ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με τις σχέσεις της ΕΕ με τις Νήσους του Ειρηνικού – Στρατηγική για μια ενισχυμένη εταιρική σχέση
9.10.2006 - (2006/2204(INI))
Επιτροπή Ανάπτυξης
Εισηγητής: Nirj Deva
ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ
σχετικά με τις σχέσεις της ΕΕ με τις Νήσους του Ειρηνικού – Στρατηγική για μια ενισχυμένη εταιρική σχέση
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή της 29ης Μαΐου 2006 με τίτλο «Οι σχέσεις της ΕΕ με τις Νήσους του Ειρηνικού – Στρατηγική για μια ενισχυμένη εταιρική σχέση» (COM(2006)0248),
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για τον Ειρηνικό που υιοθέτησε το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων στις 17 Ιουλίου 2006,
– έχοντας υπόψη τη συμφωνία εταιρικής σχέσης μεταξύ των μελών της ομάδας των κρατών της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ) και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας που υπογράφηκε στην Κοτονού στις 23 Ιουνίου 2000 («Συμφωνία Κοτονού»)[1],
– έχοντας υπόψη το άρθρο 89 της συμφωνίας Κοτονού, που ορίζει ότι «για να στηριχθούν οι προσπάθειες που καταβάλλουν τα νησιωτικά κράτη ΑΚΕ ώστε να υπερβούν τα γεωγραφικά και άλλα εμπόδια που δυσχεραίνουν την ανάπτυξή τους, θεσπίζονται ειδικές διατάξεις και μέτρα που θα τους επιτρέψουν να επιταχύνουν το ρυθμό ανάπτυξής τους»,
– έχοντας υπόψη την έκθεση του Προγράμματος του ΟΗΕ για τη Χιλιετία: «Επενδύοντας στην Ανάπτυξη: ένα πρακτικό σχέδιο για την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της Χιλιετίας»,
– έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών συνερχομένων στα πλαίσια του Συμβουλίου, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με την αναπτυξιακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Η ευρωπαϊκή κοινή αντίληψη»[2],
– έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη του Παρισιού για την αποτελεσματικότητα της βοήθειας, που εγκρίθηκε στις 2 Μαρτίου 2005 από τους υπουργούς των ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών που είναι υπεύθυνοι για την προώθηση της ανάπτυξης και από τους επικεφαλής των πολυμερών και διμερών φορέων ανάπτυξης,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 23ης Μαρτίου 2006 σχετικά με τον αναπτυξιακό αντίκτυπο των συμφωνιών οικονομικής εταιρικής σχέσης (ΣΟΕΣ) [3],
– έχοντας υπόψη το άρθρο 45 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Ανάπτυξης (A6‑0325/2006),
A. λαμβάνοντας υπόψη τον ιστορικό ρόλο των ευρωπαϊκών χωρών στην περιοχή του Ειρηνικού,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πλειονότητα των νησιωτικών χωρών του Ειρηνικού απέκτησαν σχετικά πρόσφατα την ανεξαρτησία τους,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ διατηρεί σημαντική παρουσία στην περιοχή των υπερπόντιων εδαφών της Νέας Καληδονίας, της Γαλλικής Πολυνησίας, των νήσων Βαλίς και Φουτούνα (Γαλλία) και των Νήσων Πίτκερν (Ηνωμένο Βασίλειο),
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κίνημα για την Ανεξαρτησία και την Αποπυρηνικοποίηση του Ειρηνικού (NFIP) μάχεται για την παύση όλων των πυρηνικών δοκιμών στην περιοχή και για τον σεβασμό της αξιοπρέπειας των αυτοχθόνων πληθυσμών,
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ αποτελεί σημαντικό χρηματοδότη της περιοχής, έχοντας χορηγήσει συνολικό ποσό χρηματοδοτικής βοήθειας, μετά την προσχώρηση των πρώτων νησιωτικών χωρών του Ειρηνικού στην πρώτη Σύμβαση του Λομέ το 1975, που υπερβαίνει το 1,8 δισ. ευρώ,
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη την έγκριση του Σχεδίου για τον Ειρηνικό από τις 16 χώρες μέλη του Φόρουμ των νήσων του Ειρηνικού, το οποίο στοχεύει στην ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας και ολοκλήρωσης και επικεντρώνεται στην οικονομική βελτίωση, την αειφόρο ανάπτυξη, τη χρηστή διακυβέρνηση και την ασφάλεια μέσω του περιφερειακού συστήματος, ενώ προσφέρει επίσης τη δυνατότητα για προώθηση των σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και των νήσων του Ειρηνικού,
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι νησιωτικές χώρες του Ειρηνικού αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα που προκύπτουν λόγω της μεγάλης αύξησης του πληθυσμού, της ανεπαρκούς προσφοράς ειδικευμένου εργατικού δυναμικού, της χαμηλής οικονομικής ανάπτυξης, των εθνοτικών εντάσεων, των κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων, των κυβερνητικών αποτυχιών και του αντίκτυπου των διεθνών οικονομικών τάσεων, τα οποία προκαλούν ανησυχίες για περαιτέρω αύξηση της φτώχειας και της αστάθειας στην περιοχή,
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η περιοχή του Ειρηνικού διαθέτει σημαντικά αποθέματα φυσικών πόρων, αλλά και ιδιαίτερα περίπλοκα καθεστώτα ιδιοκτησίας που μπορούν, σε ορισμένες περιπτώσεις, να παρεμποδίζουν την ανάπτυξη,
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη ΑΚΕ του Ειρηνικού είναι πλήρεις δημοκρατίες, με εξαίρεση τη νήσο Τόνγκα που αποτελεί συνταγματική μοναρχία,
1. χαιρετίζει την πρωτοβουλία της Επιτροπής για την ανάπτυξη της πρώτης στρατηγικής της ΕΕ για τον Ειρηνικό μετά από 30 χρόνια συνεργασίας, κατόπιν της υπογραφής της πρώτης Σύμβασης της Λομέ το 1975 και της Συμφωνίας Κοτονού τον Ιούνιο του 2000·
2. υπογραμμίζει ότι, ως σημαντικός χρηματοδότης της περιοχής, η ΕΕ έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει μια στρατηγική για την υποστήριξη των νησιωτικών χωρών του Ειρηνικού να επιτύχουν τους αναπτυξιακούς στόχους της Χιλιετίας (ΑΣΧ)·
3. υπογραμμίζει την ετερογένεια της περιοχής και ως εκ τούτου ζητεί να υπάρχει ευελιξία στη στρατηγική της Επιτροπής, ώστε να διασφαλισθεί ότι η αναπτυξιακή βοήθεια διοχετεύεται σύμφωνα με τις εθνικές και περιφερειακές προτεραιότητες, επιτυγχάνοντας έτσι μέγιστα οφέλη τόσο για τις περισσότερο όσο και για τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες του Ειρηνικού·
4. προσυπογράφει την άποψη της Επιτροπής ότι απαιτείται ενισχυμένος πολιτικός διάλογος με το Φόρουμ των νήσων του Ειρηνικού, οι ηγέτες του οποίου ενέκριναν νέα συμφωνία που ανακηρύσσει το Φόρουμ σε διακυβερνητικό οργανισμό σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο· παράλληλα, υπογραμμίζει ότι κάθε ενίσχυση του διαλόγου σε περιφερειακό επίπεδο πρέπει επίσης να λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες των φτωχότερων χωρών της περιοχής·
5. τονίζει ότι κάθε στρατηγική πρέπει να λαμβάνει επαρκώς υπόψη τις αναπτυξιακές ανάγκες όλων των νησιωτικών χωρών του Ειρηνικού, ιδίως των φτωχότερων, προκειμένου να ενισχύσει τις προσπάθειές τους για την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας·
6. αναγνωρίζει ότι η περιοχή του Ειρηνικού διαθέτει άφθονους φυσικούς πόρους, ειδικά αλιευτικούς πόρους, ορυκτά και δάση, και ότι, σε πολλές χώρες της περιοχής, η γεωργία και ο τουρισμός αποτελούν τα θεμέλια της οικονομίας· τονίζει ως εκ τούτου ότι η οικολογικά και οικονομικά βιώσιμη ανάπτυξη πρέπει να βρίσκεται στην καρδιά κάθε στρατηγικής που σχετίζεται με τους βασικούς αυτούς τομείς· τονίζει ότι η εκμετάλλευση των φυσικών πόρων πρέπει να συνεισφέρει στη δημιουργία εισοδήματος για ολόκληρο τον πληθυσμό των νησιωτικών χωρών του Ειρηνικού και να ενισχύει ιδιαίτερα την αντιμετώπιση της φτώχειας·
7. τονίζει τη σημασία της σωστής διαχείρισης του αλιευτικού τομέα, ώστε να αποθαρρυνθούν η υπεραλίευση και οι καταστροφικές μέθοδοι αλιείας και να εξαλειφθούν οι κίνδυνοι για το περιβάλλον από την καταστροφή των θαλάσσιων ζωικών μορφών, ειδικότερα όσον αφορά τα αποθέματα τόνου, καθώς ο Ειρηνικός διαθέτει ένα από τα πλουσιότερα αλιευτικά πεδία στον κόσμο·
8. επικροτεί την περιφερειακή προσέγγιση που υιοθέτησαν οι νησιωτικές χώρες του Ειρηνικού για τη διαχείριση της αλιείας τόνου στην περιοχή τους, και ενθαρρύνει την ΕΕ να διαπραγματευτεί τυχόν συμφωνίες για την αλιεία τόνου με ολόκληρη την περιοχή, αντί με επιμέρους κράτη·
9. αναγνωρίζει τη σημασία της επιβολής τελών αδειών για την αλιεία μεγάλης κλίμακας τόνου στις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες (ΑΟΖ) των χωρών της περιοχής, η οποία αποτελεί σημαντική πηγή εσόδων για τις νησιωτικές χώρες του Ειρηνικού, ειδικά τις χώρες χαμηλότερου εισοδήματος, όπως το Κιριμπάτι, οι Νήσοι Μάρσαλ, η Μικρονησία και το Τουβαλού· ανησυχεί, ωστόσο, για τον μικρό αριθμό αλιευμάτων που υπόκεινται σε επεξεργασία εντός των ΑΟΖ και για τη συνακόλουθη απώλεια εσόδων·
10. χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής για αύξηση των προσπαθειών για την προώθηση της βιώσιμης διαχείρισης της αλιείας ενισχύοντας τα συστήματα εποπτείας, ελέγχου και παρακολούθησης της περιοχής, και για ενίσχυση των δυνατοτήτων καταπολέμησης της παράνομης, αδήλωτης και ανεξέλεγκτης αλιείας·
11. συνιστά στις περισσότερο ανεπτυγμένες νησιωτικές χώρες του Ειρηνικού να συνεχίσουν να αναπτύσσουν τον τοπικό τομέα μεταποίησης, δημιουργώντας έτσι περισσότερες θέσεις εργασίας και να διερευνήσουν την πιθανότητα χορήγησης δανείου με ευνοϊκούς όρους από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις συμφερόντων νησιωτικών χωρών του Ειρηνικού, ώστε να αυξηθούν οι δυνατότητες μεταποίησης, που θα αποφέρουν αυξημένα έσοδα στην περιοχή· επιδοκιμάζει την αξιολόγηση των αλιευτικών πόρων και των αλιευτικών ικανοτήτων που πραγματοποιεί η Υπηρεσία Αλιείας του Φόρουμ του Ειρηνικού και, όπου υπάρχει περιθώριο για αύξηση της ικανότητας, την επέκταση των τοπικών στόλων·
12. καλεί την Επιτροπή να διεξαγάγει αξιολόγηση των οικολογικών και κοινωνικών επιπτώσεων των δραστηριοτήτων παράνομης βιομηχανικής υλοτομίας μεγάλης κλίμακας και του σχετικού εμπορίου στην χώρες του Ειρηνικού·
13. καλεί την Επιτροπή να επικεντρωθεί στην ταχεία εφαρμογή της Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα και συναφών συμφωνιών, ειδικά του προγράμματος εργασίας για τις προστατευόμενες περιοχές, το οποίο συνιστά αποτελεσματικό μέσο για την πρόληψη της περαιτέρω καταστροφής ή υποβάθμισης του δασικού και θαλάσσιου οικοσυστήματος στην περιοχή του Ειρηνικού·
14. καλεί την Επιτροπή να αυξήσει τη στήριξη για την υπεύθυνη διαχείριση των δασών από οικολογική και κοινωνική άποψη και για την εφαρμογή αξιόπιστων συστημάτων που μπορούν να παράσχουν αξιόπιστες εγγυήσεις στους ευρωπαίους καταναλωτές ότι τα προϊόντα από ξύλο που πωλούνται στην ΕΕ κατασκευάζονται από ξυλεία προερχόμενη από αειφόρες πηγές· τονίζει τη σημασία της μετατόπισης του υποδείγματος από την υπερβολική βιομηχανική υλοτομία μεγάλης κλίμακας σε σχέδια οικολογικής δασοκομίας για τη δημιουργία εισοδήματος για τις τοπικές κοινότητες και τη στήριξη της ελάφρυνσης της φτώχειας·
15. προσυπογράφει τη συμφωνία για τη διατήρηση και διαχείριση των αποθεμάτων άκρως μεταναστευτικών ιχθύων στον Δυτικό και Κεντρικό Ειρηνικό Ωκεανό που υπογράφηκε τον Σεπτέμβριο του 2000 με σκοπό την επίτευξη μακροχρόνιας βιώσιμης αλιείας των αποθεμάτων τόνου, ως ένδειξη συνεργασίας μεταξύ των νησιωτικών χωρών του Ειρηνικού και των κρατών που επιδίδονται σε υπερπόντια αλιεία·
16. υπογραμμίζει ότι απαιτούνται σημαντικά μεγαλύτερες επενδύσεις για τη διαχείριση των ορυκτών κοιτασμάτων, τα οποία αποτελούν ζωτική πηγή ξένου συναλλάγματος τόσο για τις περισσότερο ανεπτυγμένες όσο και για τις λιγότερο ανεπτυγμένες νησιωτικές χώρες του Ειρηνικού, προκειμένου να αποφευχθεί η πρόωρη εξάντληση των πόρων, όπως συνέβη στο Ναουρού κατά τη διάρκεια 50 ετών συνεχούς εξόρυξης φωσφορικού άλατος·
17. καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει, σε συνεργασία με τις νησιωτικές χώρες του Ειρηνικού, ότι όλοι οι φόροι και δασμοί που καταβάλλονται από εταιρείες πετρελαίου, εξόρυξης και φυσικού αερίου που δραστηριοποιούνται στην περιοχή στις διάφορες κυβερνήσεις θα δηλώνονται σαφώς στις ετήσιες οικονομικές εκθέσεις που δημοσιεύουν οι εν λόγω εταιρείες·
18. εφιστά την προσοχή στην οικονομική σημασία που έχει ο τουρισμός για την περιοχή, δεδομένου ότι ένα από τα κύρια πλεονεκτήματα των νήσων του Ειρηνικού είναι το ειδυλλιακό τους τοπίο· τονίζει ότι κάθε ενθάρρυνση του τουρισμού στην περιοχή πρέπει να συνοδεύεται από αυξημένη τοπική συμμετοχή στις τουριστικές υπηρεσίες, για να διασφαλισθεί η βιωσιμότητα του τουριστικού τομέα και να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη για την τοπική οικονομία·
19. αναγνωρίζει τα οφέλη που έχει αποφέρει για τις οικονομίες των νήσων του Ειρηνικού η δημιουργία αερογραμμών χαμηλού κόστους που εξυπηρετούν την περιοχή, και ζητεί να εξαλειφθούν τα εμπόδια στην πολιτική «ανοικτών ουρανών» με την ταυτόχρονη ορθολογική ανάπτυξη των αερομεταφορών ώστε να ελαχιστοποιούνται οι εκπομπές και άλλες περιβαλλοντικές επιπτώσεις των αυξημένων αερομεταφορών·
20. τονίζει ότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων μόνον οι πλουσιότερες χώρες που διαθέτουν πιο ανεπτυγμένες υποδομές και συχνότερες αεροπορικές συνδέσεις προσελκύουν σημαντικό αριθμό τουριστών κάθε χρόνο· υπογραμμίζει ότι, στις περιπτώσεις αυτές, πρέπει να συνεχίσει να χρησιμοποιείται η αναπτυξιακή βοήθεια για τη χρηματοδότηση υποδομών και την ενθάρρυνση του βιώσιμου τουρισμού·
21. ζητεί από την Επιτροπή να δώσει έμφαση σε σχέδια που εφαρμόζονται στο πλαίσιο του 10ου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης, στη στήριξη του εκπαιδευτικού συστήματος και της τεχνικής κατάρτισης των κρατών της περιοχής των οποίων η ανάπτυξη παρεμποδίζεται από ελλείψεις στον εν λόγω τομέα·
22. αναγνωρίζει τη σημασία της γεωργίας ως κύριας πηγής εισοδήματος, συμπεριλαμβανομένων των εσόδων από τις εξαγωγές και ως μέσου για τη συντήρηση και την απασχόληση στην περιοχή·
23. υπογραμμίζει ότι η παγκοσμιοποίηση, σε συνδυασμό με την απώλεια της προνομιακής πρόσβασης στην αγορά της ΕΕ, είχε ήδη σημαντικό οικονομικό αντίκτυπο στην περιοχή, ειδικά όσον αφορά τις νήσους Φίτζι·
24. τονίζει ότι σε λιγότερο αναπτυγμένες χώρες που επιβιώνουν κυρίως χάρη στη γεωργία συντήρησης, πρέπει να πραγματοποιηθεί μια βαθμιαία μετάβαση από την παραγωγή καλλιεργειών συντήρησης στην παραγωγή εμπορευματικών καλλιεργειών, ώστε να διατίθενται περισσότερα γεωργικά προϊόντα για εξαγωγή, και ότι πρέπει να εξετασθεί η βιωσιμότητα της δημιουργίας υπηρεσιών επεξεργασίας και συσκευασίας τροφίμων·
25. υπογραμμίζει ότι το ειδικευμένο εργατικό δυναμικό συνιστά σημαντική προϋπόθεση για την οικονομική ανάπτυξη των χωρών του Ειρηνικού και καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή να στηρίξει πλαίσια εθνικής πολιτικής με στόχο την παροχή υποδομής επαγγελματικής εκπαίδευσης και άλλων μορφών προσαρμοσμένης κατάρτισης για τη στήριξη των τοπικών βιομηχανιών στις χώρες του Ειρηνικού·
26. υπογραμμίζει τη σημασία του ενδοπεριφερειακού εμπορίου με την ΕΕ, συμπεριλαμβάνοντας στις περιφερειακές εμπορικές συμφωνίες, όπως είναι οι εμπορικές συμφωνίες των νησιωτικών χωρών του Ειρηνικού, την προτεινόμενη συμφωνία του Ειρηνικού για στενότερες οικονομικές σχέσεις, και τη συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης (ΣΟΕΣ), ως μέσα για την αύξηση της οικονομικής ευημερίας στην περιοχή·
27. έχοντας κατά νου το κόστος διαχείρισης και διοίκησης των εν λόγω εμπορικών συμφωνιών, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής της στρατηγικής για τον Ειρηνικό από τις νησιωτικές χώρες του Ειρηνικού και περιφερειακούς οργανισμούς όπως η Γραμματεία του Φόρουμ του Ειρηνικού, καλεί την Επιτροπή να παράσχει κατάλληλη οικονομική και τεχνική βοήθεια για την έγκαιρη και αποτελεσματική εφαρμογή των εν λόγω συμφωνιών·
28. προσυπογράφει την εκτίμηση της Επιτροπής σχετικά με τη σημασία των βασικών περιφερειακών παραγόντων, όπως είναι η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία, οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία, δεδομένου ότι είναι σημαντικοί χρηματοδότες και εμπορικοί εταίροι του Ειρηνικού, και ότι οι διμερείς σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και των χωρών αυτών θα βελτιωθούν μέσω της αυξημένης συμμετοχής στον Ειρηνικό·
29. προσυπογράφει την εκτίμηση της Επιτροπής ότι ο στενότερος συντονισμός της χορήγησης βοήθειας με άλλους εταίρους στην περιοχή, όπως η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία, μπορεί να αυξήσει την αποτελεσματικότητα της χορήγησης βοήθειας·
30. υπογραμμίζει το γεγονός ότι η περιοχή του Ειρηνικού έχει μεγάλη γεωπολιτική σημασία και εκφράζει ανησυχία για το ότι ο διακρατικός ανταγωνισμός ενδέχεται να οδηγήσει σε βοήθεια χαμηλής ποιότητας και συνδεδεμένη με πολιτικά συμφέροντα, εις βάρος της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης, της βιωσιμότητας των φυσικών πόρων και της χρηστής διακυβέρνησης·
31. καλεί την Επιτροπή να αναγνωρίσει ότι τα καθεστώτα ιδιοκτησίας, ειδικά στην Παπούα-Νέα Γουινέα, στις Νήσους του Σολομώντος, το Βανουάτου και τη Νέα Καληδονία (γαλλικό υπερπόντιο διαμέρισμα), είναι πολύ περίπλοκα και συνιστούν πραγματικά εμπόδια για την ανάπτυξη· συνιστά, ως εκ τούτου, στην Επιτροπή να υποστηρίξει τις εθνικές πρωτοβουλίες μεταρρύθμισης του ιδιοκτησιακού καθεστώτος που αναλαμβάνονται από τις εν λόγω χώρες και το προαναφερθέν διαμέρισμα·
32. καλεί την Επιτροπή να εγκαινιάσει πολιτικές για την αντιμετώπιση της ταχείας εξάπλωσης του HIV/Aids στην περιοχή, που πλήττει ολοένα περισσότερο χώρες όπως η Παπούα-Νέα Γουινέα·
33. εφιστά την προσοχή στις τέσσερις χώρες της περιοχής που μαστίζονται από την ελονοσία, δηλαδή την Παπούα-Νέα Γουινέα, τις Νήσους Σολομώντος, το Βανουάτου και το Ανατολικό Τιμόρ· προτρέπει την Επιτροπή να αναπτύξει προγράμματα για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού, εξασφαλίζοντας επαρκή προστασία από την ελονοσία, για παράδειγμα μέσω της παροχής κουνουπιέρων για την αποφυγή της ελονοσίας στις πληγείσες χώρες·
34. τονίζει ότι για να διασφαλισθεί η αποτελεσματική χορήγηση βοήθειας, είναι ζωτικής σημασίας η προώθηση της χρηστής διακυβέρνησης σε ολόκληρη την περιοχή του Ειρηνικού ώστε να εξαλειφθεί η διαφθορά, ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια για την επίτευξη των ΑΣΧ καθώς και για την επίτευξη αειφόρου ανάπτυξης· υπογραμμίζει ότι πρέπει να θεσπισθούν εθνικοί οργανισμοί και διαφανείς και εύρωστες διαδικασίες, ώστε η αναπτυξιακή βοήθεια να καταλήγει στους νόμιμους παραλήπτες της στην περιοχή·
35. συμμερίζεται τις απόψεις της Επιτροπής ότι η πολιτική αστάθεια και οι συγκρούσεις μπορεί να έχουν καταστροφικές συνέπειες για την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής, ειδικά όσον αφορά την απώλεια εσόδων από τον τουρισμό και την καταστροφή των οικονομικών υποδομών·
36. τονίζει ότι η ενισχυμένη εταιρική σχέση μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των νησιωτικών χωρών του Ειρηνικού πρέπει να μετουσιωθεί σε αυξημένη στήριξη των κοινοβουλίων των εν λόγω χωρών προκειμένου να ενισχυθούν οι ικανότητές τους και ο ρόλος τους στη στήριξη της περιφερειακής πολιτικής σταθερότητας·
37. εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι οι νησιωτικές χώρες του Ειρηνικού πλήττονται από φυσικές καταστροφές και στα καταστροφικά αποτελέσματα που έχουν αυτές για τις οικονομίες τους· ως εκ τούτου, προσυπογράφει την έκκληση της Επιτροπής για τη θέσπιση ενός περιφερειακού προγράμματος ετοιμότητας για την αντιμετώπιση καταστροφών·
38. προσυπογράφει την άποψη της Επιτροπής ότι οι νησιωτικές χώρες του Ειρηνικού έχουν μεγάλο όφελος από την αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος, δεδομένης της πιθανής επίδρασης στην περιοχή από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας· λαμβάνει υπόψη το Πλαίσιο Δράσης των Νήσων του Ειρηνικού σχετικά με την αλλαγή του κλίματος 2006-2015 ως περιφερειακό μηχανισμό για την ενίσχυση της αντίδρασης στην αλλαγή του κλίματος και ζητεί την εντατικοποίηση του διαλόγου μεταξύ της ΕΕ και της περιοχής του Ειρηνικού με σκοπό την αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος και των σχετιζόμενων με αυτήν ανησυχιών·
39. εφιστά την προσοχή στην κατάσταση στο Ανατολικό Τιμόρ, το οποίο δοκιμάστηκε από τη βία το Μάιο και τον Ιούνιο 2006, και εκφράζει την ελπίδα ότι η Επιτροπή, σε στενή συνεργασία με τη διεθνή κοινότητα, θα βοηθήσει τους ηγέτες του Ανατολικού Τιμόρ να αντιμετωπίσουν τα βαθύτερα προβλήματα που προκαλούν την κρίση, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης για πολιτική σταθερότητα, ελάφρυνση της φτώχειας, κοινωνική ανάπτυξη και για συμφιλίωση μεταξύ των διαφόρων τμημάτων της κοινωνίας·
40. επιδοκιμάζει τα συμπεράσματα του Συμβουλίου στις 17 Ιουλίου 2006 για μια στρατηγική της ΕΕ για τον Ειρηνικό και την έμφαση που αποδίδει στην εξάλειψη της φτώχειας, στην επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας, στην ανάπτυξη των ανθρώπινων πόρων και στα ζητήματα υγείας· αποδοκιμάζει, ωστόσο, το γεγονός ότι το Συμβούλιο ενέκρινε τα συμπεράσματά του προτού διατυπωθεί η θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου·
41. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών της ΕΕ και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των νησιωτικών χωρών του Ειρηνικού.
- [1] Συμφωνία εταιρικής σχέσης μεταξύ των μελών της ομάδας των κρατών της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού, αφενός, και της ευρωπαϊκής κοινότητας και των κρατών μελών αυτής, αφετέρου, που υπογράφηκε στην Κοτονού στις 23 Ιουνίου 2000 (ΕΕ L 317,της 15.12.2000, σελ. 3).
- [2] ΕΕ C 46, της 24.2.2006, σελ. 1.
- [3] Εγκεκριμένα κείμενα, P6_TA(2006)0113.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
Η στρατηγική της Επιτροπής του 2006 θα είναι η πρώτη επίσημη στρατηγική στη σχέση ΕΕ-Ειρηνικού που μετρά περισσότερα από 30 έτη, η οποία θα αποσκοπεί στην ενίσχυση του πολιτικού διαλόγου, τη μεγαλύτερη εστίαση στη συνεργασία για την ανάπτυξη και στην αύξηση της αποτελεσματικότητας της χορήγησης βοήθειας.
Παραδοσιακά, η Ευρώπη έχει ασκήσει μεγάλη επιρροή στην περιφέρεια του Ειρηνικού μέσω της αποικιακής κυριαρχίας και των πολιτισμικών δεσμών, και πιο πρόσφατα μέσω της σύμβασης Λομέ και της συμφωνίας Κοτονού, που συνδέουν την ΕΕ με τις χώρες ΑΚΕ πολιτικά και μέσω της συνεργασίας για την ανάπτυξη και του εμπορίου.
Ως περιφέρεια παρουσιάζει αυξανόμενο δυναμισμό τόσο από οικονομική όσο και από πολιτική άποψη και προσαρμόζεται στην αύξηση της δύναμης της Κίνας. Πολλά από τα νησιά του Ειρηνικού είναι προικισμένα με άφθονους φυσικούς πόρους, είτε ορυκτούς είτε αλιευτικούς, ενώ άλλα έχουν αξιοποιήσει τα ειδυλλιακά τοπία τους για να προσελκύσουν ξένο συνάλλαγμα μέσω του τουρισμού.
Ο Ειρηνικός Ωκεανός καλύπτει το 35% της επιφάνειας του πλανήτη. Η γεωγραφική θέση των νησιωτικών χωρών ΑΚΕ του Ειρηνικού και των υπερπόντιων εδαφών της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, αν και τους προσφέρει τεράστια πλεονεκτήματα μέσω της αλιείας και του τουρισμού, έχει και αρνητικές συνέπειες, λόγω της «τυραννίας της απόστασης» που απομονώνει τις χώρες και τα εδάφη της περιφέρειας. Εντός των ορίων της περιφέρειας, η Παπούα – Νέα Γουινέα απέχει 4.500 χιλιόμετρα από τη Σαμόα και 8.000 χιλιόμετρα από τη Γαλλική Πολυνησία. Η πρόοδος στους τομείς των τηλεπικοινωνιών, των αεροπορικών μεταφορών και των υποδομών συνέβαλε εν μέρει στην αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών.
Τα νησιά του Ειρηνικού είναι ευάλωτα σε ισχυρές καταιγίδες, και πολλά βρίσκονται στον δρόμο ισχυρών κυκλώνων. Τσουνάμι και ηφαιστειακές εκρήξεις είναι συνηθισμένα φαινόμενα σε χώρες όπως η Παπούα-Νέα Γουινέα και μπορούν να έχουν καταστροφικές συνέπειες για την ανάπτυξη.
Πολλά από τα νησιά είναι πολιτικά ευάλωτα όπως φαίνεται από τα στρατιωτικά πραξικοπήματα στα Φίτζι, τις συγκρούσεις στην Παπούα - Νέα Γουινέα και την εποχή αυτή από τις αναταραχές στο Τιμόρ-Λέστε. Ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι πλέον παρουσιάζεται εξάπλωση του HIV/Aids στην περιφέρεια.
Δεδομένου ότι οι Νήσοι του Ειρηνικού είναι αναπτυσσόμενες χώρες και ότι η ΕΕ παρέχει το ένα τέταρτο περίπου της αναπτυξιακής βοήθειας στην περιφέρεια, είναι εξαιρετικά σημαντικό να διαθέτουμε μια συνεκτική πολιτική για τις σχέσεις με τις νησιωτικές χώρες του Ειρηνικού. Ως σημαντικός χορηγός, η ΕΕ έχει μια ευκαιρία να δημιουργήσει μια στρατηγική που θα υποστηρίζει τις Νήσους του Ειρηνικού προς την κατεύθυνση της επίτευξης των αναπτυξιακών στόχων της Χιλιετίας έως το 2015.
Βιώσιμη ανάπτυξη σε καίριους τομείς:
Η περιφέρεια του Ειρηνικού είναι προικισμένη με άφθονους φυσικούς πόρους, ιδίως αλιευτικούς, ορυκτούς και δασικούς, ενώ η γεωργία και ο τουρισμός είναι εξαιρετικά σημαντικοί τομείς για την οικονομική ανάπτυξη σε πολλές από τις νησιωτικές χώρες του Ειρηνικού. Εάν τύχουν προσεκτικής διαχείρισης, οι τομείς αυτοί μπορούν έχουν ως αποτέλεσμα τη μακροπρόθεσμη βιώσιμη ανάπτυξη της περιφέρειας. Επομένως, είναι ζωτικής σημασίας κάθε στρατηγική για την περιφέρεια να προωθεί τη βιώσιμη, από περιβαλλοντική και οικονομική άποψη, ανάπτυξη των βασικών αυτών τομέων και να διασφαλίζει ότι η εκμετάλλευση των φυσικών πόρων θα ωφελεί συνολικά τον πληθυσμό των νησιωτικών χωρών του Ειρηνικού.
Στο πλαίσιο της χάραξης μιας στρατηγικής για την περιφέρεια, πρέπει να αναγνωριστεί ότι οι νησιωτικές χώρες του Ειρηνικού, αν και χαρακτηρίζονται όλες αναπτυσσόμενες χώρες, παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές τόσο από οικονομική όσο και από πολιτική άποψη.
Για πολλά από τα νησιά του Ειρηνικού, τα γεωργικά προϊόντα αντιπροσωπεύουν τον κύριο όγκο των εξαγωγών τους προς τις διεθνείς αγορές, τις οποίες προμηθεύουν με εμπορεύματα όπως ζάχαρη, φοινικοκαρυά, μπανάνες, ινδικές καρύδες, φοινικέλαιο. Για άλλα πάλι, συχνά για τα μικρότερα και πιο απομονωμένα νησιά, το σύνολο της γεωργικής δραστηριότητας έχει ως στόχο απλώς τη συντήρηση, παρέχοντας τρόφιμα, απασχόληση και εισόδημα στα φτωχότερα αυτά νησιά.
Διαφορές υπάρχουν επίσης μεταξύ των Νήσων του Ειρηνικού και σε ό,τι αφορά τον ορυκτό πλούτο. Ορισμένες από τις χώρες κατόρθωσαν μέσω της κακής διαχείρισης να εξαντλήσουν ουσιαστικά τους πόρους τους, και να βασίζονται πλέον αποκλειστικά στις εισαγωγές, ενώ άλλες, σπαρασσόμενες από συγκρούσεις, κατόρθωσαν να δώσουν νέα πνοή στις οικονομίες τους εκμεταλλευόμενες με επιτυχία τις υψηλές τιμές των εμπορευμάτων.
Μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η περιφέρεια είναι η βιώσιμη ανάπτυξη της αλιείας. Ο τόνος ιδίως αφθονεί στον Ειρηνικό, με το ένα τρίτο των παγκόσμιων αλιευμάτων να αλιεύεται στις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες (ΑΟΖ) των νησιωτικών χωρών του Ειρηνικού, δραστηριότητα που αποτιμάται σε 2 δισεκατομμύρια ευρώ. Πρόκειται κατά κύριο λόγο για υπερπόντια αλιεία, που σημαίνει ότι οι αλιευτικοί στόλοι υποχρεώνονται να καταβάλλουν τέλη αδειών για την αλιεία στις ΑΟΖ, δημιουργώντας μια σημαντική πηγή εισοδήματος για πολλά από τα νησιά. Η Παπούα - Νέα Γουινέα, τα Φίτζι, οι Νήσοι Σολωμόντος, η Σαμόα, η Γαλλική Πολυνησία και το Κιριμπάτι έχουν αξιοποιήσει τα τέλη αδειών για την αλιεία δημιουργώντας τοπικές μονάδες επεξεργασίας και εθνικούς στόλους. Ωστόσο, εκτιμάται ότι μόλις το ένα πέμπτο των αλιευμάτων τόνου υπόκειται σε επεξεργασία εντός της Ζώνης.
Ο τουρισμός ευνοεί περισσότερο τα πιο ανεπτυγμένα νησιά, εκείνα που βρίσκονται σε ευνοϊκότερη γεωγραφική θέση και διαθέτουν πιο σύγχρονες υποδομές – πολλά από τα νησιά έχουν αεροδιαδρόμους, λίγοι όμως μόνον από αυτούς πληρούν τις προδιαγραφές για την προσγείωση επιβατικών αεριωθούμενων αεροσκαφών. Οι πρόσφατες πολιτικές εντάσεις και οι συγκρούσεις στις Νήσους έχουν επίσης οδηγήσει σε δραματική μείωση των τουριστών, αναδεικνύοντας την ανάγκη για δημοκρατία και χρηστή διακυβέρνηση προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του καίριου αυτού τομέα.
Δεδομένων των διαφορών που υπάρχουν μεταξύ των νησιωτικών χωρών του Ειρηνικού, είναι αναγκαίο κάθε στρατηγική για την περιφέρεια αυτή να είναι επαρκώς ευέλικτη ώστε να διασφαλίζει ότι η αναπτυξιακή βοήθεια διοχετεύεται σύμφωνα με τις εθνικές και περιφερειακές προτεραιότητες, επιτυγχάνοντας έτσι μέγιστα οφέλη τόσο για τις περισσότερο όσο και για τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες. Ο ενισχυμένος διάλογος με τις νησιωτικές χώρες του Ειρηνικού και ο στενότερος συντονισμός με τους εταίρους στην περιφέρεια μόνον επωφελής μπορεί να είναι όσον αφορά την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της χορήγησης βοήθειας.
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
|
Τίτλος |
Σχέσεις της ΕΕ με τις Νήσους του Ειρηνικού – Στρατηγική για μια ενισχυμένη εταιρική σχέση |
||||||||||
|
Αριθ. διαδικασίας |
|||||||||||
|
Επιτροπή αρμόδια επί της ουσίας |
DEVE |
||||||||||
|
Γνωμοδοτική(ές) επιτροπή(ες) |
PECH |
ITRE |
ENVI |
INTA |
|
||||||
|
Αποφάσισε να μη γνωμοδοτήσει |
PECH |
ITRE |
ENVI |
INTA |
|
||||||
|
Ενισχυμένη συνεργασία |
|
|
|
|
|
||||||
|
Εισηγητής(ές) |
Nirj Deva |
|
|||||||||
|
Εισηγητής(ές) που αντικαταστάθηκε(καν) |
|
|
|||||||||
|
Εξέταση στην επιτροπή |
10.7.2006 |
28.8.2006 |
|
|
|
||||||
|
Ημερομηνία έγκρισης |
3.10.2006 |
||||||||||
|
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας |
+ : - : 0 : |
25 0 0 |
|||||||||
|
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Margrete Auken, Alessandro Battilocchio, Margrietus van den Berg, Danutė Budreikaitė, Marie-Arlette Carlotti, Thierry Cornillet, Nirj Deva, Alexandra Dobolyi, Michael Gahler, Filip Andrzej Kaczmarek, Glenys Kinnock, Maria Martens, Gay Mitchell, Luisa Morgantini, José Javier Pomés Ruiz, Horst Posdorf, Frithjof Schmidt, Jürgen Schröder, Anna Záborská, Mauro Zani. |
||||||||||
|
Αναπληρωτής(ές) παρών(όντες) κατά την τελική ψηφοφορία |
Milan Gaľa, Μανώλης Μαυρομμάτης, Anne Van Lancker, Anders Wijkman, Gabriele Zimmer. |
||||||||||
|
Αναπληρωτής(ές) (άρθρο 178, παρ. 2) παρών(όντες) κατά την τελική ψηφοφορία |
|
||||||||||
|
Ημερομηνία κατάθεσης |
9.10.2006 |
|
|||||||||
|
Παρατηρήσεις (πληροφορίες που διατίθενται σε μία μόνον γλώσσα) |
|
|
|||||||||