the fourth and fifth motor insurance directives, a party sustaining damage in a traffic accident is at liberty, in cross-border cases, either to bring about an out-of-court settlement directly with the loss adjuster of the other party's insurer, in the home country of the party sustaining damage, or, failing agreement, to bring an action directly against the other party's insurer (also in the home country of the party sustaining damage). In traffic accident cases, then, applying the law of the state of the victim's place of habitual residence is more equitable (for the victim, e.g. where he or she needs lifelong care) and more practicable for insurers and the courts.

In the case of personal injuries, not only the level of compensation is important, i.e. the question of how much; rather, what FORM of compensation to be received by an injured party is also important (in particular whether there is an entitlement to damages for pain and suffering, a nursing and attendance allowance or certain pensions). Accordingly, the type of compensation should be governed by the law applicable at the injured party's place of habitual residence.

Poprawka 27

Artykuł 4

Odpowiedzialność za wady produktu

skreślony

Bez uszczerbku dla art. 3 ust. 2 i 3, prawem właściwym dla zobowiązania pozakontraktowego wynikającego ze szkody lub ryzyka szkody spowodowanego przez wadliwy produkt jest prawo kraju, w którym zamieszkuje osoba, która odniosła szkodę, chyba że osoba uważana za odpowiedzialną może wykazać, że produkt został wprowadzony do obrotu w tym kraju bez jej zgody, w którym to przypadku prawem właściwym jest prawo kraju, w którym zamieszkuje osoba uważana za odpowiedzialną.

Uzasadnienie

It is considered that liability for defective products can be dealt with under Article 3, as amended.

Poprawka 28

Sekcja 1A, Tytuł (nowy)

SEKCJA 1A

SZCZEGÓLNE PRZEPISY DOTYCZĄCE KONKRETNYCH CZYNÓW NIEDOZWOLONYCH/DELIKTÓW I ZOBOWIĄZAŃ POZAKONTRAKTOWYCH

Poprawka 29

Artykuł 5

Artykuł 5 Nieuczciwa konkurencja	skreślony
1. Prawem właściwym dla zobowiązania pozakontraktowego wynikającego z działania nieuczciwej konkurencji jest prawo kraju, w którym bezpośredniej i znacznej szkody doznają lub mogą doznać stosunki konkurencyjne lub interesy zbiorowe konsumentów.
2. Jeżeli działanie nieuczciwej konkurencji ma wpływ wyłącznie na interesy konkretnego konkurenta, stosuje się art. 3 ust. 2 i 3.

Uzasadnienie

Poprawka 30

Artykuł 6

1. Prawem właściwym dla zobowiązania pozakontraktowego wynikającego z pogwałcenia prywatności lub praw związanych z wizerunkiem jest prawo właściwe dla danego sądu, jeżeli zastosowanie prawa określonego w art. 3 byłoby sprzeczne z podstawowymi zasadami sądu w odniesieniu do wolności wypowiedzi i informacji.	1. Jeżeli chodzi o prawo właściwe dla zobowiązania pozakontraktowego wynikającego z pogwałcenia prywatności lub praw związanych z wizerunkiem, stosuje się prawo kraju, w którym zaistniał lub może zaistnieć najbardziej znaczący element lub elementy straty lub szkody, ale można uznać istnienie ewidentnie bliższego związku z konkretnym krajem uwzględniając takie czynniki, jak kraj, do którego publikacja lub emisja jest zasadniczo skierowana, bądź też wielkość emisji, sprzedaży lub liczba odbiorców w danym kraju jako procent ogólnej sprzedaży lub liczby odbiorców lub połączenie tych czynników. Przepis ten stosuje się mutatis mutandis do publikacji w Internecie.
2. Prawem właściwym dla prawa do odpowiedzi lub równorzędnych środków jest prawo kraju, w którym zamieszkuje nadawca lub wydawca..	2. Prawem właściwym dla prawa do odpowiedzi lub równorzędnych środków oraz dla wszelkich środków zapobiegawczych lub zakazów skierowanych do wydawcy lub nadawcy w odniesieniu do treści publikacji lub emisji jest prawo kraju, w którym zamieszkuje wydawca lub nadawca.

Uzasadnienie

The amended version of Article 6 is consistent with the judgment in Case C-68/93 Fiona Shevill and Others [1995] ECR I-415. This rule has been formulated to cover situations in which a manifestly closer connection may be considered to exist with the country of the principal place of publication or broadcasting. This will make for more legal certainty for publishers and broadcasters and result in a straightforward rule applying to all publications, even those carried out on the Internet.

The amendment to the second paragraph relating to injunctive relief is more realistic, given that such relief has to be sought and granted swiftly and is interim in nature

This amendment is intended to fill a perceved lacuna in the proposal for a regulation.

Poprawka 31

Artykuł 6a (nowy)

Artykuł 6a

Spory zbiorowe

Prawem właściwym dla zobowiązania pozakontraktowego wynikającego ze sporów zbiorowych jest prawo kraju, w którym spór taki ma nastąpić lub nastąpił.

Uzasadnienie

The rights of workers to take collective action, including strike action, guaranteed under national law must not be undermined.

Poprawka 32

Artykuł 6b (nowy)

	Artykuł 6b Wypadki drogowe
	1. Do czasu przyjęcia przez Wspólnotę szczegółowego ustawodawstwa dotyczącego prawa mającego zastosowanie do wypadków Państwa Członkowskie stosują albo zasady ogólne zawarte w niniejszym rozporządzeniu, z zastrzeżeniem art. 13, albo Konwencję Haską z 4 maja 1971 r. o prawie właściwym dla wypadków drogowych.
	2. W przypadku obrażeń ciała spowodowanych wypadkami drogowymi sąd rozpatrujący sprawę powinien stosować przepisy związane z wysokością odszkodowania obowiązujące w miejscu stałego zamieszkania ofiary, chyba że takie postępowanie jest niesprawiedliwe.

Poprawka 33

Artykuł 7

Pogwałcenie środowiska

skreślony

Prawem właściwym dla zobowiązania pozakontraktowego wynikającego z pogwałcenia środowiska jest prawo określone przez stosowanie art. 3 ust. 1, chyba że osoba, która poniosła szkodę woli oprzeć swoje roszczenie na prawie kraju, w którym nastąpiło wydarzenie powodujące szkodę.

Uzasadnienie

It is considered that violations of the environment can be dealt with under Article 3, as amended. Moreover, in the absence of any definition of what is meant by "violations of the environment", the rapporteur prefers to make no express mention of such.

Poprawka 34

Sekcja 2 Tytuł

SEKCJA 2

PRZEPISY WŁAŚCIWE DLA ZOBOWIĄZAŃ POZAKONTRAKTOWYCH WYNIKAJĄCYCH Z CZYNÓW NIEBĘDĄCYCH CZYNAMI NIEDOZWOLONYMI LUB DELIKTAMI

skreślony

Uzasadnienie

This title is now redundant.

Poprawka 35

Artykuł 9

Artykuł 9 Określenie właściwego prawa	skreślony
1. Jeżeli zobowiązanie pozakontraktowe wynikające z czynu innego niż czyn niedozwolony lub delikt dotyczy relacji istniejącej wcześniej między stronami, jak kontrakt ściśle związany z zobowiązaniem pozakontraktowym, jest ono regulowane przez prawo regulujące tę relację.
2. Bez uszczerbku dla ust. 1, jeżeli strony zamieszkują w tym samym kraju, w którym zaistniało wydarzenie powodujące szkodę, prawem właściwym dla zobowiązania pozakontraktowego jest prawo tego kraju.
3. Bez uszczerbku dla ust. 1 i 2, zobowiązanie pozakontraktowe wynikające z bezpodstawnego wzbogacenia się jest regulowane przez prawo kraju, w którym to wzbogacenie się nastąpiło.
4. Bez uszczerbku dla ust. 1 i 2, prawem właściwym dla zobowiązania pozakontraktowego wynikającym z działań dokonanych bez należytego upoważnienia w związku ze sprawami innej osoby jest prawo kraju, w którym zamieszkuje beneficjent w czasie, gdy zostało podjęte nieupoważnione działanie. Jeżeli jednak zobowiązanie pozakontraktowe wynikające z działań dokonanych bez należytego upoważnienia w związku ze sprawami innej osoby jest związane z fizyczną ochroną osoby lub konkretnych dóbr materialnych, prawem właściwym jest prawo kraju, w którym znajdował się beneficjent lub dobra materialne w czasie, gdy zostało podjęte nieupoważnione działanie.
5. Bez wpływu na ust. 1, 2, 3 i 4, jeżeli ze wszystkich okoliczności sprawy jasno wynika, że zobowiązanie pozakontraktowe jest ewidentnie bliżej związane z innym krajem, stosuje się prawo tego innego kraju.
6. Bez wpływu na postanowienia niniejszego artykułu wszystkie zobowiązania pozakontraktowe w dziedzinie własności intelektualnej są regulowane przez art. 8.

Uzasadnienie

Replaced by Articles 9a and 9b.

Poprawka 36

Artykuł 9a (nowy)

	Artykuł 9a Bezpodstawne wzbogacenie się
	1. Jeżeli zobowiązanie pozakontraktowe wynikające z bezpodstawnego wzbogacenia się dotyczy stosunku istniejącego wcześniej między stronami, jak kontrakt ściśle związany z zobowiązaniem pozakontraktowym, jest ono regulowane przez prawo regulujące tę relację.
	2. Jeżeli prawa właściwego nie można określić na podstawie ust. 1, a strony zamieszkują w tym samym kraju, w którym zaistniało wydarzenie powodujące bezpodstawne wzbogacenie się, prawem właściwym dla zobowiązania pozakontraktowego jest prawo tego kraju.
	3. Jeżeli prawa właściwego nie można określić na podstawie ust. 1 i 2, prawem właściwym dla zobowiązania pozakontraktowego jest prawo tego kraju, w którym istotnie zaistniało wydarzenie powodujące bezpodstawne wzbogacenie się, niezależnie od kraju, w którym wzbogacenie się zaistniało.
	4. Jeżeli ze wszystkich okoliczności sprawy jasno wynika, że zobowiązanie pozakontraktowe wynikające z bezpodstawnego wzbogacenia się jest ewidentnie ściślej związane z innym krajem niż kraj wskazany w ust. 1, 2 lub 3, stosuje się prawo tego innego kraju.

Uzasadnienie

These rules closely accord with the general rules for torts/delicts. In addition, the rapporteur disagrees with the Commission's original idea that the law applicable in cases of unjust enrichment should be the law of the country in which enrichment takes place. The place where enrichment takes place may be entirely fortuitous (e.g. dependent upon where a fraudster chooses to open the bank account to which monies are fraudulently paid over).

Poprawka 37

Artykuł 9b (nowy)

	Artykuł 9b Negotiorum gestio
	1. Jeżeli zobowiązanie pozakontraktowe wynikające z działania lub działań dokonanych bez należytego upoważnienia w związku ze sprawami innej osoby dotyczy stosunku istniejącego wcześniej między stronami, jak kontrakt ściśle związany z zobowiązaniem pozakontraktowym, jest ono regulowane przez prawo regulujące tę relację.
	2. Jeżeli prawa właściwego nie można określić na podstawie ust. 1, a strony zamieszkują w tym samym kraju, w którym zaistniało wydarzenie powodujące stratę lub szkodę, prawem właściwym dla zobowiązania pozakontraktowego jest prawo tego kraju.
	3. Jeżeli prawa właściwego nie można określić na podstawie ust. 1 i 2, prawem właściwym jest prawo tego kraju, w którym działanie miało miejsce.
	4. Jeżeli ze wszystkich okoliczności sprawy jasno wynika, że zobowiązanie pozakontraktowe wynikające z działania lub działań dokonanych bez należytego upoważnienia jest ewidentnie ściślej związane z innym krajem niż kraj wskazany w ust. 1, 2 lub 3, stosuje się prawo tego innego kraju.

Uzasadnienie

These rules closely accord with the general rules for torts/delicts.

Poprawka 38

Artykuł 10

Artykuł 10 Wolność wyboru	skreślony
1. Strony mogą uzgodnić, w drodze umowy zawartej po zaistnieniu sporu, o poddaniu zobowiązań pozakontraktowych innych niż te, których dotyczy art. 8, wybranemu przez siebie prawu. Wybór musi być wyrażony lub odpowiednio potwierdzony przez okoliczności sprawy. Nie może to mieć wpływu na prawa stron trzecich.
2. Jeżeli wszystkie inne elementy sytuacji w czasie poniesienia straty znajdują się w kraju innym niż kraj, którego prawo wybrano, wybór stron nie może mieć wpływu na stosowanie przepisów prawa tego kraju, od których nie można odstąpić w drodze kontraktu.
3. Wybór prawa właściwego przez strony nie może wykluczać stosowania postanowień prawa wspólnotowego, jeżeli inne elementy sytuacji w czasie poniesienia straty znajdowały się w jednym z Państw Członkowskich Wspólnoty Europejskiej.

Uzasadnienie

Covered by the new Article 2a

Poprawka 39

Artykuł 11, litera a)


a) warunki i zakres odpowiedzialności w tym określenie osób, które są odpowiedzialne za popełnione przez siebie czyny;	a) podstawa i zakres odpowiedzialności w tym określenie osób, których czyny powodują odpowiedzialność;

Uzasadnienie

Corrects the English version to bring it into line with the other language versions and aligns the wording with existing private international law conventions.

Poprawka 40 Artykuł 11 litera c)
c) istnienie i rodzaje obrażeń lub szkód, za które może przysługiwać odszkodowanie;	c) istnienie, charakter i ocena szkód lub żądane zadośćuczynienie;
Uzasadnienie
Technical, grammatical and terminological correction and distinction.

Poprawka 41

Artykuł 11, akapit 1a (nowy)

	O ile w niniejszym rozporządzeniu lub w umowie dotyczącej wyboru prawa nie postanowiono inaczej, sąd rozpatrujący sprawę stosuje przepisy krajowe dotyczące wysokości odszkodowania, chyba że okoliczności sprawy umożliwiają zastosowanie przepisów innego państwa;

Uzasadnienie

This clarifies the position relating to the quantication of damages. Normally, the court seised will apply its national law, but, in cases such as road accidents, it may apply the rules of another country

Poprawka 42

Artykuł 11a (nowy)

Artykuł 11a

Spór co do prawa właściwego

Strona w procesie występująca z roszczeniem lub roszczeniem wzajemnym przed sądem lub trybunałem krajowym, które jest objęte niniejszym rozporządzeniem, powiadamia sąd lub trybunał oraz pozostałe strony w uzasadnieniu roszczenia lub innym równoważnym dokumencie o prawie lub prawach, które zdaniem strony w procesie mają zastosowanie do całości lub części jej roszczenia.

Uzasadnienie

This simple requirement will ensure that the issue of applicable law is properly considered by both the parties and the court thus helping to ensure legal certainty.

Poprawka 43

Artykuł 11b (nowy)

Artykuł 11b

Stwierdzenie treści prawa zagranicznego

1. Sąd rozpatrujący sprawę ustala treść prawa zagranicznego z własnej inicjatywy. W tym celu może być potrzebna współpraca stron.

2. Jeżeli niemożliwe jest ustalenie treści prawa zagranicznego, a strony wyrażą zgodę, stosuje się prawo sądu rozpatrującego sprawę.

Uzasadnienie

This clarification should ensure a more uniform approach to the application of foreign law by courts throughout the EU.

Poprawka 44

Artykuł 12

1. Jeżeli na mocy niniejszego rozporządzenia stosuje się prawo określonego kraju trzeciego, można nadać moc obowiązującym przepisom innego kraju, z którym sytuacja jest ściśle związana, jeżeli i w takim zakresie, w jakim na mocy prawa tego ostatniego kraju, przepisy te muszą być stosowane niezależnie od tego, jakie jest prawo właściwe dla zobowiązania pozakontraktowego. Podczas rozważania, czy nadać moc tym obowiązkowym przepisom należy mieć na względzie ich charakter i cel oraz konsekwencje ich zastosowania lub niezastosowania.	1. Niniejsze rozporządzenie nie ogranicza stosowania przepisów właściwych dla sądu, w sytuacji, gdy są one obowiązkowe niezależnie od prawa będącego w innej sytuacji prawem właściwym dla zobowiązania pozakontraktowego.
2. Niniejsze rozporządzenie nie ogranicza stosowania przepisów właściwych dla sądu, w sytuacji, gdy są one obowiązkowe niezależnie od prawa będącego w innej sytuacji prawem właściwym dla zobowiązania pozakontraktowego.	2. Jeżeli na mocy niniejszego rozporządzenia stosuje się prawo określonego kraju trzeciego, można nadać moc obowiązującym przepisom innego kraju, z którym sytuacja jest ściśle związana, jeżeli i w takim zakresie, w jakim na mocy prawa tego ostatniego kraju, przepisy te muszą być stosowane niezależnie od tego, jakie jest prawo właściwe dla zobowiązania, pozakontraktowego. Podczas rozważania, czy nadać moc tym obowiązkowym przepisom należy mieć na względzie ich charakter i cel oraz konsekwencje ich zastosowania lub niezastosowania.

Uzasadnienie

The new order of the paragraphs seems more logical. The English text has been corrected to align it with the other language versions.

Poprawka 45

Artykuł 13

Niezależnie od prawa właściwego, podczas określania odpowiedzialności należy uwzględniać przepisy dotyczące bezpieczeństwa i postępowania, obowiązujące w miejscu i czasie zdarzenia, które spowodowało szkodę.	Niezależnie od prawa właściwego, podczas określania odpowiedzialności należy uwzględniać, o ile to właściwe, przepisy dotyczące bezpieczeństwa i postępowania, obowiązujące w miejscu i czasie zdarzenia, które spowodowało szkodę.

Justification

This point is made by the Commission in its explanatory memorandum and should be reflected in the text of the Regulation itself.

The restriction allows for the fact that taking account of local rules of safety and conduct is a factor in connection with traffic accidents, for instance, but not in connection with violations of fair competition or of rights relating to the personality..

Poprawka 46

Artykuł 14

Prawo osób, które doznały szkody do wniesienia bezpośredniego powództwa przeciwko ubezpieczycielowi osoby uważanej za odpowiedzialną jest regulowane przez prawo właściwe dla zobowiązania pozakontraktowego, chyba że osoba, która poniosła szkodę woli oprzeć swoje roszczenia na prawie właściwym dla umowy ubezpieczeniowej.	Prawo osób, które doznały szkody do wniesienia bezpośredniego powództwa przeciwko ubezpieczycielowi osoby uważanej za odpowiedzialną jest regulowane przez prawo właściwe dla zobowiązania pozakontraktowego, chyba że osoba, która poniosła szkodę woli oprzeć swoje roszczenia na prawie właściwym dla umowy ubezpieczeniowej, o ile jedno z tych praw przewiduje taką możliwość.

Uzasadnienie

Clarification requested by the insurance industry.

Poprawka 47

Artykuł 17 ustawa 2a (nowy)

	2a. Bez wpływu na art. 11a i 11b oraz ust. 1 i 2 niniejszego artykułu, przepisy niniejszego rozporządzenia nie mają zastosowania do dowodów i procedury.

Uzasadnienie

This amendment corresponds to Article 1(2)(h) of the Rome Convention on the law applicable to contractual obligations.

Poprawka 48

Artykuł 19 ustawa. 1

Uzasadnienie

This distinction is necessary, as in some legal systems the concept of 'residence' is unknown except when applied to natural persons.

Poprawka 49

Artykuł 19 ustawa. 2

2. Jeżeli wydarzenie powodujące szkodę lub szkoda nastąpi podczas działalności gospodarczej osoby fizycznej, siedziba takiej osoby zastępuje miejsce zamieszkania.	2. Jeżeli wydarzenie powodujące szkodę lub szkoda nastąpi podczas działalności gospodarczej osoby fizycznej, faktyczna siedziba osoby fizycznej zastępuje miejsce zamieszkania. Jeżeli działalność ta ma charakter objazdowy lub prowadzona jest w miejscu zamieszkania, adres zameldowania takiej osoby fizycznej zastępuje miejsce zamieszkania.

Uzasadnienie

A person's business activities are not always carried out at that person's principal establishment (as in the case of house-painters or itinerant salesmen).

Poprawka 50

Artykuł 22

Można odmówić zastosowania przepisu prawa każdego kraju określonego przez niniejsze rozporządzenie jedynie wówczas, gdy takie zastosowanie jest ewidentnie niezgodne z porządkiem publicznym ("ordre public") sądu.

1a. W szczególności można odmówić zastosowania przepisu prawa każdego kraju określonego przez niniejsze rozporządzenie i/lub zastosować prawo sądu, jeżeli takie zastosowanie stanowiłoby naruszenie podstawowych praw i wolności zawartych w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, krajowych przepisach konstytucyjnych i międzynarodowym prawie humanitarnym.

1b. Co więcej, zastosowanie przepisu prawa wskazanego przez niniejsze rozporządzenie, które skutkuje przyznaniem odszkodowania nierekompensacyjnego, jak nawiązka odszkodowawcza lub odszkodowanie wzorcowe, może być postrzegane jako sprzeczne z porządkiem publicznym („ordre public") sądu.

1c. Jeżeli na mocy niniejszego rozporządzenia prawo określone jako właściwe jest prawem Państwa Członkowskiego, wyjątek od porządku publicznego można zastosować jedynie na wniosek jednej ze stron.

Justification

The new second paragraph is intended as a clarification of the meaning of public policy at Community level.

The new third paragraph has been added as it is thought beyond the scope of this Regulation to introduce a new concept of "Community public policy" and remove the possibility of awarding exemplary or punitive damages as the Commission proposed in Article 24. The rapporteur is conscious that the existence of such damages may act as an incentive for forum shopping and therefore has included in the new review clause a commitment on the part of the Commission to examine the whole question of damages in this context when it reviews the implementation of the Regulation.

In line with Regulation 44/2001 (Brussels I), which forbids the automatic application of such grounds for non-recognition, it appears undesirable that the public policy exception should be applied automatically by a judicial body to the applicable law.

Poprawka 51

Artykuł 23

Artykuł 23 Związek z innymi postanowieniami prawa wspólnotowego	skreślony
1. Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla postanowień zawartych w Traktatach ustanawiających Wspólnoty Europejskie lub w aktach instytucji Wspólnot Europejskich, które:
– w związku z konkretnymi sprawami ustanawiają przepisy wyboru prawa związane z zobowiązaniami pozakontraktowymi; lub
– ustanawiają przepisy, które mają zastosowanie niezależnie od prawa krajowego regulującego przedmiotowe zobowiązania pozakontraktowe w drodze niniejszego rozporządzenia; lub
– uniemożliwiają zastosowanie przepisu lub przepisów prawa sądu lub prawa wskazanego w niniejszym rozporządzeniu.
2. Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla zastosowania instrumentów wspólnotowych, które w związku z konkretnymi sprawami i w dziedzinach koordynowanych przez takie instrumenty, podporządkowują dostarczanie usług lub towarów prawom Państwa Członkowskiego, w którym ma swoją siedzibę usługodawca, a w koordynowanym obszarze pozwalają na ograniczenia swobody dostarczania usług lub towarów pochodzących z innego Państwa Członkowskiego jedynie w ograniczonych przypadkach.

Uzasadnienie

Corresponding provisions have been inserted into Article 1, paragraph 2a.

Poprawka 52

Artykuł 24

Odszkodowania nierekompensacyjne

skreślony

Zastosowanie przepisu prawa wskazanego przez niniejsze rozporządzenie, który skutkuje przyznaniem odszkodowania nierekompensacyjnego, jak nawiązka odszkodowawcza lub odszkodowanie wzorcowe, jest sprzeczne z porządkiem publicznym Wspólnoty.

Uzasadnienie

Whilst the rapporteur has sympathy with this provision, she has preferred to add an amended version to Article 22..

Poprawka 53

Artykuł 25

Związki z obowiązującymi konwencjami międzynarodowymi	Związki z konwencjami międzynarodowymi
Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla zastosowania konwencji międzynarodowych, których Państwa Członkowskie są stronami w chwili przyjęcia niniejszego rozporządzenia i które w związku z konkretnymi sprawami ustanawiają przepisy dotyczące kolizji przepisów prawnych odnoszące się do zobowiązań pozakontraktowych.	1. Niniejsze rozporządzenie pozostaje bez uszczerbku dla zastosowania konwencji międzynarodowych, których Państwa Członkowskie są stronami w chwili przyjęcia niniejszego rozporządzenia i które w związku z konkretnymi sprawami ustanawiają przepisy dotyczące kolizji przepisów prawnych odnoszące się do zobowiązań pozakontraktowych.
	2. Przepisy niniejszego rozporządzenia mają także pierwszeństwo przed przepisami konwencji międzynarodowych zawartych przez co najmniej dwa Państwa Członkowskie, chyba że te konwencje są wymienione w załączniku 1. 3. Jeżeli wszystkie istotne elementy sytuacji w czasie poniesienia szkody są zlokalizowane w co najmniej jednym Państwie Członkowskim Wspólnoty Europejskiej, przepisy niniejszego rozporządzenia mają pierwszeństwo przed postanowieniami Konwencji Haskiej z dnia 4 maja 1971 r. o prawie właściwym dla wypadków drogowych.

Justification

The regulation should not prejudice the application of both existing and future international conventions. There are often conflict-of-laws rules in international conventions that are not entirely dedicated to that field.

To date, only a few Member States have ratified the Hague Convention referred to. In this connection, the regulation should make it clear that the Hague Convention should be secondary to Rome II in terms of applicability.

Poprawka 54

Artykuł 26a (nowy)

	Artykuł 26a Klauzula rewizyjna
	Komisja przedłoży Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu, najpóźniej ...* po wejściu w życie niniejszego rozporządzenia, sprawozdanie z jego stosowania. W razie potrzeby Komisja może załączyć do tego sprawozdania także propozycje dotyczące dostosowania niniejszego rozporządzenia.. 1. Podczas przygotowywania sprawozdania Komisja zwróci szczególną uwagę na skutki sposobu traktowania zagranicznego prawa w różnych jurysdykcjach oraz na kwestię odszkodowań, w tym możliwość przyznawania nawiązki odszkodowawczej lub odszkodowań wzorcowych w niektórych jurysdykcjach.
	2. Rozważy również, czy należy zaproponować projekt ustawodawstwa wspólnotowego dotyczącego konkretnie wypadków drogowych.
	Sprawozdanie będzie obejmować analizę zakresu, w jakim sądy w Państwach Członkowskich stosują w praktyce prawo zagraniczne, w tym zalecenia co do tego, czy jest pożądane wspólne podejście do stosowania prawa zagranicznego. 3. Zróżnicowane podejście do praw związanych z wizerunkiem oraz bogate tradycje prasy w Unii Europejskiej powodują konieczność stworzenia jednolitych założeń i norm rozstrzygania sporów w świecie komunikacji działającym coraz bardziej w perspektywie kontynentalnej. Szczególnie ze względu na charakter wolności prasy, który wymaga ochrony, oraz jej funkcję dla społeczeństwa, zalecana jest współpraca z tymi mediami, które w odpowiedzialny sposób traktują prawa związane z wizerunkiem, i które gotowe są zorganizować się, by w drodze konsensusu stworzyć dobrowolnie zobowiązujący „Europejski Kodeks Mediów” i/lub „Europejską Radę Mediów”, która w celu ujednolicania orzecznictwa sądowego ustanowi ujednolicające wytyczne w sprawie podejmowania decyzji. Wzywa się Komisję do równoczesnego wspierania możliwości przeprowadzenia takiego procesu, sprawdzania go oraz zaproponowania w sprawozdaniu zaleceń, w jakiej formie pożądane są dalsze działania.
	* Trzy lata od daty przyjęcia niniejszego rozporządzenia.

Uzasadnienie

A review clause would appear necessary and desirable. Paragraph 2 is self-explanatory.

UZASADNIENIE

The amendments presented to the proposal for a regulation are intended to rationalise and simplify the original proposal . The rapporteur suggests that the best approach is first to consider whether the parties have agreed on what the applicable law should be (Article 2a). Indeed, she can see no reason why parties should not be able to agree to submit non-contractual obligations to the law of their choice before, and not only after, the dispute arises, where it is clear beyond doubt that the parties are in a pre-existing arms-length commercial relationship. She has also made it possible for such agreements to be made in respect of disputes relating to intellectual property rights. She is conscious that this is controversial, but considers that it warrants being debated.

Otherwise the courts should apply either the rules set out in Article 3 or the successive rules for specific non-contractual obligations.

Article 3 opts in the first place for the lex loci delicti commissi. But, exceptionally, where the non-contractual obligation is manifestly more closely connected with another country, the court should opt for the law of that country. The connecting factors specifically mentioned allow courts to apply the law of the place of habitual residence of the victim and the tortfeasor or to take account of a pre-existing legal or de facto relationship between them. This is designed, as points (c) and (d) make plain, to produce certainty, predictability and uniformity of result and protect legitimate expectations.

Your rapporteur takes the view that the complexity of many cases is such that a flexible regime is more appropriate than rigid rules for each class of non-contractual obligation. Small factual differences in cases can substantially alter the parties' expectations and the policy considerations at stake. Moreover, in disputes which take place in a Community of States without borders, all having different legal systems but sharing a common heritage of human rights provisions and Community law, justice will often be served by applying dépeçage. It is for this reason, that Article 3(3) provides that the court seised must, where necessary, subject each issue of the dispute to separate analysis. This may prove necessary, inter alia, in order to avoid having to apply statuta odiosa of non-Community countries. What is essential is that courts are provided with a clear instrument which allows them the necessary flexibility in order to do justice to the parties in individual cases.

As far as traffic accidents are concerned, the rapporteur considers that since several Member States have ratified the Hague Convention, they should be free to continue to apply it until such time as a Community instrument has been adopted. In addition, since it would in some cases plainly be equitable to award damages for personal injuries on the scale of the victim's country of residence and not on the scale of the country in which the accident occurred, a provision is included to this effect. In this connection, the rapporteur considers that it is important to include a reference to the Brussels I Regulation and the Fourth and Fifth Motor Insurance Directives, which allow the victim to bring a direct action against the insurers. The rapporteur has also made it clear that, except where specific reference is made thereto in the Regulation, the question of the quantum of any damages awarded should be dealt with under the law of the forum.

Your rapporteur has provided for special rules for defamation, unjust enrichment, agency without authority and torts arising out of industrial disputes.

In contrast, she has deleted the special provisions on defective products, unfair competition and violations of the environment, on the ground that, in the absence of persuasive evidence to the contrary and clear definitions of the torts/delicts concerned, the general rules are adequate to cope with the situations concerned. Whereas the rapporteur might be persuaded that specific provisions on defective products should be included if a good case were made out for this, she would be loath to include provisions on unfair competition and violations of the environment in the absence of a definition clause clearly setting out what torts/delicts are meant by those expressions.

As far as violations of privacy and rights relating to the personality are concerned, the rapporteur takes the view that the lex loci delicti commissi should in principle apply, but that the court should be able to consider that a manifestly closer connection exists with the country of publication or broadcasting having regard to sales per Member State, audience figures and so on. In line with the Brussels I Regulation on the recognition and enforcement of judgments, the court may also take account of the audience to which the publication or broadcast is principally directed. Given that Internet publications are also covered, it will be possible to avoid a situation in which different rules apply to the same publication, depending on whether it is made off- or on-line. Your rapporteur considers that this should conduce to greater legal certainty. In order to take account of concerns expressed by publishers and broadcasters, she has also offered an alterative version of the provisions in question in order to allow full debate to take place in committee.

As far as other non-contractual obligations are concerned, your rapporteur has chosen to deal with unjust enrichment and agency without authority in two separate articles for the sake of simplicity.

The rapporteur is conscious that her approach diverges from that of traditional international conventions in the field of private international law, but would point out that the instrument in preparation is a piece of Community legislation and hence has to satisfy different requirements. In contrast to previous instruments where the Community has taken over an existing international convention on private law, in this instance there was no previous convention, which provides a unique opportunity to legislate in a specifically Community context. In particular, your rapporteur has taken pains to ensure that the regulation can co-exist with Internal Market legislation and promote, rather than hamper, the proper functioning of the Internal Market. Particular consideration has been given to the Regulation's relationship with the television without frontiers and the e-commerce directives. Your rapporteur has been anxious to suggest a principled holistic approach which should avoid the necessity for confusing carve-outs and special regimes, present or future, as these merely serve to make our legislation more complex to navigate and less transparent.

Attention has also been paid to public policy. Your rapporteur considers that it is important to make it clear that embryonic Community public policy exists, as reflected in the ECHR, the Charter of Fundamental Rights, national constitutional provisions and international humanitarian law. The reference to international humanitarian law has been expressly added to avoid courts having to apply rules of law of a non-Community country which would be repugnant to European systems of values, even though it is implicit already in the rapporteur's reformulation of Article 3.

Your rapporteur has also made it clear that rules of evidence and procedure are outside the scope of this Regulation in accordance with the traditional rules of private international law. Nevertheless, she has included provisions designed to ensure that national procedures are such that courts do in fact consider the question of the applicable law when proceedings falling within the scope of the Regulation are brought. This is essential in order to ensure uniformity of approach throughout the Union.

In additional, the ordre public provision has been expanded to cover exemplary and punitive damages, since your rapporteur considers that it is not legally possible in an instrument such as this to legislate to prohibit the award of such damages. She has, however, added a review clause mandating the Commission to examine, three years after the adoption of the Regulation, the question of damages and its impact in terms of forum shopping.

Given the dissatisfaction which has been voiced about the Hague Convention on traffic accidents, your rapporteur proposes to ask the Commission to consider proposing a Community instrument for this area. Pending this, traffic accidents should be able to be dealt satisfactorily under this Regulation, which expressly allows those Member States which have ratified the Hague Convention to continue to apply it. In this connection, the rapporteur would point to the problems caused by the discrepancies in the level of damages awarded by courts in the various Member States, which she considers deserves attention.

Another key part of this review should be the issue of how national courts deal in practice with the application and use of foreign law; more evidence of this needs to be accumulated to ensure that there is equality of treatment with national law so as to encourage confidence in the use of foreign law in national courts and again discourage the perceived need for forum shopping.

Your rapporteur wishes to underline that this Regulation should be seen as both underpinning Member States' differing legal traditions in private law, which arise out of their individually unique historic cultural and social circumstances, but at the same time as providing clear guidance at a Community level as to how those differing traditions should be recognised when conflicts arise by giving proper weight to the priorities of the overall Community legal order. The rapporteur would conclude by stating that this Regulation should assist in ensuring that the Community principles of mutual recognition and trust between the courts of the Member States are upheld.

Lastly, the rapporteur wishes to thank all those who have assisted her by giving her their advice and criticism, especially those who have participated in the work of the Project Team. The rapporteur has studied closely the Swiss Federal Law on Private International Law, the US Second Restatement and other instruments of federal States before reaching her conclusions as to what approach should be adopted.

[1] Dz.U. C ... / Dotychczas nieopublikowane w Dz.U.

OPINIA KOMISJI WOLNOŚCI OBYWATELSKICH, SPRAWIEDLIWOŚCI I SPRAW WEWNĘTRZNYCH (17.5.2005)

dla Komisji Prawnej

w sprawie projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącego prawa właściwego dla zobowiązań pozakontraktowych (“Rzym II”)
(COM(2003)0427 – C5‑0338/2003 – 2003/0168(COD))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Barbara Kudrycka

SHORT JUSTIFICATION

The Draftsman would call upon the draftsman of the Committee on Legal Affairs to include in the report the following amendments which fall in its remit.

Article 6 concerns violation of privacy and rights relating to the personality and its content has an enormous impact on fundamental principles as regards freedom of expression and right to information. By amending this Article the Draftsman tries to find a balance between the responsibility of publishers and broadcasters and the freedom of press as well as the predictability and foreseeability of law.

In the amended version of Article 25 the Draftsman takes into account the process of harmonisation of private international law in the EC. The Rome II Regulation together with Regulations Brussels I and II and measures taken in order to transform the Rome I Convention into a community instrument are aiming at the creation of a uniform system of rules concerning conflict of laws in the EC. Therefore, it seems appropriate to give the Regulation the widest possible scope of application.

Lastly the Draftsman wants to thank Ms. Diana Wallis, the Draftsman for the Committee of Legal Affairs, for her extended impact assessment and for her valuable draft report.

POPRAWKI

Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych zwraca się do Komisji Prawnej, właściwej dla tej sprawy, o naniesienie w swoim sprawozdaniu następujących poprawek:

Tekst proponowany przez Komisję[1]	Poprawki Parlamentu
Poprawka 1 Artykuł 6
1. Prawem właściwym dla zobowiązania pozakontraktowego wynikającego z pogwałcenia prywatności lub praw związanych z wizerunkiem jest prawo właściwe dla danego sądu, jeżeli zastosowanie prawa określonego w art. 3 byłoby sprzeczne z podstawowymi zasadami sądu w odniesieniu do wolności wypowiedzi i informacji.	1. Jeżeli chodzi o prawo właściwe dla zobowiązania pozakontraktowego wynikającego z pogwałcenia prywatności lub praw związanych z wizerunkiem, stosuje się prawo kraju, w którym zaistniał lub może zaistnieć najbardziej znaczący element lub elementy straty lub szkody, ale można uznać istnienie ewidentnie bliższego związku z konkretnym krajem uwzględniając takie czynniki, jak kraj, do którego publikacja lub emisja jest zasadniczo skierowana, język publikacji lub emisji, bądź też wielkość emisji, sprzedaży lub liczba odbiorców w danym kraju jako procent ogólnej sprzedaży lub liczby odbiorców lub połączenie tych czynników. Przepis ten stosuje się mutatis mutandis do publikacji w Internecie.
2. Prawem właściwym dla prawa do odpowiedzi lub równorzędnych środków jest prawo kraju, w którym zamieszkuje nadawca lub wydawca.	2. Prawem właściwym dla prawa do odpowiedzi lub równorzędnych środków oraz dla wszelkich środków zapobiegawczych lub zakazów skierowanych do wydawcy lub nadawcy w odniesieniu do treści publikacji lub emisji jest prawo kraju, w którym zamieszkuje wydawca lub nadawca.
	2a. Jeżeli niniejsze rozporządzenie wskazuje na prawo kraju trzeciego, prawo właściwe dla danego sądu ma zastosowanie jeżeli zastosowanie prawa kraju trzeciego byłoby sprzeczne z podstawowymi zasadami sądu w odniesieniu do wolności wypowiedzi i informacji.
Uzasadnienie
The aim of this amendment is to provide protection of individuals and grant publishers and broadcasters more legal certainty. This amendment covers all types of publications, even those carried out on the internet. It takes into account the case law of the European Court of Justice.
Poprawka 2 Artykuł 25, ustęp 1 a (nowy)
	Niniejsze rozporządzenie ma pierwszeństwo przed przepisami konwencji międzynarodowych zawartych przez co najmniej dwa Państwa Członkowskie, chyba że te konwencje są wymienione w Załączniku.
Justification
The amendment takes into account the process of harmonisation of private international law at Community level which is essential and would not be reached without this amendment.

PROCEDURA

Tytuł	Projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczący prawa właściwego dla zobowiązań pozakontraktowych (“Rzym II”)
Odsyłacze	(COM(2003)0427 – C5‑0338/2003 – 2003/0168(COD))
Podstawa prawna	JURI
Komisja(e) wyznaczona(e) do wydania opinii Data ogłoszenia na posiedzeniu	LIBE 16.9.2004
Ściślejsza współpraca Data ogłoszenia na posiedzeniu
Sprawozdawca(y) Data powołania	Barbara Kudrycka 21.2.2005
Rozpatrzenie w komisji	26.4.2005	10.5.2005
Data zatwierdzenia	10.5.2005
Wynik głosowania końcowego	za: przeciw: wstrzymujących się:		[28] [0] [0]
Posłowie obecni podczas końcowego głosowania	Alexander Nuno Alvaro, Edit Bauer, Johannes Blokland, Mario Borghezio, Mihael Brejc, Maria Carlshamre, Giusto Catania, Agustín Díaz de Mera García Consuegra, Rosa Díez González, Antoine Duquesne, Kinga Gál, Patrick Gaubert, Ewa Klamt, Magda Kósáné Kovács, Wolfgang Kreissl-Dörfler, Barbara Kudrycka, Stavros Lambrinidis, Henrik Lax, Edith Mastenbroek, Martine Roure, Inger Segelström, Ioannis Varvitsiotis, Manfred Weber, Stefano Zappalà, Tatjana Ždanoka
Zastępcy obecni podczas końcowego głosowania	Sophia in 't Veld, Herbert Reul, Johannes Voggenhuber
Zastępcy (art. 178 ust. 2) obecni podczas końcowego głosowania

[1] Dz. U...., 15.4.2005, str. …..

PROCEDURA

Tytuł	Projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczący prawa właściwego dla zobowiązań pozakontraktowych (“Rzym II”)
Odsyłacze	(COM(2003)0427 – C5‑0338/2003 – 2003/0168(COD))
Podstawa prawna	art. 251 ust. 2 i art. 61 c EC
Podstawa przepisowa	art. 51
Data przedstawienia w PE	22.7.2003
Komisja przedmiotowo właściwa Data ogłoszenia na posiedzeniu	JURI 16.9..2004
Komisja(e) wyznaczona(e) do wydania opinii Data ogłoszenia na posiedzeniu	LIBE 16.9.2004
Opinia niewydana Data wydania decyzji
Ściślejsza współpraca Data ogłoszenia na posiedzeniu
Sprawozdawca(y) Data powołania	Diana Wallis 14.9.2004
Sprawozdawca(y) zastąpiony/zastąpieni
Procedura uproszczona Data wydania decyzji
Zastrzeżenia do podstawy prawnej Data wydania opinii JURI			/
Zmiana wysokości środków finansowych Data wydania opinii BUDG			/
Konsultacja z Europejskim Komitetem Ekonomiczno-Społecznym Data wydania decyzji na posiedzeniu
Konsultacja z Komitetem Regionów Data wydania decyzji na posiedzeniu
Rozpatrzenie w komisji	21.9.2004	30.11.2040			20.1.2005		21.4.2005	23.5.2005
	20.6.2005
Data zatwierdzenia	20.6.2005
Wynik głosowania końcowego	za: przeciw: wstrzymujących się:			20 0 2
Posłowie obecni podczas końcowego głosowania	Maria Berger, Bert Doorn, Monica Frassoni, Giuseppe Gargani, Piia-Noora Kauppi, Kurt Lechner, Klaus-Heiner Lehne, Marcin Libicki, Alain Lipietz, Antonio López-Istúriz White, Antonio Masip Hidalgo, Hans-Peter Mayer, Viktória Mohácsi, Aloyzas Sakalas, Francesco Enrico Speroni, Diana Wallis, Rainer Wieland, Nicola Zingaretti, Jaroslav Zvěřina, Tadeusz Zwiefka
Zastępcy obecni podczas końcowego głosowania	Alexander Nuno Alvaro, Jean-Paul Gauzès, Arlene McCarthy, Manuel Medina Ortega, József Szájer
Zastępcy (art. 178 ust. 2) obecni podczas końcowego głosowania
Data złożenia - A[5]	27.6.2005					A6-0211/2005
Uwagi	...

Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności