SPRAWOZDANIE w sprawie wyzwań demograficznych i solidarności między pokoleniami

24.2.2006 - (2005/2147(INI))

Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych
Sprawozdawca: Philip Bushill-Matthews
Sprawozdawca komisji opiniodawczej (*):
Edite Estrela, Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia
(*) Ściślejsza współpraca między komisjami – art. 47 Regulaminu

Poprawki

• 001-006 (PDF - 92 KB)
• 001-006 (DOC - 95 KB)
• 007-008 (PDF - 83 KB)
• 007-008 (DOC - 78 KB)
• 009-012 (PDF - 89 KB)
• 009-012 (DOC - 88 KB)
• 013-014 (PDF - 101 KB)
• 013-014 (DOC - 79 KB)
• 015-020 (PDF - 94 KB)
• 015-020 (DOC - 95 KB)
• 021-024 (PDF - 102 KB)
• 021-024 (DOC - 86 KB)

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie wyzwań demograficznych i solidarności między pokoleniami

(2005/2147(INI))

Parlament Europejski,

–    uwzględniając własną rezolucję dotyczącą sprawozdania Komisji na temat sytuacji demograficznej w Unii Europejskiej (1995 r.),[1]

–    uwzględniając własną rezolucję dotyczącą sprawozdania Komisji z 1997 r. na temat sytuacji demograficznej,[2]

–    uwzględniając własną rezolucję dotyczącą komunikatu Komisji „Europa dla wszystkich grup wiekowych – dobrobyt i solidarność między pokoleniami”,[3]

–    uwzględniając komunikat Komisji „Reakcja Europy na proces starzenia się ludności świata – postęp gospodarczy i społeczny w starzejącym się świecie. Wkład Komisji Europejskiej w II światową konferencję poświęconą starzeniu się” (COM(2002)0143),

–    uwzględniając Europejski pakt na rzecz młodzieży przyjęty przez szefów państw i rządów w trakcie spotkania w Brukseli w dniach 22-23 marca 2005 r.,

–    uwzględniając Zieloną Księgę Komisji „Wobec zmian demograficznych: nowa solidarność między pokoleniami” (COM(2005)0094),

–    uwzględniając art. 45 Regulaminu,

–    uwzględniając sprawozdanie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych oraz opinie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, jak również opinię Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A6‑0041/2006),

A.  mając na uwadze fakt, że zmiany demograficzne, będące między innymi wynikiem podwyższonej średniej długości życia, nie powinny być postrzegane wyłącznie w kategoriach problemu, jako że stanowią one także pozytywne wyzwanie dla społeczeństw polegające na angażowaniu przedstawicieli wszystkich grup wiekowych, a także oferowaniu nieistniejących dotychczas możliwości;

B.   mając na uwadze, że strategia lizbońska podkreśla potrzebę zwiększenia aktywności kobiet na rynku pracy w celu realizacji celów lizbońskich polegających na pełnym zatrudnieniu oraz zapewnieniu wysokiej jakości stanowisk pracy;

C.  mając na uwadze fakt, że dyrektywa 92/85/EWG wprowadza środki służące wspieraniu poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy kobiet w ciąży, kobiet, które niedawno urodziły dzieci oraz kobiet karmiących piersią,

1.   z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji na temat Zielonej Księgi „Wobec zmian demograficznych: nowa solidarność między pokoleniami”;

2.   z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja, przedstawiając Zieloną Księgę „Wobec zmian demograficznych: nowa solidarność między pokoleniami” (COM(2005)0094), poruszyła na szczeblu europejskim kwestię będącą jednym z największych wyzwań politycznych i społecznych, podkreślając jednocześnie, że niezliczone kwestie związane z ewolucją demograficzną społeczeństwa podlegają wyłącznej kompetencji państw członkowskich, w związku z czym Wspólnota nie posiada ogólnych kompetencji co do tworzenia przepisów w tej dziedzinie;

3.   wyraża ubolewanie, że zielona księga Komisji nie uwzględnia w sposób systematyczny perspektywy płci ani w analizie makroekonomicznej, ani też mikroekonomicznej, chociaż jest to niezbędne pod względem refleksji oraz definiowania działań o szerokim zasięgu;

4.   jest zdania, że zmiany demograficzne oraz ich wpływ na społeczeństwo mają podstawowe znaczenie dla przyszłości państw członkowskich oraz Unii Europejskiej; dlatego też wzywa Komisję do uznania zmian demograficznych za zadanie o charakterze przekrojowym oraz włączenie go we właściwy sposób do wszystkich działań Unii;

5.   zauważa, że zmiany demograficzne oraz niski wzrost gospodarczy/ utrzymująca się na wysokim poziomie stopa bezrobocia sprawią, że z czasem wyzwania te gwałtownie się powiększą; dochodzi wobec tego do wniosku, że konieczna jest stymulacja wzrostu oraz obniżenie stopy bezrobocia w celu przeciwdziałania negatywnym skutkom zmian demograficznych;

6.   jest zaskoczony, że zielona księga jedynie na marginesie dotyka kwestii opieki zdrowotnej w kontekście zmian demograficznych; podkreśla, że starzenie się społeczeństwa prowadzi do wzrostu zapotrzebowania na usługi w zakresie opieki zdrowotnej oraz pielęgnacji długookresowej zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym; wyraża przekonanie, że inwestycje w profilaktykę chorób przewlekłych stanowią ważny element strategii zmierzającej do zapanowania nad zmianami demograficznymi zarówno z ludzkiego, jak i finansowego punktu widzenia; stwierdza, że im dłużej ludzie mogą się cieszyć zdrowiem, tym dłużej mogą pozostawać aktywni i pracować;

7.   zgadza się, że podtrzymanie wzrostu gospodarczego w obliczu obniżającego się współczynnika dzietności możliwe jest tylko poprzez podwyższenie odsetka osób czynnych zawodowo, innowacje i wzrost produktywności, jak również poprzez zmodernizowanie ochrony socjalnej;

8.   w świetle znaczącej zmiany okoliczności demograficznych, opowiada się za nową solidarnością pomiędzy pokoleniami oraz dalszym rozwojem europejskiego modelu socjalnego, którego głównym celem powinno być zagwarantowanie wszystkim uczestnictwa w społeczeństwie, bezpieczeństwie socjalnym oraz solidarności społecznej oraz stymulowanie potencjału wszystkich pokoleń;

9.   przyznaje, że poszczególne państwa członkowskie zmagają się ze wspólnymi wyzwaniami na tym polu oraz z mniejszym lub większym powodzeniem wprowadzają różne rozwiązania; uważa, że nie istnieją pojedyncze, jedynie poprawne rozwiązania, zwłaszcza w Unii obejmującej 25 lub więcej państw członkowskich; podkreśla, że potrzeba zróżnicowanego podejścia do wyzwań demograficznych jest tym większa, iż w poszczególnych regionach lub podregionach dają się zaobserwować znaczne różnice, które wymagać będą zastosowania nieszablonowych rozwiązań;

10. ubolewa, że zielona księga nie podkreśla znaczenia zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego w zmianach demograficznych; zwraca uwagę, że niepłodność, a w szczególności niepłodność wśród mężczyzn stale rośnie, zwłaszcza w regionach najbardziej uprzemysłowionych oraz że w niektórych krajach europejskich niepłodność dotyka w chwili obecnej do 15% par, a jedną z jej przyczyn jest zanieczyszczenie chemiczne;

11. wyraża ubolewanie, że zielona księga nie przykłada wagi do rosnącej liczby osób samotnie wychowujących dzieci, wśród których 85% stanowią kobiety oraz których większość jest w większym stopniu narażona na ubóstwo, skąd konieczność zapewnienia im szczególnego wsparcia;

12. jest zaniepokojony faktem, że pogłębiające się ubóstwo i zaniedbanie są w wielu państwach członkowskich udziałem przede wszystkim dzieci; proponuje wprowadzenie, szczególnie w strefach miejskich, gdzie występuje problem biedy i zaniedbania, innowacyjnych projektów, w których kwestią priorytetową będzie zagwarantowanie dzieciom punktów kontaktowych; zachęca również rodziców do zaangażowania się w te projekty, tak, aby zdali sobie sprawę ze swojej odpowiedzialności za dobro dzieci; podkreśla znaczenie utworzenia sieci telefonów zaufania z przeznaczeniem dla dzieci;

13. uważa, że interesujące byłoby przeprowadzenie badania nad średnim poziomem alimentów i ich rzeczywistym płaceniem w krajach Unii Europejskiej, jak i nad praktykami podziału praw do świadczeń emerytalnych oraz zasiłków socjalnych;

14. zwraca uwagę na doświadczenia państw członkowskich, w których istnieje „minimalne gwarantowane wynagrodzenie”;

15. wyraża swoje zaniepokojenie różnicami w systemach opieki zdrowotnej występującymi w poszczególnych państwach członkowskich, regionach i grupach społecznych; podkreśla, że różnice pod względem opieki zdrowotnej (niska przeciętna długość życia, wysoka częstotliwość występowania schorzeń przewlekłych, schorzenia wynikające z warunków życia) w połączeniu z niskim współczynnikiem urodzeń i emigracją mogą prowadzić do dalszego pogłębiania się różnic regionalnych oraz powstania sytuacji błędnego koła, z której trudno się wydostać; zwraca się do państw członkowskich z prośbą o udzielanie informacji na temat różnic w kwestii opieki zdrowotnej, aby przy pomocy Komisji doprowadzić do systematycznego dzielenia się najlepszymi rozwiązaniami i skutecznego rozwiązania tego problemu;

16. wzywa państwa członkowskie do uznania, że zmiany demograficzne to wspólne wyzwanie oraz do podjęcia w trakcie wiosennego szczytu intensywniejszej wymiany poglądów na temat skutków zmian demograficznych oraz sprawdzonych działań, zwłaszcza w takich dziedzinach, jak aktywne starzenie się, warunki życia rodzin oraz równowaga pomiędzy pracą i życiem prywatnym;

17. uważa, że wszystkie państwa członkowskie mogą się od siebie nawzajem uczyć poprzez intensywniejszą wymianę wzorcowych rozwiązań, zwłaszcza z tymi krajami skandynawskimi, w których wysoki odsetek kobiet czynnych zawodowo idzie w parze z najwyższym wskaźnikiem płodności w Europie; oraz gdzie dostępność nieodpłatnej lub niedrogiej opieki nad dziećmi, możliwość skorzystania z urlopu rodzicielskiego, a także zasady dotyczące urlopów macierzyńskich przyczyniają się do wysokiej aktywności kobiet na rynku pracy;

18. wyraża zadowolenie, że Unia Europejska pragnie wspierać państwa członkowskie w ich dążeniu do zmniejszenia różnicy między liczbą dzieci, jakiej życzą sobie rodzice (2,3), a rzeczywistą liczbą potomstwa (1,5) poprzez działania mające na celu poprawę ram prawnych;

19. zwraca się do Komisji i do państw członkowskich z prośbą o sporządzenie i upowszechnienie badań na temat zmian demograficznych odnotowanych w poszczególnych państwach członkowskich, uwzględniając ich powody i przewidywalne skutki w najbliższej przyszłości;

20. sugeruje, aby w trakcie porównywania wzorców w zakresie uczestnictwa kobiet w rynku pracy, korzystać z doświadczeń innych krajów;

21. podkreśla, że stwarzanie odpowiednich warunków, by pary mogły posiadać upragnioną liczbę dzieci jest jednym z warunków istnienia i rozwoju społeczeństw, mając na względzie wyzwania zarówno społeczne, jak i ekonomiczne wynikające ze spadku liczby urodzeń oraz fakt, że należy podjąć dzialania w kierunku zapewnienia wsparcia dla macierzyństwa i ojcostwa;

22. uważa, że podejmowana przez wiele kobiet lub par decyzja o ograniczeniu liczby dzieci lub późniejszym założeniu rodziny może być nie ich własnym wyborem, lecz wyborem narzuconym przez konieczność pogodzenia pracy zawodowej z życiem prywatnym i rodzinnym; uważa, że umożliwienie rodzicom posiadania upragnionej liczby potomstwa w wybranym przez nich czasie leży nie tylko w interesie tychże rodziców, lecz również w interesie całego społeczeństwa, jeżeli wziąć pod uwagę malejący obecnie wskaźnik urodzeń w Europie; nawołuje w związku z tym do wspierania przez państwo tworzenia i funkcjonowania żłobków i przedszkoli, a także opieki nad osobami starszymi potrzebującymi takiej opieki; podkreśla, że dostęp do właściwych usług opieki nad dziećmi, osobami starszymi, osobami niepełnosprawnymi oraz innymi osobami wymagającymi opieki jest rzeczą podstawową w kwestii zagwarantowania pełnego i równego uczestnictwa kobiet i mężczyzn w rynku pracy;

23. usilnie wzywa państwa członkowskie do propagowania środków podatkowych promujących wzrost liczby urodzeń i zwraca uwagę na konieczność zagwarantowania specjalnej ochrony i wsparcia kobietom, które urodziły dzieci, a w szczególności młodym samotnym matkom;

24. wzywa państwa członkowskie do podjęcia kroków w kierunku utworzenia dobrych i dostępnych cenowo ośrodków opieki nad dziećmi i innymi osobami wymagającymi opieki, co przyczyniłoby się do pogodzenia życia rodzinnego z zawodowym;

25. wzywa państwa członkowskie do analizy kosztów oraz korzyści płynących z nieodpłatnej, dobrowolnej i niestabilnej pracy, jakiej podejmują się młodzi ludzie, aby wejść na rynek pracy; wskazuje na możliwe związki pomiędzy tego rodzaju aktywnością oraz niskim poziomem płodności wskutek ograniczonego dostępu do mieszkań oraz obniżonego poczucia stabilizacji; wzywa prywatne firmy do przeanalizowania prowadzonej przez nie polityki pod tym kątem;

26. jest zdania, że kwestie równouprawnienia oraz zwalczania dyskryminacji kobiet w miejscu pracy, zarówno na płaszczyźnie przyjmowania do pracy i powierzania obowiązków zawodowych, jak i na płaszczyźnie poziomu wynagrodzenia, mogą i powinny odgrywać kluczową rolę w zakresie tworzenia rodzin i ich wspierania, a jednocześnie w zakresie zwiększania liczby urodzeń w Europie;

27. jest zdania, że zdolność wielu rodziców do aktywnego uczestnictwa w rynku pracy wiąże się z możliwością zapewnienia dzieciom, osobom chorym lub starszym opieki za cenę przystępną dla każdego niezależnie od dochodów; nawołuje państwa członkowskie do zagwarantowania takiej oferty;

28. wzywa państwa członkowskie do zwiększenia wysiłków w kierunku określenia i pokonania wszystkich przeszkód stojących na drodze do wspierania rodziny, w tym ograniczeń poza miejscem pracy, poprzez podjęcie następujących kroków:

i)         zezwalanie na bardziej elastyczne warunki pracy, uznawanie potrzeb pracowników tak, aby w lepszym stopniu mogli dostosować czas pracy do życia rodzinnego oraz godzin otwarcia placówek handlowych;

ii)        poprawa ograniczonego w chwili obecnej dostępu do rynku mieszkaniowego, na przykład poprzez propagowanie łatwiejszego dostępu do kredytów hipotecznych, aby więcej osób mogło pozwolić sobie na zakup nieruchomości i w ten sposób wcześniej zdobyć niezależność;

iii)        tworzenie przyjaźniejszej dla rodziny polityki podatkowej;

iv)       propagowanie rozszerzenia oferty w zakresie opieki nad dziećmi oraz osobami wymagającymi opieki oraz zwiększenia do niej dostępu;

v)        propagowanie dobrze funkcjonujących szkół lokalnych;

vi)       wzajemne dostosowanie czasu trwania zajęć szkolnych i godzin pracy z jednoczesnym propagowaniem elastycznego czasu pracy oraz zwalczanie kultury pracy w nadgodzinach;

vii)       nieustanne propagowanie równości w miejscu pracy;

viii)      wznowienie wysiłków w kierunku propagowania równości w domu, sprawiedliwszego podziału obowiązków domowych i rodzinnych oraz eliminowanie stereotypów za pomocą kampanii informacyjnych i pobudzania świadomości zbiorowej;

29. wzywa państwa członkowskie do zwiększenia dostępności odpowiednich mieszkań dla rodzin, osób samotnie wychowujących dzieci oraz osób starszych, przykładowo poprzez realizację projektów międzypokoleniowych w związku z planowaniem i rozbudową miast;

30. wzywa do modernizacji oraz rozwoju krajowych systemów zabezpieczenia społecznego, zwłaszcza w dziedzinie opieki nad dziećmi oraz osobami zależnymi uznając jednocześnie, że dziedzina ta należy do kompetencji państw członkowskich; zwraca uwagę, że zjawiska takie jak marginalizacja społeczna, izolacja oraz bieda zagrażają szczególnie osobom samotnie wychowującym dzieci oraz samotnym starszym kobietom, dlatego też rozważając podobną reformę należy skupić się na poprawie stopy życiowej oraz zaangażowania społecznego tej zwiększającej się grupy ludności;

31. wyraża pragnienie, aby państwa członkowskie podejmowały działania w kierunku ograniczenia biurokracji związanej ze środkami wspierania rodzin pod względem opieki nad dziećmi;

32. podkreśla, że pomimo osiągniętych przez państwa członkowskie postępów odnośnie wzrostu poziomu zatrudnienia kobiet, istnieją lub nasilają się inne formy dyskryminacji związanej z pracą kobiet; zwłaszcza w tym kontekście wzywa państwa członkowskie do należytego wprowadzania w życie dyrektywy Rady 75/117/EWG z dnia 10 lutego 1975 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstwa państw członkowskich pod względem stosowania zasady równości wynagrodzeń dla mężczyzn i kobiet[4]; podkreśla, że rozbieżności między wysokością płac mężczyzn i kobiet oraz utrzymujące się zatrudnianie kobiet na stanowiskach słabo wynagradzanych i nieodpowiadających ich kwalifikacjom ogranicza tak ważną niezależność ekonomiczną kobiet, która jest bezpośrednio z podejmowaną przez nich decyzję posiadania dzieci; sugeruje, aby państwa członkowskie zachęcały do stymulowania aktywności zawodowej kobiet i ich dostępu do dobrej pracy oraz ich równego traktowania w zakresie wynagrodzeń;

33. wzywa państwa członkowskie do przyjęcia środków zmierzających do stworzenia dobrej jakości oraz niedrogich placówek opieki nad dziećmi i innymi osobami zależnymi, zgodnie z celami ustalonymi przez Radę Europejską w Barcelonie w 2002 r., w myśl których państwa członkowskie zobowiązane są zapewnić do roku 2010 opiekę dla co najmniej 90% dzieci w wieku od trzech lat do wieku obowiązkowego rozpoczęcia nauki w szkole oraz dla co najmniej 33% dzieci poniżej trzeciego roku życia; podkreśla, że środki te powinny umożliwiać kobietom dostosowanie aktywności w rynku pracy do ich rytmu życia; wzywa ponadto państwa członkowskie do określenia podobnych zobowiązań w kwestii infrastruktury umożliwiającej opiekę nad osobami starszymi i niepełnosprawnymi;

34. jest zdania, że zmiany demograficzne wymagać będą nowej i udoskonalonej infrastruktury oświatowej i socjalnej zarówno dla ludzi młodych, jak i osób w starszym wieku obejmującej większe możliwości uczenia się przez całe życie, opieki nad dziećmi i osobami starszymi oraz opieki pielęgniarskiej, zwraca uwagę na zapotrzebowanie na ulepszoną infrastrukturę socjalną nastawioną na promowanie witalności starszych osób oraz ich aktywniejszą reintegrację z życiem społecznym;

35. podkreśla fakt, że w wielu państwach członkowskich istnieje duże zagrożenie, że obciążenie zobowiązaniami socjalnymi przekroczy dochody, co dowodzi, jak pilna jest potrzeba reform; podkreśla, że rzeczą podstawowej wagi jest rozważenie przez unijnych decydentów konsekwencji finansowych nowych oraz istniejących już przepisów socjalnych;

36. wzywa państwa członkowskie do propagowania poprawy jakości pracy i środowiska pracy, aby ułatwić wdrażanie ustawicznego szkolenia zawodowego tak, aby kobiety i mężczyźni mogli wypełniać zarówno obowiązki rodzinne, jak i spełniać wymogi rynku pracy;

37. wzywa państwa członkowskie do potraktowania kwestii równości płci oraz równowagi między pracą i życiem prywatnym jako priorytetów rządowych;

38. zwraca uwagę, że pokrycie rosnących kosztów bezpieczeństwa społecznego możliwe będzie przy dynamicznym wzroście gospodarczym; wskazuje, że jest to możliwe jedynie poprzez popieranie innowacji; zauważa, że takie metody fiskalne, jak podwyższanie podatków w celu finansowania bezpieczeństwa społecznego są mniej trwałe na dłuższą metę biorąc pod uwagę spadające podstawy opodatkowania oraz wyższy wskaźnik obciążenia demograficznego, a także pilną potrzebę stymulacji przedsiębiorczości w Europie; wskazuje w związku z tym na potrzebę holistycznego podejścia do reformy systemów zabezpieczenia społecznego;

39. jest przekonany o konieczności wyjścia poza koncepcję państwa opiekuńczego, gdzie główna odpowiedzialność za opiekę spoczywa na państwie oraz ewolucji w kierunku społeczeństwa opiekuńczego, w którym wszystkie jego części składowe uznają wspólną odpowiedzialność za wzajemną opiekę nad sobą oraz uznają, że odpowiedzialność ta może się wzajemnie wzmacniać;

40. stwierdza, że poprawa warunków sprzyjających pogodzeniu życia zawodowego z rodzinnym powinna stale stanowić priorytet działań rządów; uważa, że równowaga ta może ulec zachwianiu wskutek wzrastającego bezrobocia oraz zwiększającego się obciążenia pracą jednostki; wskazuje, że bardziej elastyczne godziny pracy kobiet i mężczyzn będące wynikiem wolnego wyboru, a nie konsekwencją presji ekonomicznej mogą skuteczniej ułatwić im pogodzenie życia zawodowego z rodzinnym; konkluduje, że od rządów powinno się wymagać, aby umożliwiały obywatelom dokonywanie własnych wyborów, a nie dokonywały wyborów za nich;

41. wzywa Komisję do skonsultowania się z obiema stronami w kwestii poprawy równowagi pomiędzy życiem zawodowym i rodzinnym;

42. jest zdania, że należy aktywniej domagać się nadawaniu miejscom pracy bardziej prorodzinnego charakteru; sugeruje, aby państwa członkowskie stworzyły wytyczne dla przedsiębiorstw wyrażających chęć przyjęcia tego rodzaju środków uwzględniając szczególne wyzwania, przed którymi stają małe i średnie przedsiębiorstwa;

43. wzywa państwa członkowskie do wdrożenia przepisów wprowadzających płatne urlopy macierzyńskie/ojcowskie po urodzeniu dziecka oraz do propagowania prawa skorzystania z urlopu rodzicielskiego w równym stopniu przez kobiety i mężczyzn; wobec tego wzywa państwa członkowskie do walki z przesądami gospodarczymi, społecznymi i kulturalnymi wokół prawa do urlopu ojcowskiego; wzywa Komisję do zmiany dyrektywy 96/34/WE w sprawie urlopu rodzicielskiego[5]; jest zdania, że z urlopu rodzicielskiego powinni korzystać zarówno ojcowie, jak i matki, posiadając jednocześnie gwarancję zachowania pracy; opowiada się za zbiorem inicjatyw zachęcających partnerów do wspólnego korzystania z urlopu rodzicielskiego oraz za rekompensatą kosztów związanych z wychowaniem dzieci; wzywa Komisję do skonsultowania się z obiema stronami w sprawie możliwości wprowadzenia zmian do reform dotyczących urlopu rodzicielskiego z 1996 r., których celem byłoby wydłużenie minimalnego czasu trwania takiego urlopu z trzech do sześciu miesięcy;

44. przypomina państwom członkowskim trzecią zasadę Europejskiej karty małych przedsiębiorstw, która mówi, że małe przedsiębiorstwa mogą zostać zwolnione z pewnych zobowiązań prawnych; wzywa państwa członkowskie oraz Komisję do wprowadzenia tej zasady w czyn;

45. podkreśla dobitnie znaczenie dostępu do oświaty, możliwości rozwijania umiejętności, techniki oraz możliwości uczenia się przez całe życie, jak również propagowania kultury szkoleń mobilizującej osoby w każdym wieku, a zwłaszcza osoby stawiające pierwsze kroki na rynku pracy lub osoby powracające na ten rynek; podkreśla, że prawdziwym kwalifikacjom, takim jak wiedza techniczna lub znajomość języków obcych należy nadać wyższy priorytet w celu optymalizacji mobilności, przystosowalności, zdolności do podjęcia zatrudnienia oraz samorealizacji poszczególnych osób; podkreśla znaczenie zapobiegania wczesnemu opuszczaniu szkoły przez młodzież oraz potrzeby znalezienia alternatywnych sposobów oceny dostępu do dalszego szkolenia; podkreśla zwłaszcza konieczność szkolenia osób starszych w takich dziedzinach, jak informatyka, w celu usunięcia przeszkód dla ich aktywnego uczestnictwa w rynku pracy; w tym celu zachęca do opracowywania specjalnych metod kształcenia osób starszych;

46. wzywa zatem państwa członkowskie do zapewnienia zwłaszcza pracownikom w starszym wieku możliwości uczestniczenia w programach szkolenia zawodowego po to, aby zagwarantować ich aktywne uczestnictwo w rynku pracy do chwili wejścia przez nich w wiek emerytalny; wzywa w związku z tym Komisję do zatwierdzania programów operacyjnych w ramach EFS tylko w przypadkach, gdy zawierają one konkretne elementy odnoszące się do środków szkolenia starszych osób;

47. opowiada się za zawieraniem umów partnerskich pomiędzy rządami oraz partnerami społecznymi zgodnie z obyczajami oraz praktyką zachęcania do zatrudniania starszych pracowników poprzez środki walki z dyskryminacją ze względu na wiek, bardziej elastyczny czas pracy oraz środki reintegracji starszych osób pozostających bez pracy;

48. uważa, że prywatne firmy europejskie, zwłaszcza w świetle konieczności ochrony najbardziej zagrożonych grup społecznych (łącznie z osobami starszymi, niepełnosprawnymi, a w szczególności młodymi rodzicami), konieczności poprawy bezpieczeństwa w miejscach pracy oraz promowania form organizacji pracy pozwalających zwiększyć jej dostępność, mają do odegrania ważną rolę w działaniach na rzecz wyrównywania szans mężczyzn i kobiet, szczególnie pod względem polityki rodzinnej oraz zwalczania dyskryminacji ze względu na wiek, płeć i sytuację rodzinną; dodaje, że firmy winny brać na siebie ciężar odpowiedzialności społecznej oraz stawiać czoła wyzwaniom związanym ze starzeniem się ludności za pomocą takich inicjatyw, jak promowanie elastycznych godzin pracy i pracy w niepełnym wymiarze godzin, zwłaszcza w odniesieniu do osób posiadających lub oczekujących dzieci, a także pracowników w starszym wieku;

49. udziela poparcia inicjatywie Komisji wydania dyrektywy ramowej wdrażającej art. 13 Traktatu WE (2001/C 80/01);

50. konkluduje, że należy bardziej aktywnie domagać się zatrzymywania starszych pracowników w miejscach pracy z uwagi na potencjał tej grupy; jest zdania, że należy położyć nacisk na zachęcanie ludzi do pracy przez większą liczbę lat i umożliwianie im tego, a także że należy uświadomić pracodawcom, iż leży to w interesie obu stron; jest zdania, że zdrowi ludzie w starszym wieku winni być dla społeczeństwa bogactwem, nie zaś zagrożeniem gospodarczym; jest zdania, że należy położyć większy nacisk na pozytywne wyniki europejskiego roku osób starszych 1993;

51. apeluje do przedsiębiorstw o oferowanie bardziej elastycznych rozwiązań dotyczących czasu pracy uwzględniających różne etapy życia oraz o oferowanie i rozwijanie możliwości zatrudnienia odpowiadających w szczególności potrzebom osób posiadających dzieci i osób starszych;

52. jest zdania, że partnerzy społeczni winni zagwarantować istnienie rynku pracy o szerszych możliwościach, aby w ten sposób tworzyć bardziej elastyczne stanowiska pracy gwarantujące, że rynek ten stanie się miejscem, w którym będzie zapotrzebowanie dla wszystkich i miejsce dla każdego;

53. zwraca uwagę, że wobec mobilności dotyczącej już także pracowników europejskich, a także centralizacji rynków pracy, należy w chwili obecnej nie tylko poprawić wzajemne zrozumienie specyfiki różnych systemów zabezpieczenia społecznego, ale także zapewnić łagodne przechodzenie pomiędzy systemami funkcjonującymi w różnych krajach, co dotyczy zarówno ubezpieczeń państwowych, prywatnych, jak i innych form ubezpieczenia;

54. podkreśla znaczenie korzystania z wiedzy odchodzących na emerytury pracowników, zwłaszcza w sektorze publicznym gdzie, przykładowo we Francji, 50% pracowników sektora prywatnego osiągnie wiek emerytalny w przeciągu najbliższych dziesięciu lat; nawołuje państwa członkowskie, aby zachęcały zarówno sektor prywatny, jak i państwowy do podjęcia aktywnych środków zapobiegania utracie cennego doświadczenia i wiedzy, takich jak opieka nad osobami wchodzącymi na rynek pracy przez doświadczonych pracowników, emerytura rozłożona na części oraz wdrażanie programów uczenia się przez całe życie; wzywa państwa członkowskie do udzielenia MŚP specjalnej pomocy w tym względzie;

55. jest przekonany, że należy poświęcić szczególną uwagę najstarszej grupie wiekowej (tzn. osoby w wieku ponad 80 lat), w której 25% osób nie jest samowystarczalnych i wzywa Komisję do przedłożenia propozycji, której celem będzie redukcja tego odsetka za pomocą środków zbiorowych i indywidualnych oraz rozwiązanie problemów udzielania pomocy przez państwo oraz usług zdrowotnych i społecznych w przypadku osób nie będących samowystarczalnymi;

56. uznaje jednak, że w przypadku zawodów wymagających dużego nakładu siły roboczej, takich jak kładzenie dachów, budownictwo oraz rolnictwo trudniej będzie wykorzystać zdolności produkcyjne osób starszych oraz zachęcić do ich wykonywania osoby młode; zachęca państwa członkowskie do wypracowywania godnych naśladowania wzorców w zakresie tych zawodów w celu uniknięcia niedoborów kadrowych oraz zaniku związanych z nimi umiejętności;

57. zachęca państwa członkowskie oraz prywatne przedsiębiorstwa do rozdzielenia zależności „starszy wiek - wyższa” płaca uznając, że niektóre osoby w wieku przedemerytalnym potrzebując dochodu, nie wymagają jednocześnie równie wysokiego poziomu wynagrodzeń lub równie wysokiej liczby godzin pracy, co na wcześniejszych etapach kariery zawodowej; podkreśla znaczenie możliwości pracy na bardziej elastycznych warunkach, np. w niepełnym wymiarze godzin, w późniejszych latach zatrudnienia, które może być potencjalnym rozwiązaniem problemu;

58. zachęca państwa członkowskie do eliminowania wszystkich czynników działających demobilizująco na starsze osoby pod kątem kontynuowania przez nie pracy, szczególnie tych odnoszących się do podatków i emerytur, a także do zbadania możliwości wypłacania osobom pracującym w wieku emerytalnym części przysługującego im świadczenia emerytalnego, pomimo że osoby te nadal uzyskują dochody z pracy zawodowej;

59. zwraca uwagę, że osoby starsze mogą odgrywać pozytywną rolę w kwestii opieki nad dziećmi i odwrotnie - starsze dzieci często opiekują się osobami zależnymi; domaga się, aby państwa członkowskie i pracodawcy bardziej dobitnie dowiedli, że uznają ten fakt;

60. zauważa, że w niektórych przypadkach, np. prawodawstwo przeciw dyskryminacji ze względu na wiek, prawo może w pewnych sytuacjach przynosić efekt przeciwny do zamierzonego w tym sensie, że może zniechęcić lub nawet powstrzymywać firmy od zatrudniania osób w starszym wieku; zwraca się do państw członkowskich o bardziej szczegółowe zbadanie wpływu i zastosowania takiego prawa w celu dokonania oceny, czy wprowadzane środki przynoszą pożądane skutki; domaga się przestrzegania zarówno ducha, jak i litery prawodawstwa antydyskryminacyjnego;

61. podkreśla fakt, że starzenie się ludności UE może prowadzić do zwiększenia się odsetka osób niepełnosprawnych; zwraca uwagę na utrzymujący się wysoki poziom bezrobocia w tej grupie ludności; wzywa rządy i przedsiębiorstwa do ułatwiania takim ludziom podejmowania pracy w ramach stawiania dobrego przykładu;

62. wyraża ubolewanie z powodu faktu, że strategia lizbońska definiuje koncepcję aktywnego starzenia się w kategoriach płatnego zatrudnienia, podczas gdy koncepcja ta winna obejmować także działalność nieodpłatną, taką jak praca w organizacjach cywilnych, politycznych i innych organizacjach społecznych; uznaje fakt, że aktywne zaangażowanie w nieodpłatną pracę społeczną wymaga odpowiednich dochodów z innych źródeł, uznaje także fakt, że koncepcja aktywnego starzenia się jest ściśle powiązana z podnoszeniem wieku emerytalnego oraz uważa ją za jeden z możliwych sposobów reakcji na zmiany demograficzne;

63. uznaje fakt, że systemy emerytalne należą do zakresu kompetencji państw członkowskich; uważa jednak, że w kwestii świadczeń emerytalnych osoby zatrudnione w sektorze państwowym i prywatnym winny być traktowane równo, żaden z tych sektorów nie może być w tym względzie faworyzowany; jest zdania, że konieczne jest podjęcie kroków w kierunku propagowania rozłożonej na części i elastycznej emerytury z uwzględnieniem podwyższenia średniej długości życia oraz poprawy zdrowia publicznego; uznaje fakt, że skoro ludzie w dzisiejszych czasach żyją dłużej, są w stanie dłużej pracować i w związku z tym wzywa rządy do rozważenia inicjatyw finansowych zachęcających ich do tego;

64. uważa, że wszystkie państwa członkowskie mogą się od siebie nawzajem uczyć poprzez intensywniejszą wymianę godnych do naśladowania wzorców w zakresie reformy emerytalnej; pośród dobrych przykładów wymienić można reformę węgierskiego systemu emerytalnego opierającego się na trzech filarach, gdzie częściowa prywatyzacja gwarantuje większą trwałość systemu, a także wynagrodzenie za opiekę, które uprawnia do świadczeń emerytalnych i które wypłacane jest przez państwo członkowi rodziny opiekującemu się osobą potrzebującą pomocy;

65. w świetle zachodzących zmian demograficznych podkreśla podstawowe znaczenie silnych i rentownych systemów zabezpieczenia społecznego, a w szczególności systemów emerytalnych gwarantujących stałe emerytury o odpowiedniej wysokości, jak również systemów zdrowotnych opierających się na zasadach solidarności, sprawiedliwości i uniwersalności tak, aby gwarantowały one wszystkim obywatelom właściwą i dobrej jakości opiekę zdrowotną w przypadku choroby lub potrzeby opieki; wzywa państwa członkowskie do podjęcia niezbędnych kroków w kierunku modernizacji systemów emerytalnych tak, aby zagwarantować ich finansową i społeczną rentowność oraz pozwolić im na poradzenie sobie ze skutkami starzenia się ludności;

66. jest zdania, że reformy krajowych systemów emerytalnych nie mogą jedynie skupiać się na zapewnianiu ich trwałości finansowej, ale także pomagać starszym osobom w zapewnianiu trwałości ich prywatnych finansów;

67. uznaje jednak, że emerytury państwowe z trudnością zaspokoją potrzeby finansowe emerytowanych osób; jest zdania, że państwa członkowskie powinny położyć większy nacisk oraz poświęcić więcej energii opracowywaniu odpowiednich dodatkowych systemów emerytalnych oraz zachęcaniu obywateli do prywatnych oszczędności;

68. jest zdania, że krajowe emerytury wypłacane przez państwo, bez względu na ich wysokość ustaloną przez państwa członkowskie, winny być dostępne dla wszystkich i nie powinny podlegać różnicowaniu ze względu na wysokość dochodów;

69. przypomina, że zmiany demograficzne dotykają właścicieli małych przedsiębiorstw w takim samym stopniu, jak zatrudnianych przez nich pracowników; wyraża zaniepokojenie faktem, że w nadchodzącym dziesięcioleciu jedna trzecia właścicieli małych przedsiębiorstw w Europie odejdzie na emeryturę, wobec czego zachęca wszystkich aktorów społecznych do promowania przedsiębiorczości nie tylko po to, aby czerpać z umiejętności i wiedzy tej grupy, ale i po to, aby zrównoważyć negatywny wpływ tego procesu na wzrost;

70. uważa, że polityka imigracyjna mająca na celu propagowanie trwałej integracji imigrantów pod względem ekonomicznym, społecznym i prawnym ma podstawowe znaczenie w kwestii osiągania równowagi pomiędzy prawami i obowiązkami osób migrujących i przyjmujących je społeczeństw, a także że konieczne jest efektywne i przejrzyste kierowanie mechanizmami przyjmowania obywateli krajów trzecich; warunkiem procesu integracyjnego jest równe traktowanie poprzez eliminację wszelkich form dyskryminacji imigrantów oraz ich dzieci, a także zbliżenie do siebie polityk zatrudnienia oraz spraw społecznych; należy wspierać tego rodzaju polityki, aby sprostać pewnym wyzwaniom demograficznym; uznaje jednak fakt, że imigracja sama w sobie nie rozwiąże wszystkich problemów wynikających ze zmian demograficznych, a także że przyczynia się ona do pojawiania się nowych wyzwań;

71. zwraca uwagę, że regiony Europy Wschodniej borykają się z problemem gwałtownego odpływu młodych kobiet oraz że w związku z tym potrzebują one odpowiedzialnej polityki gospodarczej i polityki zatrudnienia, a także rozdziału europejskich funduszy strukturalnych na podstawie istniejących postanowień w kwestii równouprawnienia płci oraz planowania wydatków z uwzględnieniem interesów kobiet;

72. uznaje fakt, że zarządzanie przepływem imigrantów należy do zakresu kompetencji państw członkowskich; jest zdania, że konieczne jest wzmożenie wysiłków na polu kształcenia i zdobywania różnego rodzaju umiejętności zwłaszcza w przypadku imigrantów i społeczności etnicznych;

73. jest zdania, że odsetek przedstawicieli mniejszości etnicznych wśród osób starszych wymagających długotrwałej opieki ciągle rośnie w niektórych państwach członkowskich; jest ponadto zdania, że nie należy zakładać, że imigranci oraz ich potomstwo będą preferować powrót do kraju pochodzenia, zwłaszcza w starszym wieku lub do kraju w obrębie UE, gdzie wychowały się ich dzieci; dodaje też, że choć dostęp do dobrej opieki nad dziećmi oraz osobami starszymi jest ważny dla wszystkich grup etnicznych, a zwłaszcza dla wszystkich kobiet, kwestia ta dotyka różne grupy etniczne w różny sposób, o czym należy pamiętać w procesie planowania tego rodzaju usług; podkreśla, że kluczowe znaczenie ma także brak dyskryminacji oraz równe traktowanie w kwestii gwarantowania takich usług; zaleca zwrócenie na ten aspekt większej uwagi, zwłaszcza w kontekście porównywania stosowanych w tej dziedzinie rozwiązań;

74. zwraca uwagę, że poświęcano dotychczas zbyt mało uwagi kwestii integracji imigrantów, co odzwierciedla częściowo niski poziom wyników ich kształcenia, a także nieustannej marginalizacji nowych współobywateli; w związku z tym wzywa państwa członkowskie go nasilenia wysiłków integracyjnych, zwłaszcza w stosunku do imigrantów zamieszkujących teren Unii Europejskiej już od dłuższego czasu;

75. podkreśla znaczenie roli odgrywanej przez kobiety imigrantki oraz wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania im zasłużonego miejsca w swoich politykach integracyjnych oraz zapewnienia im pełni ich praw; podkreśla tendencję zatrudniania coraz większej liczby nielegalnych imigrantek jako pomocy domowej w celu opieki nad dziećmi lub osobami starszymi; zwraca uwagę, że grupa ta może być wyzyskiwana i wzywa państwa członkowskie do zajęcia się tą kwestią;

76. zwraca uwagę, że imigranci przybywający do Europy w wieku lat trzydziestu i czterdziestu mogą nie posiadać żadnego zabezpieczenia emerytalnego; wzywa państwa członkowskie do znalezienia sposobów rozwiązania tego problemu w celu uniknięcia wywierania jeszcze większego nacisku na systemy emerytalne;

77. przypomina państwom członkowskim, że zmiany demograficzne dotykają także kraje słabiej rozwinięte, które również stoją wobec wyzwań wynikających z faktu starzenia się ludności, ubóstwa oraz nierównego podziału dochodów, a takżke problemu rosnącego bezrobocia wśród młodzieży; pragnie zachęcić rządy państw członkowskich oraz UE do wzięcia tego czynnika pod uwagę podczas opracowywania programów pomocy i współpracy;

78. zwraca uwagę, że praktyka stosowana w polityce imigracyjnej polegająca na priorytetowym traktowaniu wykwalifikowanych pracowników w celu wzmocnienia gospodarczego UE dają także zupełnie odwrotne rezultaty w postaci osłabiania gospodarczego krajów, z których pochodzą tacy imigranci; jest zdania, że państwa członkowskie winny uznać się odpowiedzialnymi za taki stan rzeczy;

79. apeluje do państw członkowskich o poprawę świadczenia usług użyteczności publicznej na obszarach wiejskich, która pozwoli osobom starszym na niezależne życie przez dłuższy czas, przyczyni się do obniżenia obciążenia systemów ochrony zdrowia i ubezpieczeń społecznych oraz zapobiegnie powstawaniu zjawiska przedwczesnej zależności;

80. zwraca uwagę, że w wyniku zmian demograficznych należy w państwach członkowskich zagwarantować usługi opieki oraz wzywa do wzmożonej wymiany pozytywnych doświadczeń w tej dziedzinie; domaga się ochrony usług opieki jako usług użyteczności publicznej i w związku z tym nawołuje Komisję do włączenia takiej opieki do zielonej księgi dotyczącej opieki socjalnej;

81. podkreśla znaczenie dzielenia się przez państwa członkowskie informacjami oraz godnymi naśladowania doświadczeniami na temat możliwości przygotowania systemów opieki zdrowotnej na zwiększone zapotrzebowanie na nią przez starzejącą się ludność;

82. zaleca państwom członkowskim wprowadzenie w życie polityki zapobiegania ryzyku wykluczenia, szczególnie, jeżeli chodzi o wykluczenie ze szkoły lub utratę mieszkania i przypomina, że ważne jest nadanie pierwszeństwa wszystkim działaniom mającym na celu zachowanie solidarności rodzinnej, zwłaszcza w dziedzinie ochrony praw dziecka, przy jednoczesnym poszanowaniu praw rodziców;

83. podkreśla znaczenie zapewniania rozrywki kulturalnej i rekreacji starszym pokoleniom w uznaniu możliwości, jakie oferuje „srebrna ekonomia”;

84. zaleca zwrócenie większej uwagi na potrzebę standaryzacji różnych założeń przyjętych przez poszczególne państwa członkowskie w zakresie przekazywania informacji Eurostatowi, aby umożliwić bardziej miarodajne porównanie najlepszych rozwiązań oraz korzystanie z nich;

85. wzywa Komisję i państwa członkowskie do korzystania z 7. ramowego programu badań naukowych w odniesieniu do kwestii związanych z tendencjami demograficznymi, wsparciem dla rodziny i poprawą zdrowia;

86. wzywa Komisję do przeprowadzenia, w ramach programu wspólnotowego PROGRESS, szczegółowych badań, analiz oraz ocen w zakresie zmian demograficznych oraz ich wpływu na społeczeństwo i odnośne dziedziny polityki;

87. stwierdza, że istniejące aktualnie instytucje UE są wystarczające, aby UE mogło dokonywać porównań wyników, doświadczeń i praktyk państw członkowskich pod względem rozwiązywania różnych problemów wynikających ze zmian demograficznych i nie istnieje zapotrzebowanie na tworzenie do tego celu żadnych dodatkowych struktur w ramach UE;

88. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

• [1]  Dz.U. C 115 z 14.4.1997 r., str. 238.
• [2]  Dz. U. C 104 z 6.4.1997 r., str. 222.
• [3]  Dz. U. C 232 z 17.8.2001 r., str. 381.
• [4]  Dz.U. L 45 z 19.2.1975, str. 19.
• [5]  Dz.U. L 10 z 16.1.1998, str. 24.

OPINIA Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (25.1.2006)

dla Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych

w sprawie wyzwań demograficznych i solidarności między pokoleniami
(2005/2147(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej(*): Edite Estrela

(*) Ściślejsza współpraca między komisjami – art. 47 Regulaminu

WSKAZÓWKI

Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia zwraca się do Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

A.  mając na uwadze, że strategia lizbońska podkreśla konieczność aktywniejszego uczestnictwa kobiet w rynku pracy, aby możliwe było osiągnięcie wyznaczonych celów:

B.  mając na uwadze, że w większości państw członkowskich istnieje silny związek między wysokim poziomem zatrudnienia kobiet i wysokim wskaźnikiem urodzeń, jak również między niskim poziomem zatrudnienia kobiet i niskim wskaźnikiem urodzeń,

C.  mając na uwadze, że wykwalifikowana kobieca siła robocza okazuje się niezbędna dla wzrostu gospodarczego w państwach członkowskich Unii Europejskiej, przywracając równowagę między pracującymi i niepracującymi, przynosząc w ten sposób odpowiedź na problem finansowania emerytur i przyczyniając się w efekcie do solidarności między pokoleniami,

D.  z zainteresowaniem przyjmując inicjatywy zapoczątkowane w licznych państwach członkowskich mające na celu „wsparcie rodziców”, aby lepiej chronić dzieci przed nowymi zagrożeniami w społeczeństwie, szczególnie jeżeli chodzi o korzystanie z Internetu, wzrost spożywania marihuany i innych narkotyków przez nastolatków, rozpowszechnianie szczególnie poniżających treści pornograficznych czy eskalację przemocy,

E.  mając na uwadze trudności związane z obecnością w rodzinie jednego lub kilku dzieci mających trudności w nauce (dysleksja, dyspraksja, dyskalkulia, zaburzenia koncentracji czy nadpobudliwość) lub niepełnosprawnych oraz mając na uwadze różne działania zaobserwowane w państwach członkowskich mające na celu pomoc tym dzieciom i ich rodzicom,

F.  mając na uwadze dyrektywę 92/85/EWG w sprawie wprowadzenia środków służących wspieraniu poprawy w miejscu pracy bezpieczeństwa i zdrowia pracownic w ciąży, pracownic, które niedawno rodziły, i pracownic karmiących piersią,

1.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja, przedstawiając Zieloną Księgę „Wobec zmian demograficznych: nowa solidarność między pokoleniami” (COM(2005)0094) zajęła stanowisko na szczeblu europejskim w odniesieniu do tego, co stanowi jedno z największych wyzwań politycznych i społecznych; podkreśla jednocześnie, że rozliczne kwestie związane z ewolucją demograficzną społeczeństwa podlegają wyłącznej kompetencji państw członkowskich, co zasadniczo wyklucza ustanawianie kompetencji wspólnotowych na rzecz europejskich przepisów w tej dziedzinie;

2.  wyraża ubolewanie, że zielona księga Komisji nie uwzględnia w sposób systematyczny perspektywy płci ani w analizie makroekonomicznej, ani też mikroekonomicznej, podczas gdy byłoby to niezbędne dla wypracowania refleksji i zdefiniowania działań o szerokim zasięgu;

3.  krytykuje Komisję za dyskryminację w zielonej księdze osób starszych;

4.  wzywa państwa członkowskie do zwalczania uprzedzeń i stereotypów prowadzących do nierówności strukturalnych w kontekście płci oraz będących przeszkodą z jednej strony dla pełnego uczestnictwa kobiet we wszystkich sferach społeczeństwa, a z drugiej strony dla bardziej aktywnego uczestnictwa mężczyzn w życiu rodzinnym;

5.  ubolewa, że zielona księga nie uwzględnia znaczenia zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego w zmianach demograficznych;

6.  wzywa państwa członkowskie do rewizji ich systemów podatkowych, jak też do wprowadzenia stawek podatkowych opartych na prawach indywidualnych oraz zaleca utworzenie systemów ochrony socjalnej sprzyjających dzieciom i rodzinom oraz zwrotu, m. in., kosztów związanych z opieką nad dziećmi, jak również do stosowania zredukowanej stawki VAT na wszystkie produkty przeznaczone dla dzieci;

7.  podkreśla, że pomimo osiągniętych przez państwa członkowskie postępów odnośnie wzrostu poziomu zatrudnienia kobiet, istnieją lub nasilają się inne formy dyskryminacji związanej z pracą kobiet; w tym kontekście wzywa szczególnie państwa członkowskie do należytego wprowadzania w życie dyrektywy 75/117/EWG Rady z dnia 10 lutego 1975 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstwa państw członkowskich dotyczącego stosowania zasady równości wynagrodzeń dla mężczyzn i kobiet;

8.  podkreśla, że rozbieżność między wysokością płac mężczyzn i kobiet oraz utrzymujące się zatrudnianie kobiet na stanowiskach słabo wynagradzanych i nieodpowiadających ich kwalifikacjom ma szkodliwy wpływ na potrzebną im niezależność ekonomiczną, która ma bezpośredni wpływ na ich decyzję dotyczącą posiadania dzieci;

9.  zauważa, że elastyczny czas pracy dla kobiet i mężczyzn, pod warunkiem, że wynika z wolnego wyboru, a nie z przymusu, może pomóc im lepiej pogodzić życie rodzinne i zawodowe gwarantując w każdych okolicznościach dobre stanowisko dające równe prawa i wynagrodzenie i nie zmuszając ich do całkowitego porzucenia kariery zawodowej lub do pracy w niepełnym wymiarze godzin;

10.  zaleca, aby państwa członkowskie propagowały rozwój aktywności kobiet i ich dostęp do dobrych stanowisk pracy, jak też ich równe traktowanie w zakresie wynagrodzeń;

11.  podkreśla, że stwarzanie odpowiednich warunków, by pary mogły posiadać upragnioną liczbę dzieci jest warunkiem istnienia i rozwoju społeczeństw, mając na względzie zarówno wyzwania społeczne, jak i ekonomiczne wynikające ze spadku liczby urodzeń, a także że konieczne jest podjęcie działań w kierunku wspierania macierzyństwa i ojcostwa;

12.  usilnie wzywa państwa członkowskie do propagowania środków podatkowych promujących wzrost liczby urodzin i zwraca uwagę na konieczność zagwarantowania kobietom po urodzeniu, a w szczególności młodym samotnym matkom, specjalnej ochrony i wsparcia;

13.  podkreśla, że niepłodność, a w szczególności niepłodność męska, rośnie, zwłaszcza w regionach najbardziej uprzemysłowionych oraz że w niektórych krajach europejskich niepłodność spowodowana przez, między innymi czynnikami, zanieczyszczenie chemiczne może teraz dotknąć aż do 15% par;

14.  zwraca uwagę na fakt, że liczni rodzice cierpią, ponieważ nie mają dzieci, a chcieliby je mieć; wzywa zatem państwa członkowskie do podniesienia maksymalnego dopuszczalnego wieku dla tych, którzy pragną adoptować dzieci, tak, aby starsze osoby mogły zostać uznane za zdolne do adopcji z punktu widzenia prawa oraz podkreśla, że dojrzałość może stanowić przewagę, jeżeli chodzi o opiekę nad dziećmi, których pierwsze lata życia mogły być niespokojne;

15.  wzywa państwa członkowskie do zwiększenia udostępniania odpowiednich mieszkań rodzinom, szczególnie rodzinom, w których jest tylko jeden rodzic i osobom starszym (np.: projekty międzypokoleniowe), w ramach rozwoju i zagospodarowania miejskiego;

16.  podkreśla, że elastyczny czas pracy dla kobiet nie powinien szkodzić ani jakości tworzonych stanowisk, ani oferowanej opiece nad dziećmi, które są gwarantami spełnienia się zawodowego kobiet;

17.  zachęca państwa członkowskie do podjęcia środków na rzecz większego zaangażowania mężczyzn w działania mające na celu lepsze pogodzenie życia rodzinnego z zawodowym oraz w struktury, które mogą umożliwić dostęp do równowagi między tymi dwoma biegunami, jak również do organizowania kampanii uświadamiających w celu promowania bardziej zrównoważonego podziału obowiązków domowych i rodzinnych między kobietami a mężczyznami;

18.  wzywa państwa członkowskie do propagowania jakości stanowisk i środowiska pracy w celu ułatwienia wdrażania ustawicznego szkolenia zawodowego pozwalającego kobietom i mężczyznom wypełniać ich obowiązki rodzinne i jednocześnie sprostać wymogom rynku pracy;

19.  wzywa państwa członkowskie do przewidzenia możliwości stworzenia w miejscu pracy bardziej elastycznej organizacji, pozwalającej pogodzić indywidualne potrzeby pracowników, kobiet i mężczyzn, mających obowiązki rodzinne z potrzebami pracodawców, czuwając w każdym przypadku nad zagwarantowaniem praw kobiet;

20.  wzywa Komisję do większego rozwijania podejścia skierowanego na organizację pracy skupiającą się na człowieku, na systemach innowacyjnych w dziedzinie czasu pracy i na nowatorskiej polityce personalnej;

21.  wzywa państwa członkowskie do przedsięwzięcia kroków przewidujących utworzenie dobrej jakości oraz niedrogich placówek opieki nad dziećmi i innymi osobami zależnymi, zgodnie z celami ustalonymi przez Radę Europejską w Barcelonie, które nakłaniały państwa członkowskie do utworzenia do roku 2010 placówek opieki dla co najmniej 90% dzieci pomiędzy trzecim rokiem życia a wiekiem szkolnym oraz dla co najmniej 33% dzieci przed trzecim rokiem życia; nalega na fakt, że środki te powinny umożliwić kobietom dostosowanie uczestnictwa w rynku pracy do ich rytmu życia;

22.  jest zaniepokojony faktem, że w wielu państwach członkowskich rosnąca liczba osób, przede wszystkim dzieci, pada ofiarą biedy i jest pozostawiona samej sobie; proponuje wprowadzenie, szczególnie w strefach miejskich, gdzie występuje problem biedy i zaniedbania, innowacyjnych projektów, które będą przede wszystkim skierowane do dzieci; zachęca również rodziców do zaangażowania się w te projekty, tak, aby zdali sobie sprawę ze swojej odpowiedzialności za dobro dzieci; podkreśla znaczenie utworzenia sieci telefonów zaufania, darmowych i o szerokim zasięgu, z przeznaczeniem dla dzieci;

23.  z zadowoleniem przyjmuje wymianę dobrych praktyk z zastosowaniem otwartej metody koordynacji pomiędzy państwami członkowskimi; podkreśla skuteczność wydajnych polityk demograficznych krajów Unii Europejskiej, gdzie wysokiej, wykraczającej już poza cele z Lizbony, obecności kobiet na rynku pracy towarzyszy jeden z najwyższych wskaźników narodzin; zauważa natomiast, że w krajach o najniższym poziomie zatrudnienia kobiet obserwuje się również najniższy wskaźnik narodzin; uważa, że polityki te powinny stać się przedmiotem badania Komisji z uwzględnieniem dostępności placówek opieki nad dziećmi i innymi osobami zależnymi (starszymi i niepełnosprawnymi);

24.  wzywa państwa członkowskie do zapewnienia warunków pozwalających na podniesienie poziomu zatrudnienia poprzez uwzględnienie w szczególności następujących czynników: różnicy w wynagrodzeniach między kobietami a mężczyznami, systemu podatkowego dla pracujących na własny rachunek, warunków pracy i podziału ról między kobietami a mężczyznami w rodzinie i w gospodarstwie domowym, jak również przy opiece nad osobami zależnymi;

25.  wzywa państwa członkowskie do ustanowienia równości płci oraz równowagi między pracą i życiem prywatnym za priorytety rządowe;

26.  podkreśla znaczenie roli odgrywanej przez kobiety imigrantki oraz wzywa państwa członkowskie, aby w swoich politykach integracyjnych przyznały tym kobietom miejsce na jakie zasługują oraz zapewniły pełnię ich praw;

27.  wyraża ubolewanie, że zielona księga nie przykłada wagi do rosnącej liczby rodzin, w których jest tylko jeden rodzic - w 85% jest nim kobieta, i których większość jest w większym stopniu narażona na ubóstwo, skąd konieczność zapewnienia im szczególnego wsparcia;

28.  uważa, że interesujące byłoby przeprowadzenie badania nad średnim poziomem alimentów i ich rzeczywistym płaceniem w krajach Unii Europejskiej, jak i nad praktykami podziału praw do świadczeń emerytalnych oraz praw związanych z opieką społeczną;

29.  odnotowuje doświadczenie państw członkowskich, w których istnieje „minimalne gwarantowane wynagrodzenie”;

30.  zachęca państwa członkowskie do inspirowania się najlepszymi praktykami w dziedzinie polityki zatrudnienia, z perspektywy problematyki płci;

31.  wzywa państwa członkowskie do wdrożenia przepisów ustanawiających płatne urlopy macierzyńskie/ojcowskie po urodzeniu dziecka i do promowania prawa do urlopu rodzicielskiego dzielonego równo między kobietami i mężczyznami; wzywa zatem państwa członkowskie do walki z przesądami gospodarczymi, społecznymi i kulturalnymi wokół prawa do urlopu ojcowskiego; wzywa Komisję do zmiany dyrektywy 96/34/WE w sprawie urlopu rodzicielskiego;

32.  wzywa państwa członkowskie do uregulowania problemów utrzymujących się po transpozycji dyrektywy 92/85/EWG i do inspirowania się, we współpracy z partnerami społecznymi, najlepszymi praktykami w zakresie długości urlopu macierzyńskiego (który trwa w zależności od państwa członkowskiego od 14 do 28 tygodni), obowiązkowym okresem w trakcie jego trwania, poziomem wynagrodzenia podczas urlopu macierzyńskiego oraz prawem dla zainteresowanych pracownic do powrotu na dawne stanowisko; wzywa także państwa członkowskie do zainspirowania się również najlepszymi praktykami w zakresie urlopów ojcowskich oraz rodzicielskich zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn;

33.  wzywa państwa członkowskie do podjęcia koniecznych środków mających na celu modernizację systemów ochrony socjalnej, a zwłaszcza emerytur, tak, aby zapewnić ich stabilność finansową i pozwolić im na poradzenie sobie ze skutkami starzenia się społeczeństwa;

34.  zachęca państwa członkowskie do prowadzenia kampanii uświadamiających na temat kwestii demograficznych oraz skoncentrowanych na dzieciach, przedstawiających radość i przyjemność jaką dzieci mogą dostarczyć rodzicom i społeczeństwu i badania aspektów kulturowych wpływających na poziom demograficzny i poziom zatrudnienia kobiet;

35.  zaleca państwom członkowskim wdrożenie polityki społecznej mającej na celu umożliwienie każdemu dostępu do opieki koniecznej ze względu na jego stan zdrowia, szczególnie w przypadku osób niepełnosprawnych i zależnych;

36.  zachęca państwa członkowskie do propagowania najlepszych praktyk w zakresie zaradzania trudnościom w nauce (na przykład udostępnianie szkołom komputerów dla dzieci z dysleksją) i pomocy dla dzieci niepełnosprawnych;

37.  zaleca państwom członkowskim wprowadzenie w życie polityki zapobiegania ryzyku wykluczenia, szczególnie, jeżeli chodzi o wykluczenie szkolne lub utratę mieszkania i przypomina, że ważne jest uprzywilejowanie wszystkich działań mających na celu zachowanie solidarności rodzinnej, zwłaszcza w dziedzinie ochrony praw dziecka, ale przy jednoczesnym poszanowaniu praw rodziców;

38.  wzywa Komisję i państwa członkowskie do przyznania pierwszorzędnego znaczenia walce z nowymi zagrożeniami społecznymi, zwłaszcza związanymi ze złym wykorzystaniem Internetu przez dzieci i młodzież, ze wzrostem spożycia marihuany i innych narkotyków przez młodzież, a nawet przez dzieci, w tym w szkole, ze zwiększonym rozpowszechnianiem materiałów pornograficznych wśród tych kategorii młodych ludzi oraz ze wzrostem przemocy; wzywa je także do rozpowszechniania wyników najlepszych praktyk w tych dziedzinach;

39.  przypomina państwom członkowskim zobowiązania, których się podjęły i które zostały zatwierdzone przez Radę Europejską w Barcelonie w 2002 roku, polegające na zlikwidowaniu przeszkód w równym udziale kobiet i mężczyzn w rynku pracy oraz na utworzeniu do 2010 roku placówek opieki nad dziećmi od trzeciego roku życia do wieku szkolnego; wzywa państwa członkowskie do zaproponowania podobnych celów dla placówek umożliwiających przyjęcie i opiekę nad osobami starszymi i zależnymi oraz nad osobami niepełnosprawnymi;

40.  wzywa Komisję do przeprowadzenia badania wpływu systemów podatkowych obowiązujących w państwach członkowskich na demografię.

PROCEDURA

Tytuł	Wyzwania demograficzne i solidarność między pokoleniami
Numer procedury	2005/2147(INI)
Komisja przedmiotowo właściwa	EMPL
Komisja wyznaczona do wydania opinii   Data ogłoszenia na posiedzeniu	FEMM 8.9.2005
Ściślejsza współpraca	tak
Sprawozdawca komisji opiniodawczej   Data powołania	Edite Estrela 7.9.2005
Rozpatrzenie w komisji	28.11.2005	24.1.2006
Data zatwierdzenia wskazówek	24.1.2006
Wynik głosowania końcowego	za: przeciw: wstrzymujących się:		28 2 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Edit Bauer, Edite Estrela, Věra Flasarová, Claire Gibault, Lissy Gröner, Zita Gurmai, Anneli Jäätteenmäki, Piia-Noora Kauppi, Urszula Krupa, Pia Elda Locatelli, Doris Pack, Marie Panayotopoulos-Cassiotou, Teresa Riera Madurell, Raül Romeva i Rueda, Amalia Sartori, Konrad Szymański, Corien Wortmann-Kool, Anna Záborská
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Katerina Batzeli, Anna Hedh, Mary Honeyball, Elisabeth Jeggle, Karin Jöns, Christa Klaß, Kartika Tamara Liotard, Maria Martens, Zita Pleštinská, Zuzana Roithová, Heide Rühle, Bernadette Vergnaud
Zastępcy (art. 178 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego	Miroslav Mikolášik

OPINIA Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (25.1.2006)

dla Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych

w sprawie zmian demograficznych i solidarności między pokoleniami
(2005/2147(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Thomas Ulmer

WSKAZÓWKI

Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności zwraca się do Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1.  wyraża zadowolenie, że Unia Europejska pragnie wspierać państwa członkowskie w ich dążeniu do zmniejszenia różnicy między liczbą dzieci, jakiej życzą sobie rodzice (2,3), a rzeczywistą liczbą potomstwa (1,5) poprzez działania mające na celu poprawę ram prawnych;

2.  jest zaskoczony, że zielona księga jedynie na marginesie wspomina o aspektach polityki zdrowotnej w kontekście zmian demograficznych; podkreśla, że starzenie się społeczeństwa prowadzi do wzrostu zapotrzebowania na usługi w zakresie opieki zdrowotnej oraz pielęgnacji długookresowej zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym; wyraża przekonanie, że prowadzone przez całe życie inwestycje w profilaktykę chorób stanowią ważny element strategii zmierzającej do zapanowania nad zmianami demograficznymi zarówno z ludzkiego, jak i finansowego punktu widzenia; zaznacza z naciskiem, że im dłużej ludzie mogą się cieszyć zdrowiem, tym dłużej mogą pozostawać aktywni i pracować;

3.  wyraża zdziwienie faktem, że zielona księga nie wspomina o rosnącej liczbie nowych struktur rodzinnych, a w szczególności o rodzicach samotnie wychowujących dzieci, z których 85% stanowią kobiety będące bardziej zagrożone ubóstwem i napotykające na więcej trudności w dostępie do opieki zdrowotnej;

4.  podkreśla potrzebę zagwarantowania kobietom, w szczególności samotnym młodym matkom, szczegółowej opieki i udzielenia im wsparcia po porodzie;

5.  zgadza się, że podtrzymanie wzrostu gospodarczego w obliczu obniżającego się współczynnika dzietności możliwe jest tylko poprzez podwyższenie odsetka osób czynnych zawodowo, innowacje i wzrost produktywności, jak również poprzez zmodernizowanie ochrony socjalnej;

6.  wyraża swoje zaniepokojenie różnicami pod względem zdrowotnym, jakie występują w poszczególnych państwach członkowskich, regionach i grupach społecznych; podkreśla, że różnice pod względem zdrowotnym (niska przeciętna długość życia, wysoka częstotliwość występowania schorzeń przewlekłych, schorzenia wynikające z warunków życia) w połączeniu z niskim współczynnikiem urodzeń i emigracją mogą prowadzić do dalszego pogłębiania się różnic regionalnych oraz zaistnienia sytuacji błędnego koła, z której trudno się wydostać; zwraca się do państw członkowskich z prośbą o udzielanie informacji na temat różnic pod względem zdrowotnym oraz podjęcie z pomocą Komisji działań mających na celu systematyczną wymianę doświadczeń w zakresie najlepszych praktyk i skuteczne rozwiązanie problemu;

7.  zwraca się do Komisji i do państw członkowskich o sporządzenie i upowszechnienie badań na temat zmian demograficznych odnotowanych w każdym państwie członkowskim, uwzględniając ich właściwe powody i przewidywalne w krótkim okresie skutki;

8.  z zadowoleniem przyjmuje wymianę dobrych praktyk między państwami członkowskimi dzięki otwartej metodzie koordynacji i zwraca uwagę na skuteczne zarządzanie zmianami demograficznymi wypracowane przez kraje skandynawskie, w których wysokiemu odsetkowi kobiet na rynku pracy towarzyszy jeden z najwyższych wskaźników urodzin, co powinno stać się przedmiotem analizy przeprowadzonej przez Komisję i przeznaczonej do oceny korelacji pomiędzy tymi dwoma zjawiskami;

9.  zwraca się do państw członkowskich o podjęcie kroków pozwalających na utworzenie dobrych i dostępnych cenowo ośrodków dla dzieci i innych osób, które nie są samodzielne, co przyczyniłoby się do pogodzenia życia rodzinnego z zawodowym;

10.  krytykuje zawarte w zielonej księdze domyślne i nierozważne założenie, że spadek liczby ludności ma wyłącznie negatywne skutki dla utrwalonego systemu społecznego; wskazuje wobec tego na potrzebę przeanalizowania następujących kwestii:

a)  W jakim stopniu możliwe jest złagodzenie negatywnych skutków spadku liczby ludności poprzez innowacje, wyższy odsetek osób czynnych zawodowo oraz zmodernizowanie ochrony socjalnej?

b)  Czy ze spadkiem liczby ludności mogą się wiązać również pozytywne aspekty, na przykład w dziedzinie środowiska naturalnego, natężenia ruchu, gospodarki gruntami itp.?

c)  Czy możliwe jest osiągnięcie w długim okresie czasu pewnego optimum w sensie Pareto dla optymalnej liczby mieszkańców Europy?

11.  wzywa Komisję do opracowania scenariuszy uwzględniających społeczną integrację coraz liczniejszej grupy obywateli w starszym wieku oraz ich zmieniające się potrzeby;

12.  nalega na Komisję i państwa członkowskie, by zorganizowały kampanię w sprawie kwestii demograficznych w Unii Europejskiej w celu uświadomienia obywatelom negatywnych skutków niskiego przyrostu naturalnego, a w szczególności tych, które związane są ze wzrostem gospodarczym i utrwaleniem systemów opieki społecznej.

PROCEDURA

Tytuł	Zmiany demograficzne i solidarność między pokoleniami
Numer procedury	2005/2147(INI)
Komisja przedmiotowo właściwa	EMPL
Komisja wyznaczona do wydania opinii   Data ogłoszenia na posiedzeniu	ENVI 12.7.2005
Sprawozdawca komisji opiniodawczej   Data powołania	Thomas Ulmer 12.7.2005
Rozpatrzenie w komisji	28.11.2005	24.1.2006
Data zatwierdzenia wskazówek	24.1.2006
Wynik głosowania końcowego	za: przeciw: wstrzymujących się:		37 1 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Irena Belohorská, Johannes Blokland, John Bowis, Frederika Brepoels, Dorette Corbey, Mojca Drčar Murko, Edite Estrela, Anne Ferreira, Karl-Heinz Florenz, Matthias Groote, Françoise Grossetête, Cristina Gutiérrez-Cortines, Satu Hassi, Gyula Hegyi, Marie Anne Isler Béguin, Dan Jørgensen, Christa Klaß, Peter Liese, Jules Maaten, Linda McAvan, Riitta Myller, Miroslav Ouzký, Dimitrios Papadimoulis, Vittorio Prodi, Frédérique Ries, Guido Sacconi, Karin Scheele, Carl Schlyter, Richard Seeber, Jonas Sjöstedt, Antonios Trakatellis, Evangelia Tzampazi, Thomas Ulmer, Anja Weisgerber, Åsa Westlund
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Jutta D. Haug, Jolanta Dičkutė, Ria Oomen-Ruijten, Renate Sommer
Zastępcy (art. 178 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego

PROCEDURA

Tytuł	Wyzwania demograficzne i solidarność między pokoleniami
Numer procedury	2005/2147(INI)
Podstawa regulaminowa	art. 45
Komisja przedmiotowo właściwa   Data ogłoszenia wydania zgody na posiedzeniu	EMPL 8.9.2005
Komisja(e) wyznaczona(e) do wydania opinii   Data ogłoszenia na posiedzeniu	FEMM 8.9.2005		DEVE 8.9.2005
Opinia niewydana   Data wydania decyzji
Ściślejsza współpraca   Data ogłoszenia na posiedzeniu	tak 8.9.2005
Sprawozdawca(y)   Data powołania	Philip Bushill-Matthews 20.4.2005
Poprzedni sprawozdawca(y)
Rozpatrzenie w komisji	26.1.2006	21.2.2006
Data zatwierdzenia	22.2.2006
Wynik głosowania końcowego	za: przeciw: wstrzymujących się:			34 6 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Jan Andersson, Roselyne Bachelot-Narquin, Emine Bozkurt, Iles Braghetto, Philip Bushill-Matthews, Milan Cabrnoch, Alejandro Cercas, Ole Christensen, Derek Roland Clark, Luigi Cocilovo, Jean Louis Cottigny, Proinsias De Rossa, Harald Ettl, Richard Falbr, Ilda Figueiredo, Joel Hasse Ferreira, Roger Helmer, Stephen Hughes, Karin Jöns, Ona Juknevičienė, Sepp Kusstatscher, Jean Lambert, Raymond Langendries, Bernard Lehideux, Elizabeth Lynne, Thomas Mann, Mario Mantovani, Ana Mato Adrover, Maria Matsouka, Ria Oomen-Ruijten, Csaba Őry, Siiri Oviir, Marie Panayotopoulos-Cassiotou, Pier Antonio Panzeri, José Albino Silva Peneda, Kathy Sinnott, Gabriele Zimmer.
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Elspeth Attwooll, Edit Bauer, Mihael Brejc, Agnes Schierhuber, Elisabeth Schroedter.
Zastępcy (art. 178 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego
Data złożenia - A6	24.2.2006					A6-0041/2006