ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με την εφαρμογή της ταχυδρομικής οδηγίας (οδηγία 97/67/EΚ, όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 2002/39/EΚ)
5.12.2005 - (2005/2086(INI))
Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού
Εισηγητής: Markus Ferber
ΣΧΕΔΙΟ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ
σχετικά με την εφαρμογή της ταχυδρομικής οδηγίας (οδηγία 97/67/EΚ, όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 2002/39/EΚ)
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή της ταχυδρομικής οδηγίας (οδηγία 97/67/EΚ, όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 2002/39/EΚ) (COM(2005)0102), καθώς και το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας (SEC 2005)0388,
– έχοντας υπόψη την πρώτη έκθεση της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή της ταχυδρομικής οδηγίας (COM (2002)0632),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 45 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού (A6‑0390/2005),
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ταχυδρομικές υπηρεσίες έχουν σημαντική οικονομική βαρύτητα και ότι το έτος 2002 τα έσοδα από τις ταχυδρομικές υπηρεσίες στην ΕΕ ανήλθαν σε 88 δισεκατομμύρια ευρώ περίπου ή σχεδόν στο 0,9% του ΑΕγχΠ της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι εκτιμάται πως περισσότερες από 5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας εξαρτώνται άμεσα ή συνδέονται με τον ταχυδρομικό τομέα,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανταγωνιστικές και αποδοτικές ταχυδρομικές υπηρεσίες ως μέρος της αγοράς διανομής και επικοινωνιών έχουν μεγάλη σημασία για το οικονομικό και κοινωνικό γίγνεσθαι στην Ευρωπαϊκή Ένωση και συνδέονται με πολλούς τομείς της οικονομίας, τους οποίους και επηρεάζουν· λαμβάνοντας υπόψη ότι ως εκ τούτου οι ταχυδρομικές υπηρεσίες παίζουν σημαντικό ρόλο και στο πλαίσιο της στρατηγικής της Λισαβόνας,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μεταρρυθμίσεις και οι οικονομικές και τεχνολογικές εξελίξεις του ταχυδρομικού τομέα στην Ευρωπαϊκή Ένωση οδήγησαν σε πιο σύγχρονες διαδικασίες και σε μεγαλύτερη αυτοματοποίηση και ότι τα μέχρι τώρα μεταρρυθμιστικά βήματα επέφεραν σημαντικές θετικές εξελίξεις στον ταχυδρομικό τομέα μέσω της βελτίωσης της ποιότητας, της αύξησης της αποτελεσματικότητας και της μεγαλύτερης στροφής προς τις ανάγκες των πελατών,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη την αναντικατάστατη κοινωνική και εδαφική διάσταση των ταχυδρομικών δικτύων, τα οποία επιτρέπουν καθολική πρόσβαση στις απαραίτητες τοπικές υπηρεσίες,
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι σκοπός της έκθεσης της Επιτροπής είναι να αξιολογήσει κατά πόσον επιτεύχθηκαν οι στόχοι της οδηγίας 2002/39/EΚ εξετάζοντας ιδίως τις οικονομικές, κοινωνικές και τεχνολογικές πτυχές και να προβεί σε διαπιστώσεις που αφορούν πτυχές της απασχόλησης και την ποιότητα των υπηρεσιών,
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, με την παρούσα έκθεση, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επιθυμεί να επιστήσει την προσοχή σε ερωτήματα και πτυχές που θα πρέπει να λάβει υπόψη η Επιτροπή στις περαιτέρω εργασίες της,
1. διαπιστώνει ότι η μεταφορά της ταχυδρομικής οδηγίας σε εθνικό δίκαιο σημείωσε γενικά ικανοποιητική πρόοδο· επιδοκιμάζει το γεγονός ότι το ορισθέν πλαίσιο εναρμόνισης έδωσε στα κράτη μέλη τη δυνατότητα νέων προσεγγίσεων και χάραξης διαφορετικών κατευθύνσεων που μπορούν να χρησιμεύσουν ως πρότυπο σε άλλα κράτη μέλη· διαπιστώνει ωστόσο ότι οι επιδράσεις των μεταρρυθμίσεων στην ποιότητα, την αποτελεσματικότητα και τη μέριμνα για τις ανάγκες των πελατών στον τομέα των ταχυδρομικών υπηρεσιών εξακολουθούν να απαιτούν λεπτομερέστερη ανάλυση και παρατηρεί ότι το άνοιγμα των ταχυδρομικών υπηρεσιών στον ανταγωνισμό δεν έχει πάντοτε ως αποτέλεσμα σταθερά επίπεδα απασχόλησης σε όλες τις ενδιαφερόμενες χώρες·
2. διαπιστώνει με ικανοποίηση, βάσει των διαθέσιμων δεδομένων, ότι οι μέχρι τώρα εξελίξεις της αγοράς είχαν θετικές επιδράσεις· επισημαίνει σχετικά ότι η ανάπτυξη του ανταγωνισμού δεν κρίνεται αποκλειστικά και μόνο από το μέτρο ανοίγματος της αγοράς ή από τα μερίδια της αγοράς·
3. παρατηρεί εντούτοις ότι, σε ορισμένα κράτη μέλη, η εφαρμογή της οδηγίας (2002/39/EΚ) έχει καθυστερήσει πολύ ιδίως σε ό,τι αφορά το άνοιγμα των αγορών, με τον κίνδυνο αστάθειας στην ευρωπαϊκή αγορά ταχυδρομικών υπηρεσιών και την ενδεχόμενη ζημία για τους ενδιαφερόμενους φορείς εκμετάλλευσης· ζητεί από την Επιτροπή να υποδείξει στην έκθεσή της τα διδάγματα τα οποία αποκόμισε από αυτήν την κατάσταση·
4. επισημαίνει ότι οι ταχυδρομικές αγορές υφίστανται θεμελιακή μεταβολή που μπορεί να αποδοθεί τόσο στον αυξανόμενο ανταγωνισμό όσο και στις εξελίξεις των γειτονικών αγορών, της επικοινωνίας, της διαφήμισης και του τομέα των μεταφορών και των διανομών, καθώς επίσης και στη μεταβολή της επικοινωνιακής συμπεριφοράς· είναι λοιπόν της άποψης ότι η μελλοντική πολιτική για τα ταχυδρομεία θα πρέπει να λάβει επαρκώς υπόψη αυτές τις πτυχές·
5. καλεί την Επιτροπή, ενόψει των ενίοτε κατανοητών διαφορετικών εξελίξεων στα κράτη μέλη αναφορικά με την υποχρέωση για παροχή καθολικής υπηρεσίας, να επικεντρώσει ιδίως τη προσοχή της, στο πλαίσιο της διερευνητικής της μελέτης, στην ποιότητα της καθολικής υπηρεσίας και τη μελλοντική χρηματοδότησή της και να προτείνει ορισμό, πεδίο εφαρμογής και κατάλληλη χρηματοδότηση της καθολικής υπηρεσίας·
6. ζητεί από την Επιτροπή να αποφασίσει κατά πόσον είναι δυνατόν να επιμείνει στο έτος 2009 ως προθεσμία για την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς των ταχυδρομικών υπηρεσιών ή εάν πρέπει να καθορισθούν τα άλλα στάδια υπό το φως των συμπερασμάτων της μελέτης·
7. είναι της γνώμης ότι, δεδομένου ότι οι ταχυδρομικές αγορές τροποποιούνται εκ βάθρων, ο ορισμός της καθολικής υπηρεσίας πρέπει να αξιολογηθεί εκ νέου και να ληφθεί υπόψη η μεταβολή της επικοινωνιακής συμπεριφοράς· επισημαίνει ωστόσο ότι οι καθολικές υπηρεσίες είναι υπηρεσίες υψηλής ποιότητας και εντάσεως εργασίας που επικεντρώνονται στην προστασία των συμφερόντων των καταναλωτών· ζητεί από την Επιτροπή να συμπεριλάβει αυτά τα δεδομένα στο πλαίσιο της έρευνας που θα αποτελέσει το πλαίσιο για την επικείμενη διερευνητική της μελέτη, καθώς επίσης να διερευνήσει ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να εξασφαλιστεί η συμμετοχή και η συμβολή των πελατών των ταχυδρομικών υπηρεσιών και η διαβούλευση των εμπλεκόμενων κοινωνικών εταίρων (εμπορικά και βιομηχανικά επιμελητήρια, συνδικαλιστικές ενώσεις, κλπ.), ενεργών στην αγορά επιχειρήσεων και οργανώσεων με τοπικά συμφέροντα·
8. αναγνωρίζει το έργο το οποίο επιτελείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τυποποίησης στο πεδίο της τυποποίησης στον ταχυδρομικό τομέα και προτρέπει την Επιτροπή να λαμβάνει στο μέλλον δεόντως υπόψη τον ρόλο της τυποποίησης με γνώμονα την προστασία των καταναλωτών και υπό το πρίσμα της υλοποίησης της εσωτερικής αγοράς·
9. ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποδώσει ιδιαίτερη προσοχή, στο πλαίσιο των προσεχών της μελετών, στις επιπτώσεις στη γεωγραφική κάλυψη και την εξέλιξη των δικτύων κατά τα μελλοντικά στάδια ανοίγματος των ταχυδρομικών υπηρεσιών στον ανταγωνισμό, ιδίως σε ό,τι αφορά τις συνθήκες πρόσβασης των πλέον μειονεκτικών ή απομονωμένων ομάδων πληθυσμού·
10. επισημαίνει ότι τα κράτη μέλη καλούνται να ασκήσουν πιο εκτεταμένο έλεγχο των τιμών, να καταχωρίζουν χωριστά το κόστος και να ελέγχουν τις διασταυρούμενες επιδοτήσεις· παρατηρεί εν τούτοις ότι παρόμοιες ρυθμιστικές επεμβάσεις σε μία αγορά που είναι προσανατολισμένη προς τον ανταγωνισμό, απαιτούν επαρκή αιτιολόγηση, εφόσον υπερβαίνουν τα γενικά όρια του δικαίου του ανταγωνισμού·
11. εκτιμά ότι η έγκριση και η εφαρμογή προτύπων παρεχόμενων υπηρεσιών που έχουν εκπονηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τυποποίησης είναι απαραίτητη ώστε να διασφαλίζεται η διαφάνεια, η αξιοπιστία και η ποιότητα της ταχυδρομικής αγοράς· ζητεί συνεπώς από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δώσουν προτεραιότητα ώστε να σημειωθεί πρόοδος σε αυτόν τον τομέα·
12. επικροτεί το γεγονός ότι η Επιτροπή σκοπεύει να συνεχίσει να παρακολουθεί τη ρύθμιση της προς τα κάτω πρόσβασης (downstream access)· επισημαίνει, ωστόσο, ότι η κανονιστική ρύθμιση ειδικά αυτού του τομέα θα συνιστούσε σημαντική παρέμβαση στην αγορά και, ως εκ τούτου, συνιστά να εξεταστεί προηγουμένως διεξοδικά εάν και κατά πόσο μια τέτοια παρέμβαση μπορεί να δικαιολογηθεί από οικονομική και νομική άποψη, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι υφίστανται ήδη ορισμένα επιχειρηματικά μοντέλα σε διάφορες ταχυδρομικές αγορές στις οποίες οι ανταγωνιστές εισήλθαν με επιτυχία χωρίς να απαιτείται ρυθμισμένη πρόσβαση· ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εκτιμήσει τις επιπτώσεις αυτών των μοντέλων, καθώς και τη σκοπιμότητα ενός ευρωπαϊκού πλαισίου συνθηκών πρόσβασης στο δίκτυο, προκειμένου να διασφαλιστεί δίκαιη πρόσβαση·
13. σημειώνει ότι τα μοντέλα χρηματοδότησης για την καθολική υπηρεσία που χρησιμοποιήθηκαν μέχρι σήμερα στα κράτη μέλη, δεν σημείωσαν μεγάλη επιτυχία και ότι το χρηματοδοτικό μέσο που έχει δοκιμαστεί και έχει αποδειχθεί μέχρι σήμερα επιτυχημένο σε σχέση με την καθολική υπηρεσία ήταν η αποκλειστική χρήση· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή να εξετάσει διεξοδικά, στην προσεχή της διερευνητική μελέτη, κατά πόσο η ανάπτυξη της καθολικής υπηρεσίας, η διατήρηση της οποίας σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο εξακολουθεί να είναι απαραίτητη, και η ενδεχόμενη ευελιξία του κανονιστικού πλαισίου μπορούν να έχουν θετική επίδραση στην επίλυση του προβλήματος της χρηματοδότησης της καθολικής υπηρεσίας· ζητεί από την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο προσαρμογής της αποκλειστικής χρήσης σε συνάρτηση με τις δαπάνες που συνδέονται με τη χρηματοδότηση της καθολικής υπηρεσίας σε σχέση κυρίως με τα γεωγραφικά και δημογραφικά εμπόδια·
14. επιδοκιμάζει το γεγονός ότι, μετά τις αρχικές δυσκολίες, σε ορισμένα κράτη μέλη σημειώνεται σαφής πρόοδος ως προς την ανεξαρτησία των ρυθμιστικών αρχών· υπογραμμίζει ότι, με ένα μεγαλύτερο άνοιγμα της αγοράς, θα πρέπει να δοθεί έμφαση περισσότερο στο δίκαιο του ανταγωνισμού και λιγότερο στην αύξηση των ρυθμίσεων· ζητεί από την Επιτροπή να προωθήσει, όπως εξήγγειλε στην έκθεσή της, τον διάλογο με και ανάμεσα στις ρυθμιστικές αρχές και τα κράτη μέλη και την αξιολόγηση βάσει συγκριτικών επιδόσεων, έτσι ώστε τα καθήκοντα των ρυθμιστικών αρχών να περιοριστούν στον έλεγχο της μεταφοράς των ρυθμίσεων·
15. συνιστά, βάσει των διαφόρων εμπειριών με τα υφιστάμενα καθεστώτα αδειοδότησης στα κράτη μέλη και λαμβανομένης υπόψη της αρχής της επικουρικότητας, να συμπεριληφθεί το θέμα της διαδικασίας έγκρισης στον έλεγχο που θα γίνει στο πλαίσιο της μελέτης, με ιδιαίτερη αναφορά στην αποσαφήνιση του επιχειρησιακού πεδίου, τη διαδικασία έγκρισης και τις υποχρεωτικές συνθήκες που διέπουν την αδειοδότηση που επιτρέπει η ταχυδρομική οδηγία· φρονεί ότι παρόμοιες απαιτήσεις δεν πρέπει να δημιουργούν εκ των πραγμάτων νέους φραγμούς στην πρόσβαση στην αγορά, ούτε να παράγουν στρεβλώσεις των τιμών ή πρακτικές λεηλασίας των αγορών·
16. επισημαίνει ότι ο εξορθολογισμός των θέσεων εργασίας δεν οφείλεται μόνο στην μεταρρύθμιση του τομέα των ταχυδρομείων και ότι τα νέα επιχειρηματικά πρότυπα, τα νέα προϊόντα και οι μέθοδοι εργασίας έχουν επίσης επιπτώσεις στον αριθμό των θέσεων εργασίας στον παραδοσιακό ταχυδρομικό τομέα·
17. ζητεί από την Επιτροπή να διερευνήσει στη μελέτη της με ποιο τρόπο θα αντιμετωπισθούν οι συνταξιοδοτικές υποχρεώσεις των δημόσιων φορέων ταχυδρομικών υπηρεσιών ώστε να αποτραπεί η διατάραξη της αγοράς σε ένα ελευθερωμένο περιβάλλον·
18. εκφράζει την ανησυχία του για τις διαφορές που υπάρχουν στην ταχυδρομική αγορά σχετικά με τον ΦΠΑ και ζητεί από την Επιτροπή, επικαλούμενο τη θέση που διατύπωσε στο ψήφισμά του της 11ης Μαρτίου 2004[1] σχετικά µε την πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 77/388/ΕΟΚ όσον αφορά τον φόρο προστιθέμενης αξίας επί των υπηρεσιών που παρέχονται στον ταχυδρομικό τοµέα, να υποβάλει προτάσεις σχετικά με το πώς θα επιτευχθεί ενόψει της σημερινής στασιμότητας ως προς το ζήτημα αυτό η απαραίτητη νομική σαφήνεια και η έλλειψη διακρίσεων μεταξύ των φορέων εκμετάλλευσης·
19. ζητεί από την Επιτροπή να μεριμνήσει, ούτως ώστε οι διοικητικές κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασης των διατάξεων των εθνικών νόμων αναφορικά με τις ταχυδρομικές υπηρεσίες να μην είναι δυσανάλογες και να μην υπονομεύουν τη λειτουργία της ταχυδρομικής αγοράς· καλεί την Επιτροπή να εγγράψει τις προβλεπόμενες ή τις εν ισχύι εθνικές ποινικές διατάξεις στο πλαίσιο της εκπόνησης της μελέτης προγνώσεων·
20. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στα κράτη μέλη.
- [1] ΕΕ C 102 E της 28.04.2004, σελ. 814.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
I. Ιστορικό
Το κοινοτικό νομικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις ταχυδρομικές υπηρεσίες είναι η οδηγία 97/67/EΚ, η επονομαζόμενη «ταχυδρομική οδηγία». Την ώθηση για την εκπόνησή της έδωσε η διαπίστωση ότι οι όροι για την παροχή ταχυδρομικών υπηρεσιών στην Ευρώπη παρουσίαζαν σημαντικές διαφορές. Οι όροι πλαίσιο που θεσπίζει η οδηγία έχουν ως στόχο να συμβάλουν στην υλοποίηση της εσωτερικής αγοράς στον ταχυδρομικό τομέα μέσω της προοδευτικής και ελεγχόμενης ελευθέρωσης της αγοράς και να διασφαλίσουν έτσι ότι θα παρέχονται σε όλους τους πολίτες σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεσματικές, αξιόπιστες και υψηλής αξίας ταχυδρομικές υπηρεσίες σε προσιτές τιμές.
Η ταχυδρομική οδηγία τροποποιήθηκε το 2002 από την οδηγία 2002/39/EΚ. Τα κύρια σημεία της τροποποίησης αυτής ήταν:
· Από 1ης Ιανουαρίου 2003, η κατ’ αποκλειστικότητα ανάθεση υπηρεσιών σε φορείς παροχής καθολικής υπηρεσίας περιορίζεται για την αλληλογραφία εσωτερικού και την εισερχόµενη διασυνοριακή αλληλογραφία μόνο σε αντικείμενα βάρους μέχρι 100 γραμμάρια (ή με τέλος μέχρι και τριπλάσιο του δηµόσιου τέλους για ένα αντικείµενο αλληλογραφίας της πρώτης βαθµίδας βάρους της ταχύτερης κατηγορίας).
· Από 1ης Ιανουαρίου 2006 το εν λόγω όριο βάρους μειώνεται στα 50 γραμμάρια (ή σε τέλος έως και δυόµισι φορές το παραπάνω τέλος).
· Η Επιτροπή θα εκπονήσει μελέτη η οποία θα αξιολογεί την επίπτωση που θα έχει στην καθολική υπηρεσία το 2009 η πλήρης υλοποίηση της εσωτερικής αγοράς ταχυδροµείων σε κάθε κράτος µέλος.
· Με βάση τα συµπεράσµατα της µελέτης, η Επιτροπή θα υποβάλει µέχρι την 31η ∆εκεµβρίου 2006 έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συµβούλιο, καθώς και πρόταση για την επιβεβαίωση της ηµεροµηνίας του 2009 όσον αφορά την πλήρη υλοποίηση της εσωτερικής αγοράς ταχυδροµείων ή για τον καθορισµό άλλων βημάτων.
Ακόμη, στο άρθρο 23 προστέθηκε ότι η Επιτροπή υποχρεούται να υποβάλλει κάθε δύο έτη έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συµβούλιο, «όπου θα περιλαµβάνονται οι κατάλληλες πληροφορίες για τις εξελίξεις του τοµέα, ιδίως όσον αφορά τις οικονοµικές και κοινωνικές πτυχές, τις πτυχές σχετικά µε την απασχόληση και τις τεχνολογικές πτυχές, καθώς και όσον αφορά την ποιότητα των παρεχοµένων υπηρεσιών».
Η Επιτροπή υπέβαλε στις 23 Μαρτίου 2005 τη δεύτερη έκθεση (COM (2005)0102) σχετικά με την εφαρμογή της ταχυδρομικής οδηγίας και ένα συνοδευτικό έγγραφο εργασίας (SEC(2005)0388).
II. Η έκθεση της Επιτροπής
Η Επιτροπή υπογραμμίζει και πάλι την οικονομική σημασία των ταχυδρομικών υπηρεσιών που το 2002 απασχολούσαν στην ΕΕ περίπου 1,85 εκατ. άτομα. Επίσης, δίνει έμφαση στη σημασία των υπηρεσιών των ταχυδρομικών οργανισμών για την επικοινωνία και το εμπόριο και ιδίως στην εξάρτηση οικονομικών κλάδων, όπως το ηλεκτρονικό εμπόριο, οι εκδόσεις, οι αγορές δια αλληλογραφίας, οι ασφάλειες, οι τραπεζικές εργασίες και η διαφήμιση, από την ταχυδρομική υποδομή.
1. Επιπτώσεις της οδηγίας 2002/39/EΚ
Η Επιτροπή υποστηρίζει ότι η μεταρρύθμιση της ταχυδρομικής αγοράς σημειώνει πρόοδο και ότι διαπιστώνονται σημαντικές βελτιώσεις ως προς
· την ποιότητα των υπηρεσιών,
· την αποτελεσματικότητα των επιχειρήσεων
· τον διαχωρισμό των ρυθμιστικών φορέων από τους φορείς παροχής υπηρεσιών.
Η μεταφορά της οδηγίας σε εθνικό δίκαιο έχει ολοκληρωθεί σε μεγάλο βαθμό, ενώ δεν υπήρξε πρόβλημα ως προς τον περιορισμό του αποκλειστικού τομέα από την 1η Ιανουαρίου 2003. Ωστόσο, σημειώθηκαν ορισμένες καθυστερήσεις στη μεταφορά της οδηγίας 2002/39 από τα κράτη μέλη που προσχώρησαν την 1η Μαΐου 2004.
Παρά τις προόδους που σημειώθηκαν, πρέπει να δοθεί και μελλοντικά ιδιαίτερη προσοχή σε αρκετά σημεία, στα οποία συγκαταλέγονται:
· ο διαχωρισμός των λογαριασμών των επιμέρους υπηρεσιών,
· ο καταλογισμός του κόστους και
· η παρακολούθηση των τιμών των καθολικών υπηρεσιών
Η Επιτροπή επισημαίνει ιδίως ότι οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές απέκτησαν βέβαια μεγαλύτερη ανεξαρτησία και η ρύθμιση έγινε σαφώς πιο αποτελεσματική, ωστόσο εξακολουθεί να υπάρχει κίνδυνος να αναπτυχθεί ρυθμιστική ασυμμετρία μεταξύ των κρατών μελών που θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα μία ασυμμετρία μεταξύ των αγορών των κρατών μελών.
2. Οι σημερινές εξελίξεις της αγοράς στον ταχυδρομικό τομέα
Κατά την άποψη της Επιτροπής, η ταχυδρομική αγορά κατά την εξέλιξή της απομακρύνθηκε από την παραδοσιακή αμφίδρομη επικοινωνία και σήμερα αποτελεί σε μεγάλο μέτρο μία αγορά μονόδρομης διανομής («business to consumer»). Η εξέλιξη αυτή είναι αντίθετη με απαισιόδοξες εκτιμήσεις, σύμφωνα με τις οποίες τα ταχυδρομεία αποτελούν μία διαρκώς συρρικνούμενη αγορά, και μπορεί να καταλήξει σε νέα δυναμικά επιχειρηματικά πρότυπα, όπως οι αγορές από το σπίτι, το ηλεκτρονικό εμπόριο και οι υπηρεσίες υβριδικού ταχυδρομείου.
Πρέπει ωστόσο να παραδεχτούμε ότι δεν έχει ακόμα αναπτυχθεί ο ανταγωνισμός στο τμήμα της αγοράς που αφορά την αλληλογραφία με διεύθυνση παραλήπτη, πέραν ορισμένων εξειδικευμένων υπηρεσιών. Εξακολουθούν να υπάρχουν πολλοί παράγοντες που ενδέχεται να αποτελέσουν εμπόδιο για την είσοδο στην αγορά, μεταξύ των οποίων πρέπει να αναφερθεί ιδίως η διαφορετική μεταχείριση των παραδοσιακών φορέων εκμετάλλευσης και των νέων επιχειρήσεων που εισέρχονται στην αγορά όσον αφορά τον ΦΠΑ.
Τέλος, η Επιτροπή παρατηρεί ότι η κατάσταση στην αγορά διαφέρει πολύ ανά κράτος μέλος. Σε ορισμένα κράτη μέλη οι φορείς παροχής καθολικής υπηρεσίας έχουν μεγάλα περιθώρια κέρδους, ενώ σε άλλα οι συνθήκες είναι πολύ πιο δύσκολες. Αυτό οφείλεται στις διαφορετικές μορφές παρέμβασης στην αγορά, στη διαφορετική δομή του καθεστώτος ιδιοκτησίας και παροχής κινήτρων και στα διαφορετικά επίπεδα τιμών που καθορίζονται για τις υπηρεσίες.
III. Παρατηρήσεις και συστάσεις του εισηγητή σας
Η έκθεση της Επιτροπής υποβάλλεται σε μία σημαντική χρονική στιγμή και ο εισηγητής σας επιδοκιμάζει το γεγονός ότι το Κοινοβούλιο εκμεταλλεύθηκε τη δυνατότητα που του προσφέρει η έκθεση, προκειμένου να τοποθετηθεί σχετικά με την εξέλιξη των πραγμάτων και τα ενδεχόμενα μελλοντικά βήματα. Αυτά που θα δρομολογηθούν τα επόμενα χρόνια θα είναι καθοριστικά για τις ταχυδρομικές υπηρεσίες και, ως εκ τούτου, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην αναμενόμενη μελέτη προγνώσεων και την επόμενη έκθεση της Επιτροπής. Σκοπός της παρούσας έκθεσης δεν μπορεί να είναι να προτρέξει των δύο αυτών εγγράφων που αναμένονται το 2006. Είναι αυτονόητο ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να ασχοληθεί διεξοδικά με τη μελέτη και την έκθεση της Επιτροπής.
Ο εισηγητής σας θεωρεί, ως εκ τούτου, ότι η έκθεση οφείλει πρωτίστως να αξιολογήσει τις εξελίξεις που παρατηρήθηκαν μέχρι τώρα στην ταχυδρομική αγορά και, δεύτερον, να επισημάνει τα ζητήματα που θα πρέπει να εξεταστούν κατά προτεραιότητα στη μελέτη προγνώσεων και στην επόμενη έκθεση.
Πρέπει καταρχάς να διαπιστωθεί ότι οι εμπειρίες από τη μεταφορά και την εφαρμογή της τροποποιημένης ταχυδρομικής οδηγίας είναι θετικές και ενθαρρυντικές. Η κοινοτική νομοθεσία έδωσε σημαντικές ωθήσεις στην ταχυδρομική αγορά. Επιτεύχθηκε ο στόχος διασφάλισης μίας καθολικής υπηρεσίας με παράλληλο βαθμιαίο άνοιγμα της αγοράς.
Κατά την άποψη του εισηγητή σας, σε γενικές γραμμές, η μεταφορά της οδηγίας 2002/39 πραγματοποιήθηκε μέχρι τώρα ικανοποιητικά. Ευτυχώς, αυτό ισχύει και για τα νέα κράτη μέλη που προσχώρησαν το 2004. Η Επιτροπή μπορεί να εξαλείψει γρήγορα τις εναπομείνασες αδυναμίες σε συνεργασία με τα εκάστοτε κράτη μέλη. Η Επιτροπή αναφέρει η ίδια στην έκθεσή της ως σχετικά παραδείγματα τις διαδικασίες αδειοδότησης και προσφυγής, τον έλεγχο των τιμών και τον διαχωρισμό των λογαριασμών των επιμέρους υπηρεσιών.
Μαζί με την τυπική μεταφορά της οδηγίας πρέπει να αξιολογηθεί και η εφαρμογή της, δηλαδή το πώς εφαρμόζεται από τα κράτη μέλη το πλαίσιο που θεσπίζεται από την οδηγία και το κατά πόσο η νέα νομοθεσία αρχίζει να σημειώνει αποτελέσματα. Ένα κεντρικό σημείο είναι εδώ η υποχρέωση παροχής καθολικής υπηρεσίας που ρυθμίζεται σε αρκετά σημεία της οδηγίας (κεφάλαια 2 και 6). Όπως αναφέρεται στο συνημμένο στην έκθεση της Επιτροπής έγγραφο εργασίας SEC(2005)0388, οι επιταγές της οδηγίας εκπληρώνονται βέβαια σε γενικά καλό ποιοτικό επίπεδο, αλλά υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των κρατών μελών. Αρκετά κράτη μέλη έχουν τροποποιήσει ή εξετάζουν να τροποποιήσουν το εύρος της υποχρέωσης παροχής καθολικής υπηρεσίας. Κατά την άποψη του εισηγητή σας, εάν τα κράτη μέλη ακολουθήσουν εδώ διαφορετικούς δρόμους, αυτό δεν θα αποβεί υποχρεωτικά επιζήμιο. Όμως σύμφωνα με στοιχεία της Επιτροπής, οι αποκλίσεις είναι τόσο σημαντικές, ώστε θα μπορούσε να τεθεί σε κίνδυνο ένας από τους κεντρικούς στόχους της ταχυδρομικής οδηγίας: η παροχή καθολικής υπηρεσίας σε κοινοτικό επίπεδο που θα περιλαμβάνει μία ελάχιστη προσφορά υπηρεσιών συγκεκριμένης ποιότητας σε προσιτές τιμές. Ως εκ τούτου, ο εισηγητής σας θεωρεί σημαντικό να εξεταστεί στο πλαίσιο της αναμενόμενης μελέτης προγνώσεων το ερώτημα εάν είναι αρκετά σαφείς οι ορισμοί της υποχρέωσης παροχής καθολικής υπηρεσίας στην ταχυδρομική οδηγία και εάν θεσπίζουν ένα επαρκές πλαίσιο για τα κράτη μέλη.
Παρόμοια ισχύουν για τις διαδικασίες χορήγησης άδειας για τις μη αποκλειστικές υπηρεσίες σύμφωνα με το άρθρο 9 της ταχυδρομικής οδηγίας. Εδώ η Επιτροπή διαπιστώνει ανησυχητικής έκτασης σύγχυση και παρανοήσεις σχετικά με τις δυνατότητες χρησιμοποίησης της διαδικασίας χορήγησης άδειας. Ο εισηγητής σας συμβουλεύει να αποτελέσει αντικείμενο εξέτασης της μελέτης και η σαφήνεια των σχετικών ρυθμίσεων της ταχυδρομικής οδηγίας.
Οι παρατηρήσεις της Επιτροπής για το θέμα της downstream access είναι αρκετά γενικές. Φυσικά είναι σωστή η άποψή της ότι οι σχετικές εξελίξεις πρέπει να παρακολουθηθούν και να συζητηθούν με τα κράτη μέλη. Επειδή για το σημείο αυτό δεν υπάρχουν συγκεκριμένες συστάσεις από την πλευρά της Επιτροπής, ο εισηγητής σας θα ήθελε να περιοριστεί στην επισήμανση ότι ενδεχόμενες προσπάθειες κανονιστικής ρύθμισης της downstream access θα μπορούσαν να ασκήσουν αρνητική επίδραση ή να προξενήσουν βλάβη στην αγορά. Κάθε δημόσια επέμβαση πρέπει να αιτιολογείται πολύ διεξοδικά.
Είναι ικανοποιητικό ότι η Επιτροπή μπορεί τώρα να επιβεβαιώσει ότι αυξάνεται η ανεξαρτησία των ρυθμιστικών αρχών. Τα διαθέσιμα στοιχεία και οι αρκετά μεγάλες διαφορές μεταξύ των κρατών μελών ως προς τα εφόδια και την προσέγγιση καθιστούν ακόμα αρκετά δύσκολο να εκτιμηθεί κατά πόσο το επίπεδο προστασίας που έχει επιτευχθεί σήμερα είναι αρκετό. Οπωσδήποτε, ο εισηγητής σας θεωρεί ότι είναι ακόμα πολύ νωρίς για να σημάνει λήξη συναγερμού – θα πρέπει να συνεχιστεί η παρακολούθηση των εξελίξεων. Το αυξανόμενο άνοιγμα της αγοράς απαιτεί ανεξάρτητη και αποτελεσματική ρύθμιση. Ωστόσο, ο εισηγητής σας θεωρεί σημαντική τη διαπίστωση ότι αυτό δεν θα πρέπει να σημαίνει την ανεξέλεγκτη διεύρυνση των ρυθμίσεων. Αντίθετα, οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να εξοικειωθούν προοδευτικά με τον ρόλο τους ως ρυθμιστικών αρχών του ανταγωνισμού. Η συγκριτική αξιολόγηση που σκοπεύει να κάνει η Επιτροπή πρέπει να επικροτηθεί.
Ο εισηγητής σας εξέτασε με προσοχή όσα δήλωσε η Επιτροπή για τη διαμόρφωση και ρύθμιση των τιμών. Βάσει αυτών, ναι μεν όλα τα κράτη μέλη έλαβαν μέτρα για την διασφάλιση της τήρησης των αρχών τιμολόγησης του άρθρου 12 της ταχυδρομικής οδηγίας, αλλά η εικόνα είναι ακόμα αποσπασματική. Στο θέμα αυτό θα πρέπει να δοθεί περισσότερη προσοχή στο πλαίσιο της αναμενόμενης μελέτης, δεδομένου ότι σε ορισμένα κράτη μέλη διαπιστώνεται επίσης μεγάλη δυσφορία σε σχέση με τη διαμόρφωση των τιμών. Αναφορικά με τη διαμόρφωση των τιμολογίων, ο εισηγητής σας δίνει επίσης έμφαση στο γεγονός ότι μέχρι τώρα δεν έχει λυθεί το πρόβλημα του φόρου κύκλου εργασιών των ταχυδρομικών υπηρεσιών. Το γεγονός ότι η σχετική πρόταση εξακολουθεί να μην προχωρεί στο Συμβούλιο είναι εξαιρετικά προβληματικό. Η ασυμμετρία αυτή απειλεί να προξενήσει μόνιμη βλάβη στον ανταγωνισμό. Είναι επειγόντως απαραίτητο να γίνουν πρόοδοι επί τη βάσει της απόφασης του Κοινοβουλίου της 11ης Μαρτίου 2004 επί της τροποποιημένης πρότασης της Επιτροπής (COM(2004)0468).
Συνοψίζοντας, ο εισηγητής σας αξιολογεί τα μέχρι τώρα αποτελέσματα της ταχυδρομικής οδηγίας ως ενθαρρυντικά. Μολονότι υπάρχει ανάγκη δράσης ή τουλάχιστον παρακολούθησης σε αρκετούς τομείς, που αναφέρθηκαν παραπάνω, και φυσικά πρέπει να περιμένουμε και να αξιολογήσουμε τη μελέτη και την έκθεση του 2006, ο εισηγητής σας θεωρεί αντικειμενικά δικαιολογημένο βάσει των μέχρι τώρα αποτελεσμάτων να εμμείνουμε στην ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς των ταχυδρομικών υπηρεσιών στο έτος 2009.
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
|
Τίτλος |
Εφαρμογή της ταχυδρομικής οδηγίας (οδηγία 97/67/EΚ, όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 2002/39/EΚ) | |||||||||||
|
Αριθ. διαδικασίας |
||||||||||||
|
Κανονιστική βάση |
άρθρο 45 | |||||||||||
|
Επιτροπή αρμόδια επί της ουσίας |
TRAN | |||||||||||
|
Γνωμοδοτική(ές) επιτροπή(ες) |
|
|
|
|
| |||||||
|
Αποφάσισε να μη γνωμοδοτήσει |
|
|
|
|
| |||||||
|
Ενισχυμένη συνεργασία |
|
|
|
|
| |||||||
|
Πρόταση/Προτάσεις ψηφίσματος που περιέχεται/ονται στην έκθεση |
|
|
| |||||||||
|
Εισηγητής(ές) |
Markus Ferber |
| ||||||||||
|
Εισηγητής(ές) που αντικαταστάθηκε(καν) |
|
| ||||||||||
|
Εξέταση στην επιτροπή |
13.9.2005 |
11.10.2005 |
|
|
| |||||||
|
Ημερομηνία έγκρισης |
22.11.2005 | |||||||||||
|
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας |
υπέρ: κατά: αποχές: |
37 8 1 | ||||||||||
|
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Inés Ayala Sender, Etelka Barsi-Pataky, Michael Cramer, Arūnas Degutis, Armando Dionisi, Saïd El Khadraoui, Robert Evans, Mathieu Grosch, Ewa Hedkvist Petersen, Jeanine Hennis-Plasschaert, Georg Jarzembowski, Dieter-Lebrecht Koch, Jaromír Kohlíček, Fernand Le Rachinel, Jörg Leichtfried, Bogusław Liberadzki, Eva Lichtenberger, Patrick Louis, Ashley Mote, Michael Henry Nattrass, Seán Ó Neachtain, Janusz Onyszkiewicz, Josu Ortuondo Larrea, Willi Piecyk, Luís Queiró, Reinhard Rack, Luca Romagnoli, Gilles Savary, Renate Sommer, Dirk Sterckx, Ulrich Stockmann, Gary Titley, Γεώργιος Τούσσας, Marta Vincenzi, Roberts Zīle | |||||||||||
|
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Zsolt László Becsey, Den Dover, Markus Ferber, Jas Gawronski, Zita Gurmai, Elisabeth Jeggle, Sepp Kusstatscher, Helmuth Markov, Rosa Miguélez Ramos, Francesco Musotto, Willem Schuth | |||||||||||
|
Αναπληρωτές (άρθρο 178, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
| |||||||||||
|
Ημερομηνία κατάθεσης – A[6] |
5.12.2005 |
A6‑0390/2005 | ||||||||||