SPRAWOZDANIE w sprawie poprawy zdrowia psychicznego ludności – strategia zdrowia psychicznego dla Unii Europejskiej”

18.7.2006 - (2006/2058 (INI))

Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności
Sprawozdawca: John Bowis

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie poprawy zdrowia psychicznego ludności – strategia zdrowia psychicznego dla Unii Europejskiej”

(2006/2058 (INI))

Parlament Europejski,

–   uwzględniając zieloną księgę Komisji „Poprawa zdrowia psychicznego ludności – Strategia zdrowia psychicznego dla Unii Europejskiej” (COM(2005)0484),

–   uwzględniając art. 2, 13 i 152 traktatu WE,

–   uwzględniając Kartę Praw Podstawowych Unii[1],

–   uwzględniając dyrektywę Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiająca ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy[2]

–   uwzględniając rezolucję Rady z dnia 18 listopada 1999 r. w sprawie wspierania zdrowia psychicznego[3],

–   uwzględniając deklarację europejskiej konferencji ministerialnej WHO z dnia 15 stycznia 2005 r. w sprawie sprostania wyzwaniom związanym z ochroną zdrowia psychicznego w Europie oraz opracowania rozwiązań w tym zakresie,

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 marca 2006 r. w sprawie wyzwań demograficznych i solidarności między pokoleniami (2005/2147(INI))[4]

–   uwzględniając art. 45 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, a także opinie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych oraz Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A6‑0249/2006),

A. mając na uwadze, że jedna czwarta osób w Europie przynajmniej raz w życiu cierpiała na poważne zaburzenie psychiczne; mając na uwadze fakt, że choroby psychiczne dotykają wszystkich w UE bezpośrednio czy też pośrednio, a także szacunki, według których każdego roku w Unii Europejskiej 18,4 mln osób w wieku 18-65 lat cierpi na głęboką depresję; mając na uwadze, że zdrowie psychiczne umożliwia obywatelom rozwój intelektualny i emocjonalny, a także uczestnictwo w życiu społecznym, szkolnym i zawodowym; mając na uwadze z drugiej strony, że zaburzenia psychiczne są źródłem wydatków, wykluczenia społecznego i napiętnowania,

B. mając na uwadze, że zaburzenia psychiczne znacząco pogarszają jakość życia osób bezpośrednio lub pośrednio nimi dotkniętych,

C. mając na uwadze, że choroby psychiczne wiążą się z ogromnymi kosztami ekonomicznymi obciążającymi społeczeństwo, pochłaniając według niektórych obliczeń 3-4% PKB w państwach członkowskich Unii Europejskiej,

D. mając na uwadze, że zaburzenia psychiczne wywierają już bardzo poważne skutki gospodarcze, zdrowotne i społeczne, których znaczenie w warunkach starzejącego się społeczeństwa i zmian społecznych będzie rosło wraz ze wzrostem liczby zachorowań,

E. mając na uwadze, że każdego roku samobójstwo popełnia około 58 tys. obywateli Unii Europejskiej, czyli więcej niż wynosi liczba osób ginących corocznie z powodu wypadków drogowych i HIV/AIDS, oraz mając na uwadze, że dziesięciokrotnie większa liczba osób próbuje popełnić samobójstwo,

F. mając na uwadze, że wobec podziału kompetencji w traktacie WE wartość dodana wspólnotowej strategii w sprawie zdrowia psychicznego ludzi w Europie wiąże się głównie z zapobieganiem,

G. mając na uwadze, że w niektórych państwach europejskich do 85% środków przeznaczonych na ochronę zdrowia psychicznego wydawanych jest na prowadzenie dużych instytucji,

H. mając na uwadze, że brak zrozumienia istoty promowania zdrowia psychicznego oraz brak inwestycji w tej dziedzinie przyczyniły się do pogorszenia stanu zdrowia i utraty sprawności przez jednostki oraz do problemów społecznych,

I. mając na uwadze, że około 40% wszystkich więźniów cierpi na jakąś formę zaburzeń psychicznych oraz że wśród tych osób prawdopodobieństwo popełnienia samobójstwa jest siedmiokrotnie wyższe niż wśród pozostałych członków społeczeństwa; mając także na uwadze, że nieodpowiednie warunki pozbawienia wolności mogą pogłębić zaburzenia oraz uniemożliwić resocjalizację,

J. mając na uwadze, że na terytorium Unii Europejskiej nie poświęca się dostatecznej uwagi i środków na ochronę zdrowia psychicznego dzieci i ludzi młodych, mimo że choroby psychiczne wykazują silną tendencję wzrostową wśród młodych osób;

K. mając na uwadze, że zagadnienia płci występują wyraźnie w dziedzinie zdrowia, w szczególności w przypadku zaburzeń pokarmowych, chorób neurodegeneracyjnych, schizofrenii, zaburzeń nastroju, stanów lękowych, paniki, depresji, nadużywania alkoholu i stosowania innych substancji psychotropowych, a także w odniesieniu do samobójstw i przestępczości - dziedzin wymagających bardziej systematycznych badań,

L. mając na uwadze, że kobiety poszukujące pomocy częściej niż mężczyźni zwracają się do specjalistów i że lekarze dwa razy częściej niż mężczyznom zalecają im stosowanie leków neuroleptycznych; mając na uwadze, że – jak wynika z badań farmakokinetycznych – u kobiet występuje gorsza tolerancja tego rodzaju substancji,

M. mając na uwadze, że zapobieganie, wczesne wykrywanie, interwencja i leczenie zaburzeń psychicznych znacznie zmniejszają reperkusje osobiste, finansowe i społeczne,

N. mając na uwadze, że wiele ludzi cierpi na choroby neurodegeneracyjne i zgodnie z przewidywaniami ich liczba będzie rosła wskutek m.in. długowieczności i związanego z tym wzrostu liczby osób w podeszłym wieku,

O. mając na uwadze, że w większości państw Unii Europejskiej pojawiła się tendencja do odchodzenia od długotrwałej zinstytucjonalizowanej opieki nad dziećmi z problemami rozwojowymi i behawioralnymi zagrażającymi ich normalnemu rozwojowi, szczególnie w sferze edukacyjnej, i nad dorosłymi cierpiącymi na chroniczne i poważne zaburzenia, na rzecz zapewniania im wsparcia umożliwiającego życie w społeczeństwie, jednakże w procesie tym zabrakło odpowiedniego planowania i środków na rzecz usług lokalnych,

P. mając na uwadze, że problemy zdrowia psychicznego związane z przemocą wobec kobiet i dziewcząt są słabo rozpoznane; mając na uwadze, że zeznania o prześladowaniach często nie są brane pod uwagę i że wiele kobiet i dziewcząt nie chce świadczyć o doznanej przemocy, chyba że lekarze i personel medyczny pytają o to bezpośrednio,

Q. mając na uwadze, że warunkiem zdrowia psychicznego jest wychowanie w zdrowej rodzinie zapewniającej nie tylko bezpieczeństwo materialne, lecz także psychiczne i miłość rodzicielską,

1. przyjmuje z zadowoleniem zaangażowanie Komisji w promowanie zdrowia psychicznego; wzywa do przyznania tej kwestii większego priorytetu w ramach polityki ochrony zdrowia oraz w polityce badań naukowych Unii; uważa także, że powinna ona być uwzględniona w strategiach politycznych i prawodawstwie wszystkich dyrekcji Komisji oraz ministerstw wszystkich państw członkowskich; które powinny zobowiązać się do zharmonizowania obecnych krajowych i międzynarodowych wskaźników zdrowia psychicznego, mając na celu zapewnienie na szczeblu UE porównywalnego zestawu danych;

2. uważa, że zielona księga nie uwzględnia należycie zagadnień płci; wnioskuje zatem o systematyczne włączanie tych zagadnień do proponowanych środków dotyczących promocji zdrowia psychicznego, do działań profilaktycznych oraz do badań nad zdrowiem psychicznym, gdzie opracowania badawcze były dotychczas niewystarczające i nieodpowiednie do tego stopnia, że znacznie zmniejszyły się postępy osiągane w dziedzinie zapobiegania i leczenia tych chorób w porównaniu do postępów zarejestrowanych dla innych chorób;

3. uznaje wybitną rolę lekarzy w monitorowaniu pacjentów;

4. uważa, że dobry stan zdrowia psychicznego stanowi warunek ogólnego zdrowia i dobrego samopoczucia Europejczyków oraz właściwego funkcjonowania gospodarki w UE; promuje i popiera wszystkie środki mające pomóc zapobieganiu zaburzeniom psychicznym;

5. podkreśla konieczność pobudzenia refleksji na temat lepszego wykorzystania dostępnych instrumentów wspólnotowych, takich jak VII program ramowy na rzecz badań, w celu zgromadzenia możliwości, które wspierałyby badania nad zdrowiem psychicznym w Unii;

6. uważa, że wszelkie przyszłe propozycje Komisji w sprawie zdrowia psychicznego powinny przewidywać partnerstwo i konsultacje z osobami, które doświadczyły lub doświadczają problemów ze zdrowiem psychicznym, ich rodzinami i opiekunami oraz organizacjami pozarządowymi działającymi w ich interesie, ze stowarzyszeniami członków rodzin i innymi zainteresowanymi stronami, czyniąc tym samym proces decyzyjny bardziej reprezentatywnym i otwartym, powinny też wspierać współpracę między członkami rodzin pacjentów psychiatrycznych;

7. zwraca uwagę na duże rozpiętości w wysokości wydatków na zdrowie psychiczne w poszczególnych państwach członkowskich, zarówno w wartościach bezwzględnych, jak i w zestawieniu z łączną kwotą wydatków na opiekę zdrowotną;

8. uważa, że niezbędne będzie podjęcie różnych działań w celu osiągnięcia trzech celów: promowania zdrowia psychicznego, poprawy zdrowia psychicznego oraz profilaktyki zaburzeń psychicznych; uważa, że celem tych działań powinno być dostarczenie odpowiednich informacji, zdobycie odnośnej wiedzy i wypracowanie odpowiednich postaw i umiejętności, aby chronić zdrowie psychiczne i fizyczne i poprawiać jakość życia obywateli Europy;

9. podkreśla potrzebę ostrożnego posługiwania się takimi pojęciami jak „zły stan zdrowia psychicznego”, „zaburzenia psychiczne”, „poważne choroby psychiczne” oraz „zaburzenia osobowości”;

10. podkreśla znaczenie potrzeby wczesnego przesiewu, wykrywania i diagnozowania oraz zintegrowanego, indywidualnie dostosowanego leczenia;

11. podkreśla potrzebę zwalczania poprzez odpowiednie działania występujących w tym zakresie nierówności w leczeniu chorób psychicznych;

12. wzywa do uwzględnienia w ramach wszelkich przyszłych strategii osób mających trudności z nauką, ponieważ natrafiają one na podobne problemy co osoby cierpiące na zaburzenia psychiczne, łącznie z wykluczeniem społecznym, instytucjonalizacją, naruszaniem praw człowieka, dyskryminacją, napiętnowaniem oraz brakiem pomocy dla nich samych, ich rodzin i opiekunów; wzywa jednocześnie do podjęcia większych wysiłków w celu rozpoznawania poznawczo uzdolnionych dzieci i młodzieży i zapewniania im lepszego wsparcia;

13. podkreśla znaczenie wzajemnej pomocy i wiodącą rolę odgrywaną przez własne doświadczenia ludzi w zakresie leczenia, choroby i powrotu do zdrowia;

14. przyjmuje z zadowoleniem fakt, że dzieci, pracownicy, osoby starsze oraz dyskryminowani członkowie społeczeństwa zostali uznani przez Komisję za podstawowe grupy docelowe, jednak uważa, że należy rozszerzyć zakres tych grup, np. o osoby cierpiące na poważne choroby psychiczne, choroby przewlekłe i nieuleczalne, osoby niepełnosprawne, więźniów, członków mniejszości etnicznych i innych mniejszości, osoby bezdomne, imigrantów, osoby nieposiadające stałego miejsca pracy i bezrobotnych, jak również o szereg kwestii dotyczących zdrowia psychicznego i opieki odnoszących się szczególnie do kobiet;

15. stwierdza, że zaburzenia osobowości stanowią szczególne wyzwanie w zakresie diagnozowania, leczenia, czy prowadzenia i opieki, wymagając więcej badań i specjalnych kierunków polityki; wzywa także Komisję do poświęcenia uwagi agresji, czynnikom powodującym agresywne zachowania i ich psychologicznym konsekwencjom

16. uznaje, że mężczyźni i kobiety mogą mieć różne potrzeby w zakresie zdrowia psychicznego i wzywa do przeprowadzenia dalszych badań, w szczególności dotyczących zależności między przymusową opieką szpitalną a przypadkami samookaleczeń i częstszym przepisywaniem leków psychotropowych wśród kobiet;

17. podkreśla potrzebę przeprowadzenia badań udowodnionych różnic budowy i funkcjonowania mózgu mężczyzn i kobiet w celu opracowania dla obu płci oddzielnych metod podejścia i leczenia w zakresie zdrowia psychicznego;

18. zwraca się o przyznanie pomocy matkom, zarówno przed jak i po porodzie, w celu uniknięcia depresji lub innych objawów psychopatologicznych licznie występujących w tych sytuacjach;

19. uważa, że dobre zdrowie psychiczne matek i rodziców pomaga dzieciom rozwijać się bez przeszkód i wyrosnąć na zdrowe osoby dorosłe;

20. wzywa do przyjęcia multidyscyplinarnej strategii działania opartej na współdziałaniu wielu instytucji w złożonych sytuacjach związanych ze złym stanem zdrowia psychicznego, takich jak pomoc dzieciom lub młodzieży mającym problemy rozwojowe czy behawioralne lub zaburzenia łaknienia, i/lub dzieciom, których rodzice często sami cierpią na zaburzenia psychiczne (lub przebywają w placówkach opieki długoterminowej);

21. zauważa, że określony przez społeczeństwo obraz tego, jak powinno wyglądać ciało dziewczynki i kobiety, ma wpływ na ich zdrowie psychiczne i samopoczucie i powoduje m.in. wzrost zaburzeń pokarmowych;

22. wskazuje, że choroby psychiczne i zaburzenia psychiczne najczęściej mają podłoże we wczesnym dzieciństwie i podkreśla znaczenie badań promujących zdrowy okres wczesnego dzieciństwa;

23. podkreśla znaczenie kształcenia ustawicznego i szkolenia w miejscu pracy dla pośredników: kadry nauczycielskiej, pracowników opieki, służb społecznych i sądowniczych oraz pracodawców;

24. z zadowoleniem przyjmuje uznanie w zielonej księdze faktu, iż czynniki społeczne i środowiskowe, takie jak osobiste doświadczenia, rodzina i wsparcie społeczne oraz warunki bytowe, takie jak ubóstwo, życie w wielkich miastach i izolacja obszarów wiejskich oraz warunki środowiska pracy, takie jak niepewność pracy, bezrobocie i długie godziny pracy, mają znaczenie dla zdrowia psychicznego ludzi; podkreśla, że zaburzenia psychiczne stanowią główną przyczynę przechodzenia na wcześniejsze emerytury i renty inwalidzkie;

25. uważa, że dobre warunki pracy wpływają dodatnio na zdrowie psychiczne i wzywa pracodawców do realizacji programów sprzyjających utrzymaniu dobrego stanu zdrowia psychicznego w środowisku pracy jako elementu niezbędnego do wypełnienia spoczywających na nich obowiązków w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, mając na celu zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi „możliwie najlepszych miejsc pracy” oraz możliwie najlepszego włączenia tych osób w rynek pracy; uważa także, że programy te powinny być podawane do informacji publicznej i monitorowane na podstawie obowiązujących przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, z jednoczesnym uwzględnieniem potrzeb i opinii pracowników;

26. z zadowoleniem wita społeczne inicjatywy pojawiające się w ramach polityki społecznej i polityki zatrudnienia, mające na celu promowanie niedyskryminacyjnego leczenia osób dotkniętych chorobami psychicznymi, społeczną integrację osób z zaburzeniami psychicznymi oraz zapobieganie stresowi w miejscu pracy;

27. w nawiązaniu do europejskiej strategii zatrudnienia podkreśla wpływ zdrowia psychicznego na zatrudnienie, a jednocześnie wpływ bezrobocia na stan zdrowia psychicznego obywateli;

28. uważa, że państwa członkowskie powinny współpracować ze sobą na rzecz opracowania i realizacji efektywnych strategii ograniczania liczby samobójstw, w szczególności wśród osób młodych oraz innych grup wysokiego ryzyka;

29. wzywa do większego uznania związku istniejącego między dyskryminacją, przemocą oraz zaburzeniami zdrowia psychicznego, co podkreśla konieczność zwalczania wszelkich form przemocy i dyskryminacji w ramach strategii promowania zdrowia psychicznego poprzez prewencję;

30. uznaje, że jedno z największych wyzwań w zakresie ochrony zdrowia psychicznego wiąże się ze zjawiskiem starzenia się ludności Europy oraz nalega na położenie większego nacisku na badania nad mechanizmami i przyczynami chorób neurodegeneracyjnych lub innych chorób psychiatrycznych u osób w podeszłym wieku i na ich profilaktykę jak również odnośną opiekę, łącznie z opracowaniem nowych terapii;

31. uważa ponadto, że należy położyć nacisk na związek między spożywaniem alkoholu i narkotyków a zaburzeniami psychicznymi; uważa, że uzależnienie od alkoholu i narkotyków pociąga za sobą poważne problemy w zakresie zdrowia psychicznego i fizycznego oraz problemy dla ogółu społeczeństwa; wzywa Komisję do niezwłocznego sprawdzenia, które programy odwykowe i metody leczenia są najbardziej skuteczne;

32. podkreśla, że osoby cierpiące na zaburzenia psychiczne zasługują na godną i ludzką opiekę i traktowanie oraz że opieka medyczna i usługi wspierające powinny być skuteczne i wysokiej jakości, dostępne dla wszystkich cierpiących i powszechne; że należy zapewnić jasność co do prawa decydowania przez te osoby o poddaniu się leczeniu; że powinny być one uprawnione, we wszystkich możliwych przypadkach, do udziału w decyzjach dotyczących własnego leczenia oraz konsultowane zbiorowo w sprawie świadczonych im usług; że przepisywane im leki powinny mieć możliwie najmniej skutków ubocznych; oraz że dla osób pragnących bezpiecznie zaprzestać zażywania leków powinny być dostępne informacje i porady;

33. uważa, że stosowanie siły przynosi efekty przeciwne do zamierzonych, podobnie jak przymusowe zażywanie leków; uważa, że wszystkie formy leczenia szpitalnego i przymusowe zażywanie leków powinny mieć ograniczony czas trwania i powinny być, w miarę możliwości, systematycznie kontrolowane i stosowane za zgodą pacjenta lub w ostateczności - w razie braku tej zgody - na podstawie upoważnienia wydanego przez odpowiednie organy;

34. stoi na stanowisku, że należy unikać wszelkiego ograniczania wolności osobistej, szczególnie w odniesieniu do ograniczeń fizycznych, co wymaga monitorowania, sprawdzania i czujności ze strony demokratycznych instytucji odpowiedzialnych za przestrzeganie indywidualnych praw, w celu zapewnienia ochrony przed nadużyciami;

35. wzywa, by działania na rzecz przeciwdziałania napiętnowaniu stanowiły kluczowy element wszelkich przyszłych strategii, np. poprzez organizowanie dorocznych kampanii na rzecz zdrowia psychicznego w celu zwalczania niewiedzy i niesprawiedliwości, ponieważ piętno związane ze złym stanem zdrowia psychicznego prowadzi do wykluczenia z wszystkich dziedzin życia społecznego, poczynając od życia zawodowego po rodzinne i od społeczności lokalnej po specjalistów z dziedziny ochrony zdrowia; uważa ponadto, że w celu uzyskania poprawy zdrowia psychicznego i warunków pacjentów należy zagwarantować podstawowe prawa społeczne i obywatelskie, jak prawo do mieszkania i wsparcia ekonomicznego dla osób niezdolnych do pracy oraz prawo do wchodzenia w związki małżeńskie i kierowania własnymi sprawami; uważa ponadto, że napiętnowanie stanowi w istocie rodzaj dyskryminacji i powinno podlegać ustawom antydyskryminacyjnym;

36. uważa, że jednym z elementów napiętnowania jest szeroko rozpowszechniony pogląd, iż zaburzenia zdrowia psychicznego są poważne i trwają przez całe życie, podczas gdy należy podkreślić, że przy odpowiedniej pomocy niektórzy chorzy mogą odzyskać zdrowie, a inni osiągną remisję albo też dostateczny poziom funkcjonalności czy stabilności;

37. podkreśla potrzebę zreformowania usług na rzecz ochrony zdrowia psychicznego i oparcia ich na wysokiej jakości lokalnej opiece zapewnianej w miejscu zamieszkania lub placówkach przeznaczonych dla osób wymagających częściowej opieki, z dostępem do odpowiedniej opieki zdrowotnej i socjalnej i przy zagwarantowaniu regularnego nadzoru i oceny; z zapewnieniem tymczasowej opieki dla osób mających problemy ze zdrowiem psychicznym i ich opiekunów, przy zastosowaniu strategii zakładającej ustanawianie pojedynczych i uniwersalnych punktów dostępu do usług zdrowotnych i socjalnych, mieszkaniowych, szkoleniowych, transportowych i świadczeń finansowych oraz innych usług; podkreśla, że towarzyszyć temu powinien szeroki wachlarz usług związanych z hospitalizacją w przypadkach dolegliwości o ostrym przebiegu, chronicznych lub wymagających zastosowania środków bezpieczeństwa, przy czym w każdym przypadku niezbędne jest zapewnienie niezależnego nadzoru wszystkich osób poddanych przymusowej hospitalizacji;

38. mając to na uwadze, podkreśla konieczność wspierania spółdzielni zakładanych przez pacjentów psychiatrycznych i wszystkich działań zmierzających do integracji użytkowników i byłych pacjentów oraz do przeznaczania zasobów na szkolenie personelu, aby umożliwić temu personelowi uwzględnianie wszystkich potrzeb pacjentów psychiatrycznych;

39. podkreśla potrzebę kształcenia ustawicznego z zakresu zagadnień zdrowia psychicznego dla lekarzy ogólnych i rodzinnych oraz innych specjalistów z dziedziny usług podstawowej opieki zdrowotnej;

40. uważa, że władze lokalne mają do odegrania kluczową rolę w promowaniu dobrego stanu zdrowia psychicznego, wspieraniu osób cierpiących na choroby we własnym środowisku i łączeniu rozmaitych aspektów świadczenia usług w zakresie zdrowia psychicznego przez wiele agencji;

41. uważa, że osoby u których zdiagnozowano zarówno problemy ze zdrowiem psychicznym, jak i uzależnienia powinny być z reguły poddawane równoczesnemu leczeniu obu tych przypadłości;

42. podkreśla, że aspekty zdrowia psychicznego i fizycznego są ze sobą powiązane, że zaburzenia psychiczne mogą mieć podłoże biologiczne, społeczne, emocjonalne czy historyczne, którymi należy się zająć dla zapewnienia skuteczności innych podejść, i że niektóre leki psychiatryczne mogą tak naprawdę pogarszać leżące u podstaw problemu uwarunkowania biologiczne;

43. wzywa do poświęcenia większej uwagi psychologicznym skutkom i symptomom chorób somatycznych; nalega na konieczność przywiązania jednakowej wagi do samopoczucia psychicznego i fizycznego w leczeniu szpitalnym, zwłaszcza w przypadku chorób ciężkich i/lub nieuleczalnych; uważa, że personel medyczny i paramedyczny zatrudniony w innych specjalistycznych dziedzinach powinien przechodzić ciągłe szkolenia z zakresu psychopatologii, ponieważ zaburzenia pozostają często niezdiagnozowane lub są bagatelizowane;

44. podziela opinię Komisji zawartą w uwagach na temat deinstytucjonalizacji, ponieważ długotrwały pobyt w zakładzie psychiatrycznym może prowadzić do przedłużenia i pogorszenia stanu psychopatologicznego, większego napiętnowania i wykluczenia społecznego, równocześnie jednak uznaje, że należy poczynić większe wysiłki, by przekonać społeczeństwo o osiąganiu lepszych efektów, kiedy osoby o poważnych zaburzeniach psychicznych lub trudnościach z nauką otrzymują opiekę w ramach lokalnej społeczności;

45. proponuje zbieranie przez Komisję w ramach programu zdrowia publicznego danych na temat chorób psychicznych, wskaźników wyzdrowień leczonych pacjentów oraz skuteczności ich ponownej integracji w społeczeństwie;

46. zaleca Komisji ustalenie miejsc i przykładów godnych naśladowania praktyk oraz rozpowszechniania informacji na ich temat wśród wszystkich państw członkowskich – owe „miejsca demonstracyjne” powinny być porównywalne z miejscami wyznaczonymi przez WHO w ramach programu „Narody na rzecz zdrowia psychicznego”; uważa, że miejsca demonstracyjne, „kuracje demonstracyjne” i „demonstracyjne strategie profilaktyczne” mogłyby stanowić ważne sposoby zmniejszania nierówności wśród państw członkowskich w zakresie zdrowia psychicznego; wzywa Komisję do zaangażowania instytutów wiedzy we wskazanie miejsc demonstracyjnych, kuracji demonstracyjnych i demonstracyjnych strategii profilaktycznych;

47. uważa, że ponieważ wszyscy (w myśl rezolucji Zgromadzenia Ogólnego NZ 46/119) mają prawo do najlepszej dostępnej opieki nad zdrowiem psychicznym, najlepsze wzorce i odnośne informacje należy rozpowszechniać i udostępniać wszystkim obywatelom;

48. uważa, że pojęcie „leczenie” powinno być rozumiane szeroko, z położeniem nacisku na wskazywanie i eliminowanie czynników społecznych i środowiskowych, przy czym stosowanie leków powinno stanowić rozwiązanie wybierane w ostateczności, zwłaszcza w przypadku dzieci i młodzieży; krytykuje rosnącą medykalizację i patologizację poszczególnych etapów życia bez kompleksowego dochodzenia przyczyn; wzywa do uwzględnienia takich czynników, jak osobiste doświadczenia, rodzina, wsparcie społeczne oraz warunki życia i pracy, odgrywających w przypadku choroby psychicznej pewną rolę podobnie jak czynniki genetyczne;

49. uważa ponadto, że do zapobiegania problemom ze zdrowiem psychicznym oraz do poprawy i promowania dobrego stanu psychicznego, strategii terapeutycznej dla cierpiących na zaburzenia psychiczne i ich rehabilitacji potrzebne są oprócz leczenia także odpowiednie otoczenie społeczne i środowisko pracy, a także pomoc rodziny i lokalnej społeczności; podkreśla potrzebę badań nad środowiskami sprzyjającymi utrzymaniu zdrowia psychicznego i powrotu do niego;

50. wzywa Komisję do wsparcia dalszych reform w państwach członkowskich, w których dochodziło do nadużyć w dziedzinie psychiatrii, stosowania nadmiernej ilości leków lub więzienia pacjentów, czy też nieludzkich praktyk, takich jak stosowanie „łóżek-klatek” lub zbyt częste umieszczanie w izolatkach, zwłaszcza w nowych państwach członkowskich, i wzywa Komisję do umieszczenia reformy psychiatrii w porządku obrad negocjacji akcesyjnych UE; uważa, że więzienie nie jest odpowiednim środowiskiem dla osób cierpiących na zły stan zdrowia psychicznego i że należy aktywnie szukać innych rozwiązań;

51. zwraca się o przeprowadzenie dalszych badań nad interwencjami terapeutycznymi i psychologicznymi, opracowaniem leków o większej skuteczności i mniejszej liczbie skutków ubocznych, ustaleniem czynników powodujących zaburzenia psychiczne oraz samobójstwa, jak również do przeprowadzenia oceny jakości świadczonych usług na potrzeby inwestycji w promowanie zdrowia psychicznego oraz badań nad metodami przyczyniającymi się do pełnego wyzdrowienia i remisji; wzywa w szczególności do poświęcenia specjalnej uwagi badaniom nad lekami lepiej nadającymi się dla dzieci; podkreśla ponadto, że badań nie można ograniczać do środków farmaceutycznych, ale należy je rozszerzyć na badania epidemiologiczne, psychologiczne i ekonomiczne nad społecznością lokalną oraz społecznymi czynnikami powodującymi choroby psychiczne; wzywa ponadto do większego angażowania usługobiorców we wszystkich aspektach badań nad zagadnieniami zdrowia psychicznego;

52. uważa ponadto, że niezbędne są dalsze badania zjawiska napiętnowania oraz metod przeciwdziałania mu, doświadczeń indywidualnych usługobiorców i ich opiekunów, współpracy między różnymi służbami i zawodami a byłymi usługobiorcami oraz transgranicznego świadczenia usług;

53. uważa, że aby usługi na rzecz ochrony zdrowia psychicznego były efektywne i darzone publicznym zaufaniem, należy na nie przeznaczyć wystarczające środki odzwierciedlające koszty zaburzeń psychicznych ponoszonych przez jednostki, instytucje opieki zdrowotnej i socjalnej oraz ogół społeczeństwa;

54. uważa, że należy stosować wysokiej jakości zindywidualizowane metody promowania zdrowia psychicznego, uwzględniając szczególne potrzeby jednostek oraz grup docelowych;

55. uznaje cenny wkład, jaki w opiekę nad osobami cierpiącymi na problemy ze zdrowiem psychicznym wnoszą członkowie rodziny i nieformalni opiekunowie; podobnie uznaje, że wielu z nich będzie miało własne problemy w zakresie opieki i potrzebować będzie informacji i wsparcia ze strony specjalistów w celu dalszego jej świadczenia; uznaje ponadto cenny wkład, jaki mogą wnieść usługobiorcy poprzez udzielanie sobie wzajemnego wsparcia;

56. podkreśla potrzebę stosowania słownictwa i terminologii, które pomogą zwalczać napiętnowanie, jak środki zmierzające do likwidowania uprzedzeń, zmiany postaw i krytykowania stereotypów dotyczących wszystkich rodzajów zaburzeń psychicznych;

57. wzywa do ustanowienia przez Komisję grupy ds. koordynacji i nadzoru w dziedzinie zdrowia psychicznego w celu gromadzenia informacji na temat zdrowia psychicznego i jego promowania w UE, oceny dostateczności (pod względem liczby i szkoleń) istniejących specjalistów z zakresu zdrowia psychicznego i infrastruktury oraz rozpowszechniania informacji na temat najlepszych wzorców wśród wszystkich państw członkowskich i wszystkich stron zaangażowanych w leczenie chorób i zaburzeń psychicznych; podkreśla, że w działania grupy ds. koordynacji i nadzoru należy zaangażować organizacje pacjentów i organizacje prowadzące leczenie oraz instytucje opieki i instytuty wiedzy;

58. wzywa Komisję, by po opracowaniu zielonej księgi wystąpiła z wnioskiem dotyczącym dyrektywy w sprawie zdrowia psychicznego w Europie oraz obrony i poszanowania praw obywatelskich i podstawowych w przypadku osób cierpiących na zaburzenia psychiczne;

59. zachęca UE i państwa AKP do ścisłej współpracy w zakresie inwestycji w dobry stan zdrowia psychicznego, poprzez rozwój i strategie polityczne przewidziane w porozumieniu z Kotonu;

60. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom państw członkowskich, krajom kandydującym, państwom AKP oraz europejskiemu oddziałowi WHO.

• [1]  Dz.U. C 310 z 16.12.2004, s. 41.
• [2]  Dz.U. L 303 z 2.12.2000, str. 16.
• [3]  Dz.U. C 86 z 24.3.2000, s. 1.
• [4]  Teksty przyjęte P6_TA(2006)0115.

UZASADNIENIE

,,Wir haben in diesen letzten Wochen unsere Sprachlosigkeit überwunden und sind jetzt dabei, den aufrechten Gang zu erlernen.”

(„W tych ostatnich tygodniach odzyskaliśmy głos i przypomnieliśmy sobie, jak to jest kroczyć z dumnie uniesioną głową.”)

- Stefan Heym - listopad 1989 Alexanderplatz, Berlin Wschodni

Słowa Stefana Heyma, skierowane w listopadzie 1989 r. do ogromnego tłumu mieszkańców Berlina Wschodniego, którzy zebrali się, by obalić okrutny reżim, powinny nam przyświecać przy usuwaniu i reformie elementów leczenia psychiatrycznego w Europie, często opartego na niedostatecznych zasobach i bezmyślnie okrutnego. Musimy osiągnąć w zakresie ochrony zdrowia psychicznego standardy opieki, leczenia, terapii, rehabilitacji oraz zaangażowania pacjentów zbliżone do tych, których moglibyśmy oczekiwać od najlepszych systemów ochrony zdrowia fizycznego. Uznajemy, że zielona księga w sprawie zdrowia psychicznego zasługuje na pozytywne przyjęcie i poparcie. Obecnie oczekujemy na szybkie przedłożenie kompleksowych propozycji pozwalających przekuć prawidłowe założenia na efektywne przepisy i działania kodyfikacyjne.

Wyzwania związane z ochroną zdrowia psychicznego polegają na przekształceniu systemów, postaw i możliwości. Ostatnie czterdzieści lat pochłonęło nam wychodzenie z mrocznego okresu leczenia zaburzeń psychicznych. W niektórych regionach naszego kontynentu dochodziło do nadużyć w psychiatrii, w innych dominowała koncepcja zamykania pacjentów w domach odosobnienia i zbyt często starano się nie narażać wrażliwości społecznej prowadząc instytucjonalizację pacjentów (zgodnie zasadą, że problem niewidoczny nie istnieje), równocześnie niewiele czyniąc dla poprawy ich stanu i rehabilitacji. W jeszcze innych państwach zbyt dużą rolę odgrywało leczenie farmakologiczne w wielu zamiast do szpitala, kierowano pacjentów raczej do więzienia. Nigdzie natomiast nie rozumiano, na czym rzeczywiście polega promowanie zdrowia psychicznego.

Lubimy myśleć, że minęły już czasy, gdy prawa człowieka przysługujące pacjentom chorym psychicznie były naruszane. I rzeczywiście, pod wieloma względami tak się stało. Nadal toczymy debaty na temat obowiązkowego leczenia, decyzje dotyczące wypisania pacjentów bądź też poddania ich przymusowej opiece psychiatrycznej opierają się niekiedy na błędnych przesłankach; ujawniane są niekiedy przypadki znęcania się nad pacjentami w domach opieki, wysuwanych jest mnóstwo argumentów na temat trudnych do pogodzenia i sprzecznych ze sobą praw pacjentów, ich rodzin i społeczności. Ogólnie jednak udało nam się zmniejszyć liczbę „zamków i krat” oraz zapewnić pacjentom większe możliwości wyboru i wpływu na swoje życie, jak również ustanowić prawne mechanizmy kontrolne zapobiegające naruszaniu praw obywatelskich pacjentów.

Jednak przynajmniej pod jednym względem nadal tkwimy w dawnym mrocznym okresie – mowa tu o napiętnowaniu. Jest to zjawisko powszechne w państwach UE i mamy w tym przypadku do czynienia z naruszeniem praw człowieka, wprawdzie nieumyślnym i powodowanym przez obawy wynikające z ignorancji, jednak równie szkodliwym co wszystkie inne formy naruszeń. Życie osób cierpiących na chorobę psychiczną jest już dostatecznie trudne, by narażać je jeszcze na dodatkowe ciężary i ból związany z odrzuceniem i napiętnowaniem.

Starając się przekonać Komisję do opracowania na podstawie przedstawionej przez nią zielonej księgi ram zdrowia psychicznego, musimy przytoczyć na poparcie tej propozycji fakty dotyczące zaburzeń psychicznych i strategii lizbońskiej, które są niezbędne dla lepszego zrozumienia korzyści płynących z inwestycji w dobry stan zdrowia psychicznego.

Nasza propozycja opiera się na następujących faktach:

· zaburzenia psychiczne stanowią najszybciej wzrastające obciążenie w dziedzinie ochrony zdrowia, przy czym najczęściej występującym zaburzeniem jest depresja jednobiegunowa;

· 450 mln osób na świecie cierpi na zaburzenia neurologiczne lub psychiczne.

· jedna na każde cztery osoby na świecie odczuje w swoim życiu negatywne skutki zaburzeń psychicznych;

· 121 mln osób na świecie cierpi na depresję – 3 na każde 100 osób każdego roku.

· każdego roku 1 mln osób na świecie popełnia samobójstwo, a 10 mln osób rocznie podejmuje próbę samobójstwa;

· zaburzenia neuropsychiatryczne są przyczyną jednej trzeciej przypadków niepełnosprawności oraz pochłaniają 15% ogólnych kosztów hospitalizacji, prawie jedną czwartą kosztów leków i połowę czasu pracy pracowników socjalnych; w samej Wielkiej Brytanii każdego roku prowadzą one do utraty 90 mln dni roboczych;

· ludzie żyją obecnie dłużej i na ogół zdrowiej niż w przeszłości, jednak w podeszłym wieku coraz więcej z nich niedomaga fizycznie lub psychicznie;

· osoby sprawujące opiekę nad dziećmi, dorosłymi lub krewnymi w podeszłym wieku nie uzyskały pomocy pozwalającej dostosować się do nowego systemu opieki społecznej nad osobami cierpiącymi na zaburzenia psychiczne;

· uzależnienie od środków odurzających, pijaństwo, wypadki, absencja, wandalizm, trudności wychowawcze z uczniami, bezdomność oraz wiele innych „problemów” społecznych w rzeczywistości związanych jest z problemami ze zdrowiem psychicznym.

Jeżeli nie zainwestujemy w odpowiedni zakres usług - szpitalnych, doraźnych, związanych z długotrwałą hospitalizacją, usług dla pacjentów stwarzających większe i mniejsze zagrożenie, opiekę dzienną i domowa oraz zapewnienie odpowiednio wyszkolonego personelu do ich świadczenia, nie zdołamy leczyć, zapewnić opieki i rehabilitować osób cierpiących obecnie na choroby. Jeżeli nie postaramy się zapewnić naszym obywatelom życia niestwarzającego zagrożenia dla ich zdrowia psychicznego, wskaźniki zachorowań i kosztów utrzymają tendencję wzrostową. Podobnie, jeżeli nie postaramy się kształtować świadomości na temat zdrowia i zaburzeń psychicznych, dostępne środki pozostaną zdecydowanie niewspółmierne do potrzeb, a napiętnowanie i uprzedzenia będą powszechnym zjawiskiem.

Za korzystny należy uznać fakt, że ciężar uwagi przesuwa się ustawicznie na pacjentów i odbiorców świadczeń. Będą oni lepiej poinformowani, w większym stopniu zaangażowani w dotyczące ich decyzje oraz wykorzystają nowo nabyte prawa do rezygnacji z niskiej jakości usług i wymuszenia zmian. Powinni oni być postrzegani jako partnerzy, nie tylko w planowaniu ich własnego leczenia, lecz także w planowaniu usług. Specjaliści w zakresie ochrony zdrowia muszą dołożyć wszelkich starań w większości dziedzin opieki zdrowotnej - wyjaśniać i konsultować się przed podjęciem decyzji. Dzięki temu pacjenci nie tylko będą szanować ich specjalistyczną opinię, lecz także zrozumieją być może w nieco większym stopniu przyczyny złego stanu zdrowia i z mniejszą obawą będą podchodzić do stosowanej terapii. Rozwiązanie takie należy uznać za słuszne z punktu widzenia praw człowieka, sprzyja ono również lepszej realizacji programu leczenia i opieki oraz uzyskiwaniu w nich lepszych wyników.

Odnotowuje się stałą tendencję do odchodzenia od świadczenia opieki w oddalonych instytucjach na rzecz usług świadczonych lokalnie. Dotyczy to osób cierpiących na długotrwałe i niekiedy poważne zaburzenia oraz osób mających trudności z nauką. Udana realizacja tych usług wymaga zapewnienia odpowiednich środków oraz multidyscyplinarnego zespołu specjalistów. Należy również przekonać społeczeństwo, że takie metody są korzystne zarówno dla pacjentów, jak i społeczności. Opisywane przez media drastyczne historie o pacjentach, którzy po wypisaniu ze szpitala wyrządzają krzywdę sobie lub innym ludziom, mogą zniweczyć rezultaty długoletnich wysiłków na rzecz zapewnienie bardziej ludzkiego systemu oraz ukazują, jak wielkie znaczenie ma stworzenie odpowiednich mechanizmów kontrolnych. Podobny skutek może mieć panująca w społeczeństwie niepewność, czy osoba „dziwnie” zachowująca się na ulicy znajduje się pod odpowiednim nadzorem.

Pięć podstawowych wad naszego systemu ochrony zdrowia psychicznego to:

· nieodpowiednie usług lokalne;

· brak uwzględniania opinii odbiorców świadczeń i ich opiekunów;

· brak możliwości lub chęci do wzajemnej współpracy ze strony różnych instytucji;

· poważne niedofinansowanie;

· polityka na rzecz promocji zdrowia psychicznego, którą w większości państw charakteryzuje przede wszystkim jej prawie całkowity brak.

Osoba cierpiąca na problemy ze zdrowiem psychicznym musi mieć możliwość udania się do pojedynczego punktu w ramach jednej instytucji, gdzie uzyska kontakt, dostęp do opieki medycznej oraz pomoc w dziedzinie zakwaterowania i innych potrzeb z dziedziny opieki społecznej, świadczeń socjalnych, pomocy prawnej i rehabilitacji. Innymi słowy chodzi o zapewnienie pojedynczej instytucji pośredniczącej pozwalającej zaspokoić wszystkie potrzeby danej osoby i pełniącej rolę zaufanego przyjaciela, umiejącego postępować z organizacjami świadczącymi przedmiotowe usługi. Towarzyszyć temu musi zapewnienie odpowiedniego przygotowania i zaangażowania lekarzy, terapeutów i pielęgniarek, badaczy, dyrektorów szpitali, klinik i kierowników lokalnych zespołów, jak również wsparcia organizacji pozarządowych reprezentujących interesy takich osób. Jednak osoba chora psychicznie lub wychodząca z takiej choroby potrzebuje bezpiecznego schronienia w domu - zamiast izolacji w wieżowcu położonym w podupadłej dzielnicy, musi przebywać w społeczności, w której otoczenie stanowić będzie element wsparcia i stabilizacji, jakiej wymaga jej stan. Osobie takiej należy zapewnić możliwość wykonywania aktywności sprzyjającej rehabilitacji oraz uzyskania wsparcia od rodziny i sąsiadów. Czynniki te mają równie istotne znaczenie co leki i sesje terapeutyczne, jednak, przynajmniej obecnie, organizacja takiego zakresu wsparcia może przekraczać możliwości jednej osoby.

Wielu ludzi będzie potrzebować tej mądrej formy opieki. Postęp naukowy i społeczny przyniosły ze sobą nowe wyzwania i koszty w dziedzinie ochrony zdrowia psychicznego i opieki społecznej. Ludzie żyją zdrowiej i dłużej, z czym wiąże się jednak także fakt, że przez całe lata na późnym etapie życia są w dużym stopniu uzależnieni od pomocy, często niedomagając psychicznie, jak również fizycznie. Styl życia, presja związana z edukacją i pracą, zmiany w strukturach rodzinnych, izolacja, wymuszone przemieszczanie ludności – wszystkie te czynniki mogą spowodować problemy ze zdrowiem psychicznym, psychozy i neurozy, często połączone z uzależnieniami. Nowe leki, terapie i metody leczenia wymagają ponoszenia coraz wyższych wydatków, dodatkowe koszty wiążą się także z nowymi łóżkami, ośrodkami, dzienną opieką i lokalnymi zespołami opieki. Wszelkie zmiany polityki w zakresie miejsca i terminów leczenia i opieki powodowały często, że obok standardowych problemów związanych z brakiem zrozumienia i niedostatecznymi zasobami pojawiała się jeszcze niepewność, które łącznie prowadzą do uprzedzeń oraz sprzyjają napiętnowaniu.

Zasadniczym problemem jest skoncentrowanie większej uwagi decydentów politycznych a następnie środków finansowych na kwestiach ochrony zdrowia psychicznego. Tymczasem uwaga polityków i społeczeństwa koncentruje się na niej wyłącznie wtedy, gdy dochodzi do kryzysu. W Wielkiej Brytanii osiągnęliśmy największe postępy w ochronie zdrowia psychicznego (pod względem finansowania, inicjatyw i reform), kiedy pewien człowiek wskoczył do wybiegu lwa w londyńskim zoo, a inny zasztyletował człowieka w metrze, ponieważ to właśnie wtedy moi koledzy z rządu dostrzegli potrzebę podjęcia działań, a prasa, parlament, społeczeństwo i organizacje pozarządowe domagały się tego. Postęp ten miał jednak swoją ocenę – ograniczone zaufanie społeczne i większe napiętnowanie.

Jednak drastyczne historie nie sprzyjają w żaden sposób promowaniu zdrowia psychicznego. Problemy promowania zdrowia psychicznego cieszą się niewielkim zrozumieniem wśród rządów, polityków, a nawet osób odpowiedzialnych za planowanie usług zdrowotnych. Głównym powodem takiego stanu jest to, że osoby te nie mają pojęcia, na czym polega promowanie zdrowia psychicznego, ani dlaczego powinni się nim interesować. Przekleństwem w ochronie zdrowia psychicznego są cztery problemy. Brakuje stałego wywierania presji na rząd i osoby zarządzające usługami zdrowotnymi ze strony społeczeństwa, specjalistów i mediów, w kierunku bardziej intensywnych działań oraz większych wydatków i osiągnięć. W przeciwieństwie do chorób serca lub AIDS czy nowotworów, niski jest poziom świadomości w zakresie możliwych metod terapii, leczenia i rehabilitacji. Jeszcze mniej wiadomo na temat sposobów zapobiegania chorobom psychicznym oraz promowania zdrowia psychicznego. Przedstawiciele ministerstw zdrowia i kadra zarządzająca w tym sektorze są w stanie zrozumieć tylko nieliczne rezultaty oceny jakości świadczonych usług, cóż zatem powiedzieć o społeczeństwie i politykach. Rządy, pracodawcy, związki zawodowe, szkoły, uczelnie, władze i wspólnoty lokalne, rodziny i jednostki potrzebują pomocy, by zrozumieć rolę, jaką mogą odegrać w zapewnianiu dobrego stanu zdrowia psychicznego, a tym samym zapobieganiu, ograniczaniu lub łagodzeniu problemów ze zdrowiem psychicznym.

Dla nas, jako decydentów politycznych, wyzwanie polega na zrozumieniu, co znaczy borykanie się z problemami zdrowia psychicznego. Jest prawie pewne, że oznacza to napiętnowanie, lekceważące traktowanie, pogardę, strach oraz, w większym lub mniejszym stopniu, segregację w społeczeństwie, rodzinie, pracy, w czasie wolnym, a nawet przy okazji świadczenia usług zdrowotnych i socjalnych. W tym zaklętym kręgu można się ukryć, ale nie można z niego uciec i podejmować działań, nie można także wnosić wkładu w życie społeczeństwa ani prowadzić pełnego i udanego życia tak, jak by się tego pragnęło.

Jako decydenci polityczni musimy zatem zaakceptować ciążące na nas obowiązki. Usługa, która nie zyskała specjalistycznego, społecznego i politycznego poparcia, zawodzi pacjentów i ich rodziny podwójnie. Nie tylko bowiem nie zapewnia ona właściwego leczenia i opieki, lecz także prowadzi do obniżenia publicznego zaufania, a tym samym wzmocnienia zjawiska napiętnowania.

Musimy kształcić i informować, by przerwać zaklęty krąg uprzedzeń, na jaki składają się społeczne postawy, zakres zainteresowania mediów oraz priorytety rządu. Musimy wysłuchiwać i korzystać z wiedzy odbiorców świadczeń oraz postrzegać i angażować ich jako partnerów, a nie tylko pacjentów. Musimy spojrzeć w głąb samych siebie jak i naszego społeczeństwa oraz przyjąć do wiadomości, że pozwalamy na to, by nasze systemy polityczne, społeczne i zdrowotne zostały skażone zinstytucjonalizowanym napiętnowaniem. Nasze bliźniacze cele polegają na tym, by przekonać społeczeństwo, aby uwierzyło w celowość tych działań, a Komisję i państwa członkowskie przekonać do działania. Społeczeństwo, które uwierzy, będzie nalegać na podjęcie działań przez Unię Europejską, co z kolei pozwoli społeczeństwu zyskać wiarę.

Musimy spojrzeć w oczy osób mających problemy ze zdrowiem psychicznym. Zobaczymy w nich, odbite jak w zwierciadle, sprzeczne emocje i myśli. Dostrzeżemy również obawy i zmartwienia. Łzy rozpaczy i rozczarowania. Jednak dostrzeżemy w nich również nadzieję – nadzieję na bycie wysłuchanym, na to, że zrozumiemy, że otoczymy ich opieką, że podejmiemy działania, że jesteśmy w stanie im pomóc.

OPINIA Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (25.4.2006)

dla Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności

w sprawie poprawy zdrowia psychicznego ludności – strategia zdrowia psychicznego dla Unii Europejskiej
(2005/2058(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Kathy Sinnott

WSKAZÓWKI

Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych zwraca się do Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek:

1.   z zadowoleniem przyjmuje zieloną księgę oraz wniosek w sprawie opracowania strategii UE dotyczącej zdrowia psychicznego; zgadza się, że zdrowie psychiczne ludności UE mogłoby zostać znacznie polepszone; zgadza się, ze taka poprawa jest ważna z punktu widzenia sprawiedliwości społecznej oraz dla rozwoju społeczno-ekonomicznego ludności UE;

2.   zwraca uwagę, że istnieje wiele typów chorób psychicznych powodujących różne potrzeby i wymagających różnych rodzajów wsparcia;

3.   uznaje, że, oprócz zakładów umożliwiających leczenie chorób psychicznych, należy zapewnić też uruchomienie odpowiednich mechanizmów w celu zapobiegania, tam gdzie to możliwe, zaburzeniom psychicznym; w tym kontekście podstawowe znacznie odgrywa określenie wskaźników społecznych, środowiskowych i innych, które mogą stanowić przyczyny chorób lub zaburzeń psychicznych obywateli w Europie;

4.   zaleca, aby każda strategia w dziedzinie chorób psychicznych uwzględniała różnice społeczno-ekonomiczne i kulturowe badanej populacji;

5.   z zadowoleniem przyjmuje uznanie w zielonej księdze faktu, iż czynniki społeczne i środowiskowe takie jak osobiste doświadczenia, rodzina i wsparcie społeczne oraz warunki bytowe takie jak ubóstwo, życie w wielkich miastach i izolacja obszarów wiejskich oraz warunki środowiska pracy takie jak niepewność pracy, bezrobocie i długie godziny pracy mają znaczenie dla zdrowia psychicznego ludzi; podkreśla, że zaburzenia psychiczne stanowią główną przyczynę przechodzenia na wcześniejsze emerytury i renty inwalidzkie;

6.   z zadowoleniem wita społeczne inicjatywy pojawiające się w ramach polityki społecznej i polityki zatrudnienia mające na celu promowanie niedyskryminacyjnego leczenia osób dotkniętych chorobami psychicznymi, społeczną integrację osób z zaburzeniami psychicznymi oraz zapobieganie stresowi w miejscu pracy;

7.   zwraca uwagę, że deinstytucjonalizacja usług w zakresie ochrony zdrowia psychicznego oraz włączenie tego typu usług do podstawowego systemu opieki zdrowotnej mogą sprzyjać integracji społecznej;

8.   odnotowuje fakt, że zielona księga traktuje jako najważniejszy priorytet zapewnienie skutecznych, wysokiej jakości usług na rzecz zdrowia psychicznego oraz usług leczniczych poprzez działania medyczne i oparte na psychologii, co oznacza zapewnienie odpowiedniej infrastruktury i wystarczających środków finansowych; wyraża przy tym przekonanie, że w walce ze złym stanem zdrowia psychicznego należy zastosować priorytetowo takie samo podejście jak we wspieraniu zdrowia psychicznego oraz w zapobieganiu chorobom psychicznym; uważa, że opieka medyczna nie może zastąpić czynników społecznych, które zapewniają ogólnie dobry stan zdrowia społeczeństwa; wyraża przekonanie, że należałoby położyć większy nacisk na zapobieganie chorobom psychicznym poprzez działania społeczne i środowiskowe, dostępne dla osób dotkniętych chorobami psychicznymi, jak te opisane w sekcji 6.1 zielonej księgi;

9.   zwraca uwagę, że pacjenci dotknięci chorobami psychicznymi powinni mieć dostęp do wszelkich istniejących rodzajów leczenia, które mogą poprawić ich stan zdrowia, bez względu na czynniki społeczne lub ekonomiczne; w związku z tym wzywa państwa członkowskie do zapewnienia, by każdego typu leczenie chorób psychicznych było dostępne dla pacjentów i refundowane przez system ubezpieczeń zdrowotnych; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia bezpiecznych sieci opieki medycznej dla tych obywateli, którzy nie są objęci krajowymi systemami ubezpieczeń; zaleca państwom członkowskim, aby zapewniły w ramach polityki bezpieczeństwa i higieny w miejscu pracy promowanie zdrowia psychicznego, a także zapobieganie chorobom psychicznym, rozpoznanie i sposoby leczenia depresji oraz zapobieganie samobójstwom, oraz aby państwa członkowskie zidentyfikowały i udzieliły wspracia miejscom pracy, w których pracownicy są szczególnie narażeni na ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych;

10. uważa, że dobre warunki pracy przyczyniają się do poprawy zdrowia psychicznego i dlatego przedsiębiorstwa powinny być przygotowane na podjęcie działań wspierających pracowników, u których może się rozwinąć choroba psychiczna lub którzy już na nią cierpią;

11. uważa, że państwa członkowskie powinny w sposób aktywny dążyć do szkolenia i zatrudniania fachowej kadry medycznej;

12. uważa, że wsparcie finansowe może być konieczne dla osób, które osobiście opiekują się osobami chorymi psychicznie; uważa, że wsparcie potrzebne jest także dla grup wzajemnej pomocy;

13. uważa, w kontekście zapobiegania i właściwej opieki, że więzienie nie jest odpowiednim środowiskiem dla osób z problemami zdrowia psychicznego; należy aktywnie szukać innych rozwiązań;

14. uważa, że ponieważ funkcjonariusze policji mogą mieć do czynienia z osobami, u których występują objawy złego stanu zdrowia psychicznego, wiedza w tym zakresie powinna wchodzić w zakres ich szkolenia;

15. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w sekcji 6.1 zielonej księgi dostrzeżono znaczenie, jakie ma wspieranie zdrowia psychicznego i zapobieganie chorobom psychicznym dla poprawy zdrowia psychicznego ludności UE; uważa, że należy dołożyć wszelkich starań na rzecz trwałych powiązań międzysektorowych obejmujących wielosektorowe i multidyscyplinarne inicjatywy;

16. wzywa do podjęcia środków przeciwko piętnowaniu, łamaniu praw człowieka i dyskryminacji osób cierpiących na choroby psychiczne oraz aktywnie wspierających ich integrację społeczną; uznaje użytkowników, członków rodzin i opiekunów za zasadniczych partnerów w rozwoju usług w miejscu pracy i w społeczności; podkreśla znaczenie szkoleń uświadamiających w miejscu pracy; uznaje użytkowników, członków rodzin i opiekunów za istotnych partnerów w rozwoju usług i w związku z tym zachęca do wzmocnienia ich pozycji i udziału w każdym aspekcie planowania i świadczenia usług;

17. podkreśla istotną rolę, jaką odgrywają pracodawcy zatrudniając i zatrzymując w pracy osoby, które doświadczyły zaburzeń psychicznych, a także rolę UE w zwalczaniu napiętnowania i dyskryminacji dotykających osoby, które doświadczyły zaburzeń psychicznych; zauważa, że dyrektywa o równości zatrudnienia 2000/78/WE ustanawia warunki ramowe zapobiegania dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność i że należy ją w pełni wdrożyć; uważa za istotne, aby choroby psychiczne były uznawane we wszystkich państwach członkowskich za niepełnosprawność;

18. odnotowuje, iż zgodnie z zieloną księgą istnieją znaczne różnice w liczbie samobójstw pomiędzy różnymi państwami członkowskimi; uważa, że należy zbadać jakie czynniki społeczno-ekonomiczne, środowiskowe i zdrowotne powodują te różnice, ze szczególnym uwzględnieniem ich wpływu na zdrowie psychiczne obywateli; zaleca państwom członkowskim udzielanie wsparcia wspólnotom osób z zaburzeniami psychicznymi i zaburzeniami zachowania oraz ich rodzinom, ocenę i poparcie działań i programów ograniczających napiętnowanie i wykluczenie społeczne, a także realizację publicznych programów informacyjnych, mających na celu poszerzenie wiedzy społeczeństwa na temat przyczyn, objawów i możliwości leczenia zaburzeń psychicznych;

19. zwraca ponadto uwagę na potrzebę określenia warunków korzystania z dostępnych instrumentów wspólnotowych, np. siódmego programu ramowego na rzecz badań, w celu rozwoju możliwości badawczych i wsparcia badań w zakresie zdrowia psychicznego w UE;

20. przypomina także Komisji, że osoby niepełnosprawne i cierpiące na choroby chroniczne stanowią wrażliwą grupę i potrzebują szczególnego wsparcia, aby zapobiec rozwojowi depresji i innych chorób psychicznych;

21. wyraża przekonanie, że stosowanie przymusu w leczeniu chorób psychicznych przynosi skutki zupełnie przeciwne do zamierzonych; zgadza, się że przymusowa hospitalizacja psychiatryczna i/lub opieka zorganizowana w społeczności powinna mieć zastosowanie jedynie w przypadku, kiedy mniej restrykcyjne, dobrowolne rozwiązania nie przyniosły pożądanego skutku; podkreśla konieczność włączenia w proces i procedury przymusowego umieszczania w ośrodkach psychiatrycznych i przymusowego leczenia skutecznych mechanizmów na rzecz poszanowania praw podstawowych; zaleca odejście od zinstytucjonalizowanej hospitalizacji i podkreśla znaczenie opieki zorganizowanej w społeczności;

22. uważa ponadto, że poszerzenie wiedzy społeczeństwa, partnerów społecznych i innych odpowiedzialnych organów w dziedzinie zdrowia psychicznego, zapobiegania i metod leczenia oraz sprzyjanie integracji osób chorych psychicznie i niepełnosprawnych w życiu zawodowym może doprowadzić do większej akceptacji i zrozumienia w społeczeństwie;

23. jest zdania, że zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia i Międzynarodowej Organizacji Pracy wspieranie zdrowia psychicznego powinno zajmować priorytetowe miejsce w krajowych systemach opieki zdrowotnej, zważywszy na jej znaczenie dla samopoczucia jednostki, rodziny i społeczeństwa;

24. uważa za niezbędne podwyższenie kwot przeznaczonych na wspieranie zdrowia psychicznego poprzez działania profilaktyczne i badania, zwłaszcza w perspektywie starzenia się mieszkańców Europy (większa częstotliwość występowania chorób neurodegeneracyjnych, jak choroba Alzheimera, Parkinsona itd.);

25. zwraca uwagę na postępującą medykalizację pewnych sytuacji życiowych, które coraz częściej uznawane są za chorobę i poddawane leczeniu;

26. stwierdza, że odpowiedzialność za organizację i finansowanie opieki zdrowotnej, w tym również opieki nad osobami psychicznie chorymi, należy całkowicie do kompetencji władz krajowych;

27. podkreśla, że zdrowie psychiczne to problem zarówno zdrowotny, jak i społeczny; coraz liczniejsze choroby psychiczne, a także coraz lepsze, ale wymagające znacznych nakładów finansowych możliwości ich leczenia, są wielkim wyzwaniem dla krajowych systemów zabezpieczenia społecznego;

28. zwraca uwagę na duże rozpiętości w wysokości wydatków na zdrowie psychiczne w poszczególnych państwach członkowskich, zarówno w wartościach bezwzględnych, jak i w zestawieniu z łączną kwotą wydatków na opiekę zdrowotną;

29. w nawiązaniu do europejskiej strategii zatrudnienia podkreśla wpływ zdrowia psychicznego na zatrudnienie, a jednocześnie wpływ bezrobocia na stan zdrowia psychicznego obywateli;

30. podkreśla potrzebę lepszego informowania społeczeństwa o kwestiach dotyczących zdrowia psychicznego oraz duże znaczenie wczesnego wykrywania chorób psychicznych, często trudnych do rozpoznania, dla ograniczenia ich zdrowotnych, społecznych i gospodarczych konsekwencji;

31. uważa, że konieczne jest przeprowadzenie dokładnych badań, które wyjaśnią istniejące różnice w organizacji i świadczeniu opieki medycznej i socjalnej dla ludzi cierpiących na zaburzenia psychiczne, jak również odmienne rezultaty tej opieki; w tym celu należy dysponować ujednoliconymi definicjami i metodologią; do podstawowych cech charakterystycznych opieki nad osobami chorymi psychicznie muszą należeć: jakość, zróżnicowanie, kompleksowość i ciągłość; placówki medyczne i socjalne, które nie spełniają powyższych wymogów, nie mogą brać udziału w świadczeniu opieki zdrowotnej;

32. wyraża przekonanie, że opiekę nad psychicznie chorymi należy konsekwentnie tworzyć w taki sposób, aby nie dochodziło do przypadków zbytecznej lub nieuzasadnionej długotrwałej hospitalizacji chorych, których chorobę można leczyć w profesjonalnie prowadzonych ośrodkach leczenia ambulatoryjnego; wyraża przekonanie, że we wszystkich przypadkach należy zapewnić wykorzystanie w terapii komunikacji ze środowiskiem społecznym chorego, zapewnić korzystanie z usług socjalnych oraz przedstawić stosowny program zmierzający do jego maksymalnej integracji w społeczeństwie i w pracy; wyraża przekonanie, że z tego powodu państwa członkowskie powinny przeznaczyć niezbędne środki na pomoc w znalezieniu samodzielnego mieszkania i zatrudnienia osobom, którym pozwala na to poprawa stanu zdrowia; pozostałym chorym należy zapewnić stałą i odpowiednią opiekę socjalną i zdrowotną.

PROCEDURA

Tytuł	Poprawa zdrowia psychicznego ludności – strategia zdrowia psychicznego dla Unii Europejskiej
Numer procedury	2005/2058(INI)]
Komisja przedmiotowo właściwa	ENVI
Opinia wydana przez   Data ogłoszenia na posiedzeniu	EMPL 16.3.20006
Ściślejsza współpraca - data ogłoszenia na posiedzeniu
Sprawozdawca komisji opiniodawczej   Data powołania	Kathy Sinnott 27.10.2005
Zastępca sprawozdawcy komisji opiniodawczej
Rozpatrzenie w komisji	21.3.2006	19.4.2006
Data przyjęcia	20.4.2006
Wynik głosowania końcowego	za: przeciw: wstrzymujących się:		39 0 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Jan Andersson, Roselyne Bachelot-Narquin, Milan Cabrnoch, Alejandro Cercas, Ole Christensen, Derek Roland Clark, Jean Louis Cottigny, Proinsias De Rossa, Harald Ettl, Carlo Fatuzzo, Joel Hasse Ferreira, Stephen Hughes, Karin Jöns, Jan Jerzy Kułakowski, Sepp Kusstatscher, Jean Lambert, Bernard Lehideux, Elizabeth Lynne, Thomas Mann, Mario Mantovani, Jan Tadeusz Masiel, Ana Mato Adrover, Maria Matsouka, Marie Panayotopoulos-Cassiotou, Pier Antonio Panzeri, Jacek Protasiewicz, José Albino Silva Peneda, Kathy Sinnott, Jean Spautz
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Edit Bauer, Mihael Brejc, Udo Bullmann, Françoise Castex, Marian Harkin, Anne E. Jensen, Jamila Madeira, Leopold Józef Rutowicz, Elisabeth Schroedter, Evangelia Tzampazi, Yannick Vaugrenard
Zastępcy (art. 178 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego
Uwagi (dane dostępne tylko w jednym języku)	...

OPINIA Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (22.6.2006)

dla Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności

w sprawie poprawy zdrowia psychicznego ludności – strategia zdrowia psychicznego dla Unii Europejskiej
(2006/2058(INI))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Marta Vincenzi

WSKAZÓWKI

Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia zwraca się do Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących sugestii:

A. mając na uwadze, że zdrowie psychiczne umożliwia obywatelom rozwój intelektualny i emocjonalny, a także włączenie się do życia społecznego, szkolnego i zawodowego; mając na uwadze z drugiej strony, że zaburzenia psychiczne są źródłem wydatków, wykluczenia społecznego i napiętnowania;

B.  mając na uwadze, że zagadnienia płci występują wyraźnie w dziedzinie zdrowia, w szczególności w przypadku zaburzeń pokarmowych, chorób neurodegeneracyjnych, schizofrenii, zaburzeń nastroju, stanów lękowych, paniki, depresji, nadużywania alkoholu i stosowania innych substancji psychotropowych, a także w odniesieniu do samobójstw i przestępczości - dziedzin wymagających bardziej systematycznych badań;

C. mając na uwadze, że kobiety poszukujące pomocy częściej niż mężczyźni zwracają się do specjalistów i że lekarze dwa razy częściej niż mężczyznom zalecają im stosowanie leków neuroleptycznych; mając na uwadze, że – jak wynika z badań farmakokinetycznych – u kobiet występuje gorsza tolerancja tego rodzaju substancji,

D. mając na uwadze, że podobnie jak ofiary wojenne, ofiary przemocy cierpią również na stres pourazowy i że długotrwała ochrona tych ofiar jest im niezbędna do rehabilitacji; że stres spowodowany lękiem przed ponowną agresją ma szkodliwy wpływ na zdrowie psychiczne oraz na układ odpornościowy,

E.  mając na uwadze, że problemy zdrowia psychicznego związane z przemocą wobec kobiet i dziewcząt są słabo rozpoznane; mając na uwadze, że zeznania o prześladowaniach często nie są brane pod uwagę i że wiele kobiet i dziewcząt nie chce świadczyć o doznanej przemocy, chyba że lekarze i personel medyczny pytają o to bezpośrednio,

1.  gratuluje Komisji jej zielonej księgi, lecz uważa, że nie uwzględnia ona należycie zagadnień płci; wnioskuje zatem o systematyczne włączanie tych zagadnień do proponowanych środków dotyczących promocji zdrowia psychicznego, do działań profilaktycznych oraz do badań nad zdrowiem psychicznym, gdzie opracowania badawcze były dotychczas niewystarczające i nieodpowiednie do tego stopnia, że znacznie zmniejszyły się postępy osiągane w dziedzinie zapobiegania i leczenia tych chorób w porównaniu do postępów zarejestrowanych dla innych chorób;

2.  podkreśla konieczność pobudzenia refleksji na temat lepszego wykorzystania dostępnych instrumentów wspólnotowych, takich jak 7. program ramowy na rzecz badań, w celu zgromadzenia możliwości, które wspierałyby badania nad zdrowiem psychicznym w Unii;

3.  zwraca się o organizowanie dla świadczących podstawowe usługi zdrowotne szkoleń umożliwiających im prawidłowe rozpoznawanie u kobiet i dziewcząt zaburzeń psychicznych związanych z przemocą domową, wykorzystywaniem seksualnym, nieprzeciętnie zdolnymi dziećmi, toksycznością produktów chemicznych, zatruciem środowiska oraz ostrym i przewlekłym stresem,

4.  zachęca do pogłębienia poprzez odpowiednie propozycje polityczne kwestii cierpień psychologicznych i psychopatologicznych występujących w okresie wzrostu oraz dotyczących rodziny, ponieważ w ten sposób można zapobiegać chorobom wieku dorosłego, które – pojawiając się w poważnej postaci w wieku nastoletnim – mają tendencję do przechodzenia w choroby chroniczne;

5.  zwraca się o przyznanie pomocy matkom, zarówno przed jak i po porodzie, w celu uniknięcia depresji lub innych objawów psychopatologicznych licznie występujących w tych sytuacjach;

6.  występuje przeciw narastającej medykalizacji procesów i stadiów rozwoju ciała kobiety i dziewczynki, czego konsekwencją jest coraz częstsze traktowanie dojrzewania, ciąży i przekwitania jako „choroby” lub „zaburzenia” wymagających leczenia, i w związku z tym nieuwzględnianie społecznej i kulturowej definicji pojęcia „normalności” w odniesieniu do zdrowia i ciała kobiety i dziewczynki;

7.  zauważa, że określony przez społeczeństwo obraz tego, jak powinno wyglądać ciało dziewczynki i kobiety, ma wpływ na ich zdrowie psychiczne i samopoczucie i powoduje m.in. wzrost zaburzeń pokarmowych,

8.  przypomina, że zaburzenia psychiczne stanowią pierwszą przyczynę przechodzenia na wcześniejszą emeryturę lub przechodzenia na emeryturę z powodu niepełnosprawności; domaga się konkretnej strategii mogącej poprawić samopoczucie psychiczne osób starszych, zwłaszcza kobiet, zważywszy na większą średnią długość życia kobiet, zrealizowanej za pomocą sieci pomocy i programów działań ochotniczych;

9.  przypomina, że zdrowie psychiczne i zdrowie fizyczne są ściśle powiązane; nalega na konieczność przywiązania jednakowej wagi do samopoczucia psychicznego i fizycznego w leczeniu szpitalnym, zwłaszcza w przypadku chorób ciężkich i/lub nieuleczalnych, w celu przyczynienia się do poprawy jakości życia pacjentów;

10. przyłącza się do propozycji odinstytucjonalizowania ośrodków psychiatrycznych i rezygnacji z dużych ośrodków psychiatrycznych, wspierając równocześnie ich zastępowanie przez wyspecjalizowane ośrodki zdecentralizowane, sprzyjające reintegracji społecznej i przystosowane do potrzeb pacjentów i ich rodzin; wyraża zadowolenie z wysiłków podejmowanych w celu włączania chorych psychicznie do społeczeństwa i występuje z wnioskiem, aby państwa członkowskie przyłączyły się do tych inicjatyw;

11. zachęca państwa członkowskie do czuwania nad lepszym informowaniem i lepszym uwrażliwianiem społeczeństwa, rodzin, podmiotów świadczących usługi medyczne i innych zainteresowanych podmiotów w zakresie zaburzeń psychicznych, a także sposobów leczenia i zapobiegania, które umożliwiałyby zwiększenie tolerancji, zrozumienia i akceptacji aktywnego uczestnictwa chorych w społeczeństwie.

12. jest zdania, że rodziny żyjące z osobą cierpiącą na chorobę psychiczną muszą być wspierane albo przez otwarte ośrodki pobytowe, albo pomoc medyczną i psychologiczną w domu;

13. uważa, że Komisja i państwa członkowskie muszą kontrolować proporcjonalnie duży wzrost ilości chorób związanych z nowymi modelami życia - zaburzenia pokarmowe, depresja, samobójstwo, niewłaściwe stosowanie leków, zażywanie narkotyków - coraz częściej dotykających ludzi młodych;

14. wzywa do większego uznania związku istniejącego między dyskryminacją, przemocą oraz zaburzeniami zdrowia psychicznego, co podkreśla konieczność zwalczania wszelkich form przemocy i dyskryminacji w ramach strategii promowania zdrowia psychicznego poprzez prewencję;

15. jest zdania, że mężczyźni używający przemocy wobec kobiet powinni nie tylko podlegać karze, ale także przed odzyskaniem wolności odbyć odpowiednie szkolenie mające ich nauczyć empatii, introspekcji i panowania nad sobą; uważa, że mężczyźni, którzy po odbyciu kary więzienia ponownie prześladują kobiety, powinni być pod kontrolą lub powtórnie uwięzieni;

16. podkreśla, że narażenie na działanie środków chemicznych oraz zanieczyszczenie środowiska ma wpływ na ciało kobiet i dziewcząt, a w konsekwencji na ich zdrowie psychiczne.

PROCEDURA

Tytuł	Poprawa zdrowia psychicznego ludności – Strategia zdrowia psychicznego dla Unii Europejskiej
Numer procedury	2006/2058(INI)
Komisja przedmiotowo właściwa	ENVI
Komisja wyznaczona do wydania opinii   Data ogłoszenia na posiedzeniu	FEMM 16.3.2006
Sprawozdawca komisji opiniodawczej   Data powołania	Marta Vincenzi 21.3.2006
Sprawozdawca(y) zastąpiony/zastąpieni	-
Rozpatrzenie w komisji	3.5.2006	22.6.2006
Data zatwierdzenia wskazówek	22.6.2006
Wynik głosowania końcowego	za: przeciw: wstrzymujących się:		18 0 1
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Edit Bauer, Hiltrud Breyer, Maria Carlshamre, Edite Estrela, Věra Flasarová, Nicole Fontaine, Zita Gurmai, Esther Herranz García, Rodi Kratsa-Tsagaropoulou, Urszula Krupa, Angelika Niebler, Christa Prets, Teresa Riera Madurell, Raül Romeva i Rueda, Amalia Sartori, Britta Thomsen, Anna Záborská
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Kartika Tamara Liotard
Zastępcy (art. 178 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego	Guido Sacconi
Uwagi (dane dostępne tylko w jednym języku)	...

PROCEDURA

Tytuł	Poprawa zdrowia psychicznego ludności – Strategia zdrowia psychicznego dla Unii Europejskiej
Numer procedury	2006/2058(INI)
Komisja przedmiotowo właściwa   Data ogłoszenia wydania zgody na posiedzeniu	ENVI
Komisja(e) wyznaczona(e) do wydania opinii   Data ogłoszenia na posiedzeniu	FEMM 16.3.2006		EMPL 16.3.2006				LIBE 16.3.2006		ITRE 16.3.2006
Opinia niewydana   Data wydania decyzji	LIBE 19.4.2006		ITRE 20.3.2006
Ściślejsza współpraca   Data ogłoszenia na posiedzeniu
Sprawozdawca(y)   Data powołania	John Bowis 29.11.2005
Poprzedni sprawozdawca(y)
Rozpatrzenie w komisji	29.5.2006	13.7.2006
Data przyjęcia	13.7.2006
Wynik głosowania końcowego	za: przeciw: wstrzymujących się:			51 0 1
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Adamos Adamou, Georgs Andrejevs, Johannes Blokland, John Bowis, Frieda Brepoels, Dorette Corbey, Chris Davies, Avril Doyle, Mojca Drčar Murko, Edite Estrela, Anne Ferreira, Karl-Heinz Florenz, Alessandro Foglietta, Matthias Groote, Françoise Grossetête, Cristina Gutiérrez-Cortines, Satu Hassi, Marie Anne Isler Béguin, Dan Jørgensen, Christa Klaß, Holger Krahmer, Urszula Krupa, Marie-Noëlle Lienemann, Jules Maaten, Linda McAvan, Roberto Musacchio, Péter Olajos, Adriana Poli Bortone, Frédérique Ries, Guido Sacconi, Karin Scheele, Carl Schlyter, Horst Schnellhardt, Richard Seeber, Kathy Sinnott, Jonas Sjöstedt, Bogusław Sonik, María Sornosa Martínez, Antonios Trakatellis, Thomas Ulmer, Anja Weisgerber, Åsa Westlund, Anders Wijkman
Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego	Bairbre de Brún, Jolanta Dičkutė, Jutta D. Haug, Karin Jöns, Caroline Lucas, Justas Vincas Paleckis, Amalia Sartori, Renate Sommer, Glenis Willmott
Zastępca(y) (art. 178 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego
Data złożenia	18.7.2006
Uwagi (dane dostępne tylko w jednym języku)	...