SPRAWOZDANIE w sprawie stosowania dyrektywy 96/71/WE dotyczącej delegowania pracowników

28.9.2006 - (2006/2038(INI))

Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych
Sprawozdawca: Elisabeth Schroedter

PROJEKT REZOLUCJI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie stosowania dyrektywy 96/71/WE dotyczącej delegowania pracowników

(2006/2038(INI))

Parlament Europejski,

–    uwzględniając dyrektywę 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1996 r. dotyczącą delegowania pracowników w ramach świadczenia usług[1] (dyrektywę dotyczącą delegowania pracowników),

–    uwzględniając komunikat Komisji w sprawie wdrożenia dyrektywy 96/71/WE w państwach członkowskich (COM(2003)0458),

–    uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany: Wytyczne dotyczące delegowania pracowników w ramach świadczenia usług (COM(2006)0159),

–    uwzględniając sprawozdanie służb Komisji w sprawie wdrożenia dyrektywy 96/71/WE dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług (SEK(2006)0439) (sprawozdanie służb Komisji),

–    uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 stycznia 2004 r. w sprawie wdrożenia dyrektywy 96/71/WE w państwach członkowskich[2],

–    uwzględniając art. 27 i 34 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej,

–    uwzględniając konwencję C143 Międzynarodowej Organizacji Pracy w sprawie pracowników migrujących (przepisy uzupełniające),

–    uwzględniając decyzję ramową Rady 2005/214/WSiSW z dnia 24 lutego 2005 r. w sprawie stosowania zasady wzajemnego uznawania do kar o charakterze pieniężnym[3],

–    uwzględniając następujące wyroki Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich: z dnia 9 sierpnia 1994 r. w sprawie C-43/93, Vander Elst[4], z dnia 23 listopada 1999 r. w połączonych sprawach C-369/96 i 376/96, Arblade[5], z dnia 25 października 2001 r. w połączonych sprawach C-49/98, C-50/98, C-52/98, C-54/98, C-68/98 i C-71/98, Finalarte[6], z dnia 7 lutego 2002 r. w sprawie C-279/00, Komisja przeciwko Włochom[7], z dnia 12 października 2004 r. w sprawie C-60/03, Wolff & Müller GmbH[8], z dnia 21 października 2004 r. w sprawie C-445/03, Komisja przeciwko Luksemburgowi[9] oraz z dnia 19 stycznia 2006 r. w sprawie C-244/04, Komisja przeciwko Niemcom[10],

–    uwzględniając dyrektywę Rady 91/533/WE w sprawie obowiązku pracodawcy dotyczącym informowania pracowników o warunkach stosowanych do umowy lub stosunku pracy[11],

–    uwzględniając art. 45 Regulaminu,

–    uwzględniając sprawozdanie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych oraz opinię Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów (A6‑0308/2006),

A.  mając na uwadze, że dyrektywa dotycząca delegowania pracowników ma dwa istotne cele, którymi jest zapewnienie swobodnego przemieszczania się pracowników i przepływ usług przy jednoczesnym zapewnieniu delegowanym pracownikom stosowania przepisów i warunków dotyczących minimalnej płacy, warunków pracy, ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracy obowiązujących w kraju przyjmującym, zgodnie z art. 3 dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników; mając na uwadze, że stanowi to ważne narzędzie służące zapewnieniu sprawiedliwego traktowania,

B.   mając na uwadze, że standardy i warunki określone w art. 3 dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników należy traktować jedynie jako standardy minimalne; mając na uwadze, że art. 3 ust. 7 dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników stanowi, że warunki określone w art. 3 ust. 1 do 6 nie mogą uniemożliwiać stosowania korzystniejszych dla pracowników warunków i zasad zatrudnienia,

C.  mając na uwadze, że zgodnie z art. 2. ust. 2 dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników obowiązkiem kraju przyjmującego jest zdefiniowanie, kiedy pracownik jest zatrudniony jako pracownik najemny; mając na uwadze, że wspomniane wyżej sprawozdanie Komisji potwierdza, że decydująca w tym zakresie jest faktyczna sytuacja dotycząca pracy w kraju przyjmującym,

D.  przypominając, że w swoim stanowisku z dnia 16 lutego 2006 r. Parlament skreślił art. 24 i 25 z wniosku dotyczącego dyrektywy w sprawie usług na rynku wewnętrznym[12],

E.   mając na uwadze, że w sprawie Wolff & Müller Trybunał Sprawiedliwości uznał za uzasadnione środki podejmowane przez kraj przyjmujący w celu uniknięcia nieuczciwej konkurencji, które zapewniają, że delegowani pracownicy najemni otrzymają minimalne standardy określone w art. 3 dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników, a także mając na uwadze, że tego typu celowe środki ochronne stanowią uzasadnione ograniczenie swobody świadczenia usług,

F.   mając na uwadze, że w sprawie Wolff & Müller Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że nie musi istnieć sprzeczność pomiędzy swobodą świadczenia usług i przestrzeganiem zasad uczciwej konkurencji z jednej strony, z drugiej zaś zapewnieniem ochrony pracowników,

G.  mając na uwadze, że zasada równego traktowania zawarta w dyrektywie dotyczącej delegowania pracowników działa w obie strony – z jednej strony jako równe traktowanie przedsiębiorstw w ramach swobody świadczenia usług, z drugiej strony jako równe traktowanie delegowanych pracowników najemnych w zakresie obowiązujących w miejscu pracy minimalnych wymogów dotyczących warunków pracy i zatrudnienia zgodnie z art. 3,

H.  mając na uwadze, że w wytycznych Komisji zażądano podjęcia środków uniemożliwiających obchodzenie minimalnych standardów i praw ochrony ze szkodą dla delegowanych pracowników,

I.    mając na uwadze fakt, że Komisja otrzymała bardzo mało skarg związanych ze stosowaniem dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników i w niewielu przypadkach podjęła działania związane z jej naruszeniem, który podkreśla, że obywatele są nieświadomi praw, które daje im ta dyrektywa, wobec czego nie spełnia ona swych zadań,

J.    mając na uwadze, że strony układów zbiorowych mogą odegrać istotną rolę w procesie skutecznej transpozycji dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników i że w związku z tym kompleksowe wzmocnienie pozycji partnerów społecznych i intensywniejsza współpraca międzynarodowa przyczyni się znacznie do osiągnięcia zamierzonej równości; uznając jednak, że w wielu krajach większość pracowników nie należy do związków zawodowych i często właśnie ci pracownicy otrzymują najmniej informacji o swoich prawach i obowiązkach,

K.  mając na uwadze, że w tych państwach członkowskich, w których dyrektywa jest wprowadzana za pomocą układów zbiorowych, właściwą rzeczą byłoby zapewnienie partnerom społecznym bezpośredniego dostępu do informacji o przedsiębiorstwach delegujących, co umożliwiłoby im wykonywanie czynności nadzorczych, które w innych państwach członkowskich wykonują władze mające dostęp do informacji o przedsiębiorstwach,

L.   mając na uwadze, że w przypadkach, w których dwu- i trójstronne porozumienia między państwami członkowskimi a stronami układów zbiorowych wzajemnie uznają poszczególne krajowe standardy i warunki ochrony pracy, uniknięto w skuteczny sposób obchodzenia krajowych standardów, a ponadto dzięki temu poprawiła się współpraca między biurami łącznikowymi oraz wymiana informacji między związkami zawodowymi,

M.  mając na uwadze, że dyrektywa dotycząca delegowania pracowników jest nadal potrzebna dla zapewnienia delegowanym pracownikom i zainteresowanym przedsiębiorstwom pewności prawnej, a Komisja powinna aktywnie działać w celu podniesienia skuteczności i wydajności współpracy pomiędzy państwami członkowskimi, ich biurami łącznikowymi i inspektoratami pracy, w szczególności w zakresie zwalczania nieuczciwej konkurencji i dumpingu socjalnego,

N.  mając na uwadze, że państwa członkowskie UE-15 zobowiązały się zgodnie z zasadą pierwszeństwa w traktacie akcesyjnym do traktowania obywateli z dziesięciu nowych państw członkowskich w ramach swobodnego przemieszczania się nie gorzej niż obywateli państw trzecich; mając ponadto na uwadze, że jest to możliwe tylko wtedy, jeśli odpowiednim władzom znany jest fakt pobytu obywateli państw trzecich w tym kraju; mając na uwadze, że przyjmujące państwa członkowskie nie mogą nakładać dodatkowych wymogów na delegowanych pracowników z krajów trzecich, jeśli zgodnie z prawem zostali oni zatrudnieni przez usługodawcę mającego siedzibę w jednym z państw członkowskich,

1.   zauważa, że Komisja uznaje w swoich wytycznych zarówno społeczny cel dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników, jak również pełną odpowiedzialność kraju przyjmującego za wcielenie w życie tego celu, zapewniając ochronę i prawa wszystkim pracownikom czasowo delegowanym za granicę; uważa, że Komisja wzywa państwa członkowskie, aby przyjęły tę odpowiedzialność, zapewniając przedsiębiorstwom prawo do świadczenia usług transgranicznych zgodnie z art. 49 Traktatu WE;

2.   wskazuje, że trudności wynikłe ze stosowania dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników są częściowo związane z faktem, że nie wszystkie państwa członkowskie dokonały jej transpozycji i wzywa Komisję do informowania Parlamentu Europejskiego o postępach w postępowaniach o uchybienie prowadzonych przeciwko państwom członkowskim, które nie wywiązują się z zobowiązań; zwraca również uwagę na trudności przy wdrażaniu dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników wynikające z różnic interpretacji pewnych podstawowych pojęć (pracownik, płaca minimalna, zlecanie pracy podwykonawcom), trudności, które mają pracownicy i małe przedsiębiorstwa z uzyskaniem informacji, oraz na trudność kontrolowania zgodności z postanowieniami dyrektywy;

3.   zauważa, że wytyczne Komisji zmierzają do lepszego stosowania dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników w celu ograniczenia istniejących w państwach członkowskich przeszkód, które poważnie utrudniają skuteczne delegowanie pracowników, zauważa jednak, że dokonując interpretacji prawnej, Komisja w niektórych wypadkach wykracza poza prawo precedensowe, ustanowione przez Trybunał Sprawiedliwości; stwierdza, że Komisja uznaje we wnioskach do wytycznych potrzebę jaśniejszego określenia środków kontroli oraz poprawy dostępu do informacji; oczekuje jednak przyjęcia odpowiednich środków mających na celu lepsze wdrożenie dyrektywy;

4.   wzywa Komisję do przedłożenia wniosku w sprawie dyrektywy dotyczącej warunków, które trzeba zapewnić załogom promów pasażerskich i towarowych obsługujących regularne połączenia pomiędzy państwami członkowskimi;

5.   zauważa, że jedną z głównych praktycznych trudności w skutecznym stosowaniu dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników jest sprawa podwójnego delegowania i z tego względu potrzebna jest lepsza koordynacja pomiędzy państwami członkowskimi oraz lepsze procedury notyfikacji;

6.   zauważa, że w swoich wytycznych Komisja odnotowuje, że w niektórych państwach członkowskich dyrektywa dotycząca delegowania pracowników w praktyce nie została wdrożona i w związku z tym wzywa Komisję do podjęcia stosownych działań;

Stosunki pracy i definicja „pracownika“

7.   popiera wniosek zawarty w wytycznych Komisji, zgodnie z którym dyrektywa dotycząca delegowania pracowników nie jest właściwym kontekstem do zajęcia się problemem sytuacji prawnej pracowników samozatrudnionych; wyciąga wniosek ze sprawozdań praktycznych, że pozorne samozatrudnienie jest powszechnie stosowaną strategią obchodzenia minimalnych standardów zawartych w art. 3 ust. 1 dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników;

8.   wzywa państwa członkowskie, przy uwzględnieniu wyników analizy Perulliego pt. „Zatrudnienie zależne/pozorne: aspekty prawne, społeczne i gospodarcze” (z ang. Economically dependent/quasi-subordinate (parasubordinate) employment: legal, social and economic aspects), do dopasowania ich definicji pracownika w celu wyraźnego rozróżnienia z jednej strony między statusem „przedsiębiorcy”, obejmującym niezależne gospodarczo przedsiębiorstwa wykonujące pracę dla kilku niezależnych od siebie przedsiębiorstw, a z drugiej strony statusem „pracownika” zatrudnionego w sposób najemny pod względem organizacyjnym i gospodarczym, pod nadzorem i odpłatnie;

9.   zauważa, że Trybunał Sprawiedliwości przy różnych okazjach określał szczegółowe kryteria pozwalające odróżnić „pracowników” od „osób samozatrudnionych”; biorąc pod uwagę uprawnienia państw członkowskich do określenia statusu w odniesieniu do prawa pracy, jest zdania, że Komisja Europejska powinna zapewnić wprowadzenie tego rozróżnienia zgodnie z wytycznymi Trybunału Sprawiedliwości; wzywa Komisję do pilnego rozpoczęcia negocjacji z państwami członkowskimi w celu wprowadzenia przejrzystych i jednolitych kryteriów określających status „pracownika” i „osoby samozatrudnionej” w zakresie prawa pracy;

10. wskazuje, że obecnie trudnym i długotrwałym procesem jest udowodnienie osobie pozornie zatrudnionej, iż jest de facto pracownikiem, a delegowany pracownik prawdopodobnie zakończy pracę i powróci do domu, zanim zebrane zostaną konieczne dowody;

11. wzywa do zachęcenia w szczególności do wymiany informacji pomiędzy inspektoratami pracy w państwach członkowskich w celu umożliwienia wspólnej kampanii przeciwko pozornemu samozatrudnieniu;

12. zauważa, że istniejące prawo precedensowe uznaje prawo państw członkowskich do domagania się przedłożenia dokumentów pozwalających stwierdzić zgodność warunków zatrudnienia z wymogami określonymi w dyrektywie dotyczącej delegowania pracowników; jest zdania, że dokumenty te nie powinny ograniczać się jedynie do „kart kontrolnych” lub dokumentów dotyczących warunków zdrowotnych i bezpieczeństwa w miejscu pracy, o ile domaganie się takich dokumentów jest stosowne; zwraca uwagę, że państwo członkowskie, w którym przedsiębiorstwo zazwyczaj działa (państwo wysyłające), ma obowiązek dostarczyć państwu przyjmującemu formularz E101 potwierdzający objęcie delegowanego pracownika systemem opieki społecznej państwa wysyłającego;

13. zauważa, że różnice w warunkach zatrudnienia mogą powstać w państwach członkowskich, które nie wprowadziły zgodnie z art. 3 ust. 9 dyrektywy przepisów zapewniających pracownikom delegowanym za pośrednictwem agencji korzystanie z tych samych warunków, które obowiązują pracowników czasowych w państwie członkowskim, w którym wykonywana jest praca; wzywa te państwa członkowskie do podjęcia kroków w celu zakończenia takiej dyskryminacji;

Zapewnienie warunków pracy i zatrudnienia zgodnych z art. 3 dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników

14. przypomina, że dyrektywa dotycząca delegowania pracowników określa podstawowe minimalne zasady ochrony pracowników i zatrudnienia odnoszące się do delegowanych pracowników na ich terytorium i nie uniemożliwia państwom członkowskim wprowadzania innych warunków pracy i zatrudnienia określonych w układach zbiorowych uznanych za ogólnie obowiązujące, ani nie uniemożliwia im narzucenia innych warunków pracy i zatrudnienia, gdy stanowią one warunek porządku publicznego; sprzeciwia się restrykcyjnej interpretacji przez Komisję pojęcia „zasad porządku publicznego”, w szczególności poprzez uchwalenie rozporządzenia zawierającego przepisy konwencji o prawie właściwym dla zobowiązań umownych z dnia 19 czerwca 1980 r., 80/934/EWG[13];

15. zauważa, że w wielu państwach członkowskich związki zawodowe odgrywają rolę jako partnerzy w negocjacjach zbiorowych, a Komisja uznała w postępowaniu przed Trybunałem Sprawiedliwości[14] , że szczególna forma niektórych skandynawskich negocjacji zbiorowych jest zgodna z Traktatem WE i dyrektywą dotyczącą delegowania pracowników;

16. uważa, że w państwach członkowskich, w których partnerzy społeczni są (współ)odpowiedzialni za zapewnienie właściwego stosowania dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników, konieczna jest dostępność osoby pełniącej funkcję przedstawiciela przedsiębiorstwa delegującego;

17. zauważa, że wobec braku specjalnych układów zbiorowych, zastosowanie powinno mieć prawo krajowe dotyczące miejsca pracy i warunków zatrudnienia, w tym również ustawowej płacy minimalnej;

18. zwraca uwagę, że wszelkie działania, które uświadamiają pracownikom ich prawa oraz informują o należnym im wynagrodzeniu, przyczyniają się do skutecznego wdrożenia dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników; uważa, że informacja i świadomość praw i przywilejów wynikających z tej dyrektywy wśród wszystkich zainteresowanych muszą niezwłocznie ulec poprawie; wzywa Komisję do aktywnego wspierania tych działań; dlatego z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji stworzenia strony internetowej poświęconej delegowaniu pracowników, zawierającej bezpośrednie linki do odnośnych krajowych przepisów; wskazuje, że informacje te powinny być dostępne w odpowiednich językach;

19. jest przekonany, że nie rozbudowana biurokracja, lecz poprawa informacji i uproszczenie procedur pozwalające obywatelom poznać ich prawa może przyczynić się do skutecznego wdrożenia dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników; dlatego wzywa Europejską Fundację na Rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy w Dublinie (EUROFOUND) do opracowania wytycznych na temat najlepszych praktyk opracowania informacji dla pracodawców i pracobiorców;

20. podkreśla znaczenie pozostawienia przyjmującemu państwu członkowskiemu prawa określenia płacy minimalnej zgodnie z art. 3 ust. 1 dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników, wzywa jednak te państwa członkowskie, które ustalają płace minimalne poprzez układy zbiorowe, do ułatwienia dostępu do informacji o minimalnej płacy przedsiębiorstwom zamierzającym prowadzić działalność w innym państwie członkowskim;

21. ubolewa nad brakiem współpracy pomiędzy różnymi władzami, na płaszczyźnie europejskiej i krajowej, z sektorowymi partnerami społecznymi, którzy odgrywają bardzo ważną rolę, i oczekuje od Komisji stymulacji współpracy pomiędzy krajowymi biurami łącznikowymi i zainteresowanymi sektorowymi partnerami społecznymi; jest zdania, że na płaszczyźnie europejskiej występuje pilna potrzeba współpracy w zakresie tematyki pomiędzy departamentami Komisji, w tym grupami ekspertów, i sektorowymi partnerami społecznymi;

22. wzywa do wprowadzenia skutecznych środków ochrony pracowników, którzy zgłaszają przypadki łamania ich praw w miejscu pracy;

23. zauważa, że udział w kasach urlopowych zgodnie z ogólnie obowiązującymi układami zbiorowymi oznacza w niektórych państwach członkowskich dodatkową ochronę delegowanych pracowników, a bezpośrednia wypłata świadczeń pracownikom jest odpowiednia zgodnie z orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Finalarte; co oznacza, że można zobowiązać przedsiębiorstwa delegujące do uiszczania składek do kas urlopowych; które muszą być również dostępne dla pracowników delegowanych; uważa, że aby zagwarantować równe traktowanie przedsiębiorstw w kraju przyjmującym i przedsiębiorstw delegujących, konieczne jest zobowiązanie w równym stopniu wszystkich przedsiębiorstw do uiszczania składek do kas urlopowych w państwach członkowskich, których to dotyczy;

24. przyjmuje do wiadomości opracowanie przez partnerów społecznych niektórych sektorów narzędzi informacyjnych, wyjaśniających warunki odnoszące się do pracowników delegowanych; wzywa państwa członkowskie do wspierania gromadzenia takich informacji z innych dziedzin działalności gospodarczej w celu ułatwienia dostępu do tych istotnych informacji na równi robotnikom jak i urzędnikom i poprawy przestrzegania wymogów dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników;

25. podkreśla fakt, że broszury informacyjne o poszczególnych krajach, które wzbogacą treść wytycznych Komisji, są obecnie opracowywane przez ekspertów; zaleca pełne uwzględnienie tego rodzaju opracowań w wytycznych Komisji, aby wyrównać niedostatek informacji;

26. stwierdza, że sektor publiczny ponosi jasno określoną odpowiedzialność i musi przyczynić się do ograniczenia nieuczciwej konkurencji, udzielając zamówień publicznych tylko tym przedsiębiorstwom, które przestrzegają wszystkich przepisów obowiązujących w kraju przyjmującym w odniesieniu do art. 3 dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników; zwraca w tym kontekście uwagę na art. 55 dyrektywy o zamówieniach publicznych[15], zgodnie z którym podmiot zamawiający może zwrócić się o podanie szczegółów na temat ochrony pracy i warunków zatrudnienia, jeżeli oferty są rażąco niskie w stosunku do towarów, robót lub usług;

27. jest zdania, że przedsiębiorstwa delegujące pracowników i ich klienci powinni ponosić wspólną odpowiedzialność za zapewnienie przyzwoitych warunków życia delegowanym pracownikom w kraju przyjmującym;

28. powołuje się na sprawę Wolff & Müller, w której Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że system prawny ogólnej odpowiedzialności wykonawców przyczynia się do zapewnienia ochrony pracowników i z tego względu jest ważnym powodem interesu ogólnego; wzywa te państwa członkowskie, które jeszcze nie dysponują takim ustawodawstwem krajowym, do jak najszybszego wypełnienia tej luki; wzywa Komisję do uregulowania kwestii solidarnej odpowiedzialności dla ogólnych lub głównych wykonawców w celu zwalczania nadużyć w zakresie podwykonawstwa i outsourcingu delegowanych pracowników oraz do stworzenia przejrzystego i konkurencyjnego rynku wewnętrznego dla wszystkich przedsiębiorstw;

Zapewnienie skutecznej kontroli

29. zauważa, że w świetle obecnego prawa precedensowego władze krajowe mogą podjąć odpowiednie środki zapewniające monitorowanie zgodności z minimalnymi wymaganiami art. 3 dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników; popiera wniosek Komisji, że przyjmujące państwo członkowskie powinno mieć prawo domagania się uprzedniego zgłoszenia usługodawcy w celu umożliwienia sprawdzenia przestrzegania warunków zatrudnienia;

30. uważa, że wspólne działania w celu nadzoru nad stosowaniem przepisów przynosi znaczne korzyści administracyjne w porównaniu z bilateralnymi umowami pomiędzy państwami członkowskimi; dlatego wzywa Komisję do koordynowania działań państw członkowskich w zakresie nadzoru nad przestrzeganiem postanowień tej dyrektywy przez przedsiębiorstwa z krajów przyjmujących;

31. zauważa, że środki w rozumieniu art. 5 dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników są skuteczne tylko przy użyciu sankcji; zwraca uwagę, że wymaga to nakładania kary grzywny na upoważnionego zgodnie z prawem krajowym przedstawiciela przedsiębiorstwa, ponieważ w ramach wzajemnego uznawania kar postępowanie w sprawie kar grzywny może być kontynuowane jedynie wtedy, kiedy postępowanie karne w kraju przyjmującym wszczęto zgodnie z prawem;

32. przyjmuje do wiadomości uwagi Komisji dotyczące nieskuteczności krajowych biur łącznikowych; zauważa ponadto, że cel uczynienia krajowych biur łącznikowych zdolnymi do działania jest jednym z najbardziej podstawowych priorytetów Komisji i państw członkowskich, a odpowiedzialność za działanie krajowych biur łącznikowych ponoszą wspólnie Komisja i państwa członkowskie;

33. popiera wezwanie Komisji, aby państwa członkowskie zapewniły wyposażenie biur łącznikowych i władz kontrolnych w sprzęt i środki umożliwiające im skuteczne działanie, gdy wymagana od nich będzie współpraca lub udzielenie informacji; wzywa państwa członkowskie do nawiązania współpracy transgranicznej pomiędzy organami kontrolnymi; zwraca się do Komisji o aktywne wsparcie ścisłej współpracy między państwami członkowskimi poprzez poprawę jakości informacji dostępnych na jej stronach internetowych i w obowiązkowym punkcie kontaktowym dla delegowanych pracowników, przy udziale partnerów społecznych państwa przyjmującego, a następnie przez stworzenie stałych europejskich struktur współpracy transgranicznej;

34. przyjmuje do wiadomości, że Komisja przyjmie w ciągu 12 miesięcy od przyjęcia wspomnianych wyżej wytycznych sprawozdanie, które przedstawi sytuację we wszystkich państwach członkowskich w odniesieniu do wszystkich aspektów wymienionych w wytycznych, w celu oceny poczynionych postępów; nalega, aby sprawozdanie to objęło również starania poczynione w celu rozwiązania kwestii prawnych, o których mowa w sprawozdaniu służb Komisji na temat wdrożenia dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników; domaga się właściwych konsultacji z Parlamentem na temat tego sprawozdania, w celu ustalenia, czy potrzebna jest zmiana tej dyrektywy;

35. wzywa Komisję do przedkładania Parlamentowi i Radzie co dwa lata konkretnych informacji na temat transpozycji dyrektywy dotyczącej delegowania pracowników na szczeblu krajowym ze szczególnym uwzględnieniem przypadków jej naruszenia;

o

o o

36. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom państwom członkowskim i Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu.

• [1]  Dz.U. L 18 z 21.1.1997, str. 1.
• [2]  Dz.U. C 92 E z 16.4.2004, str. 404.
• [3]  Dz.U. L 76 z 22.3.2005, str. 16.
• [4]  [1994] ECR I-3803.
• [5]  [1999] ECR I-8453.
• [6]  [2001] ECR I-7831.
• [7]  [2002] ECR I-1425.
• [8]  [2004] ECR I-9553.
• [9]  [2004] ECR I-10191.
• [10]  [2006] ECR I-885.
• [11]  Dz.U. L 288 z 18.10.1991, str. 32.
• [12]  Teksty przyjęte, P6_TA(2006)0061.
• [13]  Dz.U. L 266 z 9.10.1980, str. 1.
• [14]  Sprawa C-341/05, Laval.
• [15]  Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/18/WE z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień na roboty budowlane, dostawy i usługi (Dz.U. L 134 z 30.4.2004., str.114).

UZASADNIENIE

Dyrektywa dotycząca delegowania pracowników[1] reguluje minimalne standardy ochrony pracy i warunków zatrudnienia (art. 3) różnych form pracowników najemnych (art. 1), którzy w ramach usługi pracują tymczasowo w innym państwie członkowskim (kraju przyjmującym). Delegowanie tego typu nie wpływa na umowę o pracę osoby zatrudnionej, którą zawarła w kraju pochodzenia i która jest ważna przez cały okres delegowania. Postanowienia dyrektywy ułatwiają przedsiębiorstwom oferowanie usług na wolnym rynku wewnętrznym bez dyskryminacji. Wymagane standardy minimalne muszą bowiem odpowiadać standardom obowiązującym przedsiębiorstwa, które mają siedzibę w kraju przyjmującym. Delegowani pracownicy najemni mają zgodnie z dyrektywą prawo do traktowania na równi z pracownikami w kraju przyjmującym odnośnie do minimalnych standardów określonych w art. 3 dyrektywy.

Dyrektywa dotycząca delegowania pracowników obejmuje wszystkie obszary i wiele form delegowania, wyjątek stanowią: załoga statków i handlowa flota morska. Miarodajne dla minimalnych standardów ochrony pracy i warunków zatrudnienia są zgodnie z art. 3 normy ustawowe lub układy zbiorowe kraju przyjmującego. Kraj przyjmujący ponosi także pełną odpowiedzialność za zagwarantowanie delegowanym pracownikom ochrony i ich praw. Jest zobowiązany do podejmowania środków (art. 5) uniemożliwiających obchodzenie minimalnych standardów, które powoduje dumping socjalny i nieuczciwą konkurencję.

Na skutek znacznych niedostatków i brakujących elementów w sprawozdaniu Komisji dotyczącym kontroli wdrożenia dyrektywy w sprawie delegowania pracowników w państwach członkowskich w 2003 r.[2] Parlament Europejski zażądał od Komisji przedstawienia drugiego sprawozdania do końca 2004 roku. Komisja przekazała to sprawozdanie[3] dopiero w kwietniu 2006 r., ignorując wszelkie zapytania Parlamentu.

Jednocześnie Komisja wprowadziła w art. 24 i 25 dyrektywy usługowej[4] ograniczenia dla środków podejmowanych przez państwa członkowskie wobec usługodawcy podczas wdrażania dyrektywy w sprawie delegowania pracowników. Obejmowały one m.in. obowiązek rejestracji, posiadania przedstawiciela prawnego w kraju przyjmującym lub przetrzymywania na miejscu dokumentów dotyczących ubezpieczenia społecznego oraz ewentualnie zwracania się o pozwolenie na pobyt dla obywateli państw trzecich. Parlament stoi na stanowisku, że w ten sposób pozbawiono kraj przyjmujący istotnych instrumentów, niezbędnych do kontroli przestrzegania minimalnych standardów określonych w art. 3. Parlament wykreślił art. 24 i 25 z dyrektywy usługowej. W ramach zmienionego wniosku Komisji w sprawie dyrektywy usługowej[5] Komisja w odpowiedzi na skreślenia przedstawiła wytyczne[6], które zawierają treść art. 24 i 25 i które podejmują próbę ograniczenia istotnych instrumentów kontroli państw członkowskich poza płaszczyzną legislacyjną.

W sprawozdaniu wymaganym przez Parlament[7] tylko powierzchownie podjęto temat żądań kontroli wnoszonych przez PE ze względu na znaczne niedostatki podczas wdrażania i kontroli dyrektywy w sprawie delegowania pracowników, przejęte zostały jednak kluczowe elementy podręcznika dotyczącego ograniczenia instrumentów kontroli.

• [1]  96/71/WE.
• [2]  COM(2003)0458.
• [3]  COM(2006)0439/2.
• [4]  COM(2004)0002.
• [5]  COM(2006)0160.
• [6]  COM(2006)0159.
• [7]  COM(2006)0439/2.

OPINIA Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów (21.6.2006)

dla Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych

w sprawie stosowania dyrektywy 96/71/WE dotyczącej delegowania pracowników
(2006/2038(INI))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Małgorzata Handzlik

WSKAZÓWKI

Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów zwraca się do Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących sugestii:

A. mając na uwadze, że dyrektywa 96/71/WE powinna być interpretowana w świetle art. 49 i art. 50 Traktatu, ponieważ delegowanie pracowników jest nierozerwalnie związane ze swobodą świadczenia usług, nie zaniedbując jednakże celu zachowania praw pracowniczych delegowanych pracowników,

B.  mając na uwadze, że w świetle ugruntowanego orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości zaznacza się, że swoboda świadczenia usług może zostać ograniczona w celu ochrony pracowników pod podwójnym warunkiem, a mianowicie: pracownicy nie korzystają z podobnego poziomu ochrony przewidzianego w ustawodawstwie państwa członkowskiego pochodzenia ich pracodawcy oraz stosowanie tych przepisów jest proporcjonalne do realizowanego celu interesu publicznego; mając na uwadze, że dyrektywa 96/71/WE określa podstawowe warunki zatrudnienia, jakie należy stosować w odniesieniu do pracowników delegowanych,

1.  podkreśla, że trudności, jakie napotykało wdrożenie dyrektywy 96/71/WE wynikają z jednej strony z faktu, że nie wszystkie państwa członkowskie ją wdrożyły, oraz wzywa w związku z tym Komisję do informowania Parlamentu o dalszym przebiegu procedur o uchybienie; z drugiej strony wynikają z trudności jej wdrażania z uwagi na różnice w interpretacji niektórych kluczowych pojęć („pracownik”, „minimalne wynagrodzenie” i „podwykonawstwo”), trudności w uzyskaniu informacji zarówno przez pracowników jak i MŚP oraz trudności w nadzorowaniu przestrzegania dyrektywy;

2.  przyjmuje najnowsze wytyczne Komisji dla państw członkowskich dotyczące delegowania pracowników w ramach świadczenia usług, według których niektóre niewspółmierne procedury administracyjne mogłyby – bez uszczerbku dla osiągnięcia celów dyrektywy – utrudnić swobodny przepływ usług wprowadzony w świetle ugruntowanego orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, ale ubolewa nad faktem, że wytyczne te nie zawierają odpowiednich rozwiązań dla wielu problemów napotykanych przez państwa członkowskie, przedsiębiorstwa i pracowników, związanych z niedostateczną implementacją dyrektywy w państwach członkowskich oraz brak w nich wyraźnego zobowiązania co do dalszych wysiłków Komisji na rzecz usunięcia przeszkód, które utrudniają swobodny przepływ usług;

3.  podkreśla, że samo opublikowanie komunikatu jest niewystarczające i wzywa Komisję do skorzystania z uprawnień przyznanych jej w Traktacie do zapewnienia, że państwa członkowskie przestrzegają prawa wspólnotowego dotyczącego delegowania pracowników w zakresie świadczenia usług;

4.  wzywa państwa członkowskie, o ile to konieczne do wzmocnienia ich współpracy celem wdrożenia dyrektywy 96/71/WE oraz uproszenia procedur i związanych z tym formalności;

5.  uważa, że konieczne jest, aby państwa członkowskie stworzyły efektywny system współpracy; dlatego też wzywa państwa członkowskie do zapewnienia lepszego wyposażenia biur kontaktowych w zakresie finansowania i personelu, do zapewnienia prostszego i bardziej przejrzystego dostępu do informacji i do zniesienia barier językowych; popiera wysiłki Komisji zmierzające do poprawy współpracy europejskiej, ponieważ lepsza wymiana informacji pomiędzy biurami kontaktowymi może ostatecznie doprowadzić do lepszej ochrony praw pracowników delegowanych;

6.  uważa, że konieczne jest, aby państwa członkowskie stworzyły efektywny system współpracy, który zastąpi wszelkie nadmierne wymogi administracyjne, gdyż termin wdrożenia dyrektywy 96/71/WE w państwach członkowskich minął dnia 16 grudnia 1999 r.;

7.  Podkreśla, że przyszła dyrektywa w sprawie usług na rynku wewnętrznym nie ureguluje administracyjnej współpracy w zakresie delegowania pracowników, ale że to dyrektywa 96/71/WE, doprecyzowana przez ww. wytyczne Komisji, nakłada prawny obowiązek zapewnienia skutecznej współpracy pomiędzy administracjami państw członkowskich;

8.  podkreśla, że państwa członkowskie winne podjąć wzmożone wysiłki celem lepszego informowania na temat warunków zatrudnienia stosowanych przez usługodawców oraz celem zapewnienia zagranicznym usługodawcom i pracownikom dostępu do takich informacji;

9.  wzywa państwa członkowskie do niezwłocznego wyeliminowania wszystkich przeszkód stawianych delegowaniu pracowników w celu świadczenia usług, zwłaszcza takich jak obowiązek uzyskania zezwoleń, składania deklaracji, posiadania przedstawiciela na danym terytorium oraz obowiązek posiadania i przechowywania na danym terytorium dokumentów dotyczących zatrudnienia, jeśli wymagania te nie respektują zasad niedyskryminacji, konieczności i proporcjonalności;

10. zdecydowanie uważa, że Komisja powinna kontynuować oraz niezwłocznie wszcząć postępowania w sprawie uchybienia wobec państw członkowskich, które nie przestrzegają traktatu i dyrektywy 96/71/WE, zwłaszcza jeśli chodzi o przeszkody administracyjne stawiane delegowaniu pracowników oraz wdrażanie i stosowanie dyrektywy;

11. wzywa Komisję do przyjęcia podejścia skoncentrowanego na wzmocnionej współpracy i lepszym wdrażaniu dyrektywy, jak również większej przejrzystości, uproszczeniu i przyspieszeniu związanego z nim postępowania administracyjnego wobec przedsiębiorstw delegujących pracowników i wzywa Komisję do przedłożenia Parlamentowi i Radzie, w porozumieniu z europejskimi partnerami społecznymi, sprawozdania na temat oceny postępów poczynionych przez państwa członkowskie w zakresie wdrażania i stosowania dyrektywy oraz uproszczenia procedur administracyjnych w dziedzinach przedstawionych w wytycznych, jak również postępowań w sprawie uchybienia wszczętych przeciw państwom członkowskim w celu stwierdzenia, czy konieczne są dodatkowe działania lub środki legislacyjne.

PROCEDURA

Tytuł	Stosowanie dyrektywy 96/71/WE dotyczącej delegowania pracowników
Numer procedury	2006/2038 INI
Komisja przedmiotowo właściwa	EMPL
Komisja wyznaczona do wydania opinii   Data ogłoszenia na posiedzeniu	IMCO 16.2.2006
Ściślejsza współpraca
Sprawozdawca komisji opiniodawczej   Data powołania	Małgorzata Handzlik 21.2.2006
Rozpatrzenie w komisji	21.3.2006	2.5.2006		20.6.2006
Data zatwierdzenia wskazówek	20.6.2006
Wynik głosowania końcowego	za: przeciw: wstrzymujących się:		29 1 2
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Charlotte Cederschiöld, Mia De Vits, Bert Doorn, Janelly Fourtou, Evelyne Gebhardt, Małgorzata Handzlik, Malcolm Harbour, Anneli Jäätteenmäki, Pierre Jonckheer, Kurt Lechner, Toine Manders, Arlene McCarthy, Manuel Medina Ortega, Zita Pleštinská, Heide Rühle, Leopold Józef Rutowicz, Andreas Schwab, József Szájer, Jacques Toubon, Bernadette Vergnaud, Barbara Weiler
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Ieke van den Burg, , Jean-Claude Fruteau, Joel Hasse Ferreira, Othmar Karas, Guntars Krasts, Cecilia Malmström, Maria Matsouka, Joseph Muscat
Zastępcy (art. 178 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego	Jean Louis Cottigny, Věra Flasarová, Jaroslav Zvěřina
Other Members (Art. 183.3)	Elisabeth Schroedter
Comments (available in one language only)

PROCEDURA

Tytuł

Stosowanie dyrektywy 96/71/WE dotyczącej delegowania pracowników

Numer procedury

2006/2038(INI)

Komisja przedmiotowo właściwa   Data ogłoszenia wydania zgody na posiedzeniu

EMPL 16.2.2006

Komisja(e) wyznaczona(e) do wydania opinii   Data ogłoszenia na posiedzeniu

IMCO 16.2.2006

Opinia niewydana   Data wydania decyzji

Ściślejsza współpraca   Data ogłoszenia na posiedzeniu

Sprawozdawca(y)   Data powołania

Elisabeth Schroedter 27.10.2005

Poprzedni sprawozdawca(y)

Rozpatrzenie w komisji

25.1.2006

21.2.2006

20.4.2006

3.5.2006

22.6.2006

10.7.2006

Data przyjęcia

13.9.2006

Wynik głosowania końcowego

+ - 0

28 13 1

Posłowie obecni podczas głosowania końcowego

Jan Andersson, Jean-Luc Bennahmias, Iles Braghetto, Philip Bushill-Matthews, Milan Cabrnoch, Alejandro Cercas, Ole Christensen, Derek Roland Clark, Luigi Cocilovo, Proinsias De Rossa, Harald Ettl, Richard Falbr, Carlo Fatuzzo, Ilda Figueiredo, Roger Helmer, Stephen Hughes, Karin Jöns, Jan Jerzy Kułakowski, Jean Lambert, Raymond Langendries, Bernard Lehideux, Elizabeth Lynne, Mary Lou McDonald, Thomas Mann, Mario Mantovani, Jan Tadeusz Masiel, Ana Mato Adrover, Maria Matsouka, Ria Oomen-Ruijten, Marie Panayotopoulos-Cassiotou, Pier Antonio Panzeri, Jacek Protasiewicz, José Albino Silva Peneda, Jean Spautz, Anne Van Lancker, Gabriele Zimmer

Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Udo Bullmann, Françoise Castex, Richard Howitt, Dimitrios Papadimoulis, Elisabeth Schroedter, Gabriele Stauner, Patrizia Toia, Anja Weisgerber

Zastępca(y) (art. 178 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego

Data złożenia

28.9.2006

Uwagi (dane dostępne tylko w jednym języku)

...