ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την αίτηση υπεράσπισης της ασυλίας και των προνομίων που υπέβαλε ο Giovanni Claudio Fava

23.11.2005 - (2005/2174(IMM))

Επιτροπή Νομικών Θεμάτων
Εισηγητής: Klaus-Heiner Lehne

ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με την αίτηση υπεράσπισης της ασυλίας και των προνομίων που υπέβαλε ο Giovanni Claudio Fava

(2005/2174(IMM))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη την αίτηση του Giovanni Claudio Fava για την υπεράσπιση της ασυλίας του που υπέβαλε στις 1 Ιουλίου 2005 και η οποία ανακοινώθηκε σε συνεδρίαση της ολομέλειας στις 6 Ιουλίου 2005,

–   αφού άκουσε τον Giovanni Claudio Fava, σύμφωνα με το άρθρο 7, παράγραφος 3, του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη τα άρθρα 9 και 10 του Πρωτοκόλλου περί Προνομίων και Ασυλιών των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 8ης Απριλίου 1965, και το άρθρο 4, παρ. 2 της Πράξης σχετικά με την εκλογή των αντιπροσώπων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με άμεση και καθολική ψηφοφορία, της 20ης Σεπτεμβρίου 1976,

–   έχοντας υπόψη τις αποφάσεις του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στις 12 Μαΐου 1964 και στις 10 Ιουλίου 1986[1],

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 6, παράγραφος 3, και το άρθρο 7 του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων (A6‑0331/2005),

1.  αποφασίζει να υπερασπίσει την ασυλία και τα προνόμια του Giovanni Claudio Fava·

2.  αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει αμέσως την παρούσα απόφαση και την έκθεση της αρμόδιας επιτροπής προς τις αρμόδιες αρχές της Ιταλικής Δημοκρατίας.

• [1]  Υπόθεση 101/63, Wagner/Fohrmann και Krier, Συλλ. 1964, σελ. 397, και υπόθεση 149/85 Wybot/Faure και άλλων, Συλλ. 1986, σελ. 2403.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Ι.         ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Κατά τη συνεδρίαση της 6ης Ιουλίου 2005, ο Πρόεδρος του Κοινοβουλίου ανακοίνωσε ότι έχει λάβει αίτηση για την υπεράσπιση της κοινοβουλευτικής ασυλίας του Giovanni Claudio Fava ΒΕΚ με επιστολής της 1ης Ιουλίου 2005, η οποία διαβιβάσθηκε προσηκόντως προς την Επιτροπή Νομικών Θεμάτων.

Η αίτηση αφορά τη δικαστική δίωξη που εκκρεμεί ενώπιον του Tribunale Civile του Παλέρμο εις βάρος του κ. Fava, ως εκδότη του περιοδικού Itaca, στο πλαίσιο της οποίας κατηγορείται για συκοφαντική δυσφήμιση από έναν εκλεγμένο αξιωματούχο της περιφέρειας της Σικελίας, τον κ. Cintola, μέλος του πολιτικού κόμματος Unione dei Democratici Cristiani e Democratici di Centro, και Assessore al Bilancio e alle Finanze της περιφέρειας της Σικελίας. Ο κ. Cintola ζητεί αποζημίωση ύψους 1.000.000 ευρώ.

Σε άρθρο που έγραψε για το περιοδικό Itaca και με τίτλο "Κάτω από τη ζώνη" (που αποτελεί επίσης λογοπαίγνιο σε σχέση με το όνομα του κ. Cintola), ο κ. Fava ανέφερε ότι η αστυνομία είχε κινηματογραφήσει με κρυφή κάμερα τον κ. Cintola να λαμβάνει από ένα γνωστό φορολογικό σύμβουλο ένα φάκελο που περιείχε 25.000 ευρώ. Σύμφωνα με το άρθρο ο φορολογικός σύμβουλος είχε υποβληθεί πριν από μερικές εβδομάδες σε ανάκριση για μια υπόθεση νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Καταθέτοντας ως μάρτυς στην υπόθεση αυτή ο κ. Cintola υποστήριξε ότι τα χρήματα αποτελούσαν προϊόν δανείου, ωστόσο η άλλη πλευρά κατέθεσε ότι τα χρήματα αυτά ουδέποτε είχαν επιστραφεί.

Με βάση το γεγονός αυτό, ο κ. Fava αμφισβητεί σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό του Itaca, το οποίο είναι επίσης προσπελάσιμο στο Διαδίκτυο, την καταλληλότητα του κ. Cintola να κατέχει τη θέση του Assessore al bilancio για την περιφέρεια της Σικελίας. "…Θα δίνατε σε έναν τέτοιο άνθρωπο τα κλειδιά του αυτοκινήτου σας; Όχι, έτσι δεν είναι; Λοιπόν, στη Σικελία του έχει δοθεί πρόσβαση στον τοπικό προϋπολογισμό ύψους μερικών δισεκ. ευρώ περίπου".

Η υπόθεση εις βάρος του κ. Fava (και άλλων ιδιοκτητών εφημερίδων και περιοδικών) έχει αχθεί ενώπιον ενός πολιτικού δικαστηρίου, ωστόσο η ζητούμενη αποζημίωσης (ύψους 1.000.000 ευρώ) βασίζεται, κατά τα φαινόμενα, τουλάχιστον εν μέρει στο άρθρο 12 του Νόμου αριθ. 47 του 1948 περί Τύπου, ο οποίος επιτρέπει στον συκοφαντηθέντα διάδικο να ζητήσει αποζημίωση βάσει του Ποινικού Κώδικα.

II.       ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΣΥΛΙΑ ΤΩΝ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ ΤΟΥ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

1. Τα άρθρο 9 και 10 του Πρωτοκόλλου περί Προνομίων και Ασυλιών των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων της 8ης Απριλίου 1965 ορίζουν τα εξής:

Άρθρο 9:

"Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν υπόκεινται σε έρευνα, κράτηση ή δίωξη για γνώμη ή ψήφο δοθείσα κατά την άσκηση των καθηκόντων τους."

Άρθρο 10:

"Κατά τη διάρκεια των συνόδων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τα μέλη του απολαύουν:

           a.        εντός της επικρατείας των κρατών τους, των ασυλιών που αναγνωρίζονται στα μέλη του κοινοβουλίου της χώρας τους·

           β.        εντός της επικρατείας άλλων κρατών μελών της εξαιρέσεως από κάθε μέτρο κρατήσεως και κάθε δικαστική δίωξη.

Η ασυλία τους καλύπτει επίσης όταν μεταβαίνουν στον τόπο συνεδριάσεως του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή όταν επιστρέφουν από αυτόν.

Επίκληση της ασυλίας δεν δύναται να γίνει στην περίπτωση αυτοφώρου εγκλήματος και ούτε δύναται να εμποδίσει την άσκηση του δικαιώματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να άρει την ασυλία ενός από τα μέλη του."

2. Η διαδικασία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διέπεται από τα άρθρα 6 και 7 του Κανονισμού. Οι σχετικές διατάξεις έχουν ως ακολούθως:

Άρθρο 6 Άρση του βουλευτικής ασυλίας:

"1. Το Κοινοβούλιο, κατά την άσκηση των εξουσιών του σχετικά με τα προνόμια και τις ασυλίες, επιδιώκει πρωτίστως να διατηρεί την ακεραιότητά του ως δημοκρατικής νομοθετικής συνέλευσης και να διασφαλίζει την ανεξαρτησία των βουλευτών του κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.

(..)

3. Κάθε αίτηση η οποία απευθύνεται στον Πρόεδρο από βουλευτή ή πρώην βουλευτή με σκοπό την υπεράσπιση της ασυλίας και των προνομίων ανακοινώνεται στην Ολομέλεια και παραπέμπεται στην αρμόδια επιτροπή.

(...)"

Άρθρο 7 Διαδικασίες σχετικά με την ασυλία:

"1. Η αρμόδια επιτροπή εξετάζει χωρίς καθυστέρηση και με τη σειρά υποβολής τους τις αιτήσεις για άρση της ασυλίας ή για υπεράσπιση της ασυλίας και των προνομίων.

2. Η επιτροπή καταρτίζει πρόταση απόφασης που περιορίζεται σε σύσταση για την έγκριση ή την απόρριψη της αίτησης άρσης της ασυλίας ή υπεράσπισης της ασυλίας και των προνομίων.

3. Η επιτροπή μπορεί να ζητήσει από την ενδιαφερόμενη αρχή να της παράσχει οποιαδήποτε πληροφορία ή επεξήγηση θεωρεί αναγκαία προκειμένου να σχηματίσει γνώμη για το εάν η ασυλία πρέπει να αρθεί ή να υποστηριχθεί. Πρέπει να δίδεται στον ενδιαφερόμενο βουλευτή η ευκαιρία να εκφράσει την άποψή του· μπορεί να προσκομίσει οποιαδήποτε έγγραφα ή άλλα γραπτά στοιχεία θεωρεί χρήσιμα. Μπορεί να εκπροσωπηθεί από άλλο βουλευτή.

(...)

6. Σε περιπτώσεις σχετικά με την υπεράσπιση προνομίου ή ασυλίας, η επιτροπή αποφασίζει εάν οι περιστάσεις συνιστούν διοικητικό ή άλλο περιορισμό επιβαλλόμενο στην ελεύθερη διακίνηση των βουλευτών που ταξιδεύουν προς και από τον τόπο συνεδρίασης του Κοινοβουλίου ή στην έκφραση γνώμης ή ψήφου κατά την άσκηση της εντολής τους ή αν εμπίπτουν στις περιπτώσεις του άρθρου 10 του Πρωτοκόλλου περί Προνομίων και Ασυλιών που δεν αποτελούν θέμα εθνικής νομοθεσίας, και υποβάλλει πρόταση με την οποία καλεί την ενδιαφερόμενη αρχή να καταλήξει στα αναγκαία συμπεράσματα.

7. Η επιτροπή μπορεί να διατυπώσει αιτιολογημένη γνώμη σχετικά με την αρμοδιότητα της εν λόγω αρχής και σχετικά με το παραδεκτό της αίτησης, αλλά δεν αποφαίνεται σε καμία περίπτωση για την ενοχή ή μη του βουλευτή ούτε για το σκόπιμο ή μη της ποινικής δίωξης για την έκφραση γνώμης ή τις πράξεις που του καταλογίζονται ακόμη και σε περίπτωση που η εξέταση της αίτησης παρέχει στην επιτροπή εμπεριστατωμένες πληροφορίες για την υπόθεση.

(...)"

III.     ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΘΕΙΣΑΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ

Το άρθρο 9 του Πρωτοκόλλου περί Προνομίων και Ασυλιών ορίζει ότι οι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου απολαύουν απόλυτης ασυλίας από δίωξη "για γνώμη … δοθείσα κατά την άσκηση των καθηκόντων τους".

Στην αίτησή του ενώπιον του Tribunale Civile του Παλέρμο, ο ενάγων ζητεί τιμωρητική αποζημίωση ύψους 1.000.000 από μία σειρά εναγομένων, συμπεριλαμβανομένου του κ. Fava, λόγω φερόμενης δυσφήμισης ενός κρατικού αξιωματούχου στην περιφέρειά του. Ο ενάγων υποστηρίζει ότι η δια του Τύπου δυσφήμιση είναι ιδιαιτέρως σοβαρή εξ αιτίας της ιδιότητός του ως περιφερειακού συμβούλου και λόγω του ότι η προκαλούμενη σοβαρή βλάβη στην εικόνα του μπορεί να προκαλέσει βαθειά κοινωνική αναστάτωση στους πολίτες όσον αφορά το δημόσιο ρόλο της υπηρεσίας στην οποία συμμετέχει.

Είναι, ωστόσο, σαφές ότι στο άρθρο του που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Itaca, ο κ. Fava αναδημοσιεύει απλώς πραγματικά περιστατικά που είχαν δημοσιευθεί σε συνάρτηση με ξεχωριστές δικαστικές διώξεις και συνεπώς γνωστά στο κοινό, στη συνέχεια δε, διατύπωσε σχόλια για αυτά συναρτώντας τα με την καταλληλότητα ενός πολιτικού να κατέχει δημόσιο αξίωμα στην περιοχή αυτή.

Ενεργώντας κατ' αυτό τον τρόπο ασκούσε την υποχρέωσή του ως βουλευτής του Κοινοβουλίου να εκφράζει τη γνώμη του επί ενός ζητήματος δημόσιου ενδιαφέροντος της εκλογικής του περιφέρειας. Επιπλέον, το γεγονός ότι αντικείμενο του άρθρου του ήταν η συμπεριφορά ενός πολιτικού και κατόχου ενός δημοσίου αξιώματος καθιστά το άρθρο αυτό αντικείμενο ενός θεμιτού πολιτικού διαλόγου. Κοντολογίς, ο κ. Fava έκανε απλώς τη δουλειά του ως βουλευτής του Κοινοβουλίου. Η προσπάθεια παρεμπόδισης βουλευτών του Κοινοβουλίου να εκφράζουν τις απόψεις τους επί θεμάτων θεμιτού δημόσιου συμφέροντος και ενδιαφέροντος μέσω δικαστικών διώξεων είναι απαράδεκτη σε μία δημοκρατική κοινωνία και καταφανώς αντίθετη με το άρθρο 9 του Πρωτοκόλλου, το οποίο αποσκοπεί να προστατεύσει την ελευθερία έκφρασης των βουλευτών κατά την άσκηση των καθηκόντων τους προς το συμφέρον του Κοινοβουλίου ως θεσμικού οργάνου.

IV. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Βάσει των ανωτέρω σκέψεων, η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων, έχοντας εξετάσει τους λόγους που συνηγορούν υπέρ και κατά της υπεράσπισης της ασυλίας, συνιστά την υπεράσπιση της ασυλίας του κ. Giovanni Claudio Fava.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Τίτλος	Αίτηση υπεράσπισης της ασυλίας και των προνομίων που υπέβαλε ο Giovanni Claudio Fava
Αριθ. διαδικασίας	2005/2174(IMM)
Αίτηση άρσης της ασυλίας   Διαβίβαση   Ημερομηνία της αίτησης   Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια	Giovanni Claudio Fava 1.7.2005 6.7.2005
Επιτροπή αρμόδια επί της ουσίας   Ημερομ. αναγγελίας στην ολομέλεια	JURI 6.7.2005
Κανονιστική βάση	άρθρο 6, παρ. 2, και άρθρο 7
Εισηγητής/ήτρια   Ημερομηνία ορισμού	Klaus Heiner Lehne 13.7.2005
Εισηγητής/ήτρια που αντικαταστάθηκε
Εξέταση στην επιτροπή	5.10.2005	21.11.2005
Ημερομηνία έγκρισης	21.11.2005
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	υπέρ: κατά: αποχές:		13 0 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Maria Berger, Bert Doorn, Giuseppe Gargani, Kurt Lechner, Klaus-Heiner Lehne, Aloyzas Sakalas, Nicola Zingaretti, Tadeusz Zwiefka
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Jean-Paul Gauzès, Eva Lichtenberger, Manuel Medina Ortega, Μαρία Παναγιωτοπούλου-Κασσιώτου, Michel Rocard
Αναπληρωτές (άρθρο 178, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία
Ημερομηνία κατάθεσης – A6	23.11.2005			A6-0331/2005